Ths. Lê Văn Đoàn
Lê
(Dùng cho các l p nâng cao và chuyên)
Trường :
Họ và Tên học sinh :
Lớp :
Năm học :
Tp. H Chí Minh ngày 02/10/2012
M CL C
Trang
CHƯƠNG 1.
A – CHUY N
NG H C CH T I M ------------------------------------------------------ 1
NG TH NG
U ---------------------------------------------------------------------- 1
D ng tốn 1. V n t c trung bình – Qng ư ng – Th i i m và th i gian ------------------D ng tốn 2. Phương trình chuy n ng th ng u – Bài toán g p nhau ---------------------D ng toán 3.
th c a chuy n ng th ng u --------------------------------------------------Tr c nghi m chuy n ng th ng u ------------------------------------------------------------áp án tr c nghi m ---------------------------------------------------------------------------------B – CHUY N
NG TH NG BI N
I
U ------------------------------------------------------- 37
D ng toán 1. Tìm Gia t c – Quãng ư ng – V n t c – Th i gian ------------------------------D ng toán 2. Vi t phương trình chuy n ng – Bài toán g p nhau ----------------------------D ng toán 3.
th trong chuy n ng th ng bi n i u -------------------------------------Tr c nghi m chuy n ng th ng bi n i u --------------------------------------------------áp án tr c nghi m ---------------------------------------------------------------------------------C – RƠI T
4
10
20
27
36
40
51
58
62
68
DO ---------------------------------------------------------------------------------------------- 69
Bài t p rơi t do -----------------------------------------------------------------------------------------Bài t p ném th ng ng -------------------------------------------------------------------------------Tr c nghi m rơi t do ------------------------------------------------------------------------------áp án tr c nghi m ---------------------------------------------------------------------------------D – CHUY N
NG TRÒN
70
75
79
84
U ----------------------------------------------------------------------- 85
Bài t p chuy n ng tròn u -------------------------------------------------------------------------- 87
Tr c nghi m chuy n ng tròn u --------------------------------------------------------------- 92
áp án tr c nghi m ---------------------------------------------------------------------------------- 98
E – TÍNH TƯƠNG
I C A CHUY N
NG ------------------------------------------------------- 99
Bài t p tính tương i c a chuy n ng -------------------------------------------------------------- 99
Tr c nghi m tính tương i c a chuy n ng --------------------------------------------------- 103
áp án tr c nghi m ---------------------------------------------------------------------------------- 108
CHƯƠNG 2.
NG L C H C CH T I M --------------------------------------------- 109
A – T NG H P VÀ PHÂN TÍCH L C – CÁC
NH LU T NIUTƠN --------------------------- 109
D ng tốn 1. T ng h p và phân tích l c – i u ki n cân b ng ---------------------------------D ng toán 2. Các nh lu t Niutơn ------------------------------------------------------------------Tr c nghi m t ng h p và phân tích l c – Các nh lu t Niutơn -----------------------------áp án tr c nghi m ----------------------------------------------------------------------------------
113
118
125
132
B – CÁC L C CƠ H C ------------------------------------------------------------------------------------ 133
D ng toán 1. Các bài toán liên quan n l c h p d n --------------------------------------------Tr c nghi m l c h p d n ---------------------------------------------------------------------------áp án tr c nghi m ---------------------------------------------------------------------------------D ng toán 2. Các bài toán liên quan n l c àn h i ---------------------------------------------Tr c nghi m l c àn h i ----------------------------------------------------------------------------
136
139
141
142
148
áp án tr c nghi m ---------------------------------------------------------------------------------D ng toán 2. Các bài toán liên quan n l c ma sát ----------------------------------------------Tr c nghi m l c ma sát ----------------------------------------------------------------------------áp án tr c nghi m ---------------------------------------------------------------------------------C–
NG D NG CÁC L C CƠ H C VÀ CÁC
D
D
D
D
D
151
152
156
160
NH LU T NIUTƠN -------------------------- 161
ng toán 1. Hai bài toán ng l c h c – Bài toán m t ph ng nghiêng -----------------------ng toán 2. Chuy n ng c a v t b ném ngang – ném xiên ----------------------------------ng toán 3. Chuy n ng c a h v t --------------------------------------------------------------ng toán 4. L c hư ng tâm và chuy n ng cong ----------------------------------------------ng toán 4. H quy chi u qn – khơng qn tính – Tăng gi m tr ng lư ng ---------------Tr c nghi m ng d ng các l c cơ h c và các nh lu t Niutơn ------------------------------áp án tr c nghi m ----------------------------------------------------------------------------------
Ths. Lê Văn ồn (Tp.H Chí Minh)
Nh n d y kèm và LT H theo nhóm mơn Tốn – Lí
T: 0929.031.789 – 0933.755.607
Email:
161
170
178
187
192
198
207
Phân lo i và phương pháp gi i V t Lí 10 – H c kì I
Chương
Ths. Lê Văn ồn
1
NG H C CH T I M
A – CHUY N
I – Chuy n
NG TH NG
U
ng cơ
Chuy n
ng cơ
Là s thay
Tp. Vũng Tàu
i v trí c a v t so v i các v t khác theo th i gian.
Ch t i m
M t v t có kích thư c r t nh so v i
dài c a ư ng i ư c
xem là m t ch t i m có kh i lư ng b ng kh i lư ng c a v t.
Qu
o
Tp.HCM
T p h p t t c các v trí c a m t ch t i m chuy n ng t o ra
m t ư ng nh t nh. ư ng ó ư c g i là qu
o c a chuy n
Xác
nh v trí c a v t trong không gian
C n ch n 1 v t làm m c, 1 h tr c t a
Xác
ng.
nh th i gian trong chuy n
g n v i v t làm m c và xác
nh các t a
ng
C n ch n m t m c th i gian và dùng m t
c a v t ó.
y
ng h .
H qui chi u
C
Bao g m: v t làm m c, h tr c t a , thư c o, m c th i gian
và ng h . Chuy n ng có tính tương i tùy thu c h qui chi u.
Chuy n
A
ng t nh ti n
Chuy n ng t nh ti n c a m t v t r n chuy n
song song v i m t phương nh t nh.
II – Chuy n
ng th ng
O
x
B
ng mà ư ng n i hai i m b t kì trên v t ln
u–V nt c
nh nghĩa
Chuy n ng th ng u là chuy n ng trên m t ư ng th ng, trong ó v t i ư c nh ng
quãng ư ng b ng nhau trong nh ng kho ng th i gian b ng nhau b t kì.
V n t c c a chuy n
a/
ng th ng
u
nh nghĩa
V n t c c a chuy n ng th ng u là i lư ng véctơ c trưng cho s chuy n ng nhanh hay
ch m c a chuy n ng và ư c o b ng thương s gi a quãng ư ng i ư c và kho ng th i
gian dùng
i h t quãng ư ng ó.
Hư ng chy n
v : V n t c, ơn v (m /s) hay (km /h)
s
v = v i s : Quãng ư ng, ơn v (m) hay (km)
t
t : Th i gian, ơn v (s) hay (h)
Trong chuy n
Page - 1 -
ng th ng
u thì v n t c là m t
i lư ng không
ng
v
i v = const .
"All the flower of tomorrow are in the seeks of today……"
Phân lo i và phương pháp gi i V t Lí 10 – H c kì I
Ths. Lê Văn ồn
b/ V n t c trung bình c a m t chuy n
V n t c trung bình c a m t chuy n
v tb =
T ng quãng ư ng
u
ng trên m t quãng ư ng ư c tính b ng công th c:
∑s = s
∑t t
1
+ s2 + s3 + ...
1
=
T ng th i gian
III – Phương trình và
ng khơng
+ t2 + t3 + ...
th c a chuy n
ư ng i c a chuy n
ng th ng
ng th ng
=
v1 t1 + v2 t2 + v 3 t3 + ...
t1 + t2 + t3 + ...
u (chuy n
ng
u)
u
s = v .t
Phương trình c a chuy n
● x o : là t a
c av t
ng th ng
u
th i i m t = to ( ư c xác
nh d a vào h tr c t a
v > 0 :
N u v cùng chi u dương.
● v : là v n t c c a v t. Ta có
v < 0 : N u v ngư c chi u dương.
ng x = x o + v (t − to )
a/ Phương trình chuy n
)
v
s = x − xo
b/ Các trư ng h p riêng
t
O
N u ch n g c th i gian lúc v t xu t phát (to = 0) , lúc ó:
x = x o + vt ⇒ x − x o = s = vt là ư ng di c a v t. Lưu ý:
N u to = 0 , v t
th c a chuy n
a/
th t a
g ct a
ng th ng
th t a c a chuy n
+ N u v>0:
th có d
+ N u v<0:
th có d
Trong chuy n ng th ng
b/
ng th ng u có d ng m t o n th ng.
ng d c lên (hình a)
ng d c xu ng (hình b)
u, v n t c có giá tr b ng v i h s góc c a ư ng bi u di n
x − xo
t
=v
th v n t c (h tr c tOv)
th v n t c là m t o n th ng song song v i tr c th i gian t (hình c)
Hình a
x
Hình b
x
xo
O
u
theo th i gian: tan α =
V n t c là h ng s nên
xo
di n tích hình ch nh t có hai
c nh là v và t trên
th v − t
(h tr c tOx)
c at a
x o = 0 thì x = vt .
d i (x − x o ) b ng
v
Hình c
α
α
v>0
t
" C n cù bù thông minh…………"
O
v<0
t
O
t
Page - 2 -
Phân lo i và phương pháp gi i V t Lí 10 – H c kì I
Ths. Lê Văn ồn
HOI VÂN DUNG THUYÊT
CÂU HOI VÂN DUNG LI THUYÊT
Câu hỏi 1.
Ch t i m là gì ?
Câu hỏi 2.
Nêu cách xác
nh v trí c a m t ơ tơ trên m t qu c l ?
Câu hỏi 3.
Nêu cách xác
nh v trí c a m t v t trên m t m t ph ng ?
Câu hỏi 4.
H t a
và h quy chi u khác nhau
Câu hỏi 5.
Chuy n
ng t nh ti n là gì ? L y nh ng thí d minh h a cho chuy n
Câu hỏi 6.
Khi u quay (trong công viên) ho t
b ph n nào quay ?
Câu hỏi 7.
Quĩ o là gì ? Hãy ghép m i thành ph n c a m c A ng v i m i thành ph n c a m c B
ư c m t phát bi u úng.
i m cơ b n nào ?
ng, b ph n nào c a u quay chuy n
C tA
(1) : Chuy n
ng c a Trái
(2) : Chuy n
(3) : Chuy n
c a Trái
Câu hỏi 8.
xác
Câu hỏi 9.
Chuy n
ng t nh ti n,
C tB
(a ) : chuy n
ng th ng.
ng c a thang máy là
(b) : chuy n
ng cong.
ng c a m t ngư i trong o n cu i
(c) : chuy n
ng tròn.
(d) : Chuy n
ng t nh ti n.
t quanh M t Tr i là
c a m t máng trư t nư c th ng là
(4) : Chuy n
ng t nh ti n ?
ng c a ngôi nhà trong s t quay
t là
nh v trí c a m t tàu bi n gi a
ng th ng
i dương, ngư i ta dùng nh ng t a
u là gì ? Nêu nh ng
c i m c a chuy n
ng th ng
nào ?
u?
trung bình c a chuy n ng th ng u
Câu hỏi 10. T c trung bình là gì ? Vi t cơng th c tính t c
trên nh ng quãng ư ng khác nhau ? V n t c trung bình trên quãng ư ng khác nhau thì có
gi ng nhau hay khơng ? T i sao ?
Câu hỏi 11. Vi t công th c tính quãng ư ng i ư c và phương trình chuy n ng c a chuy n ng
th ng u ? G i tên, ơn v và nêu ng n g n cách xác nh các thành ph n trong cơng th c
phương trình chuy n ng ?
Câu hỏi 12. Nêu cách v
th t a
Câu hỏi 13. M t ô tô ang chuy n
yên i v i :
– th i gian c a m t chuy n
ng th ng
ng. Hãy nêu m t vài b ph n chuy n
a/ M t ư ng.
u?
ng và m t vài b ph n
ng
b/ Thành xe.
o c a chi c xe p ch y trên ư ng ? M t oàn tàu l a ang chuy n
Câu hỏi 14. Hãy cho bi t qu
ng i ngang qua m t nhà ga. H i :
a/
i v i nhà ga, các ồn tàu có chuy n
ng khơng ?
b/
i v i ồn tàu, các toa tàu có chuy n
ng khơng ? Nhà gà có chuy n
Câu hỏi 15. Khi tr i gió l ng, em i xe
gi i thích hi n tư ng ó ?
ng khơng ?
p phóng nhanh, c m th y gió t phía trư c th i vào m t. Hãy
Câu hỏi 16. N u l y m c th i gian là lúc 5 gi 15 phút thì sau ít nh t bao lâu kim phút u i k p kim gi ?
S: 12 phút 16, 36 giây.
Page - 3 -
"All the flower of tomorrow are in the seeks of today……"
Phân lo i và phương pháp gi i V t Lí 10 – H c kì I
Ths. Lê Văn ồn
Dạng
Dạng toŸn 1. Vận tốc trung b˜nh ¼ Qužng đường ¼ Thời điểm vš thời gian
Phương phŸp
S d ng: v tb =
T ng quãng ư ng
∑s = s
∑t t
1
+ s2 + s3 + ...
1
T ng th i gian
=
+ t2 + t3 + ...
=
v1 t1 + v2 t2 + v 3 t3 + ...
t1 + t2 + t3 + ...
Lưu ý r ng v tb trên quãng ư ng khác nhau thì khác nhau, nói chung: v tb ≠
v1 + v 2
2
BAI TÂP AP DUNG
BAI TÂP AP DUNG
Bài 1.
M t ngư i lái m t chi c xe ô tô xu t phát t A lúc 6 gi , chuy n
là 120 (km) .
a/ Tính v n t c c a xe, bi t r ng xe
b/ Sau 30 phút
tr v
ng th ng
u
n B, cách A
n B lúc 8 gi 30 phút ?
t i B, xe ch y ngư c v A v i v n t c 60 (km /h) . H i vào lúc m y gi ô tô s
nA?
S: 48 (km /h) − 11h00 ' .
Bài 2.
Hai v t cùng chuy n
ng
u trên m t ư ng th ng. V t th nh t i t A
V t th hai cũng xu t phát t A cùng lúc v i v t th nh t nhưng
n B trong 10 (s) .
n B ch m hơn 2 (s) . Bi t
o n ư ng AB = 32 (m) .
a/ Tính v n t c c a các v t ?
b/ Khi v t th nh t
S: 3,2 (m /s) −
Bài 3.
n B thì v t th hai ã i ư c quãng ư ng bao nhiêu ?
8
(m /s) − 80 (m) .
3
3
M t ngư i i mô tô v i quãng ư ng dài 100 (km) . Lúc
u ngư i này d
1
quãng ư ng, ngư i này mu n
5
quãng ư ng sau ngư i ó i v i v n t c là bao nhiêu ?
40 (km /h) . Nhưng sau khi i ư c
S:
Bài4.
160
3
M t ô tô d
nh i v i v n t c
n s m hơn 30 phút. H i
53, 33 (km /h) .
nh chuy n
ng v i v n t c v1 = 60 (km /h)
n b n úng gi . Do g p tàu h a
ch y c t ngang ư ng nên ô tô ph i d ng l i trư c ư ng s t trong kho ng th i gian t = 6 phút.
n b n úng gi , ngư i lái xe ph i tăng t c
c a ô tô nhưng không vư t quá
v2 = 90 (km /h) . H i ơ tơ có n b n úng gi hay không ? Bi t kho ng cách t ư ng s t n
b n là L = 15 (km) .
S: v'2 = 100 (km /h ) ⇒ Không
" C n cù bù thông minh…………"
n úng gi .
Page - 4 -
Phân lo i và phương pháp gi i V t Lí 10 – H c kì I
Bài5.
Hai xe chuy n
ng th ng
Ths. Lê Văn oàn
n B cách nhau 60 (km ) . Xe m t có v n t c 15 (km /h) và
ut A
i liên t c không ngh . Xe hai kh i hành s m hơn xe m t 1 gi nhưng d c ư ng ph i ngh 2
gi . H i xe hai ph i i v i t c b ng bao nhiêu
n B cùng lúc v i xe m t ?
S: v2 = 20 (km /h ) .
Bài6.
Hai xe chuy n
ng th ng
u trên cùng m t ư ng th ng v i các v n t c không
i.
● N u i ngư c chi u nhau thì sau 15 phút kho ng cách gi a hai xe gi m 25 (km ) .
● N u i cùng chi u nhau thì sau 15 phút kho ng cách gi a hai xe ch gi m 5 (km ) .
Tính v n t c c a m i xe ?
S: v1 = 40 (km /h) và v2 = 60 (km /h) .
Bài7.
Hai xe chuy n ng u kh i hành cùng lúc hai i m cách nhau 40km . N u chúng i ngư c
chi u thì sau 24 phút thì g p nhau. N u chúng i cùng chi u thì sau 2 gi u i k p nhau. Tìm v n
t c c a m i xe ?
S: 60 (km ), 40 (km ) .
Bài8.
M t canô r i b n chuy n ng th ng u. Tho t tiên canô ch y theo hư ng Nam – B c trong
th i gian 2 phút 30 giây r i t c thì r sang hư ng ông – Tây và ch y thêm 3 phút 20 giây v i
v n t c như trư c và d ng l i. Kho ng cách t nơi xu t phát n nơi d ng l i là 1km. Tính v n
t c c a canô ?
S: v = 4 (m /s) .
Bài9.
M t canô r i b n chuy n ng th ng u. Tho t u, canô ch y theo hư ng B c – Nam trong
th i gian 2 phút 40 giây, r i ngay l p t c r sang hư ng ông – Tây và ch y thêm 2 phút v i v n
t c như trư c và d ng l i. Kho ng cách gi a nơi xu t phát và d ng l i là 1km. Tìm v n t c c a
canô ?
S: 23 (km /h) .
Bài10. M t canô r i b n chuy n
ng th ng
u v i v n t c không
i là 27 (km /h) . Tho t
u, ch y
theo hư ng B c – Nam trong th i gian 4 phút r i ngay l p t c r sang hư ng ông – Tây và
ch y thêm 3 phút cũng v i v n t c là 27 (km /h) và d ng l i. Tính kho ng cách t nơi xu t phát
n nơi d ng l i ?
S: 2,25 (km ) .
Bài11. Năm 1946 ngư i ta o kho ng cách Trái t – M t Trăng b ng k thu t ph n x sóng radar.
Tính hi u radar phát ra t Trái t truy n v i v n t c c = 3.108 (m /s) ph n x trên b m t c a
M t Trăng và tr l i Trái
Trái
t. Tín hi u ph n x
ư c ghi nh n sau 2, 5 (s) k t lúc truy n. Coi
t và M t Trăng có d ng hình c u, bán kính l n lư t là R Ð = 6400 (km ) và
R T = 1740 (km ) . Hãy tính kho ng cách d gi a hai tâm ?
(Ghi chú: Nh các thi t b ph n x tia laser, ngư i ta o ư c kho ng cách này v i
t i centimet).
chính xác
S: d = 383140 (km ) .
Bài12. M t xe ch y trong 5 gi . Hai gi
u ch y v i v n t c là 60 (km /h) ; 3 gi sau v i v n t c
40 (km /h) . Tính v n t c trung bình c a xe trong su t th i gian chuy n
Page -5-
ng ?
"All the flower of tomorrow are in the seeks of today……"
Phân lo i và phương pháp gi i V t Lí 10 – H c kì I
Ths. Lê Văn ồn
S: v tb = 48 (km /h ) .
Bài13. M t ô tô i v i v n t c 60 (km /h) trên n a ph n
ư ng còn l i ô tô i n a th i gian
u c a o n ư ng AB. Trong n a o n
u v i v n t c 40 (km /h) và n a th i gian sau v i v n t c
20 (km /h) . Tính v n t c trung bình c a ơ tơ ?
S: v tb = 40 (km /h) .
Bài14. M t chi c xe ch y 50 (km )
u tiên v i v n t c 25 (km /h ); 70 (km ) sau v i v n t c
35 (km /h) Tính v n t c trung bình c a xe trong su t quãng ư ng chuy n
ng ?
S: v tb = 30 (km /h) .
Bài15. M t xe ch y trong 6h. Trong 2h
u ch y v i v n t c 20 (km /h) ; trong 3h k ti p v i v n t c
30 (km /h) ; trong gi cu i v i v n t c 14 (km /h) . Tính v n t c trung bình c a xe trong su t th i
gian chuy n
ng ?
S: v tb = 24 (km /h ) .
1
1
quãng ư ng u tiên v i v n t c 30 (km /h );
quãng ư ng k ti p v i
3
3
v n t c 20 (km /h) ; ph n còn l i v i v n t c 10 (km /h) . Tính v n t c trung bình c a xe trong
Bài16. M t chi c xe ch y
su t th i gian chuy n
ng ?
S: v tb = 16, 36 (km /h ) .
Bài17. M t ngư i i xe
p trên m t o n th ng MN. Trên
1
o n ư ng
3
u i v i v n t c 15 (km /h)
1
o n ư ng ti p theo i v i v n t c 10 (km /h) , quãng ư ng còn l i i v i v n t c là
3
5 (km /h) . Tính v n t c trung bình c a xe p trên c o n ư ng MN ?
và
S: v tb = 8,18 (km /h ) .
1
1
quãng ư ng u tiên v i v n t c 12 (km /h);
còn l i ch y v i v n t c
2
2
20 (km /h) . Tính v n t c trung bình c a xe trong su t quãng ư ng chuy n ng ?
Bài18. M t chi c xe ch y
S: v tb = 15 (km /h) .
Bài19. M t ngư i i t A n B theo chuy n ng th ng. N a o n ư ng u, ngư i y i v i v n t c
trung bình 8 (km /h) . Trên o n ư ng còn l i thì n a th i gian u i v i v n t c trung bình
5 (km /h) và n a th i gian sau v i v n t c 3 (km /h ) . Tìm v n t c trung bình c a ngư i ó trên
c qng ư ng AB ?
S: v tb = 5, 33 (km /h) .
" C n cù bù thông minh…………"
Page -6-
Phân lo i và phương pháp gi i V t Lí 10 – H c kì I
Ths. Lê Văn ồn
Bài20. M t v n ng viên xe p i trên o n ư ng ABCD. Trên o n AB ngư i ó i v i v n t c
36 (km /h) m t 45 phút, trên o n BC v i v n t c 40 (km /h) trong th i gian 15 phút và trên
o n CD v i v n t c 30 (km /h) trong th i gian 1 gi 30 phút.
a/ Tính quãng ư ng ABCD ?
b/ Tính v n t c trung bình c a ngư i ó trên quãng ư ng ABCD ?
S: a / sABCD = 82 (km )
b / v tb = 32, 8 (km /h) .
Bài21. Xe ch y trên o n ư ng th ng AB v i v n t c trung bình là 40 (km /h) . Bi t n a o n ư ng
u xe chuy n
ng th ng
u v i v n t c v1 = 30 (km /h) . N a o n ư ng sau xe ch y th ng
u v i v n t c v2 b ng bao nhiêu ?
Bài22. M t ngư i bơi d c theo chi u dài 50 (m ) c a h bơi h t 20 (s) , r i quay v ch xu t phát trong
22 (s) . Hãy xác
nh v n t c trung bình và t c
trung bình trong su t th i gian i và v ?
S: 0 (km /h ) và 2, 38 (km /h) .
Bài23. M t v t chuy n ng trên hai o n ư ng liên ti p v i v n t c l n lư t là v1 và v2. H i trong
i u ki n nào thì v n t c trung bình trên c o n ư ng b ng trung bình c ng c a hai v n t c ?
S: v1 ≠ v2 và t1 = t2 .
Bài24. Hai ô tô kh i hành
Xe I i
ng th i t m t
1
quãng ư ng
2
a i mAv
a i m B, bi t o n ư ng AB = 120 (km ) .
1
sau v i v n t c v2 = 60 (km /h) . Xe
2
1
u và v i v n t c v2 trong th i gian sau. H i xe nào n
2
u v i v n t c v1 = 40 (km /h) ,
1
th i gian
2
B trư c và trư c th i gian bao lâu ?
II i v i v n t c v1 trong
S: t = 6 phút.
Bài25. M t ô tô xu t phát t A lúc 6 gi sáng, chuy n
ng th ng
u t i B, cách A : 150 (km ) . Tính
v n t c c a ô tô, bi t r ng nó t i B lúc 8 gi 30 phút ?
Bài26. M t ô tô xu t phát t A lúc 6 gi sáng chuy n
n B là 250 (km ) .
a/ Tính v n t c c a xe ?
b/ Xe ti p t c chuy n ng th ng u
c/ Xe d ng l i B 30 phút và chuy n
ng th ng
u t i B lúc 8h30', kho ng cách t A
n C lúc 10h30'. Tính kho ng cách t B n C ?
ng ngư c v A v i v n t c 62, 5 (km /h ) thì xe v
nA
lúc m y gi ?
Bài27. M t v n ng viên xe p xu t phát t i A lúc 6 gi sáng, chuy n ng th ng u t i B v i v n
t c 54 (km /h) . Kho ng cách t A n B là 135 (km ) . Tính th i gian và th i i m khi xe t i
ư cB?
M t ngư i t p th d c ch y trên m t ư ng th ng (ch theo m t chi u). Lúc u ngư i ó ch y
u v i v n t c trung bình 5 (m /s) trong th i gian 4 phút. Sau ó ngư i y ch y u v i v n t c
4 (m /s) trong th i gian 3 phút.
a/ H i ngư i y ch y ư c quãng ư ng b ng bao nhiêu ?
Page -7-
"All the flower of tomorrow are in the seeks of today……"
Phân lo i và phương pháp gi i V t Lí 10 – H c kì I
Ths. Lê Văn ồn
b/ V n t c trung bình trong tồn b th i gian ch y b ng bao nhiêu ?
i ư c 10 (m ) thì ngư i ó l i nhìn
Bài28. M t ngư i i b trên ư ng th ng. C
ng h
th i gian ã i. K t qu
o
∆x (m )
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
∆t (s)
8
8
10
10
12
12
12
14
14
o kho ng
d i và th i gian th c hi n ư c ghi trong b ng dư i ây
14
a/ Tính v n t c trung bình cho t ng o n ư ng 10m ?
b/ V n t c trung bình cho c quãng ư ng i ư c là bao nhiêu ? So sánh v i giá tr trung bình
c a các v n t c trung bình trên m i o n ư ng 10m ?
Bài29. Hai h c sinh i c m tr i. Nơi xu t phát cách nơi c m tr i 40km . H có m t chi c xe
dùng cho m t ngư i và h s p x p như sau :
Hai ngư i kh i hành lúc, m t i b v i v n t c không i v1 = 5 (km /h) , m t i xe
t c không
i v2 = 15 (km /h) .
ngư i kia n nơi thì l y xe
n nơi cùng lúc.
nm t
a i m thích h p, ngư i i xe
p s d ng. V n t c i b và i xe
p ch
pv iv n
p b xe và i b . Khi
p v n như trư c. Hai ngư i
a/ Tính v n t c trung bình c a m i ngư i ?
b/ Xe p không ư c s d ng trong th i gian bao lâu ?
S: a / v tb = 7, 5 (km /h)
Bài30. M t ngư i i t A
3 (km /h ) thì
b / t = 2h40 ' .
n B v i v n t c v1 = 12 (km /h) . N u ngư i ó tăng v n t c thêm
n nơi s m hơn 1 gi .
a/ Tìm quãng ư ng AB và th i gian d
b/ Ban
nh i t A
nB?
u ngư i ó i v i v n t c v1 = 12 (km /h) ư c
quãng ư ng s1 thì xe b hư ph i s a ch a m t 15 phút.
Do ó trong quãng ư ng còn l i ngư i y i v i v n
t c v2 = 15 (km /h) thì n nơi v n s m hơn d
nh
30 phút. Tìm quãng ư ng s1 ?
Bài31. Hai tàu A và B cách nhau m t kho ng a = 500 (m ) ,
ng
th i chuy n ng th ng u v i cùng
l nvc av nt c
t hai nơi trên m t b h th ng. Tàu A chuy n ng theo
hư ng vng góc v i b , trong khi tàu B ln hư ng v
phía tàu A. Sau m t th i gian
lâu, tàu B và tàu A
chuy n ng trên cùng m t ư ng th ng nhưng cách nhau
1 kho ng khơng i. Tính kho ng cách này ?
A
B
500m
S: d = 250 (m ) .
Bài32. Ơ tơ ch khách chuy n ng th ng u v i v n t c
v1 = 54 (km /h) . M t hành khách cách ô tô o n
A
a
a = 400 (m ) và cách ư ng o n d = 80 (m ) , mu n ón
ơ tơ. H i ngư i ó ph i ch y theo hư ng nào v i v n t c
nh nh t b ng bao nhiêu
ón ư c ơ tơ ?
" C n cù bù thông minh…………"
d
B
v1
Page -8-
Phân lo i và phương pháp gi i V t Lí 10 – H c kì I
Ths. Lê Văn ồn
S: v min = 10, 8 (km /h) .
Bài33. M t xe buýt chuy n ng th ng u trên ư ng v i v n
t c v1 = 16 (m /s) . M t hành khách ng cách ư ng m t
A
a
o n a = 60 (m ) . Ngư i này nhìn th y xe buýt vào th i
b
B
i m xe cách ngư i m t kho ng b = 400 (m ) .
v1
a/ H i ngư i này ph i ch y theo theo hư ng nào
n
ư c ư ng cùng lúc ho c trư c khi xe buýt n ó,
bi t r ng ngư i y chuy n ng v i v n t c u là v2 = 4 (m /s) .
b/ N u mu n g p xe v i v n t c nh nh t thì ngư i ph i ch y theo hư ng nào ? V n t c nh
nh t b ng bao nhiêu ?
S: 36045 ' ≤ α ≤ 143015 ' và v2 = v2 min = 2, 4 (m /s) .
Bài34. Hai ch t i m chuy n ng u v i v n t c v1 và v2 d c theo hai ư ng th ng vuông góc v i
nhau và v giao di m O c a hai ư ng y. T i th i i m t = 0 hai ch t i m cách i m O các
kho ng l1 và l2 . Sau th i gian bao nhiêu kho ng cách gi a hai ch t i m là c c ti u và kho ng
cách c c ti u y b ng bao nhiêu ?
S: tmin =
Bài35. M t ngư i
v1l1 + v2l2
2
v1 + v2
2
; lmin =
v2l1 − v1l2
2
v1 + v2
2
.
ng t i A trên m t b h như hình v . Ngư i này mu n
n B trên m t h nhanh
nh t. Cho kho ng cách d = 150 (m ), s = 70 3 (m ) như trên hình. Bi t r ng ngư i này có th
ch y d c theo b h v i v n t c v2 = 36 (km /h) và bơi th ng v i v n t c v1 = 18 (km /h) . Hãy
xác nh cách mà ngư i này ph i theo :
Ho c bơi th ng t A n B (phương án )
Ho c ch y d c theo b h m t o n r i sau ó bơi th ng n B (Phương án )
N u ch n phương án thì ngư i này ph i ch y d c theo b h m t o n b ng bao nhiêu ? và
góc h p b i phương bơi và b h là bao nhiêu ?
Gi s r ng khi ch y trên b h ho c khi bơi u thu c chuy n ng th ng u.
S: Ch y d c theo b h m t o n AD = 20 3 (m ) và (DB; DC) = α = 600 .
B
d
A
C
s
Page -9-
"All the flower of tomorrow are in the seeks of today……"
Phân lo i và phương pháp gi i V t Lí 10 – H c kì I
Ths. Lê Văn ồn
nhau
Dạng toŸn 2. Phương tr˜nh chuyển động thẳng đều ¼ Bši toŸn gặp nhau
Phương phŸp
Viết phương tr˜nh chuyển động thẳng đều
●
Bư c 1. Ch n h qui chi u ●
●
Ch n g c t a ,
ơn gi n nên ch n t a
Ot i i m
xu t phát (x o = 0) .
Ch n g c th i gian,
ơn gi n nên ch n g c th i gian
lúc v t b t u chuy n ng (to = 0) .
Ch n chi u dương.
Bư c 2. Xác nh x o (d a vào g c t a ), v (d u c a v d a vào chi u dương), to (d a
vào g c th i gian) thay vào phương trình chuy n ng th ng u:
x = x o + v ( t − to )
Bši toŸn gặp nhau
Bư c 1. Ch n h qui chi u thích h p.
Bư c 2. Vi t phương trình chuy n
ng c a t ng v t (gi s v t 1, v t 2)
x1 = x o1 + v1 (t − to1 )
x 2 = x o2 + v2 (t − to2 )
(1)
(2)
Bư c 3. T i th i i m t , hai ch t i m g p nhau:
x1 = x 2 ⇔ x o1 + v1 (t − to1 ) = x o2 + v2 (t − to2 ) ⇔ ...... ⇒ t = ...
(th i gian 2 ch t i m g p nhau k t lúc xu t phát)
Thay t vào (1) ho c (2) ta xác
nh ư c x1 ho c x 2 là v trí hai v t g p nhau.
Lưu ý
Trong phương trình chuy n ng th ng u, ta c n xác nh chính xác các y u t :
∗ T a ban u x o (d a vào h tr c t a Ox). C th :
b
a
• V t phía dương c a tr c t a thì x o > 0 .
O≡A
B
C
• V t phía âm c a tr c t a thì x o < 0 .
x oB = −b
x oC = a
x oA = 0
∗ Th i i m ban u to , thư ng thì: to = tchuy n ng − tm c.
∗ D u c a v, có hai trư ng h p c n lưu ý:
• N u v t chuy n
ng cùng chi u v i chi u (+) thì v > 0 .
• N u v t ngư c v i chi u (+) thì v < 0 .
Kho ng cách gi a hai xe
" C n cù bù thông minh…………"
th i i m t b t kì: d = x 2 − x1 .
Page -10-
Phân lo i và phương pháp gi i V t Lí 10 – H c kì I
Ths. Lê Văn ồn
BAI TÂP AP DUNG
BAI TÂP AP DUNG
Bài36. Hãy tính giá tr c a các th i i m sau
a/ 5 gi sáng, 5 gi chi u, 12 gi trưa, 8 gi t i. Khi ch n g c th i gian lúc n a êm ( 0 gi ).
b/ 5 gi sáng, 5 gi chi u, 12 gi trưa, 8 gi t i. Khi ch n g c th i gian lúc 3 gi chi u.
c/ 2 gi sáng, 2 gi chi u, 12 gi trưa, 8 gi t i. Khi ch n g c th i gian lúc 6 gi sáng.
Bài37. Cho các i m A, B, C, D như hình v dư i
20m
A
40m
50m
B
C
D
a/ Ch n g c t a
t i A, tìm t a
c a các i m B, C, D.
b/ Ch n g c t a
t i B, tìm t a
c a các i m A, C, D.
c/ Ch n g c t a
t i C, tìm t a
c a các i m A, B, D.
d/ Ch n g c t a
t i D, tìm t a
c a các i m A, B, C.
Bài38. Cho các i m A, B, C, D như hình v bên dư i.
20 km
A
40 km
50 km
B
C
a/ Ch n g c t a
t i D, tìm t a
c a các i m A, B, C.
b/ Ch n g c t a
t i C, tìm t a
c a các i m A, B, D.
c/ Ch n g c t a
t i B, tìm t a
c a các i m A, C, D.
d/ Ch n g c t a
t i A, tìm t a
D
c a các i m B, C, D.
Bài39. Vào lúc 7 gi có m t ô tô chuy n ng v i v n t c 60km/h t Tp. HCM qua ng Nai n Vũng
Tàu. Bi t ng Nai cách Tp. HCM 30km, Vũng Tàu cách ng Nai 70km. Vi t phương trình
chuy n ng c a ô tô trong các trư ng h p sau. Gi s r ng: Tp. HCM, ng Nai, Vũng Tàu
u n m trên m t ư ng th ng.
a/ Ch n chi u dương t Tp. HCM
n
ng Nai, g c t a
t i Tp. HCM, g c th i gian lúc 7h.
b/ Ch n chi u dương t Tp. HCM
n
ng Nai, g c t a
t i
c/ Ch n chi u dương t Tp. HCM
n
ng Nai, g c t a
t i Vũng Tàu, g c th i gian lúc 6h.
d/ Ch n chi u dương t Tp. HCM
ng Nai.
n
ng Nai, g c t a
t i
e/ Ch n chi u dương t
ng Nai
n Tp. HCM, g c t a
t i Tp. HCM, g th i gian lúc 7h.
f/ Ch n chi u dương t
ng Nai
n Tp. HCM, g c t a
t i
g/ Ch n chi u dương t
ng Nai
n Tp. HCM, g t a
t i Vũng Tàu, g c th i gian lúc 6h.
Bài40. Ch t i m chuy n
ng có phương trình t a
ng Nai, g c th i gian lúc 8h.
ng Nai, g c th i gian lúc qua
ng Nai, g c th i gian lúc 8h.
sau: (trong ó x tính b ng mét, t tính b ng giây)
a/ x = 5 + 4 (t − 10), (m) .
b/ x = −5t, (m ) .
c/ x = −100 + 2 (t − 5), (cm) .
d/ x = t − 1, (m) .
Page -11-
"All the flower of tomorrow are in the seeks of today……"
Phân lo i và phương pháp gi i V t Lí 10 – H c kì I
Ths. Lê Văn ồn
Xác nh t a ban u, th i i m ban u và v n t c c a ch t i m ? Tìm v trí c a ch t i m
khi nó i ư c 5 giây, 10 giây, 1 phút 30 giây ?
Bài41. M t ch t i m chuy n ng th ng u d c theo tr c t a
d ng: x = 40 + 5t (x tính b ng mét, t tính b ng giây).
a/ Xác
b/
nh tính ch t chuy n
nh t a
ng ? (chi u, v trí ban
Ox có phương trình chuy n
u, v n t c ban
ng
u)
ch t i m lúc t = 10 (s) ?
c/ Tìm quãng ư ng trong kho ng th i gian t t1 = 10 (s) → t2 = 30 (s) ?
Bài42. M t xe máy chuy n
ng d c theo tr c Ox có phương trình t a
d ng: x = 60 − 45 (t − 7 )
v i x ư c tính b ng km và t tính b ng gi .
a/ Xe máy chuy n
ng theo chi u dương hay chi u âm c a tr c t a
b/ Tìm th i i m xe máy i qua g c t a
Ox ?
?
c/ Tìm quãng ư ng và v n t c xe máy i ư c trong 30 phút k t lúc b t
Bài43. M t h c sinh i xe
p chuy n
u chuy n
ng ?
u v i v n t c 18 (km /h) t nhà i ngang qua
ng th ng
trư ng h c lên Sài Gòn. Nhà cách trư ng 3, 6 (km ) và Sài Gòn cách trư ng h c 1, 8 (km) . Vi t
phương trình chuy n
ng (t a
) c a xe
pn u
t i nhà, g c th i gian (to = 0) lúc h c sinh xu t phát t nhà và chi u dương
a/ Ch n g c t a
là chi u chuy n
ng.
b/ Ch n g c t a t i trư ng, g c th i gian lúc h c sinh xu t phát t nhà và chi u dương là
chi u t Sài Gòn n nhà.
c/ Ch n g c t a
chi u chuy n
t i trư ng, g c th i gian là lúc h c sinh i qua trư ng và chi u dương là
ng.
Bài44. Lúc 7 gi sáng, m t ô tô i qua A v i v n t c 54 (km /h)
a/ Vi t phương trình chuy n
n B cách A : 135 (km ) .
ng c a ô tô ?
b/ Xác
nh v trí c a ô tô lúc 8h ?
c/ Xác
nh th i i m ô tô
S: b / 54 (km)
nB?
c / 9h30 ' .
Bài45. Lúc 8 gi sáng, m t ngư i kh i hành t A chuy n
a/ L p phương trình chuy n
b/ Lúc 11 gi thì ngư i ó
ng th ng
u v B v i v n t c 20 (km /h) .
ng ?
v trí nào ?
c/ Ngư i ó cách A : 40 (km ) lúc m y gi ?
S: b / 60 (km )
Bài46. M t ô tô chuy n
B n xe n m
o n
c / 10h00 ' .
ng trên 1 o n th ng và c sau m i gi
u ư ng và xe ô tô xu t phát t m t
i ư c m t quãng ư ng 80 (km) .
a i m cách b n xe 3 (km ) . Ch n
b n xe làm v t m c, ch n th i i m ô tô xu t phát làm m c th i gian và ch n chi u chuy n
c a ô tô làm chi u dương
a/ Vi t phương trình t a
" C n cù bù thông minh…………"
ng
c a xe ?
Page -12-
Phân lo i và phương pháp gi i V t Lí 10 – H c kì I
Ths. Lê Văn ồn
b/ Xe cách b n xe 163 (km) lúc m y gi , gi s th i gian xe b t
u chuy n
ng lúc 9 gi ?
S: b/ Lúc 10h00'.
Bài47. M t xe khách Mai Linh xu t phát t Tp. HCM lúc 7 gi sáng, chuy n ng th ng u
Sóc Trăng v i v n t c 120 (km /h) . Bi t Tp. HCM cách Tp. Sóc Trăng là 360 (km) .
a/ Vi t phương trình chuy n
b/ Tính th i gian xe
n Tp.
ng c a xe ?
n Tp. Sóc Trăng ?
S: b/ Lúc 10 gi .
Bài48. M t xe chuy n
ng t thành ph A
n thành ph B v i v n t c 40 (km /h) . Xe xu t phát t i v
trí cách A : 10 (km ) , kho ng cách t A
a/ Vi t phương trình chuy n
b/ Tính th i gian
xe i
S: b/ Sau 3 gi chuy n
n B là 130 (km) .
ng c a xe ?
nB?
ng thì xe
n B.
Bài49. Lúc 9 gi sáng, m t ngư i i ô tô u i theo m t ngư i i xe
chuy n
p
cách mình 60 (km ) . C hai
u v i v n t c l n lư t là 40 (km /h) và 10 (km /h) .
ng th ng
a/ L p phương trình chuy n
ng c a hai xe v i cùng m t h tr c t a
?
b/ Tìm v trí và th i i m hai xe g p nhau ?
c/ V
th t a
– th i gian c a hai xe ?
S: b/ 80 (km) và 11 gi .
Bài50. Cùng m t lúc t hai
a i m A và B cách nhau 20 (km) , có hai ơ tơ chuy n
ng th ng
u, xe
A u i theo xe B v i v n t c l n lư t là 40 (km /h) và 30 (km /h) .
a/ L p phương trình chuy n
ng c a hai xe ?
b/ Xác
nh kho ng cách gi a hai xe sau 1, 5 gi và sau 3 gi ?
c/ Xác
nh v trí g p nhau c a hai xe ?
d/ Hai xe cách nhau 25 (km) lúc m y gi ? Gi s xe A b t
e/ V
th t a
u u i xe B là lúc 9 gi 30 phút.
– th i gian c a hai xe ?
S: 5 (km ), 10 (km ), 80 (km) .
Bài51. Lúc 7 gi hai ô tô cùng kh i hành t hai i m A và B cách nhau 96 (km ) và i ngư c chi u
nhau. V n t c c a xe i t A là 36 (km /h) và c a xe i t B là 28 (km /h) .
a/ L p phương trình chuy n
ng c a hai xe ?
b/ Tìm v trí và kho ng cách gi a hai xe lúc 9 gi ?
c/ Xác
nh v trí và th i i m hai xe g p nhau ?
d/ Hai xe cách nhau 15 (km) lúc m y gi ?
S: 32 (km), 8 gi 30 phút.
Page -13-
"All the flower of tomorrow are in the seeks of today……"
Phân lo i và phương pháp gi i V t Lí 10 – H c kì I
Ths. Lê Văn ồn
Bài52. Lúc 8 gi có hai xe chuy n ng th ng u kh i hành cùng m t lúc t hai i m A và B cách
nhau 56 (km ) và i ngư c chi u nhau. V n t c c a xe i t A là 20 (km /h) và c a xe i t B
là 10 (m /s) .
a/ Vi t phương trình chuy n
b/ Xác
ng c a hai xe ?
nh th i i m và v trí lúc hai xe g p nhau ?
c/ Xác nh kho ng cách gi a hai xe lúc 9h30'. Sau ó, xác
ư c t lúc kh i hành ?
nh quãng ư ng 2 xe ã i
Bài53. Cùng m t lúc t i hai i m A và B cách nhau 10 (km) có hai ơ tơ ch y cùng chi u trên o n
th ng A
n B. V n t c ô tô ch y t A là 54 (km /h) và c a ô tô ch y t B là 48 (km /h) .
a/ Vi t phương trình chuy n
b/ Xác
ng c a hai ô tô và v
th c a chúng lên cùng h tr c Oxt ?
nh th i i m và v trí hai xe g p nhau. Hãy ki m tra l i b ng
th ?
c/ Kho ng cách gi a hai xe là 2 (km) sau khi xe A i ư c quãng ư ng là bao nhiêu ?
Bài54. Lúc 7 gi m t xe chuy n
ng th ng
u kh i hành t A v B v i v n t c 12 (km /h) . M t gi
sau, m t xe i ngư c t B v A cũng chuy n
ng th ng
u v i v n t c 48 (km /h) . Bi t o n
ư ng AB = 72 (km) .
a/ L p phương trình chuy n
ng c a hai xe ?
b/ Xác
nh th i i m và v trí hai xe g p nhau ?
c/ V
th t a
– th i gian c a hai xe lên cùng h tr c ?
d/ Hai xe cách nhau 36 (km) vào lúc m y gi ?
S: 9h; 24 (km) .
Bài55. M t xe kh i hành t A lúc 9 gi
v B theo chuy n
ng th ng
u v i v n t c 36 (km /h) .
N a gi sau, m t xe i t B v v i v n t c 54 (km /h) . Cho o n ư ng AB = 108 (km) .
a/ Tìm th i i m và v trí hai xe g p nhau ?
b/ V
th t a
– th i gian c a hai xe ?
S: 10 gi 30 phút, 54 (km) .
Bài56. Lúc 6 gi sáng, m t ô tô xu t phát t A v B v i v n t c 45 (km /h) và sau ó, lúc 6h30', m t ơ
tơ khác xu t phát t B v A v i v n t c 50 (km /h) . Hai
a/ L p phương trình chuy n
b/ Xác
ng c a m i xe và v
a i m A và B cách nhau 220 (km) .
th chuy n
nh v trí và th i i m hai xe g p nhau. Hãy ki m tra b ng
ng c a m i xe ?
th ?
c/ Vào lúc m y gi thì hai xe cách nhau 10km ?
d/ N u xe xu t phát t i A sau khi chuy n ng ư c 15 phút thì b hư, ph i vào garage
ch a. Th i gian s a ch a là 45 phút. H i th i gian và a i m hai xe g p nhau ?
Bài57. Lúc 7 gi , m t ngư i ang
ngư i
B ang chuy n
" C n cù bù thông minh…………"
A chuy n
ng th ng
s a
u v i v n t c 36 (km /h) u i theo m t
ng v i v n t c 5 (m /s) . Bi t o n ư ng AB = 18 (km) .
Page -14-
Phân lo i và phương pháp gi i V t Lí 10 – H c kì I
a/ Vi t phương trình chuy n
Ths. Lê Văn ồn
ng c a hai ngư i ?
b/ Ngư i th nh t u i k p ngư i th hai lúc m y gi ?
âu ?
Bài58. Lúc 7 gi , m t ngư i i b kh i hành t A i v B v i v n t c 4 (km /h) . Lúc 9 gi , m t ngư i
i xe
p cũng xu t phát th A i v B v i v n t c 12 (km /h) .
a/ Vi t phương trình chuy n
ng c a hai ngư i ?
b/ Lúc m y gi , hai ngư i này cách nhau 2 (km) ?
c/ Xác
nh v trí và th i i m hai xe g p nhau ?
Bài59. Lúc 7 gi sáng, m t xe kh i hành t A chuy n
ng
u v B v i v n t c 40 (km /h) . Lúc 7 gi
30 phút, m t xe khác kh i hành t B i v A theo chuy n
ng th ng
u v i v n t c 50 (km /h) .
Bi t r ng quãng ư ng AB = 110 (km ) .
a/ Xác
nh v trí c a m i xe và kho ng cách gi a chúng lúc 8 gi và 9 gi ?
b/ Hai xe g p nhau
c/ V
th t a
âu ? Lúc m y gi ?
– th i gian c a hai xe ?
S: 45 (km ), 60 (km), 8h30 ' .
Bài60. Lúc 6 gi sáng m t chi c xe kh i hành t A
n B v i v n t c không
gi 30 phút, m t chi c xe th hai cũng kh i hành t A t i B nhưng l i
nh t 20 phút. Cho o n ư ng AB = 56 (km) .
i là 28 (km /h) . Lúc 6
n B s m hơn xe th
a/ Tìm th i i m và v trí hai xe g p nhau ?
b/ Xác
nh các th i i m mà kho ng cách gi a hai xe là 4 (km) ?
c/ V
th t a
– th i gian c a hai xe ?
S: 7h12 ' − 33, 6 (km) − 7h00 ' hay 7h24 ' .
Bài61. Lúc 6 gi sáng, xe 1 xu t phát t A
n B v i v n t c v1 = 20 (km /h ) . Lúc 6 gi 30 phút, xe th
2 xu t phát t B i v A v i v2 = 30 (km /h) . Cho o n ư ng AB = 110 (km ) .
a/ Vi t phương trình chuy n
ng c a hai xe ?
b/ V
th chuy n ng c a hai xe trên cùng m t h tr c t a
và th i i m hai xe g p nhau ?
? D a vào
th xác
nh v trí
c/ Tìm th i i m hai xe cách nhau 50 (km ) ?
S: 8h30 ' − 50 (km ) − 7h30 ' hay 9h30 ' .
Bài62. Lúc 6 gi xe 1 xu t phát t A
n B v i v1 = 40 (km /h) . Lúc 6 gi 30 phút xe 2 xu t phát t B
cùng chi u v i xe 1 v i v n t c v2 = 20 (km /h ) . Xe 1 u i k p xe 2 t i v trí cách B : 30 (km ) .
a/ Tính o n ư ng AB và v
th ?
b/ Tìm th i i m xu t phát c a xe 2
lúc 7 gi hai xe cách nhau 20 (km) ?
S: 50 (km) − 7h30 ' .
Page -15-
"All the flower of tomorrow are in the seeks of today……"
Phân lo i và phương pháp gi i V t Lí 10 – H c kì I
Bài63. Lúc 8 gi m t ngư i i xe
v nt c
Ths. Lê Văn oàn
pv iv nt c
u 12 (km /h) g p m t ngư i i b ngư c chi u v i
u 4 (km /h) trên cùng m t ư ng th ng. T i 8 gi 30 phút thì ngư i i xe
l i ngh 30 phút r i quay tr l i u i theo ngư i i b v i v n t c có
a/ Xác nh lúc và nơi ngư i i xe p u i k p ngư i i b ?
b/ V
th chuy n ng c a hai xe trên cùng m t h tr c t a ?
p ng ng
l n như trư c.
S: 10h15 ' – Cách ch g p trư c 9 (km) .
i 40 (km /h) g p m t ngư i i b
Bài64. Lúc 6 gi , m t ngư i i xe g n máy v i v n t c không
ngư c chi u v i v n t c 8 (km /h) trên cùng m t ư ng th ng. Vào lúc 8 gi , ngư i i xe g n
máy quay ngư c l i ti p t c chuy n
ng v i v n t c 30 (km /h) , còn ngư i i b ngưng l i ngh
30 phút r i quay ngư c l i i v i v n t c 8 (km /h) . Xác
hai ? Coi chuy n
ng th ng
nh th i i m hai ngư i g p nhau l n
u. Gi i b ng phương pháp l p phương trình t a
.
Bài65. Vào lúc 7 gi có hai ô tô kh i hành cùng m t lúc t hai i m A và B cách nhau 120 (km) trên
cùng m t ư ng th ng, chuy n ng hư ng vào nhau. Xe i t A ch y v i v n t c không i là
60 (km /h) , còn xe t B là 40 (km /h) . Ch n g c t a
t i i m A và g c th i gian là lúc 7 gi .
a/
b/
c/
d/
Tìm th i i m và v trí hai xe g p nhau ?
Tìm kho ng cách gi a hai xe sau 1 gi kh i hành ?
N u xe i t A kh i hành tr hơn n a gi , thì sau bao lâu chúng m i g p nhau ?
th t a – th i gian c a hai xe ?
V
S: 8h12 '− 72 (km ) − 20 (km ) − 8h30 ' .
Bài66. Lúc 7 gi sáng, m t xe ô tô kh i hành t A v i v n t c v1 = 60 (km /h) i v C. Cùng lúc ó t
B cách A : 20 (km ) m t xe t i kh i hành cũng i v C (hình v 1) v i v n t c v2 = 40 (km /h) .
Cho bi t o n ư ng AC = 210 (km) .
a/ Xác
b/ Xác
nh th i i m khi ô tô cách xe t i 40 (km) ?
c/ V
th t a
A
nh th i i m và nơi ô tô u i k p xe t i ?
d/ Khi ô tô
B
C
Hình 1
c a hai xe trên cùng m t hình ?
n C, nó quay ngay tr l i v A v i v n t c như cũ v1 = 60 (km /h) . H i ô tô g p
xe t i vào lúc nào và
âu ?
S: 8h00 '− 60 (km ) − 10h00 '− 11h00 '− 180 (km) .
Bài67. Lúc 6 gi sáng, m t xe ô tô kh i hành t A i v B v i v n t c không
i v1 = 60 (km /h) . Cùng
lúc ó m t ngư i i xe g n máy xu t phát t B i v A v i v n t c không
i v2 = 40 (km /h) .
Bi t r ng o n ư ng AB = 120 (km ) .
a/ Xác
nh th i i m và v trí hai xe g p nhau ?
b/ Khi ơ tơ cách A là 40 (km) thì xe g n máy ang
âu ?
c/ V
th c a hai xe trên cùng m t hình ?
d/ Khi ơ tơ n B thì ngh 30 phút r i sau ó quay tr l i v A v i v n t c như cũ là v1. H i ơ tơ
có u i k p xe g n máy hay không trư c khi xe g n máy n A ?
" C n cù bù thông minh…………"
Page -16-
Phân lo i và phương pháp gi i V t Lí 10 – H c kì I
Ths. Lê Văn ồn
S: 7h12 '− 72 (km ) − 93, 3 (km ) − không .
Bài68. T m t i m A trên ư ng th ng có hai xe chuy n ng cùng chi u. Xe th nh t kh i hành lúc
8 gi v i v n t c không i 60 (km /h) . Sau khi i ư c 45 phút, xe d ng l i ngh 15 phút r i
ti p t c ch y v i v n t c như cũ. Xe th hai kh i hành lúc 8 gi 30 phút u i theo xe th nh t
v i v n t c 70 (km /h) .
a/ Vi t phương trình chuy n ng c a hai xe ?
b/ Tìm th i i m và v trí hai xe g p nhau ?
c/ V
th t a
– th i gian c a hai xe ?
S: 10h00 '− 105 (km ) .
Bài69. Lúc 6 gi sáng, m t ô tô kh i hành t A chuy n
ng th ng
u v i v n t c 20 (km /h) v phía
B. M t gi sau, m t ơ tơ th hai kh i hành t B v A, chuy n
40 (km /h) .
a/ Bi t AB = 100 (km ) . Vi t phương trình chuy n
ng th ng
uv iv nt c
ng c a hai xe ? Ch n A làm g c t a
,
chi u dương hư ng t A n B, g c th i gian lúc 7 gi .
th hai xe trên cùng m t h tr c ?
b/ Tìm th i i m và v trí hai xe g p nhau ? V
c/ D a vào
th , tính kho ng cách c a hai xe lúc 8 gi 30 phút ?
d/ Gi s xe hai kh i hành ư c 45 phút thì b ch t máy, ph i s a m t 15 phút r i kh i hành
ti p. Tính kho ng cách gi a hai xe lúc xe hai kh i hành ti p ?
Bài70. Hai ô tô cùng xu t phát t Hà N i i Vinh, chi c th nh t ch y v i v n t c trung bình là
60 (km /h) , chi c th hai ch y v i v n t c trung bình 70 (km /h) . Sau 1 gi 30 phút, chi c th
hai d ng l i ngh 30 phút r i ti p t c ch y v i v n t c như trư c. Xem các ô tô chuy n
m t ư ng th ng.
a/ Bi u di n
th chuy n ng c a hai xe trên cùng m t h tr c t a ?
b/ H i sau bao lâu thì xe th hai u i k p xe th nh t ?
c/ Khi ó, hai xe cách Hà N i bao xa ?
ng trên
S: 3h30 '− 210 (km ) .
Bài71. Lúc 8 gi m t xe ô tơ i t Tp. H Chí Minh v Tp. Vĩnh Long v i v n t c 60 (km /h) . Cùng lúc
ó, xe th hai i t Vĩnh Long lên Tp. H Chí Minh v i v n t c không
i là 40 (km /h) . Gi s
r ng Tp. H Chí Minh cách Tp. Vĩnh Long 100 (km) .
a/ L p phương trình chuy n ng c a hai xe ?
b/ Tính v trí và th i i m hai xe g p nhau ?
c/ V
th t a
– th i gian c a hai xe trên cùng m t h tr c t a ? D a vào
th cho bi t
sau khi kh i hành n a gi thì hai xe cách nhau bao xa và th i i m l n th hai l i cách nhau
m t kho ng úng như o n này ?
d/ Mu n g p nhau t i Tp. M Tho (chính gi a ư ng Tp. H Chí Minh – Tp. Vĩnh Long) thì xe
Tp. H Chí Minh ph i xu t phát tr hơn xe Tp. Vĩnh Long bao lâu ? (Các v n t c v n gi
nguyên như cũ, khơng có s thay i).
S: Cách Tp. HCM 60 (km ) lúc 9 gi −50 (km) − 9h30 '− 25 ' .
Page -17-
"All the flower of tomorrow are in the seeks of today……"
Phân lo i và phương pháp gi i V t Lí 10 – H c kì I
Bài72. Cùng m t lúc t hai
Ths. Lê Văn oàn
a i m A và B cách nhau 20 (km) có hai xe ch y cùng chi u t A
n B.
sau hai gi thì u i k p nhau, bi t r ng m t xe có v n t c b ng 20 (km /h) . Tính v n t c xe th
hai ? Gi i bài toán b ng cách l p phương trình chuy n ng ?
TH : 10 (km /h)
S: 1
.
TH2 : 30 (km /h)
Bài73. Lúc 12 gi , t v trí A, m t ơ tơ u i theo 1 ngư i i mô tô ã xu t phát t i A trư c ó 15 phút.
Hai xe g p nhau lúc 12 gi 30 phút cách A là 60 (km ) . Xem hai xe chuy n ng th ng u.
th t a
– th i gian c a hai xe ?
a/ V
b/ V trí hai xe lúc 12 gi 15 phút ?
c/ V
th v n t c c a hai xe và xác nh quãng ư ng mà hai xe ã i ư c cho n lúc g p
nhau trên
th ?
Bài74. Hai xe g n máy chuy n ng ngư c chi u nhau và i qua i m A cùng lúc. N a gi sau (k t
khi i qua A), xe (2) ngh l i 30 phút r i quay u l i u i theo xe (1) . V n t c c a xe (2) là
60 (km /h) và c a xe (1) là 30 (km /h) .
a/ Hai xe g p nhau lúc m y gi ? T i âu ?
th chuy n ng c a hai xe trên cùng m t h tr c ?
b/ V
S: 3h00 '− 9 (km) .
Bài75. Lúc 7 gi t i hai i m A và B cách nhau 200 (km) có hai ơtơ ch y ngư c chi u trên ư ng
th ng t A
n B. T c
c a ôtô ch y t A là 60 (km /h) và t c
40 (km /h) . Ch n A làm g c to
c a ôtô ch y t B là
, g c th i gian lúc 7 gi , chi u dương t A
n B.
a/ Xác nh v trí và th i i m hai xe g p nhau ?
b/ V
th chuy n ng c a hai xe ?
c/ N u sau khi xe A ch y ư c 50km thì b c nh sát giao thơng ki m tra gi y t . Th i gian
ki m tra là 15 phút. N u ch n g c t a t i A, g c th i gian là lúc 7h30' và chi u dương
hư ng t B n A. Tìm th i gian và a i m hai xe g p nhau. Lúc ó, hai xe cách nhau
50km vào lúc m y gi ?
Bài76. Lúc 6 gi sáng, xe th nh t chuy n ng u t A v C. n 6 gi 30 phút, xe th hai i t B v
C v i cùng v n t c xe th nh t. Lúc 7 gi , m t xe th ba i t A v C. Xe th ba g p xe th nh t
lúc 9 gi và g p xe th hai lúc 9 gi 30 phút. Bi t o n AB = 30 (km) . Tính v n t c c a m i xe
b ng phương pháp chuy n
ng ?
A
B
C
i v B v i AB = 20km . Ngư i này c
Bài77. M t ngư i i b kh i hành t A v i v n t c 5km /h
i 1 gi l i d ng l i ngh 30 phút.
a/ H i sau bao lâu thì ngư i ó n B và ã d ng l i ngh bao nhiêu l n ?
b/ M t ngư i khác i xe p t B v A v i v n t c 20km /h , kh i hành cùng lúc v i ngư i i
b . Sau khi n A r i l i quay v B v i v n t c cũ, r i l i ti p t c quay tr l i A. H i trong
quá trình i t A n B, ngư i i b g p ngư i i xe p m y l n ? Lúc g p nhau ngư i i b
ang i hay d ng l i ngh ? Các th i i m và v trí g p nhau ?
" C n cù bù thông minh…………"
Page -18-
Phân lo i và phương pháp gi i V t Lí 10 – H c kì I
Ths. Lê Văn ồn
Bài78. M t ngư i i b kh i hành t tr m xe buýt A v i v n t c v1 = 5km /h v B cách A : 10km .
Cùng kh i hành v i ngư i i b t i A, có 1 xe buýt chuy n ng v B v i v2 = 20km /h . Sau
khi i ư c n a ư ng, ngư i i b d ng l i 30 phút r i i ti p n B v i v n t c cũ.
a/ Có bao nhiêu xe buýt u i k p ngư i i b ? (Không k xe kh i hành cùng lúc t i A và bi t
m i chuy n xe buýt kh i hành t A v B cách nhau 30 phút).
b/
ch g p 2 xe bt (khơng k xe t i A) thì ngư i y ph i i không ngh v i v n t c như th
nào ?
Bài79. Trên m t ư ng th ng có hai xe chuy n ng u v i v n t c không i. N u i ngư c chi u thì
sau 15 phút, kho ng cách gi a hai xe gi m 25km . N u i cùng chi u thì sau 30 phút, kho ng
cách gi a hai xe thay i 10km . Tính v n t c c a m i xe (Ch xét bài tốn trư c lúc hai xe có
th g p nhau) ?
Bài80. Trên m t ư ng th ng, có hai xe chuy n ng u v i v n t c không i. Xe 1 chuy n ng v i
v n t c 35km /h . N u i ngư c chi u nhau thì sau 30 phút, kho ng cách gi a hai xe gi m
25km . N u i cùng chi u nhau thì sau bao lâu kho ng cách gi a chúng thay i 5km ?
Bài81. Minh i xe p t nhà n trư ng. Khi i ư c 6 phút, Minh ch t nh mình quên em t p v t lí.
Minh v i tr v l y và i ngay n trư ng. Do th i gian chuy n ng c a Minh l n này b ng 1, 5
l n th i gian Minh i t nhà n trư ng khi không quên t p v t lí. Bi t th i gian lên ho c xu ng
xe không áng k và Minh luôn chuy n ng v i v n t c khơng i. Tính qng ư ng t nhà
Minh n trư ng và th i gian Minh i t nhà n trư ng n u không quên t p ?
Bài82. M t ngư i i xe p t A n B có chi u dài 24km . N u i liên t c khơng ngh thì sau 2 gi
ngư i ó s
n B. Nhưng khi i ư c 30 phút, ngư i ó d ng l i 15 phút r i m i i ti p. H i
quãng ư ng sau, ngư i ó ph i i v i v n t c bao nhiêu k p n B ?
ưa ngư i th hai t B v A. Ngư i th hai n nơi h n B
Bài83. M t ngư i i xe mô tô t A n B
s m hơn 55 phút nên i b (v i v n t c 4km/h) v phía A. Gi a ư ng hai ngư i g p nhau và
th nh t ưa ngư i th hai n A s m hơn d
nh 10 phút (so v i trư ng h p hai ngư i i mơ
tơ t B v A). Tính
a/ Qng ư ng ngư i th hai ã i b ?
b/ V n t c c a ngư i i xe mô tô ?
Bài84. M t ngư i i b kh i hành t C i
n B v i v n t c v1 = 5 (km /h) . Sau khi i ư c 2h, ngư i
y ng i ngh 30 phút r i i ti p v B. M t ngư i khác i xe p kh i hành t A (AB > CB và C
n m gi a AB) cùng i v B v i v n t c v2 = 15 (km /h) nhưng kh i hành sau ngư i i b 1 gi .
a/ Tính quãng ư ng AC và CB ? Bi t c hai ngư i n B cùng lúc và khi ngư i i b b t
3
ng i ngh thì ngư i i xe p ã i ư c quãng ư ng AC.
4
b/
g p ngư i i b t i ch ng i ngh ngư i i xe p ph i i v i v n t c bao nhiêu ?
u
Bài85. Lúc 6 gi 20 phút hai b n ch nhau i h c b ng xe p v i v n t c v1 = 12km /h . Sau khi i
ư c 10 phút, m t b n ch t nh mình b quên bút nhà nên quay l i và u i theo v i v n t c
như cũ. Trong lúc ó b n th hai ti p t c i b
n trư ng v i v n t c v2 = 6km /h và hai b n
n trư ng cùng m t lúc.
a/ Hai b n n trư ng lúc m y gi ? Mu n h c hay úng gi ? Bi t 7 gi vào h c.
b/ Tính quãng ư ng t nhà n trư ng ?
c/
n nơi úng gi h c, b n quay v b ng xe p ph i i v i v n t c bao nhiêu ? Hai b n
g p l i nhau lúc m y gi và cách trư ng bao xa ( t ó ch nhau n trư ng úng gi ) ?
Page -19-
"All the flower of tomorrow are in the seeks of today……"
Phân lo i và phương pháp gi i V t Lí 10 – H c kì I
Ths. Lê Văn ồn
Dạng toŸn 3. Đồ thị của chuyển động thẳng đều
Phương phŸp
th t a c a chuy n
th qua g c t a ).
ng th ng
u là m t ư ng th ng c t tr c tung xo (N u x o = 0 thì
v (km/h)
Ý nghĩa c a giao i m
th hai v t:
(1) : chuy n ng v
(2) : Không chuy n
(1)
(2)
V t g p nhau lúc nào ?
V trí g p nhau ?
Cơng th c tính v n t c v =
x − xo
t − to
20
.
Nh ng lưu ý
i v = 20 (km /h)
ng.
t (s)
O
c i m c a chuy n ng theo
th (Mô t chuy n ng c a v t d a vào
th ?)
•
th d c lên ( v > 0) tương ng v i v t chuy n ng cùng chi u dương,
th d c
xu ng ( v < 0) tương ng v i v t chuy n
ng theo chi u âm.
• Hai
th song song: hai v t có cùng v n t c.
• Hai
th c t nhau t i I thì hồnh
I cho bi t th i i m g p nhau, tung
I cho bi t v
trí g p nhau.
• Trong chuy n ng th ng u, v n t c có giá tr b ng v i h s góc c a ư ng bi u di n
x − xo
c a t a theo th i gian: tan α =
= v.
t
•
th song song v i tr c hoành Ot ⇒ v t không chuy n ng (h tr tOx)
th chuy n ng: D a vào phương trình, nh hai i m c a th (h tr c tOx )
V
V
th v n t c trong h tr c tOv . Do v n t c không thay i nên
th v n t c song
song v i tr c hoành Ot.
x
x
x
xo
xo
O
α
α
x
t
o
V t xu t phát cùng
chi u dương
" C n cù bù thông minh…………"
O
v>0
V t xu t phát
ngư c chi u dương
t
t
O
V t xu t phát t i
g ct a O
Page -20-
Phân lo i và phương pháp gi i V t Lí 10 – H c kì I
Ths. Lê Văn ồn
BAI TÂP AP DUNG
BAI TÂP AP DUNG
x = 40t, (km; h)
ng v i các phương trình tương ng: 1
x 2 = −60t + 150, (km; h)
a/ V
th chuy n ng c a hai xe trên cùng m t h tr c t a theo th i gian ?
b/ D a vào
th t a , xác nh th i i m và v trí hai xe g p nhau. Ki m tra l i b ng phương
pháp i s ?
Bài86. Hai xe chuy n
S: 1, 5h − 60 (km ) .
Bài87. Cho phương trình chuy n
phương trình chuy n
ng th ng
u có d ng t ng quát: x = vt + x o (m /s) . Hãy l p
ng trong các trư ng h p sau
l n v n t c là 20 (m /s) . V t chuy n
a/
ng theo chi u âm, lúc t = 2 (s) thì v t cách g c t a
v phía dương là 60 (m) .
b/ Lúc t = 1 (s) v t cách g c t a
15 (m) và lúc t = 4 (s) thì v t qua g c t a
S: x = −20t + 100; x = −5t + 20 .
Bài88. M
a/
b/
c/
x (m)
t v t chuy n ng th ng u có
th t a – th i gian như hình 1.
Xác nh c i m c a chuy n ng ?
Hình 1
Vi t phương trình chuy n ng c a v t ?
Xác nh v trí c a v t sau 10 giây ?
b / x = 5 + 5t; (m /s)
S:
c / 55 (m)
10
5
O
t (s)
1
x (m)
th t a – th i gian như
Bài89. M t v t chuy n ng th ng u có
hình 2.
a/ V n t c trung bình c a v t là bao nhiêu ?
b/ Vi t phương trình chuy n ng c a v t và tính th i gian
v t i n v trí cách g c t a
90 (m) ?
a / v tb = 5 (m /s)
S:
b / x = 5t; (m ); t = 18 (s)
Bài90. M t xe máy chuy n ng trên m t ư ng th ng g m 3 giai
o n, có
th cho như hình v 3.
a/ Hãy xác nh tính ch t chuy n ng trong t ng giai o n ?
b/ L p phương trình chuy n ng c a v t cho t ng giai o n ?
x OA = 20t, (km; h), (0 ≤ t ≤ 2h)
S: x AB = 40, (km )
x = 40 − 40 t − 3 ; km; h , 3h ≤ t ≤ 4h
BC
( ) (
) (
)
Bài91. M t ô tô chuy n ng trên m t ư ng th ng g m 3 giai o n, có
th cho như hình v 4.
a/ Hãy nêu c i m chuy n ng c a m i giai o n và tính v n
t c c a ơ tô trong t ng giai o n ?
b/ L p phương trình chuy n ng cho t ng giai o n ?
Page - 21 -
.
10
Hình 2
O
t (s)
2
x (km)
40
O
A
2
B
3
C
4
t(h)
Hình 3
x (km)
40
A
B
20
O
1
1,5
C
2
t(h)
Hình 4
"All the flower of tomorrow are in the seeks of today……"