GIÁO DC VÀ ÀO TO B NÔNG NGHIP & PTNT
TRNG I HC LÂM NGHIP
LÊ TRÍ TRUNG
NGHIÊN CU S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
I VI DCH V CA CÁC NGÂN HÀNG
THNG MI TI TP. CN TH
LUN VN THC S KINH T
ng Nai, 2012
GIÁO DC VÀ ÀO TO B NÔNG NGHIP & PTNT
TRNG I HC LÂM NGHIP
LÊ TRÍ TRUNG
NGHIÊN CU S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
I VI DCH V CA CÁC NGÂN HÀNG
THNG MI TI TP. CN TH
CHUYÊN NGÀNH: KINH T NÔNG NGHIP
MÃ S: 60620115
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC
PGS. TS. BÙI VN TRNH
ng Nai, 2012
i
I CAM OAN
Tôi cam oan lun vn thc s “Nghiên cu s hài lòng ca khách hàng
i vi dch v ca các NHTM ti TP Cn Th” là công trình nghiên cu ca
bn thân. Các s liu là trung thc, kt qu trình bày trong lun vn này cha
tng c ai công b trong bt k công trình nghiên cu nào khác
Tác gi
Lê Trí Trung
ii
I CM T
Trc tiên tôi xin chân thành cm n quý thy cô khoa Kinh t & Qun tr kinh
doanh, trng i hc Lâm nghip và trng i hc Cn Thã ging dy, giúp ,
cung cp nhiu kin thc quý báu trong quá trình hoàn thành khóa hc và bo v tài.
c bit, vô cùng cm n thy PGS.TS Bùi Vn Trnhã tn tâm hng dn và
giúp em trong rt nhiu mt em hoàn thành c lun vn cao hc ca mình.
m n gia ình ã ng viên tinh thn và h tr tôi trong sut thi gian ca khóa
c.
m n bn bè, ng nghip, các c quan ban ngành ã giúp tôi trong quá trình
thu thp d liu, và xin cm n n tt c nhng khách hàng ã dành khong thi gian
quý báu tr li bng câu hi u tra s liu ca tài.
Tác gi
Lê Trí Trung
iii
C LC
I CAM OAN i
I CM N ii
C LC iii
DANH MC VIT TT vi
DANH MC CÁC BNG vii
DANH MC CÁC HÌNH V viii
GII THIU 1
1. S CN THIT CA TÀI 1
2. MC TIÊU NGHIÊN CU 2
3. I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU 2
3.1. i tng nghiên cu 2
3.2. Phm vi nghiên cu 2
3.3. Thi gian nghiên cu 2
Chng 1: C S LÝ LUN VÀ THC TIN CA VN NGHIÊN CU 5
1.1. PHNG PHÁP LUN 5
1.1.1 Dch v và cht lng dch v 5
1.1.1.1 Dch v và c tính ca dch v 5
1.1.1.2 Cht lng dch v 6
1.1.2 Dch v ngân hàng 9
1.1.3 S hài lòng ca khách hàng 12
1.1.4 Các mô hình lý thuyt thang o 15
1.4.1.1 Mô hình cht lng dch v SERVQUAL 15
1.4.1.2 Mô hình cht lng dch v SERVPERF 16
1.4.1.3 Mô hình cht lng dch v FSQ & TSQ 16
1.2. TÌNH HÌNH NGHIÊN CU, GII QUYT VN NGHIÊN CU 20
1.2.1 Môi trng kinh doanh ca ngân hàng 20
1.2.1.1 Môi trng bên ngoài 20
1.2.1.2 Môi trng bên trong 22
1.2.2 Ý ngha ca vic nâng cao hiu qu cht lng dch v và phng pháp
nghiên cu 23
iv
Chng 2: C M A BÀN NGHIÊN CU VÀ PHNG PHÁP NGHIÊN
U 25
2.1. C M C BN CA A BÀN NGHIÊN CU 25
2.1.1 Gii thiu v h thng NHTM Vit Nam 25
2.1.2 H thng NHTM ti Tp. Cn Th 26
2.1.2.1 Mng li hot ng 26
2.1.2.2 Quy mô v vn và d n cho vay 27
2.2. PHNG PHÁP NGHIÊN CU 31
2.2.1 Phng pháp chn vùng nghiên cu và i tng nghiên cu 31
2.2.1.1 Phng pháp chn vùng nghiên cu 31
2.2.1.2 i tng nghiên cu 32
2.2.1.3 Phng pháp thu thp s liu 32
2.2.1.4 Mô t phng pháp chn mu và s mu cho nghiên cu 32
2.2.2 Phng pháp phân tích s liu 33
Chng 3: PHÂN TÍCH S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG I VI CHT
NG DCH V VÀ GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG DCH V CA
CÁC NHTM TI TP. CN TH 36
3.1. PHÂN TÍCH S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG I VI CHT LNG
CH V CA CÁC NHTM TI TP.CN TH 36
3.2. CÁC GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG DCH V CA CÁC NHTM TI
TP. CN TH 72
3.2.1 C s xut gii pháp 72
3.2.2 Các gii pháp nâng cao cht lng dch v c các NHTM ti TP Cn Th 75
3.2.2.1 i vi Eximbank 75
3.2.2.2i vi BIDV 76
3.2.2.3i vi Vietinbank 77
T LUN VÀ KIN NGH 78
1.KT LU N 78
2.KIN NGH 79
3. HN CH VÀ HNG NGHIÊN CU TIP THEO CA TÀI 82
TÀI LIU THAM KHO 84
CÁC PH LC 85
v
DANH MC VIT TT
NH: Ngân hàng
TP: Thành ph
NT: Ngoi t
NHTM: Ngân hàng thng mi
Eximbank (Vietnam Export Import Commercial Joint - Stock Bank):
Ngân hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam
BIDV (Bank for Investment and Development of Vietnam):
Ngân hàng TMCP u T và Phát Trin Vit Nam
Vietinbank (Vietnam Bank for Industry and Trade):
Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam
ATM (Automatic Teller Machine): Máy rút tin tng
WTO (The World Trade Organization): T chc thng mi th gii
EFA (Exploratory Factor Analysis) Phân tích nhân t khám phá
CAR (Capital Adequacy Ratio): T l an toàn vn ti thiu
TCTD: T chc tín dng
TMCP: Thng mi c phn
BSCL: ng bng sông Cu Long.
DNNN: Doanh nghip nhà nc
PGD/QTK : Phòng giao dch – Qu tit kim
VND : Vit Nam ng
VH: Vn huy ng
vi
DANH MC CÁC BIU
Biu 3.1: Th phn tín dng các TCTD trên a bàn 40
Biu 3.2: Th phn li nhun ca các ngân hàng trên a bàn 44
Biu 3.3: Th phn huy ng vn các TCTD trên a bàn 46
vii
DANH MC CÁC BNG
S hiu
bng
Tên bng Trang
2.1 Mng li TCTD trên a bàn Tp. Cn Th 27
2.2 Ngun vn huy ng và du n cho vay Khu vc BSCL nm
2011
28
2.3 Kt qu hot ng ngân hàng trên a bàn Tp. Cn Th nm
2011 so vi 2010.
29
2.4 Tên bin và ký hiu bin c gii thích 35
3.1 Bng tng hp hot ng tín dng ca các NHTM trên a bàn
Tp. Cn Th (2009-2011)
39
3.2 n cho vay và n quá hn ca các ngân hàng 41
3.3 n cho vay theo thi hn và theo loi tin ca các ngân
hàng
42
3.4 Li nhun ca các NHTM trên a bàn 43
3.5 Tc tng trng huy ng vn và tng trng tín dng 45
3.6 Ngun vn huy ng ca các NHTM trên a bàn Cn Th 45
3.7 H s an toàn và vn ti thiu ca các NHTM 47
3.8 S lng mu u tra và loi hình khách hàng ca tng NH 48
3.9 Kt qu nghiên cu thm dò ánh giá ca khách hàng khi n
giao dch ti 03 ngân hàng
50
3.10 Cronbach Alpha thành phn thang o các yu tnh hng
ca Eximbank Cn Th
54
3.11 Các yu tnh hng n s la chn ca khách hàng khi n
giao dch vi Eximbank Cn Th
56
3.12 H s xác nh s phù hp ca mô hình 59
3.13 H s ca phng trình hi quy 60
3.14 Cronbach Alpha thành phn thang o các yu tnh hng
ca BIDV Cn Th
61
3.15 Các yu tnh hng n s la chn ca khách hàng khi n
giao dch vi BIDV Cn Th
62
viii
3.16 H s xác nh s phù hp ca mô hình Model Summary 65
3.17 H s ca phng trình hi quy 65
3.18 Cronbach Alpha thành phn thang o các yu t nh hng
ca Vietinbank Cn Th
66
3.19
Các yu tnh hng n s la chn ca khách hàng khi n giao
ch vi Vietinbank Cn Th
68
3.20 H s xác nh s phù hp ca mô hình 70
3.21 H s ca phng trình hi quy 70
1
GII THIU
1. S CN THIT CA TÀI
t nc ta ang chuyn mình hoà nhp cùng vi s phát trin ca khu vc
và th gii. Vit Nam vi nhng tim nng sn có ang c khai thác mt cách kp
thi và hiu qu nht ã và ang hoàn thành nhim v công nghip hoá- hin i
hoá xây dng t nc. Trên con ng ó có sóng góp áng k ca h thng
các t chc tín dng (TCTD), c bit là h thng tín dng trong ó phn ln là các
NH thng mi (NHTM).
H thng các NHTM có vai trò vô cùng quan trng i vi nn kinh t, thúc
y s phát trin ca nn kinh t. NHTM có chc nng thu hút và tp trung ngun
vn nh l thành ngun vn ln áp ng nhu cu u t phát trin ca nn kinh t.
Trong thi gian gn ây s xut hin hàng lot NHTM c phn, các chi
nhánh NH nc ngoài và c bit là các NH con 100% vn nc ngoài ti Vit
Nam s to nên s cnh tranh khc lit trong lnh vc kinh doanh tin t. Chúng ta
cn ánh giá úng nng lc ca mình tn dng ti a li thang có phát
trin, thy rõ nhng thách thc, nhng hn ch ca mình có sách lc, gii pháp
khc phc nhanh chóng, to dng nhng li th cnh tranh mi.
Trên a bàn Thành ph Cn Th hin nay có trên 45 NH và hàng trm im
giao dch trc thuc ã to nên cuc cnh tranh ht sc gay gt gia các NH và c
hi cng c chia sng u vi các loi hình NHTM. phát trin trong môi
trng nh th, các NHTM buc phi nâng cao hiu qu hot ng kinh doanh ca
mình tn ti và phát trin. Vì vy, tác gi chn tài “Nghiên cu s hài lòng
ca khách hàng i vi dch v ca các NHTM ti TP Cn Th” nghiên cu
nhm a ra nhng gii pháp khác nhau cho các loi hình NHTMáp ng yêu
cu cnh tranh trong thi i mi.
2
2. MC TIÊU NGHIÊN CU
2.1. Mc tiêu chung
Mc tiêu chung ca tài là trên c s lý lun có liên quan tìm ra và phân tích
c các nhân tnh hng n s hài lòng ca khách hàng i vi dch v ca
NHTM ti TP Cn Th có c s xut gii pháp làm tng thêm s hài lòng ca
khách hàng.
2.2. Mc tiêu c th
Ø Mc tiêu 1: H thng hóa c s lý lun v cht lng dch v có liên quan n
h thng NHTM ti TP Cn Th;
Ø Mc tiêu 2: Xác nh và phân tích các nhân t nh hng n s hài lòng ca
khách hàng i vi dch v ti các NHTM ti TP Cn Th;
Ø Mc tiêu 3: xut các gii pháp nhm nâng cao cht lng dch v làm tng
thêm s hài lòng ca khách hàng i vi các NHTM ti TP Cn Th.
3. I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU
3.1. i tng nghiên cu
Nghiên cu các khách hàng s dng các sn phm, dch v ti 03 NH ln ti
Cn Th: NHu T và Phát Trin Cn Th, NH TMCP Công Thng Cn Th
và NH TMCP Xut Nhp Khu Cn Th.
3.2. Phm vi nghiên cu
Do gii hn v thi gian, chi phí và kh nng tip cn khách hàng nên tài
ch gii hn nghiên cu 03 loi hình NHTMin hình: NHTM Nhà nc, NHTM
Nhà nc ã c phn hoá và NHTM c phn ti TP Cn Th;
Xem xét các yu t nh hng n cht lng dch v ca các NH trên,
nhng c hi, thách thc ca lnh vc NH nói chung và các NHTM ti a bàn TP
Cn Th nói riêng và phng vn trc tip khách hàng ca 03 NH trên trên c só
xut các gii pháp nhm nâng cao cht lng dch v ca tng loi NH.
3.3. Thi gian nghiên cu
Trong thi gian qua, nn kinh t th gii nói chung và nn kinh t Vit Nam
nói riêng ã có nhng du hiu phc hi nhng nhng khó khn, thách thc vn
3
chc ch trc mt. Lun vn này c tin hành da trên nhng thông tin và d
liu th cp t nm 2009-2011 ca 3 NHTMi din và s dng s liu s cp
c thu thp t các khách hàng ca 3 NHu T và Phát Trin Cn Th, NH
TMCP Công Thng Cn Th và NH TMCP Xut Nhp Khu Cn Th. Chính
phm vi công vic theo yêu cu này, mt khía cnh nào ó, ã tr thành mt hn
ch ca nghiên cu này. Do phân tích ca lun vn ch da trên nhng thông tin
tính n thi im cui nm 2011.
C KHO TÀI LIU
inh Phi H (2009), Mô hình nh lng ánh giá mc hài lòng ca
khách hàng ng dng cho h thng NHTM. Tp chí Qun lý kinh t, S 26,2009.
Hoàng Xuân Bích Loan (2008) vi Lun vn thc s “Nâng cao s hài lòng
khách hàng ti NHu t và Phát trin Vit Nam – Chi nhánh Thành ph H Chí
Minh”, tác giã thc hin vic nghiên cu s hài lòng ca khách hàng i vi dch
v mà NH u t và Phát trin Vit Nam – Chi nhánh Thành ph H Chí Minh
cung cp cho khách hàng. D liu nghiên cu c thu thp t các khách hàng
doanh nghip ca NH. Sau khi thu thp xong d liu , tác gi da vào khung lý
thuyt thang o SERVQUAL ca Parasuraman (1988) và thang o Likert 5 mc
các phng pháp nh phân tích thng kê mô t, phân tích tng quan hi qui, phân
tích tin cy và Anova x lý d liu. Kt qa nghiên cu cho thy khi giao
dch vi NH khách hàng mong i nht NH nhng vn nh: ni xe thun
tin, mc lãi sut hp dn, sn phm a dng, thc hin giao dch nhanh chóng và
chính xác, thi gian ngi ch n lt giao dch ngn, mng li ca NH rng
khp, h thng ATM luô hot ng tt, i ng nhân viên chuyên nghip và nhit
tình,… Cui cùng là vi vic xem xét các nh hng, chin lc phát trin ca
NH, lun vn ã a ra mt s gii pháp, kin ngh nhm nâng cao s hài lòng ca
khách hàng i vi các dch v ca NH u t và Phát trin Vit Nam – Chi nhánh
Thành ph H Chí Minh.
4
Nguyn Quc Nghi (2010), Nghiên cu nhân t nh hng n mc hài
long ca doanh nghip i vi h thng NHTM TP Cn Th. Tp chí khoa hc và
ào to NH s 99, 2010.
Trn Ngc Nhân (2010), vi “Nghiên cu s hài lòng ca khách hàng i
vi dch v ca Vietinbank khu vc Vnh Long, Cn Th” tác gi ã thc hin vic
nghiên cu s hài lòng ca khách hàng i vi dch v mà NH Vietinbank khu vc
Vnh Long, Cn Th cung ng cho khách hàng. D liu nghiên cu c thu thp
t các khách hàng cá nhân và doanh nghip ca NH. Sau khi thu thp xong d liu,
tác giã da vào khung lý thuyt thang o SERQUAL ca Parasuraman (1988) và
thang o SERVPERF (Cronin and Taylor, 1992), mô hình FSQ and TSQ
(GrÖnroos,1984) x lý d liu.
5
Chng 1
S LÝ LUN
VÀ THC TIN CA VN NGHIÊN CU
1.1. PHNG PHÁP LUN
1.1.1. Dch v và cht lng dch v
1.1.1.1. Dch v và c tính ca dch v
a. Khái nim dch v
Dch v là mt khái nim ph bin trong marketing và kinh doanh. Có
rt nhiu cách nh ngha v dch v nhng theo Valarie A Zeithaml và Mary J
Bitner (2000) thì "dch v là nhng hành vi, quá trình và cách thc thc hin mt
công vic nào ó nhm to giá tr s dng cho khách hàng làm tha mãn nhu cu
và mong i ca khách hàng"
b. c tính dch v
Dch v là mt "sn phm c bit" có nhiu c tính khác vi các loi hàng
hóa khác nh tính vô hình, tính không ng nht, tính không th tách ri và tính
không th ct tr. Chính nhng c tính này làm cho dch v tr nên khó nh lng
và không th nhn dng bng mt thng c.
Tính vô hình (intangible)
Dch v không có hình dáng c th, không th s mó, cân ong, o m mt
cách c th nhi vi các sn phm vt cht hu hình. Khi mua sn phm vt
cht, khách hàng có th yêu cu kim nh, th nghim cht lng trc khi mua
nhng sn phm dch v thì không th tin hành ánh giá nh th. Do tính cht vô
hình, dch v không có "mu" và cng không có "dùng th" nh sn phm vt cht.
Ch thông qua vic s dng dch v, khách hàng mi có th cm nhn và ánh giá
cht lng dch v mt cách úng n nht.
Tính không ng nht (heterogeneous)
c tính này còn c gi là tính khác bit ca dch v. Theo ó, vic thc
hin dch v thng khác nhau tùy thuc vào cách thc phc v, nhà cung cp dch
6
v, ngi phc v, thi gian thc hin, lnh vc phc v, i tng phc v và a
im phc v. Hn th, cùng mt loi dch v cng có nhiu mc thc hin t
"cao cp", "ph thông" n "th cp". Vì vy, vic ánh giá cht lng dch v
hoàn ho hay yu kém khó có th xác nh da vo mt thc o chun mà phi xét
n nhiu yu t liên quan khác trong trng hp c th.
Tính không th tách ri (inseparable)
Tính không th tách ri ca dch v th hin vic khó th phân chia dch v
thành hai giai on rch ròi là giai on sn xut (production) và giai on s dng
(consumption). S to thành và s dng dch v thông thng din ra dng
thi cùng lúc vi nhau. Nu hàng hóa thng c sn xut, lu kho, phân phi
và sau cùng mi giao n ngi tiêu dùng thì dch vc to ra và s dng ngay
trong sut quá trình to ra ó. i vi sn phm hàng hóa, khách hàng ch s dng
sn phm giai on cui cùng (end-users), còn i vi dch v, khách hàng ng
hành trong sut hoc mt phn ca quá trình to ra dch v. Nói cách khác, s gn
lin ca hai quá trình này làm cho dch v tr nên hoàn tt.
Tính không th ct tr (unstored)
Dch v không th ct tr, lu kho ri em bán nh hàng hóa khác. Chúng ta
có thu tiên thc hin dch v theo th t trc sau nhng không them ct dch
v ri sau ó em ra s dng vì dch v thc hin xong là ht, không th dành
cho vic "tái s dng" hay "phc hi" li. Chính vì vy, dch v là sn phm c
s dng khi to thành và kt thúc ngay sau ó. Vì vy, các c trng này không có
giá tr tuyt i mà ch mang tính tng i giúp cho vic nhn bit cht lng dch
v trong trng hp c thc d dàng hn thôi.
1.1.1.2. Cht lng dch v
a. Khái nim cht lng dch v
Cht lng dch v có nhiu cách nh ngha khác nhau tùy thuc vào i
ng nghiên cu và môi trng nghiên cu và vic tìm hiu cht lng dch v là
s cho vic thc hin các bin pháp ci thin cht lng dch v ca doanh
nghip. Vì vy, vic nh ngha cht lng dch v không ch quan trng trong vic
7
xây dng mc tiêu phát trin mà còn nh hng cho doanh nghip phát huy
c th mnh ca mình mt cách tt nht.
b. c im ca cht lng dch v
Tuy có nhiu nh ngha khác nhau, nhng xét mt cách tng th, cht lng
dch v bao gm nhng c im sau ây:
Tính vt tri (Transcendent)
i vi khách hàng, dch v có cht lng là dch v th hin c tính vt
tri "u vit" (innate excellence) ca mình so vi nhng sn phm khác. Chính tính
u vit này làm cho cht lng dch v tr thành th mnh cnh tranh ca các nhà
cung cp dch v. Cng phi nói thêm rng sánh giá v tính vt tri ca cht
ng dch v chu nh hng rt ln bi s cm nhn t phía ngi tip nhn dch
v. Quan h này có ý ngha rt ln i vi vic ánh giá cht lng dch v t phía
khách hàng trong các hot ng marketing và nghiên cu s hài lòng ca khách
hàng.
Tính c trng ca sn phm (Product led)
Cht lng dch v là tng th nhng mt ct lõi nht và tinh túy
nht (units of goodness) kt tinh trong sn phm, dch v to nên tính c
trng ca sn phm, dch v. Vì vy, dch v hay sn phm có cht lng cao s
hàm cha nhiu "c trng vt tri" hn so vi dch v cp thp. S phân bit này
gn lin vi vic xác nh các thuc tính vt tri hu hình hay vô hình ca sn
phm dch v. Chính nh nhng c trng này mà khách hàng có th nhn bit
cht lng dch v ca doanh nghip khác vi các i th cnh tranh. Tuy
nhiên, trong thc t rt khó xác nh các c trng ct lõi ca dch v mt cách y
và chính xác. Vì vy, các c trng này không có giá tr tuyt i mà ch mang
tính tng i giúp cho vic nhn bit cht lng dch v trong trng hp c th
c d dàng hn thôi.
Tính cung ng (Process or supply led)
Cht lng dch v gn lin vi quá trình thc hin/chuyn giao dch
v n khách hàng. Do ó, vic trin khai dch v, phong thái phc v, và
8
cách cung ng dch v s quyt nh cht lng dch v tt hay xu. ây là yu
t bên trong ph thuc vào s biu hin ca nhà cung cp dch v. Chính vì th,
nâng cao cht lng dch v, nhà cung cp dch v trc tiên cn phi bit ci
thin yu t ni ti này to thành th mnh lâu dài ca chính mình trong
hot ng cung cp dch v cho khách hàng.
Tính tha mãn nhu cu (Customer led)
Dch v to ra nhm áp ng nhu cu khách hàng. Do ó, cht lng dch v
nht thit phi tha mãn nhu cu khách hàng và ly yêu cu ca khách hàng làm cn
c ci thin cht lng dch v. Nu khách hàng cm thy dch v không áp
ng c nhu cu ca mình thì h s không hài lòng vi cht lng dch v mà h
nhn c. Cng phi nói thêm rng trong môi trng kinh doanh hin i thì c
im này càng tr nên quan trng hn bao gi ht vì các nhà cung cp dch v phi
luôn hng n nhu cu khách hàng (customer-centric) và c gng ht mình áp
ng các nhu cu ó. S là vô ích và không có cht lng nu cung cp các dch v
mà khách hàng ánh giá là không có giá tr.
Xét trên phng din "phc v khách hàng", "tính tha mãn nhu cu" ã bao
hàm c ý ngha ca "tính cung ng". S d nh vy vì tuy cht lng dch v bt
u t khi doanh nghip nm bt nhu cu ca khách hàng n khi tin hành
trin khai dch v nhng chính trong quá trình thc hin cung ng dch v mà
khách hàng s cm thy hài lòng không và tó cm nhn cht lng dch v tt
hay xu. Nu tính cung ng mang yu t ni ti (internal focus) thì tính tha mãn
nhu cu li b chi phi bi tác ng bên ngoài nhiu hn (external focus).
Tính to ra giá tr (Value led)
Rõ ràng, cht lng dch v gn lin vi các giá tr c to ra
nhm phc v khách hàng. Dch v không sn sinh ra giá tr nào ht thì c xem
nh là không có cht lng. Doanh nghip to ra giá tr và khách hàng là i tng
tip nhn nhng giá tró. Vì vy vic xem xét cht lng dch v hay c th hn là
các giá trem li cho khách hàng ph thuc vào ánh giá ca khách hàng ch
không phi ca doanh nghip. Thông thng, khách hàng ón nhn nhng giá tr
9
dch v mang li và so sánh chúng vi nhng gì h mong i s nhn c. Nói
cách khác, tính giá tr ca cht lng dch v cng b chi phi nhiu bi yu t bên
ngoài (khách hàng) hn là ni ti (doanh nghip). Dch v cht lng cao là dch v
to ra các giá tr không cháp ng nhu cu khách hàng mà còn vut hn hn các
mong mun ca khách hàng và làm cho doanh nghip ca bn ni bt hn i th
cnh tranh. Do ó, tính to ra giá tr là c im c bn và là nn tng cho vic xây
dng và phát trin cht lng dch v ca doanh nghip.
1.1.2. Dch v NH
a. Khái nim dch v NH
Dch v NHc hiu là các dch v tài chính mà NH cung cp cho khách
hàng nhm áp ng nhu cu kinh doanh, sinh li, sinh hot cuc sng, ct tr tài
sn… ca khách hàng. Qua ó NH thu chênh lch lãi sut, t giá hay thu phí t các
dch v này. Trong xu hng phát trin hin nay, NHc coi nh mt siêu th
dch v vi hàng trm, thm chí hàng ngàn dch v khác nhau tùy theo cách phân
loi và tùy theo trình phát trin ca NH. Có hai quan im v khái nim dch v
NH:
Quan im th nht cho rng, các hot ng sinh li ca NH ngoài hot
ng cho vay thì c gi là hot ng dch v. S phân nh nh vy cho phép NH
thc thi chin lc tp trung a dng hóa, phát trin và nâng cao hiu qu các hot
ng phi tín dng.
Còn quan im th hai thì cho rng, tt c các hot ng kinh doanh ca
mt NHu c coi là hot ng dch v, bao gm c hot ng tín dng. Trong
phân t các ngành ca nn kinh t thì NH thuc lnh vc dch v; vì th, có th xem
hot ng cho vay là mt hot ng dch v ca NH.
tài tip cn quan im th hai ngha là dch v NH bao gm c dch
v ròng và hot ng tín dng.
b. Các loi hình dch v NH
Vi mc tiêu tìm kim li nhun, NH cung cp nhiu loi dch v khác nhau
áp ng nhu cu khách hàng, sau ây là mt vài dch v NH ch yu:
10
Dch v cho vay
Cho vay là mt loi hình tín dng c hiu nh là mt giao dch v tài sn
(tin hoc hàng hóa) gia bên cho vay (NH và các nh ch tài chính khác) và bên
i vay, trong ó bên cho vay chuyn giao tài sn cho bên i vay s dng trong mt
thi gian nht nh theo tha thun, bên i vay có trách nhim hoàn tr vô iu kin
vn gc và lãi cho bên cho vay khi n hn thanh toán.
Có nhiu loi cho vay tùy vào cách phân loi:
Cn c vào thi hn cho vay: Cho vay ngn hn, cho vay trung dài hn.
Cn c vào mc ích s dng vn vay: Cho vay sn xut kinh doanh, cho
vay xut nhp khu, cho vay tiêu dùng, cho vay du hc,…
Cn c vào mc tín nhim ca khách hàng: Cho vay có m bo tin
vay và cho vay không có m bo tin vay,
Huy ng vn
Mt trong nhng chc nng quan trng ca NHTM là huy ng vn cho
vay và u t. huy ng c ngun vn cn thit, các NHTM cung cp hàng
lot các dch v huy ng vn nh sau:
Tin gi thanh toán: Tin gi thanh toán bao gm tin gi không k hn
ca các t chc kinh t, cá nhân và tin gi không k hn ca các TCTD khác.
Tin gi có k hn: Tin gi có k hn là loi tin gi có s tha thun v
thi gian rút tin gia khách hàng và NH. Tin gi có k hn c hng lãi sut
có nh tùy theo k hn gi và s tin gi. Lãi sut NH áp dng cho tin gi có k
hn thng cao hn nhiu so vi tin gi không k hn.
Tin gi tit kim: Tin gi tit kim bao gm tin gi tit kim không k
hn và tin gi tit kim có k hn.
- Tin gi tit kim không k hn: i vi loi tin gi này, ngi gi tin
có quyn rút tin vào bt c lúc nào mà h mun. Khách hàng la chon tin gi tit
kim không k hn vì mc ích m bo an toàn v tài sn và tính tin ích trong
vic thc hin các giao dch thanh toán qua NH.
- Tin gi tit kim có k hn: Là loi tin gi mà khách hàng chc rút
11
tin khi áo hn (tuy nhiên trong iu kin hin nay, các NH vn cho phép khách
hàng rút tin trc hn). i vi loi tin gi này, ngi gi có mc ích xác nh
là hng lãi, vì th khách hàng s la chon NH nào có lãi sut cao hn vi nhiu u
ãi hn gi tin. Vi lý do ó, các NH thng s dng công c lãi sut thu
hút ngun vn này. Cnh tranh v lãi sut ã tr thành mt trong nhng loi cnh
tranh gay gt và NH nào có lãi sut cao, khuyn mi nhiu và tip th tt hn s có
li th trong vic thu hút tin gi ca khách hàng.
Dch v thanh toán th
Ngày nay, th thanh toán là mt phng tin thanh toán thông dng và vn
minh. Các công ty và NH liên kt vi nhau khai thác lnh vc thu nhiu li
nhun này. Các loi th Master Card, Visa Card,… c s dng rng rãi trên toàn
cu. Ngi s dng th có th thanh toán tin hàng hóa, dch v, tr cc phí in,
in thoi, tin nc hay rút tin mt ti các máy rút tin tng ATM rt tin li.
Ngoài ra mt s NH còn c cp hn mc thu chi qua th mà không cn phi bo
qun ct gi tin mt không an toàn.
Dch v thanh toán in t
Dch v này cho phép mt doanh nghip, mt cá nhân hay bt k mt t
chc nào khác dù có hay không có tài khon ti NH có th tr tin vào tài khon ca
mt ngi khác cùng NHó hoc NH khác. Khách hàng là doanh nghip thng
s dng dch v này thc hin thanh toán cho nhà cung cp, các ch n, Còn
khách hàng cá nhân thng s dng dch v này chuyn tin cho ngi thân
xa, hoc gi tin cho con i hc, hay chuyn tin tr n, … Dch v này rt hu
ích do chi phí thp, nhanh chóng an toàn và tin li.
Dch v e-Banking
Ch vi nhng công c h tr nhin thoi, máy vi tính là NH có th hot
ng giao dch, còn khách hàng thì có th xem thông tin ti nhà mà không cn phi
i n NH. Vi dch v e-banking, mi khách hàng s có mt mã s riêng và mt
mt khu riêng do NH cung cp và c gi bí mt nhm m bo an toàn cho
các hot ng giao dch ca khách hàng.
12
T vn tài chính
Các NH t lâu ã c khách hàng yêu cu thc hin hot ng t vn tài
chính, c bit là v tit kim và u t. NH ngày nay cung cp nhiu dch v t
vn tài chính a dng, t chun b v thu và k hoch tài chính cho các cá nhân n
các c hi th trng trong nc và ngoài nc cho các doanh nghip ca h.
Dch v bo him
Các NH ngày nay còn tham gia kinh doanh các loi hình bo him phi nhân
th, hot ng u t tài chính.
Dch v môi gii u t chng khoán
Trên th trng tài chính hin nay, nhiu NHang phn u cung cp các
dch v tài chính, cho phép khách hàng tha mãn mi nhu cu ti mt a im. ây
là mt trong nhng lý do chính khin các NH bt u bán các dch v môi gii
chng khoán, cung cp cho khách hàng c hi mua c phiu, trái phiu và các
chng khoán khác mà không phi nhn ngi kinh doanh.
Tóm li, không phi tt c mi NHu cung cp y dch v tài chính
nh danh mc dch vã miêu t trên, nhng qa tht danh mc dch v NHang
ng lên nhanh chóng. Nhiu loi hình tín dng và tài khon tin gi mi ang c
phát trin, các loi dch v mi (nh bo him và kinh doanh chng khoán) c
tung ra hàng nm. Nhìn chung, danh mc các dch vy n tng do NH cung cp
to ra s thun li rt ln cho khách hàng. Khách hàng có th hoàn toàn hài lòng tt
c các nhu cu dch v tài chính ca mình thông qua mt NH và ti mt a im
nht nh.
1.1.3. S hài lòng ca khách hàng
a. Khái nim
S hài lòng ca khách hàng tùy thuc vào hiu qu hay li ích ca sn phm
dch v mang li so vi nhng gì mà hang k vng. Khách hàng có th có nhng
cp hài lòng khác nhau. Nu hiu qu sn phm dch v mang li thp hn so vi
k vng, khách hàng s cm thy bt mãn. Nu hiu qu sn phm dch v khp vi
các k vng, khách hàng s cm thy hài lòng. Nu hiu qu sn phm dch v
13
mang li cao hn c k vng, khách hàng s ht sc hài lòng và cm thy vui. Th
nhng khách hàng hình thành nhng k vng ca h ra sao? Các k vng u da
trên kinh nghim trc ây ca khách hàng, ý kin ca bn bè và thông tin t nhà
tip th. NH phi bit thn trng a ra mc k vng úng. Nu a ra mc k
vng thp, h có th làm hài lòng khách hàng tht nhng chng sc thu hút
khách hàng.Trái li, nu h nâng mc k vng lên quá cao, khách hàng có th b
tht vng.
Vic o lng s hài lòng ca khách hàng ch có ý ngha trong bi cnh cnh
tranh. Do ó các NH phi bit tìm hiu nng sut làm va lòng khách hàng ca
mình ln ca i th cnh tranh. i vi nhng NHnh hng theo khách hàng, s
hài lòng ca khách hàng va là mc tiêu, va là yu t chính trong s thàng công
ca NH. Tuy tìm cách mang li s hài lòng cao cho khách hàng so vi i th cnh
tranh nhng NHnh hng theo khách hàng không n lc ti a hóa s hài lòng
ó. Mt NH có th luôn luôn làm tng s hài lòng ca khách hàng bng cách gim
lãi sut vay, tng lãi sut tin gi hay tng cng dch v nhng iu này có th dn
n tình trng li nhun gim sút. Chi tiêu quá nhiu làm tng s hài lòng ca
khách hàng có th làm vi ngun qu ca NH. Nh vy òi hi cn phi co mt s
cân nhc ht sc t nh, ngha là NH va phi mang li mt mc hài lòng cao
cho khách hàng ng thi cng phi mang li mt mc hài lòng kh d chp
nhn c cho các nhân viên ca NH.
b. Phân loi s hài lòng ca khách hàng
Theo mt s nhà nghiên cu có th phân loi s hài lòng ca khách hàng
thành ba loi và chúng có tác ng khác nhau n nhà cung cp dch v:
Hài lòng tích cc (Demanding customer satisfaction): ây là s hài lòng
mang tính tích cc và c phn hi thông qua các nhu cu s dng ngày mt tng
lên i vi nhà cung cp dch v. i vi khách hàng có s hài lòng tích cc, h và
nhà cung cp s có mi quan h tt p, tín nhim ln nhau và cm thy hài lòng
khi giao dch. Hn th, h cng hy vng nhà cung cp dch v s có kh nng
áp ng nhu cu ngày càng cao ca mình. Chính vì vy ây là nhóm khách hàng d
14
tr thành khách hàng trung thành ca NH min là h nhn thy NH cng có nhiu
ci thin trong vic cung cp dch v cho h. Yu t tích cc còn th hin ch,
chính t nhng yêu cu không ngng tng lên ca khách hàng mà nhà cung cp
càng n lc ci tin cht lng dch v ngày càng tr lên hoàn thin.
Hài lòng n nh (Stable customer satisfaction): i vi nhng khách
hàng có s hài lòng n nh, h s cm thy thoi mái và hài lòng vi nhng gì
ang din ra và không mun có s thay i trong cách cung cp dch v ca NH.Vì
vy, nhng khách hàng này t ra d chu, có s tin tng cao i vi NH và sn
lòng tip tc s dng dch v ca NH.
Hài lòng thng (Resigned customer satisfaction): nhng khách hàng có
s hài lòng thng ít tin tng vào NH và h cho rng rt khó NH có th ci
thin c cht lng dch v và thay i theo yêu cu ca mình. H cm thy hài
lòng không phi vì NH tha mãn hoàn toàn nhu cu ca mình mà h ngh rng s
không th nào yêu cu NH ci thin tt hn na. Vì vy, h s không tích cc óng
góp ý kin hay t ra th vi nhng n lc ci tin ca NH.
Cng cn phi nói thêm rng ngòai vic phân loi s hài lòng ca khách
hàng thì mc hài lòng cng nh hng rt ln n hành vi khách hàng. Ngay c
khi khách hàng có cùng s hài lòng tích cc i vi NH nhng mc hài lòng ch
mc tm hài lòng thì h cng có th tìm n NH khác và không tip tc s dng
dch v ca NH. Ch có nhng khách hàng có mc hài lòng cao nht “rt hài
lòng” thì h chc chn s là nhng khách hàng trung thành và luôn ng h NH.
Vì vy, khi nghiên cu v s hài lòng ca khách hàng thì vic làm cho khách
hàng hài lòng là rt cn thit mà vic giúp h cm thy hoàn toàn hài lòng li quan
trng hn nhiu. i vi nhng khách hàng hài lòng thng, h có th ri b NH
bt c lúc nào trong khi nhóm khách hàng cm nhn “rt hài lòng” thì s là nhng
khách hàng trung thành ca NH. S am hiu này s giúp NH có nhng bin pháp
ci tin cht lng dch v linh hot cho tng nhóm khách hàng khác nhau.
15
1.1.4. Các mô hình lý thuyt thang o
1.1.4.1. Mô hình SERVQUAL (Parasuraman, 1988)
ây là mô hình nghiên cu cht lng dch v ph bin và c áp
dng nhiu nht trong các nghiên cu marketing. Theo Parasuraman, cht
ng dch v không th xác nh chung chung mà ph thuc vào cm nhn ca
khách hàng i vi dch vó và s cm nhn này c xem xét trên nhiu yu t.
Mô hình SERVQUAL c xây dng da trên quan im cht lng dch v cm
nhn là s so sánh gia các giá tr k vng/mong i (expectations) và các giá tr
khách hàng cm nhn c (perception). SERVQUAL xem xét hai khía cnh ch
yu ca cht lng dch v là kt qu dch v (outcome) và cung cp dch v
(process) c nghiên cu thông qua 22 thang o ca nm tiêu chí: S tin cy
(reliability), hiu qu phc v (responsiveness), s hu hình (tangibles), sm bo
(assurance), và s cm thông (empathy).
a. S tin cy
S tin cy nói lên kh nng cung ng dch v chính xác, úng gi và uy tín.
iu này òi hi s nht quán trong vic thc hin dch v và tôn trng các cam kt
cng nh gi li ha vi khách hàng.
b. Sáp ng
ây là tiêu chí o lng kh nng gii quyt vn nhanh chóng,
x lý hiu qu các khiu ni, sn sàng giúp khách hàng và áp ng các yêu
cu ca khách hàng. Nói cách khác hiu qu phc v là s phn hi t phía nhà
cung cp dch vi vi nhng gì mà khách hàng mong mun.
c. S hu hình
S hu hình chính là hình nh bên ngoài ca các c s vt cht,
thit b, máy móc, phong thái ca i ng nhân viên, tài liu, sách hng dn và
h thng thông tin liên lc ca NH. Nói mt cách tng quát tt c nhng gì
mà khách hàng nhìn thy trc tip c bng mt và các giác quan thì u có
th tác ng n yu t này.