bài giảng hóa học 9 bài 47 chất béo

BÀI 47: CHẤT BÉO
BÀI GIẢNG HÓA HỌC 9
Cho các chất sau :
A. CH
3
COOC
2
H
5
B. (C
15
H
31
COO)
3
C
3
H
5

C. CH
3
COOH

D. (C
17
H
33
COO)
3
C

3
H
5

Dãy chất nào đều là este
1.
1.
C , D
C , D
2.
2.
B , C , D
B , C , D
4.
4.
A , B , C
A , B , C
3.
3.
A , B , D
A , B , D
Chúc mừng em
Chúc mừng em


A
A
(Etyl axetat) là
(Etyl axetat) là
este của axit Axetic và

este của axit Axetic và
rượu Etylic
rượu Etylic


B
B
và
và
D
D
cũng là
cũng là
este . Chúng còn có tên
este . Chúng còn có tên
gọi chung là chất béo
gọi chung là chất béo
Mỡ lợn
Dừa Gà chiênLạc
Thịt Dê
Vừng
Dầu thực vậtCá
Quan sát tranh và cho biết chất béo có ở đâu ?
I. Chất béo có ở đâu ?
-
Chất béo có nhiều trong mô mỡ động vật, quả và hạt thực
vật…
I. Chất béo có ở đâu ?
II. Tính chất vật lý :
Quan sát hiện tượng thí nghiệm:

Lần lượt cho vài giọt Dầu ăn vào trong ống nghiệm
+Ống nghiệm 1 : đựng nước
+Ống nghiệm 2: đựng benzen
Lần lượt cho vài giọt Dầu ăn vào trong ống nghiệm
+Ống nghiệm 1 : đựng nước
+Ống nghiệm 2: đựng benzen
* Trong ống nghiệm benzen thì dầu ăn như thế nào?
* Trong ống nghiệm chứa nước thì dầu ăn như thế nào?
Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước, nhưng tan
trong nhiều dung môi hữu cơ như : Benzen, dầu hỏa, xà phòng

II. Tính chất vật lý :
Chất béo có nhiều trong mô mỡ động vật, quả, hạt thực vật…
I. Chất béo có ở đâu ?
a. 1, 2
b. 2, 3, 5
c. 4, 3, 5
d. 2, 1, 4
Rất tiếc bạn phải chọn lại thôi!
Rất tiếc bạn phải chọn lại thôi!
Rất tiếc bạn phải chọn lại thôi!
Hoan hô ! bạn đã chọn đúng.
Lưu ý: (4) Dấm cũng có thể tẩy vết dầu ăn dính vào quần áo
nhưng có thể làm hỏng quần áo.

Bài tập : Hãy chọn những phương pháp có thể làm sạch vết
dầu ăn dính vào quần áo.
1. Giặt bằng nước. 2. Giặt bằng xà phòng
3. Tẩy bằng cồn 96
o

. 4. Tẩy bằng dấm.
5. Tẩy bằng xăng.
Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước, nhưng tan
trong nhiều dung môi hữu cơ như : Benzen, dầu hỏa, xà phòng

II. Tính chất vật lý :
Chất béo có nhiều trong mô mỡ động vật, quả, hạt thực vật…
I. Chất béo có ở đâu ?
III. Thành phần và cấu tạo :
Mô hình phân tử glyxerol
Mô hình phân tử axit béo
Nguyên tử Oxi
Gốc R
Hiđro
Cacbon
Chất béo + Nước
t
0
, P
Glixerol + Axít béo
R – COOH
CTCT của glixerol :
CH
2
– CH – CH
2
| | |
OH OH OH
Viết gọn :

C
3
H
5
(OH)
3

CT chung axit béo:
⇒ Ta có công thức của chất béo là :

* Chất béo là hỗn hợp nhiều este của glixerol với các axit béo
(C
17
H
35
COO)
3
C
3
H
5
(C
17
H
33
COO)
3
C
3
H

5
(C
15
H
31
COO)
3
C
3
H
5
R – COO
C
3
H
5

( )
3
R- có thể là : C
17
H
35
- , C
17
H
33
-, C
15
H

31
- ….
III. Thành phần và cấu tạo :
⇒ Công thức cụ thể của chất béo là :
1. Phản ứng thủy phân trong dung dịch Axit :
(RCOO)
3
C
3
H
5

Đun nóng chất béo với nước có axit làm xúc tác, sản phẩm
tạo thành là . . . . .
H
2
O
+ +
3
3
RCOO
H
C
3
H
5
OH
( )
3
Glixerol và các Axit béo

t
0

axit
I. Chất béo có ở đâu ?
III. Thành phần và cấu tạo :
II. Tính chất vật lý :
IV. Tính chất hóa học :
2. Phản ứng thủy phân trong dung dịch kiềm : (Phản ứng
xà phòng hóa )
Đun chất béo với dung dịch kiềm. Chất béo bị thủy phân sản
phẩm tạo thành là ……………….
NaOH
+
t
0

3
( )
3
Glixerol và các muối Axit béo
(RCOO)
3
C
3
H
5

C
3
H
5
+
3
OH
RCOO Na
1. Phản ứng thủy phân trong dung dịch Axit :
I. Chất béo có ở đâu ?
III. Thành phần và cấu tạo :
II. Tính chất vật lý :
IV. Tính chất hóa học :
(R-COO)
3
C
3
H
5
+ 3H
2
O C
3
H
5
(OH)
3
+ 3RCOOH
t
o

Axit
Hỗn hợp muối natri của axit béo là thành phần chính của
xà phòng. Phản ứng này là phản ứng xà phòng hóa.
CH
3
COOC
2
H
5

?
NaOH
+
?
+
t
0

C
2
H
5
OH
CH
3
COONa
(C
17
H
33

COO)
3
C
3
H
5

?
+
axit
?
+
t
0

C
3
H
5
(OH)
3
C
17
H
33
COOH
3
H
2
O

3
Hoàn thành PTHH các phản ứng sau:

C
3
H
5
(OH)
3
Sự hấp thụ
Sự hấp thụ
chất béo
chất béo
trong cơ thể
trong cơ thể
người.
người.
⇒ Chất béo
là thành phần
cơ bản trong
thức ăn của
người và động
vật
19
38
17
2
0
40
Năng

lượng
(KJ/g)
Chất
đạm
Chất
béo
Chất
bột
Mức năng lượng cung cấp
của chất béo cho cơ thể như
thế nào với các chất khác ?
So sánh năng lượng tỏa ra khi oxi hoá thức ăn
0
⇒ Chất béo rất giàu năng
lượng và giúp cơ thể hấp thụ
các Vitamin: A, D, E, K.
- Là thành phần cơ bản trong thức ăn của người và động vật.
Chất béo rất giàu năng lượng và giúp cơ thể hấp thụ các
Vitamin: A, D, E, K.
- Dùng để điều chế glixerol và xà phòng.
- Dùng làm dung môi pha sơn
I. Chất béo có ở đâu ?
III. Thành phần và cấu tạo :
II. Tính chất vật lý :
IV. Tính chất hóa học :
V. Ứng dụng :
0
0
3
2

1
1
4
4
Công thức nào là công thức tổng quát
của chất béo ?
RCOOH
RCOOC
2
H
5
(RCOO)
3
C
3
H
5
ROR
A
B
C
D
Sai rồi !
Ồ ! Tiếc quá.
Bạn thử lần nữa xem !
Chúc mừng bạn !

Công thức của Glyxerol là gì ?
Các axit hữu cơ như C
17

H
35
COOH ,C
17
H
33
COOH,
C
15
H
31
COOH … có công thức chung là gì ?
Đáp án:
Đáp án: RCOOH
C
3
H
5
(OH)
3
0
0
1
1
2
2
3
3
4
4

5
5
6
6
7
7
8
8
9
9
10
10
B
B
A
A
C
C
C
2
H
5
0H , C
3
H
7
OH ,CH
3
COOC
2

H
5
(C
17
H
35
COO)
3
C
3
H
5

(C
15
H
31
COO)
3
C
3
H
5
; (C
17
H
33
COO)
3
C

3
H
5
C
2
H
2
, C
2
H
4
, C
6
H
6
Dãy chất nào sau đây đều là
chất béo ?
Hóa học vui
Sai
Sai
0
0
1
1
2
2
3
3
4
4

5
5
6
6
7
7
8
8
9
9
10
10
B
B
A
A
C
C
Etylaxetat
Propylaxetat
Metylaxetat
Tên của một loại Este được tạo ra
từ axit axetic và rượu Etylic là :
Hóa học vui
Sai
Sai
0
0
1
1

2
2
3
3
4
4
5
5
6
6
7
7
8
8
9
9
10
10
Em cần làm gì để chống bệnh béo
phì cho cơ thể mình ?
Hóa học vui
Chống béo phì
Ăn uống điều độ Năng vận động cơ thể
Mua bánh
ăn đi
Mình
không ăn
vặt
•
Làm các bài tập :2, 4 sgk trang 147,

•
Ôn tập tính chất hóa học, điều chế rượu
etilic, axit axetic ⇒ Kiểm tra 15
/
.
•
Nghiên cứu trước bài luyện tập: rượu etylic,
axit axetic và chất béo.
Xin chân thành
Xin chân thành
cảm ơn quý thầy cô
cảm ơn quý thầy cô
và các em học sinh
và các em học sinh