Tiết 13 Giun đũa

Phan Hồ Anh Phương THCS Tôn Thất Tùng- Huế
Tuần 7
Ngày giảng 7/3: 3/10/2011
7/4: 5/10/2011
Tiết 13: NGÀNH GIUN TRÒN
Bài 13: GIUN ĐŨA
A. MỤC TIÊU
1. Kiến thức - Mô tả được hình thái, cấu tạo, các đặc điểm sinh lý thích nghi với
đời sống ký sinh.
- Vẽ được vòng đời của giun đũa và giải thích.
- Biết được những tác hại của giun đũa và cách phòng tránh, tự bảo vệ
mình khỏi bệnh giun đũa.
2. Kĩ năng - Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, so sánh.
- Kĩ năng hoạt động nhóm.
3. Thái độ - Giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường.
B. CHUẨN BỊ CỦA GV & HS
GV: Chuẩn bị hình và phim trên powerpoint , HS: Ôn bài cũ và đọc bài mới.
C. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG
1. Ổn định lớp: Sĩ số 7/3: 29/29; 7/4: 26/27.
2. Kiểm tra bài cũ: (5’)
Sán dây và sán lá máu kí sinh ở đâu trên người và gây những bệnh gì cho
người? Nêu một số biện pháp để phòng chống giun dẹp ký sinh?
3. Bài mới
Đặt vấn đề: GV hỏi HS: trong hệ thống các ngành động vật thì ngành động
vật nào được xếp ngay sau ngành giun dẹp? – HS: ngành giun tròn.
GV: vậy tại sao các ĐV trong ngành giun tròn lại không được xếp vào ngành giun
dẹp mà có một tên khác? Để biết được điều đó chúng ta sẽ tìm hiểu về giun đũa -
một đại diện của giun tròn trong tiết học hôm nay.
Hoạt động 1: Hình thái của giun đũa
Hoạt động của GV và HS Nội dung
- Giun đũa thường sống ở đâu? I. Nơi sống:

Giun đũa ký sinh ở ruột non của người.
1
Phan Hồ Anh Phương THCS Tôn Thất Tùng- Huế
GV yêu cầu HS
đọc thông tin
trong SGK và
quan sát hình
bên tìm hiểu để trả lời câu hỏi:
? Giun đũa có hình dạng, kích thước,
tiết diện ngang cơ thể như thế nào?
GV yêu cầu
HS quan sát
tranh cấu
tạo trong
của giun
đũa cái và
phần II, III
và IV.1
trang 47, 48
SGK để
trình bày
một số đặc
điểm về cấu tạo của giun đũa. GV gợi
ý dẫn dắt HS trình bày cấu tạo theo
thứ tự từ ngoài vào trong.
? Nếu giun đũa thiếu vỏ cuticun thì
chúng sẽ như thế nào?
? Đặc điểm này có lợi gì so với ruột
phân nhánh, chưa có hậu môn ở sán lá
gan?

? Tuyến sinh dục phát triển có lợi gì
II. Hình thái:
- Hình trụ dài, thuôn 2 đầu.
Giun đũa cái trưởng thành to, dài,
giun đũa đực trưởng thành ngắn, nhỏ,
đuôi cong.
- Kích thước: dài 25 - 30 cm.
- Tiết diện ngang cơ thể luôn tròn.
III. Cấu tạo:
+ Lớp vỏ cuticun bọc ngoài cơ thể có tác
dụng làm căng cơ thể, tránh dịch tiêu
hoá.
+ Thành cơ thể: chỉ có cơ dọc phát triển
nên giun đũa di chuyển hạn chế, chỉ
cong duỗi cơ thể để chui rúc.
+ Bắt đầu có khoang cơ thể nhưng chưa
chính thức -> bảo vệ các nội quan bên
trong.
+ Hầu phát triển giúp hút chất dinh
dưỡng nhanh và nhiều.
+ Ống tiêu hoá thẳng: có lỗ hậu môn ->
giúp thức ăn chuyển vận theo lối đi một
chiều ( đầu vào là thức ăn, đầu ra là chất
thải) nên tốc độ tiêu hóa cao hơn.
+ Tuyến sinh dục phát triển, đặc biệt con
cái có đến 2 ống để có thể đẻ được số
2
Phan Hồ Anh Phương THCS Tôn Thất Tùng- Huế
đối với giun đũa? GV chiếu tranh cấu
tạo trong của cả giun đũa đực và cái để

HS thấy rõ giun đực có 1 ống sinh dục,
giun cái có đến 2 ống sinh dục.
lượng trứng rất lớn (200.000
trứng/ngày).
=> tất cả các đặc điểm trên giúp cho
giun đũa thích nghi với đời sống ký
sinh.
- GV hỏi HS có tưởng tượng ra được giun đũa sống trong ruột người thì như thế
nào không? Sau đó cho HS xem phim nội soi ruột non của người đang có 1 con
giun đũa trong đó. ?Trong ruột chúng ta có 1 con giun to như vậy có đáng sợ
không? GV nêu tiếp 1 số tác hại của giun đũa đối với con người: giun đũa lấy
tranh thức ăn, gây tắc ruột, tắc ống mật và còn tiết độc tố gây hại cho cơ thể người
nữa. Vậy phải làm thế nào để phòng chống nhiễm giun đũa?
2 HS trả lời. Sau đó GV tiếp: để biết được các cách phòng chống nhiễm giun đũa
của 2 bạn có đúng không thì cả lớp cùng tìm hiểu về “Vòng đời của giun đũa”.
Hoạt động 2: Vòng đời của giun đũa
Hoạt động của GV và HS Nội dung
Yêu cầu HS đọc SGK, quan sát hình 13.3 và
13.4, hoạt động nhóm (2 bàn 1 nhóm) trong 3
phút để trả lời câu hỏi:
? Hoàn thành những thông tin còn thiếu ở sơ
đồ vòng đời của giun đũa?

Thông qua vòng đời của giun đũa, hãy đề xuất
các biện pháp phòng chống nhiễm giun đũa?
- GV quan sát các nhóm làm việc, ghi nhận
nhóm làm xong đầu tiên, khuyến khích các
IV. Vòng đời:
*
Phòng chống:

+ Rửa tay trước khi ăn.
+ Dùng lồng bàn đậy thức ăn,
diệt trừ ruồi nhặng.
+ Không ăn rau sống, uống nước
lã.
+ Vệ sinh môi trường sống.
+ Tẩy giun định kì 1-2 lần/năm.
- GV lưu ý: trứng và ấu trùng
giun đũa phát triển ở ngoài môi
3
Phan Hồ Anh Phương THCS Tôn Thất Tùng- Huế
nhóm khác nhanh chóng hoàn thành công việc.
Sau khi tất cả các nhóm đều xong thì GV yêu
cầu đại diện nhóm nhanh nhất trình bày, các
nhóm khác lắng nghe và cho ý kiến.
Cuối cùng, GV tổng hợp ý và đưa ra vòng đời
hoàn thiện.
- Tương tự câu 2, 1 đại diện nhóm khác trả lời.
GV cho HS xem các tranh ảnh về tác hại của
nhiễm giun và các hành động nên hay không
nên để phòng giun đũa.
trường nên:
+ Dễ lây nhiễm
+ Dễ tiêu diệt
4. Củng cố
Câu 1: Nhờ đặc điểm nào mà giun đũa chui vào ống mật? Hậu quả gây ra
như thế nào đối với con người? (nhờ đầu giun đũa nhọn, nhiều giun con còn có
kích thước nhỏ nên chúng có thể chui được vào chật ống mật gây tắc ống mật).
Câu 2: Thành cơ dọc của giun đũa chỉ có cơ dọc phát triển nên giun đũa:
A. chỉ có hể chun dãn, phồng dẹp cơ thể.

B. chỉ có thể cong duỗi cơ thể.
C. không thể di chuyển được.
D. có thể cong duỗi, chun dãn, phồng dẹp cơ thể.
Câu 3: Ống tiêu hoá thẳng, có lỗ hậu môn là một đặc điểm tiến hoá của
giun đũa. Nó có tác dụng gì?
A. thức ăn vận chuển đi heo một chiều.
B. tốc độ tiêu hóa thức ăn nhanh hơn.
C. thức ăn đi vào không gặp phân thải ra.
D. cả A và B. E. cả A, B và C.
5. Hướng dẫn học bài ở nhà
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
- Đọc mục: “Em có biết”.
- Đọc trước bài 14 để tìm hiểu nơi sống, đặc điểm và tác hại đối với con người của
giun kim, giun móc câu và giun chỉ.
4