bài giảng sinh học 12 bài 22. bảo vệ vốn gen của loài người và một số vấn đề xã hội của di truyền học

GV: LÊ THỊ BÍCH HẠNH
NGUYỄN VĂN ĐỊNH
NGÀY SOẠN: 25.11.2008
TRƯỜNG THPT BUÔN ĐÔN, TỈNH ĐĂKLĂK

KIỂM TRA BÀI CŨ
KIỂM TRA BÀI CŨ
Cho phả hệ gồm 3 thế hệ :
Cho phả hệ gồm 3 thế hệ :
-
Cá thể mạnh khỏe được ký hiệu bằng màu
Cá thể mạnh khỏe được ký hiệu bằng màu
trắng.
trắng.
-
Cá thể bị bệnh ký hiệu bằng màu đen
Cá thể bị bệnh ký hiệu bằng màu đen
-
Cá thể dị hợp (có mang gen gây bệnh)
Cá thể dị hợp (có mang gen gây bệnh)
được ký hiệu bằng màu vàng.
được ký hiệu bằng màu vàng.
Hãy xác định kiểu gen của các cá thể 1, 2, 3.
Hãy xác định kiểu gen của các cá thể 1, 2, 3.

1
2

3
X
A
X
A
X
a
Y
X
A
Y

BÀI 22. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI
BÀI 22. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI
NGƯỜI VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI
NGƯỜI VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI
CỦA DI TRUYỀN HỌC
CỦA DI TRUYỀN HỌC


I. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI
I. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI
Thế nào là gánh nặng di
truyền cho loài người?
Nhiều loại gen đột biến được được di
truyền từ thế hệ này sang hế hệ khác
là “gánh nặng di truyền” cho loài người.
Em hãy nêu các biện pháp để hạn
chế bớt các gánh nặng di truyền để
bảo vệ vốn gen của loài người?

-Tạo môi trường sạch nhằm hạn chế các tác
nhân đột biến
-Tư vấn di truyền và việc sàng lọc trước sinh
-Liệu pháp gen – Kĩ thuật trong tương lai

Sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ
tác động tới môi trường như thế nào?
-Sẽ gây ô nhiệm môi trường
Nguyên nhân dẫn đến ô
nhiễm môi trường đất
nước, không khí là gì?
-là các vụ nổ nhà máy hạt nhân,thử vụ khí
hoá học, các khu nhà chọc trời
Thế nào là tạo môi
trường sạch nhằm hạn
chế các tác nhân đột
biến?
1.Tạo môi trường sạch nhằm hạn chế các
tác nhân đột biến
- Công nghệ hiện đại giúp chống ô nhiễm
môi trường
- Tích cực trồng cây bảo vệ rừng……

2.Tư vấn di truyền và việc sàng lọc trước sinh
2.Tư vấn di truyền và việc sàng lọc trước sinh
Thế nào
là tư vấn
di truyền?
- Tư vấn di truyền là hình
thức các chuyên gia di

truyền đưa ra các tiêu
đoán về khả năng đứa trẻ
sinh ra mắc một tật hay
bệnh di truyền và cho lời
khuyên các cặp vợ chồng
có nên sinh con tiếp hay
không. Nếu có thì cần
phải làm gì để tránh cho
ra đời những đứa trẻ tật
nguyền.
Thế nào là kĩ
thuật tư vấn
di truyền?
- Kĩ thuật tư vấn di
truyền : Chẩn đoán
đúng bệnh di
truyền. Xây dựng
phả hệ của người
bệnh. Chẩn đoán
trước sinh, đưa ra
lời tư vấn khoa học

Khám thai định kỳ
- Xét nghiệm trước sinh:
Là những xét nghiệm
phân tích NST, phân tích
AND để biết xem thai nhi
có bị bệnh di truyền hay
không.Thường sử dụng
phổ biến là. “Chọc dò

dịch ối ” và “ sinh thiết
tua nhau thai ”
Vì sao phải xét
nghiệm trước
sinh.Thường sử
dụng những
phương pháp
nào?



Ca chọc ối ở bệnh viện TW Chọc dò nước ối
Em hãy mô tả các bước của phương pháp chọc dò
nước ối?

- Phương pháp “chọc dò dịch ối”
Hút ra từ 10 – 20 ml dịch ối cho
vào ống nghiệm đem li tâm để
tách riêng tế bào phôi.
+ Nuôi cấy các tế bào phôi, sau
vài tuần làm tiêu bản phân tích
NST để biết xem thai nhi có bị
bệnh di truyền nào đó hay
không.
+ Phân tích hoá sinh ( phân tích
ADN) dịch ối và các tế bào phôi
để biết xem thai nhi có bị bệnh di
truyền hay không.

Phương pháp “sinh thiết tua

nhau thai” như thế nào?
-
Phương pháp “sinh thiết tua nhau thai”
+ Dùng ống nhỏ để tách tua nhau thai
+ Làm tiêu bản phân tích NST để biết xem
thai nhi có bị bệnh di truyền nào đó hay
không.

3.Liệu pháp gen – kĩ thuật của tương lai.
3.Liệu pháp gen – kĩ thuật của tương lai.


Liệu pháp gen là gì?
- Kĩ thuật chữa trị bệnh bằng thay thế gen được gọi
là liệu pháp gen.
Qui trình liệu pháp gen có
mấy bước ?
-
Qui trình “ Liệu pháp gen”
+ Tách tế bào đột biến ra khỏi bệnh nhân.
+ Các bản sao bình thường của gen đột biến được gài vào
virut (sống trong cơ thể người) rồi đưa vào các tế bào đột
biến nói trên.
+ Chọn các dòng tế bào có gen bình thường lắp đúng
thay thế cho gen đột biến rồi đưa trở lại cơ thể người
bệnh để sản sinh các tế bào bình thường thay cho tế bào
bệnh.

II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI
II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI

TRUYỀN HỌC.
TRUYỀN HỌC.


1. Tác động xã hội của việc giải mã bộ gen
1. Tác động xã hội của việc giải mã bộ gen
người.
người.
Các thành tựu
của di truyền
học có mang lại
những lo ngại gì
cho con người
không ?
- Liệu những hiểu biết về hồ sơ
di truyền của mỗi cá nhân có cho
phép tránh được bệnh tật di
truyền hay chỉ đơn thuần thông
báo về các chết sớm có thể xảy ra
và không thể tránh khỏi.
-Hồ sơ di truyền của mỗi người
liệu có bị xã hội sử dụng để chống
lại chính họ hay không ?

2. Vấn đề phát sinh do công nghệ gen và công
2. Vấn đề phát sinh do công nghệ gen và công
nghệ tế bào.
nghệ tế bào.
Cà chua đột biến gen có
hương hoa hồng

Động vật đột biến gen

GV đưa ra các câu hỏi cho học sinh thảo luận.
- Các gen kháng thuốc kháng sinh từ sinh vật biến đổi
gen có thể phát tán sang vi sinh vật gây bệnh cho người
hay không ?
-
Ăn các sản phẩm từ sinh vật biến đổi gen có an toàn
cho sức khoẻ con người và ảnh hưởng tới hệ gen của
người không ?
-
Các gen kháng thuốc diệt cỏ ở cây trồng biến đổi gen
có phát tán sang cỏ dại hay không?
- Các chất độc tiết ra từ cây chuyển gen kháng sâu hại
có tác động tới những côn trùng có ích hay không ?
- Liệu con người có sử dụng kĩ thuật nhân bản vô tínhđể
tạo ra người nhân bản hay không ?

3. Vấn đề di truyền khả năng trí t
3. Vấn đề di truyền khả năng trí t
uệ
uệ




a. Hệ số thông minh (IQ)
a. Hệ số thông minh (IQ)
Hệ số thông minh (IQ) là gì?
- Là chỉ số đo khả năng trí tụê của mỗi người ( người

bình thường có IQ dao động từ 70 – 130).Những
ngưòi có 45< IQ < 70 : trí tựe kém phát triễn. Nếu
IQ < 45: có khuyết tật về trí tuệ
b.Khả năng trí tuệ và sự di truyền
- Không thể chỉ căn cứ vào IQ để đánh giá sự di truyền
khả năng trí tuệ.
Có thể chỉ căn cứ vào IQ
để đánh giá sự di truyền
khả năng trí tuệ không ?

4. Di truyền học với bệnh AIDS (hội chứng suy
4. Di truyền học với bệnh AIDS (hội chứng suy
giảm miễn dịch tập nhiễm)
giảm miễn dịch tập nhiễm)
Nguyên nhân gây
bệnh AIDS là gì?
Hậu quả của nó
như thế nào ?
Virut HIV
-
Bệnh AIDS được gây nên bởi
virut HIV.
- Làm mất khả năng miễn dịch
của cơ thể, Các vi sinh vật khác
tấn công vào cơ thể gây bệnh
cơ hội: sốt, tiêu chảy, lao, ung
thư.
Di truyền học có
biện pháp gì để
ngăn chặn đại dịch

AIDS?
- Để làm chậm sự tiến triển của bệnh AIDS,
người ta sử dụng biện pháp di truyền nhằm hạn
chế sự phát triển của virut HIV
Quan sát đoạn băng trên

CỦNG CỐ
CỦNG CỐ
1.
1.
Vì sao hiện nay các bệnh di truyền có khuynh
Vì sao hiện nay các bệnh di truyền có khuynh
hướng gia tăng trong khi các bệnh nhiễm
hướng gia tăng trong khi các bệnh nhiễm
trùng, suy dinh dưỡng giảm?
trùng, suy dinh dưỡng giảm?
2.
2.
Để bảo vệ vốn gen của loài người cần phải
Để bảo vệ vốn gen của loài người cần phải
làm gì?
làm gì?