bai 32 cong nghe gen

Sinh häc 9

Kiểm tra bà cũ
Công nghệ tế bào là gì? Gồm những công đoạn thiết yếu
nào?
- Công nghệ tế bào là ngành kĩ thuật về quy trình ứng
dụng phương pháp nuôi cấy tế bào hoặc mô để tạo ra
cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh.
-Gồm 2 công đoạn thiết yếu: tách tế bào hoặc mô đem
nuôi cấy tạo mô sẹo; dùng hooc mon sinh trưởng kích
thích mô sẹo phân hóa thành cơ thể hoặc cơ quan
hoàn chỉnh.
ĐÁP ÁN

Tiết 33
BÀI 32:CÔNG NGHỆ GEN

Tiết 33
BÀI 32:CÔNG NGHỆ GEN
I/ Khái niệm kĩ thuật gen và công nghệ gen.

2
3
1
4
5
6
6
Hình 32: Sơ đồ chuyển gen vào tế bào vi
khuẩn đường ruột (E. Coli)

1. Đoạn ADN tách từ tế bào cho; 2. Phân tử ADN làm
thể truyền
3. ADN tái tổ hợp; 4.ADN tái tổ hợp trong tế bào VK;
5.ADN dạngvòng(NST)của TB VK; 6. ADN tái tổ hợp
của thế hệ tiếp theo.
I. KHÁI NIỆM KỸ THUẬT GEN VÀ CÔNG NGHỆ GEN.
1-Đoạn ADN tách từ TB cho
2- Ptử ADN làm
thể truyền
3- ADN tái tổ hợp
4- ADN
tái tổ
hợp
trong
TB vi
khuẩn
5-
ADN
dạng
vòng
của
VK
6
Tế bào cho
Tách ADN NST của “tế bào cho”
Enzim cắt
Enzim
cắt
Đoạn ADN bị cắt ra
Gắn đoạn bị cắt vào

plasmid nhờ enzim nối
ADN tái
tổ hợp
Chuyển ADN tái tổ hợp
vào tế bào nhận E.coli

Câu 1: Kĩ thuật gen là gì? Mục đích của kĩ thuật gen?
Câu 2: Kĩ thuật gen gồm những khâu nào?
Câu 3: Công nghệ gen là gì?
Kĩ thuật gen :là các thao tác tác động lên ADN để chuyển
một đoạn ADN mang 1 hoặc 1 cụm gen từ tế bào của loài
cho sang tế bào của loài nhận nhờ thể truyền .
- Mục đích của kỹ thuật gen là tạo ra được các phân tử
ADN lai, từ đó tổng hợp ra những phân tử protein tạo ra
những sản phẩm biến đổi gen (vật nuôi, cây trồng, vi sinh
vật…)
1/Kĩ thuật gen:
THẢO LUẬN NHÓM
2/Các khâu của kĩ thuật gen:
+Tạo ADN tái tổ hợp nhờ enzim
+Tách ADN NST của TB cho và tách ADN làm thể truyền từ
vi khuẩn,vi rút
+ Chuyển ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận
Công nghệ gen là ngành kĩ thuật về quy trình ứng dụng kĩ
thuật gen
Câu 3: Công nghệ gen là gì?

BÀI 32:CÔNG NGHỆ GEN
I/ Khái niệm kĩ thuật gen và công nghệ gen.
- Kỹ thuật gen: Là các thao tác tác động lên ADN để chuyển một

đoạn ADN mang một hoặc một cụm gen từ tế bào của loài cho
sang tế bào của loài nhận nhờ thể truyền.
- Các khâu của kỹ thuật gen (SGK).
- Công nghệ gen: Là ngành kỹ thuật về quy trình ứng dụng kỹ
thuật gen.
II/ Ứng dụng công nghệ gen
1/Tạo ra các chủng vi sinh vật mới:
►Mục đích tạo ra các chủng vi sinh vật mới là
gì ? Nêu ví dụ cụ thể ?
→Các chủng sinh vật mới có khả năng sản xuất
nhiều loại sản phẩm sinh học cần thiết (axit amin,
prôtêin, enzim…) với số lượng lớn và giá thành
rẻ.
VD:Dùng E .coli và nấm men cấy gen mã hóa sản
xuất kháng sinh và hoocmôn insulin chữa bệnh đái
tháo đường.
ĐỌC SGK TRẢ LỜI CÂU HỎI

BÀI 32:CÔNG NGHỆ GEN
I/ Khái niệm kĩ thuật gen và công nghệ gen.
- Kỹ thuật gen: Là các thao tác tác động lên ADN để chuyển một
đoạn ADN mang một hoặc một cụm gen từ tế bào của loài cho
sang tế bào của loài nhận nhờ thể truyền.
- Các khâu của kỹ thuật gen (SGK).
- Công nghệ gen: Là ngành kỹ thuật về quy trình ứng dụng kỹ
thuật gen.
II/ Ứng dụng công nghệ gen
1/Tạo ra các chủng vi sinh vật mới:
2/ Tạo giống cây trồng biến đổi gen:
- Tạo ra các chủng vi sinh vật mới có khả năng sản xuất nhiều loại

sản phẩm sinh học cần thiết( axitamin, kháng sinh, …) với số lượng
nhiều và giá thành rẻ.
►Công việc tạo giống cây trồng biến đổi gen là
gì ?Cho ví dụ ?
→Tạo giống cây trồng biến đổi gen là lĩnh vực
ứng dụng chuyển các gen quý vào cây trồng .
VD:Cây lúa được chuyển gen quy định tổng hợp
ß-Caroten(tiền vitaminA)
ĐỌC SGK TRẢ LỜI CÂU HỎI
Mét sè thµnh tùu biÕn ®æi gen ë Thùc vËt
Giống lúa được chuyển gen tổng
hợp β-carotene (giống lúa vàng).
Sau quá trình tiêu hoá, β-carotene
được chuyển hoá thành vitamin A.
Khoảng 120 triệu trẻ em trên
thế giới bị các rối loạn do thiếu
vitamin A. Giống lúa vàng
mang lại “niềm hy vọng” trong
việc bảo vệ khoảng 1 đến 2
triệu bệnh nhân bị các rối loạn
do thiếu vitamin A.
G¹o
b×nh
thêng
G¹o
h¹t
vµng
Cây đu đủ (Carica papaya L.) đ&ợc chuyển gen
Cây đu đủ (Carica papaya L.) đ&ợc chuyển gen
kháng bệnh virút (trái) và cây đối chứng (phải)

kháng bệnh virút (trái) và cây đối chứng (phải)
Một số thành tựu biến đổi gen ở Thực vật
Bông chuyển gen Bt kháng sâu bệnh (phải) và bông
không chuyển gen mẫn cảm với sâu bệnh (trái)
Mét sè thµnh tùu biÕn ®æi gen ë Thùc
vËt

*Cây cà chua chuyển gen
-
Gen kéo dài thời gian
chín
+ Làm chậm quá trình chín
nhũn quả
+ Tăng cờng chất lợng
quả và kéo dài thời gian
bảo quản sau thu hoạch
-
Gen kháng bệnh virút
+ Kháng với virút CMV
+ Góp phần giảm lợng
thuốc trừ sâu sử dụng
trong quá trình trồng trọt
Một số thành tựu biến đổi gen ở Thực vật

Cây đậu t&ơng chuyển
gen
-
Kháng sâu (Bt):
+ Kháng sâu bệnh (insect
resistance)

+ Góp phần làm giảm l&
ợng thuốc trừ sâu cần sử
dụng (bảo vệ môi tr&ờng
và giảm chi phí sản xuất)
-
Thay đổi thành phần axít
béo:
+ Làm thay đổi thành
phần và giá trị dinh d&
ỡng
Một số thành tựu biến đổi gen ở Thực vật

C©y ng« chuyÓn gen kh¸ng bÖnh
Kh¸ng s©u bÖnh (Bt)
Kh¸ng mät sau thu ho¹ch (CMx, serpin)
ChÝn sím
Rót ng¾n thêi gian trång trät
Kh¸ng thuèc diÖt cá…

BÀI 32:CÔNG NGHỆ GEN
I/ Khái niệm kĩ thuật gen và công nghệ gen.
- Kỹ thuật gen: Là các thao tác tác động lên ADN để chuyển một đoạn
ADN mang một hoặc một cụm gen từ tế bào của loài cho sang tế bào
của loài nhận nhờ thể truyền.
- Các khâu của kỹ thuật gen (SGK).
- Công nghệ gen: Là ngành kỹ thuật về quy trình ứng dụng kỹ thuật
gen.
II/ Ứng dụng công nghệ gen
1/Tạo ra các chủng vi sinh vật mới:
2/ Tạo giống cây trồng biến đổi gen:

- Tạo ra các chủng vi sinh vật mới có khả năng sản xuất nhiều loại
sản phẩm sinh học cần thiết( axitamin, kháng sinh, …) với số lượng
nhiều và giá thành rẻ.
-Người ta đưa nhiều gen quy định đặc điểm quý (năng suất cao,
kháng sâu bệnh,…) vào cây trồng.
3/ Tạo động vật biến đổi gen:



Phương pháp tạo
Phương pháp tạo
động vật biến đổi
động vật biến đổi
gen
gen
-Lấy trứng ra khỏi
-Lấy trứng ra khỏi
con vật nào đó.
con vật nào đó.
-Cho thụ tinh trong
-Cho thụ tinh trong
ống nghiệm.
ống nghiệm.
-Tiêm gen cần
-Tiêm gen cần
chuyển vào hợp tử
chuyển vào hợp tử
và hợp tử phát
và hợp tử phát
triển thành phôi.

triển thành phôi.
-Cấy phôi đã được
-Cấy phôi đã được
chuyển gen vào tử
chuyển gen vào tử
cung con vật khác
cung con vật khác
để mang thai và
để mang thai và
sinh đẻ bình
sinh đẻ bình
thường. Sinh ra
thường. Sinh ra
một con vật
một con vật
chuyển gen
chuyển gen

►ứng dụng công nghệ gen để tạo động vật
biến đổi gen thu được kết quả như thế nào ?
→Trên thế giới :đã chuyển gen sinh trưởng ở bò
vào lợn giúp hiệu quả tiêu thụ thức ăn cao hơn.
→ Ở việt Nam :chuyển gen tổng hợp hoocmôn
sinh trưởng ở người vào cá trạch.
ĐỌC SGK TRẢ LỜI CÂU HỎI

Chuyển gen có khả
năng tạo prôt phát
sáng từ các loài này
sang thực vật, động

vật.

Sö dông gen chØ thÞ GFP (green fluorescene protein)
ë thùc vËt
ë chuét thÝ nghiÖm

BÀI 32:CÔNG NGHỆ GEN
I/ Khái niệm kĩ thuật gen và công nghệ gen.
- Kỹ thuật gen: Là các thao tác tác động lên ADN để chuyển một đoạn ADN mang
một hoặc một cụm gen từ tế bào của loài cho sang tế bào của loài nhận nhờ thể
truyền.
- Các khâu của kỹ thuật gen (SGK).
- Công nghệ gen:Là ngành kỹ thuật về quy trình ứng dụng kỹ thuật gen.
II/ Ứng dụng công nghệ gen
1/Tạo ra các chủng vi sinh vật mới:
2/ Tạo giống cây trồng biến đổi gen:
- Tạo ra các chủng vi sinh vật mới có khả năng sản xuất nhiều loại sản phẩm sinh
học cần thiết( axitamin, kháng sinh, …) với số lượng nhiều và giá thành rẻ.
-Người ta đưa nhiều gen quy định đặc điểm quý (năng suất cao, kháng sâu bệnh,…)
vào cây trồng.
3/ Tạo động vật biến đổi gen:
-Chuyển gen vào động vật nhằm tăng năng suất, chất lượng sản phẩm,
tạo ra các sản phẩm phục vụ cho con người,chuyển gen vào động vật còn
rất hạn chế.
III/Khái niệm công nghệ sinh học
BÀI 32:CÔNG NGHỆ GEN
I/ Khái niệm kĩ thuật gen và công nghệ gen.