B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
ătài:
GIIăPHỄPăNỂNGăCAOăHIUăQUăHOTă
NGăHUYăNGăVNăTIăCỌNGăTYăC
PHNăUăTăVÀăXỂYăDNGăHUD1
NGIăHNGăDN
:ăThS.ăNGỌăTHăQUYểN
NGIăTHCăHIN
:ăNGUYNăHNGăANH
MÃ SINH VIÊN
: A18282
CHUYÊN NGÀNH
: TÀI CHÍNH ậ NGÂN HÀNG
HÀăNIă- 2014
LIăCỄMăN
Trong quá trình hoàn thành khóa lun tt nghip, em đư nhn đc s giúp đ
cng nh s đng viên t nhiu phía.
Trc tiên, em xin chân thành cm n s giúp đ tn tình ca giáo viên hng
dn – Thc s Ngô Th Quyên. Cô là ngi đư tn tình hng dn và ch bo em trong
sut quá trình nghiên cu và thc hin lun vn.
Ngoài ra, em cng mong mun thông qua bài khóa lun, gi li cm n đn các
thy cô giáo đang ging dy ti trng i hc Thng Long, nhng ngi đư trc tip
truyn đt cho em các kin thc v kinh t t nhng môn hc c bn nht làm nn
móng cho nhng môn chuyên ngành đ có th hoàn thành đ tài nghiên cu này.
Bên cnh đó, em xin chân thành cm n các anh ch, cô chú trong phòng Tài
chính – K toán Công ty C phn u t và Xây dng HUD1 đư to điu kin, giúp
đ em cng nh cung cp s liu, thông tin và tn tình hng dn em trong sut thi
gian làm lun vn.
Cui cùng, em xin gi ti li cám n chân thành nht đn gia đình, bn bè,
nhng ngi đư giúp đ và to mi điu kin thun li nht đ giúp em hoàn thành
khóa lun mt cách tt nht.
Em xin chân thành cm n!
Hà Ni, ngày 25 tháng 3 nm 2014
Sinh viên thc hin
Nguyn Hng Anh
Thang Long University Library
MCăLC
CHNGă1. NHNGă VNă ă Lụă LUNă Că BNă Vă HOTă NGă HUYă
NGăVNăTRONGăDOANHăNGHIP 1
1.1. Khái nim, vai trò, phân loi ngun vn 1
1.1.1. Khái nim v ngun vn 1
1.1.2. VaiătròăẾaăngunăvn 1
1.1.3. Phânăloiăngunăvn 1
1.1.3.1. Theo thi gian huy đng và s dng vn 1
1.1.3.2. Theo phm vi huy đng vn 2
1.2. Cu trúc vn 4
1.2.1. KháiănimăvăẾuătrúẾăvn 4
1.2.2. CáẾănhânătăẾuăthànhăẾuătrúẾăvn 4
1.2.2.1. Ngun vn ch s hu 4
1.2.2.2. Ngun vn vay 5
1.2.3. CáẾăẾhătiêuăđoălngăẾuătrúẾăvn 6
1.3. Chi phí vn 8
1.3.1. KháiănimăvăẾhiăphíăvn 8
1.3.2. XáẾăđnhăẾhiăphíăvn 8
1.3.2.1. Chi phí vn vay ngn hn 8
1.3.2.2. Chi phí vn vay dài hn 9
1.3.2.3. Chi phí vn vay ch s hu 10
1.3.3. Chiăphíăvnăbìnhăquân 13
1.4. Các ch tiêu đánh giá hiu qu huy đng vn 14
1.4.1. CáẾăẾhăsăvăkhănngăthanhătoán 14
1.4.2. CáẾăẾhăsăvăqunălýănăvay 15
1.4.3. CáẾăẾhăsăvăkhănngăsinhăli 16
1.4.4. CáẾăẾhăsăđánhăgiáăkhănngăđápăngănhuăẾuăvn 18
1.5. Các nhân t nh hng đn huy đng vn trong doanh nghip 20
1.5.1. NhómănhânătăkháẾhăquan 20
1.5.2. NhómănhânătăẾhăăquan 21
CHNGă2. PHỂNă TệCHă THCă TRNG,ă TỊNHă HỊNHă HOTă NGă VÀă
CỌNGăTỄCăHUYăNGăVNăTIăCỌNGăTYăCăPHNăUăTăVÀăXỂYă
DNGăHUD1 23
2.1. Gii thiu chung v Công ty C phn u t và Xây dng HUD1 23
2.1.1. Quáătrìnhăhìnhăthànhăphátătrin 23
2.1.2. Kháiăquátăngànhănghăkinhăếoanh 24
2.1.3. CăẾuăbămáyătăẾhẾăvàăqunălýăCôngăty 24
2.2. Tình hình hot đng sn xut kinh doanh ti Công ty C phn u t và Xây
dng HUD1 trong 3 nm (2010 – 2012) 27
2.2.1. KtăquăhotăđngăsnăxutăkinhăếoanhătiăCôngătyăCăphnăuătăvàă
XâyăếngăảUD1 27
2.2.2. Phân tích tình hình tàiăsnătiăCôngătyăCăphnăuătăvàăXâyăếngă
HUD1 29
2.2.3. CáẾăẾhătiêuătàiăẾhínhăẾăbnăđánhăgiáăktăquăhotăđngăkinhăếoanh 33
2.3. Thc trng công tác huy đng vn ti Công ty C phn u t và Xây dng
HUD1 36
2.3.1. Phân tích că Ếuă ngună vnă Côngă tyă Că phnă uă tă vàă Xâyă ếngă
HUD1 38
2.3.1.1. Phân tích c cu n phi tr 39
2.3.1.2. Phân tích c cu vn ch s hu 42
2.3.1.3. Phân tích c cu li ích c đông thiu s 43
2.3.1.4. Các ch tiêu đo lng cu trúc vn 44
2.3.2. Chiăphíăvn 45
2.3.2.1. Chi phí vn vay ngn hn 45
2.3.2.2. Chi phí vn dài hn 46
2.3.2.3. Chi phí vn ch s hu 46
2.3.2.4. Chi phí vn bình quân WACC 47
2.3.3. Chătiêuăđánhăgiáăhiuăquăhuyăđngăvn 48
2.3.3.1. Ch tiêu đánh giá kh nng thanh toán 48
2.3.3.2. Ch tiêu đánh giá kh nng qun lý n 50
2.3.3.3. Các ch s đánh giá kh nng đáp ng nhu cu vn 52
2.3.4. Nhnăxét văhiuăquăẾôngătáẾăhuyăđngăvnătiăCôngătyăCăphnăuă
tăvàăXâyăếngăảUD1 54
Thang Long University Library
2.3.4.1. Kt qu đt đc 54
2.3.4.2. Hn ch 55
CHNGă3. GIIăPHỄPăNỂNGăCAOăHIUăQUăHOTăNGăHUYăNGă
VNăTIăCỌNGăTYăCăPHNăUăTăVÀăăXỂYăDNGăHUD1 56
3.1. Môi trng kinh doanh ca Công ty C phn và u t Xây dng HUD1 56
3.1.1. Thunăli 56
3.1.2. Khóăkhn 56
3.2. nh hng hot đng ca Công ty C phn và u t Xây dng HUD1 57
3.2.1. nhăhngăẾhungăẾaăCôngătyăCăphnăvàăuătăXâyăếngăảUD1 57
3.2.2. nhă hngă phátă trină Ếaă Côngă tyă Că phnă vàă uă tă Xâyă ếngă
HUD1 57
3.3. Gii pháp nâng cao hot đng huy đng vn ti Công ty C phn và u t
Xây dng HUD1 58
3.3.1. ảuyăđngăvnătăẾánăbăẾôngănhânăviênăătrongăCôngăty 58
3.3.2. NângăẾaoăđnhămẾătínănhimăẾaăCôngăty 59
3.3.3. ThngăxuyênăđánhăgiáăhiuăquăẾaăẾáẾăkênhăhuyăđng 59
KTăLUN 60
TÀIăLIUăTHAMăKHO
PHăLC
DANHăMCăBNGăBIU,ăBIUă
Bng 2.1 Kt qu hot đng sn xut kinh doanh ti Công ty C phn HUD1 27
Bng 2.2 Doanh thu chi tit các ngành dch v ti Công ty HUD1 28
Bng 2.3 Tình hình tài sn ti Công ty C phn u t và Xây dng HUD1 30
Bng 2.4 Ch tiêu xác đnh kh nng sinh li 34
Bng 2.5 Tình hình ngun vn ti Công ty C phn u t và Xây dng HUD1 37
Bng 2.6 Các ch tiêu đo lng cu trúc vn 44
Bng 2.7 Chi phí n vay ngn hn 2010 – 2012 45
Bng 2.8 Chi phí n vay dài hn 2010 – 2012 46
Bng 2.9 Chi phí s dng vn c phn ca Công ty C phn HUD1 47
Bng 2.10 Chi phí vn bình quân 2010 – 2012 47
Bng 2.11 Ch tiêu đánh giá kh nng thanh toán 48
Bng 2.12 Kh nng sinh li trên chi phí vn 50
Bng 2.13 Ch tiêu kh nng qun lý n vay 50
Bng 2.14 T l gia các khon phi thu và khon phi tr 52
Bng 2.15 T trng ngun vn thng xuyên 52
Bng 2.16 T l ngun vn thng xuyên trên tài sn dài hn 53
Bng 2.17 T trng ngun vn tm thi 53
Bng 2.18 T l ngun vn tm thi trên tài sn ngn hn 54
Biu đ 2.1 Tng trng doanh thu, giá vn hàng bán và li nhun 27
Biu đ 2.2 T trng các loi tài sn trong giai đon 2010 – 2012 31
Biu đ 2.3 C cu ngun vn ti Công ty HUD1 38
Biu đ 2.4 T trng các khon mc trong n ngn hn t 2010 – 2012 39
Biu đ 2.5 T trng các khon mc trong n dài hn t 2010 – 2012 40
Biu đ 2.6 T trng mt s khon mc ca vn ch s hu 2010 - 2012 42
Biu đ 2.7 Li ích c đông thiu s 43
Thang Long University Library
DANHăMCăTăVITăTT
Kýăhiuăvitătt Tênăđyăđ
CSH Ch s hu
HC i hi đng c đông
G Giám đc
HQT Hi đng qun tr
HTC Hot đng tài chính
PG Phó giám đc
TSC Tài sn c đnh
TSDH Tài sn dài hn
TSL Tài sn lu đng
TSNH Tài sn ngn hn
LIăMăU
1. Lýădoănghiênăcu
Vn không ch là điu kin tiên quyt khi tin hành thành lp doanh nghip mà
nó còn là mt trong nhng yu t gi vai trò quyt đnh trong quá trình hot đng và
phát trin ca doanh nghip. bt k doanh nghip nào, vn đc đu t vào quá
trình sn xut kinh doanh nhm tng thêm li nhun, tng thêm giá tr ca doanh
nghip. Chính vì vy, bt k mt doanh nghip nào mun tn ti và phát trin đu phi
quan tâm đn vn đ to lp, qun lý và s dng vn sao cho có hiu qu nhm đt
mc tiêu ti đa hóa li nhun.
Hin nay nn kinh t Vit Nam đang trong thi k chu s bin đng rt ln
ca nn kinh t th trng, các Công ty cnh tranh vi nhau trên mi lnh vc và khía
cnh. Không còn tn ti thi k bao cp, các doanh nghip mun tn ti trong s cnh
tranh thì t ch đng trong quá trình sn xut kinh doanh, nht là t ch trong vic huy
đng vn đm bo cho quá trình kinh doanh ca mình không b gián đon. Chính vì
th, đ tin hành hot đng sn xut kinh doanh, các doanh nghip cn phi có mt
lng vn nht đnh tu thuc vào quy mô, lnh vc mà doanh nghip đó hot đng.
Lng vn này bao gm vn c đnh, vn lu đng và các ngun vn chuyên dng
khác. Nhim v ca các doanh nghip là phi huy đng và s dng vn sao cho có
hiu qu nht trên c s tôn trng các nguyên tc qun lý tài chính và chp hành pháp
lut ca Nhà nc.
Là mt Công ty xây dng và vt liu xây dng nên cn mt lng vn rt ln đ
kinh doanh và phát trin, đu t. Vi tm quan trng ca vn, trong thi gian thc tp
ti Công ty em mnh dn chn đ tài: “ẢiiăphápănângăẾaoăhotăđngăhuyăđngăvnă
tiăCông ty CăphnăuătăvàăXâyăếngăảUD1”.
2. Mcătiêu nghiênăcu
Khóa lun đi sâu vào nghiên cc thc trng, phân tích cu trúc và tính hiu qu
cng nh chi phí vn t chính sách qun lý và huy đng vn ti Công ty C phn u
t và Xây dng HUD1 trong giai đon 2010 – 2012. T đó đa ra đc mt s gii
pháp nhm tng cng, nâng cao hot đng hay kh nng huy đng vn ca Công ty.
3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu
iătngănghiênăcu:ă tài tp trung làm rõ các phng thc huy đng vn
ca doanh nghip, hiu qu trong vic huy đng vn, nhng nhân t nh hng và gii
pháp nâng cao hot đng huy đng vn ca Công ty C phn u t và Xây dng
HUD1.
Thang Long University Library
Phmăviănghiênăcu: Phân tích tình hính tài chính, hiu qu hot đng sn xut
kinh doanh, phng pháp huy đng vn và hiu qu trong vic tng cng kh nng
huy đng vn ca Công ty C phn u t và Xây dng HUD1 t nm 2010 – 2012.
4. ụănghaăkhoaăhcăvƠăthcătinăcaăđătƠi
ụănghaăkhoaăhcăcaăđătƠi: Cung cp c s khoa hc cho vic h thng hóa
và làm rõ thêm lý lun v nâng cao hot đng huy đng vn và gii pháp trong vn đ
huy đng vn ca doanh nghip.
ụănghaăthcătinăcaăđătƠi: Kt qu nghiên cu ca đ tài giúp cho các nhà
qun tr ca Công ty C phn u t và Xây dng HUD1 nm đc tình hình huy đng
vn, phng thc s dng trong vic huy đng vn và hiu qu trong 3 nm gn đây.
5. Phngăphápănghiênăcu
Phng pháp nghiên cu ch yu trong khóa lun là phng pháp t s, phng
pháp so sánh, tng hp khái quát hóa da trên c s các s liu đc cung cp và tình
hình thc t ca Công ty.
6. Ktăcuăcaăkhóaălun
Ngoài phn m đu và kt lun, danh mc tham kho, khóa lun chia thành ba phn:
Phnă1:ăNhngăvnăđălýălunăẾăbnăvăhuyăđngăvnătrongăếoanhănghip.
Phnă2:ăPhânătíẾhăthẾătrng, tình hình vàăẾôngătáẾăhuyăđngăvnătiăCông ty
CăphnăuătăvàăXâyăếngăảUD1.
Phnă3:ăẢiiăphápănângăẾaoăhiuăquăhotăđngăhuyăđngăvnătiăCông ty Că
phnăuătăvàăXâyăếngăảUD1.
Do trình đ nhn thc lý lun và hiu bit thc t còn rt nhiu hn ch, thi gian
thc tp ti c s ngn nên bài lun vn không tránh khi mt vài sai sót. Rt mong
đc s đóng góp ý kin t phía thy cô, bn bè và nhng ngi quan tâm đ lun vn
đc hoàn chnh hn. Em xin chân thành cám n s giúp đ tn tình ca ging viên
Thc s Ngô Th Quyên đư hng dn và ch bo cho em trong sut quá trình thc hin
lun vn. Em cng xin bày t s tri ân ti các cô chú, các anh các ch trong phòng Tài
chính – K toán và toàn th ban lưnh đo Công ty C phn u t và Xây dng HUD1
đư to điu kin thun li và giúp đ em hoàn thành lun vn này.
Hà Ni, ngày 25 tháng 03 nm 2014
Sinh viên thc hin
Nguyn Hng Anh
1
CHNGă1. NHNG VNă LÝ LUN CăBN V HOTăNG HUY
NG VN TRONG DOANH NGHIP
1.1. Khái nim, vai trò, phân loi ngun vn
1.1.1. Khái nim v ngun vn
Ngun vn (Capital) là biu hin bng tin ca toàn b tài sn hu hình và vô
hình đc đu t vào quá trình sn xut kinh doanh hay ch ra ngun hình thành nên
tài sn ca doanh nghip. Ngun vn còn là nhng quan h tài chính mà thông qua đó
doanh nghip có th khai thác hay huy đng mt s tin nht đnh đ đu t. ây
chính là ngun tài chính ch yu ca mi doanh nghip.
Ngun vn cho bit vn ca doanh nghip do đâu mà có và doanh nghip phi có
nhng trách nhim v kinh t hay pháp lý gì đi vi vn đó.
1.1.2. Vai trò ca ngun vn
Trong hot đng sn xut kinh doanh, ngun vn là mt trong nhng yu t
quyt đnh s tn ti và phát trin ca tng doanh nghip. Ngun vn không nhng
đm bo kh nng mua sm máy móc thit b, dây truyn công ngh đ phc v cho
quá trình sn xut mà mà còn đm bo cho hot đng sn xut kinh doanh din ra
thng xuyên, liên tc. ây là tin đ cn thit cho vic hình thành và hot đng kinh
doanh ca mt doanh nghip.
S phát trin kinh doanh vi quy mô ngày càng ln đòi hi phi có lng vn
ngày càng nhiu. Hn na ngày nay vi s phát trin ca khoa hc và công ngh tc
đ cao, các doanh nghip hot đng kinh doanh trong điu kin ca nn kinh t m vi
xu th quc t hoá ngày càng cao, s cnh tranh trên th trng ngày càng mnh m thì
nhu cu vn cho hot đng kinh doanh, nht là nhu cu vn dài hn ca các doanh
nghip cho s đu t phát trin ngày càng ln. iu đó đòi hi các doanh nghip phi
huy đng cao đ ngun vn bên trong đng thi phi tìm cách huy đng ngun vn
bên ngoài đ đáp ng nhu cu phát trin ca chính mình.
1.1.3. Phân loi ngun vn
Trên thc t, hin nay, vn sn xut kinh doanh ca doanh nghip đc hình
thành t nhiu ngun khác nhau. Tu theo tng tiêu thc phân loi mà ngun vn ca
doanh nghip đc chia thành nhiu loi khác nhau. C th có các cách phân loi sau:
1.1.3.1. Theo thi gian huy đng và s dng vn
Theo cách phân loi theo thi gian huy đng và s dng vn thì ngun vn ca
doanh nghip đc chia thành hai ngun vn chính. Mt là ngun vn thng xuyên
và hai là ngun vn tm thi.
Thang Long University Library
2
Ngunăvnăthngăxuyên
Ngun vn thng xuyên bao gm vn ch s hu và các khon vay dài hn.
ây là ngun vn có tính cht n đnh và dài hn mà doanh nghip có th s dng.
Ngun vn này dành cho vic đu t mua sm TSC và mt b phn TSL ti thiu
thng xuyên cn thit cho hot đng kinh doanh ca doanh nghip.
Ngunăvnătmăthi
Ngun vn tm thi là ngun vn có tính cht ngn hn (di mt nm) mà
doanh nghip có th s dng đ đáp ng nhu cu v vn có tính cht tm thi, bt
thng phát sinh trong hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Ngun vn
này bao gm các khon vay ngn hn ngân hàng, các t chc tín dng, các khon n
ngn hn khác.
Mô hình ngun vn ca doanh nghip theo cách phân loi này:
Vic phân loi ngun vn theo cách này s giúp cho các nhà qun lý có điu kin
thun li trong vic huy đng vn mt cách phù hp vi thi gian s dng, đáp ng
đy đ kp thi vn sn xut kinh doanh và góp phn nâng cao hiu qu s dng vn
trong doanh nghip. Hn na cách phân loi này còn giúp các nhà qun lý doanh
nghip lp các k hoch tài chính hình thành nên nhng d đnh v t chc la chn
ngun vn và quy mô thích hp cho tng ngun vn đó, t chc s dng vn đt hiu
qu cao.
1.1.3.2. Theo phm vi huy đng vn
Vi cách phân loi này ngun vn ca doanh nghip đc chia thành hai ngun.
Ngunăvnăbênătrongădoanhănghip
Ngun vn bên trong doanh nghip là ngun vn có th huy đng đc t hot
đng ca bn thân doanh nghip, bao gm: Vn ch s hu, tin khu hao TSC, li
nhun đ li, các khon d tr, d phòng, các khon thu t nhng bán thanh lý
TSC. Di đây ta xem xét mt s ngun hình thành nên ngun vn bên trong.
Ngun vn ch s hu: Huy đng t s vn thuc quyn s hu ca doanh nghip.
TSL
TSC
N ngn hn
N dài hn
Vn ch s hu
Ngun vn tm thi
Ngun vn thng xuyên
3
Qu khu hao: bù đp TSC b hao mòn trong quá trình sn xut kinh doanh,
doanh nghip phi chuyn dch dn phn giá tr hao mòn đó vào giá tr sn phm sn
xut trong k gi là khu hao TSC. B phn giá tr hao mòn đó đc chuyn dch
vào giá tr sn phm đc coi là mt yu t chi phí sn xut sn phm đc biu hin
di hình thc tin t gi là tin khu hao TSC. Sau khi sn phm hàng hoá đc
tiêu th, s tin khu hao đc tích lu li hình thành qu khu hao TSC ca doanh
nghip. Qu khu hao TSC là mt ngun tài chính quan trng đ tái sn xut gin
đn và tái sn xut m rng trong doanh nghip. Trên thc t khi cha có nhu cu mua
sm TSC các doanh nghip cng có th s dng linh hot qu này đ đáp ng nhu
cu kinh doanh ca mình.
Li nhun đ li đ tái đu t: Khi doanh nghip hot đng kinh doanh có hiu
qu thì phn li nhun thu đc có th đc trích ra mt phn đ tái đu t nhm m
rng hot đng kinh doanh.
NgunăvnăbênăngoƠiădoanhănghip
Là ngun vn mà doanh nghip có th huy đng t bên ngoài đáp ng nhu cu
sn xut kinh doanh ca đn v mình. Ngun vn này bao gm: ngun vn liên doanh,
liên kt, vn vay ngân hàng và các t chc tín dng, phát hành trái phiu và các khon
n khác
Di đây ta xem xét mt s ngun hình thành nên ngun vn bên ngoài ca
doanh nghip.
T hot đng liên doanh, liên kt: Ngun vn liên kt là nhng ngun đóng góp
theo t l ca các ch đu t đ cùng thc hin mt quá trình kinh doanh do mình thc
hin và cùng chia li nhun. Vic góp vn liên kt có th đc hình thành t nhiu
ngun khác nhau tùy theo tng loi hình doanh nghip.
T ngun vn tín dng: Là các khon vn mà doanh nghip có th vay dài hn
ca các ngân hàng thng mi, Công ty tài chính, Công ty bo him, hoc các t chc
tài chính trung gian khác.
T phát hành trái phiu: Doanh nghip có th huy đng vn cho hot đng kinh
doanh thông qua vic phát hành trái phiu. Hình thc này giúp cho doanh nghip thc
hin vay vn trung và dài hn qua th trng vi mt khi lng ln.
i vi ngun vn bên ngoài, mi hình thc huy đng vn đu có nhng u
đim và nhc đim nht đnh. Nh vy doanh nghip cn phi la chn sao cho có
hiu qu kinh t mang li là ln nht, chi phí s dng vn là thp nht. Doanh nghip
cn nhn thy u đim ln ca vic huy đng vn t bên ngoài là to cho doanh
nghip mt c cu t chc linh hot hn. S dng đòn by tài chính là đ khuch đi
doanh li vn ch s hu nu nh hot đng sn xut kinh doanh có hiu qu. Mc
Thang Long University Library
4
doanh li đt đc cao hn chi phí s dng vn thì vic huy đng vn t bên ngoài s
càng giúp cho doanh nghip có điu kin phát trin nhanh hn.
T vic nghiên cu các phng pháp phân loi ngun vn kinh doanh cho thy:
mt mt các doanh nghip cn tp trung tng cng t chc qun lý và s dng có
hiu qu ngun vn hin có, mt khác cn phi ch đng khai thác các ngun vn đáp
ng cho nhu cu sn xut kinh doanh.
1.2. Cu trúc vn
1.2.1. Khái nim v cu trúc vn
Cu trúc vn (Capital Structure) là thut ng tài chính nhm mô t ngun gc và
phng pháp hình thành nên ngun vn đ doanh nghip có th s dng mua sm tài
sn, phng tin vt cht và hot đng kinh doanh.
Cu trúc vn xut phát t cu trúc ca Bng cân đi k toán. Trong Bng cân đi
k toán, cu trúc vn cn ch ra đc phn nào ca tng tài sn doanh nghip hình
thành t vn góp ca ch s hu và li nhun ca ch s hu đc gi li đu t cho
hot đng doanh nghip và phn nào hình thành t các ngun có tính cht công n
(thông qua các khon n khác nhau).
Mt cu trúc vn phù hp là quyt đnh quan trng vi mi doanh nghip không
ch bi nhu cu ti đa li ích thu đc t các cá nhân và t chc liên quan ti doanh
nghip và hot đng ca doanh nghip mà còn bi tác đng ca quyt đnh này ti
nng lc kinh doanh ca doanh nghip trong môi trng cnh tranh.
T l ngun hình thành trong cu trúc vn s làm thay đi nhn thc ca gii đu
t v mc ri ro ca mt doanh nghip. Chính vì th, t l c cu vn là mt trong
nhng ch s quan trng giúp nhà đu t đánh giá mt cách tng quát v “sc khe”
ca mt doanh nghip.
1.2.2. Các nhân t cu thành cu trúc vn
Cn c vào ngun hình thành thì vn đc chia làm hai loi: Ngun vn ch s
hu và ngun vn vay n. Hai ngun vn này hoàn toàn khác nhau v trách nhim
pháp lý ca doanh nghip.
1.2.2.1. Ngun vn ch s hu
Vn ch s hu là phn vn thuc quyn s hu ca ch s hu doanh nghip do
các ch s hu ca doanh nghip tài tr và gi li phn li nhun cha phân phi. Vn
ch s hu đc xác đnh là phn vn còn li trong tài sn ca doanh nghip sau khi
tr đi toàn b n phi tr. Tu theo loi hình doanh nghip s quyt đnh tính cht và
hình thc to vn nh: Vn đu t t ngân sách Nhà nc, vn do ch doanh nghip
b ra, vn góp c phn
5
Vn ch s hu bao gm: Vn điu l do ch s hu đu t, vn t b sung t
li nhun và t các qu ca doanh nghip, vn t phát hành c phiu mi, vn đu t
xây dng c bn và kinh phí s nghip (kinh phí do ngân sách nhà nc cp phát vi
mc đích hng ti kinh t lâu dài, c bn và mc đích xư hi,ầ).
Ngun vn ch s hu không phi là mt khon n và doanh nghip không phi
cam kt thanh toán đi vi ngi góp vn vi t cách là ch s hu. Do đc tính này
mà vn ch s hu đc coi là có tính an toàn cao và còn th hin nng lc vn có ca
ngi ch s hu trong tài tr hot đng kinh doanh.
1.2.2.2. Ngun vn vay
Ngun vn vay là ngun tài tr t bên ngoài doanh nghip, bao gm các khon
vn chim dng và n vay. Vn vay có đc trng là doanh nghip phi thc hin thanh
toán khon vay theo thi gian cam kt và đng thi phi tr lưi tin vay theo lưi sut
tha thun t trc. Vn vay bao gm:
Vn vay t hot đng liên doanh, liên kt: Ngun vn liên kt là nhng ngun
đóng góp theo t l ca các ch đu t đ cùng thc hin mt quá trình kinh doanh do
mình thc hin và cùng chia li nhun. Vic góp vn liên kt đc hình thành t nhiu
ngun khác nhau tu theo tng loi hình doanh nghip: Có th là liên kt gia ngun
vn ca nhà nc do doanh nghip nhà nc qun lý vi ngun vn t có ca các t
chc và cá nhân trong hay ngoài nc không ph thuc khu vc nhà nc, gia ngun
vn nhà nc do doanh nghip này qun lý vi ngun vn ca nhà nc do doanh
nghip khác qun lý Hình thc góp vn này thích hp vi các quá trình kinh doanh
có quy mô ln hay mt mình doanh nghip không th có đ vn thc hin đc t
chc kinh doanh và qun lý vn.
Tín dng ngân hàng: Là các khon vn mà doanh nghip có th vay dài hn ca
các ngân hàng thng mi, Công ty tài chính, Công ty bo him, hoc các t chc tài
chính trung gian khác theo mt quy đnh ca ngân hàng hoc theo tho thun thông
qua hp đng tín dng vi ch n. Khi đi vay, doanh nghip đc s dng các khon
vay trong mt thi hn nht đnh, khi ht hn vay, doanh nghip phi tr li cho ch n
c gc và lưi. T vic đi vay này mà doanh nghip hình thành các khon n nh n
ngn hn, n dài hn, n phi tr.
Phát hành trái phiu: Doanh nghip có th huy đng vn cho hot đng kinh
doanh thông qua vic phát hành trái phiu. Hình thc này giúp cho doanh nghip thc
hin vay vn trung và dài hn qua th trng vi mt khi lng ln có th thu hút
rng rưi s tin nhàn ri đ m rng hot đng sn xut kinh doanh ca mình. Tuy
nhiên mt doanh nghip mun phát hành trái phiu phi đm bo điu kin nht đnh
và đc bit là uy tín ca doanh nghip đó nên rt ít doanh nghip đáp ng đ yêu cu.
Thang Long University Library
6
Các ngun vn khác: Bao gm các loi vn đc hình thành t các ngun khác
nh bán c phn, thuê tài sn
Thông thng, trong mi hot đng sn xut kinh doanh, doanh nghip nên kt
hp s dng gia các ngun vn đ đm bo nhu cu vn cho hot đng sn xut kinh
doanh. Vic phân loi này giúp nhà qun lý doanh nghip bit đc kh nng t ch
v tài chính ca doanh nghip, t đó có các bin pháp đ khai thác và s dng có hiu
qu ngun vn ca doanh nghip.
1.2.3. Các ch tiêuăđoălng cu trúc vn
Mc đích cao nht ca các doanh nghip trong nn kinh t th trng là li
nhun. Mun vy các doanh nghip phi khai thác trit đ mi ngun lc sn có là
vic nâng cao hiu qu s dng vn, đây là yêu cu bt buc đi vi các doanh nghip.
đt đc điu đó các doanh nghip cn có mt h thng ch tiêu đánh giá hiu qu s
dng vn bo đm phn ánh và đánh giá đc hiu qu kinh doanh ca doanh nghip.
Các s liu đc dùng đ phân tích và đánh giá ch yu ly t các báo cáo tài
chính nh bng cân đi k toán và báo cáo kt qu hot đng kinh doanh. đánh giá
hiu qu s dng vn, ngi ta thng s dng các ch tiêu sau:
Tăsutăn
H s n =
Tng s n
Tng ngun vn ca doanh nghip
H s n phn ánh trong mt đng vn kinh doanh bình quân mà doanh nghip
đang s dng có bao nhiêu đng đc hình thành t vn n. H s n phn ánh mc
đ tài tr ngun vn ca doanh nghip bi các khon n. H s n càng thp thì mc
đ bo v dành cho các ch n càng cao trong trng hp doanh nghip ri vào tình
trng phá sn và phi thanh lý tài sn. ây là mt trong nhng tiêu chí đ các nhà đu
t đánh giá ri ro và cp tín dng cho doanh nghip.
TăsutătătƠiătr
T s t tài tr =
Vn ch s hu
Tng tài sn
T sut t tài tr th hin kh nng t tài tr ca doanh nghip đi vi các tài sn
khác ca mình (kh nng t ch v tài chính). T sut này càng ln chng t doanh
nghip có nhiu vn t có, có tính đc lp cao vi các ch n, do đó không b ràng
buc hoc b sc ép ca các khon n vay.
Vic phân tích các h s kt cu ngun vn là mt vn đ có ý ngha ht sc
quan trng, giúp cho ngi qun lý đánh giá đc tình hình tài chính ca doanh nghip
7
đ t đó có quyt đnh đúng đn có nên tip tc đu t hay thu hp đu t, đng thi
có k hoch cho vic t chc huy đng và s dng vn sn xut kinh doanh.
TăsănădƠiăhnătrênăvnăchăsăhu
H s n dài hn =
N dài hn
Tng s vn ca doanh nghip
H s n dài hn cho bit mi quan h gia vn dài hn đi vay vi vn ch s
hu. H s n dài hn phn ánh trong s tng s vn ca doanh nghip thì phn vn
vay dài hn ca doanh nghip chim bao nhiêu. T s này nh chng t doanh nghip
ít ph thuc vào hình thc huy đng vn bng vay n, có th hàm ý doanh nghip chu
đ ri ro thp. Tuy nhiên, nó cng có th chúng t doanh nghip cha bit cách vay n
đ kinh doanh và khai thác li ích ca hiu qu tit kim thu.
Tăsănătrênăvnăchăsăhu
T s này (thng tính bng %) đc tính bng cách ly tng n (tc là gm
c n ngn hn ln n dài hn) ca doanh nghip trong mt thi k nào đó chia cho giá
tr vn ch s hu trong cùng k. Các s liu này có th ly t bng cân đi k
toán ca doanh nghip. Công thc tính nh sau:
T s n trên vn ch s hu =
Tng n
Giá tr vn ch s hu
T s này cho bit quan h gia vn huy đng bng đi vay và vn ch s hu. T
s này nh chng t doanh nghip ít ph thuc vào hình thc huy đng vn bng vay
n, có th hàm ý doanh nghip chu đ ri ro thp. Tuy nhiên, nó cng có th chng t
doanh nghip cha bit cách vay n đ kinh doanh và khai thác li ích ca hiu qu
tit kim thu. Khi dùng t s này đ đánh giá cn so sánh t s ca mt doanh nghip
cá bit nào đó vi t s bình quân ca toàn ngành.
Hăsăvnăchăsăhu
H s vn ch s hu =
Vn ch s hu
= 1 – H s n
Tng s vn ca doanh nghip
H s vn ch s hu phn ánh trong mt đng vn kinh doanh mà doanh nghip
đang s dng có bao nhiêu đng do ch s hu b ra. Nu h s vn ch s hu càng
cao, các khon n ca doanh nghip càng đc đm bo kh nng thanh toán và d
nhiên tài chính ca doanh nghip càng nm trong gii hn an toàn. Ngc li, h s
nh chng t doanh nghip s dng nhiu n vay, có kh nng gp ri ro thanh toán
ln khi khon vay đó đáo hn.
Thang Long University Library
8
1.3. Chi phí vn
1.3.1. Khái nim v chi phí vn
Chi phí vn là chi phí mà nhà đu t phi tr cho vic s dng ngun vn c th
nào đó đ tài tr cho quyt đnh đu t ca mình. Chi phí vn thng đc s dng đ
thay th vi t sut sinh li đòi hi ca doanh nghip, t sut rào cn cho các đu t
mi, t sut chit khu đ đánh giá đu t mi và c hi phí ca s dng vn. Mc t
sut sinh li mà các nhà cung ng vn trên th trng yêu cu doanh nghip phi tr
nhm đm bo tài tr vn ca h đi vi doanh nghip.
1.3.2. XáẾăđnh chi phí vn
1.3.2.1. Chi phí vn vay ngn hn
Chi phí vn vay ngn hn là khon chi phí tr lưi cho ngi cho vay hoc ngân hàng.
Vay ngnăhnăcaăcácătăchcătínădng
ChiăphíătrẾăthuă(The before tax cost – k
b
).
Lãi sut kép:
k
b
= 1+
Chi phí – Li ích
Giá tr tài tr ròng
m
1
Lãi sut đn:
k
b
=
Chi phí – Li ích
Giá tr tài tr ròng
*
365
S ngày vay vn
Chiăphíăsauăthuă(Theăafterătaxăcost – k
i
).
k
i
= k
b
* ( – t)
Trong đó:
m: S k tích ly trong 1 nm.
m =
365
S ngày vay tin
t: Thu sut thu TNDN.
Tínădngăthngămi phiătr
Tín dng thng mi đc hình thành t nhiên trong hot đng mua chu nhà
cung cp và khon khách hàng đt tin trc cho Công ty. Thng đc m rng khi
mua hàng và tích ly hàng lu kho. Bên cnh đó, Công ty thng đc hng li t
các khon chit khu (nu chp nhn tr sm) hoc có th chim dng đc mt khon
vn trong mt thi hn cho phép vi mt chi phí hp lý. Chi phí tín dng thuong mi
thng phát sinh khi thc hin chính sách tín dng và chp nhn tín dng.
9
k
b
= 1 +
T l chit khu
100% – T l chit khu
365
Thi gian tr n – Thi gian hng chit khu
1.3.2.2. Chi phí vn vay dài hn
Doanh nghip có th huy đng vn vay dài hn bng cách vay ngân hàng, phát
hành trái phiu.
Chíăphíănăvayă(K
d
)
Chi phí vn vay trc thu
Vay ngân hàng: Chi phí vn vay trc thu (K
d
) do vay ca ngân hàng là lưi sut
tin vay do ngân hàng n đnh.
Phát hành trái phiu: Có 2 loi trái phiu mà ta thng gp
Trái phiu Zero-Coupon: Là loi trái phiu mà trái ch (Ngi mua trái phiu) s
mua vi giá phát hành thp hn mnh giá và s không nhn đc li tc trong sut
thi hn trái phiu, nhng ti thi đim đáo hn trái ch s nhn đc mt khon tin
bng vi mnh giá.
K
d
=
FV
n
P
0
CPPH
1
n
Trong đó:
n: S nm đáo hn ca trái phiu.
FV
n
: Giá tr tng lai danh ngha ca trái phiu.
P
0
: Giá th trng ca trái phiu.
K
d
: Chi phí vn vay trc thu.
CPPH: Chi phí phát hành.
Trái phiu Coupon: là loi trái phiu mà trái ch nhn đc mt khon li tc
hàng nm và khi trái phiu đáo hn trái ch s nhn đc li tc ca nm cui cùng và
vn gc.
P
0
CPPH = R *
1 –
1 + K
d
n
K
d
+
FV
n
1 + K
d
n
Trong đó:
R: Lưi trái phiu phi tr hàng nm.
(Vi công thc này, ta s dng phng pháp ni suy đ tìm đc K
d
)
Thang Long University Library
10
Chi phí vn vay sau thu
Chi phí vn vay sau thu (K
d
*
), đc xác đnh bng chi phí vn vay trc thu
(K
d
) tr đi khon tin tit kim thu t lưi vay. Phn tit kim này đc xác đnh bng
chi phí trc thu nhân vi thu sut (K
d
* T). Ta có công thc:
K
d
*
= K
d
* (1 – T)
Trong đó:
T: Thu thu nhp doanh nghip.
K
d
*
: Chi phí vn vay sau thu.
1.3.2.3. Chi phí vn vay ch s hu
Chi phí vn s hu là sut sinh li mà các nhà đu t vn s hu đòi hi ng vi
ri ro ca ngân lu t Công ty.
Chiăphíăcăphiuăuăđưiă(K
p
)
C phn u đưi đc xem nh là mt loi ngun vn ch s hu đc bit trong
mt doanh nghip. Nhng c đông u đưi s nhn đc c tc c đnh nh đư công b
vi th t u tiên trc khi li nhun thun đc phân phi cho các c đông nm gi
c phn. Vì c phn u đưi là mt ngun tài tr vn ch s hu nên doanh thu t phát
hành các c phiu u đưi là vnh vin.
Chi phí ca c phiu u đưi (K
p
) đc xác đnh bng cách ly c tc u đưi (D
p
)
chia cho giá phát hành thun ca c phiu – là giá mà doanh nghip nhn đc dau khi
tr chi phí phát hành. Ta có công thc:
K
p
=
D
p
P
0
CPPH
Trong đó:
K
p
: Chi phí ca c phiu u đưi.
D
p
: Giá tr c tc thanh toán hàng nm.
P
0
: Giá th trng ca c phiu u đưi.
CPPH: Chi phí phát hành.
Khác vi lưi vay, c tc c phn u đưi không đc tính đ gim tr thu. Do đó
không phát sinh khon tit kim thu t vic s dng vn c phn u đưi và cng
không cn s điu chnh sau thu.
Chiăphíăcaăliănhunăkhôngăchiaă(K
s
)
Chi phí ca li nhun không chia là t l c tc mà ngi nm gi c phiu
thng yêu cu đi vi d án doanh nghip đu t bng li nhun không chia.
11
Chi phí vn ca li nhun không chia liên quan ti chi phí c hi ca vn. Li
nhun sau thu ca doanh nghip thuc v ngi nm gi c phiu. Ngi nm gi
trái phiu s đc bù đp bi nhng khan thanh toán lưi, ngi nm gi c phiu đưi
đc bù đp bi c tc u đưi, nhng li nhun không chia thuc v ngi nm gi c
phiu thng. Phn li nhun này dùng đ bù đp cho ngi nm gi c phiu v vic
s dng vn ca h. Nu doanh nghip quyt đnh không chia li nhun mà đ li đ
tái đu t thì s ny sinh mt chi phí c hi. ó chính là t sut sinh li nhun mong
đi ca c đông vào nhng d án mà doanh nghip đu t thay vì tr c tc cho h.
Mt s phng pháp tính toán chi phí li nhun không chia:
Phng pháp mô hình đnh giá tng trng đu (Mô hình Gordon)
ây là phng pháp đn gin nht đ tính toán chi phí vn c phn thng. S
dng mô hình đnh giá tng trng đu đc trin khai trong phn đnh giá c phiu.
Trong mô hình này, c tc đc đnh giá tng trng đu mi nm vi gia tc. Ta có
công thc sau:
P
0
=
D
1
K
s
g
=
D
0
1 + g
K
s
g
T công thc trên ta có th suy ra:
K
s
=
D
1
P
0
+ g =
D
0
1 + g
P
0
+ g
Trong đó:
D
0
: C tc tr cho nm hin ti.
D
1
: C tc d kin cui nm 1.
K
s
: Lưi sut yêu cu đi vi c đông thng.
g: Tc đ tng trng đu mi nm c tc.
g =
Li nhun nm nay gi li
Li nhun nm nay
* ROE = T l li nhun gi li * ROE
Nu mt Công ty có c phiu giao dch trên th trng chng khoán, chúng ta có
th thu nhp đc D
0
bng cách ly c tc ca Công ty tr cho c đông hin ti, c P
0
chính là giá đang giao dch trên th trng. i vi bin g, ta s c lng da trên t
l li nhun gi li và khn nng sinh li ca Công ty đo bng t s ROE.
Phng pháp CAPM (Capital Asset Pricing Model)
Phng pháp này đc tin hành nh sau:
Bc 1: Xác đnh li tc ca tài sn không có ri ro K
RF
. Li tc này thng
tng đng vi lưi sut trái phiu kho bc.
Thang Long University Library
12
Bc 2: D đoán h s bê – ta ( ca c phiu và s dng nó nh là h s ri ro
ca c phiu.
Bc 3: D đoán lưi sut mong đi trên th trng hoc là li tc mong đi đi
vi c phiu có đ ri ro trung bình (K
RM
).
Bc 4: Thay th nhng giá tr trên vào phng trình CAPM đ xác đnh t l li
tc mong mun đi vi c phiu đang xét.
K
s
= K
RF
+
K
RM
K
RF
*
i
Phng pháp CAPM có mt s vn đ khó khn khi áp dng đó là: Khó xác đnh
K
RF
, gp khó trong quá trình d đoán h s bê – ta và khó xác đnh phn li nhun
bù đp cho ri ro th trng.
Phng pháp lãi sut trái phiu cng vi mc bù ri ro
Trong thc t, nu đ tin cy ca các thông tin không đ đ áp dng mô hình
CAPM, các nhà phân tích tài chính thng thc hin mt phng pháp đn gin là
cng phn bù ri ro thích hp vào chi phí n dài hn (trái phiu) đ tính chi phí vn c
phn, thng t 3% - 5%, vì các c đông phi chu ri ro cao hn các trái ch (ngi
nm gi trái phiu).
Chiăphíăcăphiuăthngămiă(K
e
)
Khi li nhun gi li không đ đáp ng cho nhu cu đu t, doanh nghip thng
huy đng nhng ngun vn bên ngoài thông qua vic phát hành các loi chng khoán,
trong đó bao gm c c phiu thng.
Trong quá trình phát hành, doanh nghip phi tính ti các chi phí nh: Chi phí
qung cáo, chi phí in nầtt c đu đc gi là chi phí phát hành. Tt c nhng loi
chi phí k trên làm chi phí vn c phn thng mi phát hành (K
e
) luôn cao hn chi
phí vn c phn thng hin hu (K
s
).
K
e
=
D
1
P
0
1 F
+ g
Trong đó:
D
1
: C tc mong đi trong nm th 1.
P
0
: Giá hin ti ca c phiu.
F: T l phn trm chi phí phát hành so vi P
0
.
G: Tc đ tng trng c tc.
Chi phí phát hành đư làm gia tng chi phí vn c phn thng mi. Do vy, các
doanh nghip có nhiu c hi đu t luôn mun s dng li nhun gi li mc cao
nht. iu này nh hng ti chính sách chi tr c tc ca doanh nghip.
13
1.3.3. Chi phí vn bình quân (WACC – Weight Average Cost of Capital)
WACC là chi phí vn đc doanh nghip tính toán da trên t trng các
loi vn mà doanh nghip s dng. WACC ca doanh nghip còn đc gi là t sut
sinh li đòi hi ti thiu mà doanh nghip phi đt đc khi quyt đnh thc hin mt
d án m rng nào đó, hoc quyt đnh mua li doanh nghip khác. WACC đc s
dng nh mt t l chit khu thích hp đi vi các dòng tin t các d án có mc
ri ro tng t mc đ ri ro ca doanh nghip. Nu d án có mc đ ri ro cao hn
thì t l chit khu s đòi hi mt t l cao hn tng ng vi mc ri ro ca d án đó
và ngc li.
Trong doanh nghip luôn luôn s dng nhiu ngun tài tr khác nhau. Vì vy,
cn phi xác đnh chi phí vn bình quân ca tt c các ngun vn đó. Chi phí vn bình
quân ca doanh nghip ph thuc rt nhiu vào cu trúc vn ca doanh nghip, cu
trúc vn mà thay đi thì chi phí vn bình quân cng thay đi theo.
Chi phí vn bình quân có trng s WACC là chi phí bình quan gia quyn ca tt
c các ngun vn dài hn doanh nghip đang s dng. Chi phí vn bình quân có trng
s WACC đc tính bng cách nhân chi phí vn ca tng ngun tài tr vi t trng
ca nó trong cu trúc vn. tính WACC, ta s dng công thc sau:
WACC = W
d
* K
d
1 T
+ W
p
* K
p
+ W
s
* K
s
Trong đó:
W
d
: T trng ca n.
W
p
: T trng ca vn c phn u đưi.
W
s
: T trng ca vn c phn thng.
W
e
: Ngun vn c phn thng.
K
d
: Chi phí n trc thu.
K
p
: Chi phí c phn u đưi.
K
s
: Chi phí li nhun không chia.
K
e
: Chi phí c phn thng mi phát hành.
T: Thu sut thu thu nhp doanh nghip.
Mt s đim cn lu ý khi áp dng chi phí vn bình quân có trng s WACC:
Tng trng s các ngun thành phn bng 1.
Chi phí vn vay là chi phí sau thu.
T trng ngun vn c phn thng s đc nhân vi chi phí li nhun gi li
(K
s
) hay chi phí c phn thng mi phát hành (K
e
).
Thang Long University Library
14
Chi phí vn bình quân có trng s WACC đc các nhà qun lý ly làm t sut
sinh li ti thiu doanh nghip phi dt đc trong quá trình hot đng đ giá tr c
phn thng không b gim.
1.4. Các ch tiêuăđánhăgiáăhiu qu huyăđng vn
Khi doanh nghip thc hin huy đng vn t các ngun thì các ch tài chính nh
ngân hàng, các ch đu t thng cân nhc và xem xét các ch tiêu v kh nng thanh
toán, c cu tài chính và các ch tiêu v kh nng sinh li vn ca doanh nghip.
1.4.1. Các ch s v kh nngăthanhătoán
Khănngăthanhătoánănhanh
Kh nng thanh toán nhanh =
Tng TSNH – Hàng tn kho
Tng n ngn hn
ụ ngha ca kh nng thanh toán nhanh là kh nng doanh nghip dùng tin hoc
tài sn có th chuyn đi nhanh thành tin đ tr n ngay khi đn hn và quá hn. Nu
ch s cao th hin kh nng thanh toán nhanh ca Công ty tt nhng nu quá cao s là
mt biu hin không tt khi đánh giá v kh nng sinh li. T s này đc cho là mt
thc đo thiu khách quan bi vì nó loi tr giá tr hàng tn kho nhng trong nhiu
trng hp doanh nghip sn sàng bán di giá tr s sách các khon hàng tn kho đ
bin thành tin mt tht nhanh và bi vì thng thì doanh nghip dùng tin bán các tài
sn lu đng đ tái đu t.
KhănngăthanhăkhonăhinăhƠnh
Kh nng thanh toán hin hành =
Tng TSNH
Tng n ngn hn
ụ ngha ca kh nng thanh toán hin hành là doanh nghip có th s dng bao
nhiêu đng TSNH đ chi tr các khon n ngn hn. T s ln hn 1 th hin kh
nng thanh toán ngn hn ca doanh nghip trong tình trng tt. Nu t s này quá cao
thì li là mt biu hin không tt do vic tài sn ngn hn quá nhiu (tin mt, khon
phi thu, hàng tn kho ) nh hng đn kh nng sinh li ca Công ty.
Khănngăthanhătoánătcăthi
Kh nng thanh toán tc thi =
Tin và các khon tng đng tin
Tng n ngn hn
T s thanh khon hin thi cho bit c mi đng n ngn hn mà doanh nghip
đang gi, thì doanh nghip có bao nhiêu đng tài sn lu đng có th s dng đ thanh
15
toán. Nu t s này nh hn 1 thì có ngha là doanh nghip không đ tài sn có th s
dng ngay đ thanh toán khon n ngn hn sp đáo hn.
Khi đánh giá tình hình thanh khon ca doanh nghip, ngi phân tích thng so
sánh t s thanh khon ca mt doanh nghip vi t s thanh khon bình quân ca
toàn ngành mà doanh nghip đó tham gia.
1.4.2. Các ch s v qun lý n vay
V mt lý thuyt ch s này nm trong khong > 0 và < 1 nhng thông thng
nó dao đng xung quanh giá tr 0,5. Bi vì l nó t điu chnh t hai phía: ch n và
con n. Nu ch s này càng cao, ch n s rt cht ch khi quyt đnh cho vay thêm.
Mt khác v phía con n, nu vay n quá nhiu s b mt ch quyn kim soát nhiu
bên đng thi b chia li nhun quá nhiu cho s vay n ca mình.
Tăsăkhănngătrăn
T s này đc tính ra bng cách ly tng ca Giá vn hàng bán, khu hao, và li
nhun trc thu và lãi (EBIT) ri chia cho tng ca n gc và chi phí lãi vay.
T s kh nng tr n =
Giá vn hàng bán + Khu hao + EBIT
N gc + Chi phí lưi vay
T s này cho bit đ chun b cho mi đng tr n gc và lưi, doanh nghip có
bao nhiêu đng có th s dng đc. ây là mt s ch tiêu liên quan đn vic huy
đng vn đc quan tâm xem xét bi c hai là doanh nghip đi vay và ch cho vay.
Tăsăkhănngătrălưi
Kh nng thanh toán lưi vay =
EBIT
Lãi vay
EBIT (Earnings Before Interest & Tax): Thu nhp trc lưi vay và thu.
Ch tiêu kh nng thanh toán lưi vay th hin đòn by tài chính là đòn by tài
chính âm hay dng. Nu ch tiêu này ln hn 1 tc là doanh nghip có đc đòn by
tài chính dng, nu ch tiêu này nh hn 1 tc là doanh nghip có đòn by tài chính
âm. Ch tiêu này đc đánh giá thông qua so sánh vi 1 và vi các nm trc đó, nu
càng ln thì kt hp vi các ch tiêu trên s có th kt lun đc là vic s dng đòn
by tài chính ca doanh nghip có hiu qu hay không, ch tiêu này càng ln càng tt.
So sánh tălăgiaăkhonăphiăthuăvƠăkhonăphiătr
T l khon phi thu, phi tr =
Tng các khon phi thu
Tng các khon phi tr
Thang Long University Library
16
Ch tiêu này phn ánh s tng quan gia các khon tin chim dng ca Công
ty và các đi tác kinh t. Ch s này ln hn 1 có ngha là các khon phi thu ln hn
các khon phi tr chng t doanh nghip tích cc thu hi các khon n tn đng. Còn
nu ch s này nh hn 1 thì chng t doanh nghip b chim dng mt lng vn ln
t các nhà cung cp và t chc tín dng nên các khon phi thu nh hn các khon
phi tr. iu này làm nh hng đn kh nng thanh toán ca doanh nghip.
Tăsăliănhun sauăthuătrênătngăn
T s li nhun sau thu trên tng n =
EAT
Tng n vay
Ch tiêu này cho bit, mt đng n vay to ra đc bao nhiêu đng li nhun sau
thu. Ch s này càng ln chng t đc rng doanh nghip làm n có lưi. Khi ch s
này ln hn 1, ngha là các khon n vay nh hn li nhun, tc là doanh nghip có
nhng chính sách hp lý giúp cho li nhun tng cao, đng thi các khon n đc
gim tr. Và ngc li khi t s này nh hn 1, tc là doanh nghip đang trong trng
thái vay n nhiu, dn đn li nhun sau thu gim sút, tình hình doanh nghip gp
nhiu khó khn.
Tăsădoanhăthuăthunătrênătngănăvay
T s doanh thu thun trên tng n vay =
Doanh thu thun
Tng n vay
Ch tiêu này phn ánh mt đng n vay to ra đc bao nhiêu đng doanh thu
thun. Ch s này ln hn 1 tc là doanh thu thun ln hn tng n vay, có ngha là
doanh nghip làm n có lưi. Còn nu ch s này nh hn, đng ngha vi vic doanh
nghip này đang trong trng thái khng hong vì doanh thu không cao trong khi các
khon n liên tc tng.
1.4.3. Các ch s v kh nngăsinhăli
Thuănhpătrênămiăcăphnăthng
EPS =
Thu nhp ròng – C tc c phiu u đưi
Lng c phiu bình quân đang lu hành
Thu nhp trên mi c phn thng (EPS – Earning per share) là mt yu t quan
trng, quyt đnh đn giá tr ca c phn bi vì nó đo lng sc thu nhp cha đng
trong mt c phn hay nói cách khác nó th hin thu nhp mà nhà đu t có đc do
mua c phn. Ch tiêu này càng cao thì chng t doanh nghip này s dng đòn by tài
chính càng hiu qu. thy đc vic s dng đòn by tài chính có hiu qu hay