TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP MÔN NGỮ VĂN LỚP 12 BAN A, B GIÁO VIÊN TRẦN CÔNG HÂN

TÀI LIỆU ƠN THI TỐT NGHIỆP
TÀI LIỆU ƠN THI TỐT NGHIỆP
MÔN NGỮ VĂN LỚP 12 BAN A,B
MÔN NGỮ VĂN LỚP 12 BAN A,B
Giáo viên: Trần Công Hân
Giáo viên: Trần Công Hân
1
PH ẦN MỞ ĐẦU
TÌM HIỂU CẤU TRÚC ĐỀ THI TỐT NGHIỆP MÔN NGỮ VĂN,NĂM 2009
I.MỤC ĐÍCH TÌM HIỂU
-Hiểu được cách ra đề sẽ có được cách học hiệu quả
-Hiểu được cách ra đề sẽ có được cách làm bài thi hiệu quả
II.CẤU TRÚC ĐỀ THI
1.Thời gian làm bài:150 phút
2.Hình thức: tự luận
3.Bố cục đề: gồm 3 câu
4.Nội dung kiến thức của đề
Câu 1(2 điểm): Tái hiện kiến thức về giai đoạn văn học,tác giả,tác phẩm văn học Việt Nam
và tác giả,tác phẩm văn học nước ngoài.Gồm có 19 bài học sau:
1.Khái quát VHVN từ Cách mạng tháng Tám 1945 đến hết thế kỉ XX
2.Tuyên ngôn Độc lập-Hồ Chí Minh
3.Nguyễn Đình Chiểu,ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc-Phạm Văn Đồng
4.Tây Tiến-Quang Dũng
5.Việt Bắc-Tố Hữu
6.Đất Nước-Nguyễn Khoa Điềm
7.Sóng-Xuân Quỳnh
8.Đàn ghi ta của Lor-ca-Thanh Thảo
9.Người lái đò sông Đà-Nguyễn Tuân
10.Ai đã đặt tên cho dòng sông-Hoàng Phủ Ngọc Tường
11.Vợ nhặt-Kim Lân

12.Vợ chồng A Phủ-Tô Hoài
13.Rừng xà nu-Nguyễn Trung Thành
14.Những đứa con trong gia đình-Nguyễn Thi
15.Chiếc thuyền ngoài xa-Nguyễn Minh Châu
16.Hồn Trương Ba,da hàng thòt-Lưu Quang Vũ
17.Thuốc-Lỗ Tấn
18.Số phận con người-Sô lô khốp
19.ng già và biển cả-Hê minh uê
Câu 2 (3 điểm): Vận dụng kiến thức xã hội và đời sống viết bài văn nghò luận xã hội
ngắn(khoảng 400 từ) về 1 trong 2 kiểu bài sau
1.Nghò luận về một tư tưởng đạo lí
2.Nghò luận về một hiện tượng đời sống
Câu 3(5 điểm): Vận dụng kó năng đọc-hiểu và kiến thức văn học để viết bài văn nghò luận văn
học về các vấn đề có liên quan đến kiến thức các tác phẩm-tác giả văn học Việt Nam sau:
1.Tuyên ngôn Độc lập-Hồ Chí Minh
2
2.Nguyễn Đình Chiểu,ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc-Phạm Văn Đồng
3.Tây Tiến-Quang Dũng
4.Việt Bắc-Tố Hữu
5.Đất Nước-Nguyễn Khoa Điềm
6.Sóng-Xuân Quỳnh
7.Đàn ghi ta của Lor-ca-Thanh Thảo
8.Người lái đò sông Đà-Nguyễn Tuân
9.Ai đã đặt tên cho dòng sông-Hoàng Phủ Ngọc Tường
10.Vợ nhặt-Kim Lân
11.Vợ chồng A Phủ-Tô Hoài
12.Rừng xà nu-Nguyễn Trung Thành
13.Những đứa con trong gia đình-Nguyễn Thi
14.Chiếc thuyền ngoài xa-Nguyễn Minh Châu
15.Hồn Trương Ba,da hàng thòt-Lưu Quang Vũ

III.ĐỀ THI THAM KHẢO
Đề 1
Câu 1(2 điểm): Tóm tắt truyện ngắn “Số phận con người” của Sô-lô-khốp
Câu 2(3 điểm): Viết một bài văn nghò luận ngắn(không quá 400 từ) trình bày ý kiến về mục
đích học tập do UNESCO đề xướng: Học để biết,học để làm,học để chung sống,học để tự khẳng
đònh mình.
Câu 3 (5 điểm): Trong bài thơ “Đất Nước”,Nguyễn Khoa Điềm viết:
Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi
Đất Nước có trong những cái “ngày xửa ngày xưa ” mẹ thường hay kể
Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn
Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc
Tóc mẹ thì bới sau đầu
Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn
Cái kèo cái cột thành tên
Hạt gạo phải một nắng hai sương xay,giã,giần,sàng
Đất Nước có từ ngày đó…
Anh/chị hãy phân tích đoạn thơ trên.
Đề 2
Câu 1(2 điểm): Nêu quan điểm sáng tác của Nguyễn Ái Quốc-Hồ Chí Minh?
Câu 2(3 điểm): Viết một bài văn nghò luận ngắn(không quá 400 từ) trình bày ý kiến về đại dịch
HIV/AIDS hiện nay.
Câu 3 (5 điểm): Cảm nhận của anh chị về giá trị nội dung trong tác phẩm “Chiếc thuyền ngồi xa”
của nhà văn Nguyễn Minh Châu.
IV. CÂU HỎI CỦNG CỐ KIẾN THỨC
1.Câu hỏi 1 trong Đề thi tốt nghiệp mơn Ngữ văn gồm có những kiến thức nào?
2.Nêu 2 kiểu bài nghị luận trong câu hỏi 2 Đề thi tốt nghiệp mơn Ngữ văn?
3.Để làm tốt câu hỏi 3 Đề thi tốt nghiệp mơn Ngữ văn cần đọc-hiểu các tác phẩm,tác giả văn học
Việt Nam nào?
************************************
3

TCH
PHẦN I
KIẾN THỨC CÂU HỎI 1 TRONG ĐỀ THI TỐT NGHIỆP
Câu 1: Trình bày ngắn gọn các chặng đường phát triển và đặc
điểm cơ bản của VHVN từ năm 1945 đến năm 1975
1.Các chặng đường phát triển
a.Chặng đường từ 1945 đến 1954
Phản ánh không khí hào hởi đất nước được độc lập,phản ánh cuộc kháng chiến chống thực
dân Pháp,ca ngợi sức mạnh của quần chúng.các tác phẩm tiêu biểu:Đôi mắt(Nam
Cao),Làng(Kim Lân),Tây Tiến(Quang Dũng),Việt Bắc (Tố Hữu),Bắc Sơn(Nguyễn Huy Tưởng)…
b.Chặng đường từ 1955 đến 1964
Văn xuôi mở rộng đề tài,đặc biệt là đề tài xây dựng chủ nghóa xã hội ở miền Bắc,thơ ca và
kòch cũng phát triển mạnh mẽ.Tiêu biểu có các tác phẩm:Sông Đà(Nguyễn Tuân),Mùa
lạc(Nguyễn Khải),Ánh sáng phù sa(Chế Lan Viên),Nổi gió(Đào Hồng Cẩm)…
c. Chặng đường từ 1965 đến 1975
Phản ánh cuộc kháng chiến chống Mó cứu nước,đề cao tinh thần yêu nước,ngợi ca chủ nghóa
anh hùng cách mạng.Tiêu biểu có các tác phẩm:Rừng xà nu(Nguyễn Trung Thành),Những đứa
con trong gia đình(Nguyễn Thi),Mặt đường khát vọng(Nguyễn Khoa Điềm),Ra trận(Tố Hữu),Vầng
trăng quầng lửa(Phạm Tiến Duật)…
2.Những đặc điểm cơ bản
*Nền văn học chủ yếu vận động theo hướng cách mạng hóa,gắn bó sâu sắc với vận mệnh
chung của đất nước
Văn học vận động và phát triển theo từng bước đi của cách mạng,theo sát từng nhiệm vụ chính trị
của đất nước
+Ca ngợi cách mạng và cuộc sống mới
+Cổ vũ kháng chiến&cải cách ruộng đất
+Ngợi ca xây dựng XHCN ở miền Bắc
+Cổ vũ cao trào chống Mĩ cứu nước
*Nền văn học hướng về đại chúng
Đại chúng vừa là đối tượng thể hiện vừa là độc giả chính của văn học.

+Ca ngợi vai trò quần chúng nhân dân
+Khẳng định sự đổi đời của nhân dân nhờ cách mạng
+Hình thức văn học bình dị,dễ hiểu với nhân dân
+Đội ngũ sáng tác chủ yếu từ phong trào quần chúng
*Nền văn học chủ yếu mang khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn
-Văn học của sự kiện lịch sử,của số phận tồn dân,của chủ nghĩa anh hùng
-Nhân vật trung tâm là những con người gắn bó số phận mình với số phận đất nước,có phẩm chất cao
q của cộng đồng
-Khuynh hướng sử thi gắn liền với cảm hứng lãng mạn
+Sống giữa chiến tranh ác liệt vẫn lạc quan về tương lai
+Ngợi ca tin tưởng vào cuộc xây dựng CNXH ở miền Bắc
-Các tác phẩm rất giàu chất thơ,có sự vận động từ bóng tối đến ánh sáng;từ hiện tại đến tương lai
Câu 2 : Nêu những nét chính về tình hình lịch sử,xã hội văn hóa có ảnh hưởng
tới sự hình thành và phát triển của VHVN từ năm 1945 đến năm 1975.
4
- Đường lối văn nghệ của Đảng cộng sản,sự lãnh đạo của Đảng đã góp phần tạo nên một nền
văn học thống nhất trên đất nước ta
-Hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và chống đế quốc Mĩ kéo dài suốt 30 năm đã tác
động sâu sắc,mạnh mẽ tới đời sống vật chất và tinh thần của tồn dân tộc,trong đó có văn học nghệ
thuật,tạo nên ở văn
học giai đoạn này những đặc điểm và tính chất riêng của một nền văn học hình thành và phát
triển trong hồn cảnh chiến tranh lâu dài và vơ cùng ác liệt.
-Nền kinh tế còn nghèo nàn và chậm phát triển.Về văn hóa,từ năm 1945 đến năm 1975,điểu kiện
giao lưu bị hạn chế,nước ta chủ yếu tiếp xúc và chịu ảnh hưởng của văn hóa các nước xã hội chủ
nghĩa(Liên Xơ,Trung Quốc )
Câu 3 : Nêu những nét chính về tình hình lịch sử,xã hội văn hóa có ảnh hưởng tới
sự hình thành và phát triển của VHVN từ năm 1975 đến hết thế kỉ XX.
- Với chiến thắng mùa xn năm 1975,lịch sử dân tộc ta mở ra một thời kì mới-thời kì độc
lập tự do và thống nhất đất nước.Tuy nhiên giai đoạn này gặp những khó khăn và thử thách mới
-Từ năm 1986,với cơng cuộc đổi mới do Đảng cộng sản đề xướng và lãnh đạo,kinh tế nước ta

cũng từng bước chuyển sang nền kinh tế thị trường,văn hóa nước ta tiếp xúc rộng rãi với các nền văn
hóa trên thế giới.Văn học dịch,báo chí và các phương tiện truyền thơng khác phát triển mạnh mẽ.
-Đất nước bước vào cơng cuộc đổi mới,thúc đẩy nền văn học cũng phải đổi mới phù hợp với
nguyện vọng của nhà văn và người đọc cũng như quy luật phát triển khách quan của nền văn học
Câu 4: Trình bày ngắn gọn những chuyển biến và thành tựu ban
đầu của VHVN từ năm 1975 đến hết thế kỉ XX
Từ sau năm 1975,thơ không tạo được sự lôi cuốn như giai đoạn trước.Hiện tượng nở rộ trường
ca là thành tựu nổi bật:Những người đi tới biển(Thanh Thảo),Đường tới thành phố(Hữu Thỉnh)
…;văn xuôi có nhiều khởi sắc hơn thơ,có đổi mới cách viết về chiến tranh,cách tiếp cận hiện thực
đời sống.Tiêu biểu có:Đứng trước biển(Nguyễn Mạnh Tuấn),Mùa lá rụng trong vườn(Ma Văn
Kháng),Thời xa vắng(Lê Lựu)
Từ năm 1986,văn học chính thức bước vào chặng đổi mới.Các tác phẩm tiêu biểu:Chiếc thuyền
ngoài xa(Nguyễn Minh Châu),Tướng về hưu(Nguyễn Huy Thiệp),Nỗi buồn chiến tranh(Bảo Ninh)
Sau năm 1975,kòch nói phát triển mạnh mẽ:Hồn Trương Ba da hàng thòt(Lưu Quang
Vũ),Mùa hè ở biển(Xuân Trình).Văn học Việt Nam từ năm 1975 đến hết thế kỉ XX vận động theo
hướng dân chủ hóa,mang tính nhân bản và nhân văn sâu sắc.Phát triển đa dạng về đề tài,mới
mẽ về thủ pháp nghệ thuật,cá tính sáng tạo của nhà văn được phát huy,văn học có tính hướng
nội,quan tâm nhiều đến số phận cá nhân trong hoàn cảnh phức tạp của đời thường.
Câu 5: Trình bày ngắn gọn quan điểm sáng tác của Hồ Chí Minh
1. Hồ Chí Minh xem văn học là vũ khí chiến đấu lợi hại phụng sự cho sự nghiệp cách mạng.Nhà
văn phải có tinh thần xung phong như người chiến sĩ ngồi mặt trận: “Nay ở trong thơ nên có thép-
Nhà thơ cũng phải biết xung phong”, “Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận.Anh chị em là chiến
sĩ trên mặt trận ấy”
2. Hồ Chí Minh luôn chú trọng tính chân thật và tính dân tộc của văn học: Người nhắc nhở giới
nghệ sĩ “miêu tả cho hay cho chân thật và cho hùng hồn”,“nên chú ý phát huy cốt cách dân tộc” và
đề cao sự sáng tạo “chớ gò bó họ vào khn làm mất sự sáng tạo”.
3.Khi cầm bút,Hồ Chí Minh ln xuất phát từ mục đích,đối tượng tiếp nhận để quyết định nội
dung và hình thức tác phẩm.Người ln đặt câu hỏi: Viết cho ai?Viết đề làm gì? Sau đó quyết
định:Viết cái gì? Và Viết như thế nào?
Câu 6: Trình bày ngắn gọn Di sản văn học của Hồ Chí Minh

5
Hồ Chí Minh đã để lại cho nhân dân ta một sự nghiệp văn chương vô cùng lớn lao về tầm
vóc, phong phú đa dạng về thể loại, đặc sắc về phong cách, viết bằng tiếng : Pháp , Hán , Việt .
Sự nghiệp sáng tác của người được quy tụ chủ yếu trên ba lónh vực:
1.Văn chính luận : Viết từ những năm đầu TK XX, với bút danh Nguyễn i Quốc – Mục
đích đấu tranh chính trò tiến công trực diện kẻ thù –Khẳng đònh ý chí chiến đấu, tinh thần độc
lập dân tộc – tác phẩm tiêu biểu : Bản án chế độ thực dân Pháp, Tuyên ngôn Độc lập, Lời kêu
gọi toàn quốc kháng chiến…
2.Truyện v à kí : Viết khoảng 1922 – 1925, chủ yếu bằng tiếng Pháp - Vạch trần bản chất
đen tối của thực dân Pháp ,ca ngợi lòng yêu nước, tinh thần cách mạng của dân tộc – truyện ngắn
NAQ côâ động, cốt truyện sáng tạo, ý tưởng thâm thúy, giàu chất trí tuệ - Tác phẩm tiêu biểu:
Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu , Lời than vãn của bà Trưng Trắc, Vi Hành,Vừa
đi đường vừa kể chuyện ….
3.Thơ ca: Là lónh vực nổi bật trong sự nghiệp văn chương của Hồ Chí Minh. Thơ Người
thể hiện một tâm hồn nghệ só tinh tế, tài hoa, một tấm gương nghò lực phi thường, nhân cách cao
đẹp của người chiến só cách mạng vó đại – Có trên dưới 250 bài có giá trò được tuyển chon và in
trong ba tập: , Nhật kí trong tù (Viết năm 1942-1943,xuất bản năm 1960 ) ,Thơ Hồ Chí Minh
(năm 1967),Thơ chữ Hán Hồ Chí Minh (năm 1990 )
Câu 7 : Trình bày ngắn gọn phong cách nghệ thuật của Hồ Chí Minh
Phong cách nghệ thuật của Hồ Chí Minh phong phú, đa dạng, độc đáo, hấp dẫn, kết hợp
nhuần nhuyễn giữa chính trò và văn học, tư tưởng nghệ thuật, truyền thống và hiện đại, ở
trong mỗi thể loại sáng tác, Người lại có phong cách riêng, độc đáo, hấp dẫn và có giá trò bền
vững:
1.Văn chính luận: Ngắn gọn,Bộc lộ tư duy sắc sảo,lập luận chặt chẽ,lí lẽ đanh thép,bằng
chứng thuyết phục, giàu tính luận chiến, đa dạng về bút pháp.
2.Truyện và kí : Hiện đại,tính chiến đấu mạnh mẽ,nghệ thuật trào phúng vừa sắc bén,thâm
thúy của phương Đơng vừa hài hước hóm hĩnh của phương Tây,sáng tạo tình huống truyện độc
đáo
3.Thơ ca :Những bài thơ nhằm mục đích tun truyền: lời lẽ giản dị,mang màu sắc dân gian
hiện đại,dễ nhớ,dễ thuộc.Những bài thơ nghệ thuật: hình thức cổ thi,có sự hài hòa độc đáo giữa

bút pháp cổ điển và bút pháp hiện đại,giữa chất trữ tình và tính chiến đấu
Câu 8 : Hoàn cảnh ra đời và giá trị nội dung Tun ngơn Độc lập của Hồ
Chí Minh
Hoàn cảnh ra đời :
- Ở miền Nam nước ta.qn Anh(đằng sau là qn Pháp)kéo vào,Ở miền Bắc(đằng sau là
qn Tưởng Giới Thạch)kéo vào,chúng tung ra luận điệu nhằm tái xâm lược nước ta .
-Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, Ngày 19 /8 / 1945 chính quyền Hà Nội về tay nhân
dân, ngày 26 / 8/ 1945, Bác từ chiến khu Việt Bắc về Hà Nội. Tại căn nhà số 48 phố Hàng
Ngang, Người đã soạn thảo “Tun ngơn Độc lập”, Ngày 2 /9/ 1945, ở quảng trường Ba Đình,
Người đã thay mặt chính phủ lâm thời đọc “Tun ngơn Độc lập” trước hàng chục vạn đồng bào .
Giá trị bản Tun ngơn Độc lập :
- Giá trò lòch sử: Tuyên ngôn Độc lập là lời tuyên bố của một dân tộc đã đứng lên đấu
tranh xóa bỏ chế độ phong kiến,thực dân.Khẳng đònh quyền độc lập tự do của dân tộc VN .
- Giá trò tư tưởng: Tuyên ngôn Độc lập là tác phẩm kết tinh lí tưởng đấu tranh giải phóng
dân tộc và tinh thần yêu chuộng độc lập tự do,vừa mang tầm vóc quốc tế vừa mang ý nghóa nhân
đạo
6
-Giá trò nghệ thuật: Tuyên ngôn Độc lập là một áng văn chính luận mẫu mực,lập luận
chặt chẽ,lí lẽ đanh thép,bằng chứng xác thực,ngôn ngữ hùng hồn.
-Tác phẩm ra đời năm 1963,nhân kỉ niệm 75 năm ngày mất của Nguyễn Đình Chiểu,trong thời
điểm này có nhiều sự kiện quan trọng: từ năm 1954 đến năm 1959,Ngô Đình Diệm và chính
quyền Sài Gòn lê máy chém khắp miền Nam khủng bố,giết hại những người cách mạng.Từ năm
1960,đế quốc Mó can thiệp sâu vào chiến tranh Việt Nam ,khắp nơi ở miền Nam nổi lên phong
trào đấu tranh quyết liệt.Phạm Văn Đồng viết bài văn ca ngợi Nguyễn Đình Chiểu ở thời điểm
này là có ý nghóa rất lớn.
-Bài viết có 3 luận điểm lớn: cuộc đời Nguyễn Đình Chiểu,thơ văn yêu nước Nguyễn Đình
Chiểu,tác phẩm Lục Vân Tiên
-Qua bài viết,Phạm Văn Đồng ca ngợi Nguyễn Đình Chiểu một con người trọn đời dùng cây bút
làm vũ khí chiến đấu cho dân cho nước,một ngôi sao sáng trong nền văn nghệ của dân tộc.Cuộc
đời và thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu không chỉ là bài học cho hôm nay mà cả mai sau

-Bài viết có bố cục chặt chẽ,các luận điểm triển khai rõ ràng,cách lập luận thuyết
phục,giọng điệu vừa cảm thông vừa hào hùng,ngôn ngữ giàu hình ảnh.
Chiến só Tây Tiến phần lớn là thanh niên học sinh Hà Nội,,chiến đấu trong hoàn cảnh gian
khổ,thiếu thốn về vật chất,bệnh sốt rét hoành hành dữ dội.Tuy vậy họ vẫn sống lạc quan và
chiến đấu dũng cảm.Đoàn quân Tây Tiến,sau thời gian hoạt động ở Lào,trở về hòa bình thành
lập trung đoàn 52.Quang Dũng là đại đội trưởng trong đoàn quân Tây Tiến,cuối năm 1948 khi
chuyển sang đơn vò khác, tại Phù Lưu Chanh, nhớ về đồng đội của mình, Quang Dũng đã sáng
tác bài thơ. Ban đầu bài thơ có tên : Nhớ Tây Tiến , khi in lại lấy tên Tây Tiến
-Bài thơ thể hiện vẻ đẹp hùng vó,thơ mộng của thiên miền Tây Bắc Bộ;nét hào hoa,dũng cảm,vẻ
đẹp bi tráng của hình tượng người lính Tây Tiến.Bài thơ mang đậm bút pháp lãng mạn,với những
sáng tạo độc đáo về hình ảnh,ngôn ngữ và giọng điệu-một hồn thơ phóng khoáng,lãng mạn và
tài hoa.
Câu 11: Trình bày Đường cách mạng-đường thơ của Tố Hữu
Tố Hữu là một trong những lá cờ đầu của nền văn học cách mạng.Các chặng đường thơ của Tố Hữu
ln gắn bó và phản ánh chân thật những chặng đường cách mạng.
1.Tập thơ “Từ ấy”(1937-1946): Giai đoạn cách mạng giải phóng dân tộc-là chặng đường đầu tiên
của đời thơ Tố Hữu,thể hiện lí tưởng của người thanh niên quyết tâm theo ngọn cờ của Đảng.Tập thơ
gồm 3 phần:Máu lửa,Xiềng xích và Giải phóng
Câu 9 : Hoàn cảnh sáng tác và giá trò nội dung-nghệ thuật tác
phẩm “ Nguyễn Đình Chiểu ngôi sao sáng trong văn nghệ của
dân tộc” của Phạm Văn Đồng
Câu 10 : Hoàn cảnh sáng tác và giá trò nội dung-nghệ thuật Tây
Tiến (Quang Dũng)
-Đoàn quân Tây Tiến được thành lập năm 1947 có nhiệm vụ phối hợp với bộ đội Lào để giải
phóng biên giới Việt - Lào và đánh tiêu hao lực lượng quân đội Pháp ở Thượng Lào và miền
tây Bắc Bộ Việt Nam.Đòa bàn đóng quân và hoạt động của đoàn quân Tây Tiến khá rộng lớn
bao gồm các tỉnh Sơn La,Lai Châu,Hòa bình,miền tây Thanh Hóa và Sầm Nưa(Lào)
7
2.Tập thơ “Việt Bắc”(1946-1954):Giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp- là tiếng ca hùng
tráng thiết tha về cuộc kháng chiến và những con người kháng chiến.Tập thơ kết thúc bằng những

bài hùng ca vang dội phản ánh khí thế chiến thắng hào hùng,tình cảm xúc động của dân tộc trong giờ
phút lịch sử.
3.Tập thơ “Gió lộng”(1955-1961):Giai đoạn xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu trang
thống nhất đất nước-Ca ngợi cuộc sống mới ở miền Bắc và thể hiện tình cảm thiết tha sâu nặng với
miền Nam
4.Tập thơ “Ra trận”(1962-1971),tập thơ “Máu và hoa”(1972-1977):giai đoạn chống Mĩ cứu nước-
Là bản anh hùng ca về miền Nam trong lửa đạn sáng ngời,khẳng định niềm tin sâu sắc vào thắng
lợi,biểu hiện niềm tự hào dân tộc
5.Tập thơ “Một tiếng đờn”(1992),tập thơ “Ta với Ta”(1999)-Đất nước trong cơng cuộc đổi mới-
Thể hiện bước chuyển mới trong thơ Tố Hữu.Thể hiện những cảm xúc suy ngẫm về cuộc đời về con
người
Vượt lên bao biến động thơ Tố Hữu vẫn kiên định niềm tin vào lí tưởng và con đường cách mạng,tin
vào chữ “nhân” ln tỏa sáng ở mỗi hồn người.
Câu 12: Trình bày Phong cách thơ của Tố Hữu
-Về nội dung,thơ Tố Hữu mang tính chất trữ tình chính trò rất sâu sắc
+Hồn thơ Tố Hữu hướng tới cái ta chung với lẽ sống lớn,tình cảm lớn,niềm vui lớn của con người
cách mạng.Cái tôi trữ tình trong thơ Tố Hữu là cái tôi chiến só,nhân danh cách mạng,nhân danh
cộng đồng dân tộc
+Thơ Tố Hữu mang đậm tính sử thi,coi những sự kiện chính trò lớn của đất nước là đối tượng thể
hiện chủ yếu,luôn đề cập đến những vấn đề có ý nghóa lòch sử và có tính chất toàn dân.Cảm
hứng chủ đạo là cảm hứng lòch sử-dân tộc,là vấn đề vận mệnh cộng đồng,nhân vật trữ tình mang
phẩm chất tiêu biểu cho dân tộc
+Những vấn đề chính trò trọng đại của dân tộc được Tố Hữu thể hiện qua giọng thơ tâm tình,đằm
thắm,là lời ca ngọt ngào tha thiết
-Nghệ thuật biểu hiện trong thơ Tố Hữu mang tính dân tộc rất đậm đà
+Sử dụng sáng tạo các thể thơ truyền thống của dân tộc:thể thơ lục bát,thể thơ thất ngôn
+Sử dụng những từ ngữ và cách nói quen thuộc của dân tộc,phát huy cao độ tính nhạc phong phú
của tiếng Việt
Tóm lại:Thơ Tố Hữu là thơ trữ tình chính trò,thơ Tố Hữu gắn liền với khuynh hướng sử thi,
cảm hứng lãng mạn,thơ Tố Hữu có giọng điệu tâm tình ngọt ngào, tha thiết của quê hương xứ

Huế,thơ Tố Hữu đậm đà bản sắc dân tộc
Câu 13: Hoàn cảnh sáng tác “VIỆT BẮC” của Tố
Hữu
-Việt Bắc là căn cứ đòa của cách mạng và kháng chiến .
-Chiến dòch
Điện Biên Phủ thắng lợi, tháng 7- 1954 Hiệp đònh Giơ-ne-vơ về Đông Dương được kí kết, hòa
bình lập lại, miền Bắc nước ta được giải phóng. Mở ra một trang sử mới của đất nước, một giai
đoạn mới của cách mạng.
-Tháng 10 năm 1954,những người kháng chiến từ căn cứ miền núi trở về miền xuôi,Trung
ương Đảng và Chính phủ rời chiến khu Việt Bắc trở về Hà Nội. Nhân sự kiện lòch sử ấy, Tố Hữu
sáng tác bài “Việt Bắc” .
- Bài thơ có hai phần:phần đầu tái hiện những kỉ niệm cách mạng và kháng chiến,phần sau
gợi viễn cảnh tươi sáng của đất nước,ca ngợi công ơn Đảng và Bác Hồ. “Việt Bắc” là khúc hùng
ca và cũng là khúc tình ca về cách mạng,về cuộc kháng chiến và con người kháng chiến.

8
Câu 14 : Hoàn cảnh sáng tác ‘ĐẤT NƯỚC’ của Nguyễn Khoa
Điềm .
-“Đất Nước” trích phần đầu chương V của trường ca “Mặt Đường Khát Vọng” của
Nguyễn Khoa Điềm.“Mặt Đường Khát Vọng” được tác giả hoàn thành ở chiến trường Bình Trò
Thiên năm 1971.
-Bản trường ca viết về sự thức tỉnh của tuổi trẻ thành thò vùng đòch tạm chiếm miền Nam,
nhận rõ bộ mặt xâm lược của Mỹ, hướng về nhân dân đất nước, ý thức được vận mệnh của thế
hệ mình, đứng dậy xuống đường đấu tranh hòa hợp với cuộc chiến đấu của dân tộc.Nổi bật trong
bài thơ “Đất Nước” là tư tưởng “Đất Nước của nhân dân”
-
"Sóng” là hình tượng ẩn dụ để nói đến khát vọng tình yêu mãnh liệt . Bài thơ được sáng
tác năm 1967 trong chuyến đi thực tế ở vùng biển Diêm Điền-Thái Bình. Bài thơ được in trong tập
“Hoa dọc chiến hào”.
- “Sóng” là bài thơ đặc sắc viết về tình u ,rất tiêu biểu cho phong cách thơ Xn Quỳnh,là

một trong những bài thơ hay nhất Xuân Quỳnh nói riêng và thơ Việt Nam hiện đại nói chung.Nổi
bật trong bài thơ là vẻ đẹp tâm hồn thiết tha nồng nàn và niềm khát khao của người phụ nữ về một
tình u thủy chung, bất diệt.
Câu 16 : Hoàn cảnh sáng tác bài “Đàn ghi ta của Lor-ca” của Thanh
Thảo .
-Bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca” rút trong tập thơ “Khối vng ru-bích”,xuất bản năm 1985-
là một trong những sáng tác tiêu biểu của kiểu tư duy thơ Thanh Thảo:giàu suy tư,mãnh liệt,phóng
túng trong xúc cảm,nhuốm màu sắc tượng trưng siêu thực
-Bài thơ thể hiện nổi đau xót sâu sắc về cái chết của Lor-ca.Đồng thời bộc lộ sự ngưỡng mộ
đối với Lor-ca-Người nghệ sĩ đại diện cho tinh thần tự do và khát vọng cách tân nghệ thuật,nhà thơ
thiên tài của Tây Ban Nha.Nổi bật trong bài thơ là vẻ đẹp bi tráng của hình tượng Lor-ca
Câu 17 : Hoàn cảnh sáng tác,nội dung,nghệ thuật tùy bút “Người lái đò sông
Đ” của Nguyễn Tuân.
-“Người lái đò Sông Đà” là kết quả của nhiều dịp đến với Tây Bắc của nhà văn,đặc biệt là
chuyến đi thực tế của nhà văn năm 1958.Đây là một trong số 15 tùy bút của Nguyễn Tn in trong
tập “Sơng Đà”,xuất bản năm 1960 .
-Qua hình ảnh con sơng Đà hung bạo và thơ mộng,người lái đò bình dị mà dũng cảm,tài
hoa,Nguyễn Tn ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên và con người Tây Bắc của Tổ quốc.
Câu 18 : Giá trị nội dung và nghệ thuật bút kí “Ai đã đặt tên cho dòng
sơng?” của Hồng Phủ Ngọc Tường .
-Bài bút kí “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” viết năm 1981,in trong tập cùng tên.Tác phẩm
ca ngợi vẻ đẹp của sông hương từ nhiều góc độ:từ thượng nguồn tới khi qua kinh thành
Huế;từ tự nhiên,lòch sử đến văn hóa nghệ thuật.Qua đó ca ngợi vẻ đẹp sông Hương, kinh
thành Huế và rộng hơn là ca ngơi quê hương đất nước.
-Tác giả huy động nhiều vốn kiến thức đòa lí,lòch sử,văn hóa,nghệ thuật;sử dụng thủ pháp
nghệ thuật nhân hóa,so sánh,liên tưởng với giọng văn trần thuật mượt mà giàu nhòp điệu và
đầy chất thơ
Câu 15 : Hoàn cảnh sáng tác “Sóng” của Xuân
Quỳnh .
9

Câu 19: Trình bày ngắn gọn cuộc đời và sự nghiệp văn chương của LỖ TẤN .
-Lỗ Tấn sinh năm 1881 , mất 1936,tên khai sinh Chu Chương Thọ,sau đổi là Chu Thụ
Nhân.Ông xuất thântrong một gia đình quan lại sa sút.Ơng là nhà văn cách mạng nổi tiếng của nền
văn học hiện đại Trung Quốc nửa đầu thế kỷ XX.Bút danh Lỗ Tấn ghép từ họ mẹ ông (Lỗ
Thụy) và từ Tấn hành. Ông là một trí thức yêu nước có tư tưởng tiến bộ , học nhiều nghề : Khai
mỏ,hàng hải,nghề thuốc,cuối cùng quyết tâm làm văn nghệ vơí mong muốn cứu nước , cứu dân .
-Lỗ Tấn chủ trương dùng ngòi bút để phanh phui căn bệnh tinh thần cho quốc dân với chủ
đề “phê phán quốc dân tính”,nhằm làm thay đổi căn bệnh tinh thần cho nhân dân Trung Hoa .
Toàn bộ sáng tác của Lỗ Tấn chủ yếu là ba tập truyện ngắn: “Gào thét”, “Bàng Hoàng”,
“Chuyện cũ viết theo lối mới”.Bác Hồ rất thích đọc tác phẩm Lỗ Tấn,Trong cuộc đời hoạt động
cách mạng Bác nhiều lần nêu gương Lỗ Tấn.
Câu 20 : Trước khi trở thành nhà văn, Lỗ Tấn đã học những nghề nào? Tại sao cuối
cùng ông chuyển sang làm văn nghệ ?
- Trước khi trở thành nhà văn Lỗ Tấn đã học những nghề : Hàng hải với ước mong mở
rộng tầm mắt,học nghề khai thác mỏ với nguyện vọng làm giàu cho tổ quốc,học nghề y để chữa
bệnh cho dân nghèo như bố ông.
- Đang học y khoa ở Tiên Đài (Nhật) ,ông đột ngột đổi nghề Vì : Một lần xem phim ,ông
thấy nhiều người Trung Quốc khỏe mạnh hăm hở đi xem người Nhật chém một người Trung
Quốc làm gián điệp cho Nga trong chiến tranh Nga –Nhật, ông giật mình, nghó rằng chữa bệnh
thể xác không bằng chữa bệnh tinh thần cho quốc dân. Ôâng chủ trương dùng ngòi bút để phanh
phui căn bệnh tinh thần của quốc dân và lưu ý mọi người tìm phương thuốc chữa trò .
Câu 21 : Tóm tắt truyện “Thuốc” của Lỗ Tấn .
Thuốc được đăng trên tạp chí Tân Thanh Niên số tháng 5 – 1919, sau đó in trong tập Gào
Thét xuất bản 1923 . Vợ chồng lão Hoa Thuyên – chủ quán trà có con trai bò bệnh lao(căn bệnh
nan y thời bấy giờ) . Nhờ người giúp , lão Hoa Thuyên đi tìm mua chiếc bánh bao tẩm máu người
tử tù về cho con ăn , vì cho rằng như thế sẽ khỏi bệnh . Lão Thuyên dành dụm tiền mua bánh
bao tẩm máu người tử tù về cho con ăn . Sáng hôm sau ,trong quán trà mọi người bàn tán về cái
chết của người tử tù vừa bò chém sáng nay . Đó là Hạ Du , một nhà cách mạng kiên cường ,
nhưng chẳng ai hiểu gì về anh , nhiều người cho anh điên. Thế rồi , thằng Thuyên cũng chết vì
chiếc bánh bao ấy không trò được bệnh lao. Năm sau vào tiết Thanh minh , mẹ Hạ Du và bà Hoa

Thuyên đến bãi tha ma viếng mộ con . Gặp nhau , hai người mẹ đau khổ có sự đồng cảm với
nhau. Họ rất ngạc nhiên khi thấy trên mộ Hạ Du xuất hiện vòng hoa trắng hồng xen lẫn nhau
Tác phẩm là hồi chuông cảnh báo căn bệnh mê muội của người Trung Hoa đầu thế kỉ XX:nhân
dân “ngủ say trong cái nhà hộp bằng sắt”, người cách mạng “bôn ba trong chốn quạnh hiu”
Câu 22: Giải thích ý nghóa nhan đề truyện ngắn “Thuốc” của Lỗ Tấn.
Nhan đề truyện nói lên dụng ý khai sáng của nhà văn.Có ba tầng nghóa cơ bản.Nghóa thứ
nhất, “Thuốc” nghóa là phương thuốc truyền thống chữa bệnh lao bằng bánh bao tẩm máu
người.Bài thuốc mà vợ chồng lão Hoa trân trọng như thuốc tiên để cứu mạng thằng con cuối
cùng đã giết chết nó.Một phương thuốc u mê ngu muội giống như phương thuốc ông thầy lang
bốc cho cha Lỗ Tấn dẫn đến cái chết oan uổng của cha.
Tên truyện mang nghóa thứ hai sâu xa hơn,mang tính khai sáng. “Thuốc” mà người Trung
Quốc đang sùng bái là thứ thuốc độc. Người Trung Quốc phải tỉnh giấc,không được ngủ mê
“trong cái nhà hộp bằng sắt không có cửa sổ”
Liều thuốc chữa bệnh lao trớ trêu thay lại pha bằng máu của người cách mạng.Vì vậy
nhan đề “Thuốc” là phải tìm một phương thuốc làm cho quần chúng giác ngộ cách mạng, và làm
cách mạng gắn bó với quần chúng.Nhan đề tác phẩm là hồi chuông cảnh báo mọi người cần biết
10
tìm một thứ thuốc để chữa căn bệnh mê muội của người Trung Hoa đầu thế kỉ XX:nhân dân “ngủ
say trong cái nhà hộp bằng sắt”, người cách mạng “bôn ba trong chốn quạnh hiu”.
Câu 23 : Trình bày vắn tắt cuộc đời và sự nghiệp Hê-minh-uê
- Hê-minh-uê là nhà văn Mó , sinh năm 1899 mất năm 1961.ông bước vào đời với nghề
viết báo và làm phóng viên mặt trận cho tới khi kết thúc chiến tranh thế giới hai,Ông yêu thích
thiên nhiên hoang dại, thích phiêu lưu mạo hiểm ,sống giản dò, gần gũi quần chúng
- Hêminhuê là ngưòi đề xướng ra nguyên lí “ Tảng băng trôi”.ng luôn có quan niệm
“viết một áng văn xuôi đơn giản và trung thực về con người. Sự nghiệp văn chương của ông khá
đồ sộ , trong đó có những tác phẩm tiêu biểu : Giã từ vũ khí , Ông già và biển cả , Chuông
nguyện hồn ai ng góp phần đổi mới cách viết truyện,tiểu thuyết cho nhiều thế hệ nhà văn trên
thế giới.ng đạt giải Nobel về văn học năm 1954.
Câu 24 : Tóm tắt tác phẩm “Ông gìa và biển cả”của Hê-minh-
uê .

Ông già Xantiagô đánh cá ở vùng nhiệt lưu , nhưng đã lâu không kiếm được con cá nào . Đêm
ngủ ông mơ về thời trai trẻ với tiếng sóng gào , hương vò biển , những con tàu , những đàn sư tử .
Thả mồi ông đối thoại với chim trời , cá biển . Thế rồi , một con cá lớn tính khí kì quặc mắc mồi .
Đây là một con cá Kiếm to lớn , mà ông hằng mong ước . Sau cuộc hành trình vật lộn cực kỳ
căng thẳng và nguy hiểm , Xantiagô giết được con cá kiếm . Nhưng lúc ông già quay vào bờ ,
từng đàn cá mập hung dữ đuổi theo rỉa thòt con cá Kiếm . Ông phải đơn độc chiến đấu đến kiệt
sức với lũ cá mập . Khi ông già mệt rả rời quay vào bờ thì con cá Kiếm chỉ còn trơ lại bộ xương .
Câu chuyện của ông già đánh bắt cá nơi biển cả là câu chuyện về vẻ đẹp của con người trong
hành trình theo đuổi một ước mơ giản dò nhưng rất lớn lao của đời mình.Hình ảnh ông lão đánh
cá đơn độc dũng cảm săn đuổi con cá kiếm lớn là một biểu tượng về vẻ đẹp của ước mơ và hành
trình gian khổ của con người biến ước mơ thành hiện thực
Câu 25 : Em hiểu như thế nào về nguyên lí “Tảng băng trôi”
Hêminguê lấy hình ảnh tảng băng trôi phần nổi ít, phần chìm nhiều đặt ra yêu cầu đối
với tác phẩm văn chương phải tạo ra “ ý tại ngôn ngoại” . Nhà văn không trực tiếp công khai
phát ngôn cho ý tưởng của mình mà xây dựng hình tượng có nhiều sức gợi để người đọc tự rút ra
phần ẩn ý . Một trong những biện pháp chủ yếu thể hiện nguyên lí “Tảng băng trôi” là độc thoại
nội tâm kết hợp dùng ẩn dụ, biểu tượng.
Câu 26 : Trình bày tóm tắt tiểu sử và sự nghiệp của nhà văn
Sôlôkhốp , sáng tác nổi tiếng nhất là tác phẩm nào ?
Sôlôkhốp sinh năm 1905 ở tỉnh Rôxtôp , vùng sông Đông nước Nga. Ông rất gắn bó
với con người và cảnh vật quê hương trong những bước chuyển mình đau đớn và phức tạp của
lòch sử . Chính vì thế tác phẩm của ông thấm đẫm hơi thở và linh hồn của cuộc sống vùng sông
Đông .ng tham gia cách mạng từ khá sớm:thư kí ủy ban,nhân viên thu mua lương thực,tiễu
phỉ.Cuối năm 1922 ông lên Mátxcơva,làm nhiều nghề để kiếm sống:đâp đá.khuân vác Ông là
nhà văn Nga lỗi lạc, đã được nhận giải Nô ben văn học năm 1965 .Những tác phẩm tiêu biểu:
“Truyện sông Đông”, “Đất vỡ hoang”, “Số phận con người”… nổi tiếng nhất là bộ tiểu thuyết
‘’Sông Đông êm đềm’’.
Câu 27 : Tóm tắt tác phẩm ‘’Số phận con người ‘’ của Sôlôkhốp .
11

Nhân vật chính trong tác phẩm là Xôcôlôp . Cả nhà anh chết vì nạn đói.Chiến tranh thế giới
thứ II bùng nổ , Xôcôlôp nhập ngũ rồi bò thương . Sau đó , anh bò đoạ đày trong trại giam của bọn
phát xít . Khi thoát khỏi nhà tù ,anh nhận được tin vợ và con gái bò bom giặc sát hại,người con
trai duy nhất của anh cũng đã nhập ngũ và đang cùng anh tiến về đánh Berlin . Nhưng đúng ngày
chiến thắng , con trai anh đã bò kẻ thù bắn chết .Anh được gọi đến để nhìn mặt con lần cuối.Anh
chôn niềm hi vọng cuối cùng của anh trên đất Đức . Kết thúc chiến tranh , Xôcôlôp giải ngũ , làm
lái xe cho một đội vận tải và ngẫu nhiên anh gặp được bé Vania . Cả bố mẹ em đều bò chết trong
chiến tranh , chú bé phải sống bơ vơ không nơi nương tựa . Anh Vania làm con nuôi và yêu
thương, chăm sóc chú bé thật chu đáo và coi đó là một nguồn vui lớn .Trong lúc lái xe vì tông
phải con bò và sự hiểu lầm,anh bò lấy bằng lái xe và mất việc. Xô cô lốp “nhiều đêm thức giấc
gối ướt đẫm nước mắt” khóc cho số phận của mình nhưng anh luôn dấu không cho chú bé biết,để
chú bé Vania được sống trong niềm vui.
Truyện ngắn “Số phận con người” khám phá,ngợi ca tính cách kiên cường và lòng nhân hậu
Nga.Lên án chiến tranh phi nghóa và sức mạnh phủ phàng của nó.Tác phẩm của ông vẫn đầy ắp
tính thời sự khi nhân loại vẫn còn nóng bỏng những cuộc chiến khốc liệt.
Câu 28: Ý nghóa bao trùm tác phẩm “Số phận con người”
-Nhân vật chính trong tác phẩm là Xôcôlôp có cuộc đời gặp nhiều bất hạnh. Nhưng anh
vẫn thể hiện được nét tính cách Nga kiên cường và nhân hậu :
* Tính cách kiên cường :
+ Trong chiến tranh ,anh chòu quá nhiều bất hạnh. Sau chiến tranh, anh lại sống trong cô
đơn, đau khổ, phiêu bạt nhiều nơi để kiếm sống . Nhưng anh vẫn không thốt một lời than vãn,
không suy sụp tinh thần, không sa ngã, không rơi vào bế tắc, tuyệt vọng.
+ Với bản lónh cao đẹp, với tấm lòng nhân hậu thắm thiết, anh trở thành chỗ dựa vững
chắc cho bé Vania .
* Tấm lòng nhân hậu :
+ Xôcôlôp nhận nuôi béùùø Vania từ tình thương “Với niềm vui không lời tả xiết” không tính
toán ,vụ lợi
+ Yêu thương, chăm sóc chu đáo cho Vania hơn cả người cha đối với con.
+ Những mất mát, đau thương, anh âm thầm chòu đựng “nhiều đêm thức giấc thì gối ướt đẫm nước
mắt, không cho bé Vania biết, vì sợ em buồn . Truyện ngắn‘’Số phận con người’’ thể hiện sâu

sắc số phận con người trước hiện thực tàn khốc của chiến tranh .Thể hiện vẻ đẹp tính cách Nga
kiên cường và nhân hậu .
Câu 29: Nêu tiểu sử và sự nghiệp của nhà soạn kòch Lưu Quang Vũ ?
-Lưu Quang Vũ sinh năm 1948 mất 1988,quê gốc ở Đà Nẵng,sinh tại Phú Thọ.Từ năm 1965
đến năm 1970 ông vào bộ đội.Từ năm 1970 đến năm 1978 ông xuất ngũ làm nhiều nghề để mưu
sinh,từ năm 1978 đến 1988 là biên tập viên tạp chí sân khấu.ng qua đời giữa lúc tài năng đang
vào độ chín trong một tai nạn giao thông
-Lưu Quang Vũ là một tài năng đa dạng:làm thơ,sáng tác văn xuôi,vẽ tranh,soạn kòch.Kòch là
phần đóng góp đặc sắc nhất của Lưu Quang Vũ,với những vở chấn động dư luận: “Tôi và chúng
ta”, “Bệnh só”, “Khoảnh khắc và vô tận”, “Hồn Trương Ba,da hàng thòt”…Thơ của ông giàu cảm
xúc,sự trăn trở.Năm 2000 ông được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
12
-“Hồn Trương Ba,da hàng thòt” viết năm 1981 đến năm 1984 mới ra mắt công chúng.Vở kòch
gồm bảy cảnh và phần kết,dựa vào một cốt truyện dân gian.
-Trương Ba là một người giỏi đánh cờ bò Nam Tào gạch nhầm tên dẫn đến cái chết đột ngột.Vì
muốn sửa sai: Nam Tào và Đế Thích cho hồn Trương Ba sống trong xác hàng thòt.Sống nhờ
trong thể xác hàng thòt,Trương Ba rơi vào bi kòch rắc rối:Lí Trưởng sách nhiễu,Con trai hư
hỏng,vợ Trương Ba,cháu Gái ,con dâu buồn khổ.Tâm hồn cao đẹp của Trương Ba bò tha hóa,bò
thể xác lấn át.Trương Ba đau khổ khi phải sống cuộc sống không phải chính mình.ng gặp Đế
Thích và quyết đònh không sống trong xác hàng thòt,chấp nhận cái chết.Nhờ Đế Thích giúp cu Tò
được sống.Hồn Trương Ba hóa thân vào màu xanh cây cối,vật dụng trong gia đình trò chuyện
cùng vợ.Cu Tò và bé Gái trong vườn ăn quả na và gieo hạt xuống đất.
-Vở kòch là một thông điệp: Được sống làm người quý giá thật,nhưng được sống chính là
mình,sống với giá trò mình vốn có,sống theo khát vọng của mình còn quý giá hơn.Sự sống có ý
nghóa khi con người được sống tự nhiên với sự hài hòa giữa thể xác và tâm hồn.Con người cần
phải biết đấu tranh với nghòch cảnh,với bản thân để hoàn thiện nhân cách và vươn tới những giá
trò tinh thần cao quý
-Vở kòch thể hiện bi kòch của con người khi đặt vào nghòch cảnh phải sống trái tự nhiên,sống
không phải cuộc sống của mình khiến tâm hồn thanh cao,nhân hậu bò tha hóa trước sự lấn át của
thể xác phàm tục.Đồng thời vở kòch ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn người lao động trong cuộc đấu tranh

chống lại sự giả tạo và dung tục,bảo vệ quyền được sống đích thực và khát vọng hoàn thiện nhân
cách.
-Vở kòch thể hiện sự hấp dẫn của kòch bản văn học và nghệ thuật sân khấu,sự kết hợp giữa tính
hiện đại với các giá trò truyền thống,sự phê phán mạnh mẽ,quyết liệt và chât trữ tình đằm
thắm,bay bổng.
Để có thể xuất bản một bộ lòch về thuyền và biển thất đẹp,trưởng phòng đề nghò nghệ só nhiếp
ảnh Phùng đi thực tế bổ sung một bức ảnh với cảnh biển buổi sáng có sương mù.Nhân chuyến đi
thăm Đẩu,người bạn chiến đấu năm xưa,giờ là chánh án tòa án huyện,Phùng đến vùng biển từng
là chiến trường cũ của anh thời chống Mó.Đã mấy buổi sáng anh vẫn chưa chụp được bức ảnh
nào.Bất ngờ anh chụp được một bức ảnh tuyệt đẹp:bức ảnh về chiếc thuyền từ xa đang vào
bờ.Nhưng anh không ngờ chính trong chiếc thuyền ngoài xa bước ra hai vợ chồng lão làng
chài,người đàn ông đánh vợ tàn bạo.Phùng chưa kòp xông ra,thì cậu bé Phác con lão xông vào
đánh bố để che chở cho mẹ,cậu bé đâm ra căm ghét Phùng vì anh chứng kiến cảnh gia đình
nó.Ba hôm sau,Phùng chứng kiến cảnh đàn ông đánh vợ,người chò của Phác giật con dao trên tay
thằng em đònh làm vũ khí tấn công bố bảo vệ mẹ,Phùng xông ra,lão đàn ông đánh trả ,Phùng bò
thương và được đưa về trạm y tế của tòa án.Ở đó anh đã được nghe và ngỡ ngàng trước câu
chuyện của người đàn bà làng chài.Anh hiểu người đàn bà ấy dù bò đánh đâp tàn bạo đến mấy
vẫn cần có chồng,cần có người đàn ông để kiếm sống và nuôi đàn con. Qua câu chuyện,tác giả
nêu lên vấn đề rất ý nghóa:Không thể đơn giản và sơ lược khi nhìn nhận mọi hiện tượng cuộc
sống và con người.
Câu 30: Tóm tắt vở kòch “Hồn Trương Ba,da hàng thòt” của Lưu Quang Vũ
Câu 31: Nêu nội dung và nghệ thuật vở kòch “Hồn Trương Ba,da hàng thòt” của Lưu
Quang Vũ
Câu 32: Nêu cốt truyện tác phẩm ‘’Chiếc thuyền ngoài xa ‘’ của
Nguyễn Minh Châu .
13
-Qua phát hiện và suy nghó của nghệ só Phùng:đằng sau bức ảnh tuyệt đẹp về chiếc thuyền trong
sương sớm là số phận đau đớn của người phụ nữ và bao ngang trái trong gia đình hàng chài,Tác
phẩm mang đến một bài học đúng đắn về cách nhìn nhận cuộc sống và con người:Một cách nhìn
đa dạng nhiều chiều,phát hiện ra bản chất thật sau vẻ đẹp bên ngoài của hiện tượng

-Nghệ thuật nổi bật của tác phẩm là sự khắc họa nhân vật,xây dựng tình huống truyện độc đáo
sáng tạo và nghệ thuật sự dụng ngôn ngữ linh hoạt đã góp phần làm nổi bật giá trò nội dung tư
tưởng của tác phẩm.
Câu 34: Nêu tiểu sử và sự nghiệp của nhà văn Nguyễn Thi?
-Nguyễn Thi có tên khai sinh là Nguyễn Hoàng Ca,quê tỉnh Nam Đònh.ng quê miền Bắc nhưng
gắn bó sâu sắc với nhân dân miền Nam,thực sự xứng đáng với danh hiệu Nhà văn của người
nông dân Nam Bộ trong cuộc kháng chiến chống Mó
-Nhân vật trong sáng tác của Nguyễn Thi là những người dân Nam Bộ có lòng căm thù giặc,gan
góc,kiên cườn,thủy chung với quê hương và cách mạng.Nguyễn Thi là cây bút có năng lực phân
lí tâm lí sắc sảo.Văn Nguyễn Thi giàu chất hiện thực với những chi tiết dữ dội của chiến tranh
,ngôn ngữ phong phú đậm chất Nam Bộ.Sự nghiệp sáng tác gồm nhiều thể loại ,tiêu biểu là hai
tập truyện: “Truyện và kí”(1978) và “Nguyễn Ngọc Tấn-Nguyễn Thi toàn tập” (1996). Năm
2000 ông được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
Truyện ngắn “Những đứa con trong gia đình” kể về những người con trong một gia đình nông
dân Nam Bộ có truyền thống yêu nước,căm thù giặc,thủy chung với cách mạng.Đó là bố mẹ,là
chú Năm,là Chiến và Việt.ng nội và bố của Việt đều bò giặc giết hại,mẹ Việt vất vã nuôi con
vửa đương đầu với tàn bộ của bọn giặc,cuối cùng mẹ của Việt chết cũng vì bom giặc.Truyền
thống vẻ vang của gia đình được chú Năm ghi chép vào một cuốn sổ. Việt và Chiến tranh nhau
hăng hái tòng quân giết giặc.Chò em Chiến và Việt gửi bàn thờ ba má sang nhà chú năm để đi
chiến đấu.Trong một trận đánh ác liệt tại một rừng cao su,Việt đã hạ được một xe bọc thép của
đòch,nhưng bò thương nặng và lạc đồng đội,Việt ngất đi tỉnh lại nhiều lần,mỗi lần tỉnh lại,dòng
hồi ức của anh trở về với những kỉ niệm thân thiết đã qua:kỉ niệm về má,chò Chiến,về chú
Năm,về đồng đội về quê hương.Tánh cùng đồng đội di suốt ba ngày mới tìm được Việt trong lùm
cây rậm.Việt được đưa về điều trò tại bệnh viện dã chiến ,sức khỏe dần hồi phục.Việt nhớ đến
chò Chiến muốn viết thư nhưng không biết viết sao.Việt không muốn kể chiến công của mình vì
tự thấy chưa bằng những chiến công của đơn vò và những mong ước của người má kính yêu.
Trong truyện ngắn “Những đứa con trong gia đình”,thực sự đã có một dòng sông của truyền
thống gia đình.Dòng sông ấy đã liên tục chảy từ các thế hệ cha ông đến thế hệ trẻ thời kì chống
Mó cứu nước.Truyền thống gia đình và truyền thống dân tộc đã tạo nên sức mạnh to lớn trong con
người Việt Nam,dân tộc Việt Nam,đã làm nên chiến thắng vó đại trong cuộc kháng chiến chống

Mó cứu
nước.
Sau ba năm đi lực lượng (bộ đội),Tnú được về thăm làng ,bé Heng gặp ở con nước lớn dẫn
anh về,ngày anh ra đi nó nhỏ xíu,bây giờ nó mang khẩu súng trường Mát dẫn anh đi.Trong buổi
tối sum họp với dân làng ,cụ già làng Mết đã kể lại quảng đời đau thương của Tnú gắn liền với
Câu 33: Nêu nội dung,nghệ thuật tác phẩm ‘’Chiếc thuyền ngoài xa ‘’ của Nguyễn
Minh Châu .
Câu 35: Nêu cốt truyện và nội dung tác phẩm ‘’Những đứa con trong gia đình ‘’ của
Nguyễn Thi
Câu 36:Nêu cốt truyện và nội dung tác phẩm ‘’Rừng xà nu ‘’của Nguyễn Trung
Thành
14
trang sử bi hùng của làng Xô Man.Làng Xô Man vẫn sống mãnh liệt dưới làn bom đạn của Mó-
Diệm. Lúc nhỏ Tnú là đứa trẻ mồ côi được dân làng yêu thương đùm bọc.Lúc nhỏ Tnú rất gan
dạ,làm liên lạc cho anh Quyết, Tnú và Mai được anh Quyết dạy chữ,Tnú học chữ hay quên
nhưng đi liên lạc thì nó rất sáng,T nú bò giặc bắt,sau đó anh vượt ngục trở về làng thay anh Quyết
lãnh đạo dân làng tiếp tục đấu tranh.Bọn giặc kéo đến vây bắt T nú nhưng không được,chúng
bằng bắt chò Mai vợ T nú và con T nú đánh đập tàn bạo.T nú xông ra cứu vợ con,nhưng vợ con
anh đã chết,anh lại bò chúng bắt. Thằng Dục cầm đầu bọn giặc tẩm nhựa xà nu đốt cháy mười
đầu ngón tay Tnú,anh vẫn bất khuất trước sự tra tấn tàn bạo.Anh thét lên,cả dân làng Xô Man
ào ào nổi dậy dưới sự lãnh đạo của cụ Mết,nhà Rông đầy xác bọn giặc ,Tnú được cứu thoát.Dù
mỗi ngón tay chỉ còn hai đốt,nhưng anh tham gia lực lượng quân giải phóng,giết giặc lập
công.Kết thúc tác phẩm,cụ Mết,cơ Dít tiễn anh Tnú trở về đơn vò tiếp tục chiến đấu,anh đi giữa
một rừng xà nu nối tiếp chạy đến chân trời.
“Rừng xà nu” ca ngợi tinh thần bất khuất,vùng lên chiến đấu giải phóng quê hương của các
dân tộc Tây Nguyên.Tác phẩm là bản anh hùng ca về chủ nghóa anh hùng cách mạng
Mị là một trong những cơ gái xinh đẹp nhất Hồng Ngài ,vì cha mẹ Mị khơng trả được nợ,A Sử
con thống lí bắt Mị về làm vợ,Mị trở thành con dâu gạt nợ nhà thống lí Pá Tra.Ngày qua ngày Mị
sống lùi lũi như con rùa ni trong xó cửa.Đêm tình mùa xn A Sử trói Mị khơng cho Mị đi chơi.A
Phủ là một chàng trai nghèo,tất cả người thân đều bị chết hết vì nạn dịch,tính cách của A Phủ gan

góc và mạnh mẽ,đứng trước sự bất cơng,A Phủ đánh A Sử con trai thống lí Pá Tra bị thương,A Phủ
bị bắt,bị phạt vạ và trở thành người làm th cho nhà thống lí Pá Tra.Vì làm mất bò,A Phủ bị thống lí
Pá Tra trói đứng.Chứng kiến cảnh A Phủ bị trói,ban đầu Mị vẫn thản nhiên,thế nhưng một đêm,Mị
thấy dòng nước mắt lấp lánh bò xuống hai hõm má đã xám đen lại của A Phủ,Mị động lòng
thương,Mị cắt dây cởi trói cho A Phủ,Mị cứu A Phủ nhưng cũng đồng thời giải thốt cho chính cuộc
đời mình.Mị và A Phủ chạy đến Phiềng Sa và được giác ngộ cách mạng,A Phủ và Mị trở thành vợ
chồng
Tác phẩm là câu chuyện về cuộc sống cơ cực,tối tăm của đồng bào các dân tộc thiểu số vùng
cao dưới ách áp bức của thực dân và chúa đất thống trò,quá trình người dân các dân tộc thiểu số
vùng lên lên phản kháng từng bước giác ngộ cách mạng và vùng lên tự giải phóng đời mình.
Câu 38: Giá trò nhân đạo của tác phẩm “ Vợ nhặt” của Kim Lân.
-Tác phẩm phản ánh tình cảnh thê thảm của người nơng dân nước ta trong nạn đói khủng khiếp năm
1945 do thực dân Pháp và phát xít Nhật gây ra
-Tác phẩm khẳng định niềm khao khát hạnh phúc gia đình, niềm tin bất diệt vào cuộc sống và tình
u thương đùm bọc lẫn nhau giữa những người lao động nghèo khổ ngay trên bờ vực của cái chết
*****************************************************************
PHẦN II
KIẾN THỨC CÂU HỎI 2 TRONG ĐỀ THI TỐT NGHIỆP
Câu 37:Nêu cốt truyện và nội dung tác phẩm ‘’Vợ chồng A Phủ”của Tơ Hồi
15
(Gồm: Viết bài văn nghị luận về một tư tưởng đạo lí –HOẶC- Viết bài
văn nghị luận về một hiện tượng đời sống)
A.BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TƯ TƯỞNG ĐẠO LÍ
Để viết bài văn Nghị luận về một tư tưởng đạo lí cần có 2 yêu cầu:
-Kiến thức để viết: Thu thập và hệ thống Luận cứ từ đời sống bằng cách:Quan sát trực tiếp,nghe
đài,xem ti vi,đọc sách báo và Internet
-Kĩ năng để viết:
Kĩ năng viết bài văn nghị luận về một tư tưởng đạo lí
I.Dàn ý bài văn Nghị luận về một tư tưởng đạo lí
1.Mở bài: -Giới thiệu chung

- Nêu tư tưởng,đạo lí cần nghị luận
Ví dụ: Đạo lí và tư tưởng là cái gốc của con người và xã hội.Chính đạo lí đã làm nẩy nở những mối
quan hệ tốt đẹp giữa con người với con người.Chính tư tưởng đã chắp cánh cho con người vươn đến
một cuộc sống công bằng,dân chủ và văn minh.Trong kho tàng tri thức của nhân loại có những tư
tưởng đạo lí ra đời cách đây hàng trăm năm nhưng vẫn còn nhiều ý nghĩa ở xã hội hôm nay.Đặc biệt
là câu nói: “Tiên học lễ,hậu học văn”.
2.Thân bài
-Luận điểm 1:Giải thích rõ nội dung tư tưởng đạo lí(Bằng cách giải thích các từ ngữ,các khái
niệm trong câu nói chứa đựng đạo lí tư tưởng)(Dùng thao tác lập luận:nêu câu hỏi –sau đó trả
lời)
Ví dụ: Câu nói“Tiên học lễ,hậu học văn” có nghĩa là gì?“Tiên” là trước tiên,đầu tiên; “hậu” là sau
đó; “lễ” là lễ nghĩa,đạo đức,nhân cách,cái tâm của con người; “văn” là văn hóa,kiến thức,kĩ năng .Vì
vậy câu nói “Tiên học lễ,hậu học văn” có nghĩa là nhấn mạnh việc trước tiên là học đạo đức lễ nghĩa
làm người sau đó mới học kiến thức,kĩ năng làm việc và lao động trong cuộc sống.
-Luận điểm 2:Phân tích các mặt đúng của nội dung tư tưởng đạo lí(Dùng luận cứ từ cuộc sống
và xã hội để chứng minh) Câu nói trên rất đúng,nếu con người có đạo đức,biết sống có lễ nghĩa thì
xã hội sẽ ngày tốt đẹp.Những tấm lòng từ thiện từ chương trình “Trái tim cho em” trên truyền hình
đã đem lại cuộc sống cho các em nhỏ,lòng hiếu thảo của người thanh niên nghèo Nguyễn Hữu Ân ở
Đông Hà Quảng Trị vừa học vừa nuôi hai người mẹ nơi bệnh viện tại Sài Gòn.Trong cuộc sống có
rất nhiều bạn trẻ biết tỏ lòng thương yêu quý mến nhân dân bằng những hành động dũng cảm và hào
hiệp;lúc chiến tranh xông pha lửa đạn để bảo vệ tính mạng tài sản của đồng bào,lúc bình thường cứu
giúp trẻ em,người già bị tai nạn-như vụ đắm đò ngày 30 tết Kỉ Sửu tại tỉnh Quảng Bình.Tất cả đã làm
cho mọi người cảm động…
Ví dụ:
-Luận điểm 3:Bác bỏ những biểu hiện chưa đúng,hoặc cách hiểu sai lệch có liên quan đến nội dung
tư tưởng đạo lí(Dùng luận cứ từ cuộc sống và xã hội để bác bỏ)
Ví dụ: Có phải câu nói “Tiên học lễ,hậu học văn” đã xem nhẹ vấn đề học kiến thức,học kĩ năng làm
việc hay không?Không phải vậy,học chữ “lễ” là đâu phải không coi trọng chữ “văn”,có được nhân
cách thì con người thì người học sẽ chiếm lĩnh được vốn tri thức sâu sắc nhất.Đúng như lời nhà văn
Nga đã nói: “Cái tài nhờ cái tâm mà cháy lên,cái tâm nhờ cái tài mà tỏa sáng.Cháy lên mà tỏa sáng”.

Bác Hồ của chúng ta cũng đã nói: “Có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó,có tài mà không
có đức là người vô dụng”.
-Luận điểm 4:Đánh giá ý nghĩa tư tưởng đạo lí đã nghị luận đối với đời sống và con người(Đặt
biệt trong xã hội hiện nay)
Ví dụ: Những ý kiến cho rằng:tư tưởng “Tiên học lễ,hậu học văn” là của ông Khổng Tử bên nước
Tàu-cách đây hàng ngàn năm là không còn có giá trị đối với xã hội hôm nay là không đúng.Thời đại
nào cũng luôn coi trọng nhân cách,coi trọng cái tâm.Đặt biệt,thời kinh tế thị trường hôm nay,đạo đức
của con người đang bị thử thách bỡi những cám dỗ của đồng tiền,của quyền lực không chân
16
chính.Nếu chúng ta không chú trọng học chữ “lễ” thì chúng ta dễ rơi vào lối sống như “Hồn Trương
Ba,da hàng thịt”.Cái tâm hồn cao quý,trong sạch của con gười sẽ bị cái ác,cái thấp hèn lấn át và tàn
phá,hủy hoại con người(như vị giám đốc PMU18 mà báo chí đã nêu)…
3.Kết bài:-Tóm lại tư tưởng đạo lí -Nêu ý nghĩa và rút ra bài học nhận thức và hành động của
bản thân từ tư tưởng đạo lí đã nghị luận
Ví dụ: Tóm lại, “Tiên học lễ,hậu học văn” là một tư tưởng đạo lí rất sâu sắc.Hãy biết học cái lễ,rèn
luyện cái tâm,bên cạnh học để lĩnh hội tri thức.Có như vậy,mỗi chúng ta sẽ ngày càng trưởng thành
và hoàn thiện về nhân cách.Một xã hội thật sự tốt đẹp đang chờ đón chúng ta ở phía trước….
II.Đề bài tham khảo
Đề 1:
Ý kiến của anh chị về câu:Ôi! Sống đẹp là thế nào, hỡi bạn?(Tố Hữu)
Đề 2:
“Có ba điều trong cuộc đời mỗi người nếu đi qua sẽ không lấy lại được:,thời gian,lời nói và cơ
hội”.Nêu suy nghĩ của anh chị về ý kiến trên.
Đề 3:
Cuộc vận động: “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”
Đề 4:
Để định hướng và thúc đẩy việc học tập nhằm đáp ứng những yêu cầu của xã hội hiện đại,UNESCO
đã nêu lên khẩu hiệu: “Học để biết,học để làm,học để chung sống,học để tự khẳng định mình”.
Anh,chị hãy trình bày suy nghĩ của mình về nội dung khẩu hiệu đó.
Đề 5: “Mọi phẩm chất của đức hạnh là ở hành động”. Anh,chị hãy trình bày suy nghĩ của mình về

câu nói đó.
~~~~~~~~~~~~~~
B.BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
Để viết bài văn Nghị luận về một hiện tượng đời sống cần có 2 yêu cầu:
-Kiến thức để viết: Thu thập và hệ thống Luận cứ từ đời sống bằng cách:Quan sát trực tiếp,nghe
đài,xem ti vi,đọc sách báo và Internet
-Kĩ năng để viết: Kiểu bài văn nghị luận về một hiện tượng đời sống
I.Dàn ý bài nghị luận về một hiện tượng đời sống
1.Mở bài: -Giới thiệu
- Nêu hiện tượng đời sống cần nghị luận
Ví dụ: Ngày nay,cùng với sự phát triển của khoa học kĩ thuật,đời sống kinh tế của con người ngày đi
lên,chất lượng cuộc sống nâng lên rõ rệt.Bên cạnh những thành tựu to lớn đó,nhân loại chúng ta đang
phải đối mặt với nhiều thách thức to lớn.Chiến tranh vẫn diễn ra khốc liệt trên những vùng đất của
địa cầu,ô nhiễm môi trường đang báo động đỏ.Đặc biệt là đại dịch HIV/AIDS.
2.Thân bài
-Luận điểm 1:Nêu rõ hiện tượng đời sống sẽ nghị luận(Những hiểu biết của bản thân về hiện
tượng đời sống)
Ví dụ:HIV-AIDS là một loại vi rút làm giảm khả năng miễn dịch của cơ thể con người.Khi vi rút
HIV xâm nhập vào cơ thể con người ,nó sẽ tấn công phá vỡ sức đề kháng,làm cho con người dễ mắc
phải các loại bệnh:lao,tiêu chảy…cơ thể con người ngày càng suy kiệt và dẫn đến tử vong.Đại dịch
AIDS lây nhiễm qua ba con đường:Đường máu,đường tình dục và từ mẹ sang con.Đại dịch đang lan
rộng đang lan rộng trên toàn cầu.Ở Việt Nam chúng ta,hầu như tất cả các tỉnh thành đều có người
nhiễm HIV/AIDS.
-Luận điểm 2: Chỉ ra nguyên nhân dẫn đến hiện tượng đời sống trên(Nguyên nhân từ cá
nhân,gia đình,xã hội-Dùng luận cứ từ cuộc sống để chứng minh,hoăc bác bỏ)
Ví dụ:Trong thời buổi toàn cầu hóa,đặc biệt là nền kinh tế thị trường đã làm cho xã hội có những
thay đổi lớn về lối sống.Thế hệ trẻ ngày nay vừa có nhiều cơ hội vừa có nhiều cám dỗ vật chất dễ sa
ngã.Chỉ một phút nông nổi,bản thân ta bị lôi kéo vào nghiện hút,tiêm chích,mại dâm và rồi mắc phải
HIV-AIDS.Nguyên nhân thứ hai là từ phía gia đình: cha mẹ li dị hoặc chỉ lo kinh doanh kiếm tiền bỏ
17

bê con cái.Xã hội không tuyên truyền giáo dục về phòng chống AIDS.Có lẽ chúng ta đã xót xa khi
xem một phóng sự của VTV1 về một gia đình ở Lạng Sơn cả 4 người con trai đều mắc phải AIDS…
-Luận điểm 3: Phân tích các tác hại(lợi ích) của hiện tượng đời sống đang nghị luận (tác hại
của kiện tượng tiêu cực-lợi ích của hiện tượng tích cực đối với cá nhân,gia đình,xã hội về kinh
tế-về tinh thần(Dùng luận cứ từ cuộc sống để viết)
Ví dụ:Theo bài viết của Tổng thư kí Liên Hợp Quốc-Cô phi An nan: “đại dịch HIV-AIDS vẫn hoành
hành,gây tỉ lệ tử vong cao trên tòan thế giới và ít có dấu hiệu suy giảm.Mỗi phút đồng hồ của một
ngày trôi đi có khoảng 10 người bị nhiễm HIV,tuổi thọ của người dân bị giảm sút nghiêm
trọng”.Tương lai của người bị AIDS có thể như đã chấm hết.Nỗi đau tinh thần và sự kiệt quệ về kinh
tế của những gia đình có người nhiễm AIDS vô cùng to lớn.Nhân loại đứng trước một thảm họa
khôn lường nếu tốc độ lây nhiễm HIV không được chặn đứng…
-Luận điểm 4:Nêu những biện pháp(của cá nhân,gia đình,xã hội) hạn chế hiện tượng đời sống
tiêu cực- nêu những biện pháp để phát huy hơn hiện tượng đời sống tích cực
Ví dụ: Mỗi chúng ta,trước hết hãy tự bảo vệ mình.Hãy sống một cách lành mạnh “đừng thử ma
túy,dù chỉ một lần”.Đồng thời mọi người,mọi gia đình,mọi quốc gia hãy chung tay vì cộng
đồng.Chính phủ các nước cần manh tay trong việc triệt phá các tụ điểm mại dâm,các tổ chức buôn
bán ma túy.Đẩy mạnh tuyên truyền,giáo dục phòng chống AIDS.Nói như vậy không phải chúng ta xa
lánh những người nhiễm HIV AIDS, “Hãy đừng để một ai đó ảo tưởng rằng chúng ta có thể bảo vệ
được chính mình bằng cách dựng lên những bức rào ngăn cách giữa chúng ta và họ.Trong thế giới
khôc liệt của AIDS,không có khái niệm chúng ta và họ.Trong thế giới đó,im lặng đồng nghĩa với cái
chết”( Cô phi An nan)…
3.Kết bài:-Tóm lại hiện tượng đời sống đã nghị luận,ý nghĩa của hiện tượng đối với giới trẻ
hiện nay -Bày tỏ thái độ của bản thân về hiện tượng đời sống đang nghị luận
Ví dụ:Tóm lại,HIV/AIDS là một hiện tượng đáng báo động của toàn nhân loại,một hiểm họa của
toàn thế giới.Hãy có hiểu biết và có trách nhiệm phòng chống AIDS.Tất cả chúng ta cùng lên
tiếng,chiến đấu với đại dịch để xây dựng một thế giới tốt đẹp,hòa bình,thân thiện.
II.Đề bài tham khảo
Đề 1: Anh,chị suy nghĩ gì về hiện tượng “nghiện” In-tơ-nét trong nhiều bạn trẻ hiện nay?
Đề 2: “Trái đất là ngôi nhà chung của chúng ta”.Từ thông điệp này và thực trạng môi trường hiện
nay (đặc biệt ở khu vực nơi anh chị đang sống),hãy trình bày những suy nghĩ của mình về vấn đề môi

trường và trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với vấn đề bảo vệ môi trường.
Đề 3: “Trong năm qua,mỗi phút đồng hồ của một ngày trôi đi,có khoảng 10 người bị nhiễm
HIV(…)Hãy đừng để một ai đó có ảo tưởng rằng chúng ta có thể bảo vệ được chính mình bằng
cách dựng lên các bức rào ngăn cách giữa “chúng ta” và “họ”.Trong thế giới khốc liệt của
AIDS,không có khái niệm chúng ta và họ.Trong thế giới đó,im lặng đồng nghĩa với cái
chết ”(Cô-phi An-nan). Từ thông điệp này ,hãy trình bày những suy nghĩ của anh chị về vấn đề
HIV-AIDS hiện nay.
Đề 4: Hãy trình bày quan điểm của mình về cuộc vận động “Nói không với tiêu cực trong thi cử và
bệnh thành tích trong giáo dục.Nói không với vi phạm đạo đức nhà giáo và học sinh ngồi nhầm
lớp”
Đề 5: Vấn đề tai nạn giao thông Đề 6:Vấn đề “Hiến máu nhân đạo”
*Lưu ý:
-Câu hỏi 2 trong đề thi Tốt nghiệp cần viết từ 1,25 đến 1,5 mặt tờ giấy thi và viết trong thời
gian từ 25 đến 30 phút-Hãy hiểu thứ tự các luận điểm,cách triển khai làm rõ luận điểm và
dùng các luận cứ trong đời sống thì bài thi sẽ thành công.
*********************************************************
18