thuyết trình sinh học - đột biến gen (14)

Luật chơi :
Từ khóa là một từ gồm 6 chữ cái. Để tìm được từ chìa khóa phải
tìm đủ 6 từ hàng ngang. Số ô trong mỗi hàng ngang tương ứng
với số chữ cái trong từ. Bạn cũng có thể đoán luôn từ chìa khóa.

Ô số1:(Gåm 6 ch c¸i): ©y lµ mét trong nh ngữ Đ ữ
nguyªn t¾c cña qu¸ trình tæng hîp ADN
Ô số 2: (Gåm 8 ch c¸i)ữ Hi n t ng con c¸i sinh ra gi ngệ ượ ố
b mố ẹ
Ô số 3: (Gåm 9 ch c¸i) Lo¹i ®¬n ph©n cÊu t¹o nªn ADNữ
Ô số 4: (Gåm 6 ch c¸i) ữ Người đặt nền móng cho di
truyền học
Ô số 5: (Gåm 3 ch c¸i) Genữ có bản chất là loại axit
nucleic này
Ô số 6:(Gåm 8 ch c¸i) Lo¹ữ i đơn phân tạo nên protein
Từ chìa khoá:Hiện tượng con cái khác với bố mẹ và
khác nhau ở nhiều chi tiết là hiện tượng gì ?
D T R U Y Ề N
N U C L O T I T
M E D E N
A N
A X I T A M N
1
3
4
6
5
2
Ổ S U N G
CHƯƠNG IV : BIẾN DỊ

I. KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ
I.KHÁI QUÁT
CÁC LOẠI
BIẾN DỊ
II.ĐỘT BIẾN
GEN
1.Khái niệm
2.Các dạng đột
biến gen.
III. NGUYÊN
NHÂN PHÁT
SINH
IV. VAI TRÒ
CỦA ĐỘT
BIỀN GEN
Biến dị di truyền
Biến dị không di truyền
Biến dị tổ hợp Đột biến
Thường biến
Đột biến gen Đột biến NST
BIẾN DỊ
Biến dị là hiện tượng con sinh ra khác với
bố mẹ và khác nhau về nhiều chi tiết.
Là sự tổ hợp lại các tính
trạng của bố mẹ.
Là những biến đổi trong vật chất
di truyền xảy ra ở cấp độ phân
tử(ADN) hoặc cấp độ tế bào.
II.ĐỘT BIẾN GEN
I.KHÁI QUÁT

CÁC LOẠI
BIẾN DỊ
II.ĐỘT BIẾN
GEN
1. Khái niệm
2. Các dạng
đột biến gen.
III. NGUYÊN
NHÂN PHÁT
SINH
IV. VAI TRÒ
CỦA ĐỘT
BIỀN GEN
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ
Quan sát hình và thảo luận nhóm điền vào
phiếu học tập (3 phút)
Đoạn
ADN
Số
cặp
nuclê
-ôtit
Điểm khác
so với đoạn a
Đặt tên dạng
biến đổi
b
c
d
A

T
A
T
T A
G X
X
G
A
T
T A
G X
T A
X
G
A
T
T A
G X
T A
X
G
T A
G X
T A
X
G
T A
G X
T A
b

a
c
d
H21.1. Một số dạng đột biến gen
G
X
Đoạn
ADN
Số cặp
nuclêôtit
Điểm khác so với
đoạn (a)
Đặt tên dạng biến đổi
b
c
d
X
G
A
T
T A
G
X
T A
a
X
G
A
T
T A

G X
T A
X
G
A
T
T
A
G X
T A
T A
X
G
T A
G
X
T A
d
c
b
4
6
5
- Mất cặp X -G
- Thêm cặp T - A
-
Thay cặp A -T
bằng cặp G - X
- Mất một cặp nuclêôtit
- Thêm một cặp nuclêôtit

-
Thay cặp nuclêôtit này
Bằng cặp nuclêôtit khác

Quan sát hình và thảo luận nhóm
(3 phút) hoàn thành bảng sau
+Đoạn ADN ban đầu (a):
Có ………… cặp nuclêôtit
5
I-Đột biến gen là gì ?
Hình 21.1. Một số
dạng đột biến gen
Qua những nội
dung trên, em
hãy cho biết:
-Thế nào là đột
biến gen ?
-Đột biến gen
gồm những dạng
nào ?
a
d
c
b
I.KHÁI QUÁT
CÁC LOẠI
BIẾN DỊ
II.ĐỘT BIẾN
GEN
1. Khái niệm

2. Các dạng
đột biến gen.
III. NGUYÊN
NHÂN PHÁT
SINH
IV. VAI TRÒ
CỦA ĐỘT
BIỀN GEN
II.ĐỘT BIẾN GEN
I.KHÁI QUÁT
CÁC LOẠI
BIẾN DỊ
II.ĐỘT BIẾN
GEN
1. Khái niệm
2. Các dạng
đột biến gen.
III. NGUYÊN
NHÂN PHÁT
SINH
IV. VAI TRÒ
CỦA ĐỘT
BIỀN GEN
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ
1. Khái niệm : Đột biến gen là những biến đổi
trong cấu trúc của gen liên quan tới một hoặc một
số cặp nucleotit.
2. Đột biến gen có các dạng:
+Mất một cặp nuclêôtit
+Thêm một cặp nuclêôtit

+Thay thế một cặp nucleôtit.
- Đột biến gen di truyền được.
II.ĐỘT BIẾN GEN
I.KHÁI QUÁT
CÁC LOẠI
BIẾN DỊ
II.ĐỘT BIẾN
GEN
1. Khái niệm
2. Các dạng
đột biến gen.
III. NGUYÊN
NHÂN PHÁT
SINH
IV. VAI TRÒ
CỦA ĐỘT
BIỀN GEN
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ
III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH
Quan sát hình,đọc thông tin SGK thảo luận và trả
lời về những nguyên nhân gây đột biến gen ?
3 phút thảo luận
II.ĐỘT BIẾN GEN
I.KHÁI QUÁT
CÁC LOẠI
BIẾN DỊ
II.ĐỘT BIẾN
GEN
1. Khái niệm
2. Các dạng

đột biến gen.
III. NGUYÊN
NHÂN PHÁT
SINH
IV. VAI TRÒ
CỦA ĐỘT
BIỀN GEN
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ
III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH
* Trong tự nhiên :
Máy bay Mỹ đang rải chất diệt cỏ
trong vùng rừng của châu thổ
sông Mê kông, 26/07/1969.
Máy bay Mỹ rải chất
độc da cam
Nhà máy hạt nhân
Thử vũ khí hạt nhân
Sử dụng thuốc trừ sâu
Rác thải Cháy rừng
Hóa chất thực phẩm
Khói bụi giao thông
Hút thuốc lá
Khói bụi nhà máy
II.ĐỘT BIẾN GEN
I.KHÁI QUÁT
CÁC LOẠI
BIẾN DỊ
II.ĐỘT BIẾN
GEN
1. Khái niệm

2. Các dạng
đột biến gen.
III. NGUYÊN
NHÂN PHÁT
SINH
IV. VAI TRÒ
CỦA ĐỘT
BIỀN GEN
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ
III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH
* Trong thực nghiệm :
II.ĐỘT BIẾN GEN
I.KHÁI QUÁT
CÁC LOẠI
BIẾN DỊ
II.ĐỘT BIẾN
GEN
1. Khái niệm
2. Các dạng
đột biến gen.
III. NGUYÊN
NHÂN PHÁT
SINH
IV. VAI TRÒ
CỦA ĐỘT
BIỀN GEN
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ
III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH
- Trong tự nhiên: Đột biến gen phát sinh do những
rối loạn trong quá trình tự sao chép của ADN dưới

ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong và ngoài
cơ thể.
- Trong thực nghiệm: Con người đã gây ra đột biến
gen bằng các tác nhân vật lý, hoá học.
I.KHÁI QUÁT
CÁC LOẠI
BIẾN DỊ
II.ĐỘT BIẾN
GEN
1. Khái niệm
2. Các dạng
đột biến gen.
III. NGUYÊN
NHÂN PHÁT
SINH
IV. VAI TRÒ
CỦA ĐỘT
BIỀN GEN
IV.VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
Quan sát các hình dưới đây và cho biết: đột biến nào có
hại và đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối
với con người?
Có hại
H 21.2. Đột biến gen làm mất
khả năng tổng hợp diệp lục
của cây mạ (màu trắng)
H 21.3. Lợn con có đầu và
chân sau dị dạng
H 21.4. Đột biến gen ở
cây lúa (b) làm cây cứng

và nhiều bông hơn ở
giống gốc (a)
Có lợi
Có hại
IV. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
I.KHÁI QUÁT
CÁC LOẠI
BIẾN DỊ
II.ĐỘT BIẾN
GEN
1. Khái niệm
2. Các dạng
đột biến gen.
III. NGUYÊN
NHÂN PHÁT
SINH
IV. VAI TRÒ
CỦA ĐỘT
BIẾN GEN
Nạn nhân bị nhiễm chất độc
màu da cam
Lợn có 2 đầu
Có hại
CHẤT ĐỘC MÀU DA
CAM
T
T
ừ
ừ
n

n
ă
ă
m 1961 – 1971
m 1961 – 1971
-
H
H
ơ
ơ
n 75,8 tri
n 75,8 tri
ệt
ệt
l
l
ít
ít
ch
ch
ấ
ấ
t
t
độc
độc
m
m
àu
àu

da cam đựơc Mỹ r
da cam đựơc Mỹ r
ải
ải
xu
xu
ố
ố
ng mi
ng mi
ề
ề
n Nam
n Nam
Việt Nam
Việt Nam
-


H
H
ơ
ơ
n 2 tri
n 2 tri
ệu
ệu
n
n
ạ

ạ
n nh
n nh
â
â
n ph
n ph
ơ
ơ
i nhi
i nhi
ễ
ễ
m h
m h
àng
àng
v
v
ạn
ạn


đứa
đứa
tr
tr
ẻ
ẻ

đượ
đượ
c sinh ra nh
c sinh ra nh
ĩê
ĩê
m
m
độc
độc
-


45% di
45% di
ê
ê
n t
n t
ích
ích
r
r
ừn
ừn
g c
g c
ủa
ủa

mi
mi
ề
ề
n Nam b
n Nam b
ị
ị
ph
ph
á
á
h
h
ủy
ủy
Hiện nay tại Việt Nam có khoảng :
Hiện nay tại Việt Nam có khoảng :
-


4,8 triệu nạn nhân bị nhiễm chất độc màu da cam
4,8 triệu nạn nhân bị nhiễm chất độc màu da cam
-


Độc tố còn lưu lại trong đất và gây độc từ 20-100 năm nữa
Độc tố còn lưu lại trong đất và gây độc từ 20-100 năm nữa
-

Tiếp tục gây đột biến gen lên thế hệ thứ 2, 3 và 4 của các nạn nhân phơi
Tiếp tục gây đột biến gen lên thế hệ thứ 2, 3 và 4 của các nạn nhân phơi
nhiễm
nhiễm
EM CÓ BIẾT ?
NHIỄM PHÓNG XẠ
-


80.000 ng
80.000 ng
ườ
ườ
i ch
i ch
ết
ết
ngay trong v
ngay trong v
ụ
ụ
n
n
é
é
m bom t
m bom t
ạ
ạ

i th
i th
ành
ành
ph
ph
ố
ố


H
H
ir
ir
osima
osima
-
192.020 ng
192.020 ng
ười
ười
H
H
ir
ir
osima ch
osima ch
ế
ế
t do t

t do t
ác
ác


động
động
c
c
ủa
ủa
nhi
nhi
ệ
ệ
t, b
t, b
ức
ức
x
x
ạ
ạ
,
,
nhi
nhi
ễ
ễ
m

m
độc
độc
x
x
ạ
ạ
cho
cho
đế
đế
n ng
n ng
ày
ày
nay
nay
-
70.000 ng
70.000 ng
ười
ười
ch
ch
ết
ết
trong vu n
trong vu n
ém
ém

bom t
bom t
ạ
ạ
Nag
Nag
as
as
aki
aki
-
Ô
Ô
i nhi
i nhi
ễ
ễ
m ph
m ph
ó
ó
ng x
ng x
ạ
ạ
k
k
éo
éo
d

d
ài
ài
h
h
à
à
ng tr
ng tr
ă
ă
m n
m n
ă
ă
m
m


EM CÓ BIẾT ?
Và hậu quả để lại là……
I.KHÁI QUÁT
CÁC LOẠI
BIẾN DỊ
II.ĐỘT BIẾN
GEN
1.Khái niệm
2.Các dạng đột
biến gen.
III. NGUYÊN

NHÂN PHÁT
SINH
IV. VAI TRÒ
CỦA ĐỘT
BIỀN GEN
IV.VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
Ngô biến đổi gen phòng
chống sâu bệnh
Đột biến gen làm cho
cừu chân ngắn ở Anh
không nhảy qua hàng
rào vào phá vườn.
Có lợi
Đột biến tăng tính
chịu hạn, chịu rét ở cây lúa
Hoa hồng xanh
Ngô cao sản
ĐBG có lợi
I.KHÁI QUÁT
CÁC LOẠI
BIẾN DỊ
II.ĐỘT BIẾN
GEN
1.Khái niệm
2.Các dạng đột
biến gen.
III. NGUYÊN
NHÂN PHÁT
SINH
IV. VAI TRÒ

CỦA ĐỘT
BIỀN GEN
IV. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
- Thảo luận và trả lời : Tại sao đột biến gen
biểu hiện ra kiểu hình thường có hại cho
bản thân sinh vật ?
- Vì đột biến gen làm phá vỡ sự thống nhất hài
hòa trong kiểu gen đã qua chọn lọc và duy trì
lâu đời trong tự nhiên, gây ra những rối loạn
trong quá trình tổng hợp prôtêin.
Gen mARN Prôtêin Tínhtrạng
- Đột biến gen thường có hại nhưng đôi khi
cũng có khi có lợi cho sinh vật và con người.
VD : -Ngô biến đổi gen phòng chống sâu bệnh
- Đột biến gen làm cho cừu chân ngắn ở Anh
không nhảy qua hàng rào vào phá vườn.
3 phút thảo luận