Một số giải pháp trong công tác xây dựng thư viện chuẩn quốc gia ở trường học

A. ĐẶT VẤN ĐỀ.
Trong lịch sử tồn tại của mình, thư viện trường học từ lâu đã khẳng
định được chỗ đứng trong việc giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh
các trường phổ thông. Thư viện trường học là bộ phận khơng thể thiếu trong
việc hình thành mơi trường văn hóa học đường, khơi nguồn và thỏa mãn những
nhu cầu về thông tin, tri thức của thầy cơ giáo và học sinh.
Các thư viện trường học có nguồn tài liệu và trang thiết bị tốt, đi đôi với
đội ngũ cán bộ chuyên nghiệp sẽ hỗ trợ đắc lực trong việc nâng cao nhận thức
về mục tiêu cơ bản của đất nước trong việc xây dựng và phát triển thế hệ cơng
dân tương lai có tri thức, sáng tạo, độc lập và năng động, những người sẽ làm
chủ tương lai trong thế kỷ 21. Đồng thời , thư viện trường học cịn góp phần
nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh, xây dựng
thói quen tự học cho học sinh. Mặt khác, thư viện trường học còn tạo cơ sở từng
bước thay đổi phương pháp dạy và học, xây dựng nếp sống văn hóa cho các
thành viên trong nhà trường, giúp học sinh tự bổ sung kiến thức. Cũng chính ở
thư viện trường học, các em tự rèn luyện tính độc lập, tư duy và thói quen tự
học. Qua các tác phẩm mà các em đã đọc, các em sẽ được tiếp cận với trí tuệ,
cơng sức của các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu văn hóa, giáo dục. Cũng qua
đó, hình thành cho các em tình cảm đúng đắn, giúp các em hiểu thêm về con
người, về đất nước, về cuộc sống,
Đối với các thầy cơ giáo thì thư viện trường học càng có vị trí quan trọng.
Đây là nơi lưu giữ, cung cấp, bổ sung, cập nhật kiến thức để cho những bài
giảng thêm phong phú và sinh động, giúp các thầy cô giáo tiếp cận với những
phương pháp giảng dạy tiên tiến, tích cực. Đây chính là con đường tốt nhất để
nâng cao hiệu quả dạy và học. Các thầy cô giáo sử dụng những tri thức từ sách
báo để hướng dẫn học sinh bổ sung kiến thức mà mình chưa có điều kiện để
trình bày trên lớp. Đây chính là con đường tốt nhất để nâng cao hiệu quả dạy và
học. Qua những buổi sinh hoạt của thư viện, tình cảm giữa thầy và trị thêm gắn
bó, khơng khí trường học trở nên sơi nổi, sống động.

1

Xuất phát từ ý nghĩa đó, trong qua trình triển khai thực hiện công tác xây
dựng thư viện chuẩn tôi đã rút ra được “Một số Giải pháp trong công tác xây
dựng thư viện chuẩn quốc gia ở trường học” để làm đề tài nghiên cứu của
mình. Các biện pháp mà bản thân đưa ra ở đây đã được thực hiện có hiệu quả ở
trường trường tiểu học, góp phần cho việc nâng cao chất lượng dạy và học của
nhà trường ngày càng tốt hơn.

B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN.
Nói đến thư viện trường học, từ lâu chúng ta vẫn hiểu đó là nơi mượn sách
và nghiên cứu tài liệu của giáo viên và học sinh trong nhà trường. Tuy nhiên,
với vị trí quan trọng của thư viện trường học, những năm qua, Đảng và Nhà
nước mà đặc biệt là Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có sự quan tâm đối với cơng tác
thư viện trường học. Ngày 02/01/2003, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành
Quyết định Số 01 về Tiêu chuẩn Thư viện trường phổ thông đưa ra những quy
định, tiêu chuẩn rất cụ thể về cơ sở vật chất, trang thiết bị; về diện tích khơng
gian, tiêu chuẩn tài liệu và các hình thức tổ chức hoạt động , chỉ rõ tầm quan
trọng của thư viện trong trường học
Bên cạnh đó, trong thực tế , các em học sinh tiểu học có nhu cầu đọc sách
rất lớn. Tuy nhiên, do nhận thức của các em còn hạn chế nên khả năng lựa chọn,
phân tích chưa tốt. Nếu thư viện tổ chức cho học sinh tiếp xúc với những cuốn
sách có tư tưởng tốt thì sẽ để lại những ấn tượng tốt đẹp và lâu dài, có tác dụng
tốt trong việc hình thành tư tưởng, tình cảm của các em. Với ý nghĩa là “người
thầy thứ hai” của học sinh, là người bạn dẫn đường của các em, thư viện thực sự
có tác dụng nối tiếp, hoàn thiện việc lên lớp giảng dạy của giáo viên, là “trường
học thứ hai ” của học sinh. Chính điều này sẽ dần hình thành cho các em chí
hướng phấn đấu để đạt được ước mơ trong cuộc đời mình.
Trong những năm gần đây, phong trào xây dựng trường học đạt Chuẩn

quốc gia, thư viện nhà trường đạt chuẩn trong cả nước nói chung và huyện Bá
2


Thước nói riêng đang được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của các cấp ủy đảng,
chính quyền và các trường học. Và trường Tiểu học Thiết ống I cũng là một
trong những trường đang được quan tâm xây dựng thư viện đạt chuẩn.
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN.
1. Đặc diểm tình hình nhà trường.
* Thuận lợi :
Trường tiểu học Thiết ống I – Bá Thước đã được công nhận chuẩn quốc
gia mức độ I vào năm 2000 và được công nhận lại vào năm 2010. Trường ln
đón nhận được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành, sự đồng
tỉnh ủng hộ của nhân dân địa phương cũng như cha mẹ học sinh (HS). Đội ngũ
giáo viên (GV) nhà trường có trình độ chun mơn vững vàng, nhiệt tình, tinh
thần trách nhiệm cao và ln sẵn sàng đổi mới. Cơ sở vật chất của nhà trường
đảm bảo cho dạy học 2 buổi/ ngày và đủ số lượng phòng cũng như diện tích cho
xây dựng thư viện tiên tiến. Thư viện nhà trường đã được xây dựng nhiều năm
nay và có hoạt động. Các em học sinh của nhà trường chăm ngoan, ham học
hỏi, tìm tịi.
Đây chính là những điều kiện hết sức thuận lợi để nhà trường xây dựng
thư viện đạt chuẩn một cách tốt nhất.
* Khó khăn :
Nhà trường rất thiếu kinh nghiệm trong việc xây dựng thư viện chuẩn,
thư viện tiên tiến, xuất sắc. CSVC cũng như các trang thiết bị của thư viện còn
thiếu thốn nhiều ; số lượng tài liệu sách báo trong thư viện cịn ít ; nhân viên làm
cơng tác thư viện chỉ kiêm nhiệm nên nghiệp vụ về thư viện rất hạn chế ; tỷ lệ
bạn đọc đến với thư viện chưa nhiều ; các hoạt động của thư viện nhà trường đã
có, tuy nhiên chưa được thường xuyên và hiệu quả chưa cao.
2. Thực trạng công tác thư viện ở trường Tiểu học Thiết ống I.

2.1. Về cơ sở vật chất.
Bảng 1 :

Phòng thư viện và các trang thiết bị chun dùng:
Sổ lục lục,

Thiết bị

tài liệu

bảng giới

nghe nhìn

(cái)

thiệu sách

Phịng đọc + kho

Giá

Tủ đựng

sách

sách

Chỗ đọc (chỗ)

3


Số lượng

Diện tích

GV

HS

2

1 phịng
35 m
3
2
10
10
0
0
Xét về mặt bằng chung tồn huyện, trong khi rất nhiều trường tiểu học
cịn chưa có phịng để làm thư viện thì trường Tiểu học Thiết ống I cũng đã tạm
đủ điều kiện cho hoạt động của thư viện. Song, đối chiếu với tiêu chuẩn của thư
viện chuẩn thì diện tích phịng đọc, kho sách chưa đủ diện tích (tối thiểu phải
đạt 50 m2) ; tủ, giá sách chưa đạt yêu cầu. Đặc biệt là số chỗ ngồi đọc trong cho
giáo viên và học sinh còn ít, các phương tiện nghe nhìn, trang thiết bị để giới
thiệu sách với bạn đọc chưa có. Điều này địi hỏi nhà trường phải có sự quan
tâm đầu tư, đảm bảo các điều kiện thiết yếu thì hoạt động của thư viện mới đạt
được hiệu quả cao.

2.2. Về sách, báo, tạp chí, bản đồ tranh ảnh giáo dục.
Bảng 2 : Số lượng sách, báo, tạp chí trong thư viện qua một số năm học:
HS
Tổng
Năm học
2009-2010
2010-2011

Tổng

diện

số

số HS

chính

CBGV

343
357

sách

198
172

25
25

SGK

127
158

Sách tham

Tên

Bản đồ,

nghiệp vụ

Số bộ

Sách

khảo

báo,

tranh

tạp chí

ảnh

(loại)
3

4

725
737

Tên

Số

Tên

Số

sách
301
368

bản sách bản
317 1027 2425
497 1364 2633

(tờ)

Qua số liệu trên ta thấy số lượng tài liệu trong thư viện nhà trường có đầy
đủ các chủng loại theo quy định, hàng năm nhà trường đều có nguồn tài liệu bổ
sung thêm.
Tuy nhiên, qua bảng số liệu cũng cho thấy rằng : Số lượng sách giáo khoa
(SGK) chưa đủ để 100% HS thuộc diện chính sách được thuê, mượn sách ; mỗi
đầu sách tham khảo (STK) chưa đủ từ 3 – 5 bản ; số đầu báo theo quy định còn
thiếu ; bản đồ, tranh ảnh chưa đáp ứng được 2 lớp cùng khối có 1 bộ.

2.3. Về nghiệp vụ cơng tác thư viện.
Mặc dù thư viện nhà trường đã phát huy được vai trị của mình trong việc
hỗ trợ cho hoạt động dạy và học của GV và HS, nhưng về nghiệp vụ cơng tác
thư viện cịn hạn chế, các loại hồ sơ theo quy định còn chưa đầy đủ, việc cập
nhật các số liệu chưa kịp thời, thiếu chặt chẽ. Bên cạnh đó, nhân viên làm cơng
4


tác thư viện chỉ kiêm nhiệm (vừa làm Tổng phụ trách Đội vừa kiêm nhiệm thư
viện). Chính vì vậy việc làm kỹ thuật sách, việc mô tả, đăng ký các loại tài liệu
theo quy định thư viện chuẩn còn hết sức lúng túng, thiếu mạng lưới cộng tác
viên để hỗ trợ cho việc xây dựng thư viện.
Đây thực sự là vấn đề hết sức khó khăn của nhà trường trong cơng tác
xây dựng thư viện chuẩn. Điều này địi hỏi phải có những biện pháp cụ thể, tích
cực và đồng bộ với sự chỉ đạo sát sao của nhà trường thì cơng tác xây dựng thư
viện Chuẩn mới thành cơng .
2.4. Hoạt động của thư viện.
Hàng năm, thư viện nhà trường đã đi vào hoạt động tương đối có hiệu quả
trong việc cho thuê, mượn SGK và các tài liệu tham khảo, đã tổ chức được một
số hoạt động nhằm thu hút bạn đọc đến với thư viện cũng như phát động các
phong trào tặng sách, góp sách vào thư viện nhà trường.
Bảng 3 : Bảng thống kê tình hình bạn đọc qua một số năm học:
Số lượt đọc của CBGV
Số lượt đọc của HS
SNV
STK
Báo, tạp chí STN
STK
Báo

2009-2010
250
108
97
925
482
745
2010-2011
286
256
104
1030
557
810
Tuy nhiên qua bảng số liệu ta cũng thấy rằng tỷ lệ bạn đọc đến với thư
viện hạn chế, đặc biệt, tỷ lệ tài liệu tham khảo nhằm mục đích nâng cao, mở
rộng kiến thức cho GV và HS cịn rất ít. Từ thực tế này địi hỏi thư viện nhà
trường phải có những hoạt động thật sự phong phú, đa dang mang tính chất thi
đua mới có tác dụng
thu hút bạn đọc đến với thư viện.
Nhà trường chúng tôi xác định rằng : thuận lợi là cơ bản nhưng khó khăn
khơng phải là ít. Tuy nhiên, với sự quyết tâm cao của ban giám hiệu, của cán bộ,
giáo viên, công nhân viên trong nhà trường, với sự quan tâm giúp đỡ của các
cấp, các ngành, sự đồng tình ủng hộ của các tổ chức đoàn thể, của nhân dân địa
phương và phụ huynh HS nhà trường đã tập trung tăng cường cơ sở vật chất cho
thư viện, nâng cao chất lượng về nghiệp vụ cũng như hoạt động của công tác
thư viện với mục tiêu: Phấn đấu xây dựng nhà trường trở thành môi trường giáo
5

dục tốt nhất, thư viện có điều kiện tốt nhất nhằm phục vụ cho hoạt động dạy và
học của nhà trường, là địa chỉ tin cậy của nhân dân địa phương cũng như phụ
huynh HS, đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp giáo dục trong thời kỳ hội nhập.
III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP TRONG CÔNG TÁC XÂY DỰNG THƯ VIỆN
CHUẨN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC THIẾT ỐNG I - HUYỆN BÁ THƯỚC.
1. Tổ chức tham quan học tập các thư viện chuẩn của huyện bạn.
Vào tháng 10 năm 2011, Phòng Giáo dục & Đào tạo Bá Thước mà trực
tiếp là bộ phận Giáo dục Tiểu học đã tổ chức cho các Trường Chuẩn quốc gia và
Cận chuẩn trong huyện đi tham quan học tập kinh nghiệm về công tác xây dựng
thư viện chuẩn của huyện Thạch Thành – Thanh Hóa.
Để các nhà trường tiếp cận cụ thể hơn về các bước tiến hành xây dựng
thư viện, bộ phận Giáo dục Tiểu học tiếp tục mời chuyên viên của Phòng Giáo
dục & Đào tạo huyện Yên Định về tập huấn cách làm cụ thể trong quy trình làm
nghiệp vụ thư viện như mô tả phân loại sách báo, cách làm hồ sơ, sổ sách…
Đồng thời, Phòng Giáo dục & Đào tạo tiếp tục quan tâm chỉ đạo sát
sao, thường xuyên, liên tục đối với các nhà trường về các nội dung như : việc bố
trí, sắp xếp lại thư viện, quy trình tiến hành làm kỹ thuật sách, tăng cường cơng
tác kiểm tra tiến độ triển khai công tác thư viện các trường học v.v…..
Cách làm trên đã hỗ trợ các nhà trường rất lớn trong những bước đi
đầu tiên khi mà kinh nghiệm xây dựng thư viện của các nhà trường cịn q ít ỏi.
2. Bám sát các văn bản chỉ đạo về công tác xây dựng thư viện.
Các văn bản chỉ đạo về công tác xây dựng thư viện chuẩn là căn cứ pháp
lý để các nhà trường thực hiện đúng theo quy định của việc xây dựng thư viện
chuẩn. Chính vì vậy địi hỏi nhà trường phải nắm vững và bám sát các văn bản
của các cấp.
Cụ thể: - Quyết định số 01/2003/QĐ-BGD&ĐT, ngày 02 tháng 01 năm
2003
của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành quy định tiêu chuẩn thư
viện
6

trường phổ thông;
- Quyết định số 61/1998/QĐ-BGD&ĐT, ngày 6 tháng 11 năm 1998 về việc
ban hành quy chế tổ chức hoạt động thư viện trường phổ thông;
- Công văn số 11185/GDTH, ngày 17 tháng 12 năm 2004 hướng dẫn thực
hiện tiêu chuẩn thư viện trường phổ thông;
- Các văn bản chỉ đạo về công tác xây dựng thư viện chuẩn của Phòng
GD&ĐT Bá Thước.
Căn cứ vào nội dung cụ thể của các văn bản, nhà trường đã tiến hành
xây dựng kế hoạch phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường cũng như địa
phương.
3. Tăng cường cơ sở vật chất của thư viện:
Được sự quan tâm đầu tư của nhà nước cùng với việc làm tốt công tác
xã hội hóa giáo dục, sự năng động, sáng tạo trong cơng tác quản lý nên trong
những năm qua, cơ sở vật chất của nhà trường ngày càng khang trang theo
hướng chuẩn hóa. Khn viên nhà trường ln xanh – sạch – đẹp – thân thiện có
tác dụng nâng cao chất lượng dạy và học. Đây chính là điều kiện quan trọng đầu
tiên để xây dựng thư viện chuẩn. Nhà trường chúng tôi đã chỉ đạo công tác xây
dựng cơ sở vật chất của thư viện cụ thể như sau:
3.1. Xây dựng phòng đọc:
Thư viện được đặt ở nơi thuận tiện, trung tâm của nhà trường để thuận
lợi cho việc tổ chức các hoạt động. Nhà trường đã dành 2 phòng với diện tích
90m2, bao gồm phịng đọc 60m2 được chia thành 2 khu vực: khu vực đọc của
giáo viên và khu vực đọc của học sinh. Phòng đọc được trang bị đầy đủ ánh
sáng, quạt… đảm bảo mát về mùa hè, ấm về mùa đơng.
Đồng thời tiến hành trang trí phịng đọc theo quy định chung của thư
viện chuẩn theo hướng thân thiện, như có bảng giới thiệu sách, nội quy thư viện,
biểu đồ phát triển bạn đọc, các câu khẩu hiệu, tranh ảnh…
3.2. Đầu tư trang thiết bị chuyên dùng:

Sau khi xây dựng kế hoạch xây dựng thư viện chuẩn, việc quan tâm
đầu tiên của nhà trường là mua sắm, bổ sung thêm các trang thiết bị chuyên
7


dùng. Bằng nguồn kinh phí như : tiết kiệm chi thường xuyên hàng tháng của nhà
trường, tham mưu cho chính quyền địa phương hỗ trợ thêm trang thiết bị cho
Thư viện theo nghiệp vụ quản lý thư viện nhằm phù hợp với xu thế phát triển
chung. Cụ thể:
- Giá sách: đóng mới, bổ sung thêm 6 giá sách.
- Tủ đựng tài liệu: 02 cái. 01 tủ làm việc và thư. 01 tủ đựng sách pháp
luật.
- Bàn đọc của học sinh: 18 bộ với 36 chỗ ngồi.
- Bàn đọc giáo viên: 10 bộ với 20 chỗ ngồi.
- Sổ mục lục, bảng giới thiệu sách: nhằm giúp cho cán bộ giáo viên và
học sinh trong việc mượn sách một cách nhanh chóng, thuận tiện.
- 01 ti vi phục vụ cho việc nghe nhìn của học sinh, 01 máy tính hịa
mạng phục vụ cho công tác quản lý của thủ thư , đồng thời giúp cho việc tìm
kiếm thơng tin của cán bộ giáo viên.
3.3. Xây dựng kho sách đáp ứng yêu cầu:
Kho sách của nhà trường là phòng kiên cố, cao ráo với diện tích 30m 2,
các ấn phẩm, tài liệu, sách báo… được sắp xếp một cách khoa học và bảo quản
tốt. Sách được chia làm 3 bộ phận:
- Sách giáo khoa: bao gồm sách bài học và sách bài tập, nhà trường xây
dựng tủ sách giáo khoa dùng chung, đảm bảo 100% học sinh thuộc diện chính
sách được mượn.
- Sách nghiệp vụ của giáo viên: sách nghiệp vụ của giáo viên bao gồm
các văn bản nghị quyết của Đảng, văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước,
của ngành, các tài liệu hướng dẫn phù hợp với bậc Tiểu học và nghiệp vụ quản
lý của nhà trường. Đảm bảo mỗi tên sách nghiệp vụ trong thư viện nhà

trường có 1 bản
bản/giáo viên và 3 bản lưu tại Thư viện.
- Sách tham khảo bao gồm các sách công cụ, tra cứu như từ điển, tác
phẩm kinh điển (mố tên sách có từ 3 bản trở lên). Sách tham khảo của các môn

8


học, sách mở rộng kiến thức, sách truyện thiếu nhi… mỗi tên sách có từ 3 – 5
bản.
3.4. Báo, tạp chí, bản đồ, tranh ảnh giáo dục, băng đĩa giáo khoa:
- Báo, tạp chí: Thư viện nhà trường đã có báo Nhân dân, Giáo dục &
thời đại, báo Thanh hóa, Thiếu nhi dân tộc, tạp chí Giáo dục Tiểu học, báo
Măng non và được đặt mua định kỳ đáp ứng nhu cầu cập nhật thông tin cho giáo
viên và học sinh.
- Bản đồ, tranh ảnh, băng đĩa: đảm bảo đủ các loại do nhà xuất bản
Giáo dục và đào tạo sản xuất và phát hành. Mỗi loại được tính tối thiểu 2 lớp
cùng khối/bản.
Hàng năm, nhà trường đã đầu tư khoản kinh phí hơn 9 triệu đồng để bổ
sung thêm các tài liệu cũng như sách, báo.
4. Về nghiệp vụ thư viện.
Chỉ đạo nghiệp vụ thư viện là một nội dung tương đối phức tạp, đòi hỏi
người hiệu trưởng phải hiểu biết về nghiệp vụ thư viện, trên cơ sở đó chỉ đạo
cán bộ phụ trách thư viện thực hiện đúng yêu cầu về nghiệp vụ của công tác thư
viện. Đồng thời cần có biện pháp kiểm tra việc thực hiện để điều chỉnh kịp thời.
Xác định được tầm quan trọng đó, trong thời gian qua nhà trường
chúng tơi đã tién hành với các biện pháp sau:
4.1. Mô tả, phân loại, làm kỹ thuật sách.
Sách trong thư viện phải được phân loại, mô tả và đánh số cá biệt
riêng. Cách đánh số cá biệt thực hiện theo đúng nghiệp vụ thư viện.

Thư viện phải có hai loại dấu : Dấu chữ “M” và dấu “Thư viện”.
Mỗi bản sách được đóng dấu ở 3 trang. Trang bìa sách đóng dấu “M” và ghi tên
loại sách và số cá biệt của cuốn sách. Trang tên sách và trang 17 đóng dấu “Thư
viện” đều có cách ghi giống nhau, đó là : ghi năm nhập vào kho thư viện /số
đăng ký cá biệt. Mỗi loại sách lại được đánh một số cá biệt riêng theo quy định
của nghiệp vụ thư viện.

9


Từng loại sách phải được sắp xếp riêng trên từng giá khác nhau. Nếu
số lượng sách trong thư viện lớn thì phải có dấu hiệu chỉ dẫn để thuận tiện cho
việc mượn, kiểm kê, bảo quản sách, có thể đánh số lần lượt theo thứ tự khoảng
cách từ 50 – 100 – 150 – 200 - 250 v.v…. giúp cho việc cho mượn sách theo
số đăng ký cá biệt được dễ dàng, nhanh chóng.
4.2. Đăng ký, sắp xếp theo đúng nghiệp vụ thư viện.
Muốn quản lý tốt thư viện, từng ấn phẩm phải được đăng ký, vào sổ tài
sản của nhà trường để theo dõi và kiểm kê, dựa vào sổ đăng ký của thư viện
chúng ta có thể biết được số lượng từng loại sách, báo, tạp chí, tranh ảnh, băng
đĩa giáo khoa; biết được tổng kinh phí của thư viện. Đồng thời cũng biết được
chất lượng sách báo trong kho, trên cơ sở đó định ra phương hướng phục vụ và
nâng cao ý thức trách nhiệm cho GV và HS trong trường về công tác bảo quản
sách và cơng tác thư viện.
Chính vì vậy, nhà trường chúng tơi đã mua đầy đủ các loại sổ sách theo
quy định. Ngồi ra mỗi loại sổ lại có phương pháp đăng ký riêng theo yêu cầu
nghiệp vụ thư viện, đó là :
- Sổ đăng ký tổng quát : Sổ đăng ký tổng quát được cập nhật trong cả
năm học, bắt đầu từ tháng 8 của năm trước và sẽ được tổng hợp, chốt sổ vào
tháng 6 của năm sau (tức là cuối mỗi năm học). Bất kỳ một lại ấn phẩm nào khi
nhập vào thư viện đều phải vào sổ này đầu tiên. Khi vào sổ phải ghi đầy đủ các

thông tin từ ngày nhập sách vào kho, đến số lượng sách báo, số tiền, nguồn cung
cấp, đồng thời phải phân loại số lượng từng loại sách như SGK, SNV, STK …..
- Sổ đăng ký sách giáo khoa: Sổ này dùng để đăng ký tồn bộ SGK có
trong thư viện. SGK được sắp xếp vào giá để sách riêng, có ghi biển chỉ dẫn
sách của từng khối lớp nhằm tiện lợi trong việc cho mượn sách.
- Sổ đăng ký cá biệt. Gồm 3 quyển: Sổ đăng ký sách nghiệp vụ, đăng
ký sách tham khảo, đăng ký sách thiếu nhi. Cách làm các loại sổ này phải đầy đủ
10 cột theo quy định của nghiệp vụ thư viện.
- Sổ mượn sách của GV và HS.
- Sổ thống kê bạn đọc.
10


- Sổ theo dõi lượt đọc của GV, HS.
Yêu cầu của việc đăng ký sách, báo rất chặt chẽ, sổ đăng ký phải thống
nhất, khi vào sổ phải viết sạch sẽ, rõ ràng, khơng nhầm lẫn; khi tẩy xóa phải báo
với cán bộ phụ trách thư viện và phải đóng dấu thư viện vào chỗ tẩy xóa. SGK
cho mượn phải vào sổ riêng, khi đăng ký phải đối chiếu với chứng từ, nếu khác
nhau phải báo cáo với phụ trách và lập biên bản giải quyết.
4.3. Xây dựng mục lục thư viện.
Tùy theo quy mô của thư viện từng nhà trường để xây dựng mục lục
thư viện. Việc xây dựng mục lục có thể chia theo hai loại: mục lục phân loại và
mục lục chữ cái.
Đối với thư viện trường tiểu học Thiết ống I, chúng tôi biên soạn theo
mục lục chữ cái. Mỗi loại sách đều được sắp xếp theo vần a – b. Việc xây dựng
mục lục theo bảng chữ cái có tác dụng giúp bạn đọc dễ dàng chọn được cuốn
sách cần tìm một cách dễ dàng.
Ví dụ : Khi tìm cuốn sách “Bác Hồ với thiếu nhi”, bạn đọc chỉ cần tìm
phần chữ cái âm B trong mục lục, cuốn sách có trong thư viện hay khơng sẽ tìm
thấy rất nhanh chóng.

Mỗi loại sách được biên soạn thành từng loại mục lục khác nhau. Tối
thiểu trong thư viện phải có ít nhất ba quyển : mục lục sách nghiệp vụ, mục lục
STK, mục lục STN. Có bảng hướng dẫn sử dụng mục lục một cách cụ thể, dễ
hiểu, ngắn gọn, thuận lợi trong việc tìm kiếm.
4.4. Biên soạn thư mục phục vụ giảng dạy và học tập.
Thư mục sách được biên soạn theo từng môn học, hoặc có thể theo chủ
đề, chủ điểm gắn với chủ điểm trong trường học. Hàng năm cán bộ làm công tác
thư viện phải tổ chức biên soạn được từ 2 đến 3 thư mục phục vụ cho việc giảng
dạy và học tập. Thư mục phải thể hiện được một cách khái quát nội dung những
cuốn sách đang đề cập đến, cách thức trình bày ngắn gọn, cơ đọng, dễ hiểu và có
sức thu hút bạn đọc.
Trong năm học vừa qua thư viện trường tiểu học Thiết ống I chúng tôi
đã tập hợp sách để hình thành nhiều thư mục giới thiệu sách theo chủ đề, cụ thể
11


là thư mục "Tâm tình nhà giáo" được ra mắt bạn đọc nhân dịp kỷ niệm 30 năm
ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11/2013; hoặc để hưởng ứng cuộc vận động "Học
tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", Thư viện cũng đã tập hợp
sách và tài liệu để xây dựng "Thư mục về Bác Hồ", cùng với các Thư mục phục
vụ cho các chuyên đề của chuyên mơn như : Tốn , Tiếng Việt, thư mục Giáo
dục đạo đức cho học sinh Tiểu học . … Đây là một trong những hình thức tuyên
truyền giới thiệu sách và tài liệu cho bạn đọc đạt hiệu quả cao nhất về mặt số
lượng cũng như chất lượng.
4.5. Xây dựng nội quy thư viện.
Để thư viện hoạt động có hiệu quả, nề nếp, khoa học giúp bạn đọc đều
tuân thủ theo quy định chung thì phải có nội quy thư viện. Khi xây dựng nội quy
thư viện, nhà trường chúng tôi đã căn cứ vào các văn bản pháp quy về công tác
thư viện, vào điều kiện cụ thể của nhà trường để xây dựng một cách phù hợp
nhất. Nội quy xây dựng phải đảm bảo các yêu cầu, đó là : các tiêu chí phải rõ

ràng, cụ thể, dễ thực hiện, những quy định không trái với văn bản, có tính khả
thi. Đồng thời nội quy mang tính giáo dục các em học sinh ý thức giữ gìn, bảo
vệ thư viện.
Sau khi xây dựng xong nội quy, trước khi ban hành, chúng tôi đã tiến
hành phổ biến để cán bộ GV, học sinh của nhà trường nắm rõ và tổ chức thực
hiện. Nội quy được dán ở cửa thư viện để mọi người có ý thức thực hiện tốt. Có
như vậy mới hình thành nề nếp sinh hoạt, thói quen văn hóa thư viện cho cán bộ
GV, nhân viên, học sinh, hạn chế được những việc làm tùy tiện.
5. Công tác tổ chức và hoạt động của thư viện.
Xây dựng thư viện chuẩn là việc làm khơng những địi hỏi tập trung
nhiều cơng sức mà cịn phải tập trung sự đầu tư về kinh phí, về vật chất. Như
vậy, việc xây dựng thư viện chuẩn, thư viện tiên tiến, xuất sắc không phải là dễ.
Tuy nhiên để thư viện đi vào hoạt động một cách thường xuyên, có hiệu quả,
khơng bị lãng phí cơng sức, tiền của quả là một vấn đề không dễ chút nào.
5.1. Công tác tổ chức thư viện.

12


Vào đầu năm học, nhà trường đã thành lập tổ cơng tác thư viện, do
đồng chí hiệu trưởng làm tổ trưởng trực tiếp chỉ đạo hoạt động của thư viện. Cán
bộ phụ trách thư viện của nhà trường khơng có chun mơn về thư viện, chính
vì vậy nhà trường đã hợp đồng một nhân viên có nghiệp vụ về cơng tác thư viện.
Đồng thời, các thành viên của tổ công tác thư viện bao gồm: Đại diện
các tổ chuyên môn, tổ văn phòng, đại diện HS các khối lớp. Số lượng của tổ
công tác nhà trường chúng tôi gồm 11 thành viên. Số lượng này tùy theo tình
hình thực tế về yêu cầu công tác thư viện của mỗi nhà trường.
Ngoài ra, để xây dựng mạng lưới cộng tác viên hỗ trợ về công tác thư
viện trong việc làm kỹ thuật sách, kiểm kê sách, hay các phong trào vận động
quyên góp sách, ngày hội sách, v.v…. nhà trường đã chọn mỗi lớp 1 học sinh

năng nổ, nhiệt tình, có năng lực làm công tác viên. Thực tế, trong quá trình xây
dựng thư viện chuẩn vừa qua của nhà trường chúng tơi, đội ngũ cộng tác viên đã
có nhiều đóng góp cho sự thành cơng của thư viện nhà trường.
5.2. Hoạt động của thư viện.
Công tác thư viện trong trường tiểu học phải đáp ứng được yêu cầu
nâng cao chất lượng dạy và học, nhằm đạt được mục tiêu của giáo dục tiểu học,
vì thế cơng tác thư viện khơng chỉ dừng lại ở chỗ “Nhà to, kho rộng, sách nhiều,
phương tiện kỹ thuật hiện đại” mà điều quan trọng hơn là thư viện phải được tổ
chức hoạt động, khai thác, sử dụng có hiệu quả, có nghĩa là phải thu hút được
nhiều GV và HS đến với thư viện.
5.1.1. Cung ứng sách, báo, tạp chí.
Cung ứng sách báo là hoạt động hết sức cần thiết và quan trọng trong
trường tiểu học, bởi vì học sinh tiểu học cịn nhỏ tuổi, việc lựa chọn các loại
sách phù hợp với việc học tập kiến thức cơ bản cũng như nâng thì cần phải có sự
hướng dẫn của nhà trường về mua SGK, tài liệu tham khảo trong điều kiện thị
trường sách đa dạng và rất phức tạp như hiện nay. Đồng thời, cung ứng sách,
báo, tạp chí của thư viện nhằm giúp GV cập nhật thơng tin, nâng cao trình độ
chun môn nghiệp vụ, tư tưởng đội ngũ cán bộ GV.

13


Bên cạnh đó, đối với HS trường chúng tơi, đã số là HS dân tộc thiểu
số,
điều kiện kinh tế gia đình các em cịn rất nhiều khó khăn, sự quan tâm đến sách
vở, sự đầu tư cho con cái học hành của phụ huynh cịn rất hạn chế. Chính vì vậy
việc cung ứng sách, báo cho thư viện để các em được mượn là một việc làm hết
sức cần thiết và có ý nghĩa.
Xác định được tầm quan trọng đó, trong thời gian qua chúng tôi đã
cung ứng tài liệu sách báo bằng các nguồn như :

- Tiếp nhận sách giáo khoa, sách truyện thiếu nhi do dự án tài trợ các
huyện nghèo theo chương trình 30a của Chính phủ.
- Trong năm học 2012-2013, nhà trường đã đầu tư mua bổ sung tài
liệu sách tham khảo về các môn học, các loại báo, tạp chí … với tổng trị giá gần
mười triệu đồng.
- Hàng năm, nhà trường đều phát động phong trào “Góp một cuốn sách
quý để đọc 100 cuốn sách hay”, phong trào “Góp sách cũ tặng bạn nghèo” trong
toàn trường, được từ 800 đến 1000 cuốn sách.
- Tuyên truyền rộng rãi đến cha mẹ học sinh, các cá nhân hảo tâm cho
tặng sách cho thư viện.
5.2.2. Giới thiệu tuyên truyền sách, báo.
Việc giới thiệu sách, báo là công việc cần thiết phải làm đối với thư
viện. Đối với trường tiểu học thì việc giới thiệu sách báo là điều cực kỳ quan
trọng bởi vì, nó có tác dụng định hướng ban đầu cho các em biết cách chọn và
đọc sách. Hiện nay, sách báo rất phòng phú, HS và cha mẹ HS cần biết sử dụng
như thế nào cho phù hợp. Đồng thời việc tuyên truyền, giới thiệu sách còn giúp
bạn đọc biết, nhằm thu hút HS và GV đến với thư viện.
Trong thời gian qua, thư viện nhà trường chúng tôi thường giới thiệu
sách thông qua các hình thức như : nói chuyện dưới cờ về sách theo chủ điểm
tháng, tin vắn về sách trên bảng tin, kết hợp với việc hình thành các thư mục
theo chủ đề của năm học hoặc theo nhóm kiến thức các mơn học như Tốn,
Tiếng Vệt, Đạo đức v..v… Qua các hình thức như vậy, việc thơng tin tun
14


truyền sách đến độc giả trong trường cũng đã có được những thành công nhất
định. Nhiều thầy cô giáo tâm huyết với sách và các em học sinh say mê sách đã
tìm đến thư viện để có cho mình những trang chữ đầy ý nghĩa.
Năm học 202-2013, Thư viện đã có ý tưởng mới mẻ và đã thực hiện
nhằm nâng cao tác dụng tuyên truyền giới thiệu sách. Đó là hình thành nhóm

“Tun truyền giới thiệu sách” của thầy cơ giáo và các em học sinh. Nhóm
"Tuyên truyền giới thiệu sách" của nhà trường đã có nhiều hoạt động tích cực và
bổ ích. “Trang sách hồng” được đặt ở tiền sảnh của nhà trường là nơi đăng tải
các bài giới thiệu sách của giáo viên và các em học sinh nhằm giới thiệu những
tác phẩm hay mà các em đã đọc ở thư viện. Rất nhiều bài viết ở nơi này đã thực
sự lôi cuốn bạn đọc đến với tác phẩm.
Vào buổi chào cờ đầu tiên sau Tết Nguyên Đán, Thư viện và nhóm
sách đã phát động và tổ chức "Ngày hội tặng sách đầu xuân". Nhóm tuyên
truyền sách đã huy động sách từ các thành viên và nhận được nhiều sự ủng hộ từ
phía các thầy cơ và các bạn học sinh trong toàn trường, đã thành lập được “Tủ
sách của em” đặt tại phòng đọc để phục vụ cho việc đọc tại chỗ trong các giờ
giải lao.

Ngoài ra, nhóm tuyên truyền giới thiệu sách cùng Thư viện nhà

trường cịn có nhiều hoạt động khác như:
- Giới thiệu sách thơng qua hoạt động ngồi giờ lên lớp : Thơng qua các
buổi hoạt động ngoài giờ lên lớp, các buổi sinh hoạt Đội để giới thiệu sách. Cán
bộ phụ trách thư viện chuẩn bị nội dung bài giới thiệu, xen kẽ giữa nội dung sinh
hoạt Đội sẽ lồng ghép phần giới thiệu sách.
- Giới thiệu thông qua các buổi chào cờ đầu tuần : Nội dung giới thiệu phải
ngắn gọn, từ ngữ gần gũi, dễ hiểu và có tác dụng thu hút đối với học sinh tiểu
học.
Hình thức này chúng tôi thường áp dụng để điểm sách, giới thiệu sách mới
nhập về, nêu gương tốt trong phong trào đọc sách và làm theo sách của nhà
trường.
- Thông qua các cuộc họp : Như họp cán bộ GV nhà trường, qua hội nghị
cha mẹ HS, qua sơ kết, tổng kết các đợt thi đua, tổng kết năm học….
15

5.2.3. Định hướng văn hoá đọc cho học sinh.
Văn hoá đọc luôn là một nét đẹp của đời sống văn hố xã hội, góp
phần xác định và tơn vinh các giá trị tinh thần, là thước đo trình độ dân trí, đồng
thời là cơng cụ hữu hiệu để bồi đắp và nâng đỡ tâm hồn. Hiện nay, văn hoá đọc
đang bị chèn ép bởi sự phát triển như vũ bão của cơng nghệ thơng tin và các
phương tiện nghe nhìn khác. Để chạy theo kinh tế thị trường khó tránh khỏi việc
xuất hiện tràn lan các ấn phẩm giật gân, câu khách, kém chất lượng… Muốn bảo
vệ và nâng cao văn hoá đọc phải biết cách làm cho người đọc biết đến sách, cảm
thụ đúng cái hay, cái đẹp của tác phẩm và đón nhận chúng một cách tự giác
nhất. Vì vậy, thư viện nhà trường chúng tơi ln chú ý đến công tác tuyên
truyền, giới thiệu sách báo và khơng ngừng tìm tịi, phát triển thêm nhiều hình
thức tun truyền sinh động, hấp dẫn mới nhằm đưa sách báo đến với bạn đọc,
góp phần tích cực trong việc chấn hưng văn hố đọc trong nhà trường nói riêng
và cộng đồng nói chung.
Thấy được vị trí đặc biệt quan trọng đó, trong thời gian qua nhà trường
chúng tơi đã quan tâm xây dựng thư viện trở thành môi trường thuận lợi để HS
được tiếp xúc với sách, báo, hình thành thói quen văn hóa lành mạnh, góp phần
phát triển nhân sách tốt đẹp cho HS. Cụ thể là :
- Xây dựng chương trình và lịch đọc sách cụ thể cho từng lớp.
Do điều kiện HS đông, nên nhà trường chúng tôi phân lịch đọc cho mỗi lớp
từ 1 – 2 lần đọc / 1 tuần. Hình thức tổ chức cho từng khối lớp cũng có sự khác
nhau.
Ví dụ : + Đối với HS lớp Một, do khả năng đọc của các em còn hạn chế
nên trong học kỳ I, nhà trường chỉ tổ chức cho các em xem băng đĩa về giáo
khoa. Sang học kỳ II mới tổ chức cho các em đọc các truyện tranh có nội dung
đơn giản, nhiều kênh hình, kênh chữ ít.
+ Với HS lớp Hai thường tổ chức cho các em đọc sách tập thể, tức là cử
đại diện đọc tốt của lớp để đọc cho các bạn cùng nghe, kết hợp xen kẽ với đọc
cá nhân.

16


+ Với HS các lớp Ba, lớp Bốn, lớp Năm : Tổ chức cho các em đọc cá
nhân, đọc hiểu là chính, bởi vì các em đã có khả năng hiểu được nội dung
chuyện, đã có những cảm thụ ban đầu về tác phẩm các em đọc.
- Định hướng đọc cho HS: Khi HS tìm mượn sách, cán bộ phụ trách thư
viện phải định hướng cho các em những loại sách nào phục vụ cho chương trình
học tập thiết thực nhất cho HS, nhằm trách việc các em chọn sách theo cảm tính,
những loại sách khơng phù hợp với trình độ từng khối lớp.
5.2.4. Cho mượn sách.
Thời gian ở trường của HS có thể khơng đủ nhiều để các em có thể đọc
được những cuốn sách có nội dung dài, hoặc thiếu thời gian để giải các bài toán,
bài văn. Vì vậy nhà trường cần làm tốt cơng tác cho HS mượn sách về nhà.
Để phục vụ tốt hoạt động cho mượn sách, cán bộ phụ trách thư viện phải
thực hiện nghiêm túc và yêu cầu mọi người cùng thực hiện đúng các quy định
sau :
- Phải có thẻ thư viện để mượn sách và theo dõi bạn đọc.
- Có bảng thông báo các loại sách cho mượn về nhà.
- Ghi chép sổ mượn, trả sách phải đầy đủ các thông tin.
- Quy định rõ thời gian mượn, trả sách : Sách mượn về nhà không quá một
tuần
phải trả lại cho thư viện.
- Thông qua các cuộc thi kể chuyện theo sách, thi đọc sách….để đánh giá hiệu
quả việc sử dụng sách mượn ở nhà của HS.
5.3. Tổ chức tốt các hội thi.
Nhằm thu hút bạn đọc đến với thư viện, để khai thác thư viện một cách có
hiệu quả phục vụ đắc lực cho cho hoạt động giảng dạy, nâng cao chất lượng giáo
dục toàn diện, thư viện nhà trường cần tổ chức nhiều hoạt động phong phú, bổ

ích đối với GV và HS, đặc biệt là đối với HS.
Xác định được vị trí quan trọng đó, trong năm học vừa qua nhà trường
chúng tôi đã tổ chức các hoạt động sau :

17


- Thi vui đọc sách theo khối lớp: Thư viện đã kết hợp với các buổi sinh hoạt
ngoài
giờ lên lớp của các khối để tổ chức cho HS từng khối thi đọc sách có trong thư
viện.
- Thi đọc tiếp sức: Mỗi lớp có thể cử từ 3 đến 5 bạn đọc tiếp sức một câu
chuyện. Kết thúc mỗi lượt đọc có sự đánh giá, nhận xét của mọi người.
- Thi đọc diễn cảm : Đây là hình thực luyện đọc nâng cao cho HS. Các câu
truyện được chọn đọc là những văn bản đòi hỏi người đọc phải biết thay đổi ngữ
điệu, thể hiện được các vai nhân vật, đọc với giọng truyền cảm. Chính vì vậy mà
các lớp phải cử đại diện đọc tốt nhất của lớp để thi hình thức này.
- Thi kể chuyện theo sách :
Theo thơng lệ mỗi năm một lần, nhà trường chúng tôi thường tổ chức các
cuộc thi “Học sinh kể chuyện theo sách”. Cuộc thi này được đông đảo giáo viên
hưởng ứng và tham gia, việc tổ chức cuộc thi đã tạo nên sự chuyển biến trong
nhận thức cũng như hành động của cán bộ GV và HS đối với thư viện trường
học.
Hình thức này được tổ chức theo các chủ đề như : chủ đề về tình bạn ;
tình thầy trị ; hoặc chủ đề về Bác Hồ, về anh bộ đội v.v
- Mở “Ngày hội sách” :
Hình thức mở “Ngày hội sách” là hình thức giới thiệu sách tương đối
hấp dẫn không những đối với cán bộ GV, HS mà trường mà cịn có tác dụng thu
hút cả cha mẹ HS cùng tham gia vào ngày hội này. Đây cũng chính là một hình
thức góp sách vào thư viện một cách hiệu quả nhất.

Cách làm : - Mỗi năm nhà trường tổ chức 1 lần vào dịp 26/3.
- Nhà trường dành riêng một phòng để trưng bày sách. Sách được trưng
bày theo khối, từ khối lớp Một đến khối lớp Năm.
- Thành phần tham gia ngày hội: Gồm toàn thể cán bộ GV, nhân viên, HS
nhà
trường. Mời đại diện cha mẹ HS, đại diện lãnh đạo địa phương phụ trách lĩnh
vực
18


văn hóa xã hội.
- Nội dung thi: HS trưng bày tồn bộ số sách của khối có được, sau đó giới
thiệu về: số lượng sách góp, nguồn cung cấp, cách sắp xếp sách, đồng thời giới
thiệu được một số cuốn sách hay, tiêu biểu của khối.
- Nhà trường tổ chức chấm điểm thi đua giữa các khối.
6. Thực hiện xã hội hóa cơng tác thư viện.
Việc xây dựng thư viện là nhiệm vụ của mỗi nhà trường, song chúng ta
cũng cần phối hợp với cá cơ quan, tổ chức chính trị, kinh tế, xã hội để xây dựng
thư viện nhằm đáp ứng yêu cầu giáo dục toàn diện của nhà trường.
Về nội dung này, nhà trường chúng tôi đã tiến hành như sau :
- Hiệu trưởng nhà trường có kế hoạch chỉ đạo cán bộ phụ trách công tác thư
viện lập chương trình hoạt động theo từng tuần, từng tháng, trong cả năm học,
kế hoạch đầu tư kinh phí để bổ sung nguồn tài liệu cho thư viện. Báo cáo với
hiệu trưởng kế hoạch này để nhà trường sử dụng ngân sách, quỹ thư viện theo
đúng nguyên tắc quy định.
- Tiếp theo, nhà trường tiến hành xây dựng kế hoạch bảo dưỡng, tu sửa, bổ
sung cơ sở vật chất cho thư viện, làm cho thư viện ngày càng phong phú, hoạt
động có chất lượng, phục vụ tốt cho hoạt động dạy học, hoạt động giáo dục của
nhà trường.
- Hiệu trưởng tham mưu với các cấp quản lý, chính quyền địa phương để lựa

chọn các cơng việc có thể phối hợp, tác động về mặt nhận thức, mời đại diện các
tổ chức này tham gia các đợt triển lãm sách, mở ngày hội sách… của nhà trường
để tranh thủ sự hộ của họ với thư viện nhà trường.
- Mặt khác, chúng tôi đã phối hợp với ban đại diện cha mẹ HS để dựng thêm
tủ sách cho thư viện.
* Kết quả : Từ cách làm trên, trong năm học 2012-2013 thư viện nhà
trường đã xây dựng được một tủ sách gọi là “Tủ sách cộng đồng”. Tủ sách này
do một số cán bộ xã Thiết ống tâm huyết với giáo dục, cha mẹ HS nhà trường,
một số cá nhân đóng góp với số lượng là 674 bản sách các loại như sách pháp
luật, các chế độ chính sách của Đảng, nhà nước, lịch sử địa phương, sách về
19


chăm sức khỏe v.v…. trong đó riêng bác sĩ - thầy thuốc ưu tú Trương Thị Màu
(Giám đốc bệnh viện Bá Thước) đã tặng thư viện được 100 bản sách quý; Hội
cha mẹ học sinh nhà trường tặng 400 bản ; đ/c Phạm Xuân Nương - Thường trực
Đảng uỷ xã Thiết ống tặng 50 bản .v.v…
7. Công tác bảo quản thư viện.
Thư viện là nơi có nhiều sách báo, trong khi đó điều kiện cơ sở vật
chất của nhiều nhà trường còn hạn chế làm ảnh hưởng đến tuổi thọ và việc phát
huy hiệu quả của các ấn phẩm. Vì thế nhà trường cần phải quan tâm đến công
tác bảo quản thư viện thường xuyên với những nội dung cụ thể như :
- Thường xuyên chống mối mọt, ẩm mốc làm hư hỏng sách.
- Nhà trường cần phải trang bị phương tiện cứu hỏa như nước, bình xịt kịp
thời ứng phó khi khơng may có hỏa hoạn xảy ra.
- Tiến hành vệ sinh kho sách hàng tuần theo lịch cụ thể.
- Tổ chức đóng gáy lại các cuốn sách quý để sử dụng được lâu dài.
- Thường xuyên tổ chức công tác kiểm kê kho sách nhằm để thống kế chính
xác số lượng các ấn phẩm trong thư viện, các trang thiết bị phục vụ thư viện.
Việc bảo quản thư viện nhà trường không chỉ riêng trách nhiệm của cán bộ

phụ trách thư viện mà là trách nhiệm của toàn thể cán bộ GV, HS nhà trường.
Chính vì vậy mà nhà trường cần làm tốt công tác tuyên truyền để mọi người
thấy rõ được trách nhiệm của mình trong cơng tác bảo quản thư viện.
8. Thường xuyên thực hiện tốt cơng tác kiểm tra, kiểm kê theo quy định.
Mục đích của công tác kiểm tra, kiểm kê nhằm phát hiện trang thiết bị ,
sách báo hư hỏng để kịp thời tu sửa, bổ sung, phát hiện việc thực hiện nội quy
thư viện để điều chỉnh kịp thời, làm cho hoạt động của thư viện nhà trường ngày
càng đáp ứng được yêu cầu đổi mới của giáo dục phổ thông, đặc biệt phục vụ tốt
cho việc thực thi chương trình giáo dục tiểu học.
Hiệu trưởng cần yêu cầu cán bộ phụ trách công tác thư viện thực hiện
đúng chế độ báo cáo theo từng học kỳ và cuối năm học.
Thực hiện công tác kiểm tra, kiểm kê một cách khoa học, đúng quy
định của công tác kiểm tra, kiểm kê và xử lý kịp thời các tình huống nếu có. Có
20


thể kết hợp kiểm tra định kỳ với kiểm tra đột xuất để có kết quả khách quan và
tốt hơn. Khi thay đổi người phụ trách, nhà trường phải tổ chức kiểm kê, bàn giao
đầy đủ.
9. Nâng cao nghiệp vụ quản lý thư viện cho cán bộ phụ trách thư viện.
Do trình độ của cán bộ phụ trách thư viện cịn nhiều hạn chế, khơng
được đào tạo theo chun mơn thư viện. Trong khi đó, u cầu của cơng tác thư
viện ngày càng cao. Chính vì vậy, hiệu trưởng cần chủ động có những biện cụ
thể, tạo điều kiện để cán bộ phụ trách thư viện hồn thành tốt cơng việc, khắc
phục điều kiện khó khăn của trường mình. Cụ thể là :
- Nhà trường chúng tôi hợp đồng một nhân viên thư viện có nghiệp vụ về
cơng tác thư viện, ln tạo điều để cán bộ thư viện hồn thành tốt nhiệm vụ.
Đồng thời quan tâm bồi dưỡng để phụ trách thư viện có hiểu biết về những vấn
đề tiểu học.

- Thường xuyên hướng dẫn, giám sát, động viên, giúp đỡ để họ

hoàn thành tốt nhiệm vụ của người phụ trách thư viện.
- Nhà trường đã tổ chức mạng lưới công tác viên tham gia công tác thư viện
theo kế hoạch ổn định nhằm tạo thêm nguồn nhân lực cho cơng tác thư viện.

-

Bố trí thời gian hợp lý để cán bộ phụ trách thư viện đi học hỏi, giao lưu, trao đổi
kinh nghiệm trong công tác quản lý thư viện.
- Quan tâm đến đời sống vật chất, tinh thần, đảm bảo các chế độ phụ cấp
theo quy định cho cán bộ thư viện.
- Thư viện trường Tiểu học Thiết ống I đã rất ý thức và cố gắng vận dụng
cơng nghệ thơng tin trong khâu quản lí nhập tài liệu, sách báo, mượn và trả sách
nhằm phục vụ tốt nhất cho bạn đọc. Hiện nay thư viện nhà trường đang quản lý
theo phần mềm quản lí thư viện của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Tất cả dữ liệu về
sách của thư viện đã được cập nhật đầy đủ và đã đưa vào sử dụng, giáo viên và
học sinh trong tồn trường có thể tìm được tài liệu một cách dễ dàng.
Khi trang sách nhỏ đi xa, đến nhiều ngơi nhà, thơn bản, nơi có những
bạn đọc thân thiết của thư viện trường phổ thông, cũng là khi niềm vui đang
chắp cánh trong tâm hồn mỗi thầy cô giáo, mỗi người làm thư viện. Bởi vậy,

21


chúng ta từng ngày miệt mài vun trồng, sẽ có mùa gặt hái bội thu. Hi vọng mỗi
chúng ta sẽ góp phần làm trang sách toả sáng!

IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC.
Sau hơn một năm tập trung đầu tư xây dựng, với sự cố gắng nỗ lực của

toàn thể cán bộ GV nhà trường thư viện trường tiểu học Thiết ống đã đáp ứng
được theo quy định về thư viện chuẩn của Bộ GD & ĐT về :
- Số lượng sách, báo, tạp chí, bản đồ, tranh ảnh giáo khoa đáp ứng được yêu
cầu của thư viện tiên tiến.
- Các loại sách báo được mã hóa theo đúng quy định của thư viện chuẩn.
- Hồ sơ sổ sách được cập nhật thường xuyên, đúng quy định.
- Đặc biệt, thư viện đã tổ chức hoạt động một cách thường xuyên, có hiệu quả
mang lại tác dụng thiết thực, phục vụ đắc lực cho việc dạy và học của nhà
trường.
Cụ thể : Số lượng tài liệu trong thư viện nhà trường (năm học 2012-2013).
Tổng số sách
SGK

3 242
7105

33.479
52.073

nghiệp vụ

tham

(bản)

2011-2012
2012-2013

Sách

(bản)

có trong thư

Trong đó
Sách

khảo

337
884

2633
3016

1172
2205

7
11

Băng

Tranh

đĩa

Tên

ảnh

46
87

1025
1540

* Tỷ lệ bạn đọc : Đã được nâng lên một cách rõ rệt :
Số lượt đọc của CBGV

Số lượt đọc của HS
22


2011-2012
2012-2013

SNV
580
865

STK
456
882

Báo, tạp chí
152
306

STN

2425
5400

STK
757
889

Báo
920
1120

Và đặc biệt phấn khởi cho nhà trường, vào tháng 12 năm 2012 Thư viện
nhà trường đã được Sở GD&ĐT Thanh hóa về kiểm tra cơng nhận thư viện đạt :
Thư viện tiên tiến.
Hiện nay Thư viện nhà trường đang là địa chỉ cho các trường bạn trong
huyện nhà đến tham quan, trao đổi kinh nghiệm trong công tác xây dựng thư
viện.

V. KẾT LUẬN.
Qua thời gian gần hai năm tiến hành công tác xây dựng thư viện chuẩn
ở trường Tiểu học Thiết ống I, bản thân tôi đã rút ra một số kết luận sau:
- Thư viện trường tiểu học có vai trị rất quan trọng trong việc nâng cao
chất lượng giáo dục của nhà trường. Thư viện chỉ có thể hoạt động tốt, phát huy
hiệu quả cao khi nó trở thành sự nghiệp chung của mọi thành viên trong nhà
trường.
- Cần có sự chỉ đạo cụ thể, sát sao nhà trường. Lãnh đạo nhà trường phải
trực tiếp chỉ đạo hoạt động của thư viện, phải cử người có trình độ chun mơn,
nghiệp vụ, có nhiệt tình và trách nhiệm với công việc được tiếp tục bồi dưỡng về
nghiệp vụ thư viện, được tạo điều kiện làm việc để phát huy ảnh hưởng của thư
viện đối với sự nghiệp giáo dục của nhà trường.

- Chú trọng quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, thường xuyên bổ sung tăng
cường thêm các trang thiết bị chuyên dùng để đủ điều kiện cho hoạt động của
thư viện.
- Đặc biệt quan tâm đến hoạt động của thư viện với nhiều hình thức đa
dạng, phong phú, hấp dẫn mới có tác dụng thu hút bạn đọc đến với thư viện.

23


- Cần làm tốt cơng tác xã hội hố cơng tác thư viện để không những nhằm
bổ sung thêm nguồn tài liệu cho thư viện hàng năm mà cịn có tác dụng quảng
bá hình ảnh của thư viện nhà trường đến với cộng đồng xã hội.
Trên đây là một số kinh nghiệm ban đầu của nhà trường chúng tôi
trong quá trình xây dựng thư viện ở trưởng tiểu học Thiết ống I. Tơi rất mong
đón nhận được những đóng góp quý báu của Hội đồng khoa học Ngành và các
thầy cô giáo để công tác thư viện của nhà trường chúng tôi đạt được nhiều kết
quả hơn nữa.
Tôi xin chân thành cảm ơn./.
Thiết ống, ngày 2 tháng 4 năm 2013
XÁC NHẬN CỦA ĐƠN VỊ

Tôi xin cam đoan đây là

SKKN
P.HIỆU TRƯỞNG

của mình viết, khơng sao

chép
nội dung của người khác.

Người viết
Nguyễn Thị Trang
Nguyễn Thị Hương

24