thuyết trình lịch sử - kháng chiến lan rộng ra toàn quốc (1873 - 1884) (3)

II- THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KÌ LẦN THỨ HAI.
NHÂN DÂN BẮC KÌ TIẾP TỤC KHÁNG CHIẾN
TRONG NHỮNG NĂM 1882-1884
LỊCH SỬ 8
GV thực hiện:
NGUYỄN DANH HOÀNG
Bài 25 - Tiết 39

KIỂM TRA BÀI CŨ
1 . Quân Pháp đánh thành Hà Nội vào thời gian nào?
a. 25-4-1882 b. 21-12-1873
c. 15-3-1874 d. 20-11-1873
2. Theo Hiệp ước Giáp Tuất, triều đình Huế đã:
a. Thừa nhận 3 tỉnh miền Đông Nam Kì thuộc Pháp.
b. Thừa nhận nền bảo hộ của Pháp ở Bắc Kì và Trung Kì.
c. Bồi thường 288 vạn lạng bạc chiến phí cho Pháp.
d. Thừa nhận 6 tỉnh Nam Kì Hoàn toàn thuộc Pháp.
d. 20-11-1873

KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC
(1873 - 1884) (Tiếp theo)
II- THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KÌ LẦN THỨ HAI.
NHÂN DÂN BẮC KÌ TIẾP TỤC KHÁNG CHIẾN
TRONG NHỮNG NĂM 1882-1884
Bài 25
Tiết 39

1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882)
Tại sao thực dân Pháp
đánh Bắc Kì lần thứ hai?

* Thực dân Pháp
+ Thực hiện kế hoạch xâm
lược Việt Nam.
+ Rất cần nguồn tài nguyên
khoáng sản ở Bắc Kì.
- Nguyên nhân sâu xa

1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882)
Tình hình nước ta sau Hiệp
ước Giáp Tuất như thế nào?
* Thực dân Pháp
+ Thực hiện kế hoạch xâm lược
Việt Nam.
+ Tư bản Pháp rất cần nguồn tài
nguyên khoáng sản ở Bắc Kì.
* Tình hình nước ta:
- Nhân dân phản đối Hiệp ước.
- Kinh tế kiệt quệ, nhân dân cực
khổ, giặc cướp hoành hành.
- Triều đình khước từ mọi đề nghị
cải cách, duy tân đất nước.
- Nguyên nhân sâu xa

Pháp lấy cớ gì để đánh
chiếm Bắc Kì lần thứ hai?
1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882)
- Nguyên nhân sâu xa
* Thực dân Pháp
+ Thực hiện kế hoạch xâm lược Việt
Nam.

+ Tư bản Pháp rất cần nguồn tài
nguyên khoáng sản ở Bắc Kì.
* Tình hình nước ta:
- Nhân dân phản đối Hiệp ước.
- Kinh tế kiệt quệ, nhân dân cực khổ,
giặc cướp hoành hành.
-
Triều đình khước từ mọi đề nghị cải
cách, duy tân đất nước.
- Nguyên nhân trực tiếp:
+ Lấy cớ triều đình Huế vi phạm Hiệp
ước 1874
+ Ngày 3-4-1882, quân Pháp do đại tá
Ri-vi-e chỉ huy, đã đổ bộ lên Hà Nội

Diễn biến cuộc xâm lược
như thế nào?
1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882)
- Nguyên nhân
Quân Pháp đánh thành Hà Nội
- Diễn biến
Ngày 25-4-1882, quân Pháp
đánh thành Hà Nội lần thứ hai

Hoàng Diệu (1829-1882)
“Thần là một kẻ thư sinh, biết đâu việc
binh bị mà Bệ hạ lại giao cho cái chức
vụ quá quan trọng. Làm sao tin được
lòng giặc, nên thần lo sửa soạn đề
phòng. Việc chưa xong thì binh Pháp

kéo đến. Thần trộm nghĩ, Hà Nội là
cuống họng của Bắc Kì, nên thần
thường tâu về triều xin thêm binh,
nhưng lại bị Bệ hạ quở trách Một mình
thề với Long thành, nguyện theo
Nguyễn Tri Phương nơi suối vàng vậy”.
Đã tay cầm bút lại cầm binh Suối vàng chắc hẳn mài gươm bạc
Muôn dặm giang sơn nặng một mình Lòng đỏ đành đem gửi sử xanh
Thờ chúa, chúa lo, lo với chúa Di biểu nay còn sôi chính khí
Giữ thành, thành mất, mất theo thành Khiến người thêm trọng bút khoa danh.
Phó bảng Nguyễn Trọng Tịnh

1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882)
- Nguyên nhân
Nghe tin Hà Nội thất thủ, triều
đình có hành động gì? Vì sao?
- Diễn biến
+ Ngày 25-4-1882, quân Pháp
đánh thành Hà Nội lần thứ hai,
-Vì quyền lợi ích kỷ của dòng
họ, ảo tưởng vào con đường
thương lượng, chống lại nhân
dân của triều đình.
Tác hại của hành động đó như
thế nào?
- Tạo điều kiện cho Pháp
chiếm phần còn lại của Bắc Kì.
+ Tiếp đó chiếm nốt Hòn Gai,
Nam Định và các tỉnh thuộc
đồng bằng Bắc Kì.

2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng Pháp
+ Ở Hà Nội
Nhân dân tự tay đốt nhà, tạo
thành bức tường lửa chặn giặc
Hàng nghìn người dân tụ tập
thành đội ngũ, gươm giáo
chỉnh tề
Nhân dân không bán lương
thực cho Pháp, phối hợp với
đồng bào các vùng xung quanh
đào hào, đắp luỹ, lập các đội
dân dũng, bất chấp lệnh giải
tán của triều đình.
Nhân dân Bắc Kì đã phối hợp
với quân đội triều đình để
kháng chiến chống Pháp như
thế nào?
(SGK)

2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng Pháp
+ Ở Hà Nội
Ngày 19-5-1883, chiến thắng
Cầu Giấy lần thứ hai
Nhân dân tích cực đắp đập,
cắm kè trên sông, làm hầm
chông, cạm bẫy
Nhân dân Bắc Kì đã phối hợp
với quân đội triều đình để
kháng chiến chống Pháp như

thế nào?
+ Ở Các địa phương
(SGK)
(SGK)

2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng Pháp
+ Ở Hà Nội
Ngày 19-5-1883, chiến thắng
Cầu Giấy lần thứ hai
+ Ở Các địa phương
(SGK)
Cầu Giấy

2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng Pháp
+ Ở Hà Nội
Ngày 19-5-1883, chiến thắng
Cầu Giấy lần thứ hai
+ Ở Các địa phương
(SGK)
Tại sao thực dân Pháp không
nhượng bộ triều đình Huế sau
khi Ri-vi-e bị giết tại trận Cầu
Giấy năm 1883?
-
Pháp có thêm viện binh
-
Pháp biết triều đình Huế
không cương quyết chống lại.
-
7-1883, vua Tự Đức qua đời,

nội bộ triều đình Huế lục đục.
-
Chủ nghĩa tư bản Pháp đang
trên đà phát triển, muốn kết
thúc cuộc xâm lược.

7-1883 Pháp tấn công
Thuận An - cửa ngõ Kinh
thành Huế
CHIẾN TRƯỜNG HUẾ 7-1883

3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp
đổ (1884)
-
Chiều 18-8-1883 Pháp bắn
phá Thuận An.
-
20-8 Triều đình xin đình
chiến.
- Ngày 25-8-1883, triều đình
Huế kí với Pháp Hiệp ước
Hác-măng (Hiệp ước Quí
Mùi)
Nội dung hiệp ước Hác-măng?
-
Trìều đình Huế chính thức thừa nhận nền
bảo hộ của Pháp ở Bắc Kì và Trung Kì,
cắt tỉnh Bình Thuận ra khỏi Trung Kì nhập
vào đất Nam Kì thuộc Pháp. Ba tỉnh
Thanh - Nghệ -Tĩnh được sát nhập vào

Bắc Kì.
-
Triều đình cai quản vùng đất Trung Kì,
nhưng mọi việc đều phải thông qua viên
Khâm sứ Pháp ở Huế.
-
Công sứ Pháp ở các tỉnh Bắc Kì thường
xuyên kiểm soát những công việc của
quan lại triều đình, nắm các quyền trị an
và nội vụ.
-
Mọi việc giao thiệp với nước ngoài (kể
cả với Trung quốc) đều do người Pháp
nắm. Triều đình Huế phải rút quân đội ở
Bắc Kì về Trung Kì.
Cuộc tấn công kinh thành Huế
diễn ra như thế nào?

-
Trìều đình Huế chính thức thừa
nhận nền bảo hộ của Pháp ở Bắc Kì
và Trung Kì, cắt tỉnh Bình Thuận ra
khỏi Trung Kì nhập vào đất Nam Kì
thuộc Pháp. Ba tỉnh Thanh - Nghệ
-Tĩnh được sát nhập vào Bắc Kì.
-
Triều đình cai quản vùng đất Trung
Kì, nhưng mọi việc đều phải thông
qua viên Khâm sứ Pháp ở Huế.
-

Công sứ Pháp ở các tỉnh Bắc Kì
thường xuyên kiểm soát những công
việc của quan lại triều đình, nắm các
quyền trị an và nội vụ.
-
Mọi việc giao thiệp với nước ngoài
(kể cả với Trung quốc) đều do người
Pháp nắm. Triều đình Huế phải rút
quân đội ở Bắc Kì về Trung Kì.
Đ
ấ
t

b
ả
o

h
ộ
Đất
nửa
bảo
hộ

Đ
ấ
t

t
h

u
ộ
c

P
h
á
p
Vùng đất
cai quản
của triều
đình Huế
Nội dung hiệp ước Hác-măng?

3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp
đổ (1884)
-
Nhân dân đẩy mạnh phong
trào kháng chiến chống Pháp.
-
Nhiều sĩ phu văn thân là
quan lại triều đình ở các địa
phương đã phản đối lệnh
bãi binh của triều đình.
-
Phái chủ chiến trong triều
đình Huế, do Tôn Thất Thuyết
cầm đầu, mạnh tay hành
động.
- Thái độ của nhân dân ta khi

triều đình Huế kí các Hiệp
ước đầu hàng thực dân Pháp
như thế nào?

3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp
đổ (1884)
- Ngày 25-8-1883, triều đình
Huế kí với Pháp Hiệp ước
Hác-măng (Hiệp ước quí
Mùi)
-
Hiệp ước Pa-tơ-nốt có nội
dung cơ bản giống Hiệp ước
Hác-măng, chỉ sửa đổi đôi
chút về ranh giới khu vực
Trung Kì.
Nội dung Hiệp ước Pa-tơ-nốt- Ngày 6-6-1884, triều đình
Huế kí với Pháp Hiệp ước
Pa-tơ-nốt.

Hiệp ước Pa-tơ-nốt.
Đ
ấ
t

b
ả
o

h

ộ

Đ
ấ
t

t
h
u
ộ
c

P
h
á
p
Hiệp ước Hác-măng
Vùng
đất
cai
quản
của
triều
đình
Huế
Đất bảo hộ

Đ
ấ
t

t
h
u
ộ
c

P
h
á
p
cai
quản
của
Vùng
đất
triều
đình
Huế

Thằng Tây nó ở bên Tây
Bởi vua chúa Nguyễn rước thầy đem sang
Cho nhà, cho nước tan hoang.
Cho thiếp ngậm đắng, cho chàng ăn cay.
Cha đời mấy đứa theo Tây
Mồ cha mả bố voi dày biết chưa?
(Thơ ca yêu nước TKXIX)
Bắt đầu từ đây, Việt Nam trở
thành thuộc địa của Pháp!
Hiệp ước Pa-tơ-nốt.

Đất bảo hộ

Đ
ấ
t

t
h
u
ộ
c

P
h
á
p
Vùng
đất
cai
quản
của
triều
đình
Huế

SƠ KẾT BÀI HỌC
Từ giữa những năm 70 của thế kỷ XIX, nước Pháp
tiến nhanh sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa,
nên quyết tâm chiếm bằng được Việt Nam.
Cuộc kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh Bắc Kì dấy

lên trong khi nhà Nguyễn chỉ tìm cách hòa
hoãn với Pháp, vì vậy không xoay chuyển
được tình thế, mặc dù đã giành được chiến
thắng Cầu giấy lần thứ hai.
Hiệp ước Hác-măng và Hiệp ước Pa-tơ-nốt đã đặt
dấu chấm hết chế độ phong kiến độc lập ở
Việt Nam, chuyển sang chế độ nửa thuộc địa,
nửa phong kiến.

CỦNG CỐ BÀI HỌC
1. Thời gian Pháp đánh thành Hà Nội Lần thứ hai?
a. 3-4-1882 b. 25-4-1882
c. 19-5-1883 d. 18-8-1883
2. Lực lượng tạo nên chiến thắng Cầu Giấy lần thứ hai?
a. Đội quân của Phạm Văn Nghị
b. Đội quân của Nguyễn Mậu Kiến.
c. Đội quân Hoàng Tá Viêm và Đội quân Cờ Đen Lưu Vĩnh Phúc.
d. Đội quân của Hoàng Tá Viêm.
3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt khác Hiệp ước Hác-măng ở điểm nào?
a. Thừa nhận nền bảo hộ của Pháp ở Trung Kì và Bắc Kì.
b. Cắt Thanh-Nghệ-Tĩnh ra khỏi Bắc Kì, Cắt Bình Thuận ra khỏi
Nam Kì thuộc Pháp, nhập trở lại Trung kì, do triều đình Huế cai
quản.
c. Cắt Thanh-Nghệ-Tĩnh nhập vào Bắc Kì, Cắt Bình Thuận nhập
vào Nam Kì thuộc Pháp.
d. Mọi việc giao thiệp với nước ngoài đều do người Pháp nắm.
b. 25-4-1882

CÔNG VIỆC VỀ NHÀ
1. Học bài (các câu hỏi SGK)

2. Làm bài tập 1, 2 SGK
3. Chuẩn bị bài 26, phần I
CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI
KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU
CẦN VƯƠNG”
Gợi ý chuẩn bị bài:
-
Nguyên nhân, diễn biến cuộc phản công của
phái chủ chiến tại kinh thành Huế?
-
Phong trào Cần vương bùng nổ và phát triển
như thế nào?

Tiết học đến đây kết thúc,
chúc các em học tập tốt !