Hng dn s dng s lc Photoshop su tm by thientam189
Trờng đại học s phạm h nội
Khoa địa lý
Đỗ xuân tiến
Xử lí ảnh phục vụ giảng dạy địa lý
bằng ADOBE PHOTOSHOP
( Ti liệu bồi dỡng lớp ứng dụng CNTT trong dạy học địa lý )
H Ni, 8-2004
w
w
w
w
w
w
.
.
G
G
o
o
l
l
d
d
4
4
r
r
u
u
m
m
.
.
n
n
e
e
t
t
Hng dn s dng s lc Photoshop su tm by thientam189
X lý nh phc v ging dy đa lý bng Adobe Photoshop
I. Adobe Photoshop – Gii thiu chung
1. Phiên bn và lch s
Adobe Photoshop là phn mm ni ting nht trong lnh vc x lý nh. Phn
mm này do hãng Adobe vit ra và đã đc s dng rng rãi trên khp th gii trong
khong hai thp niên tr li đây. Tuy nhiên ngi s dng Vit Nam mi ch hiu và
s dng Adobe Photoshop trong khong thi gian cha lâu, bt đu t phiên bn
Adobe Photoshop version 5.x tr đi. ng trc yêu cu ngày càng đa dng ca công
vic x lý nh, hãng Adobe đã cho ra nhiu phiên bn ca Photoshop, phiên bn mi
nht hin nay là Adobe Photoshop CS, phiên bn ngang vi 8.0.
2. Chc nng ca Adobe Photoshop - Kh nng ng dng rng rãi ca nó
Adobe Photoshop có th s dng đ :
+ a nh t các ngun khác nhau vào x lý
- T máy quét ngha là nh đã đc in ra
- T b nh đm Clipboard
- T nh đã có sn trong máy tính
+ Cho ra sn phm nh tt hn
- Ct bt các phn tha
- Ty xoá các phn không cn thit
+ To nhng hiu ng sinh đng
- To hiu ng nh các lp nh (layer)
- To hiu ng nh các b lc (filter)
- Rt nhiu hiu ng đa dng khác
3. Kh nng ng dng h tr ging dy đa lý
Adobe Photoshop vì là mt phn mm x lý nh nên ch yu nó h tr ging
dy đa lý trong khâu thao tác vi nh. Bn thân môn đa lý có th s dng rt nhiu
nh trong ging dy (bn đ, biu đ, nh vùng min, sinh vt, nh các ng dng phc
v nghiên cu đa lý…). Do kh nng mnh m ca Adobe Photoshop có th tip nhn
nh t nhiu ngun, ta cho Adobe Photoshop nhn nh vào x lý đ đt đc nh nh
ý, sau khi x lý chúng ta có th :
+ In nh ra
+ a nh vào trong các giáo án đin t (trên PowerPoint)
4. Cài đt Adobe Photoshop CS – Phiên bn Photoshop mi nht ca Adobe
Cho đa CD-ROM cha chng trình Adobe Photoshop CS vào trong đa CD-
ROM. Chng trình s đc t đng cài đt (nu chng trình không t đng cài đt
ta vào đa CD-ROM, tip đó vào trong th mc Photoshop, chy file setup.exe trong
th mc này đ tin hành cài đt.
Chú ý : Khi cài đt chng trình có yêu cu s serial chúng ta nhp s gì cng
đc min là đ s. Sau khi cài đt ta copy tt c các file trong th mc crack trên đa
CD-ROM vào th mc đã cài đt Adobe Photoshop CS, thng là C:\Program
Files\Adobe\Photoshop CS. Nu máy hi có ghi đè không ta chn Yes.
II. Khi đng Adobe Photoshop CS
Có hai cách đ khi đng Adobe Photoshop CS :
1. Nhn nút Start / Programs / Adobe Photoshop CS
w
w
w
w
w
w
.
.
G
G
o
o
l
l
d
d
4
4
r
r
u
u
m
m
.
.
n
n
e
e
t
t
1
Hng dn s dng s lc Photoshop su tm by thientam189
w
w
w
w
w
w
.
.
G
G
o
o
l
l
d
d
4
4
r
r
u
u
m
m
.
.
n
n
e
e
t
t
2
2. Nhp đúp chut vào biu tng Adobe Photoshop CS (có hình cây bút lông) trên
màn hình nn desktop.
III. S dng Adobe Photoshop CS đ quét nh đa vào máy
1. Cài đt đ s dng máy quét HP 2400 Scanjet
Khi mua máy quét dù là máy quét ca hãng nào sn xut cng đu có kèm theo
mt đa CD-ROM phn mm – driver đ khi cài đt phn mm – driver này lên máy ta
s s dng đc máy quét. Phn này s hng dn cách thc cài đt phn mm driver
cho máy quét HP 2400 Scanjet, mt máy quét rt thông dng.
Cho đa CD-ROM tng ng ca máy quét vào đa CD-ROM, chng trình
s t đng chy cài đt, nu chng trình không t đng cài đt ta vào trong đa CD-
ROM tìm và chy file setup.exe đ cài đt.
Hng dn s dng s lc Photoshop su tm by thientam189
Vi nhu cu s dng Adobe Photoshop đ quét nh ta s chn phn Minimal
(ngha là ti thiu driver đ dùng), tip đó chn phn mm hot đng cùng máy quét là
Adobe Photoshop. Nhn Next đ máy tính tip tc cài đt. Sau khi vic cài đt hoàn tt
ta nhn Close, sau đó cm máy HP 2400 Scanjet vào (máy quét này s dng chân cng
USB đ truyn tín hiu). Máy quét này ch hot đng nu đã cm đin và cm đng
truyn tín hiu.
Khi vào My Computer bây gi ta s thy có phn phía di, sau các đa trên
máy là máy quét HP 200 Scanjet. Vic cài đt hoàn tt
2. Quét nh bng máy scan HP 2400 Scanjet
Khi đng Adobe Photoshop CS
Nhn menu File / Import / HP 2400 TWAIN (trong trng hp ta s dng
máy quét HP 2400, nu là máy quét khác thì trong phn menu Import s có tên tng
ng).
Phn mm đc cài đt cho máy quét s t đng chy.
Sau khi máy quét t đng ct bt phn trng (không có nh), ta nhn nút
Accept đ phn mm scan chuyn nh đã quét sang Photoshop.
3. X lý nh quét
Trc khi x lý nh chúng ta cn xác đnh rõ mc đích chúng ta s s dng, vì
mc đích s dng s quyt đnh quá trình x lý. Ví d : nu nh đc s dng đ đa
lên trình chiu PowerPoint, chúng ta cn chnh sa đ nh có kích c khong 800 x
600, đng thi c gng lu nh cht lng cao. Nu nh ch s dng đ đa vào file
vn bn làm hình nh minh ho (và s đc in ch đ đen trng) thì chúng ta có th
x lý chuyn nh sang màu đen trng (có kích thc file (file size) nh hn nhiu so
vi nh màu cùng c) đ kích c file vn bn không b phình ra không cn thit.
Nhng phn này s đc b sung làm rõ các tit hc sau.
4. Nâng cao
Chn đ phân gii trc khi quét
Nhn menu Resolution và nhp vào đ phân gii mong mun (vi nh thông
thng ta ch cn chn đ phân gii - Resolution là 200-300 dpi (trên mt inch có 200
đim nh)). phân gii càng ln càng yêu cu nhiu dung lng cho sn phm quét
tuy nhiên không có ngha là càng tng đ nét cho nh (nu bn gc nh đã có đ phân
gii kém – nhoè nhot thì có tng đ phân gii lên cao bao nhiêu cng không th gii
quyt đc).
IV. Giao din ca Adobe Photoshop CS
1. Thanh thc đn chính – Menu Bar
w
w
w
w
w
w
.
.
G
G
o
o
l
l
d
d
4
4
r
r
u
u
m
m
.
.
n
n
e
e
t
t
3
Hng dn s dng s lc Photoshop su tm by thientam189
w
w
w
w
w
w
.
.
G
G
o
o
l
l
d
d
4
4
r
r
u
u
m
m
.
.
n
n
e
e
t
t
4
Thanh thc đn chính
Trên thanh thc đn chính có cha các menu : File, Edit, Image, Select, Filter,
View, Window và Help. Có th gii thiu s lc v các menu này nh sau :
a. Menu File
Hng dn s dng s lc Photoshop su tm by thientam189
w
w
w
w
w
w
.
.
G
G
o
o
l
l
d
d
4
4
r
r
u
u
m
m
.
.
n
n
e
e
t
t
5
Thanh menu File chc nng chính ca nó là làm vic vi file, c th là : To
mi (New) mt file, m mt file đã có (Open), ghi li file đang làm vic - x lý
(Save), có chc nng ghi li cho mc đích đa nh lên web (Save For Web)(chc nng
này s ghi nh di hai dng GIF và JPEG - s nói rõ hn sau), nhp nh t máy Scan
(Import), thit lp kích thc cng nh in nh (Page Setup, Print …) và cui cùng là
thoát (Exit).
b. Menu Edit
Thanh menu Edit chc nng s dng ch yu ca nó là quay li trng thái x lý
nh trc đó (Undo), các chc nng son tho thông dng nh : ct (Cut), copy, dán
(Paste), xoá (Clear), tô màu (Fill), v nét đn (Stroke), thao tác t do các vùng đã la
chn (Free Transform – trong phn này còn có các menu con h tr vic thao tác thay
đi kích thc), đnh ngha các mu c v (Define Brush Preset), mu tô (Define
Pattern), các phím tt (Keyboard Shortcuts).
c. Menu Image
Hng dn s dng s lc Photoshop su tm by thientam189
w
w
w
w
w
w
.
.
G
G
o
o
l
l
d
d
4
4
r
r
u
u
m
m
.
.
n
n
e
e
t
t
6
Menu Image cha : kiu đnh dng nh (Mode – trong phn này có các menu
con h tr c th hay dùng là Gray Scale - nh đen trng, RGB - kiu s dng ba màu
chính đ x lý nh, CMYK - kiu s dng 4 màu chính, …), Adjustment cha các
menu con v sáng ti (Brightness/Contrast), đ màu (Variations, Levels, …), Apply
Image (thao tác đa mt kiu màu đã chn trên mt lp nh vào mt lp nh khác – có
th trên mt nh đang x lý khác), Duplicate (sao nguyên mt nh đang x lý - đnh
dng .PSD – file ngun cho Adobe Photoshop), kích thc nh (Image Size), kích
thc bng v (Canvas Size), ct nh (Crop, Trim).
d. Menu Layer
Hng dn s dng s lc Photoshop su tm by thientam189
w
w
w
w
w
w
.
.
G
G
o
o
l
l
d
d
4
4
r
r
u
u
m
m
.
.
n
n
e
e
t
t
7
Menu Layer giúp chúng ta làm vic vi các lp nh (layer). Vi menu này ta có
th to mi (New – có các menu con h tr - to mi lp thông qua vic la chn mt
phn nh), to bn sao mt lp (Duplicate), to các hiu ng lên lp (Layer Style), sp
xp li các lp (Arrange), trn các lp li (Merge Down, Merge Visible), làm phng
nh - trn tt c các lp li (Flatten Image).
e. Menu Select
Hng dn s dng s lc Photoshop su tm by thientam189
w
w
w
w
w
w
.
.
G
G
o
o
l
l
d
d
4
4
r
r
u
u
m
m
.
.
n
n
e
e
t
t
8
Menu Select là menu giúp chúng ta la chn các phn nh. Ta có th chon tt
c (All), b chn (Deselect), chn phn ngc li vi phn đang chn (Inverse), chn
mt khong màu sc (Color Range), to phn chuyn gia chn và không chn
(Feather), chnh sa vùng chn (Modify, Transform Selection), np mt vùng chn
(Load) và ghi vùng chn (Save Selection).
f. Menu Filter
Menu Filter cho phép chúng ta to các hiu ng lên mt lp, có th là các hiu
ng chuyn nh qua dng nét chì (Artistic / Colored Pencil), dng nhìn qua thu tinh
(Distort / Glass), …
Hng dn s dng s lc Photoshop su tm by thientam189
w
w
w
w
w
w
.
.
G
G
o
o
l
l
d
d
4
4
r
r
u
u
m
m
.
.
n
n
e
e
t
t
9
g. Menu View
Menu View cho phép chúng ta phóng to thu nh (Zoom In, Out) nh đang x
lý, thit lp các b sung (thc – Ruler, các đng hng dn – chính xác hoá –
Guides), la chn bám dính (Snap), to mi đng hng dn (Create New Guide).
h. Menu Window
Hng dn s dng s lc Photoshop su tm by thientam189
w
w
w
w
w
w
.
.
G
G
o
o
l
l
d
d
4
4
r
r
u
u
m
m
.
.
n
n
e
e
t
t
10
Menu Window cho phép ta sp xp không gian làm vic (Arrange), bt tt các
ca s lp (Layers), lch s thao tác (History), chui hành đng (Actions), … Nu làm
vic vi nhiu nh cùng lúc chúng ta s s dng menu này đ d dàng qun lý các nh,
vì đng thi menu này cng cha luôn tên các nh, khi chn Adobe Photoshop s đa
ta đn thao tác vi nh đó.
i. Menu Help
Menu này có cha các chc nng tr giúp ca Adobe Photoshop CS tuy nhiên
tr giúp đc vit bng Ting Anh, s hu dng cho ngi t hc đng thi có bit
Ting Anh.
2. Thanh công c - Toolbox
Bng
màu
Thanh
công c
Vùng làm
vic
Các lp nh
Trên thanh công c ta s s dng :
Công c di chuyn
Công c chn
Công c chn đc bit
Hng dn s dng s lc Photoshop su tm by thientam189
w
w
w
w
w
w
.
.
G
G
o
o
l
l
d
d
4
4
r
r
u
u
m
m
.
.
n
n
e
e
t
t
11
Các công c chn (Select Tool, Lasso Tool, Magic Wand Tool): Thng đc
s dng cho vic chn các phn ca nh, ta có th s dng công c này mt cách linh
hot trong quá trình làm vic vi Adobe Photoshop CS.
Công c di chuyn (Move Tool) : Cho ta di chuyn mt phn đã la chn, mt
lp nh hay mt đng hng dn (guide).
Công c ct
C v và bút chì
C v gn
Công c ct (Crop Tool): S dng đ ct nh
Công c c v gn (Healing Brush Tool) : Dùng đ gn các phn gn nhau ca
nh , to cm giác nu là nh ghép trong tht hn
Công c c v, bút chì (Brush Tool, Pencil Tool) : V vào nh, có th đnh
ngha đc c v : Edit / Define Brush Preset
C trng thái
Sao chép nh
Công c c trng thái (History Brush) : Xóa nh v trng thái trc đó
Công c sao chép nh (Clone Stamp Tool) : sao chép nh (phn nh). Nhn Alt
ri click chut đ xác đnh phn sao chép sau đó nhn chut xác đnh v trí.
Công c ty
Công c
đ
t
chá
y
Công c m
Công c chuyn màu
Công c ty (Eraser Tool) : ty nh
Công c đt cháy và làm m (Burn Tool, Blur Tool) : giúp làm m, tng sc đ
nh
Công c chuyn màu (Gradient Tool) : to hiu ng chuyn màu trên nh
V. Các thao tác thng s dng trên nh
1. Quay nh
Nhn menu Image / Rotate Canvas / Chn góc quay :
+ 180
0
: Quay nh 180
0
+ 90
0
CW : Quay nh 90
0
theo chiu kim đng h
Hng dn s dng s lc Photoshop su tm by thientam189
w
w
w
w
w
w
.
.
G
G
o
o
l
l
d
d
4
4
r
r
u
u
m
m
.
.
n
n
e
e
t
t
12
+ 90
0
CCW : Quay nh 90
0
ngc chiu kim đng h
+ Arbitrary : Quay nh mt góc do ta nhp vào (tính theo đ)
+ Flip Horizontal : Lt nh theo chiu ngang
+ Flip Vertical : Lt nh theo chiu dc
2. nh kích c nh
Nhn menu Image / Image Size, màn hình hin lên :
Ta có th thay đi kích thc bng cách gõ kích thc mi vào đây, có hai la
chn cho kích thc đó là pixel (đim nh) và percent (phn trm). Phn trm th hin
kích thc ca nh s sa so vi nh hin ti.
Chúng ta có th la chn theo chiu rng hoc theo chiu cao (gõ kích thc
mi vào phn Width nu là chiu rng và phn Height nu là chiu cao), hai kích
thc này s ph thuc theo t l nu đây có du chn và đây có hình dây xích.
Mun thay đi chiu rng mà chiu cao không nh hng thì ta phi b du chn
phn Constrain Proportions đi.
Sau khi gõ vào kích thc mi ta nhn nút OK.
3. Ct bt các phn tha trên nh
Sau khi quay nh v góc thích hp ta s ct bt các phn rìa nh s làm cho nh
b xu.
Nhn nút Crop trên thanh công c
Hng dn s dng s lc Photoshop su tm by thientam189
w
w
w
w
w
w
.
.
G
G
o
o
l
l
d
d
4
4
r
r
u
u
m
m
.
.
n
n
e
e
t
t
13
Tip đó kéo và th chut đ xác đnh vùng nh nào còn li sau khi ct
Sau khi kéo th chut ta vn có th di chuyn, thay đi kích thc vùng nh
sáng (vùng s còn li nu ct). Vùng nh ti s b ct đi.
Nu mun thc hin ct ta nhn phím Enter, nu không mun ct na ta nhn
phím Esc.
4. Chnh sa màu sc, đ sáng ti và phân bit màu sc trên nh
chnh màu sc cho chun hn ta nhn menu Image / Adjustment /
AutoLevels
chnh đ sáng ti và đ phân bit màu trên nh ta nhn menu Image /
Adjustment / Brightness/Contrast, màn hình s hin lên :
Kéo v bên phi là tng và kéo v bên trái là gim cho c hai phn, thng thì
khi tng đ sáng ta cng tng luôn đ phân bit đ cho nh vn có đ nét. nh s thay
đi khi ta kéo chut trên hai thanh đó, tuy vy ch thc s thay đi nu ta nhn OK.
Hng dn s dng s lc Photoshop su tm by thientam189
w
w
w
w
w
w
.
.
G
G
o
o
l
l
d
d
4
4
r
r
u
u
m
m
.
.
n
n
e
e
t
t
14
5. Xut nh t Photoshop
Sau khi ta đã chnh sa ng ý nh, ta có th xut nh ra đ chèn vào PowerPoint
hay Word.
Nhn menu File / Save for Web, ca s sau hin ra
Ta chn phn Settings là JPEG High (thông dng và hiu qu nht), sau khi
chn ta s thy kích c file hin lên bên cnh. Tip đó nhn nút Save, mt ca s hin
lên yêu cu ta chn th mc ghi vào và đt tên cho nh. Cui cùng nhn Save.
Hng dn s dng s lc Photoshop su tm by thientam189
w
w
w
w
w
w
.
.
G
G
o
o
l
l
d
d
4
4
r
r
u
u
m
m
.
.
n
n
e
e
t
t
15
VI. Mt vài k nng Photoshop b sung
1. a vn bn vào nh
đa vn bn vào nh, ta s dng công c Text
Chn
c ch
Chn font
ch
Hng dn s dng s lc Photoshop su tm by thientam189
w
w
w
w
w
w
.
.
G
G
o
o
l
l
d
d
4
4
r
r
u
u
m
m
.
.
n
n
e
e
t
t
16
Khi nhn chut vào ch T trên thanh công c s có bng chn bt ra, ta chn
phn trên cùng - Horizontal Type Tool đ gõ ch nm ngang, nu mun gõ ch nm
dc thì chn phn Vertical Type Tool. Nhn chut trái vào trong vùng nh đang làm
vic, ta s đc chn font ch và c ch.
Mun có ch cong, ln sóng, ta s dng công c Create Warped Text
Chn kiu
cong và
l
n són
g
Các thông s
tng ng
Khi nhn chut vào thanh công c s có bng chn bt ra, ta chn Style - kiu
ln sóng và các thông s tng ng. Trên nh ví d ch Hoa lan ln cong xung
vi kiu Arc và thông s Bend là -50 (nu Bend dng thì ch s cong lên).
Sau khi gõ ch vào ta s thy trên bng các lp xut hin lp ch (có biu
tng ch T)
Lp ch
Bng các lp
- Layers
Hng dn s dng s lc Photoshop su tm by thientam189
w
w
w
w
w
w
.
.
G
G
o
o
l
l
d
d
4
4
r
r
u
u
m
m
.
.
n
n
e
e
t
t
17
thêm hiu ng lên ch trc tiên ta chn lp - layer ca ch, nhn menu
Layer / Layer Style / Blending Options.
Có rt nhiu các hiu ng tác đng lên mt lp, các hiu ng thng đc dùng
là :
Drop Shadow - to bóng đ
Bevel and Emboss - to hình ni
Gradient Overlay - Chuyn màu
Pattern Overlay - Chn mu tô bng hình
Tuy vy ta có th s dng phi hp các hiu ng đ đt đc hiu qu mong
mun.
2. Ch ni trên nn
Ta s dng công c Text, chn phn Horizontal Mask Type Tool, chn font ch
và c ch, sau đó gõ ch vào vùng nh, sau khi gõ xong ch s hin lên nh th này
Hng dn s dng s lc Photoshop su tm by thientam189
w
w
w
w
w
w
.
.
G
G
o
o
l
l
d
d
4
4
r
r
u
u
m
m
.
.
n
n
e
e
t
t
18
Nhn menu Layer / New / Layer Via Copy, ta s có mt lp - layer mi, trong
đó cha ch ca chúng ta nhng là ch bng nh.
Nhn menu Layer / Layer Style / Blending Options, chn hai hiu ng là
Drop Shadow và Bevel and Emboss, nhn OK
Hng dn s dng s lc Photoshop su tm by thientam189
w
w
w
w
w
w
.
.
G
G
o
o
l
l
d
d
4
4
r
r
u
u
m
m
.
.
n
n
e
e
t
t
19
Lp do ta to
bng thao tác
to layer mi
t
bc t
r
c
Ghi li kt qu bng thao tác File / Save for Web.
3. S dng công c chn (select)
Ta mun mt vùng nh đc bit sáng hn các vùng nh khác, hay xoá b các
chi tit b hng, li trên nh chng hn vt , các vt mc ca nh quét vào t sách
giáo khoa, ta s dng công c select.
Có ba công c đ chn - select, đu phía trên ca thanh công c
Chn hình ch
nht và eli
p
Hng dn s dng s lc Photoshop su tm by thientam189
w
w
w
w
w
w
.
.
G
G
o
o
l
l
d
d
4
4
r
r
u
u
m
m
.
.
n
n
e
e
t
t
20
Chn khi có
màu tng t
Chn t do, đa
g
iác và hú
t
Công c chn t do và chn hút đc bit hu ích
Công c chn t do (Lasso Tool) cho phép ta dùng chut đ chn nhng hình
do ta t v ra.
Công c chn hút (Magnetic Lasso Tool) có u đim là có th chn nhng
hình có đng nét, khi ta di chut đn gn nét v thì công c chn s t bám vào.
Nhp đúp chut đ kt thúc vic chn bng các công c chn t do này.
Sau khi chn ta có th s dng thao tác lp đ đa phn nh đã chn sang mt
lp nh mi : nhn menu Layer / New / Layer via Cut.
4. Tô màu (fill) và ty (erase)
Sau khi chn mt vùng nào đó ta có th tô màu lên (đ xoá đi nhng li ca
nh).
Chn màu Foreground, có th nhn chut hai ch
Nhn menu Edit / Fill, tip đó chn phn Use là Foreground, xong nhn nút
OK đ màu đc tô vào vùng nh ta đã chn.
Hng dn s dng s lc Photoshop su tm by thientam189
w
w
w
w
w
w
.
.
G
G
o
o
l
l
d
d
4
4
r
r
u
u
m
m
.
.
n
n
e
e
t
t
21
Công c
ty
Chn màu tô
đây
Nhiu khi nh đòi hi ta phi ty b nhiu v trí tinh t và khó s dng các công
c chn. Ta nhn chut vào công c ty và chn Eraser Tool, tip đó chn Brush vào
khong 3-10, phóng to nh lên bng cách nhn menu View / Zoom Out. Ta bm chut
vào ch nào ch đó s b ty.
Nhn chut đây đ
chn c Brush