Nghiên cứu công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực tại công ty cổ phần thép việt ý, huyện yên mỹ, tỉnh hưng yên

B

GIÁO D C VÀ ðÀO T O

TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P HÀ N I
******************

KI U HUY N TRANG

NGHIÊN C U CÔNG TÁC ðÀO T O VÀ PHÁT TRI N
NGU N NHÂN L C T I CÔNG TY C

PH N THÉP

VI T - Ý, HUY N YÊN M , T NH HƯNG YÊN

LU N VĂN TH C SĨ

Hà N i, năm 2013


B

GIÁO D C VÀ ðÀO T O

TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P HÀ N I
******************

KI U HUY N TRANG

NGHIÊN C U CÔNG TÁC ðÀO T O VÀ PHÁT TRI N

NGU N NHÂN L C T I CÔNG TY C

PH N THÉP

VI T - Ý, HUY N YÊN M , T NH HƯNG YÊN

CHUYÊN NGÀNH

: QU N TR KINH DOANH

MÃ S

: 60.34.01.02

NGƯ I HƯ NG D N KHOA H C
TS. NGUY N QU C CH NH

Hà N i, năm 2013


L I CAM ðOAN
Tơi xin cam đoan đ tài Lu n văn Th c sĩ “Nghiên c u công tác ñào
t o và phát tri n ngu n nhân l c t i Công ty C ph n thép Vi t - Ý, huy n Yên
M , t nh Hưng n” là cơng trình nghiên c u c a riêng tơi. N i dung và s
li u trình bày trong đ tài này là do tơi tìm hi u, nghiên c u, các s li u ph n
ánh ñúng và trung th c tình hình th c t t i Công ty C ph n thép Vi t - Ý.
Tôi xin hoàn toàn ch u trách nhi m v l i cam đoan c a mình trư c Nhà
trư ng và nh ng quy ñ nh c a pháp lu t.
Tác gi

Ki u Huy n Trang

Trư ng ð i H c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

ii


L I C M ƠN
ð hoàn thành Lu n văn này, ngoài s n l c c a b n thân, tơi cịn nh n
đư c s giúp đ nhi t tình c a nhi u t p th , cá nhân trong và ngồi đơn v .
Trư c h t, tôi xin chân thành c m ơn t p th các th y cơ giáo khoa K
tốn và Qu n tr kinh doanh trư ng ð i h c Nơng nghi p Hà N i đã truy n
đ t cho tôi nh ng ki n th c quý báu trong quá trình h c t p t i trư ng.
ð c bi t, tơi xin bày t lịng bi t ơn sâu s c t i th y giáo - gi ng viên
TS. Nguy n Qu c Ch nh - ngư i đã t n tình ch b o, hư ng d n và giúp đ tơi
trong su t q trình nghiên c u và hồn thi n Lu n văn.
Tôi xin g i l i c m ơn t i Ban lãnh đ o và tồn th các anh, ch em
đang cơng tác t i Cơng ty C ph n Thép Vi t - Ý ñã t o ñi u ki n, cung c p
s li u và nh ng thơng tin h u ích giúp tơi hồn thành Lu n văn này.
Cu i cùng, tôi xin bày t lịng bi t ơn t i gia đình, ngư i thân, b n bè,
ñ ng nghi p ñã giúp ñ , ñ ng viên tôi trong su t quá trình h c t p và nghiên
c u đ hồn thi n Lu n văn Th c sĩ.
Do th i gian có h n nên Lu n văn khơng th tránh kh i nh ng thi u sót.
Kính mong đư c s đóng góp c a q Th y cơ giáo cũng như tồn th b n đ c.
Tơi xin chân thành c m ơn!

Hà N i, ngày 8 tháng 12 năm 2013
Tác gi

Ki u Huy n Trang

Trư ng ð i H c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

iii


M CL C
L i cam ñoan

ii

L i c m ơn

iii

M cl c

iv

Danh m c b ng

vii

Danh m c bi u ñ

viii

Danh m c các ch vi t t t và ký hi u

ix

1

M ð U

1

1.1

Tính c p thi t c a ñ tài

1

1.2

M c tiêu nghiên c u

2

1.3

ð i tư ng và ph m vi nghiên c u

2

2

CƠ S

LÝ LU N VÀ TH C TI N V

CÔNG TÁC ðÀO

T O VÀ PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C

3

2.1

Cơ s lý lu n v cơng tác đào t o và phát tri n ngu n nhân l c

3

2.1.1

Các khái ni m cơ b n

3

2.1.2

M c đích, vai trị, ý nghĩa c a cơng tác đào t o và phát tri n
ngu n nhân l c

5

2.1.3

Phân lo i cơng tác đào t o ngu n nhân l c

7

2.1.4

Phương pháp ñào t o và phát tri n ngu n nhân l c

7

2.1.5

Nguyên t c c a ñào t o và phát tri n ngu n nhân l c

11

2.1.6

N i dung công tác ñào t o và phát tri n ngu n nhân l c

12

2.1.7

Các nhân t

nh hư ng đ n cơng tác ñào t o và phát tri n ngu n

nhân l c

18

2.1.8

u c u đ i v i cơng tác đào t o và phát tri n ngu n nhân l c

21

2.1.9

ði u ki n đ m b o cơng tác ñào t o và phát tri n ngu n nhân l c

22

2.2

Cơ s th c ti n

23

Trư ng ð i H c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

iv


2.2.1

Kinh nghi m ñào t o và phát tri n ngu n nhân l c c a m t s
nư c trên th gi i

23

2.2.2

Kinh nghi m v ñào t o và phát tri n ngu n nhân l c

Vi t Nam

27

3

ð C ðI M ð A BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U

30

3.1

ð c ñi m ñ a bàn

30

3.1.1

Quá trình hình thành và phát tri n c a Cơng ty C ph n thép Vi t - Ý

30

3.1.2

B máy t ch c qu n lý c a Cơng ty

30

3.1.3

Tình hình ngu n nhân l c c a cơng ty

34

3.1.4

Tình hình tài s n và ngu n v n c a Công ty

35

3.1.5

K t qu s n xu t kinh doanh c a Công ty

36

3.2

Phương pháp nghiên c u

36

3.2.1

Phương pháp thu th p và x lý s li u

36

3.2.2

Phương pháp phân tích s li u

38

3.2.3

Các ch tiêu nghiên c u

38

4

K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N

39

4.1

Th c tr ng ngu n nhân l c c a công ty

39

4.1.1

Th c tr ng ngu n nhân l c phân theo gi i tính

39

4.1.2

Th c tr ng ngu n nhân l c phân theo ñ tu i

40

4.1.3

Th c tr ng ngu n nhân l c phân theo trình đ h c v n

42

4.1.4

Th c tr ng ngu n nhân l c phân theo tính ch t cơng vi c

44

4.1.5

Th c tr ng ngu n nhân l c phân theo b c th

46

4.2

Th c tr ng cơng tác đào t o và phát tri n ngu n nhân l c trong
cơng ty

47

4.2.1

Th c tr ng cơng tác xác đ nh nhu c u đào t o

47

4.2.2

Th c tr ng cơng tác xác ñ nh m c tiêu ñào t o và phát tri n

50

4.2.3

Th c tr ng công tác xác ñ nh ñ i tư ng, và l a ch n gi ng viên,
phương pháp ñào t o và phát tri n

4.2.4

50

Th c tr ng Kinh phí đào t o và phát tri n c a Công ty

55

Trư ng ð i H c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

v


4.2.5

Th c tr ng k t qu cơng tác đào t o ngu n nhân l c trong Công ty

56

4.2.6

ðánh giá cơng tác đào t o ngu n nhân l c trong công ty

57

4.2.7

Th c tr ng thu hút và tuy n d ng lao đ ng c a Cơng ty

66

4.2.8

Th c tr ng các chính sách v ti n lương, đãi ng c a Cơng ty

69

4.2.9

Th c tr ng s d ng lao ñ ng sau ñào t o

70

4.2.10 Vai trò c a các t ch c ð ng, ðoàn th trong Cty

72

4.2.11 T ch c các ho t ñ ng công tác xã h i

73

4.2.12 ðánh giá chung v công tác phát tri n ngu n nhân l c trong
Công ty
4.3

74

M t s gi i pháp cơ b n nh m tăng cư ng cơng tác đào t o và
phát tri n ngu n nhân l c trong công ty

76

4.3.1

Cơ s khoa h c

76

4.3.2

M t s gi i pháp cơ b n nh m tăng cư ng công tác ñào t o và
phát tri n ngu n nhân l c t i Công ty

82

5

K T LU N VÀ KI N NGH

90

5.1

K t lu n

90

5.2

Ki n ngh

90

TÀI LI U THAM KH O

Trư ng ð i H c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

92

vi

DANH M C B NG
STT

Tên b ng

Trang

2.1

So sánh gi a ñào t o và phát tri n ngu n nhân l c

5

3.1

Tình hình tài s n và ngu n v n c a Công ty

35

3.2

K t qu s n xu t kinh doanh c a Cơng ty

36

4.1

Tình hình ngu n nhân l c phân theo gi i tính

39

4.2

Tình hình ngu n nhân l c phân theo đ tu i

41

4.3

Tình hình ngu n nhân l c phân theo trình đ h c v n

43

4.4

Tình hình ngu n nhân l c phân theo tính ch t cơng vi c

45

4.5

Tình hình ngu n nhân l c phân theo b c th

46

4.6

Nhu c u đào t o c a Cơng ty

48

4.7

Trình t cơ b n c a chương trình đào t o

53

4.8

Chương trình đào t o và phát tri n ngu n nhân l c c a Cơng ty

54

4.9

Kinh phí đào t o c a Cơng ty

55

4.10

K t qu đào t o ngu n nhân l c trong Cơng ty

56

4.11

M c đ hồn thành khóa h c t i Cơng ty

58

4.12

M cđ

ng d ng nh ng ki n th c ñã h c vào th c hi n cơng

vi c c a lao đ ng sau đào t o

60

4.13

M c đ hài lịng v chương trình đào t o c a Cơng ty

62

4.14

M c ñ quan tâm c a cán b qu n lý t i công tác ðào t o và phát
tri n ngu n nhân l c

64

4.15

ðánh giá c a CBCNV v công tác ðT & PT NNL c a Công ty

65

4.16

Thông báo tuy n d ng c a Cơng ty

67

4.17

Tình hình s d ng lao ñ ng sau ñào t o c a Cơng ty

71

4.18

NSLð, m c sinh l i bình quân và hi u su t ti n lương

75

4.19

K ho ch SXKD nh ng năm ti p theo c a Công ty

77

Trư ng ð i H c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

vii

DANH M C SƠ ð
STT

Tên sơ đ

Trang

2.1

Quy trình xây d ng chương trình đào t o

12

2.2

K ho ch hóa ngu n nhân l c

13

2.3

Trình t phân tích cơng vi c

14

3.1

B máy t ch c qu n lý c a Công ty

31

DANH M C BI U ð
STT

Tên bi u ñ

Trang

4.1

Cơ c u ngu n nhân l c phân theo gi i tính (%)

40

4.2

Cơ c u ngu n nhân l c phân theo ñ tu i (%)

42

4.3

Cơ c u ngu n nhân l c phân theo trình đ h c v n (%)

44

4.4

Cơ c u ngu n nhân l c phân theo tính ch t cơng vi c (%)

45

4.5

Cơ c u ngu n nhân l c phân theo b c th (%)

47

4.6

T l lao đ ng hồn thành khóa h c t i Cơng ty (%)

59

4.7

T l lao đ ng ng d ng sau đào t o trong Cơng ty (%)

61

4.8

T l s d ng lao ñ ng sau ñào t o t i Công ty (%)

72

Trư ng ð i H c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

viii

DANH M C CÁC CH

VI T T T VÀ KÝ HI U

DN

Doanh nghi p

Cty

Công ty

CP

C ph n

NNL

Ngu n nhân l c

ðT & PT NNL

ðào t o và phát tri n ngu n nhân l c

NLð

Ngư i lao ñ ng

HðQT

H i ñ ng qu n tr

TGð

T ng giám ñ c

PTGð

Phó t ng giám ñ c

SXKD

S n xu t kinh doanh

CBCVN

Cán b cơng nhân viên

BQ

Bình qn

TðPTBQ

T c đ phát tri n bình quân

NSLð

Năng su t lao ñ ng

Trư ng ð i H c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

ix


1. M

ð U

1.1. Tính c p thi t c a ñ tài
Ngày nay, trư c yêu c u c a cu c cách m ng khoa h c k thu t và nh ng
khó khăn nh t đ nh c a n n kinh t , y u t con ngư i th c s tr thành m t ñi u
ki n tiên quy t c a m i gi i pháp ñ phát tri n kinh t xã h i. Chính con ngư i
đã chèo lái đư c đồn tàu kinh t , giúp n n kinh t phát tri n b n v ng và ñ c
bi t là vư t qua nh ng tâm bão kh ng ho ng v i nh ng thi t h i th p nh t.
Chính vì v y mà cơng tác ñào t o và phát tri n NNL th c s tr thành m i quan
tâm c a h u h t các nhà qu n tr và ñang tr thành v n ñ c p bách.
Các DN mu n có s c m nh đ t n t i và phát tri n trong môi trư ng
c nh tranh thì ph i tìm m i cách đ trang b cho mình đ i ngũ lao đ ng l n
m nh c v s lư ng và ch t lư ng, có k năng, trình đ chun mơn, k
thu t, tay ngh , trí tu đáp ng đư c nh ng yêu c u ngày càng cao c a n n
kinh t . N u khơng có NNL tương ng thì c tài nguyên thiên nhiên, ti n v n,
nh ng thành t u khoa h c k thu t, cơng ngh hi n đ i đ u khơng có nhi u cơ h i
ñ phát huy ñư c vai trị và s c m nh c a mình.
Cơng ty CP Thép Vi t - Ý thu c T ng công ty Sông ðà, là m t trong
10 công ty s n xu t thép xây d ng hàng ñ u Vi t Nam. S n ph m thép ñã có
m t t i h u h t các cơng trình tr ng đi m qu c gia và nhi u cơng trình c a
nư c ngồi. ðây là mơi trư ng làm vi c t t ñ phát huy th m nh, s c tr ,

năng l c ti m n và là cơ h i ñ ñư c nghiên c u, c ng hi n và thăng ti n.
Cơng ty hi u đư c t m quan tr ng c a y u t ngu n l c con ngư i nên
ñã ch ñ ng quan tâm t i công tác ðT & PT NNL. Tuy nhiên, hi u qu c a
công tác ðT & PT NNL c a Cơng ty cịn b c l m t s t n t i, h n ch nh t
ñ nh. T th c t đó tơi đã l a ch n đ tài “Nghiên c u cơng tác đào t o và
phát tri n ngu n nhân l c t i Công ty C ph n Thép Vi t - Ý, huy n Yên
M , t nh Hưng Yên”.
Trư ng ð i H c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

1


1.2. M c tiêu nghiên c u
1.2.1. M c tiêu chung
Trên cơ s nghiên c u công tác ðT & PT NNL trong nh ng năm g n
ñây c a cơng ty, đ xu t phương hư ng và gi i pháp nh m tăng cư ng công
tác ðT & PT NNL cho công ty trong th i gian t i.
1.2.2. M c tiêu c th
- Góp ph n h th ng hoá cơ s lý lu n và th c ti n v NNL, công tác
ðT & PT NNL.
- Nghiên c u th c tr ng NNL, công tác ðT & PT NNL c a Cơng ty
giai đo n 2010-2012.
- ð xu t gi i pháp nh m tăng cư ng công tác ðT & PT NNL t i công
ty trong th i gian t i.
1.3. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u
1.3.1. ð i tư ng nghiên c u
Công tác ðT & PT NNL t i Công ty CP thép Vi t - Ý
1.3.2. Ph m vi nghiên c u
1.3.2.1. Ph m vi n i dung
- Các v n ñ lý lu n v NNL, công tác ðT & PT NNL

- Th c tr ng NNL, công tác ðT & PT NNL c a Cơng ty giai đo n 2010-2012.
- Các gi i pháp nh m tăng cư ng công tác ðT & PT NNL t i Công ty
trong th i gian t i.
1.3.2.2. Ph m vi khơng gian
ð tài đư c nghiên c u t i Công ty CP thép Vi t - Ý, huy n Yên M ,
t nh Hưng Yên.
1.3.2.3. Ph m vi th i gian
ð tài ñư c nghiên c u t tháng 4/2012; thu th p tài li u liên quan ñ n
n i dung nghiên c u trong th i gian t năm 2010 ñ n h t năm 2012.
Trư ng ð i H c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

2


2. CƠ S

LÝ LU N VÀ TH C TI N V CÔNG TÁC

ðÀO T O VÀ PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C

2.1. Cơ s lý lu n v cơng tác đào t o và phát tri n ngu n nhân l c
2.1.1. Các khái ni m cơ b n
2.1.1.1. Ngu n nhân l c
Nhân l c là s c l c con ngư i, n m trong m i con ngư i và làm cho
con ngư i ho t đ ng. S c l c đó ngày càng phát tri n cùng v i s phát tri n
c a cơ th con ngư i và ñ n m t m c đ nào đó, con ngư i đ ñi u ki n tham
gia vào quá trình lao ñ ng - con ngư i có s c lao đ ng.
NNL là ngu n l c con ngư i. Ngu n l c đó đư c xem xét

hai khía

c nh. Trư c h t, v i ý nghĩa là ngu n g c, là nơi phát sinh ra ngu n l c. NNL
n m trong b n thân con ngư i, đó cũng là s khác nhau cơ b n gi a ngu n
l c con ngư i và các ngu n l c khác. Th hai, NNL ñư c hi u là t ng th
NNL c a t ng cá nhân con ngư i. V i tư cách là m t NNL c a quá trình phát
tri n, NNL là ngu n l c con ngư i có kh năng sáng t o ra c a c i v t ch t và
tinh th n cho xã h i, ñư c bi u hi n là s lư ng và ch t lư ng nh t ñ nh t i
m t th i ñi m nh t ñ nh.
Khái ni m NNL ñư c s d ng r ng rãi

các nư c có n n kinh t phát

tri n v i ý nghĩa là ngu n l c con ngư i, th hi n m t s nhìn nh n vai trò
y u t con ngư i trong quá trình phát tri n. Trư c đây, nghiên c u v ngu n
l c con ngư i thư ng nh n m nh ñ n ch t lư ng và vai trị c a nó trong phát
tri n kinh t xã h i. Trong lý thuy t v tăng trư ng kinh t , ngu n l c con
ngư i là t t c nh ng ki n th c, k năng và năng l c con ngư i có quan h t i
s phát tri n kinh t xã h i c a ñ t nư c. Ngày nay, NNL cịn bao hàm khía
c nh v s lư ng, khơng ch nh ng ngư i trong đ tu i mà c nh ng ngư i
ngồi đ tu i lao ñ ng.
Trư ng ð i H c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

3


nư c ta, khái ni m NNL ñư c s d ng r ng rãi t khi b t ñ u cơng
cu c đ i m i. NNL đư c th hi n thông qua s lư ng dân cư, ch t lư ng con
ngư i (bao g m th l c, trí l c và năng l c ph m ch t). Như v y, NNL không
ch bao hàm ch t lư ng NNL hi n có mà bao hàm c ngu n cung c p nhân
l c trong tương lai.

T nh ng phân tích trên,

d ng khái quát nh t, có th hi u NNL là m t

ph m trù dùng ñ ch s c m nh ti m n c a con ngư i, kh năng tham gia vào
quá trình t o ra c a c i v t ch t và tinh th n cho xã h i cũng như trong tương
lai. S c m nh và kh năng đó đư c th hi n thơng qua s lư ng, ch t lư ng
và cơ c u dân s , nh t là nh ng ngư i có đ đi u ki n tham gia vào n n s n
xu t xã h i.
ð i v i DN, NNL chính là t p h p nh ng NLð làm vi c trong DN đó,
đư c đánh giá thông qua quy mô, ch t lư ng và cơ c u. Nó đư c hình thành
trên cơ s c a các cá nhân có vai trị khác nhau và ñư c liên k t v i nhau theo
nh ng m c tiêu nh t ñ nh c a DN.
2.1.1.2. ðào t o và phát tri n ngu n nhân l c
ðT & PT NNL theo nghĩa r ng ñư c hi u là t ng th các ho t đ ng có
t ch c đư c th c hi n trong m t th i gian nh t ñ nh nh m ñem ñ n s thay
ñ i v nhân cách và nâng cao năng l c cho NLð. ðó là h th ng các bi n
pháp đư c s d ng nh m tác ñ ng lên quá trình h c t p, giúp NLð ti p thu
các ki n th c, k năng m i, thay ñ i các quan ñi m, hành vi và nâng cao kh
năng th c hi n công vi c.
- ðào t o ngu n nhân l c là các ho t ñ ng h c t p nh m giúp cho
NLð có th th c hi n có hi u qu hơn ch c năng, nhi m v c a mình. ðó
chính là q trình h c t p m t cách có k ho ch, đư c t ch c th c hi n c
th và rõ ràng nh m giúp gư i lao ñ ng n m v ng hơn v cơng vi c c a mình,
nâng cao trình đ , ki n th c, k năng c a NLð ñ th c hi n nhi m v lao
Trư ng ð i H c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

4

ñ ng có hi u qu hơn.
- Phát tri n ngu n nhân l c là các ho t ñ ng h c t p vư t ra kh i
ph m vi công vi c trư c m t c a NLð, nh m m ra cho h nh ng công vi c
m i d a trên cơ s nh ng ñ nh hư ng tương lai c a t ch c.
ðào t o và phát tri n NNL ñ u có đi m tương đ ng dùng đ ch m t
q trình tương t như nhau. ðó là q trình giúp con ngư i ti p thu các ki n
th c, kinh nghi m, k năng, thay ñ i các quan ñi m, thái ñ , hành vi theo
hư ng tích c c hơn, nâng cao kh năng th c hi n cơng vi c c a mình. ðào
t o và phát tri n NNL ñ u s d ng các phương pháp tương t nhau. Tuy
nhiên có m t s ñi m khác bi t:
B ng 2.1. So sánh gi a ñào t o và phát tri n ngu n nhân l c
Di n gi i
1.T p trung

ðào t o ngu n nhân l c
Công vi c hi n t i

Phát tri n ngu n nhân l c
Công vi c tương lai

2. Ph m vi

Cá nhân

Cá nhân và t ch c

3. Th i gian

Ng n h n

Dài h n

4. M c đích

Kh c ph c s thi u h t v
ki n th c k năng hi n t i

Chu n b cho tương lai

2.1.2. M c đích, vai trị, ý nghĩa c a cơng tác đào t o và phát tri n ngu n
nhân l c
2.1.2.1. M c đích c a cơng tác đào t o và phát tri n ngu n nhân l c
- Giúp DN s d ng hi u qu ngu n nhân l c hi n có.
- Nâng cao thành tích c a DN thông qua nh ng ch tiêu như tăng doanh
thu, l i nhu n, thu nh p, NSLð, quay vòng v n, m r ng th trư ng, phát
tri n thương hi u…
- ðáp ng nhu c u ñào t o và phát tri n c a NLð.
- Tăng s thích nghi c a DN v i nh ng khó khăn và s thay ñ i c a

Trư ng ð i H c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

5


hồn c nh, mơi trư ng.
- Nâng cao ki n th c, trình đ chun mơn, k năng, kinh nghi m, phát
huy tính sáng t o, ch đ ng, t giác, tinh th n trách nhi m, thái ñ làm vi c
ñúng ñ n, trung thành v i DN, tăng kh năng thích ng và th c hi n cơng
vi c c a NLð.
- Chu n b ñ i ngũ cán b qu n lý, chuyên môn k c n, ñ nh hư ng

công vi c m i và t o cơ h i thăng ti n cho NLð.
- Xây d ng và c ng c văn hóa DN.
2.1.2.2. Vai trị, ý nghĩa c a cơng tác đào t o, phát tri n ngu n nhân l c
a. ð i v i doanh nghi p
Nâng cao năng su t lao ñ ng, ch t lư ng và hi u qu th c hi n công
vi c; gi m b t s giám sát vì NLð đư c đào t o là ngư i có kh năng t giám
sát; giúp DN có cơ h i nâng cao tính n đ nh và s năng đ ng c a mình; duy
trì và nâng cao ch t lư ng c a NNL; t o ñi u ki n cho áp d ng ti n b k
thu t và qu n lý; t o ra ñư c l i th c nh tranh cho DN.
b. ð i v i ngư i lao ñ ng
T o ra s g n bó gi a NLð v i DN; tăng ni m tin và ñ ng l c làm vi c
c a nhân viên; t o ra tính chuyên nghi p c a NLð; t o ra s thích ng gi a
NLð và cơng vi c hi n t i cũng như tương lai; ñáp ng nhu c u và nguy n
v ng phát tri n c a NLð; t o cho NLð có cách nhìn, cách tư duy m i trong
công vi c c a h , là cơ s đ phát huy tính sáng t o c a NLð trong công vi c.
c. ð i v i n n kinh t xã h i
Công tác ðT & PT NNL có nh hư ng vơ cùng to l n ñ n s phát tri n
kinh t xã h i c a m t qu c gia, y u t quy t ñ nh ñ y m nh phát tri n và ng
d ng khoa h c, công ngh , cơ c u l i n n kinh t , chuy n đ i mơ hình tăng
trư ng, t o l i th c nh tranh, b o ñ m ñưa n n kinh t xã h i c a ñ t nư c
phát tri n nhanh, b n v ng và hi u qu .

Trư ng ð i H c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

6


2.1.3. Phân lo i cơng tác đào t o ngu n nhân l c
2.1.3.1. Căn c vào m c đích ñào t o
- ðào t o ñ nh hư ng là hư ng cho nh ng ngư i chưa có trình đ

chun mơn, ngh nghi p vào nh ng cơng vi c nh t ñ nh.
- ðào t o l i là ñào t o cho nh ng ngư i đã có ngh nghi p, trình đ
chun mơn nhưng khơng còn phù h p n a, ph i chuy n sang ngh khác,
chuyên môn khác.
- ðào t o nâng cao trình đ tay ngh là đào t o nh m nâng cao ki n
th c, trình đ , kinh nghi m, k năng đ NLð có kh năng đ m nh n công
vi c v i yêu c u cao hơn.
2.1.3.2. Căn c vào ñ i tư ng ñào t o
- ðào t o công nhân k thu t là ñào t o ngh trong th i gian ng n ñ
NLð có th tr c ti p tham gia s n xu t.
- ðào t o nhân viên, cán b qu n lý là ñào t o cho nh ng ngư i có
trình đ t trung h c chun nghi p tr lên ñ ñi u hành, qu n lý ho t ñ ng
SXKD c a DN.
2.1.4. Phương pháp ñào t o và phát tri n ngu n nhân l c
2.1.4.1. ðào t o trong công vi c
a. ðào t o theo ki u ch d n công vi c
ðây là phương pháp ph bi n dùng ñ d y các k năng th c hi n công
vi c cho h u h t các công nhân s n xu t và k c m t s nhân viên qu n lý.
Q trình đào t o b t đ u b ng s gi i thi u và gi i thích c a ngư i d y v
m c tiêu c a công vi c và ch d n t m , theo t ng bư c v cách quan sát, trao
ñ i, h c h i và làm th cho t i khi thành th o dư i s ch d n ch t ch c a
ngư i d y. Vi c lĩnh h i các ki n th c và k năng c n thi t ñư c d dàng hơn,
không c n nhi u phương ti n và trang thi t b riêng cho h c t p. Tuy nhiên,
hình th c đào t o này có th can thi p vào s ti n hành công vi c, làm hư

Trư ng ð i H c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

7

h ng các trang thi t b .
b. ðào t o theo ki u h c ngh
Trong phương pháp này, chương trình đào t o g m hai ph n: Lý thuy t
và th c hành. Các chương trình đào t o b t ñ u b ng vi c h c lý thuy t

trên

l p, sau đó các h c viên ñư c ñưa ñ n nơi làm vi c trong m t th i gian dư i
s hư ng d n c a công nhân lành ngh hơn, ñư c th c hi n các công vi c
thu c ngh c n h c cho t i khi thành th o công vi c và các k năng c a ngh .
Phương pháp này dùng ñ d y m t ngh hồn ch nh cho cơng nhân. Th i gian
ñ th c hi n phương pháp gi ng d y này thư ng là th i gian dài nên m t
nhi u th i gian, chi phí cao, ñôi khi không liên quan tr c ti p t i công vi c.
c. Kèm c p và ch b o
ðây là phương pháp mà NLð s ñư c ngư i có trình đ , kinh nghi m
hơn hư ng d n, ch b o, kèm c p cho các ki n th c, k năng c n thi t cũng
như hư ng d n cho NLð cách tránh và s a ch a các sai sót nh m giúp h có
th đ c l p th c hi n t t các công vi c trư c m t ho c trong tương lai. Phương
pháp ñào t o này có th áp d ng đ i v i cơng nhân s n xu t, cán b qu n lý,
nhân viên giám sát hay th m chí áp d ng v i c các nhân viên c p cao. Vi c
ti p thu, lĩnh h i các k năng, ki n th c c n thi t khá d dàng, có đi u ki n
th c hành nhi u cơng vi c. Tuy nhiên, vi c kèm c p, ch b o khi n cho h c
viên chưa th c s đư c làm cơng vi c đó m t cách đ y đ , có th b lây nhi m
m t s phương pháp, cách th c làm vi c không tiên ti n c a ngư i d y.
d. Luân chuy n và thuyên chuy n công vi c
Là phương pháp mà h c viên ñư c luân chuy n m t cách có t ch c t
cơng vi c này sang công vi c khác nh m cung c p cho h nh ng ki n th c,
k năng, kinh nghi m đ có kh năng th c hi n đư c nh ng cơng vi c cao
hơn trong tương l i t i các lĩnh v c khác nhau trong t ch c. H n ch c a
hình th c đào t o này là th i gian làm m t công vi c hay m t v trí ng n, chưa

Trư ng ð i H c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

8


th c s hi u bi t ñ y ñ v m t cơng vi c.
2.1.4.2. ðào t o ngồi công vi c
a. T ch c các l p c nh doanh nghi p
Trong phương pháp này chương trình đào t o g m 2 ph n: lý thuy t và
th c hành. Ph n lý thuy t ngư i h c s ñư c trang b khung lý thuy t t
nh ng gi ng viên là NLð ngay t i DN ho c gi ng viên ñư c thuê t bên
ngồi, đư c gi ng t p trung cho các k sư, cán b k thu t ph trách. Cịn
ph n th c hành s đư c th c hi n tr c ti p t i các xư ng th c t p do các k
sư ho c công nhân lành ngh hư ng d n sau khi ngư i h c h c xong ph n lý
thuy t. Phương pháp này phù h p v i vi c đào t o nh ng cơng nhân địi h i
trình đ lành ngh tương đ i cao, c n có các phương ti n và trang thi t b
riêng cho h c t p, t n kém v chi phí.
b. C đi đào t o

các trư ng chính quy

V i phương pháp ñào t o này, các DN s c NLð c a mình đ n các
trư ng đào t o chính quy đ tham gia vào các khóa h c t i các trư ng cao
ñ ng, ñ i h c, h c vi n, vi n ñào t o sau ñ i h c, trư ng d y ngh ho c qu n
lý trong nư c và nư c ngoài. Trong phương pháp này, ngư i h c s ñư c
trang b tương ñ i ñ y ñ c ki n th c lý thuy t l n k năng th c hành. Tuy
nhiên, chi phí c ngư i ñi ñào t o khá t n kém.
c. Các bài gi ng, các h i ngh ho c các h i th o
Các bu i gi ng bài hay h i ngh có th đư c t ch c t i DN ho c

m t

h i ngh bên ngồi, có th đư c t ch c riêng ho c k t h p v i các chương trình
đào t o khác. Trong các bu i th o lu n, h c viên s th o lu n theo t ng ch ñ
dư i s hư ng d n c a ngư i lãnh đ o nhóm và qua ñó h h c ñư c các ki n
th c kinh nghi m c n thi t. Phương pháp này ñơn gi n, d t ch c, không phát
sinh nhi u chi phí, nhưng t n nhi u th i gian và ch làm ñư c trong ph m vi h p.
d. ðào t o theo ki u chương trình hóa v i s tr giúp c a máy tính
Trư ng ð i H c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

9


Trong phương pháp này, các chương trình đào t o ñư c vi t s n trên
ñĩa m m c a máy tính, ngư i h c ch vi c th c hi n theo các hư ng d n c a
máy tính. Phương pháp này có th s d ng ñ ñào t o r t nhi u k năng mà
không c n ngư i d y, th i gian linh ho t, vi c h c t p di n ra nhanh, n i dung
h c t p ña d ng tùy thu c vào s l a ch n c a h c viên, cung c p nh ng ph n
h i nhanh. Tuy nhiên, phương pháp này địi h i h c viên ph i nhanh nh y và
có trình đ trong vi c ti p thu cơng ngh thơng tin, chi phí h c t p c a h c
viên cao.
e. ðào t o t xa
ðào t o t xa là phương th c ñào t o mà gi a ngư i d y và ngư i h c
không tr c ti p g p nhau t i m t đi m mà thơng qua phương ti n nghe nhìn
trung gian. Phương pháp này cung c p cho h c viên m t lư ng l n thông tin
trên nhi u lĩnh v c khác nhau, giúp ngư i h c ch ñ ng b trí k ho ch h c
t p, đáp ng đư c nhu c u h c t p c a các h c viên

xa trung tâm ñào t o.

Tuy nhiên, phương pháp này c n ph i ñ u tư chi phí cao cho vi c chu n b bài
gi ng, thi u s trao ñ i tr c ti p gi a h c viên và gi ng viên.
f. ðào t o theo ki u phịng thí nghi m
Phương pháp này bao g m các cu c h i th o h c t p trong đó s d ng
các k thu t như bài t p tình hu ng, di n k ch, mô ph ng trên máy tính, trị
chơi qu n lý ho c các bài t p gi i quy t v n ñ . Phương pháp này giúp cho
h c viên ngồi vi c đư c trang b nh ng ki n th c lý thuy t, cịn có cơ h i
đư c đào t o k năng th c hành, k năng làm vi c cũng như ra quy t ñ nh.
Tuy nhiên, phương pháp này t n nhi u công s c, ti n c a và th i gian ñ xây
d ng lên các tình hu ng m u và ngư i xây d ng chương trình ph i gi i c lý
thuy t và th c hành.
g. ðào t o k năng x lý công văn gi y t
ðây là m t ki u bài t p, trong đó ngư i qu n lý nh n ñư c m t lo t các
Trư ng ð i H c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

10


tài li u, các b n ghi nh , các tư ng trình, báo cáo, l i d n dị c a c p trên và
các thông tin khác mà m t ngư i qu n lý có th nh n ñư c khi v a t i nơi
làm vi c và h có trách nhi m ph i x lý nhanh chóng và đúng đ n. ðây là cơ
h i cho các h c viên rèn luy n k năng làm vi c và ra quy t ñ nh. Tuy nhiên
có th b nh hư ng t i vi c th c hi n công vi c c a b ph n và có th gây ra
nh ng thi t h i nh t ñ nh.
h. ðào t o theo ki u mơ hình ng x
Là phương pháp đào t o ñư c áp d ng cho c p qu n tr . Phương pháp
này s d ng các băng video ñư c so n th o ñ c bi t ñ minh h a xem các nhà
qu n tr đã hành x th nào trong các tình hu ng khác nhau và ñ phát tri n
các k năng giao ti p. Các h c viên s h c t p d a vào quan sát các ho t đ ng
c a mơ hình đó. Mơ hình này giúp h c viên nh n bi t ñư c các chu n m c

ng x

tư cách là chính h và ngư i khác khi ñ ng trư c vi c gi i quy t

m tv nñ .
2.1.5. Nguyên t c c a ñào t o và phát tri n ngu n nhân l c
Th nh t: Con ngư i s ng hồn tồn có năng l c đ phát tri n. Con
ngư i ln có s thích nghi cao đ i v i ñi u ki n, khi ngo i c nh liên t c thay
ñ i, tri th c khoa h c phát tri n thì nhu c u phát tri n v m t trí tu c a con
ngư i là t t y u.
Th hai: M i ngư i đ u có giá tr riêng. Vì v y m i ngư i là m t con
ngư i c th , khác v i nh ng ngư i khác và đ u có kh năng đóng góp nh ng
sáng ki n.
Th ba: L i ích c a NLð và nh ng m c tiêu c a t ch c có th k t h p
đư c v i nhau.
Th tư: Phát tri n NNL và ñào t o NLð là s ñ u tư sinh l i ñáng k ,
là phương ti n ñ ñ t ñư c s phát tri n t ch c có hi u qu nh t.

Trư ng ð i H c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

11


2.1.6. N i dung cơng tác đào t o và phát tri n ngu n nhân l c
N i dung cơng tác ðT & PT NNL đư c th c hi n theo quy trình sau:
Xác đ nh nhu c u ñào t o

Xác ñ nh m c tiêu ñào t o

Các quy

trình
đánh
giá
đư c
xác
đ nh
ph n
nào b i
s có
th đo
lư ng
ñư c
các m c
tiêu

ðánh
L a ch n ñ i tư ng đào t o

giá
l i

Xây d ng chương trình và l a ch n phương pháp

n u
c n
thi t

D tính chi phí đào t o

L a ch n gi ng viên

ðánh giá chương trình và k t qu đào t o

Sơ đ 2.1. Quy trình xây d ng chương trình ñào t o
2.1.6.1. Xác ñ nh nhu c u ñào t o
ðó là vi c xác đ nh b ph n nào, khi nào c n ñào t o, c n ph i ñào t o
k năng nào, lĩnh v c nào, cho lo i lao ñ ng nào, bao nhiêu ngư i và trong
th i gian bao lâu. Nhu c u ñào t o ñư c xác ñ nh căn c vào tình hình th c t
và m c tiêu SXKD c a Cty, d a trên k ho ch đào t o, phân tích cơng vi c,
dung hịa gi a nhu c u ñào t o c a NLð và c a DN.
Trư ng ð i H c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

12


* K ho ch ñào t o
Mu n xây d ng đư c k ho ch đào t o thì ph i xây d ng đư c k
ho ch hóa NNL, l y đó làm căn c thi t k h th ng các k ho ch cho cơng
tác đào t o. Sơ đ K ho ch hóa NNL như sau:

Sơ đ 2.2. K ho ch hóa ngu n nhân l c
K ho ch hóa NNL g m 3 lo i:
- Ng n h n: T 1 năm tr xu ng
- Trung h n: t 1 năm t i 3 năm
- Dài h n: Trên 3 năm.
K ho ch hóa NNL trong ng n h n và trung h n thư ng sát v i th c t
và phù h p v i nh ng bi n ñ ng c a DN nên thư ng ñư c áp d ng. K ho ch
dài h n áp d ng nh m d đốn s lao đ ng c n có trong tương lai đ các
doanh nghi p có NNL d phịng phù h p v i chi n lư c phát tri n SXKD c a
đơn v mình.

Vi c xây d ng k ho ch ñào t o c n căn c vào các y u t :
- Nhu c u c n ñào t o c a các b ph n, c a DN
Trư ng ð i H c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

13


- Nhu c u công vi c
- Nhu c u c a NLð
- Tình hình SXKD
- Ch trương, chính sách c a DN và Nhà nư c.
* Trình t c a phân tích cơng vi c:

Sơ đ 2.3. Trình t phân tích cơng vi c

Trư ng ð i H c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

14


Nhu c u ñào t o c a m i ngư i là khác nhau nên các ho t ñ ng ñào t o
ph i hư ng t i vi c thi t k chương trình đào t o đáp ng ñư c nhu c u c a
t ng ñ i tư ng. Nhu c u ñào t o quy t đ nh phương pháp đào t o. Khơng có
b t kỳ chương trình hay phương pháp nào phù h p v i m i nhu c u.
2.1.6.2. Xác ñ nh m c tiêu ñào t o
Là xác ñ nh k t qu c n ñ t ñư c c a chương trình đào t o, bao g m:
- Th i gian ñào t o
- S lư ng và cơ c u h c viên
- Nh ng ki n th c, trình đ , k năng, kinh nghi m, thái ñ , hành vi,
kh năng th c hi n công vi c và s d ng lao ñ ng sau ñào t o.

2.1.6.3. L a ch n ñ i tư ng ñào t o
Sau khi xác ñ nh ñư c nhu c u và m c tiêu ñào t o, DN ph i ti n hành
ch n l a ñ i tư ng thích h p đ tham gia vào chương trình đào t o. Căn c
vào q trình làm vi c, b ng thành tích cá nhân c a NLð, ta s ch n ra ñư c
nh ng ngư i phù h p và ñ t tiêu chu n ñ ñư c DN ñào t o.
Vi c l a ch n ngư i ñ ñào t o ph i ñ m b o ñào t o ñúng ngư i, ñúng
kh năng, nguy n v ng h c t p c a NLð đ tránh lãng phí v th i gian, ti n
b c và công s c cho DN và NLð.
2.1.6.4. Xây d ng chương trình đào t o và l a ch n phương pháp ñào t o
Chương trình đào t o bao g m m t h th ng các mơn h c, bài h c và
trình t gi ng d y cũng như th i lư ng gi ng d y cho ngư i ñư c ñào t o.
Chương trình ñào t o s th hi n nh ng m c tiêu ñào t o c a t ch c như k
năng, ki n th c nào c n đư c d y trong q trình ñào t o NLð và d y trong
th i gian bao lâu. Chương trình đào t o ph i đư c xây d ng c th như th i
gian, ñ a đi m, s ti t, s mơn, n i dung gi ng d y, h c phí, tài li u, trang
thi t b , gi ng viên…
Sau khi xác ñ nh ñư c nhu c u, m c tiêu, ñ i tư ng ñào t o, DN căn c
vào tình hình c th v kh năng tài chính, đi u ki n cơ s v t ch t, máy móc
Trư ng ð i H c Nơng Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t

15