Bài 20.Lực ma sat

Người soạn:Nguyễn Thị Lý
Ngày soạn:13/10/2011
KẾ HOẠCH BÀI DẠY
Bài 20 : Lực ma sát
I/Mục tiêu
1.Kiến thức:
-Học sinh nắm được đặc điểm của các loại lực ma sát
-Biết cách xác định phương chiều và độ lớn của lực ma sat
- Học sinh nắm được tác dụng và tác hại của lực ma sat trượt,ma sat nghỉ và ma sat lăn trong
thực tiễn
2.Kỹ năng:
-Học sinh giải thích được tác dụng và tác hại của lực ma sat trong một số trường hợp cụ thể của
thực tiễn
-Vận dụng kiến thức giải một số bài toán liên quan đến lực ma sat
3.Thái độ:
-Học sinh hứng thú và có ý thức lĩnh hội kiến thức.
-Có tinh thần tham gia phát biểu,xây dựng và đóng góp bài học
- Phong cách làm việc khoa học và độc lập nghiên cứu.
II/ Chuẩn bị
1.Giáo viên:
Tìm hiểu các hiện tượng trong thực tiễn liên quan đến lực ma sat
2.Học sinh:
Ôn lại 3 định luật Newton
III/ Tiến trình dạy học:

Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Hoạt động 1:Đặt vấn đề
(2p)

-CH1:Một em hãy nhắc lại cho cô định luật 1 Newton?

-HS trả lời
.Như vậy theo Newton thì một vật thể đang chuyển động sẽ
tiếp tục chuyển động chừng nào nó không bị phanh lại bởi một
lực khác.Nhưng trong thực tế thì khồng có bất kỳ một vật nào
chuyển động là mãi mãi.Nguyên nhân là vì tồn tại một loại lực
mà hôm nay cô trò ta cùng tìm hiểu đó là lực masat
Hoạt động 2:Lực ma sat nghỉ
(15p)
CH2: Bây giờ cô hỏi : Một cái bàn đang đứng yên thì có
những lực nào tác dụng vào nó?
(Chỉ vào một cái bàn bất kỳ trong lớp)
m

-HS trả lời:Có 2 lực tác dụng vào
vật là:TRọng lực P và áp lực N
của vật lên mặt đất.
N


P
CH3:Tại sao cái bàn này lại đứng yên?
-HS trả lời:Do 2 lực cân bằng
nhau
-Vậy bây giờ cô thử kéo nhẹ cái bàn này nhé.
Khi cô kéo nhẹ thì cái bàn không hề chuyển động đúng
không?
Điều đó có nghĩa là cô đã tác dụng vào bàn một lực kéo F
nhưng kết quả là bàn không hề chuyển động.Theo ĐL1
Newton thì chứng tỏ phải tồn tại 1 lực cân bằng với lực kéo F
N

F

HS:quan sát
-HS ngẫm lại ĐL1 Newton
P
-Đó chính là do lực ma sat xuất hiện ở bề mặt tiếp xúc giữa 2
vật khi bắt đầu có ngoại lực tác dụng vào vật.
Nếu lực F ko đủ lớn để thắng lực cản này thì vật ko thể chuyển
động
-Lực này người ta gọi là lực ma sat nghỉ
CH4:Lực ma sat nghỉ ngăn cản chuyển động của vật thi nó sẽ
có chiều như thế nào so với F?
HS trả lời:Ngược chiều với F
-Do lực ma sat nghỉ xuất hiện ở bề mặt tiếp xúc giữa 2 vật nên
giá của nó luôn nằm trong bê mặt tiếp xúc giữa 2 vật
CH5:Vậy nếu ngoại lực F không song song với mặt tiếp xúc
thì F có phương chiều như thế nào?
Hs: Fmsn cân bằng với thành
phần của ngoại lực song song với
mặt tiếp xúc
-Về độ lớn thì Fmsn luôn bằng F
-Như vậy: Lực ma sat nghỉ chỉ xuất hiện khi có ngoại lực F
tác dụng vào vật.Lực này có xu hướng làm cho vật chuyển
động nhưng chưa đủ để thắng lực ma sat
-Phương chiều và độ lớn của Fmsn phụ thuộc vào lực F
-Bây giơ nếu cô tăng dần lực F vào cái bàn thì cái bàn sẽ trượt
trên mặt đất.Gọi Fm là giá trị lớn nhất của lực ma sat nghỉ
Fmsn ≤ Fm
-Kỳ hiệu;n :là hệ số ma sat nghỉ(không có đơn vị).giá trị của nó
phụ thuộc vào cặp vật liệu tiếp xúc

Fmsn ≤n.N
Hoạt động 3:Lực ma sat trượt
(5p)
-Khi vật chuyển động trên bề mặt tiếp xúc thì Fmsn đã chuyển
thành Fms trượt
CH6:Vậy Fms trượt xuất hiện khi nào?
HS trả lời:Fmst xuất hiện ở mạt
tiếp xúc khi 2 vật trượt trên bề
mặt của nhau
-Phương,chiều của lực ms trượt giống như Fms nghỉ
Về độ lớn:Fmst=t.N
:Hệ số ma sat trượt (ko phụ thuộc vào diện tích tiếp xúc mà
phụ thuộc vào tính chất mặt tiếp xúc)
Hoạt động 4:Lực ma sat lăn
(5p)

-Lực ma lăn xuất hiện khi 1 vật lăn trên 1 vật khác,xuất hiện ở
chỗ tiếp xúc giữa 2 vật và có tác dụng cản trở sự lăn đó
Lực ms lăn cũng tỷ lệ với áp lực nhưng hệ số ms lăn nhỏ hơn
hệ số ma sat trượt hàng chục lần
Do đó ngươi ta thường bỏ qua lực ma sát lăn khi vật chuyển
động
Hoạt động 5:Vai trò của ma sat trong đời sống
(5p)
-Nhờ có lực ma sat nghỉ mà ta mới có thể cầm nắm được các
vật trên tay,đinh mới giữ được trên tường, hay nhờ có lực ma
sat ta mới có thể xây được nhà,tạo ra lửa,đi lại không bị
ngã………
-Bên cạnh nhữn tác dụng thì lực ms cũng có những tác hại :
Như lực ma sat làm mòn lốp xe,làm nóng các máy móc điện

tử……
CH7:MỖi bạn hãy lấy cho cô 1 ví dụ về lực ma sat trong thực
tiễn hằng ngày
-HS trả lời
IV/.Củng cố:
_Làm bài tập SGK
_Chuẩn bị bài mới