bài 6 lệch hình mũi

Bài 6:
LỆCH HÌNH MŨI
Lẹâch hình mũi có thể là bẩm sinh hoặc thứ phát sau một số bệnh ở mũi. Bệnh
này gồm hẹp lỗ mũi và dò dạng tháp mũi.
I. .Hẹp lỗ mũi
1. Hẹp cửa mũi trước.
a. Hẹp cửa mũi trước bẩm sinh rất hiếm và thường chỉ là một mảng da mỏng
che cửa mũi trước. Cách điều trò tương đối đơn giản, chỉ cần khoét mảnh da là khỏi.
b. Hẹp cửa mũi thứ phát do sẹo co dúm là trường hợp thường hay gặp ở nước
ta. Nguyên nhân của bệnh là loét mũi do đậu mùa. Bệnh này chẩn đoán dễ vì bệnh
nhân thường rỗ mặt. Các bệnh khác như giang mai, bạch hầu, lao da cũng có thể
làm hẹp mũi nhưng tỷ lệ thấp hơn.
Ở cửa mũi có một khối xơ hình vòng tròn làm hẹp tiền đình. Lỗ cửa mũi và
tiền đình bé bằng đầu tăm và có khi không nhìn thấy.
Muốn điều trò bệnh này phải phẫu thuật xén bớt khối xơ và ghép vào đấy một
lớp da mỏng. Sau khi mổ phải tiếp tục nong cửa mũi hoặc đặt một cái ống rỗng vào
tiền đình (xem hình vẽ) trong 6 tháng, ban đêm đặt vào, ban ngày lấy ra.
c. Hẹp cửa mũi do mềm sụn cánh mũi rất hiếm ở người Á Đông, thường gặp ở
người Âu Châu. Mỗi khi bệnh nhân hít mạnh vào thì hai cánh mũi xẹp xuống và
dán chặt vào vách ngăn làm cho không khí không vào được. Điều trò bệnh này
bằng cách đặt vào mũi một cái khung bằng acerylic nâng hai cánh mũi ra.
2. Hẹp cửa mũi sau.
Hẹp cửa mũi sau là một dò hình bẩm sinh ở trẻ sơ sinh. Em bé bò tắc một bên
hoặc hai bên mũi. Nguyên nhân có thể là một cái màng mỏng hoặc một khối
xương bít kín cửa mũi sau.
Chẩn đoán bằng cách căn cứ vào những triệu chứng tắc mũi, em bé không thở
đằng mũi được, để mặt gương vào trước mũi không thấy vết mơ. Mỗi lần bú thì bò
ngạt thở, ho sặc sụạ. Khi nhỏ vài giọt acgyrôn vào mũi, thuốc không vào họng mà
lại tràn ra ngoài. Nếu dùng một que nhỏ bằng nhựa (bugi bằng nhựa) thông mũi thì
que không xuống họng được.
Điều trò bệnh này phải dùng phẫu thuật. Nếu chỉ là một màng mỏng thì dùng

kẹp Kôxe cong (Kocher) chọc thủng. Nếu là khối xương thì thời điểm thuận lợi
nhất để phẫu thuật là mười tuổi vì phẫu thuật sớm, em bé không đủ sức chòu đựng
sẽ nguy đến tính mạng.
3. Hẹp ở phần giữa hố mũi.
Hẹp ở trong hố mũi phần lớn là do sẹo dính giữa cuốn mũi và vách ngăn.
Nguyên nhân là viêm mũi loét hoặc do những phẫu thuật như đốt cuốn mũi,
cắt cuốn mũi, bào vách ngăn Các chấn thương do đạn hoặc mảnh đạn cũng
thường gây hẹp mũi.
Triệu chứng chính của bệnh là ngạt mũi, đôi khi nhức đầu ở vùng trán. Soi mũi
sau khi bôi êphêdrin, sẽ thấy sẹo nằm ngang nối liền vách ngăn với cuốn mũi.
Điều trò: dùng kéo cắt sẹo rồi dùng điện (électrocoagulation) đốt một mép của
vết cắt ví dụ cuốn mũi chẳng hạn. Làm vậy mép cắt bằng kéo sẽ chóng lên da (7
ngày) còn mép bò đốt bằng điện sẽ lên da chậm hơn (15 ngày) và không dính với
nhau nữa. Trong thời gian điều trò phải luôn nhỏ êphêdrin vào mũi để niêm mạc
hai bên không chạm vào nhau.
II. Dò dạng của tháp mũi.
Dò dạng của mũi có thể do bẩm sinh hoặc mắc phải, gồm nhiều loại:
1. Mũi có thể nằm lệch về một bên do sống mũi bò vẹo, thường là do chấn
thương.
2. Sống mũi bò lõm ở giữa và khi nhìn một phía tháp mũi giống cái chân kiềng
do chấn thương làm sụp xương mũi hoặc sụn vách ngăn bò phá huỷ. Biến dạng này
cũng thường gặp trong bệnh giang mai mũi.
3. Mũi tẹt: đầu mũi dẹp xuống, hai
cánh mũi bè ra, hai cửa mũi trước hình
trái xoan nằm. Loại mũi này thường
gặp ở người Việt Nam.
4. Mũi quắm: đây là những tháp
mũi cao, hẹp bề ngang. sống mũi dài
cong, phồng về phía trước và hướng
xuống dưới. Nhìn bán diện giống mỏ

diều hâu. Loại mũi này thường gặp ở
người Do Thái.
5. Dò sống mũi: giữa sống mũi có cái kén nhỏ ở vùng xương chính. Kén đó ăn
thông ra da bằng một lỗ đỏ ửng gần đầu mũi, ở giữa lỗ có một lông dài. Khi nắn
sống mũi sẽ chảy ra chất trắng như bã đậu. Thỉnh thoảng lỗ dò bò tắc và viêm tấy
lên.
6. Mũi xẻ dọc: dọc theo sống mũi, ở
đường trung vò có một đường lõm đi từ trán
xuống đầu mũi hoặc xuống đến môi trên.
Hai mắt cách xa nhau hơn thường lệ. Mũi
rộng bề ngang.
7. Sứt môi kèm theo hở hàm ếch cũng
gây ra tổn thương ở mũi như xẻ cửa trước
hoặc hở sàn mũi.
Điều trò những lệch hình nói trên thuộc phạm vi của phẫu thuật chỉnh hình.