Tài liệu lượng giác luyện thi ĐH cực hay

Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 1
LƯNG GIÁC
1 – Các công thức lượng giác cơ bản:

1.
1cossin
22
=+ xx
2.
x
xtg
2
2
cos
1
1 =+

3.
x
xg
2
2
sin
1
cot1 =+

4. tgx.cotgx = 1

2 – Đường tròn lượng giác:

1. Đònh nghóa
: Đường tròn lượng giác là đường tròn tâm O bán kính R = 1
2. Khảo sát
:




3 – Tứ cung
:
a. Cung bù
:
sin( π - α ) = sin α
cos( π - α ) = -cosα
tg( π - α ) = - tgα
cotg( π - α ) = - cotgα
Cách nhớ:
sin bù

0
2
π

π

O
(I)
(II)

(III) (IV)
+
0cot
0
0cos
0sin
)(:
2
0
>
>
>
>
∈≤≤
α
α
α
α
α
π
α
g
tg
I

A
α
cos
- cos
sin

2
3
π
- sin
Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 2
b. Cung đối:
sin(- α ) = -sin α
cos(- α ) = cosα
tg(- α ) = - tgα
cotg(- α ) = - cotgα
Cách nhớ
: cos đối
c. Cung hơn kém π:
sin( π + α ) = - sin α
cos( π + α ) = -cosα
tg( π + α ) = tgα
cotg( π+α ) = cotgα
Cách nhớ: hiệu
π
tg(cotg).
d. Cung phụ:

αα
π
αα
π
αα

π
αα
π
tgg
gtg
=
⎟
⎠
⎞
⎜
⎝
⎛
−
=
⎟
⎠
⎞
⎜
⎝
⎛
−
=
⎟
⎠
⎞
⎜
⎝
⎛
−
=

⎟
⎠
⎞
⎜
⎝
⎛
−
2
cot
cot
2
sin
2
cos
cos
2
sin

Cách nhớ: Phụ chéo
5 – Chu kỳ:

a. y = sinx ( y= cosx )

T = 2
π
Sin(
α + k2π) = sinα
cos(
α + k2π) = cosα ;k∈Z
b. y = tgx ( y= cotgx )

T =
π
Sin(
α + kπ) = sinα
cos(
α + kπ) = cosα ;k∈Z
6 - Cơng thức cộng:

sin( a ± b ) = sinacosb ± sinbcosa
cos( a ± b ) = cosacosb
m
sina sinb
tgatgb
tgbtga
batg
−
±
=±
1
)(




Cách nhớ: Sin tổng bằng tổng sin co
Cos tổng bằng hiệu đôi cô đôi chàng
Tg tổng tử đã rõ ràng
Mẫu 1 trừ với tích tg đôi mình.
Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT

Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 3
7 – Công thức nhân đôi:
sin2x = 2sinx.cosx
cos2x = cos
2
x – sin
2
x
= 2cos
2
x – 1
= 1 – 2 sin
2
x
xtg
tgx
xtg
2
1
2
2
−
=

8 – Công thức nhân ba:

sin3x = 3sinx – 4sin
3

x
cos3x = 4cos
3
x – 3cosx
9 – Công thức hạ bậc:


()
()
xxx
xxx
x
x
x
x
3sinsin3
4
1
sin
3coscos3
4
1
cos
2
2cos1
sin
2
2cos1
cos
3

3
2
2
−=
+=
−
=
+
=

10 – Công thức biến đổi tổng thành tích:


B
A
BA
tgBtgA
BABA
BA
BABA
BA
BABA
BA
BABA
BA
coscos
)sin(
2
sin
2

cos2sinsin
2
cos
2
sin2sinsin
2
sin
2
sin2coscos
2
cos
2
cos2coscos
+
=+
−+
=−
−+
=+
−+
=−
−+
=+

11 – Công Thức biến đổi tích thành tổng:


[]
[]
[]

[]
1
cos .cos cos( ) cos( )
2
1
sin .sin cos( ) cos( )
2
1
sin .cos sin( ) sin( )
2
1
cos .sin sin( ) sin( )
2
A
BABAB
A
BABAB
AB AB AB
AB AB AB
=++−
=− + − −
=++−
=+−−

Cách nhớ:
Cos cộng cos bằng 2 cos cos
Cos trừ cos bằng trừ 2 sin sin
Sin cộng sin bằng 2 sin cos
Sin trừ sin bằng 2 cos sin
12

–
Công thức đổi biến:
Đặt t = tg(x/2)
2
2
2
1
1
cos
1
2
sin
t
t
x
t
t
x
+
−
=
+
=

Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 4

Vấn đề : PHƯƠNG TRÌNH LƯƠNG GIÁC CƠ BẢN

Dạng 1.Phương Trình Lượng Giác cơ bản


Đặt u = u(x); v = v(x)
2
sin sin
2
cos cos 2
uvk
uv
uvk
uvuuk
tgutgv uuk
cotgu cotgv u u k
π
ππ
π
π
π
=+
⎧
=⇔
⎨
=−+
⎩
=⇔=±+
=⇔=+
=⇔=+

Chú ý
: cos(-u) = cosu; cos(π-u) = cosu;
sin(-u) = -sinu ; sin(
π-u) = -sinu
tg(-u) = - tgu ; tg(
π-u) = - tgu
cotg(-u) = -cotgu ; cotg(
π-u) = -cotgu

Bμi 1. Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh l−ỵng gi¸c sau:
a) sin3x = -
3
2
b) sin(2x - 15
0
) =
2
2

c) sin(
2
x
+ 10
0
) = -
1
2
d) sin4x =
2

3

Bμi 2. Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh l−ỵng gi¸c sau:
a) sin
2
x =
1
4
b) sin(3x +
6
π
) = sin(
5
6
π
- x)
c) cos(2x +
3
π
) + cos(x -
6
π
) = 0 d) sin(
3
π
- x) = cos(2x +
3
π
)
Bμi 3. Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh lùỵng gi¸c sau:

a) cos(x + 3) =
1
3
b) cos(3x - 45
0
) =
3
2

c) cos(3x +
3
π
) = -
1
2
d) (2 + cosx)(3cos2x - 1) = 0
Bμi 4. Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh l−ỵng gi¸c sau:
a) tan(2x + 45
0
) = - 1 b) cot(x +
3
π
) =
3

c) tan(
24
x
π
− ) = tan

8
π
d) cot(
3
x
+ 20
0
) =
3
3
−
Bμi 5. Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh sau:
a) tan(x -
3
π
) = tan(
5
4
π
- x) b) cotx = cot(2x -
3
π
)
c) tanx + tan3x = 0 d) tan2x.tan3x = 1
Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 5
Bμi 6. Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh sau:
a)

sin 3
0
cos 3 1
x
x
=
−
b) cos 2 .cot( ) 0
4
xx
π
−=
c) tan(2x + 60
0
).cos(x + 75
0
) = 0 d) (cotx + 1).sin3x = 0
Bμi 7. T×m nh÷ng gi¸ trÞ cđa x ®Ĩ gi¸ trÞ cđa c¸c hμm sè t−¬ng øng b»ng nhau:
a) y = cos(2x -
3
π
) vμ y = cos(
4
π
- x)
b) y = sin(3x -
4
π
) vμ y = sin(x +
6

π
)
c) y = tan(2x +
5
π
) vμ y = tan(
5
π
- x)
d) y = cot3x vμ y = cot(x +
3
π
)
Bμi 8. Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh sau (Sư dơng c«ng thøc biÕn ®ỉi tỉng thμnh tÝch).
a) sin3x - cos2x = 0 b) sin(x +
2
3
π
) = cos3x
c) sin(3x -
5
6
π
) + cos(3x +
4
π
) = 0 d) cos
2
x
= - cos(2x - 30

0
)
e) tanx. tan2x = - 1 f) cot2x.cot3x = 1
Bμi 9. T×m TX§ cđa hμm sè sau:
y =
3sin2 cos
2
cos(4 ) cos(3 )
54
xx
xx
ππ
+
++ −

Bμi 10. T×m nghiƯm cđa c¸c ph−¬ng tr×nh sau trªn c¸c kho¶ng ®· cho:
a) sin2x = -
1
2
víi 0 < x < π b) cos(x - 5) =
3
2
víi - π < x < π
c) tan(2x - 15
0
) = 1 víi - 180
0
< x < 90
0
d) cot3x = -

1
3
víi -
2
π
< x < 0
Bμi 11. BiĨu diƠn nghiƯm cđa mçi ph−¬ng tr×nh sau trªn ®−êng trßn l−ỵng gi¸c:
a) cos2x = cosx b) sin(
4
π
+ x) = sin(2x -
4
π
)
Dạng 2. Phương Trình bậc hai theo một hàm số lượng giác:

1. Loại: acos
2
x + bcosx + c = 0 ( hoặc a.sin
2
x + bsinx + c = 0 )
Đặt u = cosx ( u = sinx ) , điều kiện –1
≤ u ≤ 1
2. Loại: atg
2
x + btgx + c = 0 ( hoặc a.cotg
2
x + bcotgx + c = 0 )
Đặt u = tgx ( u =cotgx ) , Không cần điều kiện cho u

Bμi 1. Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh sau:
a) 2cos
2
x + 3cosx + 1 = 0 b) 3sin
2
x - 5sinx - 2 = 0
c) cos2x + sinx - 1 = 0 d)
2
3
23tan 6 0
cos
x
x
−−=

Bμi 2. Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh sau:
a) 3sin
2
2x + 7cos2x - 3 = 0 b) 6cos
2
x +5sinx - 7 = 0
Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 6
c) cos2x - 5sinx - 3 = 0 d) cos2x + cosx + 1 = 0
e) 6sin
2
3x + cos12x = 14 f) 4sin

4
x + 12cos
2
x = 7.
Bμi 3. Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh sau:
a) 3cot
2
(x +
15
π
) = 1 b) tan
2
(2x -
4
π
) = 3
c) 7tanx - 4cotx = 12 d) cot
2
x + ( 3 - 1)cotx - 3 = 0
Bμi 4. Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh sau:
a) cos4x - 3
2 cos2x + 3 2 - 1 = 0 b)
2
2 cos (2 ) sin(2 ) 0
44
xx
ππ
−− +=
c) sin
2

(2x -
4
π
) + 4cos(
3
4
π
- 2x) + 3 = 0 d)
2
2
11
sin 4 3(sin )
sin sin
xx
x
x
++= +

Bμi 5. Gi¶i vμ biƯn ln ph−¬ng tr×nh sau:
sin
2
x - (m + 1)sinx + m = 0 (m lμ tham sè)

Bμi 6: Giải phương trình :
22
4sin 2 6sin 9 3cos 2
0
cos
xx x
x

+−−
=

Bμi 7: Giải phương trình :
()
2
cos 2 3 2 2 1
1
1sin2
xsinx cosx
x
+− −
=
+

Bμi 8: Giải phương trình :
2
523(1).tansinx sinx x−= −

Bμi 9: Giải phương trình :
88 2
17
sin 2
16
x
cos x cos x+=
Bμi 10: Tìm các nghiệm trên khoảng
()
0; 2
π

của phương trình :

cos3 sin 3
53cos2
12sin2
xx
sinx x
x
+
⎛⎞
+=+
⎜⎟
+
⎝⎠

Bμi 11: Cho phương trình :
cos 2 (2 1) cos 1 0 (*)xm xm−+ ++= .
a) Giải phương trình khi m = 3/2.
b) Tìm m để phương trình (*) có nghiệm trên khoảng
3
;
22
ππ
⎛⎞
⎜⎟
⎝⎠
.
Bμi 12: Giải phương trình :
2
2cos4 6 s 1 3cos2

0
cos
xcox x
x
+++
=

Bμi 13: Giải phương trình :
()
1cos 2 1 52sin
1
1cos
xcosx x
x
−+−
=
−

Bμi 14: Giải phương trình :
2
323(1).cotcosx cosx x−=− −
Bμi 15: Giải phương trình :
66 2
sin 2 1
x
cos x cos x+= −
Bμi 16: Tìm các nghiệm trên khoảng
()
0;
π

của phương trình :

sin 3 cos3
74cos2
2sin2 1
xx
cosx x
x
−
⎛⎞
−=−
⎜⎟
−
⎝⎠

Bμi 17: Cho phương trình :
cos 2 (2 1)sin 1 0 (*)xm xm++ −−= .
a) Giải phương trình khi m = 2.
Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 7
b) Tìm m để phương trình (*) có nghiệm trên khoảng
()
;2
ππ
.

Dạng 3: Phương trình bậc nhất theo sin và cos của một cung:

) Có dạng: a.sinx + b.cosx = c (1)
) Phương pháp giải:
+ Tính a
2
+ b
2

+ Chia 2 vế cho
22
ab+
⇒ … ⇒ cos(x - α ) = ….
+ Ta giải phương trình trên dựa vào phương trình LG cơ bản.
) Chú ý: Phương trình (1) có nghiệm khi a
2
+ b
2

≥
c
2


Bài 1: Giải phương trình :
3
3sin3 3cos9 1 4sin 3
x
xx−=+

Bài 2: Giải phương trình :
31

8sinx
cosx sinx
=+

Bài 3: Giải phương trình :
sin 2 2 cos 2 1 4
x
xsinxcosx+=+−

Bài 4
: Giải phương trình :
96cos3sin2cos28sinx x x x+− +=

Bài 5
: Giải phương trình :
3
2cos2 0cos x x sinx++=

Bài 6
: Giải phương trình :
33
sin
x
cos x sinx cosx+=−
Bài 7
: Giải phương trình : 4
44
(sin ) 3 sin 4 2xcosx x++ =
Bài 8: Giải phương trình :
3

4s2 3sin6 23s2co x x co x+=+

Bài 9: Giải phương trình :
31
8
sin
cosx
x
cosx
=+

Bài 10: Giải phương trình :
2
sin 2 2sin 1 4 2 2sin cos 2
x
x sin xcosx cos x x x+−= +−
Bài 11: Giải phương trình :
4cos sin2 2cos2 1sinx x x x+−+ =
Bài 12: Giải phương trình :
3
2sin cos2 0xxcosx−+=

Bài 13: Giải phương trình :
33
sin
x
cos x sinx cosx−=+

Bài 14: Giải phương trình :
66

8(sin ) 3 3sin 8 2x cos x x+− =
Bài 15: Giải các phương trình :
a)
+=−cos 3sin 1xx
b)
2sin3cos =+ xx

c)
44
4(sin cos ) 3 sin4 2xx x++ = d)
x
tgx
cos
1
3 =−

e)
3
1sincos2
2sincos
2
=
−−
−
x
x
xx

Dạng 4: Phương trình đẳng cấp:

)
Có dạng: asin
2
x + bsinx.cosx + c.cos
2
x = d (a,b,c ≠ 0 ) (1)
* Cách 1:
+ TH
1
cosx = 0 ⇔ x =
2
k
π
π
+
. Thay vào pt (1) ⇒ KL
+ TH
2
cosx ≠ 0. Chia 2 vế của pt (1) cho cos
2
x
pt (1)
⇒ … ⇒ m.tg
2
x + n.tgx + p = 0 (2)
Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 8
Ta giải pt (2) dựa vào pt bậc 2 theo một hàm số LG .

*Cách 2: Ta sử dụng công thức hạ bậc

22
1 cos 1 cos
sin cos
22
x
x
x
−+
==

Ta đưa pt (1) về pt bậc nhất theo sin và cos.

Bài 1: Giải phương trình cos
2
x -
3
sin2x = 1 + sin
2
x
Bài 2
: Giải phương trình 3cos
4
x – 4sin
2
xcos
2
x + sin
4

x = 0
Bài 3
: Giải phương trình sinxsin2x + sin3x = 6cos
3
x
Bài 4
: Giải phương trình sin3x + cos3x + 2cosx = 0
Bài 5
: Giải phương trình sinx – 4sin
3
x + cosx = 0
Bài 6
: Giải phương trình 4sin
2
x – 3sinxcosx +
()
34+ cos
2
x = 4
Bài 7: Giải phương trình:
031coscos.sin)31(sin3
22
=−+−−+ xxxx
Bài 8: Giải phương trình : sin
2
x +
2
(1 3 ) sin cos 3 0xx cosx++=

Bài 9: Giải phương trình : 2sin

2
x + sinxcosx – 5cos
2
x = 1
Bài 10: Giải phương trình : cos
2
x – 3sin
2
x – 4sinxcosx = 0
Bài 11: Giải phương trình : 10cos
2
x – 5sinxcosx + 3sin
2
x = 4
Bài 12: Giải phương trình : cos
2
x + sinxcosx + 3sin
2
x = 3

E. Phương Trình đối xứng:
)
Có dạng: a( cosx ± sinx ) + b.sinx.cosx + c = 0 (1)
) Phương Pháp giải:
+ Đặt u = cosx
± sinx (
22u−≤≤
)
Ta đưa pt (1) về pt bậc 2 theo u.
Bài 1: Giải phương trình :

a)

sin2 2 2(sin cos ) 5 0xxx−+−=

b)
sin2 4(cos sin ) 4
x
xx+−=
Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 9
Phần II – MỘT SỐ DẠNG PHƯƠNG TRÌNH LƯNG GIÁC KHÁC

I. C¬ së lÝ ln
Chóng ta ®−a ra mét nguyªn t¾c chung th−êng dïng khi gi¶i ph−¬ng tr×nh l−ỵng gi¸c. Th«ng th−êng
ph¶i thùc hiƯn c¸c viƯc sau:
# NÕu ph−¬ng tr×nh chøa nhiỊu hμm l−ỵng gi¸c kh¸c nhau th× biÕn ®ỉi t−¬ng ®−¬ng vỊ ph−¬ng tr×nh chØ
chøa mét hμm l−ỵng gi¸c.
# NÕu ph−¬ng tr×nh chøa c¸c hμm l−ỵng gi¸c cđa nhiỊu cung kh¸c nhau th× biÕn ®ỉi t−¬ng ®−¬ng vỊ
ph−¬ng tr×nh chØ chøa c¸c hμm l−ỵng gi¸c cđa mét cung.
Sau khi biÕn ®ỉi nh− trªn nÕu ph−¬ng tr×nh nhËn ®−ỵc kh«ng cã d¹ng quen thc th× cã thĨ ®i theo hai
h−íng:
ª H−íng thø nhÊt:
BiÕn ®ỉi ph−¬ng tr×nh ®· cho ®Ĩ ®−a vỊ viƯc gi¶i ph−¬ng tr×nh ®¬n gi¶n quen thc. C¸c ph−¬ng ph¸p
biÕn ®ỉi theo h−íng nμy gåm cã:
) Ph−¬ng ph¸p ®Ỉt Èn phơ
) Ph−¬ng ph¸p h¹ bËc
) Ph−¬ng ph¸p biÕn ®ỉi thμnh ph
−¬ng tr×nh tÝch

) Ph−¬ng ph¸p tỉng c¸c sè h¹ng kh«ng ©m
) Ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸
) Ph−¬ng ph¸p hμm sè
ª H−íng thø hai
Dïng lËp ln ®Ĩ kh¼ng ®Þnh ph−¬ng tr×nh cÇn gi¶i v« nghiƯm
II. Ví dụ minh họa:
a. Phương pháp 1: Biến đổi pt đã cho về một trong các dạng pt lượng giác cơ bản đã biết
Ví dụ
: Giải phương trình:

0
2
3
2sincossin
44
=−++ xxx


b. Phương pháp 2
: Biến đổi pt đã cho về dạng tích số
Cơ sở của phương pháp là dựa vào các đònh lý sau đây:


A=0
.0
B=0
AB
⎡
=⇔
⎢

⎣
hoặc
A=0
0 B=0
C=0
ABC
⎡
⎢
=⇔
⎢
⎢
⎣


Ví dụ : Giải các phương trình :
a.
22 2
sin sin 2 sin 3 2xxx++=
b.
2222
sin 3 cos 4 sin 5 cos 6
x
xxx−=−

c.
3
2sin cos2 cos 0xxx+−=
d.
03)
4

sin(2cos222sin =++++
π
xxx

c. Phương pháp 3: Biến đổi pt về dạng có thể đặt ẩn số phụ
Một số dấu hiệu nhận biết :
* Phương trình chứa cùng một một hàm số lượng giác ( cùng cung khác lũy thừa)

Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 10
Ví dụ : Giải các phương trình :
a.
01cos2cos3cos =−−+ xxx

b.
01cos42coscos4
3
=+−− xxx

c.
1
2cos2 8cos 7
cos
xx
x
−+=
d.
22cossin

24
=+ xx
* Phương trình có chứa
(cos sin ) và sinx.cosx
x
x±

Ví dụ
: Giải phương trình : a.
++ =
33
3
1sin cos sin2x
2
xx

b.
1)cos(sin2cossin
33
−+=+ xxxx

II. C¬ së thùc tiƠn

VÝ dơ 1
: Gi¶i ph−¬ng tr×nh:
sin(2x -
3
π
) = 5sin(x -
6

π
) + cos3x (1)
Gi¶i:
§Ỉt t = x -
6
π
⇒ 2x -
3
π
= 2t vμ 3x = 3t +
2
π

Khi ®ã (1)
⇔ sin2t = 5sint + cos(3t +
2
π
) ⇔ sin2t = 5 sint - sin3t

⇔ sin3t + sin2t = 5sint ⇔ 3sint - 4sin
3
t + 2sint.cost = 5sint

⇔ (3 - 4sin
2
t + 2cost - 5) sint = 0 ⇔ (2sin
2
t - cost + 1)sint = 0

⇔ (2cos

2
t + cost - 3) sint = 0

⇔
sin 0
cos 1
3
cos
2
t
t
t
⎡
⎢
=
⎢
=
⎢
⎢
=−
⎢
⎣
⇔ sint = 0 ⇔ t = k
π
⇔ x -
6
π
= k
π

⇔ x =
6
π
+ k
π
, k ∈


VËy ph−¬ng tr×nh ®· cho cã mét nghiƯm
VÝ dơ 2
: Gi¶i ph−¬ng tr×nh:
sin(
3
10 2
x
π
−
) =
13
sin( )
2102
x
π
+
(2)
Gi¶i
§Ỉt t =
3
10 2

x
π
− ⇒
π
- 3t =
3
10 2
x
π
+
Khi ®ã (2)
⇔ sint =
1
sin( 3 )
2
t
π
−
⇔ 2sint = sin3t ⇔ 2sint = 3sint - 4sin
3
t

⇔ 4sin
3
t - sint = 0 ⇔ (4sin
2
t - 1)sint = 0

⇔ (1 - 2cos2t)sint = 0
(loại)

Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 11
⇔
sin 0
1
cos 2
2
t
t
=
⎡
⎢
⎢
=
⎣
⇔
22
3
tk
tk
π
π
π
=
⎡
⎢
⎢
=± +

⎣

⇔
6
tk
tk
π
π
π
=
⎡
⎢
⎢
=± +
⎣


⇔
3
10 2
3
10 2 6
3
10 2 6
x
k
x
k
x
k

π
π
ππ
π
ππ
π
⎡
−=
⎢
⎢
⎢
−= +
⎢
⎢
⎢
−=−+
⎢
⎣


⇔
3
2
5
4
2
15
14
2
15

xk
xk
xk
π
π
π
π
π
π
⎡
=−
⎢
⎢
⎢
=− ∈
⎢
⎢
⎢
=−
⎢
⎣

,k

VËy ph−¬ng tr×nh cã ba nghiƯm.

VÝ dơ 3: Gi¶i ph−¬ng tr×nh.
sin(3x -
4
π

) = sin2x.sin(x +
4
π
) (3)

Gi¶i
§Ỉt t = x +
4
π
suy ra
33
4
22
2
xt
xt
π
π
π
⎧
−=−
⎪
⎪
⎨
⎪
=−
⎪
⎩

Khi ®ã (2)

⇔ sin(3t - π) = sin(2t -
2
π
).sint ⇔ - sin3t = - cos2t. sint

⇔ 3sint - 4sin
3
t = (1 - 2sin
2
t)sint ⇔ sin
3
t - sint = 0

⇔ (sin
2
t - 1)sint = 0 ⇔ cos
2
t.sint = 0 ⇔ cost.sint = 0

⇔ sin2t = 0 ⇔ 2t = kπ ⇔ t =
2
k
π
⇔ x +
42
k
ππ
=

⇔ x = -
42
k
ππ
=
, k ∈


VËy ph−¬ng tr×nh cã 1 nghiƯm

VÝ dơ 4: Gi¶i ph−¬ng tr×nh
2cos(
6
x
π
+ ) = sin3x - cos3x (4)

Gi¶i
§Ỉt t =
6
x
π
+
⇒ 3x = 3t -
2
π

Khi ®ã (4)
⇔ 2cost = sin(3t -
2

π
) - cos(3t -
2
π
)

⇔ 2cost = - cos3t - sin3t ⇔ 2cost = - (4cos
3
t - 3cost) - (3sint - 4sin
3
t)

⇔ 4cos
3
t - cost + 3sint - 4sin
3
t = 0 (5)
Ta xÐt hai tr−êng hỵp:
TH1
: Víi cost = 0 ⇔ t =
,
2
kk
π
π
+∈

Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT

Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 12
Khi ®ã ph−¬ng tr×nh cã d¹ng: 3sin(
2
k
π
π
+ ) - 4sin
3
(
2
k
π
π
+ ) = 0 (V« lý)
VËy t =
2
k
π
π
+
kh«ng lμ nghiƯm cđa ph−¬ng tr×nh.
TH2
: Víi cost ≠ 0 ⇔ t ≠
,
2
kk
π
π
+∈

Chia c¶ hai vÕ cđa ph−¬ng tr×nh (5) cho cos
3
t, ta ®−ỵc:
4 - (1 + tan
2
t) + 3(1 + tan
2
t),tant - 4tan
3
t = 0

⇔ tan
3
t + tan
2
t -3tant - 3 = 0 ⇔ (tant + 1)(tan
2
t - 3) = 0

⇔
tan 1
tan 3
tan 3
t
t
t
=−
⎡
⎢
=

⎢
⎢
=−
⎣
⇔
4
3
3
tk
tk
tk
π
π
π
π
π
π
⎡
=− +
⎢
⎢
⎢
=+
⎢
⎢
⎢
=− +
⎢
⎣
⇔

64
63
63
x
k
x
k
x
k
ππ
π
ππ
π
ππ
π
⎡
+=−+
⎢
⎢
⎢
+=+
⎢
⎢
⎢
+=−+
⎢
⎣
⇔
5
12

6
2
x
k
x
k
x
k
π
π
π
π
π
π
⎡
=− +
⎢
⎢
⎢
=+
⎢
⎢
⎢
=− +
⎢
⎣
, k ∈ 
VËy ph−¬ng tr×nh cã 3 nghiƯm.
Bμi tËp ¸p dơng:

Bµi tËp 1. Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh sau:
a.
32cos
6
(x +
4
π
) - sin6x = 1 c. sin3x = 2cos(
6
π
- x)
b.
8cos
3
(x +
3
π
) = cos3x d. cos3x = 2sin(x +
5
6
π
)
Bµi tËp 2. Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh sau:
a.
sin(
3
210
x
π
+

) = 3sin(
3
10 2
x
π
−
) c. cos9x + 2cos(6x +
2
3
π
) + 2 = 0
b.
sin(
3
24
x
π
+
) = 3sin(
42
x
π
−
) d. 2cos
6
5
x
+ 1 = 3cos
8
5

x

Bμi to¸n 3: Gi¶i ph−¬ng tr×nh l−ỵng gi¸c b»ng c«ng thøc h¹ bËc.
§Ĩ gi¶i ph−¬ng tr×nh l−ỵng gi¸c b»ng c«ng thøc h¹ bËc, ta thùc hiƯn theo c¸c b−íc sau:
B−íc 1: §Ỉt ®iỊu kiƯn ®Ĩ ph−¬ng tr×nh cã nghÜa.
B−íc 2: Thùc hiƯn h¹ bËc cđa ph−¬ng tr×nh b»ng viƯc sư dơng c¸c c«ng thøc:
H¹ bËc ®¬n:
1. sin
2
x =
1
2
(1 - cos2x) 2. cos
2
x =
1
2
(1 + cos2x)
3. tan
2
x =
1cos2
1cos2
x
x
−
+
4. cot
2
x =

1cos2
1cos2
x
x
+
−

5. sin
3
x =
1
4
(3sinx - sin3x) 6. cos
3
x =
1
4
(3cosx + cos3x)
7. tan
3
x =
3sin sin3
3cos cos3
x
x
x
x
−
+
8. cot

3
x =
3cos cos3
3sin sin3
x
x
x
x
+
−

Chó ý: sinx.cosx =
1
2
sin2x

H¹ bËc ®èi xøng: Gi¶ sư cÇn biÕn ®ỉi biĨu thøc cã d¹ng:
Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 13
A = sin
3
xcos3x + cos
3
xsin3x
Ta cã thĨ lùa chän hai c¸ch sau.

C¸ch 1: Ta cã
A = sin

2
x.sinx.cos3x + cos
2
x.cosx.sin3x
= (1 - cos
2
x).sinx.cos3x + (1 - sin
2
x).cosx.sin3x
= sinx.cos3x + cosx.sin3x - (cosx.cos3x + sinx.sin3x)sinx.cosx
= sin4x -
1
2
cos2x.sin2x =
3
4
sin4x

C¸ch 2: Ta cã
A =
1
4
(3sinx - sin3x)cos3x +
1
4
(3cosx + cos3x)sin3x
=
3
4
(sinx.cos3x + cosx.cos3x) =

3
4
sin4x

VÝ dơ 1: Gi¶i ph−¬ng tr×nh
sin
2
4x - cos
2
6x = sin(10x +
21
2
π
) (1)

Gi¶i
Ph−¬ng tr×nh (1) ⇔
1cos8 1cos12
sin(10 10 )
22 2
xx
x
π
π
−+
−=++


⇔ 2cos10x + cos12x + cos8x = 0

⇔ 2cos10x + 2cos10x.cos2x = 0

⇔ (cos2x + 1)cos10x = 0

⇔
cos 2 1
cos10 0
x
x
=−
⎡
⎢
=
⎣
⇔
22
10
2
x
k
x
k
ππ
π
π
=+
⎡
⎢
⎢
=+

⎣
⇔
2
,
20 10
xk
k
k
x
π
π
ππ
⎡
=+
⎢
∈
⎢
⎢
=+
⎢
⎣


VËy ph−¬ng tr×nh cã hai nghiƯm.

VÝ dơ 2: Gi¶i ph−¬ng tr×nh
sin
2
3x - cos
2

4x = sin
2
5x - cos
2
6x (2)

Gi¶i
Sư dơng c«ng thøc h¹ bËc ta cã:
(2)
⇔
1 cos 6 1 cos8 1 cos10 1 cos12
22 2 2
x
xxx−−− −
−= −


⇔ (cos12x - cos6x) + (cos10x - cos8x) = 0

⇔ - 2sin9x.sin3x - 2sin9x.sinx = 0 ⇔ - 2sin9x(sin3x + sinx) = 0

⇔ - 4sin9x.sin2x.cosx

⇔
sin 9 0
sin 9 0
9
sin 2 0 ,
sin 2 0
cos 0

2
k
x
x
x
xk
x
k
x
x
π
π
⎡
=
⎡
=
⎢
=
⎡
⎢
=⇔ ⇔ ∈
⎢
⎢
⎢
=
⎣
⎢
=
⎢
=

⎣
⎢
⎣


VËy ph−¬ng tr×nh cã hai nghiƯm.
B×nh ln: Víi nh÷ng ph−¬ng tr×nh chøa sè lỴ c¸c nh©n tư bËc cao (gi¶ sư b»ng 3). Th«ng th−êng ta kh«ng ®i
h¹ bËc tÊt c¶ c¸c nh©n tư ®ã mμ chØ chän ra hai nh©n tư ®Ĩ h¹ bËc. Cơ thĨ ta xÐt vÝ dơ sau:

VÝ dơ 3: Gi¶i ph−¬ng tr×nh
Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 14
sin
2
3x - sin
2
2x - sin
2
x = 0 (3)

Gi¶i
Ta cã (3) ⇔
2
1cos6 1cos2
sin 2 0
22
xx
x

−−
−− =
⇔ (cos6x - cos2x) + 2sin
2
2x = 0

⇔ -2 sin4x.sin2x + 2sin
2
2x = 0 ⇔ - 2sin2x(sin4x - sin2x) = 0

⇔
sin 2 0
2
,
sin 4 sin 2
63
k
x
x
k
xx
xk
π
ππ
⎡
=
⎢
=
⎡
⇔∈

⎢
⎢
=
⎣
⎢
=+
⎢
⎣


VËy ph−¬ng tr×nh cã hai nghiƯm.

VÝ dơ 4: Gi¶i ph−¬ng tr×nh:
sin
3
2x .cos6x + sin6x .cos
3
2x =
3
8


Gi¶i
Ta cã thĨ lùa chän mét trong hai c¸ch sau ®Ĩ biÕn ®ỉi cho VT:
C¸ch 1
: Ta cã:
VT = sin
2
2x.sin2x.cos6x + sin6x.cos2x.cos
2

2x
= (1 - 2cos
2
x).sin2x.cos6x + sin6x.cos2x.(1 - 2sin
2
2x)
= sin2x.cos6x + sin6x.cos2x - cos
2
2x.sin2x.cos6x - sin6x.cos2x.sin
2
2x
= sin8x - cos2x.sin2x.(cos2x.cos6x + sin6x.sin2x)
= sin8x -
1
2
sin4x.cos4x =
3
4
sin8x
C¸ch 2
: Ta cã:
VT =
1
4
(3sin2x - sin6x)cos6x +
1
4
(3cos2x + cos6x).sin6x
=
3

4
(sin2x.cos6x + cos2x.sin6x) =
3
4
sin8x
Ph−¬ng tr×nh ®−ỵc biÕn ®ỉi vỊ d¹ng:
3
4
sin8x =
3
8
⇔ sin8x =
1
2
⇔
48 4
,
5
48 4
k
x
k
k
x
ππ
ππ
⎡
=+
⎢
∈

⎢
⎢
=+
⎢
⎣


VËy ph−¬ng tr×nh cã hai nghiƯm.
B×nh ln: ViƯc h¹ bËc trong nhiỊu tr−êng hỵp sÏ gióp chóng ta ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n mèi liªn hƯ gi÷a c¸c cung
gãc trong ph−¬ng tr×nh.

VÝ dơ 5: Gi¶i ph−¬ng tr×nh:
1+ 2cos
2
3
5
x
= 3cos
4
5
x
(5)

Gi¶i
Ta cã (5) ⇔ 1 + 1 + cos
6
5
x
= 3cos
4

5
x
⇔ 2 + cos
6
5
x
= 3cos
4
5
x
.
§Ỉt t =
2
5
x
, ph−¬ng tr×nh ®−ỵc biÕn ®ỉi vỊ d¹ng:
Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 15
2 + cos3t = 3cos2t ⇔ 2 + 4cos
3
t - 3cost = 3(2cos
2
t - 1)

⇔ 4cos
3
t - 6cos
2

t - 3cost + 5 = 0 ⇔ (cost - 1)(4cos
2
t - 2cost - 5) = 0

⇔
cos 1
121
cos
4
121
cos
4
t
t
t
⎡
⎢
=
⎢
−
⎢
=
⎢
⎢
+
⎢
=
⎢
⎣
⇔

2
5
2
5
,
5
2
5
2
2
5
x
xk
k
k
x
xk
k
π
π
α
π
απ
⎡
=
=
⎡
⎢
⎢
⇔∈

⎢
⎢
=± +
⎢
=± +
⎣
⎢
⎣


VËy ph−¬ng tr×nh cã ba nghiƯm.
B×nh ln: Víi c¸c ph−¬ng tr×nh chøa c¸c nh©n tư bËc cao h¬n 3 ta tiªn hμnh h¹ bËc dÇn tõng b−íc mét.
VÝ dơ 6: Gi¶i ph−¬ng tr×nh: sin
4
x + sin
4
(
4
x
π
+
) + sin
4
(
4
x
π
−
) =
9

8

Gỵi ý: H¹ bËc ®−a ®−ỵc ph−¬ng tr×nh vỊ d¹ng: 2cos
2
2x + cos2x - 1 = 0

⇔ cos2x =
26
2
−+
⇔ x = ,kk
απ
±+ ∈

.
VËy ph−¬ng tr×nh ®· cho cã hai nghiƯm.
Bμi tËp ¸p dơng:

Bμi tËp 1: Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh sau.
a.
sin
2
2x - cos
2
8x = sin(10x +
17
2
π
)
b.

sin
4
x + cos
4
(x +
4
π
) =
1
4

c.
cos
2
x + cos
2
2x + cos
2
3x + cos
2
4x =
3
2

d.
sin
2
x + sin
2
3x = cos

2
2x + cos
2
4x
e.
sin
2
x = cos
2
2x + cos
2
3x
f.
sin
2
3x + sin
2
2x + sin
2
x =
3
2

Bμi tËp 2: Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh sau.
a.
sin
3
x.sin3x + cos
3
x.cos3x =

2
4

b.
sin
3
x.sin3x + cos
3
x.cos3x = cos
3
4x
c.
4sin
3
x.cos3x + 4cos
3
x.sin3x + 3
3
cos4x = 3
d.
cos
3
x.cos3x - sin3x.sin
3
x = cos
3
4x +
1
4

Bμi tËp 3: Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh sau.
a. cos
2
x = cos
4
3
x
b. 32cos
6
x = 1 + cos6x
c. sin
2
2x - cos
2
8x = sin(
17
2
π
+ 10x) d. cos
4
x - cos2x + 2sin
6
x = 0
e. cos
4
x + cos
4
(x +
4
π

) =
1
4
f.
10 10 6 6
22
sin cos sin cos
44sin2cos2
x
xxx
x
x
++
=
+

(loại)
Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 16
Bμi to¸n 4: BiÕn ®ỉi ph−¬ng tr×nh l−ỵng gi¸c thμnh ph−¬ng tr×nh tÝch.
ViƯc biÕn ®ỉi ph−¬ng tr×nh l−ỵng gi¸c vỊ ph−¬ng tr×nh tÝch phơ thc vμo c¸c phÐp biÕn ®ỉi d¹ng:
1.
Ph−¬ng ph¸p biÕn ®ỉi tỉng, hiƯu thμnh tÝch.
2.
Ph−¬ng ph¸p biÕn ®ỉi tÝch thμnh tỉng.
3.
Lùa chän phÐp biÕn ®ỉi cho cos2x.
4.

Ph−¬ng ph¸p ln hƯ sè.
5.
Ph−¬ng ph¸p h»ng sè biÕn thiªn.
6.
Ph−¬ng ph¸p nh©n.
7.
Sư dơng c¸c phÐp biÕn ®ỉi hçn hỵp.
Ta ®−a ph−¬ng tr×nh cÇn gi¶i vỊ ph−¬ng tr×nh d¹ng tÝch: A.B = 0
⇔
0
0
A
B
=
⎡
⎢
=
⎣

trong ®ã c¸c ph−¬ng tr×nh A = 0, B = 0 lμ c¸c ph−¬ng tr×nh cã d¹ng chn.
Víi c¸c bμi to¸n cã tham sè, ®Ĩ x¸c ®Þnh ®iỊu kiƯn sao cho ph−¬ng tr×nh cã ®óng k nghiƯm trªn miỊn
D, ta cÇn chó ý tíi sè nghiƯm cđa mçi ph−¬ng tr×nh thμnh phÇn.

D¹ng 1: Ph−¬ng ph¸p biÕn ®ỉi tỉng, hiƯu thµnh tÝch.
VÝ dơ 1
. Gi¶i ph−¬ng tr×nh: 1 + cosx + cos2x + cos3x = 0 (1)
Gi¶i
Ta cã thĨ lùa chän mét trong hai c¸ch sau
C¸ch 1
: BiÕn ®ỉi ph−¬ng tr×nh thμnh tÝch

(1)
⇔ (1 + cos2x) + (cosx + cos3x) = 0 ⇔ 2cos
2
x + 2cos2x.cosx = 0

⇔ (cos2x + cosx).cosx = 0 ⇔2cos
3
2
x
.cos
2
x
.cosx = 0

⇔
2
3
3
cos 0
2
33
22
2
33
cos 0 ,
22
2
cos 0
2
2

22
x
xk
xk
xk
xxkxk k
xk
x
xxk
k
ππ
π
π
ππ
ππ
ππ
π
π
πππ
π
⎡
⎡
=+
=+
⎡
⎢
⎢
=
⎡
⎢

⎢
⎢
=+
⎢
⎢
⎢
⎢
=⇔ =+ ⇔ =+ ⇔ ∈
⎢
⎢
⎢
⎢
⎢
⎢
=+
⎢
⎢
⎢
=+
=
⎢
⎣
⎢
⎢
=+
⎣
⎢
⎢
⎣
⎣



VËy ph−¬ng tr×nh cã hai nghiƯm.
C¸ch 2
: BiÕn ®ỉi vỊ ph−¬ng tr×nh chøa mét hμm l−ỵng gi¸c
(1)
⇔ 1 + cosx + 2cos
2
x - 1 + 4cos
3
x - 3cosx = 0

⇔ 4cos
3
x + 2cos
2
x - 2cosx = 0 ⇔ (2cos
2
x + cosx - cosx).2cosx = 0

⇔
cos 0
2
2
cos 1 2 ,
2
1
cos 2
33
23

xk
x
xk
xxk k
xk
xxk
π
π
π
π
ππ
ππ
π
π
⎡
⎡
=+
⎡
⎢
⎢
=
=+
⎢
⎢
⎢
=− ⇔ = + ⇔ ∈
⎢
⎢
⎢
⎢

⎢
⎢
=+
⎢
==±+
⎢
⎣
⎢
⎣
⎣


VËy ph−¬ng tr×nh cã hai nghiƯm.
B×nh ln: C¸ch gi¶i 1 lμ ®¬n gi¶n h¬n. Nh−ng nÕu VP cđa ph−¬ng tr×nh lμ h»ng sè kh¸c kh«ng hc chøa
tham sè th× c¸ch 2 lμ sù lùa chän tèi −u.

VÝ dơ 2: Gi¶i ph−¬ng tr×nh:
cosx + cos2x + cos3x + cos4x = 0 (2)

Gi¶i
Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 17
Ta cã (2) ⇔ (cosx + cos3x) + (cos2x + cos4x) = 0

⇔ 2cos2x.cosx + 2cos3x.cosx = 0 ⇔ 2cosx(cos2x + cos3x) = 0

⇔ 2.cosx.cos
5

2
x
.cos
2
x
= 0

⇔
2
cos 0
22
2
2
cos 0 ,
2
22
5
52
cos 0
55
2
22 5 5
x
xk
xk
xk
xxkxk k
xk
x
x

kxk
π
π
ππ
π
π
ππ
ππ
ππ
πππ
π
⎡
⎡
=+
⎡
⎢
⎢
=+
=
⎡
⎢
⎢
=+
⎢
⎢
⎢
⎢
⎢
=⇔ =+ ⇔ =+ ⇔ ∈
⎢

⎢
⎢
⎢
⎢
⎢
=+
⎢
⎢
⎢
=
⎢⎣
⎢
⎢
=+ =+
⎣
⎢
⎣
⎣


VËy ph−¬ng tr×nh cã hai nghiƯm.
B×nh ln: Trong lêi gi¶i trªn ta lùa chän c¸ch nhãm theo hiƯu hai gãc b»ng nhau do ®ã ®−¬ng nhiªn cã thĨ
nhãm theo (cosx + cos2x) + (cos3x + cos4x) = 0. Ngoμi ra cßn cã thĨ nhãm theo tỉng hai gãc b»ng nhau.
(cosx + cos4x) + (cos2x + cos3x) = 0

D¹ng 2: Ph−¬ng ph¸p biÕn ®ỉi tÝch thµnh tỉng
VÝ dơ
: Gi¶i ph−¬ng tr×nh:
cos
2

x
.cosx.cos
3
2
x
- sin
2
x
.sinx.sin
3
2
x
=
1
2
(1)

Gi¶i
Ta cã (1) ⇔
1
2
(cos2x + cosx).cosx +
1
2
(cos2x - cosx).sinx =
1
2


⇔ cos2x .cosx + cos

2
x + cos2x.sinx - cosx.sinx = 1

⇔ cos2x.cosx + 1 - sin
2
x + cos2x.sinx - cosx.sinx = 1

⇔ cos2x(cosx + sinx) - sinx(cosx + sinx) = 0

⇔ (cosx + sinx)(cos2x - sinx) = 0

⇔
42
2cos( ) 0
cos sin 0
4
22
cos 2 sin 0
2
cos 2 cos( )
2
22
2
xk
x
xx
xxk
xx
xx
x

xk
ππ
π
π
π
π
π
π
π
⎡
−= +
⎢
⎡
⎡
⎢
−=
⎢
⎢
+=
⎢
⎢
⇔⇔=−+
⎢
⎢
−=
⎢
⎢
=−
⎢
⎢

⎢
⎣
⎣
⎢
=− + +
⎢
⎣


⇔
4
2
,
63
2
2
xk
xkk
xk
π
π
ππ
π
π
⎡
=− +
⎢
⎢
⎢
=+ ∈

⎢
⎢
⎢
=− +
⎢
⎣


VËy ph−¬ng tr×nh cã ba nghiƯm.



Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 18
D¹ng 3: Lùa chän phÐp biÕn ®ỉi cho cos2x
VÝ dơ 1
: Gi¶i ph−¬ng tr×nh
2cos
3
x + cos2x + sinx = 0 (1)

Gi¶i
Ta cã (1) ⇔ 2cos
3
x + 2cos
2
x - 1 + sinx = 0 ⇔ 2(cosx + 1)cos
2

x + sinx - 1 = 0

⇔ 2(cosx + 1)(1 - sin
2
x) + sinx - 1 = 0

⇔ (1 - sinx)[1 +2sinx.cosx + 2(sinx + cosx)] = 0

⇔ (1 - sinx)[(sinx + cosx)
2
+ 2(sinx + cosx)] = 0

⇔ (1 - sinx)(sinx + cosx)(sinx + cosx + 2) = 0

⇔
1sin 0
sin cos 0
sin cos 2 0
x
xx
xx
−=
⎡
⎢
+=
⎢
⎢
++=
⎣
(vn)

⇔
sin 1
22
22
,
sin( ) 0
4
44
x
xk xk
k
x
xk x k
ππ
ππ
π
ππ
ππ
⎡⎡
=
=+ =+
⎡
⎢⎢
⎢
⇔⇔ ∈
⎢⎢
⎢
+=
⎢⎢

+= =−+
⎣
⎢⎢
⎣⎣


VËy ph−¬ng tr×nh cã hai nghiƯm.
B×nh ln: Trong lêi gi¶i trªn së dÜ ta lùa chän phÐp biÕn ®ỉi: cos2x = 2cos
2
x - 1 bëi hai nh©n tư cßn l¹i lμ
2cos
3
x (cos hƯ sè 2) vμ sinx (sin hƯ sè 1).
Nh− vËy trong tr−êng hỵp tr¸i l¹i ta sÏ lùa chän phÐp biÕn ®ỉi:
cos2x = 1 - 2sin
2
x
VÝ dơ 2: Gi¶i ph−¬ng tr×nh.
2sin
3
x - cos2x + cosx = 0 (2)

Gi¶i
Ta cã (2) ⇔ 2sin
3
x - 1 + 2sin
2
x + cosx = 0 ⇔ 2sin
2
x(sinx + 1) - 1 + cosx = 0

⇔ 2(1 - cos
2
x)(sinx + 1) - 1 + cosx = 0

⇔ (1- cosx)[2(sinx + 1)( 1 + cosx) - 1] = 0
⇔ … ⇔
cos 1 2
,
sin( ) 0
44
xxk
k
xxk
π
ππ
π
==
⎡⎡
⎢⎢
⇔∈
⎢⎢
+= =−+
⎣⎣


VËy ph−¬ng tr×nh cã hai nghiƯm.
B×nh ln: Nh− vËy chóng ta ®· cã ®−ỵc ph−¬ng ph¸o suy ln trong viƯc lùa chän hai h−íng biÕn ®ỉi cho
cos2x. Ci cïng trong tr−êng hỵp hƯ sè ®èi xøng ta sÏ lùa chän phÐp biÕn ®ỉi: cos2x = cos
2

x - sin
2
x
VÝ dơ 3: Gi¶i ph−¬ng tr×nh.
sin
3
x + cos
3
x = cos2x (3)

Gi¶i
Ta cã (3) ⇔ sin
3
x + cos
3
x = cos
2
x - sin
2
x
⇔ (sinx + cosx)(1 - sinx.cosx + sinx - cosx) = 0

⇔
sin cos 0
1 sin .cos sin cos 0
xx
xx x x
+=
⎡
⎢

−+−=
⎣
(1)
(2)

Gi¶i (1): Ta ®−ỵc x = -
,
4
kk
π
π
+∈

Gi¶i (2): Ta ®−ỵc
2
,
2
2
xk
k
xk
π
π
ππ
⎡
=− +
⎢
∈
⎢
=+

⎣


VËy ph−¬ng tr×nh cã ba nghiƯm.
Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 19
B×nh ln: §«i khi viƯc nhãm c¸c to¸n tư trong ®Çu bμi l¹i lμm t¨ng ®é phøc t¹p cđa bμi to¸n. Khi ®ã ®Ĩ tiƯn
cho viƯc c©n nh¾c lùa chän phÐp biÕn ®ỉi häc sinh nªn chó ý chun ph−¬ng tr×nh vỊ d¹ng ®¬n.
VÝ dơ 4: Gi¶i ph−¬ng tr×nh.
4sin2x - 3cos2x = 3(4sinx - 1)
Gi¶i
BiÕn ®ỉi ph−¬ng tr×nh vỊ d¹ng:
4sin2x - 3cos2x = 12sinx - 3
⇔ 4sin2x - 3(1 - 2sin
2
x) = 12sinx - 3

⇔ 8sinx.cosx + 6sin
2
x - 12sinx = 0

⇔ 2(4cosx + 3sinx - 6)sinx = 0

⇔
sin 0
4cos 3sin 6 0
x
xx

=
⎡
⎢
+−=
⎣

(vn)
⇔ x = kπ, k ∈


VËy ph−¬ng tr×nh cã mét nghiƯm
NhËn xÐt: Trong lêi gi¶i trªn khi chun ph−¬ng tr×nh vỊ d¹ng ®¬n, ta lùa chän phÐp biÕn ®ỉi cos2x = 1 -
2sin
2
x bëi khi ®ã sÏ hkư ®−ỵc sè h¹ng tù do vμ cïng víi nhËn xÐt c¸c to¸n tư cßn l¹i ®Ịu chøa sinx.

D¹ng 4: Ph−¬ng ph¸p ln hƯ sè.
VÝ dơ 1
: Gi¶i ph−¬ng tr×nh.
cosx + cos3x + 2cos5x = 0
Gi¶i
BiÕn ®ỉi ph−¬ng tr×nh vỊ d¹ng
(cos5x + cosx) + (cos3x + cos5x) = 0 ⇔ 2cos3x.cos2x + 2cos4x.cosx = 0
⇔ (4cos
3
x - 3cosx)cos2x + cos4x.cosx = 0
⇔ [(4cos
2
x - 3).cos2x + cos4x].cosx = 0
⇔ [(2(1 + cos2x) - 3).cos2x + 2cos

2
2x - 1].cosx = 0
⇔ (4cos
2
2x - cos2x - 1).cosx = 0
⇔
cos 0
117
cos 2
8
x
x
=
⎡
⎢
±
⎢
=
⎢
⎣
⇔
2
1117
arccos
28
xk
x
k
π
π

π
⎡
=+
⎢
⎢
±
⎢
=± +
⎢
⎣


VËy ph−¬ng tr×nh cã ba nghiƯm.
VÝ dơ 2: Gi¶i ph−¬ng tr×nh
sin3 sin5
53
x
x
=

Gi¶i
BiÕn ®ỉi ph−¬ng tr×nh vỊ d¹ng:
5sin3x = 3sin5x ⇔ 2sin3x = 3(sin5x - sin3x)
⇔ 2(3sinx - 4sin
3
x) = 6.cos4x.sinx ⇔ (3 - 4sin
2
x - 3cos4x).sinx = 0
⇔ [3 - 2(1 - cos2x) - 3(2cos
2

2x - 1)].sinx = 0
⇔ (3cos
2
2x - cos2x - 2).sinx = 0
⇔
cos 2 1
22
cos 2 2 arccos( ) 2
2
cos 2
33
3
sin 0
sin 0
x
x
xk
x
xxk
x
π
π
=
⎡
⎡⎡
⎢
=− =± − +
⎢⎢
⎢
=− ⇔ ⇔

⎢⎢
⎢
==
⎣⎣
⎢
=
⎣

Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 20

12
arccos( )
,
23
xk
k
xk
π
π
⎡
=± − +
⎢
⇔∈
⎢
=
⎣


VËy ph−¬ng tr×nh cã ba nghiƯm.
B×nh ln: Bμi to¸n trªn häc sinh còng cã thĨ gi¶i theo ph−¬ng ph¸p t¸ch dÇn:
sin3x = 3sinx - 4sin
3
x
sin5x = sin(4x + x) = sinx.cos4x + cosx.sin4x
= sinx.cos4x + 2cosx.sin2x.cos2x = sinx.cos4x + 4cos
2
x.sinx.cos2x
VÝ dơ 3: Gi¶i ph−¬ng tr×nh.
cos
2
x + cos
3
x + 2sinx - 2 = 0

Gi¶i

BiÕn ®ỉi ph−¬ng tr×nh vỊ d¹ng:
cos
2
x(1 + cosx) - 2(1 - sinx) = 0 ⇔ (1 + cosx)(1 - sin
2
x) - 2(1 - sinx) = 0
⇔ (1 - sinx)[(1 + cosx)(1 + sinx) - 2] = 0
⇔ (1 - sinx)(cosx + sinx + sinx.cosx - 1) = 0
⇔
sin 1
sin cos sin .cos 1 0
x

xxxx
=
⎡
⎢
++ −=
⎣
(1)
(2)

Gi¶i (1): Ta ®−ỵc x =
,
2
kk
π
π
+∈
Gi¶i (2): Ta ®−ỵc
2
,
2
2
xk
k
xk
π
π
π
=
⎡
⎢

∈
⎢
=+
⎣

VËy ph−¬ng tr×nh cã hai nghiƯm.
VÝ dơ t−¬ng tù: Gi¶i ph−¬ng tr×nh.
a)
3(cotx - cosx) - 5(tanx - sinx) = 2
b)
2sinx + cotx = 2sin2x + 1
D¹ng 5: Ph−¬ng ph¸p h»ng sè biÕn thiªn
VÝ dơ
: Gi¶i ph−¬ng tr×nh
(sinx + 3)sin
4
2
x
- (sinx + 3)sin
2
2
x
+ 1 = 0
Gi¶i
Ta cã thĨ lùa chän mét trong hai c¸ch sau:
C¸ch 1
: Ph−¬ng ph¸p h»ng sè biÕn thiªn
§Ỉt t = sin
2
2

x
, víi
01t≤≤

Khi ®ã ph−¬ng tr×nh cã d¹ng:
(sinx + 3)t
2
- (sinx + 3)t + 1 = 0
Ta cã Δ = (sinx + 3)
2
- 4(sinx + 3) = (sinx + 3)(sinx - 1)
≤
0
Do ®ã ph−¬ng tr×nh trë thμnh:
2
0
sin 1 0
sin 1
1
1cos 1
sin
2
22
x
x
b
x
x
t
a

Δ=
−=
⎧
⎧
=
⎧
⎪⎪
⇔⇔
⎨⎨ ⎨
−=
=−
=
⎩
⎪⎪
⎩
⎩

Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 21
⇔ sinx = 1 ⇔ x = 2,
2
kk
π
π
+∈
VËy ph−¬ng tr×nh cã mét nghiƯm.
C¸ch 2
: Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch

BiÕn ®ỉi ph−¬ng tr×nh vỊ d¹ng:
(sin
2
2
x
- 1)(sinx + 3)sin
2
2
x
+ 1 = 0 ⇔ - (sinx + 3).cos
2
2
x
.sin
2
2
x
+ 1 = 0
⇔ -
1
4
(sinx + 3).sin
2
x + 1 = 0 ⇔ sin
3
x + 3sin
2
x - 4 = 0
⇔ (sinx - 1)(sin
2

x + 4sinx + 4) = 0 ⇔ (sinx - 1)(sinx + 2)
2
= 0
⇔ sinx = 1 ⇔ x =
2,
2
kk
π
π
+∈

VËy ph−¬ng tr×nh cã mét nghiƯm.

D¹ng 6: Ph−¬ng ph¸p nh©n
VÝ dơ 1
: Gi¶i ph−¬ng tr×nh
2sin3x.(1 - 4sin
2
x) = 1

Gi¶i
BiÕn ®ỉi ph−¬ng tr×nh vỊ d¹ng:
2sin3x(4cos
2
x - 3) = 1
Ta thÊy x = ,
2
kk
π
π

+∈ kh«ng ph¶i lμ nghiƯm cđa ph−¬ng tr×nh ⇒ cosx ≠ 0. Nh©n c¶ hai vÕ cđa ph−¬ng
tr×nh víi cosx ta ®−ỵc:
2sin3x.(4cos
2
x - 3).cosx = cosx ⇔ 2sin3x.(4cos
3
x - 3cosx) = cosx
⇔ 2sin3x.cos3x = cosx ⇔ sin6x = sin(
2
π
- x)
⇔
2
62
14 7
2
,
2
62
2105
xk
xxk
k
xxkxk
ππ
π
π
πππ
ππ
⎡

⎡
=+
=−+
⎢
⎢
⇔∈
⎢
⎢
⎢
⎢
=−++ = +
⎢
⎢
⎣
⎣


VËy ph−¬ng tr×nh cã hai nghiƯm.
VÝ dơ 2: Gi¶i ph−¬ng tr×nh.
sin
5
2
x
= 5cos
3
x.sin
2
x
(*)

Gi¶i
Ta xÐt hai tr−êng hỵp
Tr−êng hỵp 1: Víi cos
2
x
= 0, ta ®−ỵc: sin
2
x
=
1±
vμ cosx = 2cos
2
2
x
- 1 = - 1
5VP⇒ =±
. Khi ®ã (*) ⇔
sin
5
2
x
=
5±
(v« lý)
Tr−êng hỵp 2: Víi cos
2
x
≠ 0 2,
22
x

kx kk
π
πππ
⇔≠+ ⇔≠+ ∈


Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 22
Nh©n c¶ hai vÕ cđa ph−¬ng tr×nh víi 2 cos
2
x
≠ 0, ta ®−ỵc:
2sin
5
2
x
.cos
2
x
= 10cos
3
x.sin
2
x
.cos
2
x
⇔ sin3x + sin2x = 5cos

3
x.sinx
⇔ 3sinx - 4sin
3
x + 2sinx.cosx = 5cos
3
x.sinx
⇔ (5cos
3
x - 4cos
2
x - 2cosx + 1)sinx = 0
⇔ (5cos
2
x + cosx - 1)(cosx - 1)sinx = 0
⇔
2
121 121
cos arccos( ) 2
10 10
5cos cos 1 0
121 121
cos 1 cos arccos( ) 2 ,
10 10
sin 0
sin 0
xx k
xx
xxx kk
x

xxk
π
π
π
⎡⎡
−−
==± +
⎢⎢
⎢⎢
⎡
+−=
⎢⎢
++
⎢
=⇔=⇔=± +∈
⎢⎢
⎢
⎢⎢
⎢
=
⎣
⎢ = ⎢ =
⎢⎢
⎢⎢
⎣⎣



§èi chiÕu ®iỊu kiƯn, ph−¬ng tr×nh cã 5 nghiƯm
121

arccos( ) 2
10
121
arccos( ) 2 ,
10
2
xk
xkk
xk
π
π
π
⎧
−
=± +
⎪
⎪
⎪
+
⎪
=± + ∈
⎨
⎪
=
⎪
⎪
⎪
⎩


VÝ dơ 3: Gi¶i ph−¬ng tr×nh.
sin
2
x + cos
3
x + sinx = 0

Gi¶i
BiÕn ®ỉi ph−¬ng tr×nh vỊ d¹ng:
sin
2
x + sinx + cos
2
x.cosx = 0 ⇔ (sinx + 1)sinx + (1 - sin
2
x).cosx = 0
⇔ (sinx + 1)[sinx + (1 - sinx).cosx] = 0
⇔
sin 1
sin cos sin .cos 0
x
xxxx
=−
⎡
⎢
+− =
⎣
(1)
(2)

Gi¶i (1): Ta ®−ỵc x =
2,
2
kk
π
π
−+ ∈

Gi¶i (2): §Ỉt t = sinx + cosx,
2
1
2sin.cos
2
t
txx
−
≤ ⇒ =
Khi ®ã ph−¬ng tr×nh cã d¹ng: t -
2
1
2
t −
= 0 ⇔ t
2
- 2t - 1 = 0 ⇔
12
12
t
t

⎡
=−
⎢
=+
⎢
⎣
(l)


⇔ sinx + cosx =
12−
⇔
2
sin(x +
4
π
) = 1 -
2
⇔ sin(x +
4
π
) =
12
2
−

Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 23

⇔
12
arcsin( ) 2
4
2
,
312
arcsin( ) 2
4
2
xk
k
xk
π
π
π
π
⎡
−
=−+
⎢
⎢
∈
⎢
−
⎢ =− +
⎣


VËy ph−¬ng tr×nh cã ba nghiƯm.

D¹ng 7: Sư dơng c¸c phÐp biÕn ®ỉi hçn hỵp.
VÝ dơ 1
: Gi¶i ph−¬ng tr×nh
cos
2
x + sin
3
x + cosx = 0

Gi¶i
BiÕn ®ỉi ph−¬ng tr×nh vỊ d¹ng:
cos
2
x + cosx + sin
2
x.sinx = 0 ⇔ (cosx + 1).cosx + (1 - cos
2
x).sinx = 0

⇔ (cosx + 1)(cosx + sinx - sinx.cosx) = 0

⇔
cos 1
sin cos sin .cos 0
x
xxxx
=−
⎡
⎢

+− =
⎣
(1)
(2)

Gi¶i (1): Ta ®−ỵc x =
,kk
ππ
+∈

Gi¶i (2): §Ỉt sinx + cosx = t,
2
1
2sin.cos
2
t
txx
−
≤ ⇒ =

Khi ®ã ph−¬ng tr×nh cã d¹ng: t -
2
1
2
t −
= 0 ⇔ t
2
- 2t - 1 = 0 ⇔
12
12

t
t
⎡
=−
⎢
=+
⎢
⎣
(l)

⇔ sinx + cosx = 1 -
2
⇔
2
sin(x +
4
π
) = 1 -
2

⇔ sin(x +
4
π
) =
12
2
−
⇔
12
arcsin( ) 2

4
2
,
312
arcsin( ) 2
4
2
xk
k
xk
π
π
π
π
⎡
−
=−+
⎢
⎢
∈
⎢
−
⎢ =− +
⎣


VËy ph−¬ng tr×nh cã ba nghiƯm.
VÝ dơ 2: Gi¶i ph−¬ng tr×nh.
9sinx + 6cosx - 3sin2x + cos2x = 8

Gi¶i
BiÕn ®ỉi ph−¬ng tr×nh vỊ d¹ng:
9sinx + 6cosx - 6sinx.cosx + cos2x = 9 - 1
⇔ 9(sinx - 1) - 6cosx(sinx - 1) + cos2x + 1 = 0
⇔ 3(sinx - 1)(3 - 2cosx) + 2cos
2
x = 0
⇔ 3(sinx - 1)(3 - 2cosx) + 2(1 - sin
2
x) = 0
⇔ (sinx - 1)(9 - 6cosx - 2sinx - 2) = 0
⇔ (sinx - 1)(2sinx + 6cosx - 7) = 0
⇔
sin 1
sin 2 6cos 7
x
xx
=
⎡
⎢
+=
⎣

(vn)
⇔ x=
2,
2
kk
π
π

+∈


Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 24
VËy ph−¬ng tr×nh cã mét nghiƯm x= 2,
2
kk
π
π
+∈


VÝ dơ 3: Gi¶i ph−¬ng tr×nh.
cos10x + 2cos
2
4x + 6cos3x.cosx = cosx + 8 cosx.cos
3
3x

Gi¶i
BiÕn ®ỉi ph−¬ng tr×nh vỊ d¹ng:
cos10x + 1 + cos8x = cosx + 2(4cos
3
3x - 3cos3x)cosx
⇔ (cos10x + cos8x) + 1 = cosx + 2(4cos
3
3x - 3cos3x)cosx

⇔ 2cos9x.cosx + 1 = cosx + 2cos9x.cosx
⇔ cosx = 1 ⇔ x = k2π, k
∈ 
VËy ph−¬ng tr×nh cã mét nghiƯm: x = k2π, k
∈


VÝ dơ 4: Gi¶i ph−¬ng tr×nh.
(2sinx + 1)(3cos4x + 2sinx - 4) + 4cos
2
x = 3

Gi¶i
BiÕn ®ỉi ph−¬ng tr×nh vỊ d¹ng:
(2sinx + 1)(3cos4x + 2sinx - 4) - 3 + 4(1 - sin
2
x) = 0
⇔ (2sinx + 1)(3cos4x + 2sinx - 4) + 1 - 4sin
2
x = 0
⇔ (2sinx + 1)(3cos4x + 2sinx - 4 + 1 - 2sinx) = 0
⇔ (2sinx + 1)(3cos4x - 3) = 0
⇔
2
6
1
sin
7
2,
2

6
cos 4 1
2
xk
x
xkk
x
xk
π
π
π
π
π
⎡
=+
⎢
⎢
⎡
=−
⎢
⎢
⇔= + ∈
⎢
⎢
=
⎢
⎣
⎢
=
⎢

⎣



VËy ph−¬ng tr×nh cã ba nghiƯm.
VÝ dơ 5: Gi¶i ph−¬ng tr×nh.
cos
3
x + sin
3
x = sin2x + sinx + cosx

Gi¶i
BiÕn ®ỉi ph−¬ng tr×nh vỊ d¹ng:
(sinx + cosx)(1 - sinx.cosx) = sin2x + sinx + cosx
⇔ -
1
2
(sinx + cosx)sin2x = sin2x
⇔ sin2x( sinx + cosx + 2) = 0 ⇔ sin2x = 0 (v× sinx + cosx
2≤ )
⇔ 2x = kπ ⇔ x = k
,
2
k
π
∈
VËy ph−¬ng tr×nh cã mét nghiƯm.
VÝ dơ 6: Gi¶i ph−¬ng tr×nh.
cos

5
x + sin
7
x +
1
2
(cos
3
x + sin
5
x)sin2x = cosx + sinx

Gi¶i
BiÕn ®ỉi ph−¬ng tr×nh vỊ d¹ng:
cos
5
x + sin
7
x + (cos
3
x + sin
5
x)sinx.cosx =sinx + cosx
⇔ cos
5
x + sin
7
x + cos
4
x.sinx + sin

6
x.cosx = sinx + cosx
Tài Liệu Luyện Thi Đại Học GV: NGUYỄN MINH TRIẾT


Vấn Đề : Lượng Giác- PT Lượng Giác 25
⇔ cos
4
x(sinx + cosx) + sin
6
x(sinx + cosx) - (sinx + cosx) = 0
⇔ (sinx + cosx)(cos
4
x + sin
6
x - 1) = 0
⇔ (sinx + cosx)[sin
6
x - sin
2
(cos
2
x + 1)] = 0
⇔ sin
2
x(sinx + cosx)(sin
4
x - cos
2
x - 1) = 0

⇔ sin
2
x(sinx + cosx)(sin
4
x + sin
2
x - 2) = 0
⇔
4
,
2
xk
k
xk
π
π
π
⎡
⎡
⎡
=− +
⎢
⎢
⎢
⎢
⇔⇔∈
⎢
⎢
⎢
⎢

=
⎢
⎢
⎣
⎢
⎣
⎣

2
2
sinx = 0
cosx + sinx = 0
sinx + cosx = 0
sinx = 0
sin x = 1
cosx = 0
sin x = -2

VËy ph−¬ng tr×nh cã hai nghiƯm.

Bµi tËp ¸p dơng:
Bμi tËp 1: Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh sau.
a)
cos
4
x - cos2x + 2sin
6
x = 0
b)
2sin

3
x + cos2x - sinx = 0
c)
sin3x - sinx + sin2x = 0
Bμi tËp 2: Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh sau.
a)
2sin2x - cos2x = 7sinx + 2cosx - 4
b)
sin3x -
2
3
sin
2
x = 2cos2x.sinx
Bμi tËp 3: Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh sau.
a)
3tan3x + cot2x = 2tanx +
2
sin 4
x

b)
cotx - tanx = sinx + cosx
Bμi tËp 4: Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh sau.
a)
3sin3x -
3
cos9x = 1 + 4sin
3
3x

b)
1 + sinx + cosx + sin2x + 2cos2x = 0
c)
4cosx - 2cos2x - cos4x = 1
Bμi tËp 5: Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh sau:
a)
sin
3
x + cos
3
x = sinx - cosx
b)
sin
2
x.cosx - cos2x + sinx - cos
2
x.sinx - cosx = 0
c)
sin
3
x - cos
3
x = sinx + cosx
d)
2cos2x - sin2x = 2(sinx + cosx)
Bμi tËp 6: Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh sau:
a)
sinx(1+ cosx) = 1 + cosx + cos
2
x

b)
sin
2
x + 2sin
2
2
x
- 2sinx. sin
2
2
x
+ cotx = 0
Bμi tËp 7: Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh sau:
a) sin3x.sin6x = sin9x
b)
1 + tanx =
2
1sin2
cos 2
x
x
−

Bμi tËp 8: Cho ph−¬ng tr×nh
(2sinx - 1)(2cos2x + 2sinx + m) = 3 - 4cos
2
x
a)
Gi¶i ph−¬ng tr×nh khi m = 1.
b)

X¸c ®Þnh m ®Ĩ ph−¬ng tr×nh cã ®óng 2 nghiƯm thc [0; π]