skkn những sai lầm học sinh thcs thường mắc trong giai đoạn giậm nhảy của nhảy cao úp bụng và cách sửa chữa

LỜI CẢM ƠN
*********
Sau một thời gian tìm đọc và nghiên cứu liên tục tài liệu
cùng với sự giúp đỡ chỉ bảo hướng dẫn tận tình của thày giáo
Đào Văn Chử, các thày cô giáo bộ môn và bạn bè cùng lớp, em
đã hoàn thành đề tài nghiên cứu khoa học: "Những sai lầm
học sinh THCS thường mắc trong giai đoạn giậm nhảy của
nhảy cao úp bụng và cách sửa chữa".
Đây cũng là lần đầu tiên bước vào lĩnh vực nghiên cứu đề
tài khoa học. Chắc hẳn em cũng không tránh khỏi những bỡ
ngỡ, thiếu sót.
Em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới thày giáo Đào Văn
Chử đã tận tình giúp đỡ em trong bước đường tập dượt làm đề
tài nghiên cứu này.
Thường Tín, tháng 4 năm 2008
SINH VIÊN
Nguyễn Viết Vui
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3
Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
MỤC LỤC
__________
NỘI DUNG TRANG
LỜI MỞ ĐẦU
1
MỤC LỤC
2
A. PHẦN MỞ ĐẦU: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
I. Lý do chọn đề tài
II. Tình hình nghiên cứu đề tài

III. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài
IV. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
V. Phương pháp nghiên cứu
B. NỘI DUNG ĐỀ TÀI
I. Những yếu tố ảnh hưởng quyết định đến độ cao của nhảy
cao úp bụng
II. Nguyên lý kỹ thuật của giai đoạn giậm nhảy trong nhảy
cao úp bụng
III. Quy luật hình thành kỹ năng kỹ xảo vận động
IV. Nghiên cứu tìm hiểu những sai lầm mà học sinh THCS
thường mắc trong giai đoạn giậm nhảy của nhảy cao úp bụng
1. Các phương pháp giảng dạy
2. Các sai lầm thường mắc trong giai đoạn giậm nhảy của
nhảy cao úp bụng
3. Cách sửa chữa các sai lầm thường mắc trong giai đoạn
giậm nhảy của nhảy cao úp bụng
V. áp dụng các bài tập vào thực tiễn
C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
A. PHẦN MỞ ĐẦU
2
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3
Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
____________
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
- Giáo dục thể chất là một bộ phận hữu cơ của nền giáo dục quốc
dân. Giáo dục thể chất đóng vai trò hết sức quan trọng trong nền giáo

dục chung. Mục tiêu của giáo dục thể chất nhằm tăng cường thể chất,
nâng cao trình độ thể dục thể thao, làm phong phú đời sống tinh thần cho
nhân dân, góp phần tích cực vào sự nghiệp nâng cao dân trí, đào tạo
nhân lực, bồi dưỡng nhân tài để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Giáo dục
thể chất còn có tác dụng tích cực trong việc giáo dục đạo đức, giáo dục
trí tuệ, giáo dục óc thẩm mỹ sáng tạo cho các thế hệ thanh - thiếu niên.
Giáo dục thể chất được thể hiện thông qua các môn thể dục thể thao. Một
trong những môn đó là môn nhảy cao. Nhảy cao là một môn thể thao
đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển con người, đó là:
+ Sự phát triển các tố chất chuyên môn như sức mạnh tốc độ, sức
bền, sự khéo léo
+ Sự phát triển các tố chất tâm lý như tính kiên trì, bền bỉ, lòng
dũng cảm.
+ Phát triển thể lực chung và sức khoẻ cho con người.
- Nhảy cao là một môn thể thao thông dụng và được ưa thích trên
toàn thế giới.
Để có thể nhảy cao đạt được thành tích tốt nhất, phát huy được hết
khả năng sức mạnh, sức bền khéo của con người thì phải thực hiện tốt
các giai đoạn kỹ thuật của nhảy cao mà một trong những giai đoạn đóng
vai trò quyết định trong nhảy cao úp bụng đó là giai đoạn giậm nhảy. Ở
giai đoạn này học sinh THCS thường xuyên mắc lỗi, dẫn đến thành tích
3
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3
Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
nhảy cao còn chưa tốt, chưa đạt yêu cầu. Do đó việc tìm ra được những
sai lầm mà học sinh thường mắc là điều rất cần thiết.
- Khi tìm ra được những sai lầm, những nguyên nhân dẫn tới các
em giậm nhảy sai, sẽ tìm ra được những cách thức, phương pháp tập tập

luyện giúp các em sửa chữa những kỹ thuật còn chưa đúng, nhằm đạt
được thành tích cao nhất có thể.
- Việc tìm ra các biện pháp sửa chữa các động tác sai là rất cần
thiết. Khi thực hiện những giai đoạn đầu của nhảy cao úp bụng, các em
rất khó thực hiện đủ các yêu cầu kỹ thuật, then chốt kỹ thuật, do đó các
em vẫn chưa có cảm giác về cơ bắp, về không gian, thời gian. Do vậy
việc phát hiện ra các động tác sai, nguyên nhân dẫn tới sai lầm đó là
nhiệm vụ và năng lực của thày giáo dạy môn thể dục.
II. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI
Đã có rất nhiều người nghiên cứu về đề tài nhảy cao, nhưng dường
như họ mới nghiên cứu một cách tổng quát, khái quát cả quá trình nhảy
rao. Họ vẫn chưa đi sâu tìm hiểu nghiên cứu một giai đoạn cụ thể nào
đó.
III. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI
3.1. Nắm được đúng đắn và chính xác nguyên lý kỹ thuật của nhảy
cao úp bụng gồm bốn giai đoạn:
+ Giai đoạn chạy đà và chuẩn bị giậm nhảy
+ Giai đoạn giậm nhảy
+ Giai đoạn trên không
+ Giai đoạn rơi xuống đất
4
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3
Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
3.2. Thông qua tìm hiểu thực tiễn ở trường THCS Phú Minh, tìm
ra được những nguyên nhân, sai lầm mà học sinh thường mắc phải trong
giai đoạn giậm nhảy của nhảy cao úp bụng
3.3. Thông qua các sai lầm mà học sinh thường mắc, tìm ra được
những biện pháp, cách thức, phương pháp luyện tập có hiệu quả nhất để

sửa chữa những sai lầm trong giai đoạn giậm nhảy của học sinh nhằm
nâng cao thành tích và phát huy hết khả năng của các em.
3.4. Đem áp dụng các bài tập vào thực tiễn, lấy 2 lớp thực nghiệm
và một lớp đối chứng. Cho các em tập luyện thử, từ đó tìm ra được
những cách giảng dạy những bài tập có hiệu quả nhất để áp dụng với học
sinh.
3.5. Thông qua thực tiễn, rút ra được những kết luận cần thiết
nhất. Những đề xuất phục vụ vào công tác giảng dạy và huấn luyện các
em học sinh THCS.
IV. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
- Đối tượng nghiên cứu là học sinh THCS
- Phạm vi nghiên cứu là các sai sầm mà học sinh THCS thường
mắc trong giai đoạn giậm nhảy của nhảy cao úp bụng.
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Quan sát
- Thực nghiệm
- Thống kê
5
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3
Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
B. NỘI DUNG ĐỀ TÀI
NHỮNG SAI LẦM MÀ HỌC SINH THCS THƯỜNG MẮC TRONG
GIAI ĐOẠN GIẬM NHẢY CỦA NHẢY CAO ÚP BỤNG VÀ CÁCH SỬA CHỮA
________________
Để tìm hiểu những nguyên nhân mà học sinh THCS thường mắc
trong giai đoạn giậm nhảy của nhảy cao úp bụng. Chúng ta cùng đi vào
tìm hiểu nguyên lý kỹ thuật của giai đoạn giậm nhảy và những yếu tố
ảnh hưởng quyết định đến độ cao của nhảy cao úp bụng và các quy luật

hình thành nên kỹ năng kỹ xảo vận động, nhằm tìm ra được những
nguyên nhân và đưa ra được những bài tập phù hợp có hiệu quả trong
giai đoạn giậm nhảy của nhảy cao.
I. NHỮNG YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG QUYẾT ĐỊNH ĐẾN ĐỘ CAO CỦA NHẢY CAO ÚP
BỤNG
Trong thực tế môn nhảy cao để đưa cơ thể vượt qua được một
mức xà nào đó thì độ cao của tổng trọng tâm cơ thể phụ thuộc vào độ
cao của trọng tâm cơ thể trước khi bay và được tính theo công thức:
V
o
2
.Sin
2
α
H = h
o
+
2g
h
o
: Độ cao của trọng tâm cơ thể
V
0
: Tốc độ bay ban đầu
α: Góc độ bay
g: Gia tốc rơi tự do
H: Độ cao
6
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3

Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
Ngoài ra còn có các yếu tố khác như môi trường, không khí Ta
thấy yếu tố ảnh hưởng quyết định đến độ cao trọng tâm cơ thể là V
0
và
α. Mà V
0
và α lại phụ thuộc vào bước giậm nhảy của lần nhảy đó. Do đó
giai đoạn trong nhảy cao úp bụng là một trong những giai đoạn quan
trọng nhất của nhảy cao.
II. NGUYÊN LÝ KỸ THUẬT CỦA GIAI ĐOẠN TRONG NHẢY CAO ÚP BỤNG
Ở giai đoạn này nhằm chuyển tốc độ nằm ngang thành tốc độ
thẳng đứng lớn nhất đưa trọng tâm cơ thể lên cao với tốc độ bay ban đầu
(V
o
) lớn nhất và góc độ bay α hợp lý.
2.1. Thời kỳ đưa đặt chân giậm
Toàn bộ động tác giậm nhảy có quan hệ đến bước cuối cùng của
đà (bước đưa đặt chân giậm). Đây là bước chuyển tiếp từ chạy đà sang
giậm nhảy.
2.2. Kỹ thuật hoãn xung
Khi chân giậm đặt vào điểm giậm nhảy, do tốc độ thu được trong
quá trình chạy đà, chân giậm nhảy được gấp lại ở khớp gối khoảng 130
o
- 135
0
với mục đích:
+ Giảm chấn động khi chân giậm đặt thẳng vào điểm giậm
+ Làm căng các nhóm cơ phía trước và sau đùi, sau cẳng chân hay

nói chung là duỗi các khớp hông, gối, cổ chân.
2.3. Thời kỳ giậm nhảy
Sau thời kỳ hoãn xung, thời kỳ giậm nhảy lúc này thực hiện co cơ
nhanh mạnh, duỗi hết các khớp hông, gối, cổ chân, ngón chân để tác
dụng một lực lớn lên mặt đất với tốc độ nhanh, đẩy trọng tâm cơ thể bay
7
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3
Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
lên với tốc độ bay ban đầu lớn và góc độ bay hợp lý nhất, góc độ giậm
nhảy của nhảy cao từ 90
0
- 93
0
. giậm nhảy phải kết hợp với động tác đá
lăng, đánh tay với các hoạt động khác của tất cả các bộ phận của cơ thể.
+ Hoạt động của chân lăng: Động tác chân lăng được bắt đầu ngay
từ khi chân lăng rời đất ở bước cuối cùng. Tốc độ đá lăng tăng dần với
mức độ tích cực nhất cho tới khi chân lăng thẳng, đưa hông nhanh về
phía trước, lên trên, bàn chân gập lại (bàn cuốc).
+ Động tác đánh tay: Cùng với hoạt động của 2 chân, 2 tay cũng
được đánh mạnh từ sau ra trước lên trên. Khi đến ngang vai thì dừng lại
đột ngột. Tư thế thân người được vươn lên lúc giậm nhảy.
III. QUY LUẬT HÌNH THÀNH KỸ NĂNG KỸ XẢO VẬN ĐỘNG
3.1. Kỹ năng vận động
Là các động tác được hình thành trong cuộc sống, do tập luyện.
Để trở thành kỹ năng cần có một thời gian khá dài để tập luyện nhiều lần
thành thạo động tác đó. Còn kỹ xảo vận động là sự điều khiển động tác
một cách tự động hoá cao. Chỉ khi nào hình thành được kỹ năng một

cách thành thạo và tự động hoá mới trở thành kỹ xảo.
Kỹ năng, kỹ xảo vận động đều được hình thành trong quá trình
học tập và rèn luyện của học sinh THCS. Ban đầu khi mới học các động
tác kỹ năng còn yếu, kỹ xảo còn chưa có. Trong quá trình tập luyện các
động tác được lặp đi lặp lại nhiều lần, các động tác trở lên thành thạo.
Nhiều lần như vậy, sự vận động sẽ chuyển thành tự động hoá những
động tác dần dần đạt độ chính xác cao, chuẩn mực, không có động tác
thừa. Lúc đó kỹ năng đã trở thành kỹ xảo. Khi thực hiện các động tác
không cần độ chú ý cao và đôi khi không cần tới sự tham gia của ý thức.
Tuy nhiên, kỹ xảo chỉ thực sự bền vững khi các động tác được
thực hiện chính xác, chuẩn mực kỹ thuật. Nếu khi hình thành được kỹ
xảo của một động tác nào đó mà động tác đó sai kỹ thuật thì việc sửa
8
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3
Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
chữa động tác sai sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Chính vì vậy người dạy
phải thường xuyên theo dõi, điều chỉnh và sửa chữa những động động
tác sai, những động tác thừa cho người tập.
3.2. Trong quá trình học tập động tác để hình thành được kỹ năng, kỹ xảo
vận động cần phải trải qua các giai đoạn sau:
3.2.1. Giai đoạn lan toả
Đây là giai đoạn hình thành mối liên hệ giữa trung khu vận động
với sự hiểu biết về hình tượng, biểu tượng của động tác. Ở giai đoạn này
người học mới hình thành được những khái niệm mở đầu về động tác,
những nắm bắt bước đầu về kỹ thuật. Trong giai đoạn này hưng phấn lan
toả chưa phân biệt được đúng sai của động tác chính vì thế mà các sai
lầm thường xảy ra trong giai đoạn này. Chính vì vậy mà người giáo viên
phải có biện pháp sửa chữa kịp thời những sai lầm mà học sinh mắc phải

ngay từ đầu để tránh những kỹ thuật động tác sai hoặc thừa. Nếu giáo
viên không sửa chữa uốn nắn kịp thời những sai lầm kỹ thuật của các em
thì khi sửa chữa sẽ gặp nhiều khó khăn và mất rất nhiều công sức.
3.2.2. Giai đoạn ức chế phân biệt
Khi đã hình thành được những biểu tượng, hình tượng của động
tác, người học đã phân biệt được động tác đúng và động tác sai. Lúc này
khái niệm về động tác đã được hình thành. Người học có thể thực hiện
được động tác mặc dù chưa chuẩn xác và thành thục. Do đó ở giai đoạn
này cần phải cho các em tập luyện thường xuyên, liên tục. Cho các em
lặp đi lặp lại các động tác nhiều lần để có thể chuyển sang được giai
đoạn tự động hoá.
3.2.3. Giai đoạn tự động hoá
Sau khi thực hiện động tác lặp đi lặp lại nhiều lần và trở lên thành
thục. Lúc này động tác đã đạt độ chính xác cao. Học sinh có thể thực
9
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3
Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
hiện một cách dễ dàng, tiết kiệm được sức lực mà không cần có sự tham
gia của ý thức.
Như vậy quá trình học tập động tác phải được diễn ra từ từ, từ đơn
giản đến phức tạp, từ thấp đến cao và phải được diễn ra thường xuyên
liên tục. Do đó việc giảng dạy của người giáo viên cũng phải lần lượt đi
theo từng mức độ, từng giai đoạn để các em học tập và tiếp thu dần dần,
từ lúc hình thành lên khái niệm  nan giải  phá vỡ  hoàn thiện 
kỹ năng kỹ xảo. Do đó cần có một thời gian dài mới có thể rèn luyện
được kỹ năng và kỹ xảo cho học sinh. Vì vậy nhà giáo dục cần có các
giai đoạn và phương pháp giảng dạy phù hợp.
- Giai đoạn học ban đầu: Mục đích của giai đoạn này là dạy cho

các em những khái niệm ban đầu. Những nguyên lý kỹ thuật của động
tác hình thành lên ở các em những động tác ban đầu cần học, hình thành
cho các em những khái niệm ban đầu về động tác. Vì vậy muốn đạt được
mục đích trên cơ sởần phải giải quyết những nhiệm vụ sau:
+ Tạo cho các em các khái niệm chung về động tác và tạo hứng
thú ham thích cho các em học động tác qua các phương pháp dạy học
của các thầy cô như trực quan, giảng giải, làm mẫu Từ đó làm cho các
em cảm thấy yêu thích môn học đó.
+ Học từng phần của động tác: Để các em học tập được dễ dàng,
nhà giáo dục phải chia động tác đó ra thành từng phần, từng bước một,
làm cho việc tiếp thu động tác đối với các em không quá khó, dẫn tới các
em có thể hiểu và học tập thực hiện được động tác đó.
+ Ngăn ngừa, loại trừ những động tác thừa, những sai lầm lớn
trong thực hiện kỹ thuật động tác. Khi mới học động tác học sinh rất dễ
dẫn đến có những động tác thừa, rất dễ mắc phải lỗi sai kỹ thuật cơ bản.
10
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3
Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
Chính vì vậy, giáo viên phải kịp thời uốn nắn để các động tác của các em
đạt chuẩn mực.
+ Hình thành lên những nhịp điệu chung của động tác.
- Giai đoạn học đi sâu: Mục đích của giai đoạn này là đưa trình độ
tiếp thu ban đầu của các em còn đơn giản về động tác. Cần hình thành ở
các em các chi tiết của động tác và thực hiện động tác chuẩn xác. Giai
đoạn này có các nhiệm vụ sau:
+ Hiểu quy luật của động tác: ở giai đoạn này phải giúp các em
nắm bắt được các bước thực hiện động tác và kỹ thuật để thực hiện động
tác.

+ Chính xác hoá kỹ thuật động tác, thực hiện động tác tự nhiên,
liên tục. Giáo viên phải giúp các em thực hiện được động tác với kỹ
thuật đúng một cách tự nhiên. Vì vậy phải cho các em thực hiện thường
xuyên và uốn nắn kịp thời những sai sót về kỹ thuật.
+ Hoàn thiện nhịp điệu nhịp điệu động tác, thực hiện động tác tự
nhiên liên tục và hài hoà. Khi các em thực hiện được động tác
chính xác. Lúc này nhà giáo dục cần giúp các em thực hiện động tác một
cách nhịp nhàng, tự nhiên, không những đúng chuẩn xác mà còn có tính
thẩm mỹ.
+ Tạo tiền đề cơ sở để thực hiện những động tác khó hơn, biến
dạng hơn.
- Giai đoạn củng cố và tiếp tục hoàn thiện: Đây là giai đoạn đã
hoàn chỉnh động tác. Người học có thể thực hiện thuần thục động tác đó.
Nhiệm vụ của giai đoạn này là:
+ Luyện tập và hoàn thiện về kỹ thuật động tác. Để mỗi động tác
trở thành kỹ năng, kỹ xảo thì phải không ngừng luyện tập thường xuyên
11
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3
Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
liên tục. Qua quá trình luyện tập thường xuyên dần dần kỹ thuật được
hoàn thiện và động tác đạt được chuẩn mực.
+ Mở rộng và biến dạng kỹ thuật động tác để thực hiện một cách
hoàn thiện ở mọi môi trường, phù hợp với năng lực của cá nhân.
Thực hiện các động tác khó, biến dạng để có thể thích nghi với các
môi trường khác nhau là rất cần thiết với người học. Mỗi động tác khi
thực hiện ở các môi trường khác nhau sẽ đạt được hiệu quả khác nhau.
Do đó người học cần hoàn thiện và biến dạng các động tác để phù hợp
với mọi môi trường.

IV. NGHIÊN CỨU TÌM HIỂU NHỮNG SAI LẦM MÀ HỌC SINH THCS THƯỜNG
MẮC TRONG GIAI ĐOẠN GIẬM NHẢY CỦA NHẢY CAO ÚP BỤNG
Qua quá trình quan sát các em học sinh học nhảy cao; Qua quá
trình tìm tòi tư liệu và phỏng vấn các giáo viên, các huấn luyện viên thể
dục, tôi đã tìm ra được những sai lầm cơ bản mà học sinh THCS thường
mắc trong giai đoạn giậm nhảy của nhảy cao úp bụng. Từ đó tôi đã tìm
ra được những phương pháp dạy học, những bài tập nhằm khắc phục
những sai lầm trong giai đoạn giậm nhảy của học sinh THCS. Đó là:
4.1. Các phương pháp giảng dạy
4.1.1. Phương pháp trực quan
- Cho người tập xem tranh ảnh, hình mẫu của VĐV thực hiện
động tác đúng, chính xác. Thầy giáo làm mẫu giúp học sinh tư duy trực
quan sinh động. Động tác làm mẫu của giáo viên chính xác, đẹp, hoàn
chỉnh, giúp học sinh nắm được những yếu lĩnh cơ bản đúng kỹ thuật,
giúp nâng cao trình độ văn hóa, thẩm mỹ cho học sinh.
- Khi làm mẫu giáo viên cần chọn vị trí thích hợp để khi làm mẫu
tất cả học sinh đều có thể nhìn thấy các chi tiết chuyển động của động
tác kỹ thuật.
12
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3
Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
- Khi sử dụng phương pháp làm mẫu cần kết hợp với giảng giải,
giáo viên dùng lời nói để giới thiệu kiến thức mới, động tác, nhiệm vụ
bài tập, phương hướng chuyển động của bộ phận cơ thể, các mấu chốt kỹ
thuật. Lời giảng giải của giáo viên ngắn gọn, chính xác, dễ hiểu, thu hút
được học sinh chú ý, tập trung theo dõi của học sinh. Sử dụng kết hợp
giữa hai phương pháp làm mẫu và giảng giải sẽ đạt hiệu quả cao trong
dạy học động tác cho học sinh.

4.1.2. Phương pháp giảng dạy hoàn chỉnh và phân đoạn
- Phương pháp này giúp học sinh có khả năng thực hiện được từng
phần chủ yếu của kỹ thuật, thực hiện riêng then chốt của kỹ thuật. Do đó
giáo viên cần chú ý nhấn mạnh vào các điểm chủ yếu cần thiết của kỹ
thuật, động tác để có thể giảm bớt yêu cầu về biên độ, cự ly, trọng lượng,
độ cao
- Đối với các động tác, những bài tập khó giáo viên sử dụng
phương pháp phân đoạn. Đây là phương pháp chia kỹ thuật động tác ra
thành các phần kỹ thuật động tác riêng lẻ để hướng dẫn học sinh tập từng
phần kỹ thuật. Tuy nhiên các động tác đó phải phù hợp với khả năng và
vốn vận động viên của học sinh. Giáo viên cần phải phân biệt và khai
thác hợp lý các ưu khuyết điểm và biết phối hợp 2 phương pháp để giải
quyết các nhiệm vụ giáo dục cụ thể ở từng bài học sẽ mang lại hiệu quả
tốt.
4.1.3. Phương pháp tập luyện
- Thông qua quá trình tập luyện, học sinh hình thành tri thức, nắm
vững được các kết cấu chuyển động của động tác, cảm giác cơ bắp, hoàn
thiện kỹ năng vận động và phát triển năng lực thể chất toàn diện. Giáo
viên có thể sử dụng các phương pháp tập luyện khác nhau như tập luyện
13
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3
Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
lặp lại, tập luyện biến đổi, trò chơi nhằm tiếp thu bài tập có hiệu quả tốt
nhất.
4.1.4. Phương pháp sửa chữa động tác sai
- Việc sử dụng phương pháp này là rất cần thiết, sẽ góp phần điều
chỉnh những sai sót mà các em mắc phải, giúp các em chính xác hoá kỹ
thuật, tạo điều kiện tiếp thu kỹ thuật mới nhanh và phòng tránh chấn

thương.
- Giáo viên nghiên cứu, quan sát để nhanh chóng phát hiện ra
những nguyên nhân thiếu sót của các em khi sửa chữa các động tác sai,
giáo viên cần tránh áp dụng những biện pháp cứng nhắc, cần dựa trên
khả năng trình độ vận động của từng học sinh mà hướng dẫn. Tạo điều
kiện để học sinh tự sửa cho mình.
- Khi sửa chữa động tác cho các em cần nhắc nhở nhẹ nhàng bằng
lời nói, những thiếu sót về tư thế, kỹ thuật, các chi tiết riêng lẻ động
viên các em khắc phục khó khăn, quyết tâm sửa chữa động tác sai
Để việc dạy học động tác cho các em đạt hiệu quả cao nhất giáo
viên cần phối kết hợp nhiều phương pháp dạy học khác nhau, bởi vì mỗi
phương pháp đều có những ưu, nhược điểm riêng. Nhằm tác động tới các
em có hiệu quả nhất, giúp các em học được động tác.
4.2. Các sai lầm thường mắc trong giai đoạn giậm nhảy của nhảy cao úp
bụng của học sinh THCS
Thông qua khảo sát thực tế, bằng quan sát sư phạm và phỏng vấn
các giáo viên, các huấn luyện viên dạy thể dục. Bằng việc quan sát và
hướng dẫn trực tiếp thực tế một số giờ học để nắm bắt việc thực hiện kỹ
thuật giậm nhảy trong nhảy cao úp bụng của học sinh THCS. Nhằm
nghiên cứu và tìm ra được những bài tập hợp lý và có hiệu quả nhất
14
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3
Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong giai đoạn giậm nhảy.
Tôi đã xác định được những sai lầm cơ bản trong giậm nhảy của nhảy
cao úp bụng đó là:
4.2.1. Sai lầm 1: Tốc độ chạy đà bị giảm, đặc biệt là ở 3 bước cuối dẫn tới
khi giậm nhảy không tạo được lực lớn nhất theo

phương thẳng đứng.
4.2.2. Sai lầm 2: Khi giậm nhảy, điểm giậm nhảy không ở ô giậm nhảy.
4.2.3 Sai lầm 3: Khi giậm nhảy, tư thế gót chân giậm và thân trên không
tạo thành một đường thẳng.
4.2.4. Sai lầm 4: Giậm nhảy gần hoặc xa hình chiếu của xà.
4.2.5. Sai lầm 5: Khi giậm nhảy, chân đá lăng không thẳng dẫn tới không
đạt lực cao nhất nâng tổng trọng tâm cơ thể lên đạt quỹ
đạo cao nhất.
4.2.6. Sai lầm 6: Khi thực hiện động tác giậm nhảy không giậm nhảy lên
theo phương thẳng đứng mà lao vào xà.
4.2.7. Sai lầm 7: Giậm nhảy không hết lực do cơ chân yếu hoặc giậm
nhảy chậm góc độ hoãn xung quá nhỏ, cơ không đủ
sức duỗi.
4.2.8. Sai lầm 8: Khi giậm nhảy do chạy đà không chuẩn dẫn tới chân
giậm vào chân không thuận làm cho giậm nhảy không
đạt lực cao nhất.
4.3. Cách sửa chữa các sai lầm thường mắc trong giai đoạn giậm nhảy của
nhảy cao úp bụng ở học sinh THCS
15
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3
Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
* Sai lầm 1: Tốc độ chạy đà bị giảm, đặc biệt là ở 3 bước cuối dẫn tới khi
giậm nhảy không tạo được lực lớn nhất theo phương thẳng
đứng.
4.3.1. Bài tập sửa chữa:
+ Tập chạy đà theo vạch đã định sẵn
+ Chạy đà thoải mái tạo cho người tập có cảm giác về chạy đà.
+ Chạy tăng tốc độ dần, đặc biệt ở 3 bước cuối theo vạch đã định

sẵn với tốc độ lớn nhất.
+ Chạy đà theo số bước đã định, thực hiện giậm nhảy đá lăng theo
phương thẳng đứng.
* Sai lầm 2: Khi giậm nhảy, điểm giậm nhảy không ở ô giậm nhảy.
4.3.2. Bài tập sửa chữa:
+ Kẻ sẵn vạch chạy đà, vẽ ô giậm nhảy.
+ Tập nhiều lần sao cho chân giậm đặt đúng vào ô giậm nhảy.
+ Đo đà chính xác.
* Sai lầm 3: Khi giậm nhảy, tư thế gót chân giậm và thân trên không tạo
thành một đường thẳng.
4.3.3. Bài tập sửa chữa:
+ Tập các động tác bổ trợ ngoài xà, tập đặt gót chân giậm và thân
trên thành một đường thẳng và đá lăng.
+ Thực hiện kỹ thuật nhiều lần theo sự chỉ bảo của giáo viên.
* Sai lầm 4: Giậm nhảy gần hoặc xa hình chiếu của xà.
4.3.4. Bài tập sửa chữa:
16
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3
Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
+ Hướng dẫn cho học sinh tập cách đo đà sao cho khi giậm nhảy
chân giậm đặt đúng vào ô giậm nhảy.
+ Đánh dấu ô giậm nhảy, yêu cầu khi nhảy cần đặt đúng chân
giậm vào ô đánh dấu.
+ Tập chạy đà từ 3 - 5 bước, thực hiện giậm nhảy vào đúng ô
giậm.
* Sai lầm 5: Khi giậm nhảy, chân đá lăng không thẳng dẫn tới không đạt
lực cao nhất nâng tổng trọng tâm cơ thể lên đạt quỹ đạo
cao nhất.

4.3.5. Bài tập sửa chữa:
+ Tập các động tác bổ trợ ngoài xà
+ Tập đá lăng thẳng với các mức xà thấp.
+ Tập đá lăng chạm vật chuẩn, vươn người tích cực nâng cao.
* Sai lầm 6: Khi thực hiện động tác giậm nhảy không giậm nhảy lên theo
phương thẳng đứng mà lao vào xà.
4.3.6. Bài tập sửa chữa:
+ Tập chạy hạ thấp trọng tâm kết hợp đưa đặt chân giậm nhảy.
+ Tập phản xạ giậm nhảy nhanh.
+ Đứng chính diện với xà chạy 3 bước giậm nhảy qua xà rơi
xuống bằng chân giậm.
+ Phát triển thể lực qua các bài tập, trò chơi lò cò, bật cóc, bật cao
bằng một chân, chạy tăng tốc độ những bước cuối.
Khi giậm nhảy chú ý chân đá lăng và tư thế thân trên thẳng.
17
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3
Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
* Sai lầm 7: Giậm nhảy không hết lực do cơ chân yếu hoặc giậm nhảy
chậm góc độ hoãn xung quá nhỏ, cơ không đủ sức duỗi.
4.3.7. Bài tập sửa chữa:
+ Nâng cao nhận thức kỹ thuật cho người tập
+ Tập các bài tập để nâng cao sức mạnh của chân.
+ Tập phản xạ giậm nhảy nhanh.
+ Tập 4 bước cuối cùng hợp lý với giậm nhảy.
* Sai lầm 8: Khi giậm nhảy do chạy đà không chuẩn dẫn tới chân giậm
vào chân không thuận làm cho giậm nhảy không đạt lực
cao nhất.
4.3.8. Bài tập sửa chữa:

+ Tập chạy đà giậm nhảy nhiều lần với chân thuận ở các mức xà
thấp cho thành thục.
+ Tập các động tác bổ trợ như nhảy lò cò, nhảy 1 chân thuận qua xà
V. ÁP DỤNG CÁC BÀI TẬP NHẰM SỬA CHỮA NHỮNG SAI LẦM TRONG NHẢY
CAO ÚP BỤNG CỦA HỌC SINH THCS VÀO THỰC TIỄN
Để đánh giá khách quan của các bài tập nhằm sửa chữa những sai
lầm thường mắc trong giai đoạn giậm nhảy của học sinh THCS, tôi đã
tiến hành thực nghiệm và đối chiếu với học sinh trường THCS Phú Minh
- Phú Xuyên. Cụ thể là 3 lớp: 8A, 8B, 8C.
Tôi lấy lớp 8B là lớp thực nghiệm; lớp 8A, 8C là lớp đối chiếu.
Trong đó lớp thực nghiệm 8B có 39 học sinh, lớp đối chiếu 8A có 45 học
sinh, 8C có 42 học sinh. Với nhóm thực nghiệm tập theo bài tập của tôi
đã nghiên cứu, lựa chọn và áp dụng và giảng dạy. Nhóm đối chiếu thực
hiện theo giáo án các bài tập mà giáo viên đang hiện hành. Trước khi thử
18
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3
Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
nghiệm thì cả 2 nhóm đều có các điều kiện là tương đương nhau về sức
khoẻ, thành tích, lứa tuổi và thời gian được tập kỹ thuật nhảy cao úp
bụng. Cả 2 nhóm đều có những sai lầm trong giai đoạn giậm nhảy ở
bảng sau:
Trước khi thực nghiệm:
TT TÊN SAI LẦM
LỚP 8B LỚP 8A LỚP 8C
Số
người
mắc
%

Số
người
mắc
%
Số
người
mắc
%
1
Tốc độ chạy đà bị giảm, giậm nhảy không tạo
được lực lớn nhất theo phương thẳng đứng.
4 10,2 5 11,1 5 11,9
2 Điểm giậm nhảy không ở ô giậm nhảy. 4 10,2 4 8,8 5 11,9
3
Giậm nhảy tư thế gót chân giậm và thân trên
không tạo thành một đường thẳng.
5 12,8 6 13,3 3 7,1
4 Giậm nhảy gần hoặc xa hình chiếu của xà. 4 10,2 5 11,11 7 16,6
5
Chân đá lăng không thẳng, không nâng được
trọng tâm cơ thể lên cao nhất.
2 5,1 3 6,6 4 9,5
6
Khi giậm nhảy không giậm nhảy lên theo
phương thẳng đứng mà lao vào xà.
6 15,4 4 8,8 6 14,2
7
Giậm nhảy không hết lực, giậm nhảy chậm
góc độ hoãn xung quá nhỏ
4 10,2 5 11,11 3 7,1

8 Chân giậm nhảy rơi vào chân không thuận 5 5,1 3 6,6 4 9,5
Để đánh giá khách quan kết quả của bài tập, trước khi thực
nghiệm tôi đã tiến hành kiểm tra thành tích của cả 2 nhóm và thu được
kết quả:
Nhóm 8B 8A 8C
X (cm) 111,2 113,2 112,1
Kết quả trên cho thấy thành tích của cả 2 nhóm trước thực nghiệm
là tương đối đồng đều. Hay thành tích của 2 nhóm trước khi thực nghiệm
là như nhau.
19
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3
Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
Sau 4 tuần áp dụng các bài tập tích cực nhằm sửa chữa những sai
lầm trong giai đoạn giậm nhảy của nhảy cao úp bụng. Giúp tôi xác định
được hiệu quả của bài tập một cách khách quan và chính xác. Tôi đã tiến
hành quan sát sư phạm và kiểm tra lần 2, thu được kết quả như sau:
Đặc điểm đối tượng sau thực nghiệm
TT TÊN SAI LẦM
LỚP 8B LỚP 8A LỚP 8C
Số
người
mắc
%
Số
người
mắc
%
Số

người
mắc
%
1
Tốc độ chạy đà bị giảm, giậm nhảy không tạo
được lực lớn nhất theo phương thẳng đứng.
2 5,1 4 8,88 5 11,9
2 Điểm giậm nhảy không ở ô giậm nhảy. 2 5,1 4 8,88 4 9,5
3
Giậm nhảy tư thế gót chân giậm và thân trên
không tạo thành một đường thẳng.
4 10,2 5 11,11 3 7,14
4 Giậm nhảy gần hoặc xa hình chiếu của xà. 3 7,7 5 11,11 6 14,2
5
Chân đá lăng không thẳng, không nâng được
trọng tâm cơ thể lên cao nhất.
1 2,56 3 6,66 3 7,14
6
Khi giậm nhảy không giậm nhảy lên theo
phương thẳng đứng mà lao vào xà.
3 7,7 4 8,88 5 11,9
7
Giậm nhảy không hết lực, giậm nhảy chậm
góc độ hoãn xung quá nhỏ
3 7,7 5 11,11 3 7,14
8 Chân giậm nhảy rơi vào chân không thuận 4 10,2 3 6,66 3 7,14
Nhìn vào kết quả bảng trên ta thấy nhóm đối chiếu tỷ lệ các sai
lầm sau thời gian thực nghiệm đã giảm đi nhưng chưa nhiều. Còn nhóm
thực nghiệm sau khi sử dụng bài tập mà tôi đã áp dụng thì tỷ lệ sai lầm
đã giảm đi rất nhiều so với lúc chưa áp dụng các bài tập. Như vậy có thể

kết luận rằng các biện pháp sửa chữa những sai lầm thường mắc trong
giai đoạn giậm nhảy của học sinh THCS là có kết quả tốt.
Bảng thành tích trung bình sau thực nghiệm:

20
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3
Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
Nhóm 8B 8A 8C
X (cm) 118,7 114,1 113,5
Qua bảng thành tích trên, chứng tỏ rằng các bài tập mà tôi áp dụng
cho học sinh THCS nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong giai
đoạn giậm nhảy của nhảy cao úp bụng có hiệu quả cao hơn hẳn phương
pháp mà giáo viên thường sử dụng giảng dạy.
C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
___________
I. KẾT LUẬN CHUNG
Qua nghiên cứu cơ sở lý luận của đề tài kết hợp với thực tiễn, tôi
rút ra được một số kết luận sau:
- Trong quá trình giảng dạy nhảy cao úp bụng, cụ thể là các giai
đoạn thì việc phát hiện, tìm ra được những nguyên nhân dẫn tới sai lầm
21
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3
Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
thường mắc là hết sức cần thiết. Qua đó tìm ra được các bài tập nhằm
sửa chữa các sai lầm đó.
- Qua thực tiễn, quan sát, phỏng vấn và tìm hiểu tôi đã tìm ra được

những sai lầm cơ bản nhất mà học sinh THCS thường mắc trong giai
đoạn giậm nhảy của nhảy cao úp bụng. Đó là:
1.1.Tốc độ chạy đà bị giảm, đặc biệt là ở 3 bước cuối dẫn tới khi
giậm nhảy không tạo được lực lớn nhất theo phương thẳng đứng.
1.2. Khi giậm nhảy, điểm giậm nhảy không ở ô giậm nhảy.
1.3. Khi giậm nhảy, tư thế gót chân giậm và thân trên không tạo
thành một đường thẳng.
1.4. Giậm nhảy gần hoặc xa hình chiếu của xà.
1.5. Khi giậm nhảy, chân đá lăng không thẳng dẫn tới không đạt
lực cao nhất nâng tổng trọng tâm cơ thể lên đạt quỹ đạo cao nhất.
1.6. Khi thực hiện động tác giậm nhảy không giậm nhảy lên theo
phương thẳng đứng mà lao vào xà.
1.7. Giậm nhảy không hết lực do cơ chân yếu hoặc giậm nhảy
chậm góc độ hoãn xung quá nhỏ, cơ không đủ sức duỗi.
1.8. Khi giậm nhảy do chạy đà không chuẩn dẫn tới chân giậm vào
chân không thuận làm cho giậm nhảy không đạt lực cao nhất.
- Việc áp dụng các bài tập mà tôi đã trình bày ở trên sẽ đem lại kết
quả cao trong việc nâng cao thành tích và hoàn thiện kỹ thuật với học
sinh THCS.
II. KIẾN NGHỊ
Sau thời gian tìm hiểu thực tiễn và nghiên cứu đề tài, tôi có những
kiến nghị sau:
22
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3
Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
- Để bảo đảm chất lượng giảng dạy các môn TDTT nói chung cho
các học sinh THCS, trước hết cần nâng cao chất lượng của giáo viên
giảng dạy bộ môn thể dục ở các trường phổ thông. Cần tăng cường đội

ngũ giáo viên có chuyên môn tốt. Mở các lớp tập huấn về trình độ
chuyên môn cho các giáo viên.
- Nhà trường phổ thông cần được quan tâm đầu tư hơn nữa về cơ
sở vật chất cũng như dụng cụ tập luyện trong nhà trường, đầu tư cơ sở
sân bãi, dụng cụ đạt tiêu chuẩn. Tạo điều kiện thuận lợi nhất cho quá
trình giảng dạy và học tập của học sinh đạt kết quả tốt nhất.
- Giáo viên dạy các môn thể dục phải thường xuyên quan tâm đến
quá trình tập luyện động tác của các em, kịp thời uốn nắn những sai lầm
thường mắc, tạo điều kiện để các em học kỹ thuật chuẩn xác nhất.
- Việc giảng dạy các động tác cho các em phải được tiến hành
thường xuyên, liên tục, có hệ thống và phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý
của các em.
Thường Tín, tháng 4 năm 2003
NGƯỜI THỰC HIỆN
Nguyễn Viết Vui
TÀI LIỆU THAM KHẢO
____________
23
Đề tài nghiên cứu khoa học
Trang: 3
Người thực hiện: Nguyễn Viết
Vui
TT TÊN SÁCH TÁC GIẢ NHÀ XUẤT BẢN
1
Điền kinh dành cho các
trường đại học - cao đẳng
PGS-PTS Dương Nghiệp Chí
PGS Võ Đức Phùng
NXB TDTT - 1996
2 Tâm lý học TDTT

Lê Văn Xem
Phạm Ngọc Viễn
Nguyễn Thị Nữ
NXB TDTT - 1995
3
Lý luận và phương pháp
TDTT
Nguyễn Toán
Phạm Danh Tốn
NXB TDTT - 1993
4 Sinh lý học TDTT
Lưu Quang Hiệp
Phạm Thị Uyên
NXB TDTT - 1995
5
Lý luận và phương pháp
GDTC
Vũ Đào Hùng NXB GD 1998
24