Tiết 26 Bài 14 Lịch sử 7 Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên Mông - Thao giảng giáo viên giỏi

M«än: Lëch
sỉí - 7


Tiết 26. Bài 14:

BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN
XÂM LƯỢC MÔNG – NGUYÊN (TT)

III. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC
NGUYÊN (1287 - 1288)
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt :
- Sau hai lần xâm lược Đại Việt bị thất
NêuHai lần dẫn chứng
những xâm lược Đại
bại, vua Ngun ra lệnh đình cuộc tấn
Trước tình hình đó nhà
Việt đều Nguyên
về việc quânthất bại, vua
công Nhật Bản, tập trung mọi lực lượng
Trần đã làm gì?
Nguyên đáo khi
chuẩn bị chu đã làm gì?
kể cả ý đồ đánh lâu dài để đánh Đại Việt
xâm lược Đại Việt?
lần thứ ba.
- Đứng trước nguy cơ bị xâm lược, nhà
Trần khẩn trương chuẩn bị tăng cường
Quân Nguyên tiến
quân ở những nơi hiểm yếu, nhất là vùng
hành xâm lược Đại Việt

biên giới và vùng biển.
như thế nào ?


- Về phía ta, sau 1 vài trận chặn
giặc ở cửa ải, Trần Quốc Tuấn
đã cho quân rút khỏi Vạn Kiếp
và vùng Sông Đuống để chặn
giặc ở Thăng Long.

Cuối tháng 12 – 1287 quân
Nguyên ồ ạt tiến vào nước ta
theo 2 đường:
+ Đường bộ do Thoát Hoan
chỉ huy vượt biên giới đánh
vào Lạng sơn, Bắc Giang
+ Đường biển do Ô Mã Nhi
chỉ huy ngược sơng Bạch
Đằng hội qn với Thốt
Hoan.
Đầu 1288, Thốt Hoan cho
qn chiếm đóng Vạn Kiếp và
XD căn cứ


Tiết 26. Bài 14:

BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN
XÂM LƯỢC MÔNG – NGUYÊN (TT)

III. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC
NGUYÊN (1287 - 1288)
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt :
thuyền lương của Trương Văn Hổ
- Sau hai lần xâm lược Đại Việt bị thất
bại, vua Nguyên ra lệnh đình cuộc tấn
công Nhật Bản, tập trung mọi lực lượng
kể cả ý đồ đánh lâu dài để đánh Đại Việt Ô Mã Nhi được giao bảo vệ đoàn
thuyền lương, nhưng tại sao lại tiến
lần thứ ba.
về Vạn Kiếp với Thoát Hoan ?
- Đứng trước nguy cơ bị xâm lược, nhà
Trần khẩn trương chuẩn bị tăng cường
Ô Mã Nhi cho rằng quân ta yếu
quân ở những nơi hiểm yếu, nhất là vùng không cản được chúng, nên Ô Mã
biên giới và vùng biển.
Nhi khơng bảo vệ đồn thuyền
- Cuối tháng 12/ 1287, qn Ngun ồ
lương.
ạt tấn cơng Đại Việt.
- Đầu năm 1288, Thốt Hoan xây
dựng căn cứ ở Vạn Kiếp.


Lược đồ kháng chiến chống quân xâm lược Mông-Nguyên lần thứ
ba 1287-1288
Trần Khánh Dư là 1 viên tướng có tài,
sau thất bại ở Vân đồn, ông đã chịu tội
với vua Trần. ơng xin vua cho lập cơng

chuộc tội. Vì vậy khi đồn thuyện của Ơ
Mã Nhi kéo qn đến Vạn Kiếp, Ơng
khơng nản chí chờ bằng được thuyền
lương của Trương Văn Hổ. Khi đoàn
thuyền lương của giặc đi qua Vân Đồn.
Trần Khánh Dư cho quân đánh dữ dội
nhiều phía. số lương thực của giặc phần
lớn là bị đắm, còn lại quân ta chiếm

5


Tiết 26. Bài 14:

BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN
XÂM LƯỢC MÔNG – NGUYÊN (TT)

III. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC
NGUYÊN (1287 - 1288)
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt :
thuyền lương của Trương Văn Hổ
- Sau hai lần xâm lược Đại Việt bị thất
bại, vua Nguyên ra lệnh đình cuộc tấn
- Tại Vân Đồn, Trần Khánh Dư chỉ
công Nhật Bản, tập trung mọi lực lượng
huy quân mai phục, khi đoàn thuyền
kể cả ý đồ đánh lâu dài để đánh Đại Việt lương của Trương Văn Hổ đến, quân
lần thứ ba.
ta đánh ra dữ dội.

- Đứng trước nguy cơ bị xâm lược, nhà
- Kết quả: Phần lớn thuyền lương bị
Trần khẩn trương chuẩn bị tăng cường
đắm, số còn lại bị quân ta chiếm.
quân ở những nơi hiểm yếu, nhất là vùng 3. Chiến thắng Bạch Đằng
biên giới và vùng biển.
Chiến trận Vân Đồn tình thế ýcủa quân
Sau thắng trận Vân Đồn có nghĩa gì?
- Cuối tháng 12/ 1287, qn Ngun ồ
Làm cho như thế nào ? vào tình trạng
Nguyên quân giặc rơi
ạt tấn công Đại Việt.
khốn đốn, tinh thần giặc hoang mang.
- Đầu năm 1288, Thoát Hoan xây
dựng căn cứ ở Vạn Kiếp.


Tiết 26. Bài 14:

BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN
XÂM LƯỢC MÔNG – NGUYÊN (TT)

III. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC
NGUYÊN (1287 - 1288)
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt
Đợi mãi khơng thấyqn Ngun đến
Trước tình thế đó thuyền lương đã
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đồn thuyền
Thốt Hoan đã làm gì?Trần và Trần
Dựa vào

làm gì ? đâu mà vua
lương của Trương Văn Hổ
Quốc Tuấn đã chọn Sơng Bạch
Binh lính tàn phá, cướp bóc lương
3. Chiến thắng Bạch Đằng
Trước tình thế này vua
Đằng làm nơi mai phục? tôi nhà Trần
thực của dân, cho khai quật lăng mộ
a. Hồn cảnh:
đã làm gì ?
họ vào Trần Thái Tơng)
DựaTrần ( địa thế hiểm trở, là nơi đã
- Cuối tháng 1/ 1288, Thoát Hoan vào
từng diễn ra chiến thắng năm 938 ( Ngơ
thành Thăng Long trống vắng
Quyền), 981 ( Lê Hồn)
- Kế hoạch “ Vườn khơng nhà trống”
của triều đình làm cho quân Nguyên
tuyệt vọng.
- Nhà Trần mở cuộc phản công ở cả hai
mặt trận thủy, bộ, quyết định chọn
Sông Bạch Đằng làm trận quyết chiến
b. Diễn biến:


b. DiÔn biÕn.

X XX

X

8


9


Tiết 26. Bài 14:

BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN
XÂM LƯỢC MÔNG – NGUYÊN (TT)

III. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC
NGUYÊN (1287 - 1288)
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt
- Tháng 4/1288 đồn thuyền Ơ Mã Nhi
rút về theo sông Bạch Đằng.
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền
- Ta nhử địch vào sâu trận địa khi nước
lương của Trương Văn Hổ
dâng cao
3. Chiến thắng Bạch Đằng
- Lúc nước rút, thuyền địch xơ vào cọc
a. Hồn cảnh:
và bị quân ta đánh từ hai bên bờ.
- Cuối tháng 1/ 1288, Thoát Hoan vào
c. Kết quả:
thành Thăng Long trống vắng
Nhiều tên giặc bị chết, Ô Mã Nhi bị
- Kế hoạch “ Vườn khơng nhà trống”
bắt sống.

của triều đình làm cho quân Nguyên
Hãy nêu ý nghĩa của trận Bạch
tuyệt vọng.
Đằng năm 1288?
- Nhà Trần mở cuộc phản công ở cả hai
mặt trận thủy, bộ, quyết định chọn
Đập tan mộng xâm lăng của giặc Nguyên
Sông Bạch Đằng làm trận quyết chiến
b. Diễn biến:


Sông Chanh - nơi diễn ra trận Bạch Bằng lịch sử

11


DI TÍCH CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG

Hai địa điểm cắm cọc được phát hiện (dấu X)

12


DI TÍCH CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG

Di tích bãi cọc chiến thắng Bạch Đằng năm 1288, tại xã Yên
Giang, Yên Hưng đã được xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia


DI TÍCH CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG

Cọc gỗ Bạch Đằng


DI TÍCH CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG

Làng quê Hà Nam bên dịng sơng Bạch Đằng lịch sử


Cách đánh giặc của nhà Trần trong cuộc kháng chiến lần thứ
ba có gì giống và khác so với lần thứ hai?
* Giống
*Khác
• Tránh thế giặc mạnh, chủ động • Tập trung tiêu diệt đoàn thuyền
lương của Trương Văn Hổ để
vừa cản giặc vừa rút lui để bảo
chúng rơi vào thế bị động
tồn lực lượng
• Chủ trương bố trí trận địa trên
• Thực hiện để gây khó khăn
bãi cọc ở sơng Bạch Đằng để
cho giặc
tiêu diệt đồn thuyền chiến của
• Chờ thời cơ phản công tiêu
giặc
diệt giặc


Chọn một đáp án mà em cho là đúng nhất
Vì sao vua Trần và Trần Quốc Tuấn lại chọn sông Bạch Đằng làm nơi

quyết chiến với giặc ?
A

Là nơi có thể đánh tan quân thủy và bộ của giặc.

B

Lợi thế của quân ta là đánh dưới nước.

C

Nơi đây có địa hình hiểm trở.

D

Cả ba ý trên..
Chúc mừng bạn !

Bạn thử lần nữa xem !

Sai rồi !
Ồ ! Tiếc quá.


Chọn một đáp án mà em cho là đúng nhất
Chiến thắng ở Vân Đồn có ý nghĩa như thế nào ?
A

Quân Nguyên rơi vào tình trạng thiếu lương thực
nghiêm trọng.

B

Tinh thần hoang mang.

C

Tạo điều kiện để quân ta phản công.

D

Gồm cả ba yếu tố trên.
Chúc mừng bạn !

Bạn thử lần nữa xem !

Ồ ! Tiếc quá.
Sai rồi !


CỦNG CỐ BÀI HỌC
Em hãy nối nội dung ở cột I với cột II sao cho đúng
II
I
Sự kiện
Các chiến thắng lớn
Kháng chiến lần thứ I,
chống quân xâm lược
Mông Cổ (1258)

Đông Bộ Đầu

Kháng chiến lần thứ II,
chống quân xâm lược
Nguyên (1285)

Vân Đồn
Bạch Đằng

Kháng chiến lần thứ III,
chống quân xâm lược
Nguyên (1288)

Tây Kết

Hàm Tử
Chương Dương
19