Thuyết Z

Thuyết Z
I . Hoàn cảnh ra đời :
Sau chiến tranh thế giới thứ II , Nhật Bản là nước bại trận , trong những năm đầu sau chiến tranh , kinh tế Nhật Bản
chìm đắm trong lạm phát và thiếu thốn . Năm 1949 – 1950 : Nhật Bản đưa ra các chính sách ổn định và phát triển nền
kinh tế . Từ đó đã đặt cơ sở cho Nhật Bản trở lại thị trường thế giới . Nhật bước vào thời kì tăng trưởng kinh tế kéo dài
đến những năm đầu 1970 .
 Tốc độ tăng trưởng trung bình ngày càng cao :
 1955 – 1960 : 8.5 % / năm
 1960 – 1965 : 9.8 % / năm
 1965 – 1971 : 11.2 % / năm
 Tốc độ tăng trưởng trung bình những năm 1971 – 1985 là 4.3 %/ năm ( cao nhất trong các nước OECD )
 Năng suất lao động tăng nhanh trung bình khoảng 11.5 % / năm trong giai đoạn 1963 – 1973 .
 GDP năm 1970 là 199.8 tỷ USD gấp 8.3 lần so với năm 1955 là 23.9 tỷ USD
 Làm cách nào mà nền kinh tế Nhật Bản lại có bước phát triển “ thần kì “ như thế ???
 Giáo sư W . Ouchi đã nghiên cứu tổng hợp từ các mô hình nghiên cứu trước đồng thời ông liên hệ trực tiếp giữa
các công ty Nhật Bản và Mỹ , tìm ra “ mẫu số chung “đưa ra thuyết Z trong tác phẩm xuất bản năm 1981 . “
Thoery Z : How American business can meet the Japanese challege “
II . Nội dung thuyết Z :
Để xây dựng thuyết Z , W . Ouchi dựa trên cơ sở hợp nhất 2 mặt của 1 tổ chức kinh doanh : Tổ chức sinh ra lợi nhuận
và Tổ chức là 1 cộng đồng sinh hoạt .
Nội dung chính của thuyết Z :
 Chế độ làm việc suốt đời .
 Ra quyết định tập thể.
 Trách nhiệm tập thể.
 Đo đếm đánh giá chi li rõ ràng song biện pháp quản lý mềm dẻo giữ thể diện cho người lao động.
 Đánh giá,đề bạt 1 cách thận trọng.
 Quan tâm tới tất cả vấn đề của người lao động kể cả gia đình họ.
Công ty Mỹ :
 Sử dụng lao động ngắn hạn
 Xem xét và đề bạt nhanh chóng
 Quyết định cá nhân

 Trách nhiệm cá nhân
 Cơ chế điều khiển rõ ràng
 Kỹ năng nghề nghiệp chuyên sâu
 Xem người lao động chỉ là người làm
thuê
Công ty Nhật :
 Sử dụng lao động dài hạn
 Xem xét và đề bạt chậm
 Quyết định tập thể
 Trách nhiệm tâp thể
 Cơ chế điều khiển “ẩn”
 Kỹ năng nghề nghiệp tổng quát
 Xem người lao động như một con người
thật sự
Ưu điểm :
 Tạo ra sự an tâm và mãn nguyện cho người lao động .
 Người lao động trung thành và cống hiến hết mình cho công việc .
 Quyết định mang tính toàn diện , tránh sai lầm mang tính chủ quan .
 Giúp người quản lý hiểu rõ cấp dưới . Khôn khéo và tế nhị trong cách cư xử với cấp dưới .
 Giảm thiểu chi phí khi công ty thiếu hoặc thừa nhân viên .
 Dễ dàng tìm ra được giải pháp để nâng cao năng suất , cải tiến chất lượng sản phẩm và dịch vụ .
 …
Khuyết điểm :
 Tốn nhiều thời gian để tìm ra giải pháp và quyết định vấn đề , chậm hơn so với sự thay đổi . Khó
quy trách nhiệm khi mắc sai lầm .
 Chỉ áp dụng đối với các tổ chức kinh doanh , và môi trường bên trong doanh nghiệp .
 Yếu điểm căn bản là tạo ra sức ỳ lớn trong các công ty Nhật , là điều mà từ trước đến nay các
công ty Nhật ra sức nghiên cứu và thay đổi .
 …
Vai trò thuyết Z :

Trong thực tế :
 Thuyết Z đã được nhiều công ty Nhật áp dụng , đem lại thành công cho rất nhiều công ty Nhật,
đưa nước Nhật thành một cường quốc của thế giới . Làm nhiều công ty Nhật trở thành đối thủ
cạnh tranh đáng gờm của bất kì tổ chức kinh doanh nào trên thế giới .
 Định hướng cho nguyên tắc quản lý mới .
 Tạo ra sự ổn định trong công ty dẫn tới thành công .
 Hạn chế thất nghiệp thường xuyên trên thị trường lao động .
Trong Quản trị học :
Thuyết Z ra đời chấm dứt sự lưỡng phân trong quản trị giữa lý thuyết X và Y
Trước đó , Mc Gregor đưa ra lý thuyết về 2 bản chất khác nhau của con người , người có bản chất X và
người có bản chất Y .
Người có bản chất X
 Lười biếng , tránh lao động .
 Phải quản lý bằng cách ép buộc , giám sát chặt chẽ .
 Trốn tránh trách nhiệm , bảo sao làm vậy .
 Ít tham vọng .
Người có bản chất Y
 Siêng năng .
 Tự giác trong công việc .
 Có tinh thần trách nhiệm , tự điều khiển và tự kiểm tra công việc
 Có tinh thần sáng tạo