Thành tựu của biện pháp sinh học

THÀNH TỰU CỦA BIỆN PHÁP
SINH HỌC
Nhóm 1: Võ Doãn Kỳ
Nguyễn Quang Huy
Phan Thị Phương Linh
Nội Dung Báo cáo
I. Thành tựu của BPSH trừ sâu hại
II. Thành tựu ĐTSH ở Việt Nam

Trong thế kỷ 19 đã có nhiều công trình nghiên
cứu về phân loại, sinh học và sinh thái các thiên
địch của sâu hại.
Năm 1840 ở Pháp Boisgiraud đã sử dụng bọ
cánh cứng bắt mồi loài Calosoma sycophanta
để trừ sâu róm Porthetria dispar hại bạch
dương.

Năm 1874 người ta đã nhập nội bọ rùa 11
chấm từ nước Anh vào New Zealand;

Thế kỷ 20: Nhiều loài thiên địch đã được nhập
nội từ Nhật Bản và châu Âu vào Mỹ từ 1905-
1914 và 1922-1923. Đã thả 40 loài và đã có 9
loài ký sinh và 2 loài bắt mồi được thuần hoá.
I. Thành tựu của BPSH trừ sâu hại
- Nhập Bọ rùa châu úc R. Cardinalis vào California trừ
rệp sáp bông
Đây là thành tựu đầu tiên của đấu tranh
sinh học theo hướng nhập nội thiên địch
1. Một số loài thiên địch được sử
dụng phổ biến

Sau khi thành công, bọ rùa đã được nhập
nội tới 29 nước khác trên thế giới, với tỉ lệ
thành công rất cao
-
Các loài thiên địch nhập nội chủ yếu
thuộc bộ cánh màng, cánh cứng và hai
cánh.
-
Để thành công cao thiên địch nên thả
thiên địch vào môi trường ổn định
-
Nhập nội thiên địch đây chỉ là biện pháp
bổ sung thiên địch vào QX nông nghiệp
nhằm trừ sâu hại ngoại lai, đối với sâu hại
bản xứ thì tiến hành nhân nuôi với số
lượng lớn

Sử dụng ong mắt đỏ trừ sâu hại:
-
Ong mắt đỏ thuộc
giống trichogramma.
-
được nghiên cứu rộng
rãi, dã biết hơn 100
loài.
Tác dụng: trừ nhiều loại sâu hại thuộc bộ cánh vảy như:
sâu đục thân ngô, mía, sâu róm thông, sâu xanh bướm
trắng…
-
Để có lượng ong mắt đỏ thả vào quần xã nông

nghiệp ta tiến hành nhân nuôi ong mắt đỏ trên
trứng ký chủ nuôi trong nhà: trứng ngài mạch,
trứng ngài gạo, ngài bột mì…
-
Ngày nay ở một số nước (TQ, Mỹ, Pháp) nhân
nuôi trên các loại trứng nhân tạo để có một
lượng Ong mắt đỏ đủ sức dập tắt dịch hại.
+ Ong mắt đỏ nhân tạo có kích thước to, có sức
đẻ trứng cao, sức sống cao.
+ từ 1 trứng nhân tạo cho ra 30-60 cá thể ong
trưởng thành
Sử dụng ong kí sinh Encarsia formosa để
trừ bọ phấn
Nhiều nước đã sử dụng ong Encarisia
formosa : Canada, Mỹ, Australia, Anh,
Mỹ…
-
Đây là loài kí sinh
chuyên tính của họ
phấn Trialeurodes
vaporariorum,
bemisia tabaci.
-
trừ bọ phấn hại cà
chua trong nhà
kính
-
thuộc giống
Chrysopa, họ
Chysopidae

-
đây là loài
BMAT đối với
sâu hại như: rệp
muội, rệp sáp,
nhện đỏ, sâu
xanh…
Nhân thả bọ mắt vàng
Nhân thả nhện nhỏ ăn thịt
-
Thuộc họ
phytoseiulus
-
phòng trừ nhện nhỏ
hại cây và côn trùng
nhỏ (bọ trĩ)
-
được sử dụng rộng
rãi ở các nước Tây Âu
( diện tích dùng để trừ
sâu hại lên đến 2900
ha)
2. Sử dụng Bacillus thuringiensis trừ
sâu hại (Bt)
-
Được nghiên cứu sử dụng rộng rãi nhất.
-
Sporein Chế phẩm đầu tiên sản xuất ở nước
pháp (trước 1938).
-

Chế phẩm này sử dụng trên nhiều loại cây
trồng để trừ nhiều loài sâu khác nhau: sâu tơ,
sâu xanh, sâu đo giả, sâu róm…
- Ngay từ những năm 80
của TK 20 ở Trung Quốc
người ta đã sản xuất chế
phẩm nấm Metarhizium
anisophiae (nấm xanh) và
Beauvernia bassiana (nấn
trắng) và phòng chống bọ
cánh cứng hại khoai tây,
sâu đục thân ngô, loài
sâu hại khác thuộc bộ
cánh vẩy Lepidoptera hại
rau, đậu
2. Sử dụng Bacillus thuringiensis trừ sâu
hại (Bt)
- Năm 1993 ở Mỹ đã sản
xuất chế phẩm virus NPV
của sâu Spodoptera exigua
cũng như một số chế phẩm
virus khác được sử dụng
có hiệu quả phòng chống
sâu keo da láng hại bông,
sâu cắn lá rau, đậu, cây
lâm nghiệp ngay ở
những nơi mà biện pháp
hoá học bị cấm.
2. Sử dụng Bacillus thuringiensis trừ sâu
hại (Bt)

Các chế phẩm sinh học được sử dụng rộng rãi
TT Tên vi sinh vật gây bệnh Tên chế phẩm Đối tượng sâu hại được phòng trừ
1 Hirsutella thompsoni Mycar Nhện đỏ hại cam quýt
2 Verticillicum lecannii Mycogermin
Mycotal
Sâu hại trong vườn
Verticon Sâu hại nhóm chích hút trên rau
Verticillin Bọ phấn, rệp muội
Mycozin Bọ phấn, rệp muội
3 Beauveria bassiana Bauverrol Sâu non cánh vảy, bọ Colorado
4 Metarhizium anisopliae Metarhizin
BIO 1020
Nhiều loài sâu hại
Otiorhynchus sulcatus
5 Paecilomyces farinosus Paecilomyn Sâu đục quả táo
6 Nomuraea rileyi Sâu non bộ cánh vảy
7 Aschersonia aleyrodes Bọ phấn can quýt
8 Bacillus popilliae
B.lentimorbus
Doom Bọ hung Nhật Bản
9 Heliothis NPV Elcar Sâu xanh Heliothis spp.
10 Lymantria dispar NPV Gypcheck Sâu róm L.dispar hại rừng
11 Neodiprion sertifer NPV Neocheck Ong lá hại thông
12 Cydiapomonella GV Granupom
Biocontrol
Sâu hại táo
13 Nosema locustae Noloc Châu chấu
14 Steinernema feltiae Ấu trùng ruồi Sciaridae
15 Heteronhabditis spp. Otiorhynchus sulcatus
II. Thành tựu đấu tranh sinh học ở Việt Nam

Điều tra thành phần thiên địch của dịch hại
-
Nghiên cứu thành phần thiên địch của sâu hại theo
phân loại tự nhiên nhu họ Bọ rùa, họ ong đã được
nghiên cứu khá đầy đủ về thành phần loài.
-
Nghiên cứu thành phần thiên địch theo cây trồng.
Đã nghiên cứu thành phần thiên địch trên cây lúa,
đậu tương, bông, ngô, cây ăn quả , chè, cà phê
-
Đã điều tra được 14 bộ côn trùng, nhện, nấm, vius
với 63 họ, 259 giống, 461 loài. Trong đó có 9 bộ
côn trùng, 2 bộ nấm, 1 bộ vius, 1 bộ tuyến trùng
thiên địch
Nhện Lưới
Tên khoa học:
Argiope catenulata
Họ: Araneidae
Bộ: Araneae
Nhện chân dài có thân và chân dài, thường nằm
trên lá lúa. Nhện chân dài thích ở vùng ẩm,
chúng ẩn ở thân cây lúa lúc giữa trưa và rình mồi
ở lưới vào buổi sáng. Nhện chân dài chăng lưới
loại hình tròn nhưng rất yếu.
Nhện Chân dài
Tên khoa học:
Atypena
Formosana
Họ: Linyphiidae
Bộ: Araneae

Có màu sặc sỡ và chăn màng hình tròn dưới tán cây
lúa. Con cái có các vạch vàng và xám trắng ở bụng.
Con đực nhỏ hơn và có màu nâu đỏ. Ban ngày trời
nóng con đực, con cái tìm chỗ trú dưới lá bên cạnh
lưới. Khi trời có mây che phủ con cái chờ mồi ở giữa lá
và con đực chờ gần đấy.
Bọ xít mù xanh
Tên khoa học:
Crytohinus
lividipennis
Họ: Miridae
Bộ: Hemiptera
- Bọ xít mù xanh là một loài thuộc nhóm ăn thực vật,
thứ yếu mới là thiên địch, thích ăn trứng và sâu non
của các loài rầy. Con trưởng thành màu xanh và đen,
sâu non có thể xuất hiện nhiều trên ruộng có bọ rầy
phá hại, cả trên ruộng nước lẫn ruộng khô.
Ong kén nhỏ ký
sinh sâu đục thân
Tên khoa học:
Phanerotoma sp.
Họ: Braconidae
Bộ: Hymenoptera
Sâu non sâu đục thân bị ks nhiều cách khác nhau. đẻ trứng
vào bên trong cơ thể sâu non sâu đục thân ,Trứng phát
tiển bên trong sâu đục thân và tùy theo loài ong, trứng sẽ
nở ra ong ở giai đoạn sâu non hoặc nhộng của sâu đục
thân. Sự PT của ong bên trong cơ thể sâu đục thân và sự
nở ra ong trưởng thành sẽ diệt con sâu non sâu đục thân.
Ong kí sinh trứng rầy

- Ong lùng kiếm trứng do rầy đẻ trên cây lúa. Khi đã
tìm thầy trứng rầy, ong đẻ trứng của nó vào bên trong
trứng của rầy. Sự phát triển của ong đã tiêu diệt trứng
rầy.
Tên khoa học:
Gonatocerus spp.
Họ: Mymaridae
Bộ: Hymenoptera
Sử dụng nấm trừ sâu hại:
Giữa thập niên 70 Trường đại học Lâm nghiệp
đã nghiên cứu sử dụng nấm Beauveria
bassiana để trừ sâu róm thông.
Đầu thập niên 90 Viện bảo vệ thực vật đã
nghiên cứu nấm Beauveria và Metarhizium để
trừ rầy nâu, sâu xanh
-
Nấm hại bọ rầy, bọ xít, bọ rùa, sâu xanh
-
Bào tử nấm rơi trên cơ thể côn trùng, khi độ ẩm
cao kéo dài, bào tử nấm nẩy mầm và mọc trong cơ
thể côn trùng.
-
Nấm phát triển bên trong côn trùng ăn chất bổ của
côn trùng Khi côn trùng chết
Nấm Metarhizium
Thuốc trừ sâu không độc hại sử dụng
vi khuẩn BT trừ sâu
- Nhóm nghiên cứu thuộc Viện
BVTV đã hoàn thiện công nghệ sản
xuất 7 chế phẩm thuốc trừ sâu sinh

học đa chức năng để phòng trừ dịch
hại trên một số cây trồng nông-lâm
nghiệp, có khả năng thay thế các
loại thuốc hóa học độc hại
- chế phẩm Bacillus thuringienis
(Bt) phòng trừ các loại sâu keo, sâu
tơ, sâu khoang đạt hiệu quả sau 5-7
ngày phun thuốc
- chế phẩm Bt sản xuất theo
phương pháp lên men phù hợp với
điều kiện của Việt Nam.
Sản phẩm Bt trên thị trường
Thuốc trừ sâu Xentari 35 WDG
(Sản phẩm của Công ty Valent
BioSciences – Hoa Kỳ)
- Hoạt chất của thuốc là vi khuẩn
Bacillus thuringiensis, subsp.
aizaiwai
- Thuốc an toàn đối với người sử
dụng, môi trường và quần thể thiên
địch, không độc với cá và ong, độc
với tằm.
- Thời gian cách ly: 5 ngày
- Thuốc có tính chọn lọc cao, diệt
trừ rất hữu hiệu hơn 60 loài sâu hại
thuộc bộ cánh phấn (Lepidoptera)
như sâu tơ, sâu xanh da láng, sâu ăn
tạp, sâu đo, sâu loang, sâu hồng, sâu
đục bông, sâu đục trái…, trên rau
cải, cà chua, dưa leo, đậu, hành tỏi,

thuốc lá, bông vải, nho .
Thuốc trừ sâu từ nấm đối kháng an toàn sinh học
-
Qua gần 8 năm nghiên cứu và chọn lọc, TS. Nguyễn
Thị Lộc, trưởng Bộ môn phòng trừ sinh học, Viện lúa
Đồng bằng sông Cửu Long và cộng sự đã nghiên cứu
và ứng dụng thành công hai chủng nấm (Nấm xanh và
Nấm trắng) phòng trừ sâu hại cho cây trồng và rầy
nâu hại lúa
-
hai chế phẩm sinh học là Ometar (nấm xanh) và
Biovip (nấm trắng) ứng dụng rộng rãi trừ sâu, rầy hại
lúa
Vi-ĐK là chế phẩm sinh
học có tác dụng đối kháng
với các nấm gây bệnh cho
cây trồng