GIÁO ÁN BÀI GIẢNG LAI TÂN

Tiết thứ
Đọc văn LAI TÂN
HỒ CHÍ MINH
A/ Mục tiêu bài học:
- Học sinh thấy được thái độ của tác giả đối với tình trạng thối nát của bọn
quan lại Trung Quốc thời Tưởng Giới Thạch.
- Học sinh hiểu được nghệ thuật châm biếm độc đáo của bài thơ.
B/ Phương tiện thực hiện và cách thức tiến hành:
- SGK, SGV, TLTK.
- Tổ chức giờ dạy học theo cách kết hợp các phương pháp đọc sáng tạo,
gợi tìm, thảo luận.
C/ Tiến trình tổ chức dạy-học:
I. Ổn định lớp.
II. Kiểm tra bài cũ:
III. Giới thiệu bài mới:
IV. Tìm hiểu bài:
Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Tìm hiểu chung
*Thao tác 1: HS đọc phần tiểu dẫn .
*Thao tác 2: Hoàn cảnh ra đời và mảng
đề tài của bài thơ?
Hoạt động 2: Đọc hiểu bài thơ “ Lai
Tân”
*Thao tác 1: HS đọc bài thơ. GV nhận
xét, hướng dẫn lại cách đọc (nếu cần).
*Thao tác 2: Kết cấu của bài thơ có gì
đặc biệt ?
*Thao tác 3: Chân dung bọn quan lại ở
Lai Tân được miêu tả như thế nào qua 3
câu đầu của bài thơ ?
I/ Tìm hiểu chung:

-Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ
được sáng tác trong khoảng bốn tháng
đầu của thời gian HCM bị giam giữ
tại các nhà tù của bọn Quốc dân đảng
Trung Quốc ở Quảng Tây.
-Mảng đề tài : Bài thơ thuộc
mảng thơ hướng ngoại, nội dung phê
phán nhà tù và xã hội Trung Quốc với
nghệ thuật châm biếm sắc sảo.
II/ Đọc hiểu:
1/Kết cấu: 2 phần
-Phần 1:( 3 câu đầu) là 3 câu tự
sự nói về hành vi thường thấy ở 3
viên quan ở Lai Tân.
-Phần 2:( câu cuối) là một lời kết
luận, một nhận xét, đánh giá của tác
giả.
2/Chân dung tầng lớp chóp bu ở
Lai Tân:
-Ba câu thơ đầu là ba nét vẽ rạch
ròi chân dung của những kẻ đứng đầu
trong bộ máy quản lí nhà tù của
Tưởng Giới Thạch ở Lai Tân:
• Ban trưởng: ngày ngày đánh
bạc.
*Thao tác 4: Hành vi “ Chong đèn làm
việc công” của huyện trưởng - theo em -
nên hiểu như thế nào? Chất châm biếm
trong cách nói ấy? (GV hướng dẫn HS
đặt trong lôgic hai câu trên để suy ra

“việc công” thực chất là việc gì? Chính
trực hay mờ ám để từ đó thấy được nụ
cười châm biếm của tác giả)
*Thao tác 5: Từ chân dung những kẻ
chóp bu ấy, em có suy nghĩ gì về chế độ
nhà tù và xã hội Trung Quốc dưới thời
Tưởng Giới Thạch ?
*Thao tác 6: Chia nhóm , cho HS thảo
luận và trình bày theo các câu hỏi sau :
-Thái độ của tác giả trước thực trạng
thối nát phổ biến của bọn quan lại Trung
Quốc thời Tưởng Giới Thạch ? Thể hiện
rõ nhất qua câu nào, từ nào? Hiệu quả
nghệ thuật của những câu chữ đó? (Lưu
ý từ “Thái bình”- hiểu theo nghĩa gốc và
nghĩa trong văn bản này).
Hoạt động 3: Tổng kết.
GV hướng dẫn HS chốt lại những nét
đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của
bài thơ.
• Cảnh trưởng: ăn tiền của phạm
nhân.
• Huyện trưởng: chong đèn làm
việc công ( Việc mờ ám - hút
thuốc phiện? )
-Lần lượt từng tên, hiện ra rõ mồn
một, tất cả đều thối nát, đều hoàn toàn
vô trách nhiệm. Đó là những kẻ đại
diện thực thi , bảo vệ công lí, pháp
luật nhưng hành vi lại phi pháp.

-Nhà tù là nơi cải hoá người xấu
thành người tốt nhưng với những kẻ
cai quản nhà tù như thế kia thì thực
chất của loại nhà tù nàylà gì là điều dễ
hiểu .Một kiểu nhà tù như thế với
những kẻ cai quản như thế thì làm sao
xã hội có thể thái bình thực sự được.
3/Đòn đả kích của tác giả:
-Tưởng rằng kết bài sẽ là một lời
buộc tội gay gắt nhưng câu thơ cuối
buông ra lại quá nhẹ nhàng, mát mẻ.
Đại loạn thế, thối nát thế mà “Trời đất
Lai Tân vẫn thái bình”.
- “Thái bình” là nhãn tự, là trục
hút châm biếm của cả bài thơ. Hoá ra
tình trạng ấy là chuyện bình thường,
chuyện bản chất của guồng máy cai trị
nơi đây. “Chỉ một chữ ấy mà xé toang
tất cả sự “thái bình” dối trá nhưng
thực sự là “đại loạn bên trong”.
-Không “đao to búa lớn” mà theo
như cách dân gian thường nói là “Mát
nước thối cỏ”, lối châm biếm nhẹ
nhàng, mát mẻ của HCM đã có tác
dụng lật tẩy bản chất của cả bộ máy
nhà nước ở Lai Tân.Qủa là một đòn
đã kích độc đáo và bất ngờ .
III/ Tổng kết:
-Bài thơ nhỏ nhưng có giá trị
hiện thực lớn. Nó cho người đọc thấy

được tình trạng thối nát phổ biến của
bọn quan lại Trung Quốc thời Tưởng
Giới Thạch và thái độ bất bình của
nhà thơ HCM.
- Nghệ thuật châm biếm nhẹ
nhàng mà thâm thuý, thể hiện rõ
phong cách châm biếm của HCM.
V/ Củng cố- Luyện tập:
- GV cho HS đọc bài thơ “Đánh bạc” của HCM (có thể sử dụng bảng
phụ) và yêu cầu các em so sánh với bài thơ vừa học để tìm ra nét tương đồng từ đó
khắc sâu thêm phong cách nghệ thuật châm biếm của HCM.
D/ Hướng dẫn HS tự học- chuẩn bị bài mới:
- Học thuộc lòng bài thơ (Cả bản phiên âm và dịch thơ).
- Tìm đọc và học thuộc lòng một số bài thơ thuộc mảng đề tài hướng
ngoại trong tập “NKTT” của HCM.
- Chuẩn bị bài tiếp theo.
***