bài giảng sinh học 12 bài 31. tiến hoá lớn

Giáo viên giảng dạy: Phạm Văn An
Trường THPT Hoà Phú – Chiêm Hoá – Tuyên Quang

Loài bông trồng ở Mỹ có bộ NST 2n = 52 trong
đó có 26 NST lớn và 26 NST nhỏ. Loài bông của
Châu Âu có bộ NST 2n = 26 gồm toàn NST lớn.
Loài bông hoang dại ở Mỹ có bộ NST 2n = 26
NST nhỏ. Hãy giải thích cơ chế hình thành loài
bông trồng ở Mỹ có bộ NST 2n = 52.


I. TIẾN HOÁ LỚN VÀ VẤN ĐỀ PHÂN LOẠI THẾ GIỚI SỐNG
Loài
Hiện
tại
1 2 3 4
Họ
Lớp
Bộ II
Bộ I
Bộ
Chi
1 2 3 4 5 6 87
Cá thể
Quần thể
Loài
Chi
Họ
Bộ
Lớp

Ngành
Giới
Tiến
hóa nhỏ
Tiến
hóa lớn
Các loài hiện tại là sản phẩm tiến
hóa từ 1 gốc chung. Được phân
làm 8 chi → 4 họ → 2 bộ → 1 lớp.
Có 1 loài từ khi sinh ra
cho đến ngày nay hầu
như không biến đổi.
Tiến hoá lớn là gì?

I. TIẾN HOÁ LỚN VÀ VẤN ĐỀ PHÂN LOẠI THẾ GIỚI SỐNG
1. Khái niệm tiến hoá lớn:
- Là quá trình biến đổi trên qui mô lớn, trải qua hàng
triệu năm làm xuất hiện các đơn vị phân loại trên loài.
- Từ H31.1 SGK rút ra nhận xét:
+ Từ một loài ban đầu hình thành nên nhiều loài mới,
từ các loài này lại tiếp tục hình thành nên các loài con
cháu đây là con đường phân li tính trạng suy rộng ra
các loài sinh vật đa dạng và phong phú như ngày nay
đều có thể bắt nguồn từ một tổ tiên chung.
+ Dựa vào sơ đồ có thể xác định mối quan hệ họ hàng
giữa các loài.

2. Đối tượng nghiên cứu:
I. TIẾN HOÁ LỚN VÀ VẤN ĐỀ PHÂN LOẠI THẾ GIỚI SỐNG
1. Khái niệm tiến hoá lớn:

- Hoá thạch,
- Phân loại sinh giới thành các đơn vị dựa vào mức độ giống
nhau về các đặc điểm hình thái, hoá sinh, sinh học phân tử.
3. Đặc điểm về sự tiến hoá của sinh giới:
Tại sao sinh giới lại ngày càng đa dạng?
- Quá trình tiến hóa lớn diễn ra theo con đường phân li tính
trạng từ một nguồn gốc chung.
- Các nhóm loài khác nhau có thể được phân loại thành các
nhóm phân loại: Loài – Chi – Bộ - Họ - Lớp – Ngành – Giới
- Tốc độ tiến hóa diễn ra không đều ở các nhóm.

2. Đối tượng nghiên cứu:
I. TIẾN HOÁ LỚN VÀ VẤN ĐỀ PHÂN LOẠI THẾ GIỚI SỐNG
1. Khái niệm tiến hoá lớn:
3. Đặc điểm về sự tiến hoá của sinh giới:
- Chiều hướng tiến hóa: các nhóm sinh vật khác nhau có thể tiến
hóa theo các xu hướng khác nhau thích nghi với các môi trường
khác nhau:
+ Đa số các sinh vật tiến hoá theo hướng: đa dạng và phong phú
(tích lũy dần các đặc điểm thích nghi hình thành trong quá trình
hình thành loài), tổ chức ngày càng cao, thích nghi ngày càng
hợp lý. Trong đó thích nghi là chiều hướng cơ bản nhất.
+ Một số nhóm tiến hóa theo hướng đơn giản hóa mức độ tổ
chức cơ thể thích nghi với môi trường, một số nhóm giữ nguyên
cấu trúc cơ thể (vi khuẩn) nhưng tiến hóa theo hướng đa dạng
hóa hình thức chuyển hóa vật chất.

2. Đối tượng nghiên cứu:
I. TIẾN HOÁ LỚN VÀ VẤN ĐỀ PHÂN LOẠI THẾ GIỚI SỐNG
1. Khái niệm tiến hoá lớn:

3. Đặc điểm về sự tiến hoá của sinh giới:
Thủy
tức
ĐVNS
Vi rút
Gà
Giun
Sắp xếp các động vật trên theo thứ tự tiến hóa tăng dần?

I. TIẾN HOÁ LỚN VÀ VẤN ĐỀ PHÂN LOẠI THẾ GIỚI SỐNG
II. MỘT SỐ NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM VỀ TIẾN HOÁ LỚN
- Năm 1988, Borax và cộng sự làm thí nghiệm với tảo lục đơn bào
Chlorella vulgaris: cho thấy trong một số điều kiện khiến cho
sinh vật đơn bào có thể tiến hoá dần thành đa bào.

I. TIẾN HOÁ LỚN VÀ VẤN ĐỀ PHÂN LOẠI THẾ GIỚI SỐNG
II. MỘT SỐ NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM VỀ TIẾN HOÁ LỚN
- Thí nghiệm về ruồi giấm:
cho thấy để có những đặc
điểm mới khác biệt giữa
các loài cũng như giữa các
đơn vị trên loài đôi khi chỉ
cần những đột biến nhỏ ở
gen điều hoà mà không
phải tích luỹ dần các đột
biến nhỏ. Gen điều hoà bị
đột biến mở nhầm thời
điểm, nhầm vị trí có thể
làm xuất hiện những đặc
điểm khác thường.

I. TIẾN HOÁ LỚN VÀ VẤN ĐỀ PHÂN LOẠI THẾ GIỚI SỐNG
II. MỘT SỐ NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM VỀ TIẾN HOÁ LỚN
- Thí nghiệm về người và tinh tinh: cho thấy sự phát triển không
đồng đều về các bộ phận cơ thể trong quá trình phát triển ở các
loài khác nhau về điều hoà hoạt động của các gen cũng gây nên
những biến đổi lớn về mặt hình thái giữa các loài.

Bộ NST của người (H) và của tinh tinh (C)

Vượn người ngày nay (Gorilla) Người

Lồi cằm của người vì sao phát triển hơn?
Lồi cằm của người vì sao phát triển hơn?
Lồi cằm
Lồi cằm
Người
Tinh tinh


Dạng gốc

Dạng gốc

Dạng gốc

Hiện nay có 2 giả thuyết về nhịp độ tiến hóa:
I. TIẾN HOÁ LỚN VÀ VẤN ĐỀ PHÂN LOẠI THẾ GIỚI SỐNG
II. MỘT SỐ NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM VỀ TIẾN HOÁ LỚN
- Thuyết tiến hóa từ từ: quá trình tiến hóa xảy ra bắt đầu từ

sự biến đổi từ từ về tần số alen và thành phần kiểu gen của
quần thể (tiến hóa nhỏ). Sự tiến hóa như vậy xảy ra một cách
chậm chạp dẫn đến tích lũy dần dần những biến đổi nhỏ về
các đặc điểm hình thái, cấu trúc trên cơ sở sinh vật làm xuất
hiện những loài mới một khi có sự cách li sinh sản giữa các
quần thể. Những biến đổi nhỏ sẽ được tích lũy dần làm xuất
hiện các biến đổi lớn rồi dẫn đến hình thành nên các đơn vị
phân loại trên loài (tiến hóa lớn).
- Thuyết cân bằng ngắt quãng: trong suốt quá trình tồn tại
của mình, loài rất ít biến đổi. Những khác biệt giữa các loài
chỉ xuất hiện khá đột ngột trong quá trình hình thành loài
mà thôi.

CỦNG CỐ, LUYỆN TẬP
Tại sao bên cạnh những loài có tổ chức cơ
thể rất phức tạp vẫn tồn tại những loài có
cấu trúc khá đơn giản?

HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ
- Học bài cũ và trả lời các câu hỏi SGK.
- Đọc trước bài 32 "Nguồn gốc sự sống".