Bài giảng viêm màng bồ đào

NguyÔn §ç Ngäc Hiªn
Môc tiªu
1. ChÈn ®o¸n ®îc viªm mµng bå ®µo
2. Tr×nh bµy ®îc nguyªn t¾c xö lý viªm mµng bå ®µo
3. Tr×nh bµy ®îc c¸c biÖn ph¸p phßng bÖnh tr¸nh ®îc
c¸c nguy c¬ g©y viªm mµng bå ®µo
đặc điểm chung
N: Màng bồ đào (MB) là mt cu trúc sc
t,giàu mch máu bao gm mng mt, th mi và
hc mc.
Dịch tễ học:
- Thờng ở lứa tuổi 20 -40t, VMBĐ trẻ em 2-10%,
giới tùy thuộc vào một số bệnh.
- Tỷ lệ mắc hàng năm 7-11 ca/100.000 dân.
- Có một số bệnh liên quan đến HLA (HLA-B27)
Đặc điểm giải phẫu màng bồ đào
c đim:
- Cp máu cho phn ln nhãn cu nh vào các nhánh mi
trớc và mi sau ca M mt.
- Sn xut thu dch nh các tua mi
- iu khin s điu tit gn do co cơ th mi
- Tăng lu thông thu dch do co cơ th mi làm m vùng bè

Đặc điểm giải phẫu màng bồ đào
Mng mt:
Chia làm 3 lp:
- Lp trớc
-Lp nhu mô gia
Cơ vòng đồng t: co đồng t (III)
Cơ nan hoa: giãn đồng t (TK giao cm)
-Lp sau

Đặc điểm giải phẫu màng bồ đào
Mch máu chi phi
mống mắt :
- M: xut phát t
vòng M ln ca
mng mt
- TM : đổ vào các TM
trích trùng
Đặc điểm giải phẫu
Thể mi:
6-6,5mm, từ chân mống mắt nối với hắc mạc ở ora
serrata, chia 2 phần
- Phía trớc: pars plicata, chứa khoảng 70 tua mi
- Phía sau: pars plana
Cơ thể mi: 3 lớp, do TK phó giao cảm chi phối, co cơ
điều tiết

Hắc mạc:
Chứa nhiều mạch máu và sắc tố, nằm giữa củng
mạc và VM, từ ora serrata gai thị

Viªm Mµng bå §µo
§N: lµ t×nh tr¹ng viªm c¸c thµnh phÇn cña MB§
(gåm mèng m¾t, thÓ mi vµ h¾c m¹c) vµ/hoÆc c¸c
cÊu tróc liÒn kÒ.


Phân loại VMBĐ
IUSG (International Uveitis Study Group)

Giải phẫu:
- VMBĐ trớc: viêm mống mắt, viêm thể mi trớc,
viêm mống mắt thể mi
- VMBĐ trung gian: viêm thể mi sau, viêm dịch
kính, viêm hắc võng mạc vùng nền
- VMBĐ sau: viêm hắc mạc khu trú, đa ổ hoặc toả
lan; viêm hắc võng mạc, viêm võng hắc mạc, viêm
võng mạc, viêm võng mạc thần kinh.
- VMBĐ toàn bộ: Viêm toàn bộ các cấu trúc của
MBĐ
Phân loại VMBĐ
IUSG (International Uveitis Study Group)

-Thời gian: cấp tính (<3 tháng), mãn tính (>3
tháng)
- Tiến triển: một chu kỳ, lặp lại nhiều chu kỳ
- Nguyên nhân: nhiễm trùng, không nhiễm trùng
- U hạt, không u hạt
- Tổn hại một mắt hay hai mắt
- Phân loại khác (thị lực, ĐVM, đáp ứng
corticoide )

Thăm khám bệnh nhân VMBĐ
Hỏi bệnh:
- Tình trạng bệnh: khởi phát, diễn biến bệnh, triệu
chứng, bên bị bệnh, điều trị
- Tiền sử bệnh mắt: quá trình bị bệnh trớc đây, điều
trị trớc và đáp ứng, tiền sử chấn thơng hoặc phẫu
thuật mắt

- Tiền sử nội khoa: bệnh toàn thân (sarcoidose,
viêm khớp thiếu niên, lao, giang mai ), dùng
thuốc (ức chế miễn dịch)
Thăm khám bệnh nhân VMBĐ - hỏi bệnh
- Hoàn cảnh xã hội: thói quen ăn uống, sinh hoạt,
ngời mắc nghiện
- Tuổi, giới,chủng tộc.
- Địa lý: nơi sinh, nơi c trú trớc, du lịch
- Tiền sử gia đình:
bệnh nội khoa, bệnh truyền nhiễm (lao ), bệnh
lý khi mang thai, bệnh về màng bồ đào

Thăm khám bệnh nhân VMBĐ- hỏi bệnh
- Bệnh toàn thân:
Toàn trạng: sốt, sụt cân, mệt mỏi, ra mồ hôi trộm
Khớp: đau khớp, đau thắt lng, cứng khớp
Da liễu: ban, vết loét, rụng tóc, bạch biến, bạc lông
tóc, vết côn trùng cắn
Thần kinh: ù tai, đau đầu, hội chứng màng não,
tăng cảm giác,yếu hoặc liệt
Hô hấp: thở ngắn, ho, có đờm
Tiêu hoá: tiêu chảy, phân có máu, loét miệng
Sinh dục- tiết niệu: đái buốt, chảy mủ, loét SD

Viªm MB§ - TriÖu chøng c¬ n¨ng
 §á m¾t
 Nh×n mê
 §au nhøc m¾t
 Sî ¸nh s¸ng, ch¶y níc m¾t
 Ruåi bay

 MÐo h×nh

Triệu chứng thực thể
Khúc xạ
Thị lực: giảm
Nhãn áp:
- bình thờng,
- tăng (do biến chứng, sarcoidosis, h/c Posner-
Schlossman, toxoplasmosis, herpes zoster, herpes
simplex )
- giảm: VMBĐ cấp hoặc mãn
 TuyÕn lÖ, mi, kÕt m¹c:
bÖnh lý u h¹t
(sarcoidosis, lao )
 Cñng m¹c: máng,
ho¹i tö cñng m¹c
(viªm khíp d¹ng thÊp,
viªm nèt ®a §M, u h¹t
Wegener )
 C¬ng tô r×a

Gi¸c m¹c
 Tña:
- Sè lîng
- Ph©n bè:
+Khu tró: Tam gi¸c Alrt
+To¶ lan: VMB§ dÞ s¾c
Fuch, Herpes
- Mµu s¾c: s¾c tè, tr¾ng,
x¸m

- KÝch thíc: to (h¹t), nhá
(kh«ng h¹t)

TiÒn phßng
 Gãc TP: dÝnh gãc, t©n m¹ch
 §é s©u TP
 DÊu hiÖu Tyndall (TB trong TP):
0: kh«ng cã TB viªm
1+: 5 -10 TB
2+: 10-20 TB
3+: 20-50 TB
4+: > 50 TB

TiÒn phßng
• Mñ TP
Mèng m¾t
• §ång tö:
- Co (®iÓn h×nh)
- DÝnh :H×nh hoa khÕ,
nóm cµ chua
Vßng Vossius trªn
mÆt tríc T3
- Mµng xuÊt tiÕt diÖn
®ång tö
Mèng m¾t
- H¹t
Koeppe: bê ®ång tö
Busacca: trªn mèng m¾t
Thuû tinh thÓ
 §ôc thuû tinh thÓ lµ biÕn chøng hay gÆp nhÊt

DÞch kÝnh
 §ôc dÞch kÝnh: h×nh ¶nh
n¾m tuyÕt (snowballs),
®ôc thµnh m¶ng
(snowbank)
Vâng m¹c
 Viªm vâng m¹c: ®é s©u,
réng (CMV,
toxoplasmosis )
 Viªm m¹ch m¸u VM:
t¾c, lång bao, xuÊt
huyÕt, xuÊt tiÕt
- Viªm §M: ARN,
Behcet
- Viªm TM: sarcoidosis,
lao, giang mai
Võng mạc
Tân mạch võng mạc
Phù hoàng điểm dạng nang:
- nguyên nhân gây giảm TL
- phản ánh mức độ viêm DK và/hoặc cấu trúc cận kề
Bong VM xuất tiết: VKH, viêm CM sau, nhãn viêm
giao cảm