bài giảng bản chất của quản trị tài chính overview of financial management

12/01/11
1
12/01/11
1
BẢN CHẤT CỦA
QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH
12/01/11
Mục tiêu và Nội dung của bài học
§ Nội dung:
•• Tài chính doanh nghiệp là gì?Tài chính doanh nghiệp là gì?
•• Mục tiêu của quản trị tài chínhMục tiêu của quản trị tài chính
•• Vai trò của nhà quản trị tài chínhVai trò của nhà quản trị tài chính
•• Mối quan hệ của TCDN với kinh tế học và kế toánMối quan hệ của TCDN với kinh tế học và kế toán
•• Các loại hình doanh nghiệpCác loại hình doanh nghiệp
•• Vấn đề đại diệnVấn đề đại diện
•• Môi trường tài chính Môi trường tài chính
§ Mục tiêu:
Giới thiệu cho người học một cái nhìn tổng quan về lĩnh
vực tài chính mà một nhà quản trị tài chính cần biết.
12/01/11
2
12/01/11
Khái niệm về Quản trị Tài chính
Quản trị Tài chính là gì?
“What is Financial Management?
12/01/11
Khái niệm về Quản trị Tài chính
Quản trị tài chính là đề cập đến các quyết định cần
thiết nhằm đảm bảo sự tăng trưởng trong giá trị
doanh nghiệp và vốn đầu tư.
12/01/11

3
12/01/11
Các quyết định tài chính
Quản trị Tài chính là nghiên cứu trả lời các câu hỏi sau:
Ø Doanh nghiệp của bạn sẽ thực hiện những đầu tư
dài hạn nào? DN của bạn sẽ sản xuất hoặc kinh
doanh mặt hàng nào, và cần có loại nhà xưởng,
máy móc thiết bị nào?
Câu hỏi này liên quan đến việc quyết định:
- Giá trị và loại tài sản cần đầu tư
- Mối quan hệ thích hợp giữa TSCĐ và TSLĐ
è Quyết định đầu tư.
12/01/11
Các quyết định tài chính:
Ø Nguồn vốn tài trợ cho đầu tư của DN bạn từ đâu
mà có? Bạn sẽ vay tiền hay bạn tìm thêm người
góp vốn?
Câu hỏi này liên quan đến việc quyết định:
- Loại nguồn vốn nên được sử dụng để đầu tư
vào tài sản
- Mối quan hệ thích hợp giữa nguồn vốn ngắn
hạn và vốn dài hạn, giữa nợ và vốn CSH
è Quyết định nguồn vốn
12/01/11
4
12/01/11
Các quyết định tài chính:
Ø Doanh nghiệp của bạn chia lợi nhuận kiếm được
như thế nào? DN của bạn thực hiện chính sách
cổ tức như thế nào?

Câu hỏi này liên quan đến việc quyết định:
- Mối quan hệ thích hợp giữa lợi nhuận giữ lại
và lợi nhuận chia cho cổ đông.
è Quyết định cổ tức (Quyết định phân phối lợi
nhuận).
12/01/11
Các quyết định tài chính:
Ø Bạn sẽ quản lý các hoạt động thu chi tiền mặt
hàng ngày của công ty bạn như thu tiền khách
hàng và trả tiền cho người cung cấp nguyên
nhiên vật liệu như thế nào?
Câu hỏi này liên quan đến việc quản lý tài sản
è Quyết định quản lý tài sản/Quyết định quản lý
vốn luân chuyển
12/01/11
5
12/01/11
Bảng cân đối kế toán của DN
Tài sản ngắn
hạn
TS dài hạn
1 TS hữu hình
2 TS vô hình
Tổng giá trị tài sản:
Vổn chủ sở
hữu
Nợ ngắn
hạn
Nợ dài hạn
Tổng Giá trị DN đối với các nhà ĐT:

12/01/11
Quyết định đầu tư (QĐ hoạch định NS vốn)
Các quyết định tài chính
Vốn chủ sở
hữu
Tài sản ngắn
hạn
TS dài hạn
1 TS hữu hình
2 TS vô hình
Nợ ngắn
hạn
Nợ dài hạn
DN nên thực
hiện những
dự án đầu tư
dài hạn nào?
12/01/11
6
12/01/11
Quyết định nguồn vốn (cơ cấu vốn)
Các quyết định tài chính
Quyết định
cổ tức (QĐ
Phân phối
lợi nhuận)
Tài sản ngắn
hạn
TS dài hạn
1 TS hữu hình

2 TS vô hình
Vốn chủ sở
hữu
Nợ ngắn
hạn
Nợ dài hạn
DN có thể
huy động
nguồn vốn để
thực hiện dự
án đầu tư từ
đâu?
12/01/11
Quyết định quản lý vốn lưu động
Các quyết định tài chính
Tài sản ngắn
hạn
TS dài hạn
1 TS hữu hình
2 TS vô hình
Vốn chủ sở
hữu
Nợ ngắn
hạn
Nợ dài hạn
DN cần có
bao nhiêu
tiền mặt trong
ngắn hạn để
duy trì hoạt

động?
Vốn lưu
động
ròng
12/01/11
7
12/01/11
Giá trị của DN có thể xem như là
một chiếc bánh.
Mục tiêu của nhà quản lý là làm
chiếc bánh lớn lên
Quyết định tài trợ có thể được hiểu như là cắt bánh
như thế nào thì tốt nhất
70%
Nợ
30% cổ
phần
Các quyết định tài chính
Quyết định đầu tư được hiểu như
là dùng những nguyên liệu nào để
làm được cái bánh to và ngon nhất
Các loại hình doanh nghiệpCác loại hình doanh nghiệp
Các loại hình doanh nghiệp
Trách nhiệm vô hạn Trách nhiệm hữu hạn
Công ty tư nhân
Sole proprietorship
Công ty hợp danh
Partnership
Công ty cổ phần nội bộ
Private Company

Công ty cổ phần đại chúng
Public Company
Chưa niêm yết trên
TTCK
Đã niêm yết/chưa
niêm yết trên TTCK
12/01/11
8
Một doanh nghiệp Một doanh nghiệp
do 1 cá nhân sở hữudo 1 cá nhân sở hữu
Tự do
Đơn giản
Chi phí khởi
nghiệp thấp
Có lợi về thuế
Trách nhiệm vô hạn
Tuổi thọ dễ bị gián đoạn
Khó huy động vốn
Chỉ dựa vào 1 người
Ưu điểm
Nhược điểm
Công ty tư nhân (Sole Proprietorships)
Tìm người tài dễ hơn
Nhiều vốn hơn
Dễ thành lập
Có lợi về thuế
Trách nhiệm vô hạn
Tuổi thọ dễ bị gián đoạn
Khó chuyển
quyền sở hữu

Có khả năng
xảy ra mâu thuẫn
Một doanh nghiệp có 2 hoặc hơn 2 chủ sở hữuMột doanh nghiệp có 2 hoặc hơn 2 chủ sở hữu
Ưu điểm
Nhược điểm
Công ty hợp danh (Partnerships)
12/01/11
9
Trách nhiệm hữu hạn
Có tính liên tục
Có đội ngũ quản lý
chuyên nghiệp
Dễ dàng
huy động vốn
Dễ có khả năng
xảy ra mâu thuẫn
Chi phí thành lập cao
Những quy định pháp lý
Bị đánh thuế 2 lần
Một công ty cổ phần Một công ty cổ phần
là một thể nhân độc lậplà một thể nhân độc lập
Ưu điểm
Nhược điểm
Công ty cổ phần (Corporations)
Công ty tư
nhân
Công ty hợp
danh
Công ty cổ
phần

Ai sở hữu doanh
nghiệp?
Nhà quản lý

Các đối tác
thành lập
Cổ đông
Có sự tách bạch
giữa nhà quản lý
và chủ sở hữu?
Không Không Có
Chủ sở hữu có
trách nhiệm ntn?

Vô hạn Vô hạn Hữu hạn
Chủ sở hữu và
doanh nghiệp bị
đánh thuế riêng?

Không Không Có


Tổ chức 1 doanh nghiệp
12/01/11
10
12/01/11
CÁC LOẠI HÌNH DOANH NGHIỆP
* Ở Việt nam:
v Các loại hình doanh nghiệp theo Luật doanh nghiệp Việt
nam 2005:

Công ty TNHH (LLCs)
ü Công ty TNHH từ 2 thành viên trở lên (LLC with
more than 1 member)
ü Công ty TNHH một thành viên (Sole member LLC)
Công ty hợp danh (Partnership)
Doanh nghiệp tư nhân (Sole Proprietiorship)
Công ty cổ phần (Shareholeding company)
Nhóm công ty (Corporate group)
MụcMục tiêutiêu củacủa quảnquản trịtrị tàitài chínhchính doanhdoanh
nghiệpnghiệp?
Có phải là tối đa hóa lợi nhuận?
Có gì không đúng?
– Sự thao túng lợi nhuận kế toán
– Thời điểm tạo ra lợi nhuận
– Không phản ánh dòng tiền
– Lợi nhuận kế toán và chi phí vốn
– Rủi ro
12/01/11
11
Mục tiêu của Quản trị tài chính DN
n Mục tiêu đầu tiên là tối đa hóa tài sản của cổ đông (chủ sở
hữu) bằng cách làm tăng giá trị thị trường (thị giá) của cổ
phần.
n Có thể mâu thuẫn với
– Các mục tiêu xã hội /đạo đức (ví dụ, kiểm soát ô nhiễm
môi trường)
– Quyền lợi của ban quản lý (ví dụ, lương thưởng trong
ngắn hạn)
n Ban quản lý có thể khuyến khích tăng giá cổ phần bằng
cách kiếm được một suất sinh lợi hấp dẫn với một mức độ

rủi ro chấp nhận được.
Vị trí của nhà quản trị tài chính trong cty cổ phần
Tổng Giám đốc điều hành (CEO)
Hội đồng quản trị
Giám đốc vốn
Kế toán trường
Bộ phận
quản lý tiền mặt
Bộ phận
chi tiêu ngân quỹ
Bộ phận
quản trị tín dụng
Bộ phận
lập KH Tài chính
Bộ phận
quản lý về thuế
Bộ phận
kế toán tài chính
Bộ phận
kế toán chi phí
Bộ phận
xử lý dữ liệu
Phó Giám đốc phụ trách tài chính (CFO)
PGĐ Marketing
PGĐ sản xuất
12/01/11
12
Vai trò của nhà quản trị tài chính
Nhà Quản trị
Tài chính

Hoạt động
của DN
Thị trường
Tài chính
(1) Huy động tiền mặt từ các nhà đầu tư
(1)
(2) Tiền huy động được được đầu tư vào doanh nghiệp
(2)
(3) Tiền được tạo ra từ hoạt động
(3)
(4a) Tiền được tái đầu tư
(4a)
(4b) Tiền quay trở lại nhà đầu tư
(4b)
Đánh đổi
Hàng ngày
Quản lý tiền mặt
(Thu chi tiền mặt)
Quản lý tín dụng
Kiểm soát hàng tồn kho
Tài trợ ngắn hạn
Phòng ngừa rủi ro tỷ giá và rủi ro lãi suất
Quan hệ với ngân hàng
Tài trợ trung hạn
Phát hành trái phiếu
Thuê tài sản
Phát hành cổ phiếu
Hoạch định ngân sách vốn
Quyết định cổ tức
Dự báo

Khả năng
sinh lợi
Rủi ro
Mục đích:
Tối đa hóa
tài sản cho
cổ đông
Các chức năng của nhà quản trị TC
Thỉnh thoảng
12/01/11
13
12/01/11
Vai trò của nhà quản trị tài chính
n Nhà quản trị Tài chính/Giám đốc tài chính là
người có trách nhiệm đưa ra những quyết định
đầu tư, quyết định tài trợ và quyết định cổ tức.
n Để tạo ra giá trị, nhà Quản trị tài chính nên :
Cố gắng có những quyết định đầu tư sáng suốt.
Cố gắng có những quyết định tài trợ thông minh.
12/01/11
Hội đồng quản trị
Ban quản lý
Tài sản
Cổ phần
Cổ đông
Chủ nợ
Phân định giữa quyền sở hữu và quyền
quản lý (control right)
Nợ
12/01/11

14
12/01/11
Phân định quyền sở hữu và quyền
quản lý
n Cho phép chia nhỏ quyển sở hữu theo những phần
góp vốn bằng nhau.
n Sự chuyển nhượng quyền sở hữu sẽ không gây
phiền phức đến hoạt động kinh doanh của DN.
n Cho phép công ty thuê những nhà quản lý chuyên
nghiệp.
NHƯNG:
Có khả năng xảy ra mâu thuẫn quyền lợi giữa chủ sở
hữu và người quản lý (người đại diện)
12/01/11
Mâu thuẫn giữa mục tiêu của giám đốc
và mục tiêu của cổ đông.
Các mục tiêu có thể có của ban
giám đốc:
ØBổng lộc ưu đãi (đặc quyền
đặc lợi)
ØSự tồn tại
ØSự độc lập
n Doanh nghiệp tăng trưởng và
bành trướng không nhất thiết làm
tài sản của cổ đông tăng theo.
Mục tiêu của cổ đông:
Tối đa hóa giá trị tài sản.
Vấn đề đại diện
(agency Problem)
Chi phí đại diện

(Agency Cost)
12/01/11
15
12/01/11
Chi phí đại điện
n Chi phí trực tiếp (Direct cost)
n Chi phí gián tiếp (Indirect cost)
Giải pháp đối với vấn đề đại diện
n Các biện pháp khuyến
khích:
n Tăng cường kiểm tra
giám sát
12/01/11
16
12/01/11
Hệ thống tài chính
n Thị trường tài chính
n Các tổ chức tài chính
n Các công cụ tài chính
12/01/11
Thị trường Tài chính
Thị trường tài chính là thị trường diễn ra các giao
dịch tài sản tài chính.
12/01/11
17
12/01/11
Thị trường tiền tệ và thị trường vốn
n Thị trường tiền tệ (money market)
Là thị trường của các công cụ nợ ngắn hạn
n Thị trường vốn (Capital market)

Là thị trường của các công cụ nợ dài hạn và cổ phiếu
12/01/11
Thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp
n Thị trường sơ cấp (Primary market)
Khi một công ty cổ phần phát hành chứng khoán, sẽ
có một dòng tiền từ nhà đầu tư chảy vào doanh
nghiệp.
Thường có một tổ chức bao tiêu
n Thị trường thứ cấp (Secondary market)
Liên quan đến việc mua bán các chứng khoán “đã
được ấn hành” từ nhà đầu tư này sang nhà đầu tư
khác.
12/01/11
18
12/01/11
Thị trường tài chính
Doanh
nghiệp
Các nhà đầu tư
Thị trường thứ
cấp
Tiền
chứng khoán
Cổ phiếu và
trái phiếu
Tiền
Thị trường sơ cấp
TèoTí
12/01/11
Thị trường có tổ chức và thị trường

không có tổ chức
n Thị trường có tổ chức (organized market)
Là thị trường giao dịch tập trung ở sở giao dịch.
n Thị trường không có tổ chức (unorganized market)
Là thị trường giao dịch không có tổ chức, giao dịch
ngoài sở giao dịch (giao dịch qua quầy - OTC), còn
được gọi là thị trường phi tập trung.
12/01/11
19
12/01/11
Các tổ chức tài chính trung gian
n Là những tổ chức huy động tiền từ những người
tiết kiệm và sử dụng tiền huy động được để cho
vay hoặc cung cấp các dịch vụ tài chính.
n Các tổ chức tài chính trung gian:
ØTổ chức nhận ký thác
ØTổ chức không nhận ký thác (Tổ chức tài chính phi
ngân hàng)
12/01/11
Tổ chức nhận ký thác
Định chế tài
chính
Nguồn vốn huy
động
Nội dung hoạt động
Các NH
thương mại
Tiền gửi ký thác Nghiệp vụ thanh toán, mua
chứng khoán ngắn hạn, cho
vay

Các tổ chức
tiết kiệm và
cho vay
Tiền gửi ký thác Cho vay trung dài hạn, tài trợ
cho vay mua bất động sản,
nhà ở, hàng hóa tiêu dùng
Hiệp hội tín
dụng
Tiền gửi ký thác
của các thành viên
trong hội
Cung cấp tín dụng cho hội
viên
12/01/11
20
12/01/11
Tổ chức không nhận ký thác
Định chế tài
chính
Nguồn vốn huy
động
Nội dung hoạt động
Quỹ hưu bổng Phí bảo hiểm xã
hội của các doanh
nghiệp và CNV
Đầu tư vào các chứng khoán.
Thu nhập của quỹ được dùng
để chi trả theo chính sách
bảo hiểm XH.
Công ty tài

chính
Huy động vốn
bằng cách phát
hành chứng khoá
hoặc vay của các
NHTM
Chủ yếu tài trợ cho vay trung
dài hạn. Tương đối giống
NHTM
Quỹ hỗ tương Phát hành cổ phần
với mệnh giá nhỏ
Đầu tư vào các danh mục
chứng khoán theo mục tiêu
và chính sách của Quỹ
12/01/11
Tổ chức không nhận ký thác
Định chế tài
chính
Nguồn vốn huy
động
Nội dung hoạt động
Công ty bảo
hiểm
Phí bảo hiểm Đầu tư vào chứng khoán của
công ty hay chính phủ
Công ty cho
thuê tài chính
Huy động vốn
trung dài hạn bằng
cách vay ngân

hàng.
Tài trợ cho các hợp đồng
thuê máy móc thiết bị.
12/01/11
21
12/01/11
Các công cụ tài chính
n Trên thị trường vốn
Trái phiếu
Cổ phiếu
Chứng khoán cầm cố bất động sản
n Trên thị trường tiền tệ:
Tín phiếu kho bạc (treasury bill)
Chứng chỉ tiền gửi (certificate of deposit)
Thương phiếu (Commercial paper)
Thuận nhận của ngân hàng (Banker’s acceptance)
Quỹ liên bang
Thỏa thuận mua lại (Repurchase agreement – repo)
Ký thác đô la ngoại biên (eurodollar deposit)
12/01/11
Các công cụ tài chính
n Công cụ tài chính phái sinh
Hợp đồng kỳ hạn (forward contract)
Hợp đồng giao sau (future contract)
Hợp đồng hoán đổi (Swap contract)
Hợp đồng quyền chọn (Option contract)