nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại công ty cổ phần traenco

B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o



KHịAăLUN TT NGHIP

 TÀI:
NỂNGăCAOăHIU QU S DNG VN
KINH DOANH TIăCỌNGăTYăC PHN
TRAENCO

SINHăVIểNăTHC HIN
:
NGUYN TH PHNGăMAI
MÃăSINHăVIểN
:
A18146
CHUYểNăNGÀNH
:
TÀIăCHệNHă



HÀăNI - 2014

B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o

KHịAăLUN TT NGHIP

 TÀI:
NỂNGăCAOăHIU QU S DNG VN
KINH DOANH TIăCỌNGăTYăC PHN
TRAENCO









HÀăNI - 2014
Giáoăviênăhng dn
:
Ts. Nguyn Th Lan Anh
Sinhăviênăthc hin
:
Nguyn Th PhngăMai
Mƣăsinhăviên
:
A18146
ChuyênăngƠnh
:
TƠiăchínhă
Thang Long University Library

LI CMăN
Em xin chân thành cm n thy giáo, cô giáo trng i hc Thng Long, đc
bit là s hng dn nhit tình ca cô giáo TS. Nguyn Th Lan Anhđã tn tình giúp
đ em hoàn thành khóa lun tt nghip này. Em cng xin cm n s giúp đ ca các
cô chú, anh ch công tác ti Công ty C phn Traenco đã nhit tình giúp đ em trong
vic cung cp s liu và thông tin thc t đ chng minh cho các kt lun trong khóa
lun ca em.
Vì gii hn kin thc và kh nng lp lun ca bn thân còn nhiu hn ch nên
bài lun vn không tránh khi thiu xót. Em kính mong s thông cm cng nh mong
nhn đc s góp ý, b sung ca các thy cô và Công ty đ đ tài ca em đc đy đ
và hoàn thin hn.
Hà Ni ngày 19 tháng 4 nm 2014
Sinh viên



Nguyn Th PhngăMai



LIăCAMăOAN

Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có s h
tr t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có ngun gc và đc
trích dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên

Nguyn Th PhngăMai

Thang Long University Library

MC LC
CHNGă1. LụăLUN CHUNG V VNăKINHăDOANHăVÀăHIU QU S
DNG VN KINH DOANH TRONG DOANH NGHIP 1
1.1 NHNG VN  C BN V VN KINH DOANH TRONG HOT
NG SN XUT KINH DOANH CA DOANH NGHIP 1
1.1.1 Khái nim vn kinh doanh trong doanh nghip 1
1.1.2 c trng ca vn kinh doanh trong doanh nghip 7
1.1.3 Ngun hình thành vn kinh doanh trong doanh nghip 8
1.1.4 Các mô hình tài tr vn kinh doanh 12
1.1.5 Vai trò ca vn kinh doanh đi vi các doanh nghip 15
1.2 HIU QU S DNG VN KINH DOANH TRONG DOANH NGHIP.
16
1.2.1 Khái nim v hiu qu s dng vn kinh doanh 16
1.2.2 S cn thit phi nâng cao hiu qu s dng vn kinh doanh ca doanh nghip
17
1.2.3 Các ch tiêu c bn đánh giá hiu qu s dng vn kinh doanh 18
1.2.4 Mô hình SWOT ng dng trong doanh nghip 26
CHNGă2. THC TRNG S DNG VN KINH DOANH TIăCỌNGăTYă
C PHN TRAENCO 29
2.1 GII THIU V CỌNG TY CP TRAENCO 29
2.1.1 Khái quát v quá trình hình thành và ngành ngh kinh doanh ca Công ty CP
Traenco 29
2.1.2 Phân tích SWOT ti công ty c phn Traenco 31
2.2 ỄNH GIỄ HOT NG KINH DOANH CA CỌNG TY CP

TRANENCO T 2010 N 2012 36
2.2.1 Thc trng vic s dng vn kinh doanh ti Công ty CP Traenco 36
2.2.2 ánh giá hiu qu s dng vn kinh doanh ca Công ty CP Traenco 37
2.2.3 Nhn xét các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn kinh doanh ti công ty
CP Traenco 46
CHNGă 3. GIIă PHỄPă NỂNGă CAOă HIU QU S DNG VN KINH
DOANH TIăCỌNGăTYăCPăTRAENCO 62
3.1 NH HNG PHỄT TRIN CỌNG TY CP TRAENCO 62
3.1.1 Mc tiêu và đnh hng hot đng ca Công ty CP Traenco 62
3.1.2 Mt s k hoch phát trin c th ca Công ty CP Traenco 63

3.2 GII PHỄP NỂNG CAO HIU QU S DNG VN TI CỌNG TY C
PHN TRANECOầầầầầầầầầ ầầầầầầầầầầầầầầầầ64
3.2.1 Gii pháp v vn kinh doanh 64
3.2.2 Gii pháp th trng 67
3.2.3 Gii pháp marketing 68
3.2.4 Gii pháp khác 69


Thang Long University Library

DANH MC CH VIT TT
BCKQKD Báo cáo kt qu kinh doanh
CP C phn
CKT Cân đi k toán
HQT Hi đng qun tr
SXKD Sn xut kinh doanh
QL Quc l
TSL Tài sn lu đng
TSC Tài sn c đnh

VC Vn c đnh
VKD Vn kinh doanh
VL Vn lu đng
XKL Xut khu lao đng


DANH MCăSă, BNG BIU
Bng 2.1. Kt qu sn xut kinh doanh 36
Bng 2.2. C cu vn kinh doanh và ngun hình thành vn kinh doanh 38
Bng 2.3. Tình hình vn lu đng 39
Bng 2.4. Tình hình vn c đnh 43
Bng 2.5. Tình hình n phi tr 45
Bng 2.6. Tình hình ngun vn ch s hu 46
Bng 2.9. Hiu sut s dng tài sn 51
Bng 2.10. Các ch tiêu đánh giá kh nng sinh li 52
Bng 2.11. Bng tình trng k thut tài sn c đnh ca công ty Traenco 54
Bng 2.12. Các tiêu chun đánh giá hiu qu s dng vn c đnh ca công ty 55
Bng 2.13. Mt s ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn lu đng 57
Bng 2.14. Ch tiêu đánh giá hiu qu qun lý các khon phi thu 60
Bng 2.15. Ch tiêu phân tích hiu qu qun lý hàng tn kho 61
Biu đ 2.1. C cu tng vn kinh doanh 38
Biu đ 2.4. Kt cu ngun vn 44
Biu đ 2.5. Hiu qu s dng vn nói chung 47
Biu đ 2.6. Các ch tiêu thanh toán ca Công ty Traenco 49

Thang Long University Library

LI M U
I. Tínhăcp thit caăđ tƠi
Ngày 11/01/2007, Vit Nam tr thành thành viên th 150 ca t chc Thng

mi th gii (WTO) đã m ra c hi và điu kin thun li cho nhiu ngành kinh t
phát trin. Trong nn kinh t m ca và hi nhp toàn cu nh hin nay, các doanh
nghip đc thành lp vi t cách là t chc kinh t đc lp, dù là hình thc doanh
nghip t nhân hay doanh nghip Nhà Nc, đu có hot đng ch yu là thc hin
mt, mt s hay toàn b các công đon t sn xut đn tiêu th sn phm hay cung cp
các dch v trên th trng.  có th tn ti và phát trin cng nh m rng kinh
doanh, các doanh nghip cn có mt lng vn tin t nht đnh và thng xuyên phi
b sung vn nhm đáp ng nhu cu hot đng ca mình. Nh vy vn là tin đ quyt
đnh s tn ti và phát trin cng nh s thành bi ca doanh nghip.
Vn kinh doanh càng đóng vai trò quan trng hn khi hin nay, cuc khng
hong tài chính kinh t toàn cu đang din ra rt phc tp, gây nhiu khó khn cho các
doanh nghip trong công tác huy đng vn đáp ng nhu cu s dng cho hot đng
hàng ngày ca mình. Bên cnh đó, vic yu kém trong công tác s dng vn cng nh
huy đng vn ca mt s doanh nghip dn ti hot đng sn xut kinh doanh kém
hiu qu, không bo toàn và m rng đc ngun vn. Vì vy đây là vn đ thi s
quan trng cn đc các nhà qun tr doanh nghip đc bit lu tâm trong điu kin
hin nay.
Xut phát t ý ngha thc tin ca vn đ nêu trên vi nn kinh t - xã hi, qua
thi gian thc tp trc tip ti Công ty C phn Traenco mt công ty có đc đim là
kinh doanh trong lnh vc xây dng và xut khu lao đng, ngi vit nhn thy công
ty cng đang gp nhng khó khn nht đnh trong vn đ này., vi mong mun đc
đóng góp mt phn nh vào công tác nâng cao hiu qu s dng vn kinh doanh ca
doanh nghip, cho nên ngi vit đã chn đ tài: ắNơng cao hiu qu s dng vn
kinh doanh tiăCôngătyăC phn Traenco”.

II. iătngăvƠăphm vi nghiênăcu
i tng nghiên cu là công tác tài chính ti Công ty C phn Traenco. Phm
vi nghiên cu là toàn b các vn đ liên quan đn công tác tài chính ti Công ty C
phn Traenco trong 3 nm 2010, 2011 và 2012. Các phng pháp ch yu đc s
dng đó là: Phng pháp h thng, phng pháp thng kê, mô t, tng hp, phng

pháp so sánh đi chiu, đánh giá da trên các tài liu su tp kt hp vi suy lun đ
làm sáng t lun đim, lun c nhm gii quyt vn đ.
III. Kt cuăkhóaălun
Kt cu khóa lun gm 3 chng:
Chngă1: Lý lun chung v vn kinh doanh và hiu qu s dng vn kinh
doanh trong doanh nghip
Chngă2: Thc trng s dng vn kinh donh ti công ty c phn Traenco
Chngă3: Gii pháp nâng cao hiu qu s dng vn kinh doanh ti công ty
c phn Traenco
Vì lí do thi gian thc tp không quá dài và kh nng tip cn thông tin hn ch
cng nh nhng kin thc chuyên môn ca bn thân có gii hn nên bài vit lun vn
s không tránh khi nhng thiu sót. Ngi vit rt mong nhn đc s góp ý, nhc
nh ca các thy cô trong Khoa Kinh t Qun lý và cán b trong công ty đ ngi vit
có th hoàn thin bài vit hn na.
XinăđcăchơnăthƠnhăcmăn!
Hà Ni, ngày 19 tháng 4 nm 2014
Sinh viên thc hin



Nguyn Th PhngăMai

Thang Long University Library
1

CHNGă1. LụăLUNăCHUNGăVăVN KINH DOANH VÀăHIUăQUăSă
DNGăVNăKINHăDOANHăTRONGăDOANHăNGHIPă
1.1 Nhngă vnă đă că bnă vă vnă kinhă doanhă trong hotă đngă snă xută kinhă
doanhăcaădoanhănghip
1.1.1 Kháiănimăvn kinh doanh trongădoanhănghip

1.1.1.1 Khái nim và thành phn vn kinh doanh
1.1.1.1.1 Khái nim
 tin hành hot đng sn xut kinh doanh, bt k mt doanh nghip nào cng
cn phi có mt lng vn nht đnh. Doanh nghip dùng s vn có đc đó đ mua
sm các yu t đu vào ca quá trình sn xut, bao gm: sc lao đng, đi tng lao
đng và tài liu lao đng nhm bin đi thành các sn phm đu ra là hàng hóa, dch
v phc v cho tiêu dùng hay sn xut. Lng vn này đc gi là vn kinh doanh ca
doanh nghip. Vn kinh doanh ca doanh nghip thng xuyên vn đng và chuyn
hóa t hình thái ban đu là tin sang hình thái hin vt và cui cùng tr li vi hình
thái ban đu là tin. S tin thu đc do tiêu th sn phm phi bù đp đc toàn b
các chi phí đã b ra và có lãi. Quá trình này din ra liên tc đm bo cho s tn ti và
phát trin ca doanh nghip. Nh vy vn chính là toàn b giá tr ban đu và các quá
trình tip theo cho sn xut kinh doanh và đc biu hin c bng tin ln c giá tr vt
t tài sn và hàng hóa ca doanh nghip, tn ti di c hình thái vt cht c th và
không có hình thái vt cht c th.
T đó ta có đnh ngha v vn kinh doanh: “Vn kinh doanh ca doanh nghip là
biu hin bng tin ca toàn b giá tr tài sn đc huy đng, s dng vào hot đng
sn xut kinh doanh nhm mc đích sinh li”
1

Vn kinh doanh là lng tin vn nht đnh cn thit ban đu nhm đm bo cho
các yu t đu vào ca quá trình sn xut kinh doanh.Trong nn kinh t th trng, vn
kinh doanh còn đc coi là mt qu tin t đc bit không th thiu ca doanh nghip.
Vn kinh doanh ca doanh nghip thng mi là biu hin ca toàn b tài sn hu
hình và tài sn vô hình đc đu t vào kinh doanh nhm mc đích sinh li mà doanh
nghip s dng trong hot đng kinh doanh bao gm:
Tài sn hin vt nh: nhà kho, ca hàng, hàng hoá d tr -
Tin Vit Nam, ngoi t, vàng và đá quí, tin gi ngân hàng, tin đang chuyn. -
Bn quyn s hu trí tu và các tài sn vô hình khác. -

1
Tr 61 - Giáo trình Tài chính doanh nghip – NXB Tài chính, 2010
2

Vn kinh doanh không ch là điu kin tiên quyt đi vi s ra đi ca doanh
nghip mà nó còn là mt trong nhng yu t gi vai trò quyt đnh trong quá trình hot
đng và phát trin ca doanh nghip
1.1.1.1.2 Thành phn ca vn kinh doanh:
Hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip là mt quá trình s dng tin
(vn) đ to ra s tin nhiu hn s tin đã b ra ban đu. Quá trình này lp đi lp li
theo mt trt t nht đnh to thành chu k kinh doanh và trong quá trình kinh doanh,
mi chu k đc chia làm các giai đon: chun b sn xut - sn xut – tiêu th. Trong
mi giai đon ca chu k sn xut kinh doanh, vn đc luân chuyn và tun hoàn
không ngng. Xét v vai trò và tính cht luân chuyn vn khi tham gia vào quá trình
sn xut kinh doanh có th phân vn kinh doanh thành hai loi:
Vn c đnh -
Trong nn kinh t th trng đ có đc các tài sn c đnh cn thit cho hot
đng kinh doanh thì doanh nghip phi đu t ng trc mt lng vn tin t nht
đnh. S vn doanh nghip ng ra đ hình thành nên tài sn c đnh đc gi là vn
c đnh ca doanh nghip. Vn c đnh là mt b phn quan trng ca vn kinh doanh.
Vic làm tng vn c đnh có tác đng ln đn vic tng cng c s vt cht k thut
ca doanh nghip. Do gi v trí then cht và có đc đim vn đng tuân theo quy lut
riêng nên vic qun lý vn c đnh đc coi là mt trng đim ca công tác qun lý
tài chính doanh nghip.
Vn c đnh ca mt doanh nghip là mt b phn ca vn đu t ng trc v
tài sn c đnh. c đim ca nó là chu chuyn giá tr dn dn tng phn trong nhiu
chu k kinh doanh và hoàn thành mt vòng chu chuyn khi tái sn xut đc tài sn c
đnh v mt giá tr.
2

Quy mô ca vn c đnh ln hay nh s quyt đnh đn
đn trình đ trang b k
thut, công ngh cng nh nng lc sn xut kinh doanh ca mt doanh nghip và
quyt đnh ti nng xut lao đng, cht lng sn phm. Vic khai thác s dng vn
c đnh hp lý s góp phn đy nhanh tc đ tng trng, tng kh nng cnh tranh và
li nhun ca doanh nghip, làm th nào đ vn c đnh đc s dng có hiu qu là
mt khâu trng tâm trong công tác qun lý, s dng và bo toàn vn kinh doanh ca
doanh nghip. Chính vì vy mà quy mô vn c đnh quyt đnh đn tính đng b và
trình đ k thut, công ngh sn xut ca tài sn c đnh, song chính đc đim kinh t
ca tài sn c đnh li chi phi quyt đnh ti đc đim tun hoàn và chu chuyn ca
vn c đnh

2
Tr 68 - Giáo trình Tài chính doanh nghip – NXB Tài chính, 2010
Thang Long University Library
3

Vn c đnh tham gia vào nhiu chu k sn xut kinh doanh vì tài sn c đnh
ca doanh nghip có thi gian luân chuyn dài. S vn đng vn c đnh trong quá
trình sn xut kinh doanh có th đc khái quát qua mt s nét đc thù sau:
+ Trong quá trình tham gia vào hot đng kinh doanh, vn c đnh chu chuyn
giá tr dn tng phn và đc thu hi giá tr tng phn sau mi chu k kinh
doanh.
+ Vn c đnh tham gia vào nhiu chu kì kinh doanh mi hoàn thành mt vòng
chu chuyn.
+ Vn c đnh ch hoàn thành mt vòng chu chuyn khi tái sn xut đc tài
sn c đnh v mt giá tr, tc là khi thu hi đ tin khu hao tài sn c đnh.
Nhng đc đim chu chuyn ca vn c đnh đòi hi vic qun lý vn c đnh
phi kt hp gia qun lý theo giá tr và qun lý hình thái hin vt ca nó là các tài sn
c đnh ca doanh nghip.  qun lý, s dng vn c đnh mt cách có hiu qu thì

phi s dng tài sn c đnh sao cho hiu qu. Thông thng mt t liu lao đng
đc coi là tài sn c đnh phi đng thi tha mãn hai tiêu chun c bn:
 Phi có thi gian s dng ti thiu, thng t mt nm tr lên
+ Phi đt giá tr ti thiu  mt mc qui đnh (hin nay có quy đnh mi v
tiêu chun nhn bit TSC, Thông t 45 quy đnh nguyên giá TSC phi có
giá tr t 30 triu đng tr lên trong khi Thông t 203 quy đnh là 10 triu đng.
i vi TSC doanh nghip đang theo dõi, qun lý và trích khu hao theo
Thông t 203 nay không đ tiêu chun v nguyên giá là 30 triu thì giá tr còn
li ca các tài sn này đc phân b vào chi phí sn xut, kinh doanh ca doanh
nghip, thi gian phân b không quá 3 nm k t ngày có hiu lc thi hành ca
Thông t này)
3

i vi mi doanh nghip, đ tin hành sn xut, to ra sn phm cn có ba yu
t là: t liu lao đng, đi tng lao đng và sc lao đng. Các t liu lao đng (máy
móc thit b, nhà xng, phng tin vn ti) là nhng phng tin vt cht mà con
ngi s dng đ tác đng vào đi tng lao đng, bin đi nó theo mc đích ca
mình. B phn quan trong nht trong các t liu lao đng đc s dng trong quá trình
sn xut kinh doanh đó là tài sn c đnh . i vi nhng t liu lao đng riêng bit,
có th không đ nhng điu kin v giá tr và thi gian, nhng chúng đc tp hp
theo tng t hp s dng đng b thì t hp này cng đc coi là tài sn c đnh. 
qun lý tt tài sn c đnh trong doanh nghip, ngi ta chia tài sn c đnh da theo
các cn c sau đây:

3
Thông t s 45/2013/TT-BTC

4

Cn c vào hình thái biu hin tài sn c đnh có -

 Tài sn c đnh hu hình
 Tài sn c đnh vô hình
Cn c vào công c kinh t -
 Tài sn c đnh dùng trong sn xut kinh doanh
 Tài sn c đnh dùng ngoài sn xut kinh doanh
Cn c vào tình hình s dng -
 Tài sn c đnh đang s dng
 Tài sn c đnh cha s dng
 Tài sn c đnh không cn s dng, ch thanh lý
Cn c vào quyn s hu -
 Tài sn c đnh t có
 Tài sn c đnh đi thuê
Vn c đnh là b phn quan trng và chim mt t trng ln trong tng s vn
kinh doanh ca doanh nghip, đc đim luân chuyn ca nó li tuân theo quy lut
riêng, do đó vic qun lý và s dng vn c đnh có nh hng trc tip ti hiu qu
vn sn xut kinh doanh. Vic tng thêm vn c đnh trong các doanh nghip nói riêng
và trong các ngành nói chung có tác đng ln đn vic tng cng c s vt cht k
thut ca doanh nghip và nn kinh t. Do gi v trí quan trng và then cht, nên vic
qun lý vn c đnh đc coi là mt trng đim ca công tác qun lý tài chính. Nu
vic qun lý và s dng không đng b s dn đn tình trng lãng phí vn ln, nh
hng xu đn hiu qu kinh doanh ca doanh nghip. Công tác qun lý vn c đnh
ca doanh nghip cng đòi hi phi qun lý cht ch trên c 2 mt: qun lý s dng tt
hình thái tài sn c đnh - hình thái hin vt ca vn c đnh, qun lý cht ch và s
dng có hiu qu tin khu hao tài sn c đnh.
Vnăluăđng -
 đm bo cho quá trình sn xut kinh doanh đc tin hành thng xuyên liên
tc đòi hi doanh nghip phi có mt lng tài sn lu đng nht đnh. Do vy, đ
hình thành nên tài sn lu đng, doanh nghip phi ng ra mt s vn đu t vào loi
tài sn này. S vn này đc gi là vn lu đng ca doanh nghip.
Thang Long University Library

5

Vn lu đng ca doanh nghip là s vn ng ra đ hình thành nên các tài sn
lu đng nhm đm bo cho quá trình kinh doanh ca doanh nghip đc thc hin
thng xuyên, liên tc. Vn lu đng luân chuyn toàn b giá tr ngay trong mt ln
và đc thu hi toàn b, hoàn thành mt vòng luân chuyn khi kt thúc mt chu k
kinh doanh.
4

Vn lu đng là biu hin bng tin ca tài sn lu đng nên đc đim vn đng
ca vn lu đng chu s chi phi bi nhng đc đim ca tài sn lu đng. Trong các
doanh nghip ngi ta thng chia tài sn lu đng thành hai loi: tài sn lu đng sn
xut và tài sn lu đng lu thông.
+ Tài sn lu đng sn xut bao gm các loi nguyên nhiên vt liu, ph tùng
thay th, bán thành phm, sn phm d dang đang trong quá trình d tr sn
xut hoc ch bin.
+ Tài sn lu đng lu thông bao gm các sn phm thành phm ch tiêu th,
các loi vn bng tin, các khon vn trong thanh toán, các khon chi phí ch
kt chuyn, chi phí tr trc.
Trong quá trình sn xut kinh doanh, các tài sn lu đng sn xut và tài sn xut
lu thông luôn vn đng, thay th và chuyn hoá ln cho nhau, đm bo cho quá trình
sn xut đc din ra thung xuyên liên tc. Phù hp vi nhng đc đim trên ca tài
sn lu đng, vn lu đng ca doanh nghip cng không ngng vn đng qua các
giai đon ca chu k kinh doanh.
Khác vi tài sn c đnh, trong quá trình sn xut tài sn lu đng ch tham gia
vào mt chu k sn xut và không gi nguyên hình thái vt cht ban đu, giá tr ca nó
đc dch chuyn toàn b mt ln vào giá tr sn phm. Nhng đc đim này ca tài
sn lu dng đã quyt đnh đn s vn đng chu chuyn ca vn lu đng, đó là:
+ Do quá trình sn xut kinh doanh ca doanh nghip din ra mt cách thng
xuyên liên tc nên vn lu đng cng tun hoàn không ngng, lp đi lp li có

tính cht chu k và đc gi là s chu chuyn ca vn lu đng. Do s chu
chuyn din ra không ngng, nên ti mt thi đim nht đnh, vn lu đng
thng xuyên có các b phn cùng tn ti di các hình thc khác nhau trong
các giai đon khác nhau mà vn đi qua. Trong quá trình tham gia vào hot đng
sn xut kinh doanh, vn lu đng chuyn ht giá tr ngay trong mt ln và
đc hoàn li toàn b khi doanh nghip hoàn thành xong vi tiêu th và xác
đnh doanh thu. Do đó doanh nghip hoành thành mt vòng tun hoàn sau mt
chu k sn xut kinh doanh.

4
Tr 90 - Giáo trình Tài chính Doanh nghip - NXB Tài chính, 2010
6

+ Nh vy, vn lu đng ca doanh nghip là s vn ng ra đ hình thành nên
tài sn lu đng ca doanh nghip nhm đm bo cho quá trình kinh doanh ca
doanh nghip đc din ra thng xuyên, liên tc. Vn lu đng luân chuyn
toàn b giá tr ngay trong mt ln và đc thu hi toàn b khi kt thúc quá trình
tiêu th. Khi đó ta nói vn lu đng đã hoàn thành mt vòng tun hoàn sau mt
chu k kinh doanh.
Do quá trình sn xut kinh doanh ca doanh nghip din ra liên tc nên quá trình
tun hoàn ca vn lu đng đc lp đi lp li có tính cht chu k, to thành s chu
chuyn ca vn lu đng. Chính vì vy, vn lu đng thng xuyên có các b phn
tn ti di các hình thái khác nhau trong quá trình sn xut nh: vn d tr, vn sn
xut, vn lu thông
 qun lí tt vn lu đng cn phi tin hành phân loi vn lu đng. Phân loi
vn lu đng là vic chia vn lu đng ra thành các nhóm khác nhau theo nhng tiêu
thc nht đnh.
 Phân loi theo hình thái biu hin:
 Vn bng tin
 Vn v hàng tn kho

Vic phân loi vn theo cách này to điu kin thun li cho vic xem xét đánh
giá mc tn kho d tr và kh nng thanh toán ca doanh nghip. Ngoài ra, da vào
cách phân loi này còn có th tìm ra bin pháp phát huy chc nng các thành phn vn
và bit đc kt cu vn lu đng theo hình thái biu hin đ đnh hng điu chnh
hp lý, hiu qu.
 Phân loi theo vai trò ca vn lu đng đi vi quá trình sn xut kinh
doanh:
 Vn lu đng trong khâu d tr sn xut
 Vn lu đng trong khâu trc tip sn xut
 Vn lu đng trong khâu lu thông
Phng pháp phân loi này cho phép bit đc kt cu vn lu đng theo vai trò.
T đó, giúp cho vic đánh giá tình hình phân b vn lu đng trong các khâu ca quá
trình luân chuyn vn, thy đc vai trò ca tng thành phn vn đi vi quá trình
kinh doanh.Trên c s đó, đ ra các bin pháp t chc qun lí thích hp nhm to ra
mt kt cu vn lu đng hp lý, tng đc tc đ luân chuyn vn lu đng.
Vn lu đng là điu kin vt cht không th thiu đc trong quá trình tái sn
xut. Mun cho quá trình này đc tip tc, doanh nghip phi có đ tin vn đu t
vào các hình thái khá nhau ca vn lu đng, khin cho các hình thái có đc mc tn
Thang Long University Library
7

ti hp lý và đng b vi nhau. Nh vy s to điu kin cho chuyn hóa hình thái ca
vn trong quá trình luân chuyn đc thun li, góp phn tng tc đ luu chuyn vn
lu đng, tng hiu sut s dng vn lu đng và ngc li.
T nhng đc đim trên ta thy qun lý và s dng vn lu đng là b phn quan
trng trong công tác qun lý tài chính ca mi doanh nghip. Trong đó cn phi xác
đnh đúng đn nhu cu vn lu đng giúp cho doanh nghip đm bo vn lu đng đ
duy trì hot đng sn xut kinh doanh, tránh tình trng  đng vn. Trên c s đó
doanh nghip nên có nhng bin pháp khai thác và huy đng các ngun tài tr nhm
đáp ng nhu cu vn và thc hin tt công tác qun lý và s dng vn, đy nhanh tc

đ chu chuyn vn, nâng cao hiu qu hot đng sn xut kinh doanh.
1.1.2 cătrngăcaăvnăkinhădoanh trongădoanhănghip
Vn kinh doanh ca doanh nghip là s tin ng trc cho hot đng sn xut
kinh doanh ca doanh nghip. Trong nn kinh t th trng, vn là yu t s mt ca
mi hot đng sn xut kinh doanh. Vì th, đ có th phát huy ti đa hiu qu s dng
vn kinh doanh, ta cn phi nhn thc đúng đn v nhng đc trng ca vn kinh
doanh
Mt là, vn phi đi din cho mt lng tài sn nht đnh. -
Vn là biu hin giá tr bng tin ca các tài sn trong doanh nghip, điu đó có
ngha là vn đc biu hin bng gía tr ca nhng tài sn hu hình. Nhng tài sn
hu hình nh nhà xng, máy móc, đt đai, nguyên liu,… đc s dngvào
sn xut nhm to ra nhng sn phm mi. Nhng tài sn hin vt s dng cá nhân
không đa vào sn xut không đc gi là vn, chính t đc đim này mà ta có
th huy đng đc mt ngun vn khá ln t nhng tài sn xã hi còn đang ct
tr cha đc s dng. Do đó, doanh nghip không th có vn mà không có tài sn
hoc ngc li.
Hai là, vn phi đc vn đng đ sinh li. -
c trng này ca vn xut phát t nguyên tc: tin t ch đc coi là vn khi
chúng đc đa vào sn xut kinh doanh. Trong quá trình vn đng, đng vn có th
thay đi hình thái biu hin nhng đim khi đu và đim kt thúc ca mt vòng tun
hoàn phi là hình thái tin t, vi giá tr ti thi đim kt thúc ln hn giá tr ti đim
khi đu, tc là kinh doanh có lãi. iu này đòi hi trong quá trình kinh doanh, doanh
nghip không đc đ vn b  đng.
Ba là, vn có giá tr v mt thi gian. -
Do nh hng ca nhiu yu t nh lm phát, giá c thay đi, tin b khoa hc
công ngh không ngng nên sc mua ca đng tin  mi thi đim khác nhau li
khác nhau. Vì vy, huy đng vn và s dng vn kp thi là điu ht sc quan trng.
8

Bn là, vn phi tích t, tp trung đn mt lng nht đnh mi có th phát huy -

tác dng trong hot đng kinh doanh.
c trng này đòi hi doanh nghip cn lp k hoch đ huy đng đ lng vn
cn thit và trong quá trình kinh doanh cn tái đu t li nhun đ m rng hot đng
kinh doanh, nâng cao nng lc cnh tranh cng nh thu hút nhiu ngun vn t các
nhà đu t đ tin hành sn xut kinh doanh
Nm là, vn có th tn ti di nhiu hình thc khác nhau. -
Vn không ch là biu hin bng tin ca nhng tài sn hu hình mà còn là biu
hin bng tin ca nhng tài sn vô hình. Tài sn  đây bao gm c tài sn vô hình
(giy chng nhn, quyn s dng ) và tài sn hu hình (máy móc, nhà xng ). c
trng này giúp doanh nghip có s nhìn nhn toàn din v các loi vn, t đó đ xut
các bin pháp phát huy hiu qu tng hp vn kinh doanh.
Sáu là, vn phi gn vi ch s hu. -
Vn đóng vai trò vô cùng quan trng trong nn kinh t tri thc nên không th có
đng vn vô ch. Vn phi đc gn vi ch s hu thì mi đc chi tiêu hp lý và có
hiu qu. Tu tng hình thc đu t mà ngi s hu vn có th đng nht hoc tách
ri ngi s dng vn.
By là, vn là mt loi hàng hóa đc bit. -
Ging nh các loi hàng hoá khác, “hàng hoá vn” cng đc mua bán trên th
trng. Tuy nhiên, ngi ta ch mua đc quyn s dng vn mà không mua đc
quyn s hu. Ngi mua (ngi vay vn) phi tr cho ngi bán (ngi cho vay) mt
t l lãi sut nht đnh - đó chính là giá ca quyn s dng vn. c trng này giúp
cho doanh nghip có đc quyt đnh đúng đn trong vic huy đng vn đ có đc
hiu qu cao nht vi chi phí huy đng vn thp nht.
1.1.3 Ngun hình thƠnh vn kinh doanh trongădoanhănghip
Trong nn kinh t th trng hin nay, đ đm bo ngun vn kinh doanh đ sn
xut kinh doanh và m rng sn xut, các doanh nghip phi huy đng vn t nhiu
ngun khác nhau. Các doanh nghip cn phi tin hành phân loi vn đ qun lý và
kim tra cht ch vic thc hin các đnh mc chi phí, hiu qu s dng vn, tit kim
chi phí  tng khâu sn xut và toàn doanh nghip. Ngoài ra, vic phân loi ngun
hình thành vn kinh doanh s giúp cho các doanh nghip có th huy đng vn mt

cách thích hp và hiu qu. Tu theo tng tiêu thc phân loi mà ngi ta có th phân
loi ngun vn kinh doanh ca doanh nghip theo nhiu tiêu thc khác nhau.
1.1.3.1 Phân loi theo quan h s hu vn
Nu cn c vào quan h s hu vn, ngun vn kinh doanh ca doanh nghip
đc chia thành ngun vn ch s hu và n phi tr.
Thang Long University Library
9

Môăhìnhă1.1.ăCăcu ngun vn kinh doanh
5

Tài sn
N
Vn ch s hu
1.1.3.1.1 N phi tr
N phi tr là s vn thuc v quyn s hu ca các ch th khác nhng doanh
nghip đc quyn s dng vào hot đng sn xut kinh doanh ca mình trong mt
khong thi gian nht đnh.
6

N phi tr là ngha v hin ti ca doanh nghip phát sinh t các giao dch và s
kin đã qua mà doanh nghip phi thanh toán t các ngun lc ca mình. Vic thanh
toán các ngha v hin ti có th đc thc hin bng nhiu cách nh tr bng tin, tr
bng tài sn khác, cung cp dch v , thay th ngha v này bng ngha v khác,
chuyn đi ngha v n phi tr thành vn ch s hu.
Theo tính cht và thi hn thanh toán, các khon n phi tr ca doanh nghip
đc chia thành:
 N ngn hn là các khon n mà doanh nghip phi tr trong mt thi gian
ngn nh vay ngn hn, phi tr nhà cung cp, thu và các khon phi np
Nhà nc,

 N dài hn là các khon n mà trên mt nm doanh nghip mi phi hoàn tr
nh vay dài hn, phát hành c phiu,…
Ngun vn n phi tr đc thc hin di các phng thc sau:
Tín dng ngân hang là các khon mà doanh nghip vay ca các ngân hàng -
thng mi hoc ca các t chc tín dng khác. Tín dng ngân hàng có nhiu dng
nh tín dng ng trc, chit khu thng phiu, tín dng thuê mua
Tín dng thng mi là các khon doanh nghip chim dng tm thi t các -
nhà cung cp vt t hàng hoá cho doanh nghip thông qua phng thc thanh toán tr
chm; ngi mua tr tin trc
Phát hành trái phiu là hình thc huy đng vn bng cách phát hành trái phiu. -
Khi phát hành trái phiu, công ty không nhng chu lãi phi tr mi k mà doanh
nghip còn phi tr thêm chi phí phát hành trái phiu.
Các khon n tm thi khác nh phi tr ngi lao đng, thu và các khon -
phi np Nhà nc, chi phí phi tr, các khon chim dng tm thi ca các đn v ni
b

5, 6
Tr 303 - Giáo trình Tài chính Doanh nghip – NXB Tài chính, 2010


10

1.1.3.1.2 Ngun vn ch s hu:
Vn ch s hu là s vn thuc s hu ca các ch doanh nghip gm: vn điu
l do ch s hu đu t, vn do doanh nghip t b sung t li nhun và t các qu
ca doanh nghip, ngun vn liên doanh, liên kt, vn tài tr ca Nhà nc nu có.
7

Tùy theo tng loi hình doanh nghip mà vn ch s hu là vn nhà nc, vn
t b sung t li nhun sau thu và t các qu ca doanh nghip. c đim ca ngun

vn ch s hu là không có thi gian đáo hn, có đ an toàn cao, li nhun chi tr
không n đnh, ph thuc vào tình hình kinh doanh và chính sách phân phi li nhun
ca doanh nghip.
Vn ch s hu đc to nên t các ngun sau:
T khon đóng góp ca ch s hu: -
 Nu là doanh nghip Nhà nc vn do ngân sách cp.
 Nu là doanh nghip t nhân vn do ch doanh nghip b ra.
 Nu là công ty c phn, công ty trách nhim hu hn vn t có do các c
đông hay thành viên trong công ty góp vn.
 Doanh nghip liên doanh do các thành viên trong nc và nc ngoài tha
thun góp vn.
 Hp tác xã do các xã viên đóng góp
Vn b sung t kt qu kinh doanh gm: -
 Li nhun cha phân phi.
 Chênh lch do đánh giá li tài sn.
 Qu doanh nghip
 đm bo cho hot đng kinh doanh đt hiu qu cao, mt doanh nghip
thng phi phi hp c hai ngun: Vn ch s hu và n phi tr. S kt hp hai
ngun này ph thuc vào đc đim ca ngành mà doanh nghip hot đng và quyt
đnh ca ngi qun lí. Nhn thc đc tng lai vn s giúp doanh nghip tìm đc
bin pháp t chc qun lí, s dng vn hp lí. ng thi có th tính toán đ tìm ra kt
cu vn hp lí vi chi phí s dng vn thp nht.
1.1.3.2 Phân loi theo thi gian huy đng và s dng vn
Cn c theo tiêu thc này có th chia ngun vn ca doanh nghip ra làm hai
loi: ngun vn thng xuyên và ngun vn tm thi.
Ngun vn thng xuyên: Là tng th các ngun có tính cht n đnh mà doanh -
nghip có th s dng vào hot đng kinh doanh. Ngun này thng dùng đ mua

7
Giáo trình Tài chính Doanh nghip – NXB Tài chính

Thang Long University Library
11

sm, hình thành tài sn c đnhvà mt b phn tài sn lu đng thng xuyên cn thit
cho hot đng kinh doanh ca doanh nghip
Ngun vnăthngăxuyênăca doanh nghip = Vn ch s hu + N dƠiăhn
Ngun vn tm thi: Là các ngun vn có tính cht ngn hn doanh nghip có -
th s dng đ đáp ng các yêu cu có tính cht tm thi phát sinh trong hot đng
kinh doanh ca doanh nghip. Ngun vn này thng bao gm vay ngn hn ngân
hàng và các t chc tín dng, các n ngn hn khác.
Mô hình vn và ngun vn theo tiêu thc trên có th khái quát nh sau:
Môăhìnhă1.2. VnăvƠăngun vn
8



Phng pháp phân loi này giúp cho các nhà qun lí xem xét huy đng các
ngun vn phù hp vi thi gian s dng ca các yu t cn thit cho quá trình kinh
doanh đáp ng đy đ kp thi vn kin doanh và góp phn nâng cao hiu qu s dng
vn ca doanh nghip.
1.1.3.3 Phân loi theo phm vi huy đng vn
Cn c theo phm vi huy đng các ngun vn ca doanh nghip có th chia
thành ngun vn bên trong và ngun vn bên ngoài
Ngun vn bên trong là ngun vn có th huy đng đc vào đu t t chính -
hot đng ca bn thân doanh nghip to ra. Ngun vn bên trong th hin kh nng t
tài tr ca doanh nghip.Ngun vn này có ý ngha rt ln đi vi s phát trin ca
doanh nghip. Ngun vn này bao gm li nhun gi li đ tái đu t, khon khu hao
tài sn c đnh tin nhng bán tài sn, vt t không cn dùng hoc thanh lý tài sn c
đnh.
Ngun vn bên trong doanh nghip bao gm:

 Li nhun gi li đ tái đu t
 Khon khu hao tài sn c đnh
 Tin nhng bán tài sn,vt t không cn dùng hoc khu hao tài sn c đnh

8
Tr 304 - Giáo trình Tài chính Doanh nghip – NXB Tài chính, 2010
Tài sn lu đng
N ngn hn
N dài hn
Tài sn c đnh
Vn ch s hu
Ngun vn tm
thi
Ngun vn
thng xuyên
12

Ngun vn bên ngoài là ngun vn mà doanh nghip có th huy đng t bên -
ngoài đáp ng nhu cu sn xut kinh doanh ca đn v mình. Bao gm vay ca ngi
thân, vay Ngân hàng thng mi và các t chc tài chính khác, gi góp vn liên doanh
liên kt, tín dng thng mi ca nhà cung cp, thuê tài sn, huy đng vn bng phát
hành chng khoán Vic huy đng vn t bên ngoài s làm khuch đi li nhun sau
thu cho doanh nghip nu nh doanh nghip làm n có hiu qu và li nhun trên
VKD ln hn chi phí s dng vn.
Ngun vn bên ngoài bao hàm mt s ngun vn ch yu sau
 Vay ngi thân (đi vi doanh nghip t nhân)
 Vay ngân hàng thng mi và các t chc tài chính
 Gi góp vn liên doanh liên kt
 Tín dng thng mi ca nhà cung cp
1.1.4 CácămôăhìnhătƠiătrăvn kinh doanh

9

1.1.4.1 Mô hình tài tr th nht
Toàn b tài sn c đnh và tài sn lu đng thng xuyên đc đm bo bng
ngun vn thng xuyên, toàn b tài sn lu đng tm thi đc đm bo bng ngun
vn tm thi.
Li ích ca áp dng mô hình này: -
 Giúp cho doanh nghip hn ch đc ri ro trong thanh toán, mc đ an toàn
cao hn.
 Gim bt đc chi phí trong vic s dng vn.
Hn ch ca vic s dng mô hình này: Cha to đc s linh hot trong vic -
t chc s dng vn, thng vn nào ngun y, tính chc chn đc đm bo hn,
song kém linh hot hn.
Trong thc t, có khi doanh thu bin đng, khi gp khó khn v tiêu th, doanh
nghip phi tm thi gim bt quy mô kinh doanh, nhng vn phi duy trì mt lng
vn thng xuyên khá ln.


9
Tr 313 – Giáo trình Tài chính Doanh nghip – NXB Tài chính, 2010
Thang Long University Library
13

Môăhìnhă1.3. Mô hình tƠi tr th nht

-

1.1.4.2 Mô hình tài tr th hai
Toàn b tài sn c đnh và tài sn lu đng thng xuyên và mt phn ca tài
sn lu đng tm thi đc đm bo bng ngun vn thng xuyên và mt phn
TSL tm thi còn li đc đm bo bng ngun vn tm thi.

Môăhìnhă1.4. Mô hình tƠi tr th hai












Thi gian
Tin
Ngun vn
tm thi
Ngun vn
thngăxuyên
TSC

TSLătm thi
TSLăthng
Thi gian
Tin
Ngun vn
tm thi
Ngun vn
thngăxuyên
TSC
TSLăthngăxuyên
TSLătm thi
14

S dng mô hình này, kh nng thanh toán và đ an toàn  mc cao, tuy nhiên,
doanh nghip phi s dng nhiu khon vay dài hn và trung hn nên doanh nghip
phi tr chi phí nhiu hn cho vic s dng vn.
Nu so sánh gia tài tr ngn hn và tài tr dài hn v mc đ ri ro, thông
thng tài tr ngn hn có mc đ ri ro ít hn tài tr dài hn, lãi sut tin vay ngn
hn thng bin đng nhiu hn; v mt chi phí s dng vn, tài tr dài hn thng có
chi phí cao hn, lãi sut thng cao hn, đôi khi đc s dng c trong nhng lúc
không có nhu cu thc s.
V mt thc t, có nhng doanh nghip khi gp thi v, d tr vt t và hàng tn
kho đ bán tng lên, lúc này đã s dng phn ngun vay dài hn đ tài tr cho phn
tng đ bin đó. Trong tình hung này, cng phi đc chp nhn đa đn vic s
dng vn có tính linh hot hn, mc dù chi phí có cao hn.
1.1.4.3 Mô hình tài tr th ba
Toàn b tài sn c đnh và mt phn tài sn lu đng thng xuyên thng
xuyên đc bo đm bng ngun vn thng xuyên, còn mt phn tài sn lu đng
thng xuyên và toàn b tài sn lu đng tm thi đc bo đm bng ngun vn tm
thi.

Môăhìnhă1.5. Mô hình tƠi tr th ba











V li th, mô hình này chi phí s dng vn s đc h thp hn vì s dng
nhiu hn ngun vn tín dng ngn hn, vic s dng vn s đc linh hot hn.
Trong thc t, mô hình này thng đc các doanh nghip la chn, vì mt phn tín
Thi gian
Tin
Ngun vn
tm thi
Ngun vn
thngăxuyên
TSC
TSLăthngăxuyên
TSLătm thi
TSLăthng xuyên
Thang Long University Library
15

dng ngn hn đc xem nh dài hn thng xuyên, đi vi các doanh nghip mi

hình thành li càng cn thit. Vic s dng mô hình này, doanh nghip cng cn s
nng đng trong vic t chc ngun vn, vì áp dng mô hình này, kh nng gp ri ro
s cao hn.
1.1.5 Vai trò ca vn kinh doanh đi vi các doanh nghip
Vn kinh doanh là yu t quan trng trong hot đng sn xut kinh doanh ca
doanh nghip. Vn kinh doanh là điu kin tin đ cho s ra đi và phát trin ca
doanh nghip. Các doanh nghip phi nhn thc đc vai trò ca vn kinh doanh đi
vi doanh nghip đ t đó nm bt đc tm quan trng trong vic ra quyt đnh hot
đng sn xut kinh doanh
V mt pháp lý: Mi doanh nghip mun thành lp thi điu kin đu tiên doanh -
nghip đó phi có mt lng vn nht đnh. Vn là tin đ cho s ra đi ca doanh
nghip.  có th đi vào sn xut kinh doanh, trc tiên doanh nghip phi đng kí
vn điu l cùng h s xin cp giy phép kinh doanh. Trên c s đó, các c quan nhà
nc có thm quyn kt lun doanh nghip có kh nng tn ti và phát trin hay
không, t đó đa ra quyt đnh có nên cp giy phép kinh doanh cho doanh nghip hay
không. Vn kinh doanh ca các doanh nghip thng mi có vai trò quyt đnh trong
vic thành lp, hot đng, phát trin ca tng loi hình doanh nghip theo lut đnh.
Nó là điu kin tiên quyt, quan trng nht cho s ra đi, tn ti và phát trin ca các
doanh nghip. Tu theo ngun ca vn kinh doanh, cng nh phng thc huy đng
vn mà doanh nghip có tên là công ty c phn, công ty trách nhim hu hn, doanh
nghip t nhân, doanh nghip nhà nc, doanh nghip liên doanh Thêm vào đó, vn
điu l mà công ty đng ký phi ln hn vn pháp đnh, là lng vn ti thiu mà
pháp lut quy đnh doanh nghip phi có đ tn ti và phát trin
Trong quá trình sn xut kinh doanh, vn ca doanh nghip không đt điu kin
mà pháp lut quy đnh, doanh nghip s b tuyên b chm dt hot đng nh phá sn
gi th, sát nhp. S tn ti t cách pháp nhân ca doanh nghip trc pháp lut cn
phi tha mãn nhiu yu t trong đó vn có th đc xem là mt trong nhng c s
quan trng nht
V mt kinh t: Vn là điu kin tin đ ca quá trình sn xut kinh doanh. Mt -
quá trình sn xut kinh doanh cn rt nhiu điu kin đ din ra: yu t vn, yu t lao

đng, yu t công ngh. Trong đó, yu t vn là mt yu t vô cùng quan trng. Vn
đc s dng đ mua sm máy móc, dây truyn, công ngh sn xut, bng sáng ch,
phát minh phc v cho quá trình sn xut kinh doanh.Vn không ch là tt c các yu
t ban đu đc đu t cho mt quá trình sn phc v cho quá trình sn xut. Vn còn
đm bo cho hot đng sn xut kinh doanh din ra liên tc thng xuyên. Khi các