Phát triển bưởi đoan hùng và hồng gia thanh ở tỉnh phú thọ theo hướng sản xuất hàng hóa ( thông tin đưa lên mạng )


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN




NGUYỄN THỊ THU HƢƠNG



PHÁT TRIỂN BƢỞI ĐOAN HÙNG
VÀ HỒNG GIA THANH Ở TỈNH PHÚ THỌ
THEO HƢỚNG SẢN XUẤT HÀNG HÓA

Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp
Mã số: 62 62 01 15




TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ NÔNG NGHIỆP







THÁI NGUYÊN - 2014
:
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH -

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN


Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. ĐỖ THỊ BẮC
Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh Thái Nguyên


Phản biện 1:

Phản biện 2:

Phản biện 3:



Luận án sẽ đƣợc bảo vệ trƣớc Hội đồng chấm luận án Tiến sĩ
cấp họp tại Trƣờng Đại học Kinh tế và Quản trị
Kinh doanh Thái Nguyên
  ngày tháng 





- Trung tâm Học liệu Đại học Thái Nguyên
- Thƣ viện Trƣờng Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh
- Thƣ viện Trƣờng Đại học Hùng Vƣơng

1
MỞ ĐẦU

1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
  
 

         


 
  ùng
 . 



   -      


              


           manh mún
.
       

 


   eo

2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

2.1. Mục tiêu chung




 


2
2.2. Mục tiêu cụ thể
- 

-            
,
-  và ngành h

-       


3. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
3.1. Đối tƣợng nghiên cứu
-  

- 
 


dùng.



 




- 

hàng hóa.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- : 
- 
+ T
+ 
- 
 
 


3

4. NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
4.1. Về mặt lý luận



             



4.2. Về mặt thực tiễn


         
 







     





              


5. BỐ CỤC CỦA LUẬN ÁN




           

 Thanh


4

Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN BƢỞI,
HỒNG THEO HƢỚNG SẢN XUẤT HÀNG HÓA

1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN BƢỞI, HỒNG THEO
HƢỚNG SẢN XUẤT HẦNG HÓA
1.1.1. Phát triển bƣởi, hồng theo hƣớng sản xuất hàng hóa
1.1.1.1. Phát triển và phát triển sản xuất
a
  



Ph, 
Trong khi 
bình quân       phát
và 
các nhu 

 

(Raman Weitz, 1995).

         
           




().

- 

T 



N



5
              (Mai
Thanh Cúc, 2005).

 
 

b 

   

1.1.1.2. Hàng hóa, sản xuất hàng hóa và bưởi, hồng quả hàng hóa
a. Hàng 
- 
 (Binswanger, 1974).
- 

b

* : 


hà
 , 1998).
* S     hàng hóa       



 
+ 

    
.
+  




* hàng hóa: L



6
  .
-   
hóa:            

- 
  
 hàng hoá là
 



   g  hàng hóa      
   

1.1.1.3. Phát triển bưởi, hồng quả theo hướng sản xuất hàng hóa
a
            





- 

    -           

các tác nhân trong ngành hàng.
b.  

 
             
            
             

c.    hàng hóa
- 

- 




7
-  


- 


- 

994).
1.1.2. Các yếu tố ảnh hƣởng đến phát triển bƣởi và hồng theo hƣớng
sản xuất hàng hóa
1.1.2.1. Nhóm yếu tố điều kiện tự nhiên

 

1.1.2.2. Nhóm yếu tố kinh tế - tổ chức
  
   
tranh,             
 theo .
1.1.2.3. Nhóm yếu tố khoa học - công nghệ
- 

  

1.1.2.4. Nhóm yếu tố quy hoạch, chỉ đạo và quản lý vĩ mô
- 


 
1.1.2.5. Xây dựng, quản lý và phát triển chỉ dẫn địa lý xuất xứ hàng hóa





 

1.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN BƢỞI, HỒNG THEO
HƢỚNG SẢN XUÂT HÀNG HÓA

8
 



 



 .

Chƣơng 2
PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1.1. Phương pháp tiếp cận và khung phân tích
-       

theo T
, .
- các 
  Gia Thanh 
dung phân tích  
  
.
2.1.2. Phương pháp chọn địa điểm và mẫu nghiên cứu



2.1.3. Thu thập số liệu
- 
- 

Bảng 2.1. Số hộ trồng bƣởi Đoan Hùng, hồng Gia Thanh của tỉnh Phú Thọ

STT
Loại cây
Số lƣợng (hộ)
Cơ cấu (%)
Tổng số mẫu điều tra
1

420
28
100
2

775

52,6
180
3

303
20,2
70

Tổng số
1.498
100
350

- 

9

xã


Bảng 2.2. Số lƣợng các mẫu điều tra tác nhân trung gian phân phối
hồng quả Gia Thanh và bƣởi quả Đoan Hùng năm 2012

Diễn giải
Số lƣợng cho hồng
Số lƣợng cho bƣởi
Tổng

2.  
3.  



120
8
2
5
65
40
135
10
4
14
67
40

-  i
 


2.1.4. Phương pháp tổng hợp số liệu

 
 
2.1.5. Phương pháp phân tích
            
p hàng, 
 .
2.2. HỆ THỐNG CÁC CHỈ TIÊU NGHIÊN CỨU
2.2.1. Nhóm chỉ tiêu thể hiện phát triển sản xuất bƣởi, hồng theo chiều rộng


qua c           
), chi phí trung gian (IC
(VA), t

2.2.2. Nhóm chỉ tiêu thể hiện phát triển sản xuất bƣởi, hồng theo
chiều sâu
-  
- : GO/IC,
TR/IC, VA/IC, MI/IC, GO/công, VA/công, MI/công, GO/ TC, VA/TC, MI/TC
- 

10
- 
- 

Chƣơng 3
THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN BƢỞI ĐOAN HÙNG VÀ
HỒNG GIA THANH Ở TỈNH PHÚ THỌ THEO HƢỚNG
SẢN XUẤT HÀNG HÓA
3.1. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU
3.1.1. Điều kiện tự nhiên của tỉnh Phú Thọ

 
27,99%. 


và ch
Gia Thanh 

3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội của tỉnh Phú Thọ

G            
3.547.806 
 Giao thông 
  ,           
. 
 ,
            
438.400 
- 
cho 

3.2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN BƢỞI ĐOAN HÙNG, HỒNG
GIA THANH Ở TỈNH PHÚ THỌ THEO HƢỚNG SẢN XUẤT
HÀNG HÓA
3.2.1. Thực trạng sản xuất- tiêu thụ bƣởi Đoan Hùng
- 


 



11
ý

 

11
20 
A 

. 
 .
3.2.2. Thực trạng sản xuất - tiêu thụ hồng Gia Thanh
N
29,43 ha. N 





T, h

3.2.3.Giá trị sản xuất, giá trị sản phẩm, tỷ suất bƣởi Đoan Hùng và
hồng Gia Thanh hàng hóa
Bảng 3.1. Tỷ suất quả hàng hóa của bƣởi Đoan Hùng và hồng Gia
Thanh trên địa bàn tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2008-2012

Sản phẩm
2008
2009
2010
2011
2012
Bình quân
2008 – 2012

65,47
89,90
89,82
68,97

90,12
108,32

65,03
97,28
94,80
68,67
95,49
110,08

62,03
97,28
92,18
75,60
99,07
112,42

63,53
99,73
99,09
58,48
86,57
108,04

72,05
91,47
88,31
73,45
94,85
107,11


69,70
70,55
71,82
66,06
64,38
98,04

70,90
72,16
77,83
75,51
86,65
105,14

78,00
90,97
67,87
50,27
22,18
73,03

26,94
17,20
25,77
40,98
20,83
93,77

56,59

56,59
69,73
73,01
83,76
119,39

69,56
65,77
80,22
86,47
94,67
108,01

48,80
36,45
46,27
47,34
58,30
104,55

88,39
81,09
94,64
99,45
93,05
101,29


,

12
.
3.2.4. Đánh giá kết quả, hiệu quả kinh tế của bƣởi Đoan Hùng và
hồng Gia Thanh theo hƣớng sản xuất hàng hóa của hộ nông dân
: Hnông dân 
.
Bảng 3.2. Kết quả và hiệu quả kinh tế sản xuất bƣởi Đoan Hùng BQ/hộ điều tra
 
Diễn giải
ĐVT
Bƣởi Sửu
Bƣởi Bằng Luân
6 – 10
Năm
trên 10
năm
6 - 10
năm
11 – 20
Năm
Trên 20
năm


35,5
45,7
11,1
25,25
38,22
2. Doanh thu (TR)


3.550
4.570
1.110
2.525
3822
3. Chi phí trung gian (IC)

193,73
122,25
432,06
191,97
126,45


3.356,27
4.447,75
677,94
2.333,03
3.695,55


3.317,56
4.427,22
653,31
2.320,59
3.683,44
6. TR/IC

18,32

37,38
2,57
13,15
30,23
7. VA/IC

17,32
36,38
1,57
12,15
29,23
8. MI/IC

17,12
36,21
1,51
12,09
29,13




 .

Bảng 3.3. Kết quả và hiệu quả kinh tế sản xuất hồng Gia Thanh BQ/hộ điều
tra 
Diễn giải
ĐVT
Hồng Gia Thanh
So sánh

(%)
III/I
6 - 10 năm
(I)
11 – 20 năm
(II)
Trên 20 năm
(III)


5,5
6,5
8,5
154,55
2. Doanh thu (TR)

550
650
850
154,55
3. Chi phí trung gian (IC)

135,93
104,3
75,5
55,54


414,07
545,7

774,5
187,05


394,57
526,2
755
191,35
6. TR/IC

4,05
6,23
11,26
278,24
7. VA/IC

3,05
5,23
10,26
336,76
8. MI/IC

2,90
5,05
10,00
344,50


- : 


H

13
. N
 
 

 .
- 
C


.
3.2.5. Phân tích các kênh tiêu thụ bưởi quả Đoan Hùng, hồng quả Gia
Thanh của tỉnh Phú Thọ

+ oan Hùng








Hình 3.1. Sơ đồ ngành hàng bƣởi quả Đoan Hùng

Các tác nhân trong ngành hà      
,  
 

+  
- 

 

- 

Hộ trồng
bƣởi
Đại lý

Thƣơng lái
ngoài tỉnh
Hộ bán lẻ
Thƣơng lái
trong tỉnh
Ngƣời tiêu dùng
- 
- 

50%

15%
25%
15%
10%
29%
28,25%
22,75%
61%

7,75%
10%
5%
10%

14

Bảng 3.4. Kết quả và hiệu quả kinh tế của các tác nhân tham gia
ngành hàng bƣởi quả Đoan Hùng
1 - 
Diễn giải
ĐVT
Hộ trồng bƣởi
Đại lý
Thƣơng lái
Bán lẻ
1. Giá bán/kg (P)

25,25
30,3
35,5
40,44
2. Doanh thu (TR)

2525
3030
3550
4044
3. Chi phí trung gian (IC)


191,97
2623,45
3116
3629,8


2333,03
406,55
434
414,2


2320,59
3026
387,35
372,78
6. TR/IC
L
13,15
1,15
1,14
1,11
7. VA/IC
L
12,15
0,15
0,14
0,11
8. MI/IC
L

12,09
1,15
0,12
0,10

b.  

 hình 3.2









Hình 3.2. Sơ đồ ngành hàng hồng quả Gia Thanh




Ngƣời tiêu dùng
- Tiêu dùng tro
- 

Hộ trồng
hồng
Đại lý

Thƣơng lái
ngoài tỉnh
Thƣơng lái
trong tỉnh
15%

30%
10%
5%
5%
10%
5,25%
34,75%
45%
4,75%
25%
5%
Hộ bán lẻ
45%


15
Bảng 3.5. Kết quả và hiệu quả của các tác nhân trong ngành hàng
hồng quả Gia Thanh


Diễn giải
Hộ trồng
hồng
(6-10 năm)

Hộ trồng
hồng
(11-20 năm)
Đại
lý
Thƣơng
lái
Bán lẻ
1. Giá bán/kg (P)
5,5
6,5
10,5
12,5
16,5
2. Doanh thu (TR)
550
650
1.050
1.250
1.650
3. Chi phí trung gian (IC)
135,93
105,23
772,5
1.103,5
1.305,5

414,07
544,77
277,5

146,5
344,5

394,57
541,62
272
142,35
339,05

4,05
6,18
1,36
1,13
1,26

3,05
5,18
0,36
0,13
0,26

2,90
5,15
0,35
0,13
0,26

-
  



 6- 
3.3. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG PHÁT TRIỂN BƢỞI ĐOAN
HÙNG VÀ HỒNG GIA THANH THEO HƢỚNG SẢN XUẤT HÀNG
HÓA Ở TỈNH PHÚ THỌ
-  M 
Gia Thanh 
 
 


- 
+ : C
  cây
 
.
+ : 


16
.
- : 

 g 
- n: 



- -   
+ 

            

+ T v 
  
+ 
 ,
+             
 .
- N
: 
,  
Thanh, 

Ban
  
, b  n 
.
- 

       





Gia Thanh.
-  


17

              
             
        


3.4. PHÂN TÍCH ĐIỂM MẠNH, ĐIẺM YẾU, CƠ HỘI, THÁCH
THỨC KHI PHÁT TRIỂN BƢỞI ĐOAN HÙNG VÀ HỒNG GIA
THANH THEO HƢỚNG SẢN XUẤT HÀNG HÓA Ở TỈNH PHÚ
THỌ
Bảng 3.6. Ma trận SWOT trong phát triển bƣởi Đoan Hùng,
hồng Gia Thanh ở tỉnh theo hƣớng sản xuất hàng hóa


 


     



   oan Hùng,
ia Thanh.
n

oan Hùng 

oan Hùng,
ia Thanh 
oan Hùng,
ia Thanh 



n, manh mún, thói


   oan Hùng  
ia Thanh 
       


 

        
 - tiêu
.

   
    

     


 phát
     


     
    
   


Chiến lƣợc SO
      
   
 
vùng.    
.



     
   oan Hùng,
ia Thanh 
 

     Gia
.
Chiến lƣợc WO

      

oan Hùng, 
Gia Thanh


      

       
       
oan Hùng, hia Thanh.
.






.

     
Chiến lƣợc ST
     
    



S2, S
 
Chiến lƣợc WT


W1, T3

lý SXKD 
       


18
    




   
    



  


      


       



Chƣơng 4
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN BƢỞI ĐOAN HÙNG
VÀ HỒNG GIA THANH Ở TỈNH PHÚ THỌ THEO HƢỚNG
SẢN XUẤT HÀNG HÓA

4.1. CÁC QUAN ĐIỂM PHÁT TRIỂN BƢỞI ĐOAN HÙNG,
HỒNG GIA THANH Ở TỈNH PHÚ THỌ THEO HƢỚNG SẢN
XUẤT HÀNG HÓA
4.1.1. Phát triển sản xuất bƣởi Đoan Hùng, hồng Gia Thanh cần
bám sát nhu cầu thị trƣờng

Thanh 


4.1.2. Phát triển bƣởi Đoan Hùng, hồng Gia Thanh phải dựa vào lợi

thế so sánh của vùng
C

 

4.1.3. Phát triển bƣởi Đoan Hùng, hồng Gia Thanh đòi hỏi sự kết
hợp ngƣời dân và đầu tƣ của Nhà nƣớc
 
hàng hóa c
        .       
          

4.1.4. Phát triển bƣởi Đoan Hùng, hồng Gia Thanh phải phát triển bền vững





19
4.2. CĂN CỨ VÀ ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN BƢỞI ĐOAN
HÙNG, HỒNG GIA THANH Ở TỈNH PHÚ THỌ THEO HƢỚNG
SẢN XUẤT HÀNG HÓA
4.2.1. Những căn cứ chủ yếu phát triển bƣởi Đoan Hùng, hồng Gia
Thanh ở tỉnh Phú Thọ theo hƣớng sản xuất hàng hóa
-   
  .
- 
 .
- 
 .

4.2.2. Định hƣớng, mục tiêu phát triển bƣởi Đoan Hùng, hồng Gia
Thanh ở tỉnh Phú Thọ theo hƣớng sản xuất hàng hóa
- 

-   

 

- 



4.3. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN BƢỞI ĐOAN HÙNG VÀ HỒNG
GIA THANH Ở TỈNH PHÚ THỌ THEO HƢỚNG SẢN XUẤT
HÀNG HÓA ĐẾN NĂM 2020
4.3.1. Quy hoạch phát triển bƣởi Đoan Hùng và hồng Gia Thanh
theo hƣớng sản xuất hàng hóa trên địa bàn tỉnh Phú Thọ
4.3.1.1. Quy hoạch nguồn lực đất đai của tỉnh Phú Thọ
-


- 

-     

4.3.1.2. Quy hoạch đào tạo nguồn nhân lực cho sản xuất bưởi Đoan
Hùng và hồng Gia Thanh của tỉnh Phú Thọ
-     

20



        

- 

 

4.3.2. Hoàn thiện chính sách đầu tƣ công, dịch vụ công, khuyến nông
và xúc tiến thƣơng mại tạo ra vùng trồng bƣởi Đoan Hùng, hồng
Gia Thanh ở tỉnh Phú Thọ theo hƣớng sản xuất hàng hóa
4.3.2.1. Hoàn thiện chính sách dầu tư công, dịch vụ công
-

- Nâng cao n


- 

4.3.2.2. Coi trọng đầu tư công, khuyến nông và xúc tiến thương mại
        



4.3.3. Giải pháp kỹ thuật sản xuất bƣởi Đoan Hùng và hồng Gia
Thanh ở tỉnh Phú Thọ

   
           






4.3.4. Tổ chức các tác nhân phân phối sản phẩm quả trong phát
triển bƣởi Đoan Hùng, hồng Gia Thanh theo hƣớng sản xuất hàng
hóa tại tỉnh Phú Thọ



21
- 
t  Gia Thanh.
+   

+ Xbuôn ng

-  Nhcác

, bán l

- 

    

4.3.5. Phát triển các hình thức tổ chức sản xuất, liên kết sản xuất-
tiêu thụ bƣởi Đoan Hùng, hồng Gia Thanh ở tỉnh Phú Thọ
-  hình , 
H, 



       
 
- 
+ C 

 .
+  

.
+ 
 nhân  
     
     
 n 
 hàng hóa.
4.3.6. Nhóm giải pháp phát triển ngành hàng bƣởi quả Đoan
Hùng,hồng quả Gia Thanh ở tỉnh Phú Thọ
4.3.6.1.Giải pháp chung để quản lý ngành hàng của tỉnh Phú Thọ

22
-  

- 
nhau, x

- -

4.3.6.2. Giải pháp đối với từng tác nhân ngành hàng bưởi quả Đoan
Hùng, hồng quả Gia Thanh

-     
      


- 

ng

trong ngành hàng.
- 
            



- quy trình VietGap, GlobalGap.
4.3.6.3. Giải pháp về thị trường các yếu tố sản xuất bưởi Đoan Hùng,
hồng Gia Thanh của tỉnh Phú Thọ





4.3.6.4. Giải pháp về thị trường đầu ra cho phát triển sản xuất bưởi
Đoan Hùng, hồng Gia Thanh của tỉnh Phú Thọ




23








4.3.6.5. Giải pháp về hoàn thiện hệ thống giám sát nội bộ và hệ thống giám
sát từ bên ngoài với bưởi Đoan Hùng và hồng Gia Thanh của tỉnh Phú Thọ


c,
             



4.3.7. Hoàn thiện một số chính sách kinh tế vĩ mô nhằm phát triển
sản xuất bƣởi Đoan Hùng, hồng Gia Thanh ở tỉnh Phú Thọ
* 


      






    





        



4.4. KIÊN NGHỊ

