Bài 44 Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật

? Những bức ảnh này cho em suy nghĩ gì về
mối quan hệ giữa các sinh vật ?
Một khóm tre
Một rừng cây Một con hổ đang săn mồi

__________

I
I
.Quan hệ cùng loài:
.Quan hệ cùng loài:
Quan sát các hình trên và trả lời các câu hỏi:
Hình 44.1 a
Các cây thông
mọc gần nhau
trong rừng
Hình 44.1 b
Cây bạch đàn
đứng riêng lẻ bị
gió thổi nghiêng về
một bên
Hình 44.1 c
Trâu rừng sống
thành bầy có khả
năng tự vệ chống
lại kẻ thù tốt hơn

Câu 1:
Câu 1:


Khi nào có gió bão, thực vật sống thành
Khi nào có gió bão, thực vật sống thành
nhóm có lợi gì so với sống riêng rẽ ?
nhóm có lợi gì so với sống riêng rẽ ?
Câu 2 : Trong thiên nhiên, động vật sống thành
bầy đàn có lợi gì ?
Hình 44.1 a
Các cây thông
mọc gần nhau
trong rừng
Hình 44.1 b
Cây bạch đàn
đứng riêng lẻ bị
gió thổi nghiêng
về một bên
Hình 44.1 c
Trâu rừng sống
thành bầy có khả
năng tự vệ chống
lại kẻ thù tốt hơn


Các sinh vật cùng loài sống gần
Các sinh vật cùng loài sống gần
nhau, liên hệ với nhau hình

nhau, liên hệ với nhau hình
thành nên nhóm cá thể như:
thành nên nhóm cá thể như:
đàn kiến, bầy trâu, nhóm cây
đàn kiến, bầy trâu, nhóm cây
bạch đàn…
bạch đàn…

?
?


Học sinh nghiên cứu thông tin
Học sinh nghiên cứu thông tin
mục
mục
I
I
SGK trang 131. Hãy tìm
SGK trang 131. Hãy tìm
câu đúng trong số các câu sau:
câu đúng trong số các câu sau:
a. Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm
tăng khả năng cạnh tranh giữa các cá thể.
b. Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm cho
nguồn thức ăn cạn kiệt nhanh chóng.
c. Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm giảm
nhẹ cạnh tranh giữa các cá thể, hạn chế sự cạn
kiệt nguồn thức ăn trong vùng.
Đáp án:

KẾT LUẬN
KẾT LUẬN
:
:
-Các sinh vật trong 1 nhóm có những mối
quan hệ:
+Hỗ trợ: khi nơi ở rộng rãi, nguồn sống đầy
đủ… Giúp sinh vật được bảo vệ tốt hơn,
kiếm được nhiều thức ăn.
+Cạnh tranh: khi gặp điều kiện bất lợi ngăn
ngừa sự gia tăng số lượng cá thể và sự cạn
kiệt nguồn thức ăn.

Liên hệ thực tế
Liên hệ thực tế
: trong chăn nuôi
: trong chăn nuôi
người ta lợi dụng mối quan hệ
người ta lợi dụng mối quan hệ
hỗ trợ cùng loài để làm gì ?
hỗ trợ cùng loài để làm gì ?
Trả lời:
Nuôi vịt đàn, lợn đàn để tranh
nhau ăn và sẽ lớn nhanh

II
II
. Quan hệ khác loài:
. Quan hệ khác loài:

Tìm hiểu
Bảng 44. Các mối quan hệ khác
loài.

Quan hệ
Đặc điểm
Hỗ
trợ
Cộng sinh
Sự hợp tác cùng có lợi giữa các loài
sinh vật .
Hội sinh
Sự hợp tác giữa hai loài sinh vật ,
trong đó một bên có lợi còn bên kia
không có lợi và cũng không có hại .
Đối
đòch
Cạnh tranh
Các sinh vật khác loài tranh giành
nhau thức ăn , nơi ở và các điều kiện
sống khác của môi trường . Các loài
kìm hãm sự phát triển của nhau .
Kí sinh ,
nửa kí sinh
Sinh vật sống nhờ trên cơ thể của sinh
vật khác , lấy các chất dinh dưỡng ,
máu . . . từ những sinh vật đó .
Sinh vật ăn
sinh vật khác
Gồm các trường hợp : động vật ăn thòt

con mồi , động vật ăn thực vật , thực
vật bắt sâu bọ . . .

?
?


Hãy phân tích và gọi tên các mối quan
Hãy phân tích và gọi tên các mối quan
hệ của các sinh vật trong tranh
hệ của các sinh vật trong tranh
Hình 44.2
Địa y
a)Tảo đơn bào
b)Sợi nấm
Hình 43.3
Vi khuẩn trong
nốt sần ở rễ
cây họ đậu

 Trong các ví dụ sau đây , quan hệ nào là hỗ trợ và đối
đòch ?
1/ Ở đòa y , các sợi nấm hút nước và muối
khoáng từ môi trường cung cấp cho tảo ,
tảo hấp thu nước , muối khoáng và năng
lượng ánh sáng mặt trời tổng hợp nên
các chất hữu cơ , nấm và tảo đều sử dụng
các sản phẩm hữu cơ do tảo tổng hợp
( H.44.2 ) .
2/ Trên một cánh đồng lúa , khi cỏ dại

phát triển , năng suất lúa giảm .
3/ Hươu , nai và hổ cùng sống trong một
cánh rừng. Số lượng hươu, nai bò khống
chế bởi số lượng hổ .
4/ Rận và bét sống bám trên da trâu, bò.
Chúng sống được nhờ hút máu của trâu,
bò.
5/ Đòa y sống bám trên cành cây.
6/ Cá ép bám vào
rùa biển, nhờ đó cá
được đưa đi xa.
7/ Dê và bò cùng ăn cỏ
trên một cánh đồng.
8/ Giun đũa sống
trong ruột người.
9/ Vi khuẩn sống trong
nốt sần ở rễ cây họ
Đậu ( hình 44.3) .
10/ Cây nắp ấm bắt
côn trùng.

Đáp án
Đáp án
1/ Ở đòa y , các sợi nấm hút nước và muối khoáng từ
môi trường cung cấp cho tảo , tảo hấp thu nước , muối
khoáng và năng lượng ánh sáng mặt trời tổng hợp nên
các chất hữu cơ , nấm và tảo đều sử dụng các sản
phẩm hữu cơ do tảo tổng hợp ( H.44.2 ) .
Hình 44.2
Địa y

a)Tảo đơn bào
b)Sợi nấm
HỖ TR ( cộng sinh )

Đáp án
Đáp án
2/ Trên một cánh đồng lúa , khi cỏ dại phát
triển , năng suất lúa giảm .
LÚA
CỎ DẠI
ĐỐI ĐỊCH ( Cạnh tranh)

Đáp án
Đáp án
3/ Hươu , nai và hổ cùng sống trong một cánh rừng.
Số lượng hươu, nai bò khống chế bởi số lượng hổ .
ĐỐI ĐỊCH ( sinh vật ăn sinh vật khác )

Đáp án
Đáp án
4/ Rận và bét sống bám trên da trâu, bò. Chúng
sống được nhờ hút máu của trâu, bò.
ĐỐI ĐỊCH ( ký sinh)

Đáp án
Đáp án
5/ Đòa y sống bám trên cành cây.
Đòa y
Thân
cây

HỖ TR ( hội sinh )

Đáp án
Đáp án
6/ Cá ép bám vào rùa biển, nhờ đó cá
được đưa đi xa.
RÙA BIỂN
CÁ ÉP
HỖ TR (hội sinh)

Đáp án
Đáp án
7/ Dê và bò cùng ăn cỏ trên một cánh đồng.
ĐỐI ĐỊCH (cạnh tranh)

Đáp án
Đáp án
8/ Giun đũa sống trong ruột người.
ĐỐI ĐỊCH(ký sinh)

Đáp án
Đáp án
9/ Vi khuẩn sống trong nốt sần ở rễ cây họ
Đậu ( hình 44.3) .
HỖ TR (cộng sinh)

Đáp án
Đáp án
10/ Cây nắp ấm bắt côn trùng.
ĐỐI ĐỊCH

(sinh vật ăn sinh vật khác)

KẾT LUẬN
KẾT LUẬN
-Các sinh vật khác lồi có quan hệ hỗ trợ hoặc đối địch.
-Các mối quan hệ khác lồi ( bảng 44)
Quan hệ
khác loài
Hỗ trợ
Đối đòch
Cộng sinh
Hội sinh
Cạnh tranh
Kí sinh và nửa kí sinh
Sinh vật ăn sinh vật khác