Chương 3 cơ sở tế bào học của tính di truyền (bộ môn di truyền học)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.11 MB, 22 trang )
Chương 3
Cơ sở tế bào học của tính di truyền
Mục tiêu của chương
!
Số tiết: 3
Nội dung
"#$%&'()$&*&
*+$)$,-.+/&%
&'0.+%&'/12$034!
5678.+
( &' 19$034! : $ %$
2$03&9$03+ $%$7;&'&
&'!
52$03<=+>$&)
&? .++3@!A$;3B)CAD
<E)!FG)H'7G9$03+
1+347G&)$>$!I-J
)K&>$+;;++0)3
0G+L+K!AM)NG#$9$03OK78KP
CAD&3!
1. Các cấu trúc có khả năng tự tái sinh
52$03&?$CAD78K&
7/&/!
59$03/>$,0G
+L+K$CAD&Q-$)$&
@0/!
RR
A$<@0/%&$S#0
)TUVGW&=;CAD#$1XYV4!A
78K()@Z+)[7B)-Z
#0+K1+3+4);\&
M) N 1)$4 + @K [N #$ M) N G
1))34!:$7/A:"&/7)$
7/<@0/$!
2. Nhiễm sắc thể
Z!T!]A:"
!"#$% &'
^;)7$$_);J)$3G
0@WG&Q>3;))7')-
78.+A:"1))34!`aA:"@K7b6(
c%$#$0-!")7;+7G)N3$A:"Z&$
&/@$&$N +&$&&$@ +&$>!C$
&&dW#$)7;GA:"e
f")%$1)3$34eZ&$_$
f")7=1$34eZ&$<_$
f"))13+34e)7;_)=J
RY
g@h1)$4)aA:");bJ$&/
78.+A:" 7B1)+4!I;A:"b
.++h;&)aA:",);.+7 ;!
()*&+" !", .
Z!Z!^G&M)N7Be
"#$);+J+8A:"7b
+7!`a+KA:"@7b!
:)<#$A:".+G1^$0034!
^GGG(@KM)N7B1i@$)4
A:"78[3N7=P@7N!
Rj
:$0k';)) 1)3)$$0>$4
,+)6 &7b#$)aA:"78[7d
!C$&M)N7B;))G)07K
7B-A:"?+K#$+.=$!lW@L
M)N7B#$Q&&80)J>$.
=&A:"$#$Q@J+K#$ZA:"$(&8
Q!
/0 !"1*&+
Z!m!5M)N
l%)TXmU>$_WG&>$.(
$c'0-A:"&?;))7')78.+@d
M)N133)$4&=S+K;))K+
0-M)N13)$4!50-M)N+M)
N(K@n[NS@dM)N+M)NG
@K;[N$!CAD0-M)N(KK7;
S(@dM)NCAD<-)n78&Q$o
); !
Rp
2)0%3.045 !"
3. Các nhiễm sắc thể đặc biệt
I_k'.7K)b
&7b?K7;Q$7n+K
A:"$e
fAM)NGQ1A:"De$)34eJ$(Z
7!
fAM)NGW13[))34$%$7
&
fAM)NGI1M)NGL4e78();J+
&'<)K73A:"DQ!5A:"IW
b J7n78.+.#$+-
g<ZUA:"D();J0S-)A:"I&J+8
7;PTfZUb/ !A%0A:"I0 &o)
%L 0!
g)K73%0 XA:"IQ<
J!A:"I>@0/!A:"Iq/(.
@ro&<>@0/6!
fA:"H+B1+033))34e);J >$
0.0`$););J<?;Z
1C3$4eC+@$35)@$3!
Rs
A)TXsT9!I$+$A:"H+B(0.
?5)J+88M)N/
+=&A:"QG$TYUUfTjUU8M)N!A0-
#$80+@ ;0-13@)4!A:"
7<Q<+0<
$KA:"@K?)/8/$#$A:"+-!5/
@#$A:"H+BGZYUfmUUµ)1TUUfZUU+=A:"Q4
@A:"G0<7[N!C.3/@#$A:"H
+B$%$N)[t)K<7B
7u$J[3$!AQ$_7u$[t))+ W
+q0/CAD78K$@7;[N7d@07bb@'
/KM)N!
6789:;<=<:>9?@A:BCD:E9F:G9H8I:JK:DLM:NOK?:I?PA
gB)A:"H+B(0.78@
CAD7<TU+=K$Z
TU
vTUZR8@W+/$J@.3
/@!
fA:"H7E1+$)))34eA:"0G@7
sUUµ)(/#$)#$7;&'
[ J+($7KC+33#$/n
1)bS4!
RX
6789:;<Q:::>9?@A:BCD:E9F:G9H8I:JK:NOK?:I?PA
wxyzw{|}~•w€•‚wƒ|„w…|†‡ˆw‰Šw‚‹ywŒ•Ž}wˆ}••wƒ•‘wƒ’•w€•‚wx‚|Œ‘•‘‚“‡ƒ“Œz
x”zw•–w‡|}~•w€•‚wƒ|„w‚—w”˜‡wƒŒ‘‡ˆwƒ™w”š‘w›y‡ˆwœ|’‡w‚|}yw•ž}w‚Ÿ‚w‡|Ÿ‡|
› ¡‚w”}„•w|}¢‡w”£‡ˆw‚Ÿ‚w•š•w…|Ÿ‚w‡|y•
x‚zw¤‡|w‚|¥œw‡|}~•w€•‚wƒ|„w…|†‡ˆw‰Š
6789:;<R:>9?@A:BCD:E9F:D9H?:ST8
YU
a.
c.
b.
Fb7G)#$A:"GH7E+PL#$A:"/&S
CADK&SCAD0+%+KD¦A78H8P
&SCAD)([N!
0%,U.VW
1. Chu trình tế bào
X
5#$&'9$03>$/$7KJ
$&_$K$)!";>P
778.+B)R$
YT
7Ke`
T
:&
Z
!:$,));=#$
f`1`34+$7K0-
f$7K
T
1$4eo@P$$7N7=
$o&'@0/!:W+q0&';7);+7
7K7G)KN7=H8CAD
f:1:034+$7KH8CAD!5J$7K0J
+8CAD7<
f
Z
+$7K78J$:7N7=$!
^Q$B)
T
:&
Z
<$&78
.+c$0c$13$34!"c0
K7;J#0&$o;)0@0/!
2. Nguyên phân (Mitosis)
: ( &' B) Z> e $
1)4&$1034
A0-78$Re
$!^12$34
5G13+340G7;&/Z#$A:"
+K8!`aA:"B)Z8)$@N$Q)7;
13)334!58&<N\$$P)7;&G!`&
K)@=!5&'&7;&'+
<G&&<N!
!^%$1`3$$34
")7;#$)aA:"7<N&&<N&[()bO
[W7K#$!^c%$)@)a)7;#$)a)$@
d3)N7=$!A&'0)7;+7G)$J?#$A:"!
F/0§u$>$.Q7@0/78$7/&
7B;!
!^$1D$$34
]$A:"7 $)a0G7;&/);!
58&<NN+KoA:"!:$QN
7=(0!
YZ
@!^J1"3+$34
5A:"@0G&/)&K+K
$[A:"@n$&)n@=!
:$eQE)3$0$)!g
7;&'$N7=_1+3$&$3
¨©4$&S&).@t7$$!g
&'13+++$34()&+$
;@=7N$!
A0-K$ZJ+8&+8A:"
)r!
YZ%V5
3. Giảm phân (meiosis)e+>0-7J+8
A:"));%$7#;[0$(@L!)
>$Z+=$J$e
Ym
[Z%
)M)ie
$!^i12$3i4
5[0$J#$0-,
(aA:" 7B?0G7;&$&_)/7<
YR
$>b$0810$4!58M)N
3)78Nr$Q);b3L13$[34!53
L#$ZA:" 7BJ$(=37GK-8
Nb10$3)$+)+3[4!5bA:" 7B+0K
7<.++hd1&$+34!5A:"$8[N7=
$G>$07K7$o$.+o1$)$4!
5o%$)$@G[0$$7Ho@W$!
\]V.^&40%
!^%$i1`3$$3i4
]$A:"#$);b 7BN&?);8#$&<
N-)bO[W7K#$!5)7;<$!
!^$i1D$$3i4
]$A:"#$)ab80G7;&/Z7J$!
@!^Ji13+$3i4
YY
]$)78)a&%$;A:"14(
)r!5J+8A:"_$G3<
$!
"3+QN0<[0$$
o&'@0/!
)M)iie
3!^ii12$3ii4e5A:"+K
¨!^%$ii12$3ii4e5A:"[-)bO[W7KQ
)$@7n$);=
!^$ii1D$$3ii4e5)7;$)$@7*0$
&/!
!^Jii1"3+$3ii4eR7 ;$A:"7 78K
!
A&'0)M)iKZ7 ;$A:"7<)a
7+K$+=%$)M)ii7GK$R7 ;$
A:"7 !
f2)§u$>$.
ªF)J+8A:"%W<$07H!
ªF)K#$@L$!
ª"KA:"=)@H8%$A:"J)r!
)V50% 0%
Giống nhau
f:$oCAD&
fF/Rc
f:7/)a+KA:"&/
f`&)7=J
f]&<N
Yj
Khác nhau
:7bW#0#$0-&)
A0-1`34 )1`334
T!«0$()$
Z!`;+=eZ
m!:JA:"%0-eTZ
ZZ
R!`;+=$oCAD);+=
$
Y! "Q A:" 7B
<Nb
j!"Q<$7Ho
p!")7;$(c$
s!C0J$e
G3JG3
)r
X!"$0-G+
+h;1Z4$07 ;14
T!«0$(@L
Z!]$+=$KR
m!:JA:")7);%$eT
ZR
R!`;+=$oCADZ+=
$
Y!5A:" 7BNb(
ci
j!T$7HoTb
7B
p!")7;<$(c$i
)$(c$ii
s! "K 7$ @K
*)#$)
X!)+<+<[0$(
+h ; 1Z4 b 7$ ;
1¬Z4
:$G(/!F+§+ci
#$)A:" 7BNbB$77*0$$7&/
!AQ7)a),TA:"#$b
7B!:-0 7 &&)7;%$Z)$@d3)
?7&$0-&)7;$)a
,'T)$@!5 0$J$
(a$7/);7B;A:"&/!
Yp
()V50% 0%
:7H>
Ys
f]A:"H+Be&$CAD7<
M)N-$7<Q$!
fA;0-e(/)<->
$®[0$(-)!^>K$);
A:"7<!
f]G7$;e:$A:"7<)-
&<N<[K$%J+8
A:";!
f"Ze$$<$
)$!
")q[0$%7He@8&
+0<Q#$A:"G+)$-
P$bA:"!5Q8&<N<[®K
$-<)M)!
"
1.Sinh sản vô tính
:&<W+GP);b);)
)r,>$0-7GK$ G!^G0%
0-7bW@0/#$G)r$7=( G!A0-
+ (#$((&'7$&&<W(
&'!:&<W(&'7 ;&+h
;+ H7d;3>$/!
:J+8#$&'7$Q0-!gQ8
-$/+=0-- GB)/,!
AQ7P@L#$ G7/;A:"$
+8<@0/J$!
:&<W78@L;nJ&<0)<
&'&7;&'!
2. Sinh sản hữu tính
:%W+G78
@L#$ZG$!:%WK7$@K@0/
YX
+)B0-+$!`;%[$
#$+%W!:7$@K#$G%W
G);=(G[7dW!:$K$/
7G@07$@K!
_1#3.-`
Theo sự phân hóa tế bàom$e
ª]$-e3$-&'$P
a$-7&$-7/&J$
17O$47a$e$-7\@7;$
-+$@@h1@d$&n$4
ª"3$#$ GePa
Gq+))&L7a$
L&@h!
ª2$We(7$J&'&7;&'' >$
@L7($0-); G.+&'+hW!g);
J&'&7;&''$)a G,)$); >$@L
1b7b4.+&'7 W!
Theo hình thức thụ tinh
g7;&''7b+7;&'#0?
78L&()<Q->L!]
L078.+L!lW@Le;!!!
&7GL+h147?
+-#$!]L$ +L!2=+
+(K77$?&J@LQ >$
$Q&'0L$ !
Theo hình thức bảo vệ trứng
5+7;&''7¯(&W&
+h!5+SN7¯&\7G&
$!5+)&J +)H7¯
&))!5+&<7¯$
$G-)r<$78&7J
%K#$K$7¯78)r
)!
jU
3. Các hình thức sinh sản đặc biệt
f°hW
2=++&'&%7;&'+hW-);
G >$@L7& >$@L!±L
LG+LL$0LLo!lW@L
@0;Qd)N@0,);!5 G@0
/7J)a7J >$@L7& >$@L!
57J(=7= >$@L7G)K7J(J
>$@LG)K!^L7J(=7=&
7J(=J G7GL7J7Q >$$!
F$J7;&'+hW<L78)$G
$$8o$(+7!
F$J+&'+++hW!5++hW
0QLoq);J+KW
&L!
fF W
F W1S.+4+7
<L&tG G&'!F W
&&<W&(70&t78P>)
#$@L!
l/)b@0/Q$$Z+K7 We+7 W
7 ;7 G7 W(%0-;A:"
T(<L²+K7 W+h; K;A:"Z
;307/+0P);BP)r13Q7B8
-4!
°->$7Wm+K7 We
ªF W$)
^G7 W0b(/+-S.+7 W
G
ªF W%
g/&?);J+7;&',<7
);J+J<)$!!!&t7¯&(G!
5/ 7GKZ#$ G)7 We
jT
"@L)<$KZ
A:"($ G!
"@L)WQGii+KS$
8&nKZA:"($ G!
ªF Wc
A/+&')?$%W)?$&<
W!
lW@Le+?¦$$&/)?$[P%_)J)?$
7<®($%7 W%<L
#$®($!l/$7Qc%W);®
$07H+J7¯\ ($717 W$)4
7®$J&%)r!A%7®7¯
$%LJ>$)?$7<ZA:"
7)?$[®($L7 W-!
ªF WK
"#$+<7 WG@?
K7GG)<=L!"
GWW_))#$=$GWW_
+Nb_$.$07H7;7'))J#$!5+
7 WKQ0\ Q&<
G7=07#!
ªF W(Q
gQ7nbQ8<L)$
YU<!IBG$-$);J;
'#$ GG<7=07#&N[+;[;
$0)N!!!%0.+>!AQ$_$7
$(GQ#$<L!
f`te
`t+8@$-G#$78L
$7?d)KW&d+K\,
#$$)$&>GK G)!]80
b();J+&W@L@K)t-K@K
!FG@K$J&o7b@
jZ
&7b);J7!"?,K$
$7?$&-!`tK78
-@L.J!
f2Le
2L+@$-G#$78L
$7d$,?$)$&
>GK G)!2LK78@L7GK
$%J_)$!
4. Chu trình sống hay vòng đời
A/&'$07H7 ;&+h;J
$.+J!lS7Q7G#$9$03
7GB)eL8&8&<W#$
ZQ0-))M)&H8
&<Wb8&$L!
:7$@KJ()+K$
G@Q$o@$#$$7 ;&+h;!5
)WQb-@0/e
$! 5 9$03 7 e J #$ &
Chlamydomonas reinhardi!FG)7b+$7K7 ;&+h
;GBK);Q$@!
!57;&''$e G7;&''$++h;!">
)M)K$$-7 ;8#$
K8-!5$-+%7 ;780-
$%W!g7>13)$334
K$R-!g>1334,$);
(G<K7;!
!5J#$&''$!
5J#$0N78+7G#$&' '$!
2)M)(&'K$7 ;.+-$
7Ki)Q$0-M)KK07$7
;1$7Kii4!5&'7 ;0$$-_$
0-M)1$7Kiii4!]$$-$K8-+h;
jm
1$7Kil48-G07$+h;1$7Kl4
&oW!2=+&'7$Y$7K
J#$!A$7K7 ;)(&'
'&$7K+h;)(&''$!
^$-78$@);08&$
KJ&%L+7bW#$/.0
$!5$,#$);J&'7B)($7
KW&L!"L+N;(7K)K7'7'
J+$+$)+$&/0B!g);J
+L&Lo[0$&)@$7;
$!lW@Le0<&Q TUVLo!"7
);J&'7BG @0/(
L(K8-#$$-J$&/
G30-LoN;!:@8(+
7B+ QLo!
Câu hỏi ôn tập
T!:$%$M)NG&M)N-
Z!:$%$)$@d3)&)$@<d3)
%$M)NG 7B&M)NG< 7B
m"J$oM)NG[0$
!³u$#$!
R!:0-&)!
Y!³u$#$@M$(c7=#$+=)
!
j!"07b!
Tài liệu tham khảo
"dlI2$"d]$"="d"$] "="d
+-"=F22K)F2?A0Ml¦A0M"d
"$!ZUUZ!50-+§.!A«I´.]A;!
2K)"]H1ZUUU4!C0/.!A«ICL!
jR
A0MI+;1ZUUR4!D@+3&H83!"
)FK"P[$FK.]!
-F 2$5A1TXXs4!5 (@0/.!AôI
CL!
]".21TXXY4!C0/.-!")FK
"P[$FK.]!
D0 à! ả! ăă :$ Ư! ã3+3 Ư$@ 5! 3â
ã++$) `! 3+$ C$&@ "! :á à3ăă30 ]! `++3! ZUUR! D
@33$$+0!ã!]!ả33)$2+3!
]$+C!!à39!ã!1TXXs4!33f2+3$@$$+0!à3
$@I$+32+3!"5$$@$!
:$ă3+@ã!C!TXXT!:$)ạ+3ă30$@+3)ă
33!`$âf]++i!A3â!
jY
