slide bài giảng kinh tế vi mô các mô hình kinh tế và bài toán

Kinh tÕ häc vi m« vµ øng dông
Kinh tÕ häc vi m« vµ øng dông
Ch ¬ng 1
Ch ¬ng 1
© 2004 Thomson Learning/South-Western
Các mô hình kinh
Các mô hình kinh
tế và bài toán
tế và bài toán
tối ưu
tối ưu
Kinh tÕ häc vi m«
•
Kinh tÕ häc
–
Nghiªn cøu c¸ch thøc ph©n bæ c¸c nguån lùc
khan hiÕm cho nhiÒu môc tiªu mang tÝnh c¹nh
tranh
•
Kinh tÕ häc vi m«
–
Nghiªn cøu c¸ch thøc lùa chän cña c¸ nh©n vµ
c¸c doanh nghiÖp
–
Xem xÐt sù lùa chän ® îc diÔn ra nh thÕ nµo
Các mô hình kinh tế

Những mô tả lý thuyết đơn giản nhằm
nắm đ ợc bản chất nền kinh tế hoạt
động nh thế nào.

Mô hình đ ợc sử dụng do thế giới thực
quá phức tạp nếu phân tích chi tiết

Mô hình có xu h ớng trở nên không thực
tế nh ng rất hữu dụng

Mặc dù mô hình không giải thích đ ợc mọi chi
tiết (nh những ngôi nhà trên bản đồ) nh ng
chúng cung cấp cho chúng ta cách thức giải
quyết vấn đề
Các đặc điểm chung của
mô hình kinh tế
1. Giả định Ceteris Paribus: nguyên tắc
đơn giản hóa
2. Giả định tối u hóa:
- Ng ời tiêu dùng: tối đa hóa lợi ích
- Doanh nghiệp: tối đa hóa lợi nhuận
- Chính phủ: tối đa hóa phúc lợi xã hội
3. Phân biệt thực chứng và chuẩn tắc
Lịch sử phát triển của kinh tế học
- Adam Smith và Bàn tay vô hình
- David Ricardo và lợi suất giảm dần
- Phân tích cận biên và mô hình cung
cầu của Marshall
- Cân bằng tổng quát
Adam Smith và Bàn tay vô hình

Adam Smith (1723-1790) nhận thấy rằng
giá cả là lực l ợng h ớng nguồn lực vào các
hoạt động thực sự có giá trị nhất.

Giá cả chỉ rõ cho ng ời tiêu dùng và
doanh nghiệp giá trị của hàng hoá.

Giải thích A.Smith cho rằng giá đ ợc xác
định thông qua chi phí sản xuất ra hàng
hoá.
Adam Smith và Bàn tay vô hình

Khi lao động là nguồn lực chính đ ợc sử
dụng, điều này làm A. Smith cho rằng giá
xác định dựa trên lao động.

Nếu bắt một con hổ mất công gấp 10 lần bắt
một con h ơu thì một con hổ phải đổi đ ợc 10
con h ơu (giá một con hổ bằng 10 giá một con
h ơu).

Hình 1.1(a), đ ờng nằm ngang tại giá P* chỉ ra
rằng bất kể con h ơu nào đ ợc bắt đều không
làm ảnh h ởng đến chi phí (chi phí bắt các con
h ơu nh nhau)
H×nh 1.1(a): M« h×nh cña
A.Smith
Gi¸
P*
S¶n l îng
David Ricardo và lợi suất giảm dần

David Ricardo (1772-1823) tin rằng lao

động và các chi phí khác sẽ tăng cùng
với mức độ sản xuất

Ví dụ, nếu trồng trọt trên mảnh đất mới kém
màu mỡ cần phải sử dụng nhiều lao động
hơn

Việc tăng chi phí đề cập đến quy luật lợi
suất giảm dần
David Ricardo và lợi suất giảm dần

Giá t ơng đối của hàng hoá trên thực tế là
một giá trị phụ thuộc vào số l ợng hàng
hoá sản xuất ra bao nhiêu

Hàng hoá sản xuất càng nhiều thì chi phí
sản xuất càng cao

Hình 1.1(b), khi số l ợng hàng hoá là Q
1
thì
giá bán là P
1
.

Hình 1.1(c), khi nhu cầu c bản của nền
kinh tế tăng từ Q
1
đến Q
2

thì giá tăng từ P
1

đến P
2
H×nh 1.1(b): M« h×nh cña Ricardo
Gi¸
P
1
S¶n l îngQ
1
H×nh 1.1(c): M« h×nh cña Ricardo
Gi¸
P
2
P
1
S¶n l îng
Q
1
Q
2
So s¸nh 2 m« h×nh
Gi¸
P*
S¶n l îng
(a) M« h×nh cña Smith’ (b) M« h×nh cña Ricardo
’
Gi¸
P

2
P
1
S¶n l îngQ
1
Q
2
Phân tích cận biên và mô
hình cung cầu của Marshall

Mô hình của Ricardo không thể giải thích
sự giảm giá của hàng hoá trong thế kỷ 19
nên cần phải có nhiều mô hình khác

Các nhà kinh tế cho rằng mong muốn
mua hàng hoá của ng ời tiêu dùng sẽ
giảm khi họ có nhiều hàng hoá
Phân tích cận biên và mô
hình cung cầu của Marshall

Mọi ng ời mong muốn tiêu dùng nhiều
hàng hoá hơn chỉ khi giá của chúng thấp
hơn

Trọng tâm của mô hình là giá trị của đơn
vị hàng hoá cuối cùng (cận biên) đ ợc
mua

Alfred Marshall (1842-1924) chỉ ra rằng
cả cung và cầu đồng thời xác định giá

Phân tích cận biên và mô
hình cung cầu của Marshall

Hình 1.2, trục hoành phản ánh sản l ợng theo
thời gian và trục tung phản ánh giá hàng hoá

Đ ờng cầu chỉ rõ số l ợng hàng hoá mà ng ời
tiêu dùng muốn mua tại mỗi mức giá và độ
dốc âm của nó phản ánh nguyên lý cận biên
Phân tích cận biên và mô
hình cung cầu của Marshall

Đ ờng cung dốc lên phản ánh chi phí tăng
khi sản xuất thêm một đơn vị hàng hoá
trong quá trình sản xuất

Cung phản ánh chi phí cận biên tăng dần
và cầu phản ánh lợi ích cận biên giảm
dần
Gi¸
D
S
S¶n l îng0
H×nh 1.2: M« h×nh cña Marshall
C©n b»ng thÞ tr êng
•
H×nh 1.2, ® êng cÇu vµ cung thÞ tr êng c¾t
nhau t¹i ®iÓm c©n b»ng E x¸c ®Þnh P*,
Q*
•

P* lµ gi¸ c©n b»ng: Gi¸ t¹i ®ã l îng cÇu
vµ l îng cung trªn thÞ tr êng b»ng nhau
H×nh 1.2: M« h×nh cña
Marshall
Gi¸
D
S
§iÓm c©n b»ng
P*
S¶n l îng
0
Q*
.
E
Cân bằng thị tr ờng

Cả ng ời mua và ng ời bán đều thoả mãn
tại mức giá cân bằng, vì vậy không
khuyến khích thành viên nào thay đổi
hành vi trừ khi một số yếu tố khác xảy ra

Marshall so sánh vai trò của cung và cầu
trong việc thiết lập cân bằng thị tr ờng
giống nh 2 l ỡi của chiếc kéo, phải làm việc
cùng nhau mới có thể cắt đ ợc
KÕt côc kh«ng c©n b»ng
•
NÕu mét sè nguyªn nh©n nµo ®ã lµm
cho gi¸ cao h¬n P* th× ng êi mua muèn
mua Ýt h¬n Q* trong khi ng êi b¸n muèn

b¸n nhiÒu h¬n Q*
•
NÕu mét sè nguyªn nh©n nµo ®ã lµm
cho gi¸ thÊp h¬n P* th× ng êi mua muèn
mua nhiÒu h¬n Q* trong khi ng êi b¸n
muèn b¸n Ýt h¬n Q*
Thay đổi cân bằng thị tr ờng:
Cầu tăng

Hình 1.3 chỉ rõ tr ờng hợp cầu hàng hoá
tăng sẽ làm dịch chuyển đ ờng cầu từ D
1

đến D
2

Điểm cân bằng mới đ ợc thiết lập và giá
cân bằng tăng lên thành P
2
Tại mức giá P
1
l ợng
cầu lớn hơn l ợng
cung xuất hiện sự
thiếu hụt
Hình 1.3: Cầu tăng làm thay
đổi giá và l ợng cân bằng
Cầu tăng và cung không thay đổi
D
1

S
P
1
Q
1
E
1
Q
2
D
2
Figure 4-1