nghệ thuật sống_2

NGHÏÅ THÅT SƯËNG 1





Mc lc

Ưng Miller 3
Cấm ún con 6
Ngûúâi cha 8

Bíi chiïìu trong cưng viïn 10
Chỵi ngổc lam 12

Àûâng ngẩi ngng 16
Vêỵn côn hy vổng 19
Chó phẫi tiïỵn tûâng cêy sưë mưåt thưi 23

Chó chûâng trùm bûúác nûäa lâ thânh cưng 26
Cêåu bế chúâ thû 29
Hai ngûúâi trïn hoang àẫo 33

Eddie vâ chiïëc ấo khoấc mâu da cam 35
Bp bï khoai têy 37

Cha tưi 40
Chiïëc àân piano mâu g àỗ 42
Chiïëc khùn quâng 45

NGHÏÅ THÅT SƯËNG 2

Chiïëc ti mâu nêu 47

Con gấi ca mể 49
Àưì cưí ca Jenny 51

Hoa dânh dânh trùỉng 53
Khưng chõu bng tay 55
Mỗ mëi 57

Nhûäng khoẫnh khùỉc khưng tïn 59
Àấm tang bưng hưìng ca tưi 61

Ngûúâi u thúâi thú êëu ca tưi 64

Tưi phẫi àïí anh êëy ra di 67
Tưi khưng ngúâ sûå viïåc lẩi kïët thc nhû thïë 70

Nhûäng vông trôn 73









NGHÏÅ THÅT SƯËNG 3

Ưng Miller

Trong sët nhûäng nùm khng hoẫng úã cấi bang Idaho bế nhỗ
nùçm phđa Àưng Nam nûúác M nây, tưi thûúâng àïën cûãa hâng nhỗ ca
ưng Miller àïí mua rau quẫ tûúi. Thûåc phêím vâ tiïìn bẩc àïìu khan
hiïëm, nïn àưi khi chng tưi dng hònh thûác àưíi chấc.
Mưåt hưm, khi ưng Miller àang bỗ mưåt đt khoai têy vâo ti cho
tưi, thò tưi nhòn thêëy mưåt cêåu bế gêìy gô, ùn mùåc rấch rûúái nhûng khấ
sẩch sệ, àang nhòn giỗ àûång quẫ àêåu xanh vúái ấnh mùỉt àối khất. Tưi
trẫ tiïìn xong liïìn àûáng lẩi nghe cåc nối chuån giûäa ưng Miller vâ
cêåu bế ùn mùåc rûúái kia.
-
Châo Barry, chấu khỗe khưng? - Tiïëng ca ưng Miller.
- Châo ưng Miller, chấu khỗe ẩ! Chấu nghơ àang ngùỉm giỗ quẫ
àêåu nây. Trưng chng ngon thêåt àêëy!
- Chng ngon lùỉm, Barry ẩ ! Mể chấu khỗe khưng?
- Cng bònh thûúâng ẩ? Hònh nhû mể chấu àang khỗe lïn.
- Tưët! Ta cố thïí gip gò cho chấu nâo?
- Khưng ẩ, thûa ưng. Chấu chó ngùỉm giỗ quẫ àêåu thưi?
- Chấu cố mën lêëy mưåt đt khưng?
- Khưng ẩ, thûa ưng. Chấu khưng cố tiïìn trẫ àêu.
NGHÏÅ THÅT SƯËNG 4

- Àûúåc, chấu cố gò àïí àưíi nâo?
- Chấu? - Tiïëng cêåu bế ngêåp ngûâng - Chấu chó cố mưåt viïn bi

chấu múái chúi thùỉng àûúåc thưi ẩ !
- Thïë â? Cho ta xem nâo!
- Àêy, viïn àểp nhêët àêëy ẩ !
- Nố mâu xanh â Nhûng ta àang cêìn viïn mâu àỗ. Chấu cố
viïn mâu àỗ khưng?
- Chấu khưng nhúá, àïí chấu xem
- Nây, chấu àem giỗ àêåu nây vïì nhâ ài vâ lêìn sau mang cho ta
viïn àỗ nhế!
- Chùỉc chùỉn rưìi, cẫm ún ưng?
o0o
Cố hai cêåu bế nûäa nhû thïë úã lâng nây. Chng nghêo lùỉm. Ưng
Jim nhâ tưi cûá thđch àưíi chấc, cho chng quẫ àêåu, tấo, câ chua vâ
nhûäng thûá khấc. Cûá khi chng giú viïn bi mâu xanh ra, ưng êëy lẩi
bẫo chng cêìm mưåt đt rau quẫ vïì nhâ vâ lêìn sau mang viïn bi mâu
àỗ cho ưng êëy. Vûâa àïí chng chõu mang rau quẫ vïì nhâ ngay, vûâa àïí
chng cẫm thêëy chng thûåc sûå àậ lâm gò cho àïí trao àưíi, chûá khưng
phẫi àûúåc cho khưng. Tưi thêëy rêët cẫm phc ưng Miller. Khưng lêu
sau, tưi chuín nhâ, nhûng cêu chuån vïì ưng Miller, ngûúâi nưng
dên nhên hêåu êëy, thò tưi khưng bao giúâ qụn.
Nhiïìu nùm sau, lẩi cố lêìn tưi quay vïì lâng qụ úã Idaho vâ rêët
bìn vò trong thúâi gian úã àố thò nghe tin ưng Miller mêët. Khi cng vâi
ngûúâi bẩn c àïën nhâ ưng Miller, tưi thêëy úã àố cố ba châng trai trễ,
trưng rêët thânh àẩt. Hổ àïën gêìn bâ Miller, ưm lêëy bâ vâ nối nhûäng
lúâi an i. Rưìi tûâng ngûúâi mưåt, hổ àïën bïn ưng Miller àang nùçm àố,
chẩm nhûäng bân tay nống êëm ca mònh vâo bân tay lẩnh lệo ca ưng
Miller vâ lau nûúác mùỉt.
Rưìi tưi cng lẩi gêìn bâ Miller vâ nối rùçng tưi vêỵn nhúá cêu
chuån vïì nhûäng viïn bi ve ngây nâo. Bâ Milòer nối:
NGHÏÅ THÅT SƯËNG 5

- Ba châng trai lc nậy chđnh lâ nhûäng cêåu bế ngây trûúác, tưi kïí
vúái cư. Hổ vûâa nối vúái tưi lâ hổ àậ biïët ún ưng Jim vâ nhûäng gò ưng àậ
"àưíi chấc" cho hổ biïët chûâng nâo. Vâ cëi cng, bêy giúâ, khi ưng Jim
khưng côn àôi hổ àưíi nhûäng viïn bi mâu nâo nûäa, thò hổ quay lẩi àïí
tỗ lông biïët ún ưng êëy. Ưng Jim ln nghơ mònh lâ ngûúâi giâu cố nhêët
úã bang Idaho nây vúái nhûäng viïn bi ưng cố àûúåc.
Rêët nhể nhâng, bâ Miller nhêëc bân tay ca ưng Jim lïn. Dûúái
bân tay ưng lâ ba viïn bi àỗ, sấng bống vâ trong veo.














NGHÏÅ THÅT SƯËNG 6






Cấm ún con

Khi mể mang thai con chđn thấng mûúâi ngây, nghến àïën mêët
ùn, mêët ng,nghến tûâ thấng àêìu cho àïën lc sinh, bưë thûúng mể con
bưåi phêìn. Khi mể sinh con, bưë úã bïn ngoâi ,tim lo àïën thùỉt lẩi , lc êëy
bưë múái câng thûúng bâ nưåi àau qúçn quẩi mưåt ngây trúâi múái sinh ra
bưë, búãi bưë ra ngûúåc. Khi nghe tiïëng con khốc vấng trong phông hưå
sinh, bưë múái hiïíu àûúåc cấi cẫm giấc khi ưng nưåi nghe tiïëng khốc àêìu
tiïn ca bưë lâm rúi cẫ nưìi nûúác nống, bõ bỗng chên mâ ưng vûâa khốc
vûâa cûúâi .
Con sinh ra hưìng hâo khoễ mẩnh,bưë nhòn con ngẩc nhiïn tûå
hỗi, sao cấi con nhỗ bế xđu nây lẩi lâ con mònh, con bế àïën mûác bưë
khưng nhêån thêëy nết nâo giưëng bưë, nết nâo giưëng mể, chó thêëy tốc con
àen ûúát, da àỗ au, lêëm têëm vẫy úã àêìu mi. Bưë cẫm thêëy vûâa xa lẩ,
vûâa ngúä ngâng, bưë ngúä ngâng vúái cẫ bẫn thên mònh, àậ lâ bưë rưìi sao.
Chó àïën mêëy ngây sau khi sinh, con bưỵng bõ st cên, vâng da vò
mể thiïëu sûäa, con phẫi b bònh vâ tấch mể ài chiïëu àiïån, bưë nhòn con
trêìn tri nùçm trong lưìng kđnh, ng li bò, lc thò quay phẫi, lc quay
trấi, lc nùçm sêëp, bưë múái thêëy xốt xa, vâ tûâ àố bưë múái thêåt sûå hiïíu
mònh lâ bưë. Bưë hiïíu rùçng bưë cố thïí cố con mâ cng cố thïí mêët con,
sinh mïånh bế nhỗ ca con ty thåc
hoân toân vâo sûå chùm lo ca bưë mể. Bưë chûa bao giúâ cố mưåt
cẫm giấc k lẩ àïën thïë, bưë hiïíu ra con nùçm kia lâ mưåt phêìn xûúng
NGHÏÅ THÅT SƯËNG 7

thõt, mưåt phêìn sưë phêån ca mònh. Bưë biïët bưë sệ u thûúng con sët
àúâi.
Bưë u con cẫ khi con khỗe mẩnh hưìng hâo, mùåc cấi vấy trùỉng
múái ngưìi ưm bònh xùng trïn xe, tốc tú vâng mõn mâng, mưìm lđu lo à
thûá chuån úã lúáp mêỵu giấo, àïí lc ài thò tónh nhû sấo, lc vïì thò ng
gc trïn vai bưë, bưë chûa tûâng u mưåt ai nhû u con. Bưë u con cẫ

lc con mùåc ấo may ư, qìn ài nhû con trai, nghõch bn ngoâi cưëng
lêëm lem nhû mưåt thùçng qu nhỗ, bõ mể nhêëc bưíng lïn àấnh vâo
mưng, con khốc vấng lïn: "Bưë úi cûáu con, cûáu con".
Bưë u con cẫ khi con lïn súãi, mùåt mi lêëm têëm àỗ lûâ, cẫ khi
con vâo lúáp 1 rưìi mang bâi têåp viïët àêìu tiïn àûúåc àiïím 4 vïì nhâ khoe
rưëi rđt : "Bưë úi, con cố àiïím nây!" . Bưë u con cẫ khi con tha em nhû
con mêo tha con chåt ài chúi, mưì hưi mưì kï àêìm àòa, nhûäng lc con
hất ru em ng, cẫ lc con nêëu bûäa cúm àêìu tiïn chấy khết.
Bưë u con vò àún giẫn mưåt àiïìu con àậ dẩy bưë nhiïìu àiïìu bùçng sûå
hiïån diïån hưìn nhiïn ca con trong cåc sưëng ca bưë, vâ bùçng sûå hiïån
diïån àố con àậ khiïën cåc sưëng ca bưë khưng bao giúâ tễ nhẩt,
àêìy nhûäng trẫi nghiïåm cẫ àau khưí vâ th võ. Bưë hẩnh phc khi phất
hiïån ra rùçng bưë cao thûúång hún, võ tha hún, trûúãng thânh hún kïí tûâ
khi con sinh ra. Vúái têët cẫ nhûäng àiïìu con àậ lâm, bưë cẫm ún con.
Bưë ca con









NGHÏÅ THÅT SƯËNG 8

Ngûúâi cha

Vâo mưåt bíi chiïìu trong cưng viïn . Mưåt ngûúâi ph nûä ngưìi
cẩnh mưåt ngûúâi àân ưng trïn chiïëc ghïë bùng gêìn sên chúi thïí thao.
- Con trai tưi kia kòa ! - Ngûúâi ph nûä nối , vâ cư ta chó mưåt cêåu
bế mùåc ấo àỗ àang chúi cêìu trûúåt.
- Nố xinh thêåt - ngûúâi àân ưng cûúâi , rưìi chó vâo cêåu bế ấo xanh
- Côn kia lâ con trai tưi àêëy !
Nhòn àưìng hưì àeo tay, ưng thu dổn mêëy thûá àưì chúi mâ con ưng
àùåt trïn ghïë, rưìi gổi con:
-
Todd úi, àïën giúâ vïì rưìi àêëy!
Nhêån thêëy ưng bưë khưng gay gùỉt lùỉm trong lúâi nối, Todd nâi nó:
- Nùm pht nûäa nhế, bưë àûúåc khưng ? Nùm pht nûäa thưi!
ưng bưë gêåt àêìu, cho phếp Todd chúi vâ cêåu bế lẩi tiïëp tc lùỉc cấi xđch
àu.
Nùm pht nûäa trưi qua vâ ưng bưë lẩi gổi con. Lẩi mưåt lêìn nûäa,
Todd thuët phc: "Bưë úi, nùm pht nûäa!", rưìi tiïëp tc biïíu diïỵn trïn
xđch àu.
Ưng bưë chó móm cûúâi. Ngûúâi ph nûä ngưìi cẩnh cng cûúâi vâ
khen ưng lâ mưåt ưng bưë dïỵ dậi vâ kiïn nhêỵn. Ngûúâi àân ưng bưỵng
trêìm tû vâ kïí:
NGHẽ THUấT SệậNG 9

- Con trai lỳỏn cuóa tửi, Tommy, aọ mờởt trong mửồt tai naồn giao
thửng khi noỏ ang tờồp i xe aồp gờỡn ờy. Tửi aọ chỷa bao giỳõ coỏ
nhiùỡu thỳõi gian daõnh cho Tommy vaõ bờy giỳõ, tửi coỏ thùớ aỏnh ửới bờởt
kyõ thỷỏ gũ ùớ coỏ ỷỳồc chú 5 phuỏt vỳỏi noỏ. Tửi aọ thùỡ khửng bao giỳõ lựồp

laồi lửợi lờỡm cuóa tửi vỳỏi Todd. Todd nghụ noỏ ỷỳồc thùm 5 phuỏt ùớ aỏnh
u. Nhỷng sỷồ thờồt laõ chủnh tửi mỳỏi laõ ngỷỳõi ỷỳồc thùm 5 phuỏt ùớ
nhũn noỏ chỳi uõa.
















NGHÏÅ THÅT SƯËNG 10





Bíi chiïìu trong cưng viïn

Mưåt cêåu bế mưåt lêìn nổ quët àõnh sệ ài gùåp bùçng àûúåc thiïn
thêìn. Cêåu biïët rùçng chuën ài sệ dâi vâ vêët vẫ lùỉm nïn xïëp ti, xấch
bấnh vâ thûác ëng.

Khi ài qua ba dậy phưë, cêåu bế gùåp mưåt bâ lậo. Bâ ngưìi trong
cưng viïn, àưi mùỉt dûâng lẩi úã nhûäng ch chim bưì cêu. Cêåu bế àïën
ngưìi cẩnh bâ vâ múã ti xấch ca mònh. Hònh nhû bâ lậo àang àối, cêåu
bế nhêån ra àiïìu nây vâ múâi bâ mưåt chiïëc bấnh. Bâ lậo cûúâi vúái cêåu.
N cûúâi dõu dâng àïën nưỵi cêåu bế mën nhòn thêëy nố hiïån ra lêìn nûäa.
Cêåu lẩi múâi bâ thûác ëng. N cûúâi lẩi hiïån ra khn mùåt phc hêåu
ca bâ lâm cêåu cẫm nhêån àûúåc sûå êëm ấp. Hổ ngưìi sët bíi chiïìu ùn
ëng vâ móm cûúâi nhûng khưng nối mưåt lúâi.
Mậi àïën khi trúâi sp tưëi, cêåu bế múái rúâi chưỵ. Rưìi bêët ngúâ cêåu
quay lẩi, chẩy àïën chưỵ bâ lậo vâ ưm lêëy bâ tûâ biïåt. Mốn quâ mâ bâ
lậo àậ tùång cho cêåu lâ n cûúâi àểp vâ rưång múã nhêët ca mònh. Khi
cêåu bế múã cûãa vâo nhâ, ngûúâi mể vư cng ngẩc nhiïn vò nết rẩng rúä
côn ngêåp trân trong mùỉt cêåu: "Àiïìu gò hưm nay àậ lâm cho con hẩnh
phc vêåy?".
Cêåu bế àấp: "Con àậ ùn trûa vúái thiïn thêìn. Mể biïët khưng,
ngûúâi cố n cûúâi lêëp lấnh nhêët trïn àúâi!".
Trong khi àố bâ lậo cng bûâng tónh vúái niïìm vui trúã vïì nhâ .
Àûáa con trai nhêån ra vễ thanh thẫn trïn gûúng mùåt mể vâ hỗi: "Àiïìu
gò hưm nay àậ lâm mể hẩnh phc?"
NGHÏÅ THÅT SƯËNG 11

Bâ lậo àấp: "Mể àậ ùn bấnh cng vúái thiïn thêìn bïn cẩnh
nhûäng ch chim bưì cêu. Con biïët khưng, ngûúâi trễ trung hún chng
ta ngúä rêët nhiïìu"

NGHÏÅ THÅT SƯËNG 12






Chỵi ngổc lam

Ngây em gấi Joan Grace àêíy cûãa bûúác vâo tiïåm ca Pierre
Richard thò Pierre lâ con ngûúâi cư àưåc nhêët thânh phưë. Cố lệ hưìi êëy
cấc bẩn àậ àûúåc nghe phong thanh cêu chuån àố? Nhûng bấo chđ
khưng nïu tïn mâ cng khưng kïí cấc chi tiïët, nïn hưm nay tưi xin
thåt lẩi tûúâng têån.
Pierre àậ àûúåc ưng nưåi àệ lẩi cho mưåt cûãa tiïåm bấn àưì cưí Trong
cấi t kđnh nhỗ xđu châng chêët à cấc thûá àưì k cc: vông, mïì àay
àeo vâo dêy chuìn tûâ thïë k trûúác, nhêỵn vâng, hưåp bẩc, ngổc thẩch
hóåc ngâ chẩm trưí, tûúång nhỗ bùçng sûá. Bíi chiïìu ma àưng hưm àố,
mưåt em gấi àûáng ấp trấn vâo t kđnh, trưë mùỉt ngố k tûâng vêåt cưí lưỵ

àố, nhû mën kiïëm mưåt vêåt gò. Bưỵng em ngûãng àêìu lïn, vễ khoan
khoấi rưìi àêíy cûãa bûúác vư tiïåm.
Tiïåm tưëi tùm mâ côn bûâa bậi hún ngoâi mùåt hâng nûäa. Cố
nhûäng ngùn t mën sêåp vò chêët quấ nùång: hưåp àûång nûä trang, sng
lc c khưng dng àûúåc nûäa, àưìng hưì chng, àên; côn trïn sân thò
chêët àưëng nâo lâ giấ àïí ci trong lô sûúãi, àúân mùng-àư-lin vâ nhûäng
àưì c k khố mâ phên loẩi àûúåc. Pierre ngưìi úã sau bân bấn hâng. Mùåc
dêìu múái ngoâi ba mûúi mâ tốc àậ hoa rêm. Châng ngố em nhỗ.
Em hỗi:
- Thûa ưng, con cố thïí coi chỵi ngổc lam bây úã t kđnh khưng ẩ.
Pierre kếo têëm mân, lêëy chỵi ngổc ra chòa cho em nhỗ. Nhûäng viïn
NGHÏÅ THÅT SƯËNG 13

ngổc lam chiïëu rûåc rúä trong bân tay xanh xao ca châng. Em àúä lêëy,
thưët lïn lúâi khen:
- Àểp quấ! Xin ưng gối lẩi thânh mưåt gối àểp cho con.
Pierre lẩnh lng ngố em:
- Cố ai sai em ài mua hẫ?
- Thûa khưng. Con mua cho chõ Hai con. Chđnh chõ ni nêëng
con. Tûâ khi mấ mêët, múái cố lïỵ Noel nây lâ chõ em con àûúåc úã gêìn
nhau. Con mën tùång chõ mưåt mốn quâ àểp.
Pierre nghi ngúâ hỗi:
- Em cố bao nhiïu tiïìn?
Em cúãi khùn mi xoa ra trt lïn mùåt bân mưåt nùỉm bẩc cùỉc, bẫo:
- Con àê àêåp con heo ca con ra àêëy.
Pierre Richard ngố em, vễ trêìm tû. Rưìi châng cố tûá cêìm chỵi
ngổc lïn, súå em trưng thêëy giấ tiïìn. Nối thùèng cấch nâo cho em êëy
biïët àûúåc? Cùåp mùỉt xanh dêìy tin tûúâng ca em gúåi lẩi cho châng mưåt
vïët thûúng lông ngây trûúác.
Châng quay lûng lẩi bẫo em:

-

Em àúåi mưåt cht nhế.
Rưìi vûâa li hi lâm mưåt viïåc nhỗ gò àố, châng vûâa quay lẩi hỗi:
- Em tïn gò?
-
Thûa, Joan Grace. .
Khi châng quay hùèn lẩi thò trong tay cêìm mưåt gối nhỗ bao bùçng
thûá giêëy la àỗ vâ cưåt bùçng mưåt cấi bùng la mâu xanh lấ cêy. Châng
chòa cho em, bẫo:
-
Nây, coi chûâng àûâng àấnh rúát nhế.
Em Joan móm cûúâi rẩng rúä, chẩy vt vïì nhâ.
Châng nhòn theo em, mưåt nưỵi bìn mïnh mưng dêng lïn trong
lông. em nhỗ àố vâ chỵi ngổc lam khïu gúåi lẩi mưåt vïët thûúng lông
khưng bao giúâ lânh hùèn ca châng. Tốc em vâng nhû la chđn, mùỉt
em xanh nhû nûúác biïín; múái mêëy nùm trûúác, châng àậ u mưåt thiïëu
NGHÏÅ THÅT SƯËNG 14

nûä cng cố múá tốc àố, cùåp mùỉt àố. Chỵi ngổc lam àậ tđnh àïí tùång
nâng.
Nhûng mưåt chiïëc cam nhưng trûúåt bấnh trïn mưåt con àûúâng
trún mưåt àïm mûa, àậ lâm tiïu tan ûúác mú. Tûâ àố châng sưëng cư àưåc,
ưn lẩi hoâi nưỵi khưí têm àố. Châng ên cêìn lïỵ àưå tiïëp khấch, nhûng
ngoâi cưng viïåc ra, châng thêëy àúâi trưëng rưỵng vư nghơa mưåt cấch kinh
khng.
Lêìm lò, khưng giao thiïåp vúái ai, châng rấng qụn mâ khưng
àûúåc nưỵi thêët vổng nhû sûúng m cûá mưỵi ngây mưỵi dây àùåc. Cùåp mùỉt
xanh ca em Jonn Grace gúåi cho châng hònh ẫnh ngûúâi u. Vâo dõp
lïỵ nây, khấch hâng túái àưng, ai cng bưåc lưå niïìm vui, lâm cho châng

câng àau lông. Nhûäng khấch qua àûúâng bûúác vâo tiïåm, chuån trô,
súâ mố cấc mốn àưì, trẫ giấ lùng xùng. Àïm Noel àậ khuya rưìi, khi
ngûúâi khấch cëi cng bûúác ra. Pierre Richard thúã phâo
nhể nhâng. Thưi thïë .lâ qua àûúåc cấi nùm nay. Nhûng châng lêìm.
Cûãa thònh lònh múã ra vâ mưåt thiïëu nûä xưng vư. Châng thêëy nhối úã
tim: thiïëu nûä cố vễ mùåt quen quen, nhûng châng khưng nhúá rộ àậ
gùåp úã àêu, hưìi nâo. Tốc nâng vâng hoe, mùỉt nâng xanh thùèm. Nâng
lâm thinh mốc trong cấi "xùỉc" ra mưåt gối nhỗ bao vưåi vâng bùçng mưåt
thûá giêëy la àưỵ, lẩi cố cẫ mưåt cấi bùng la mâu xanh lấ cêy àậ cúãi ra
rưìi nûäa. Vâ nhûng viïn ngổc lam chiïëu rûåc rúä trïn mùåt bân.
-

Chiïëc chỵi nây phẫi ca tiïåm thêìy khưng?
Pierre ngûúác mùỉt lïn nhòn thiïëu nûä, nhể nhâng àấp:
-
Phẫi.
-
Phẫi ngổc thêåt khưng?
- Nhêët àõnh rưìi. Khưng phẫi thûá ngổc qu nhêët nhûng ngổc thêåt
àêëy.
- Thêìy cố nhúá àậ bấn cho ai khưng?
- Bấn cho mưåt em gấi. Tïn em lâ Joan. Em mua àïí tùång quâ
Noel cho chõ hai ca em.
- Giấ bao nhiïu?
NGHÏÅ THÅT SƯËNG 15

Pierre nghiïm mùåt àấp:
- Khưng khi nâo tưi cho ai biïët giấ tiïìn khấch hâng tưi àậ trẫ
cho tưi.
- Em Joan chó cố đt àưìng tiïu vùåt. Lâm sao cố à tiïìn mua chỵi

ngổc nây?
Trong lc àố, Pierre àậ vët lẩi k lûúâng túâ giêëy la,
gối lẩi chỵi ngổc. Châng bẫo:
- Em àố àậ trẫ àùỉt hún hïët thẫy cấc ngûúâi khấc. Cố bao nhiïu
tiïìn, em àậ àûa tưi hïët.
Hai ngûúâi lâm thinh. Cûãa hâng hốa tơnh mõch lẩ thûúâng. Bưỵng
tûâ mưåt giấo àûúâng gêìn àố chng bùỉt àêìu àưí vùng vùèng àûa lẩi. Cấi
gối nhỗ àùåt trïn bân, vễ thùỉc mùỉc dô hỗi trong cùåp mùỉt thiïëu nûä, vâ
cẫm giấc hưìi sinh k dõ nố dưìn dêåp dêng lïn trong lông Pierre, têët cẫ
nhûäng cấi àố àïìu lâ do tònh u ca mưåt em nhỗ .
-
Nhûng tẩi sao thêìy lẩi lâm nhû vêåy?
Pierre vûâa chòa gối nhỗ àố cho thiïëu nûä, vûâa àấp:
- Hưm nay lâ ngây Noel. Tưi bêët hẩnh khưng cố ai àïí tùång quâ.
Cư cho phếp tưi àûa cư vïì nhâ vâ chc cư tẩi nhâ mưåt lïỵ Noel vui vễ
nhế
?!
Thïë lâ trong tiïëng chng àưí hưìi, giûäa mưåt àấm àưng vui vễ,
Pierre Richard vâ mưåt thiïëu nûä châng vêỵn chûa biïët tïn, cng nhau
bûúác qua mưåt ngây múái àem lẩi ngìn hy vổng trân trïì trong lông
mổi ngûúâi.

Fulton Oursier
( Theo bẫn dõch ca Nguỵn Hiïën Lï )



NGHÏÅ THÅT SƯËNG 16

Àûâng ngẩi ngng

Hưìi àố tưi hổc tẩi mưåt trûúâng Trung hổc Vienne. Anh bẩn giỗi
nhêët lúáp lâ mưåt hổc sinh mûúâi sấu tíi cố thiïn bêím àùåc biïåt vïì mổi
phûúng diïån. Rêët siïng nùng, cố cao vổng, rêët cố giấo dc, àểp trai,
thưng minh xët chng ; hïët thẫy chng tưi àïìu cưng nhêån rùçng tiïìn
àưì ca anh rûåc rúä. Vò vêåy chng tưi mûúån tïn nhâ ngoẩi giao àẩi tâi
Metternich àïí àùåt biïåt hiïåu cho anh. Cố lệ ngûúâi ta cố thïí trấch anh
mưåt àiïìu lâ ùn bêån bẫnh bao quấ lc nâo cng rêët tïì chónh: qìn
ln ln cố nïëp múái i, câ vẩt thùỉt rêët cố nghïå thåt.
Nhûäng ngây mûa, ngûúâi tâi xïë ca thên ph anh lấi mưåt chiïëc
xe lưång lêỵy àûa àốn anh. Nhûng mùåc dêìu sưëng xa hoa nhû vêåy, anh
vêỵn rêët giẫn dõ, nïn chng tưi àïìu qu mïën anh.
Mưåt bíi sấng, mổi ngûúâi ngẩc nhiïn thêëy chưỵ ngưìi ca
"Metternich" bỗ trưëng. Túái bûäa trûa ngûúâi ta múái cho hay tẩi sao.
Thên ph anh lâ mưåt nhâ l tâi ai cng biïët tiïëng múái bõ bùỉt àïm
trûúác. Cưng viïåc lâm ùn ca ưng lâ mưåt v lûúâng gẩt àẩi qui mư. Chó
hưm trûúác hưm sau mêëy ngân ngûúâi nghêo khố cûåc khưí ki cốp trong
bao lêu bưỵng bõ bốc lưåt hïët rấo. Cấc bấo hâng ngây ln ln ham bïu
xêëu thiïn hẩ, àùng nhûäng tđt to tûúáng lâm rm beng v àố lïn, in
hònh th phẩm vâ cẫ hònh gia àònh th phẩm nûäa trong bâi tûúâng
thåt.
NGHÏÅ THÅT SƯËNG 17

Chng tưi hiïíu anh bẩn àấng thûúng àố tẩi sao nghó hổc rưìi.
Nhc nhậ quấ, anh khưng dấm nhòn mùåt chng tưi Chưỵ ngưìi ca

"Metternich" bỗ trưëng hai tìn lïỵ, trong hai tìn àố bấo chđ vêỵn tiïëp
tc rïu rao, bïu xêëu .
Rưìi túái tìn lïỵ thûá ba, mưåt bíi sấng, cấnh cûãa múã ra vâ
"Metternich" bûúác vư. Anh ci àêìu xëng, ài lẩi chưỵ ngưìi, múã sấch ra
vâ gc àêìu àổc liïìn. Sët hai giúâ hổc anh khưng hïì ngûúác mùỉt lïn túái
mưåt lêìn.
Nghe tiïëng kiïíng, chng tưi âo âo ta ra hânh lang àïí nghó hổc
mûúâi pht. "Metternich " ra trûúác chng tưi, quay lûng lẩi chng tưi
vâ àûáng trûúác mưåt cûãa sưí, cư àưåc, bïì ngoâi cố vễ chùm ch ngố kễ qua
ngûúâi lẩi úã ngoâi àûúâng. Chng tưi biïët rùçng anh lâm cấi bưå dûä dùçn,
"nan du " nhû vêåy chó àïí trấnh cùåp mùỉt ca chng tưi thưi. Anh àûáng
mưåt mònh trong cấi xố ca anh.
Chng tưi bưỵng nhiïn mêët vui, thêëu nưỵi cư àưåc ghï gúám ca anh
. Chng tưi biïët rộ rùçng anh bẩn àấng thûúng àố àûúng chúâ mưåt cûã
chó thên ấi ca chng tưi. Nhûng chng tưi rt rê, ngẩi ngng khưng
tiïën lẩi gêìn anh, khưng biïët tỗ thiïån cẫm vúái anh cấch nâo àïí khỗi
chẩm lông" tûå trổng " ca anh. Chng tưi hên nhất chêìn chûâ hoâi,
khưng dấm bûúác bûúác àêìu.
Trong khi côn ngẩi ngng do dûå khưng biïët nïn cố thấi àưå ra
sao thò kiïíng lẩi àấnh, thïë lâ hïët giúâ ra chúi . Nghe tiïëng kiïíng,
"Metternich" quay phùỉt lẩi, chùèng nhòn chng tưi, vưåi vậ vïì lúáp.
Nhùn nhố, bûåc tûác, mưi nhúåt nhẩt, anh ngưìi vâo bân rưìi lẩi ci gêìm
àêìu vâo cën sấch.
Tan hổc bíi sấng, anh hêëp têëp ra vïì liïìn. Chng tưi cẫm thêëy
khố chõu vïì sûå nht nhất ca mònh, cng nhau tòm cấch cûáu vận.
Nhûng àậ quấ trïỵ. Cú hưåi àậ bỗ lúä, khưng côn trúã lẩi nûäa. Sấng hưm
sau chưỵ ngưìi ca anh bẩn chng tưi lẩi bỗ trưëng. Chng tưi kïu àiïån
thoẩi vïì nhâ anh thò hay rùçng anh khưng cố nhâ. Tưåi nghiïåp anh, úã
trûúâng vïì, anh thûa vúái mấ rùçng anh bỗ hổc. Vâ ngay tưëi hưm àố anh
rúâi kinh àư (tûác Vienne), lẩi mưåt thõ trêën nhỗ, xin vư lâm cưng trong

mưåt nhâ bấn thëc.
Tûâ àố chng tưi khưng gùåp lẩi anh nûäa.
NGHÏÅ THÅT SƯËNG 18

Nïëu anh tiïëp tc hổc thò chùỉc chùỉn anh em khưng ai theo kõp
àûúåc anh. Hiïín nhiïn lâ tẩi chng tưi ngêìn ngẩi, do dûå, khưng biïët
ngỗ đt lúâi an i anh mâ lc àố anh rêët cêìn, nïn anh múái phấ ngang
lâm hẩi tûúng lai ca anh nhû vêåy. Bíi sấng àố, chó cêìn mưåt lúâi
thiïån cẫm, mưåt cûã chó êu ëm thưi lâ anh à sûác àïí vûúåt khỗi cẫnh
khưën khưí ca anh. Mâ chng tưi khưng tỗ cht tònh thên vúái anh, an
i anh, khưng phẫi lâ tẩi chng tưi thiïëu hiïíu biïët, hóåc lậnh àẩm,
hóåc xêëu bng. Khưng ! Chó tẩi chng tưi thiïëu can àẫm. Rêët nhiïìu
khi chng ta thiïëu can àẫm nïn khưng tòm àûúåc lúâi thđch húåp àïí nối
àng lc. Àânh rùçng, lẩi hỗi chuån mưåt ngûúâi lông tûå trổng àûúng
bõ thûúng tưín kõch liïåt, lâ mưåt viïåc khố khùn, tïë nhõ àêëy . Nhûng
kinh nghiïåm lêìn àố àậ cho tưi bâi hổc nây lâ àûâng bao giúâ do dûå, cûá
nïn theo xc àưång àêìu tiïn ca lông mâ lẩi cûáu gip mưåt ngûúâi àau
khưí vò chđnh trong nhûäng lc gian nan ca ngûúâi, mưåt lúâi nối, mưåt cûã
chó ca ta múái cố giấ trõ nhêët.

Stephan Zweig
( Theo bẫn dõch ca Nguỵn Hiïën Lï )

NGHÏÅ THÅT SƯËNG 19






Vêỵn côn hy vổng

Sët ma àưng nùm àố tưi úã lâng Castelmare, mưåt lâng gêìn
nhû hoân toân bõ tân phấ úã gêìn Livourne ( ) vâ sấng nâo tưi cng
gùåp bâ lậo Maria Bendetti. Nhỗ con, mẫnh khẫnh, nhùn nheo, bâ ài
chên khưng, bêån mưåt chiïëc ấo àen àậ bẩc mâu, thânh hung hung àỗ,
àêìu qën mưåt chiïëc khùn quâng àen, lổm khổm, vai mang nùång mưåt
cấi gi àan bùçng miïn liïỵu (osier).
Mùåt bâ tốp lẩi, sẩm àen, tiïìu ty, ûu tû, mang nhûng nết àau
khưí, rêìu rơ, thêët vổng.
Bâ bấn cấ, nhûäng loâi cấ k dõ mâ khưng ngon ca Àõa Trung
Hẫi, dên lâng chó sưëng bùçng nhûäng con cấ àố vúái đt mò ưëng. Tưi àậ
biïët lâng àố thúâi côn thấi bònh, dên chng sung sûúáng vâ vư tû lûå.
Bêy giúâ úã cưng trûúâng nhỗ xđu nhâ cûãa àậ sêåp hïët vò bom àẩn, chó côn
mưåt àưëng gẩch vn, khưng nghe thêëy tiïëng cûúâi, tiïëng nhẩc nhû hưìi
xûa nûäa. Khưng khđ phẫng phêët mi hûúng hoa trc àâo thânh thûã
cẫnh tûúång thï thẫm nhû mưåt nghơa àõa, lâm cho tưi àau lông. Núi àố
trûúác kia thò thđch biïët bao, bêy giúâ chïët rưìi, cẫnh tan hoang hoân
toân àố thêåt xốt xa, tuåt vổng.
Hêìu hïët cấc thanh niïn àậ bỗ xûá di núi khấc. Nhûng cấc ưng
giâ bâ cẫ vâ trễ con côn úã lẩi; hổ lêìm li ài trong cẫnh àưí nất nhû
nhûäng bống ma; cố mêëy chiïëc thuìn vâ mêëy chiïëc lûúái rấch vấ vđu

NGHÏÅ THÅT SƯËNG 20

bêåy bẩ, hổ cûåc khưí lùỉm múái kiïëm àûúåc miïëng ùn, chó vûâa à cho khỗi
chïët.
Trong sưë nhûäng ngûúâi úã lẩi, cố bâ Maria. Àưi khi bâ dùỉt theo
mưåt em gấi mûúâi tíi, chùỉc lâ chấu bâ. Gêìy ưëm, rấch rûúái, em ài chên
khưng, lon ton bïn cẩnh bâ, vûâa ài vûâa rao:
"Cấ àêy! Cấ tûúi àêy ! "
Nhû cưë lâm cho ngûúâi ta tin rùçng cấ múái úã dûúái nûúác lïn. Tưi
nhêån xết hai bâ chấu, mâ khưng khỗi bìn rêìu, lo ngẩi cho hổ; hổ cố
vễ cưë bấm lêëy mưåt dơ vậng àậ qua, qua hùèn rưìi Quẫ lâ mưåt ẫo vổng.
Mưåt bíi sấng, khi hổ ài qua cưng trûúâng tan hoang, tưi hỗi chuån
hổ. Trong chiïën tranh hổ àậ thoất chïët khi bõ dưåi bom vâ bêy giúâ hổ
sưëng trong cấi hêìm úã hễm Eustacia, khu nghêo nhêët ca lâng mâ
khưng bõ tân phấ. Vò trong lông xốt xa, àêm ra bi quan, tưi hỗi bâ lậo:
" Tẩi sao bâ khưng ài núi khấc ? úã àêy côn cố tûúng lai gò nûäa
àêu?.:. Tân phấ hïët rưìi Hïët hùèn rưìi " .
Bâ lậo lâm thinh mưåt cht rưìi chêåm chẩp lùỉc àêìu:
" Àêy lâ qụ hûúng ca mònh. Vúái lẩi àêu cố hïët hùèn " .
Rưìi hai bâ chấu bûúác ài, vâ tưi cố cẫm tûúãng rùçng hổ vui vễ
nhấy mùỉt vúái nhau, ra vễ hốm hónh, biïíu àưìng tònh.
Thêëy vêåy tưi sinh ra tô mô. Mêëy ngây sau, tưi bêët giấc dô xết
xem hổ ài àêu, khưng cưë rònh mô. Bíi sấng tưi thêëy hổ ài lâm
nhûäng cưng viïåc hâng ngây nhû mổi ngûúâi, nhûng bíi chiïìu thò
khưng thêëy hổ àêu hïët.
Mêëy lêìn, sau bûäa trûa, tưi ài qua hễm Eustacia: cùn phông nhỗ
ca hổ ln ln vùỉng tanh. Cố thïí rùçng hai bâ chấu àố khưng chêët
phấc nhû tưi tûúãng chùng? Tẩi sao mâ bíi chiïìu nâo cng ài khỗi?
Cố lâm gò ấm måi khưng? Bn lêåu hóåc chúå àen? Vò nghi ngúâ hổ
nhû vêåy nïn mưåt bíi nổ, tưi bỗ hùèn giêëc trûa trïn bậi biïín, lẩi hễm

Eustacia súám hún mổi lêìn. Tưi nêëp dûúái mưåt cấi cưíng, rònh cùn nhâ
ca bâ lậo. Tưi khưng phẫi àúåi lêu. Khoẫng mưåt giúâ trûa, hai bâ chấu
úã trong hêìm bûúác ra, mưỵi ngûúâi àeo mưåt cấi giỗ khưng trïn lûng; hổ
nùỉm tay nhau, vui vễ, hùng hấi lïn àûúâng. Tưi di theo rònh hổ, nhû
NGHÏÅ THÅT SƯËNG 21

mưåt tïn trưåm.Hai bâ chấu lấch qua àấm nhâ cûãa àưí nất. Túái àêìu
lâng, hổ tiïën vâo mưåt con àûúâng môn chấy nùỉng àûa xëng lông sưng
cẩn khư. Tưi àûáng trïn cao nhòn xëng búâ sưng. Tưi ngẩc nhiïn lâm
sao, thêëy nhiïìu ngûúâi cëc àêët, xc àêët trong lông sưng lúãm chúãm
nhûäng àấ. Hai bâ chấu àùåt giỗ xëng rưìi bùỉt àêìu lâm viïåc. Múái àêìu
tưi tûúãng hổ tòm bẫo vêåt vâng bẩc gò àố, rưìi tưi thêëy àûáa chấu gấi xc
mưåt giỗ cất côn bâ lậo lûåa k tûâng phiïën àấ trùỉng vng vûác, bỗ vâo
giỗ. Khi giỗ àêìy rưìi, hổ àeo lïn lûng, chêåm chẩp leo cấi dưëc dûång àûáng
àïí lïn búâ .Hổ ài ngang sất chưỵ tưi np. Khưng biïët hổ cố nhêån thêëy
tưi khưng. Nïëu cố thò hổ cng khưng àïí lưå cho tưi thêëy. Àúåi cho hổ ài
qua rưìi, tưi múái theo dội.
Con àûúâng àûa túái chưỵ cao nhêët ca lâng, túái mưåt cấi àưìi nhỗ
bao quất cẫ miïìn chung quanh. Mêëy lêìn ài chúi, tưi chûa bao giúâ
bûúác chên túái àố: àố lâ núi duy nhêët khưng bõ tân phấ. Mưåt nhốm
ngûúâi trong lâng àûúng lâm viïåc trong mưåt bi cêy keo (acacia). Hổ
nối nhỗ nhể vúái nhau, khưng cố nhûäng cûã chó hụnh hoang mâ lùång lệ
trưån hưì, dc nhûäng phiïën àấ nhỗ nhùỉn, trùỉng vâ àểp rưìi sùỉp vúái
nhau, chưìng lïn nhau thânh nhûäng bûác tûúâng ca mưåt kiïën trc rưång
lúán. Múái àêìu tưi chûng hûãng. Rưìi àưåt nhiïn tưi àoấn àûúåc mc dõch
ca hổ, hổ tđnh xêy cêët cấi gò. Tưi nghểt thúã. Nhûäng kễ àố chó cố mưỵi
mưåt cấi nhâ à che mûa che nùỉng côn bao nhiïu àậ mêët hïët, nhûäng
ưng giâ bâ cẫ vâ trễ con àố mâ tưi tûúãng chó lâ nhûäng bống ma bêët
lûåc, hû ẫo, vêåt vúâ àậ quët têm lâm mưåt cưng tấc têåp thïí àêìu tiïn lâ
tûå lûåc xêy cêët mưåt giấo àûúâng múái mễ, lưång lêỵy. Khưng phẫi mưåt nhâ

thúâ nhỗ xêëu xđ tẩp nhẩp àêu, mâ mưåt chưỵ thú phûúång qui mư, àểp àệ
hún têët cẫ nhûäng giấo àûúâng c trong miïìn.
Bâ lậo vâ àûáa chấu trt giỗ cất, àấ xëng, nghó mưåt cht àïí thúã
rưìi lẩi trúã xëng lông sưng. Khi ài ngang qua sất tưi, mưì hưi nhïỵ nhẩi
trïn trấn, bâ lậo ngố lến tưi , cùåp mùỉt àen vâ nghiïm nghõ ca bâ cố
vễ tûúi cûúâi dõu dâng mâ bđ mêåt, bïì ngoâi thò bònh tơnh mâ bïì trong
thò ranh mậnh mưåt cấch hiïìn tûâ.
Bâ cố vễ nhû bẫo:
"Sao? Cố thûåc lâ tûúng lai ca ti tưi dậ hïët hùèn chûa?"
Têët cẫ cåc àúâi ca bâ hiïån rộ trong vễ nhòn àố, tûâ dơ vậng, hiïån tẩi
túái tûúng lai. Mưåt cåc dúâi can àẫm, nhêỵn nẩi, mưåt lông tin
NGHÏÅ THÅT SƯËNG 22

tûúãng bïìn bó, khưng gò lay chuín nưíi, mưåt chđ cam nhêån cấi gò
khưng trấnh àûúåc, nhêët lâ quët têm tin tûúãng.
Tưi xêëu hưí àûáng trên trên ra àố trong khi hai bâ chấu ài khët
trong àûúâng môn. Nghơ rùçng mònh àậ àïí cho niïìm thêët vổng lưi cën,
tưi thêëy àau nhối úã trong tim nhû cố mi dao àêm vâo àố. ûâ thò tan
hoang, àưí nất àêëy nhûng àậ lâm sao? Nïëu nhûäng ngûúâi giâ lổm
khổm nhû vêåy vâ nhûäng ngûúâi trễ mùng nhû vêåy mâ côn cố lông tin
tûúãng mậnh liïåt nhû vêåy thò thïë giúái vêỵn côn cố thïí hy vổng àûúåc, hy
vổng àûúåc úã têët cẫ. Tưi àûáng trïn àưìi mưåt hưìi lêu. Sau cng khi tưi
xëng àưìi, lông àậ bònh tơnh, phêën khúãi rưìi thò ngưi sao Hưm hiïån
lïn, tuy côn lúâ múâ nhûng àậ lêëp lấnh trïn nïìn trúâi vư biïn, vâ lâng
xốm chòm lêìn sau lân sûúng nhể tûâ biïín bưëc lïn. Nhûng úã "cấi núi
têm linh côn bûâng bûâng àố", tưi thêëy têët cẫ cấc ngổn lûãa chiïëu ra rûåc
rú.ä

(A. J. Cronin)

NGHÏÅ THÅT SƯËNG 23







Chó phẫi tiïỵn tûâng cêy sưë mưåt thưi

Hưìi àố tưi múái mûúâi bẫy tíi bõ mưåt cún súå ghï gúám. Anh bẩn
hổc Walter Port vâ tưi cng nhau xưng vâo mưåt cåc mẩo hiïím k
th nhûng cng thûåc lâ ngu xín , chng tưi mën tỗ rùçng cố thïí
chêo mưåt chiïëc xìng nhể tûâ Minneapolis túái chi àiïëm bấn da lưng
ca hậng York trïn võnh Hudson. Chng tưi àậ chêo túái àûúåc Norway
House úã phđa cûåc bùỉc hưì Winnipeg. Tûâ àố côn phẫi chêo mưåt quậng
dâi 25 cêy sưë nûäa qua mưåt miïìn hoang vu chó gùåp àûúåc mưỵi thõ trêën
nhỗ úã dổc àûúâng. Nhûäng bẫn àưì chng tưi mang theo àïìu sú sâi quấ
mâ hưm àố lâ ngây mng mưåt thấng chđn! Sưng vâ hưì sùỉp àống

bùng.
Nhên viïn cẫnh sất Gia Nậ Àẩi do dûå khưng mën cho chng
tưi tiïëp tc cåc hânh trònh vâ sau cng miïỵn cûúäng cho phếp chng
tưi. Cẫ àïm trûúác ngây khúãi hânh chng tưi thao thûác, nghơ túái
nhûäng nưỵi gian nan dổc àûúâng, nûãa súå mâ nûãa tûå ấi. Nïëu bõ chòm
xìng hóåc bõ mùỉc kểt vò nûúác àống bùng thò khưng hy vổng gò thoất
chïët àûúåc. Mâ nïëu bỗ nûãa chûâng, thò côn mùåt mi nâo trưng thêëy gia
àònh vâ bẩn bê nûäa?
Tôa soẩn nhêåt bấo úã Minneapolis tûúâng thåt tûâng giai àoẩn
cåc hânh trònh ca chng tưi, ch àïí nïu tïn tưi trong bûúác àêìu
vâo nghïì viïët vùn, sệ khinh bó chng tưi ra sao? Vâ chđnh Walter vâ
tưi sệ cố thấi àưå ra sao khi lâm cho mổi ngûúâi thêët vổng nhû vêåy?
Lc khúãi hânh, mưåt thúå sùn Àan Mẩch lûåc lûúäng lẩi chc chng tưi
"thûúång lưå bònh an". ưng ta siïët chùåt tay chng tưi, bẫo:
NGHÏÅ THÅT SƯËNG 24

- Cấc cêåu chó nïn nghơ túái cêy sưë trûúác mùåt thưi, àûâng bêån têm
túái nhûäng cêy sưë úã xa hún nûäa nhế. Nhû vêåy thò sệ túái àđch àûúåc.
Tưi chûa bao giúâ nhêån àûúåc mưåt lúâi khun chđ l nhû lúâi
khun àố.
Biïët bao lêìn, ban àïm, tưi trùçn trổc, lùn qua lưån lẩi trong cấi
"sùỉc" lẩnh bët, lo lùỉng vïì quậng àûúâng dâi dùçng àùåc phẫi vûúåt qua,
mâ nhúá lẩi lúâi khun ca ngûúâi thúå sùn Àan Mẩch àố ! Trong bao
nhiïu ngây chêo chưëng lùån lưåi, khiïng xìng vâ àưì àẩc, chng tưi àậ
cố nhiïìu dõp ngêỵm nghơ vïì lúâi khun àố. Tinh thêìn chng tưi thêëm
nhìn lúâi khun àố. Chng tưi chó nghơ túái cấi thấc úã phđa trûúác, túái
chưỵ cùỉm trẩi úã phđa trûúác, túái cêy sưë úã phđa trûúác thưi.
Sau cng, mưåt àïm tưëi nhû mûåc, chng tưi àậ vûúåt àûúåc cêy sưë
cëi cng. Bêín thóu, mùåt mây hưëc hấc, qìn ấo rấch tûúm,lûúng thûåc
gêìn hïët nhùén, chiïëc xìng hû nất tïå hẩi, chng tưi lïët lïn búâ, trong

lìng ấnh sấng vâng vổt tûâ chi àiïëm hậng York chiïëu ra.
Tûâ hưìi àố, tưi cố nhiïìu dõp nhêån thêëy lúâi khun ca ngûúâi thúå sùn
Àan Mẩch àố rêët àng : chó phẫi tiïën mưåt cêy sưë thưi.
Chùèng hẩn, mûúâi ba nùm sau, trong Thïë chiïën thûá nhò, tưi vúái
vâi anh bẩn ngưìi trong chiïëc phi cú chun chúã ca nhâ binh. Chng
tưi àûúng bay trïn khu rûâng gêìn biïn giúái êën Àưå - Miïën Àiïån thò mấy
hû chng tưi phẫi nhẫy d xëng. Nïëu cố mưåt àoân cêëp cûáu nâo àûúåc
phấi ài thò cng mêët mêëy tìn múái túái àûúåc chưỵ chng tưi hẩ xëng.
Vò vêåy chng tưi khưng thïí àúåi àûúåc, àânh cûåc khưí len lỗi lêìn lêìn vïì
phđa biïn giúái êën, vûúåt quậng àûúâng hai trùm hai mûúi lùm cêy sưë,
qua mưåt miïìn ni non hiïím trúã, dûúái ấnh nùỉng chấy da vâ nhûäng
trêån mûa têìm tậ.
Chng tưi vûâa múái khúãi hânh thò chùèng may chên tưi bõ thûúng
vò chiïëc àinh trong giây; bíi tưëi àố, hai bân chên tưi phưìng lïn, rúám
mấu. Khêåp khiïỵng nhû vêåy thò lâm sao vûúåt àûúåc trïn hai trùm cêy
sưë ! Mâ cấc bẩn tưi cố anh tònh trẩng thï thẫm hún tưi nûäa, lâm sao
ài àûúåc cho túái hïët àûúâng, nhûng đt gò cng cố thïí khêåp khiïỵng lïët túái
àónh àưìi phđa trûúác, túái lâng xốm phđa trûúác tòm mưåt cùn nhâ xin tấ
tc, vâ chng tưi chó mong àûúåc bêëy nhiïu thưi.
NGHÏÅ THÅT SƯËNG 25

ốc tûúãng tûúång lâ con dao hai lûúäi : nhúâ nố mâ cố nhûäng cưng
trònh lúán lao, nhûng cng vò nố mâ sûå can àẫm ca ta nht ài, khưng
thûåc hiïån àûúåc nhûäng cưng trònh àố. Tưi vưën nht nhất vâ àưi khi tûå
biïån hưå cho tưi rùçng tẩi tưi cố ốc tûúãng tûúång mẩnh, dïỵ thêëy nhûäng
nguy hiïím sệ xẫy ra, nïn khưng àûúåc bẩo gan. Cho nïn àậ nhiïìu lêìn
rưìi, khi gùåp nhûäng nưỵi gian nan vïì thïí chêët hóåc nhûäng àau khưí vïì
tinh thêìn tưi phẫi nhúá lẩi quy tùỉc: "cêy sưë úã trûúác mùåt " rêët hûäu đch
àố.Ngây tưi bỗ mưåt chưỵ lâm àûúåc trẫ lûúng àïìu àïìu àïí bùỉt dêìu viïët
mưåt cën sấch dâi hai trùm nùm chc ngân tiïëng, tưi rấn khưng àïí

cho cưng trònh lúán lao àố thưi miïn tưi, khưng vêåy chùỉc chùỉn tưi àậ
phẫi bỗ dúã mưåt tấc phêím lâm cho tưi vinh hẩnh nhêët trong nghïì cêìm
bt ca tưi. Tưi rấn nghơ túái àoẩn sau thưi, khưng nghơ túái trang sau
nûäa, lẩi câng khưng nghơ túái chûúng sau nûäa.Thânh thûã trong sấu
thấng tưi chó viïët tûâng àoẩn mưåt.Vâ tưi phẫi th thûåc rùçng, tấc phêím
àố "tûå nố thânh hònh".
Múái mêëy chc nùm trûúác àêy, tưi nhêån mưỵi ngây phất thanh
mưåt bâi cho mưåt àâi nổ. Túái hưm nay nhûäng bâi tưi àậ phất thanh àẩt
túái con sưë hai ngân. Nïëu hưìi àêìu ngûúâi ta bẫo tưi khúãi k húåp àưìng
cung cêëp cho ngûúâi ta hai ngân bâi thò chùỉc chùỉn lâ tưi àậ tht li ,
khưng dấm nhêån cưng viïåc lúán lao àố. Nhûng ngûúâi ta chó àôi tưi mưỵi
ngây mưåt bâi thưi vâ tưi cng chó soẩn mưỵi ngây mưåt bâi thưi.
Àûác kiïn nhêỵn cố thïí thay àûác can àẫm àûúåc vâ theo tưi khưng cố
hònh thûác kiïn nhêỵn nâo bùçng hònh thûác mâ ngûúâi thúå sùn Àan
Mẩch àậ khun chng tưi nhúá k rùçng chó phẫi tiïën tûâng cêy sưë mưåt
thưi.

Eric Sevareid
( Theo bẫn dõch ca Nguỵn Hiïën Lï )