B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUN TT NGHIP
TÀI:
NỂNGăCAO HIU QU S DNG VN
TIăCỌNGăTYăTNHHăUăTăPHÁTăTRIN
THIT B Y T ỌNGăNAMăÁ
SINHăVIểNăTHC HIN :ăINHăTH HNG HNH
MÃăSINHăVIểN : A19928
CHUYểNăNGÀNH : TÀIăCHệNH
HÀăNI ậ 2014
B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUN TT NGHIP
TÀI:
NỂNGăCAO HIU QU S DNG VN
TI CỌNG TYăTNHHăUăTăPHÁTăTRIN
THIT B Y T ỌNG NAMăÁ
Giáoăviênăhng dn : Th.s Trn Th ThùyăLinh
Sinh viênăthc hin :ăinh Th Hng Hnh
Mƣăsinh viên : A19928
ChuyênăngƠnh :ăTƠiăchính
HÀăNI ậ 2014
Thang Long University Library
LI CMăN
c s phân công ca khoa Kinh t - Trng i hc Thng Long, và s đng
ý ca giáo viên hng dn ThS. Trn Th Thu Linh tôi đư thc hin đ tài “Nâng cao
hiu qu s dng vn ti Công ty TNHH đu t phát trin thit b y t ông Nam Á”.
hoàn thành khoá lun này, tôi xin chân thành cm n các thy cô giáo đư tn
tình hung dn, ging dy trong sut quá trình hc tp, nghiên cu và rèn luyn ti
trng i hc Thng Long.
Xin chân thàng cm n Th.S Trn Th Thu Linh đư tn tình hung dn tn tình,
chu đáo đ tôi hoàn thành tt Khoá lun này.
Mc dù đư có nhiu c gng đ thc hin đ tài mt cách hoàn chnh nht, song
do bui đu làm quen vi công tác nghiên cu khoa hc, tip cn vi thc t cng nh
hn ch v kin thc và kinh nghim nên không th tránh khi nhng thiu sót mà bn
thân cha nhn thy đc. Tôi rt mong nhn đc s đóng góp ý kin ca quý Thy,
Cô giáo và các bn đng nghip đ khoá lun đc hoàn chnh hn.
Tôi xin chân thành cm n!
Hà ni, ngày tháng nm 2014
Sinh viên
inh Th Hng Hnh
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có s h
tr t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có ngun gc và đc
trích dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên
inh Th Hng Hnh
Thang Long University Library
MC LC
LI M U
CHNGă1. CăS LụăLUN CHUNG V VNăVÀăHIU QU S DNG
VN CA DOANH NGHIP 1
1.1. Vn ca doanh nghip 1
1.1.1.
Khái nim 1
1.1.2.
c đim vn kinh doanh 2
1.1.3.
Vai trò ca vn đi vi hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip
3
1.1.4.
Phân loi vn 5
1.2. Hiu qu s dng vn ca doanh nghip 11
1.2.1.
Khái nim v hiu qu s dng vn 11
1.2.2.
Tm quan trng ca nâng cao hiu qu s dng vn ca doanh nghip
12
1.2.3.
Ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn ca doanh nghip 13
1.2.4.
Nhân t nh hng đn hiu qu s dng vn ca doanh nghip 21
CHNGă2. THC TRNG HIU QU S DNG VN TIă CỌNGă TYă
TNHHăUăTăPHÁTăTRIN THIT B Y T ỌNGăNAMăÁ 27
2.1. Tng quan v CôngătyăTNHHăđuătăphátătrin thit b y t ôngăNamăÁ 27
2.1.1.
Lch s hình thành và phát trin ca Công ty 27
2.1.2.
C cu t chc ca Công ty 28
2.1.3.
c đim hot đng sn xut kinh doanh 30
2.2. ánhăgiáăhotăđng kinh doanh caăCôngătyăTNHHăđuătăphátătrin thit
b y t ôngăNamăÁăt nmă2011ăđnănmă2013 31
2.2.1.
Kt qu hot đng sn xut kinh doanh ca Công ty nm 2011 – 2013
31
2.2.2.
Khái quát hiu qu kinh doanh 34
2.3. Thc trng qunălỦăngun vn tiăCôngătyăTNHHăđuătăphátătrin thit b
y t ôngăNamăÁ 36
2.3.1.
C cu ngun vn theo tc đ luân chuyn 38
2.3.2.
C cu ngun vn theo ngun hình thành ca Công ty 43
2.4. ánhăgiáăhiu qu s dng vn tiăCôngăty 45
2.4.1.
Hiu sut s dng tng tài sn 46
2.4.2.
Ch tiêu đánh giá hiu qu s dng toàn b vn kinh doanh 46
2.4.3.
Ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn c đnh 48
2.4.4.
Ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn lu đng 49
2.4.5.
Ch tiêu phn ánh kh nng thanh toán 55
2.4.6.
Ch tiêu phn ánh s đc lp tài chính 57
2.5. ánhăgiáăchungăv hiu qu s dng vn caăCôngăty 57
2.5.1.
u đim và nhng thành tích trong công tác s dng vn ca Công ty
57
2.5.2.
Nhng mt hn ch cn khc phc và nguyên nhân 58
CHNGă3.
MT S GIIăPHÁPăNỂNGăCAOăHIU QU S DNG VN TI
CỌNGăTYăTNHHăUăTăPHÁTăTRIN THIT B Y T ỌNGăNAMăÁ
61
3.1. nhăhngă phátătrin caăCôngă tyă TNHHăđuătăphátă trin thit b y t
ôngăNamăÁ 61
3.1.1.
S cn thit phi nâng cao hiu qu s dng vn ti Công ty TNHH đu
t phát trin thit b y t ông Nam Á 61
3.1.2.
nh hng phát trin ca Công ty trong thi gian ti 61
3.2. Mt s giiăphápănơngăcaoăhiu qu s dng vn tiăCôngătyăTNHHăđuătă
phátătrin thit b y t ôngăNamăÁ 61
3.2.1.
Huy đng vn 62
3.2.2.
Hoàn thin công tác k hoch hoá trong qun lý và trong hot đng sn
xut kinh doanh 63
3.2.3.
Tích cc nghiên cu th trng đy nhanh tiêu th sn phm 63
3.2.4.
y nhanh công tác thu hi n và thanh toán các khon n 63
3.2.5.
Bin pháp nâng cao hiu qu s dng vn c đnh 64
3.2.6.
Bin pháp nâng cao hiu qu s dng vn lu đng 66
KT LUN
Thang Long University Library
DANH MC VIT TT
KỦăhiuăvitătt
Tênăđyăđ
SXKD
Sn xut kinh doanh
TBYT
Thit b y t
TNHH
Trách nhim hu hn
TSC
Tài sn c đnh
TSL
Tài sn lu đng
VL
Vn lu đng
DANH MC BNG BIU,ăHỊNHăV
Bng 2.1: Kt qu hot đng kinh doanh ca Công ty nm 2011 – 2013 32
Bng 2.2: Kh nng sinh li ca Công ty nm 2011 - 2013 34
Bng 2.3: C cu ngun vn ca Công ty nm 2011 – 2013 37
Bng 2.4: Chi tit vn lu đng ca Công ty nm 2011 – 2013 39
Bng 2.5: Chi tit vn c đnh ca Công ty nm 2011 – 2013 42
Bng 2.6: C cu ngun vn ca công ty nm 2011 - 2013 44
Bng 2.7: Hiu qu s dng tng tài sn 46
Bng 2.8: Mt s ch tiêu đánh giá hiu qu s dng toàn b vn ca Công ty nm
2011 – 2013 46
Bng 2.9: Mt s ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn c đnh ca Công ty giai
đon 2011 – 2013 48
Bng 2.10: Ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn lu đng ca Công ty
nm 2011 –2013 49
Bng 2.11: Ch tiêu đánh giá tc đ luân chuyn VL ca Công ty nm 50
Bng 2.12: Ch tiêu phn ánh hàng tn kho ca Công ty nm 52
Bng 2.13: Ch tiêu phn ánh khon phi thu ca Công ty nm 2011 – 2013 53
Bng 2.14: Ch tiêu phn ánh thi gian tr n trung bình ca Công ty nm
2011 – 2013 54
Bng 2.15: Thi gian luân chuyn vn bng tin TB ca Công ty nm 55
Bng 2.16: Các ch tiêu phn ánh kh nng thanh toán 55
Bng 2.17: S đc lp tài chính ca Công ty nm 2011 – 2013 57
S đ 2.1: C cu t chc ca Công ty TNHH đu t phát trin thit b y
t ông Nam Á 28
Mô hình 1.1: C cu ngun vn kinh doanh 5
Thang Long University Library
LI M U
I. Lý ếo chn đ tài
Vit Nam đang trong thi k xây dng và m rng nn kinh t th trng đnh
hng xư hi ch ngha, cùng vi công cuc ci cách mu dch, t do hóa trong
thng mi đòi hi nhu cu v vn cho nn kinh t và cho tng doanh nghip đang là
vn đ ln. Thc tin cho thy, các doanh nghip ca nc ta hin đang phi cnh
tranh khc lit đ có th tn ti và có đc ch đng vng chc trên thng trng.
có th tn ti và phát trin, các doanh nghip phi tn dng nhng li th ca mình,
tng bc khc phc nhng đim yu đ nâng cao kh nng cnh tranh. ng thi,
các nhà qun tr phi qun lý và s dng ngun vn ca mình mt cách hiu qu đ
phát trin hot đng SXKD trong điu kin cnh tranh ngày càng quyt lit nh hin
nay.
Trong quá trình hot đng SXKD ca mi doanh nghip, vn đóng mt vai trò
ht sc quan trng, quyt đnh s ra đi, tn ti và phát trin ca doanh nghip. Doanh
nghip dù bt c quy mô nào cng cn mt lng vn nht đnh theo quy đnh ca
pháp lut. Vn đm bo cho quá trình SXKD đc tin hành liên tc. Nu không chú
trng ti qun tr vn, doanh nghip s gp khó khn trong vic duy trì và m rng
SXKD. Nâng cao hiu qu s dng vn là mt vn đ rt quan trng giúp doanh
nghip đng vng và phát huy hn na th mnh ca mình. Chính vì vy bài toán đt
ra cho tt c các doanh nghip hin nay là phi s dng vn nh th nào cho hiu qu.
Nm bt đc tm quan trng ca vn đ, da trên nhng kin thc đc ging
dy ti i hc Thng Long, kt hp vi thc t sau khi thc tp ti Công ty TNHH
đu t phát trin thit b y t ông Nam Á, tôi đư đi sâu vào tìm hiu, nghiên cu đ
tài: “Nâng cao hiu qu s dng vn ti Công ty TNHH đu t phát trin thit b y t
ông Nam Á” làm Khoá lun tt nghip ca mình.
II. Mc tiêu nghiên cu
H thng hóa v mt lý lun nhng vn đ c bn v vn và hiu qu s dng
vn ca doanh nghip.
Phân tích và đánh giá thc trng s dng vn ti Công ty TNHH đu t phát
trin thit b y t ông Nam Á.
xut các bin pháp nâng cao hiu qu s dng vn cho Công ty TNHH đu
t phát trin thit b y t ông Nam Á.
III. Phm vi nghiên cu
Thc trng hiu qu s dng vn ti Công ty TNHH đu t phát trin thit b y t
ông Nam Á th hin qua các tài liu và đc bit là các báo cáo tài chính, báo cáo
tng kt ca Công ty trong vòng 3 nm 2011- 2013, t đó đ xut các gii pháp nâng
cao hiu qu s dng vn ca Công ty TNHH đu t phát trin thit b y t ông Nam
Á.
IV. Vn đ nghiên cu
Tình hình s dng vn và hiu qu s dng vn ti Công ty TNHH đu t và
phát trin thit b y t ông Nam Á.
V. Phng pháp nghiên cu
tài nghiên cu s dng tng hp nhiu phng pháp: Phng pháp thng kê,
phng pháp phân tích tng hp, đánh giá da trên các tài liu kt hp vi suy lun
đ làm sáng t đ tài.
VI. B cc khóa lun
Ngoài phn m đu và kt lun, khóa lun bao gm 3 chng:
Chng 1: C s lý lun chung v vn và hiu qu s dng vn ca doanh
nghip;
Chng 2: Thc trng hiu qu s dng vn ti Công ty TNHH đu t phát trin
thit b y t ông Nam Á;
Chng 3: Mt s gii pháp nhm nâng cao hiu qu s dng vn ti Công ty
TNHH đu t phát trin thit b y t ông Nam Á.
Do thi gian thc tp cng nh điu kin nghiên cu và trình đ kin thc ca cá
nhân còn nhiu hn ch, nên dù đư c gng rt nhiu, song đ tài nghiên cu khó có
th tránh khi nhng thiu sót. Tôi rt mong nhn đc nhng li phê bình, góp ý
ca các giáo viên trong trng, các cán b công nhân viên Công ty TNHH đu t
phát trin thit b y t ông Nam Á cng nh bn bè đ đ tài nghiên cu này đc
hoàn thin hn
Xin chân thành cm n!
Thang Long University Library
1
CHNGă1.ă CăS LụăLUN CHUNG V VNăVÀăHIU QU S
DNG VN CA DOANH NGHIP
1.1. Vn ca doanh nghip
Vn là điu kin không th thiu đ mt doanh nghip đc thành lp và tin
hành hot đng SXKD. Vì vy qun lý vn ca doanh nghip có mt ý ngha quan
trng trong qun lý tài chính ca doanh nghip. hiu rõ vn đ này vic nghiên cu
phi bt đu t nhng khái nim c bn và làm rõ vai trò ca vn đi vi doanh
nghip.
1.1.1. Khái nim
Hot đng kinh doanh ca các doanh nghip trong bt c lnh vc nào đu gn
lin vi vn, không có vn thì không th tin hành hot đng SXKD đc, chính vì
vy ngi ta thng nói vn là chìa khóa đ m rng và phát trin kinh doanh.
Trong nn kinh t th trng, các doanh nghip t ch trong kinh doanh và tùy
thuc vào hình thc s hu doanh nghip mà quyn t ch trong kinh doanh đc m
rng trong mc đ cho phép. Trong bình din tài chính, mi doanh nghip t tìm kim
ngun vn trên th trng và t ch trong s dng vn. Nhu cu v vn ca doanh
nghip đc th hin khâu thành lp doanh nghip, trong chu k kinh doanh và khi
phi đu t thêm vn. bt k giai đon nào doanh nghip cng có nhu cu v vn.
Vy vn là gì? Di các giác đ khác nhau, khái nim vn cng khác nhau
V phng din k thut:
Trong phm vi doanh nghip, vn là các loi hàng hóa tham gia vào quá
trình SXKD cùng vi các nhân t khác nhau (nh lao đng, tài nguyên… )
Trong phm vi nn kinh t, vn là hàng hóa đ sn xut ra các hàng hóa
khác ln hn chính nó v mt giá tr.
V phng din tài chính:
Trong phm vi doanh nghip, vn là tt c tài sn b ra lúc ban đu, thng
biu hin bng tin dùng trong hot đng SXKD ca doanh nghip nhm mc đích
li nhun.
Trong phm vi nn kinh t, vn là khi lng tin t đa vào lu thông
nhm mc đích sinh li.
Nh vy có th hiu, vn là biu hin bng tin ca toàn b tài sn ca doanh
nghip đc d dng vào hot đng sn xut kinh doanh.
2
T đó, ta có đnh ngha v vn kinh doanh: “Vn kinh doanh ca doanh nghip
là biu hin bng tin ca toàn b giá tr tài sn đc huy đng, s dng vào hot
đng sn xut kinh doanh nhm mc đích sinh li”
1
Vn kinh doanh là lng tin vn nht đnh cn thit ban đu nhm đm bo cho
các yu t đu vào ca quá trình SXKD. Trong nn kinh t th trng, vn kinh doanh
còn đc coi là mt qu tin t đc bit không th thiu ca doanh nghip. Vn kinh
doanh bao gm:
Tài sn hin vt nh: nhà ca, vt kin trúc, kho hàng, hàng hoá d tr….
Tin VN, ngoi t, vàng, đá quý, tin gi ngân hàng, tin đang chuyn.
Bn quyn s hu trí tu và các tài sn vô hình khác.
Vn kinh doanh không ch là điu kin tiên quyt đi vi s ra đi ca doanh
nghip mà còn là mt trong nhng yu t gi vai trò quyt đnh trong hot đng và
phát trin ca doanh nghip.
Cùng vi quá trình SXKD ca doanh nghip, vn vn đng không ngng, có th
thay đi hình thái biu hin nhng cui cùng là vn quay v hình thái tin t nên ta
thy vn là toàn b giá tr ca tài sn doanh nghip ng ra ban đu và trong các giai
đon tip theo ca quá trình sn xut kinh doanh nhm mc đích tng giá tr ti đa cho
ch s hu doanh nghip.
1.1.2. c đim vn kinh doanh
Vn ca doanh nghip là s tin ng trc cho hot đng SXKD ca doanh
nghip. Trong nn kinh t th trng, vn là yu t quyt đnh mi hot đng ca
doanh nghip. Vì vy đ có th phát huy ti đa hiu qu s dng vn ta cn nhn thc
đúng đn v đc đim ca vn.
Mt là, vn phi đi din cho mt lng tài sn nht đnh
Vn là biu hin giá tr bng tin ca các tài sn trong doanh nghip, điu đó có
ngha là vn đc biu hin bng giá tr ca nhng tài sn hu hình. Nhng tài sn
hu hình nh nhà xng, máy móc, đt đai… đc s dng vào sn xut nhm to ra
nhng sn phm mi. Nhng tài sn hin vt cá nhân không đa vào sn xut không
đc gi là vn, chính t đc đim này mà ta có th huy đng đc mt ngun vn
khá ln t nhng tài sn xư hi còn đang ct tr cha đc s dng. Do đó, doanh
nghip không th có vn mà không có tài sn và ngc li.
Hai là, vn phi có vn đng đ sinh li.
c đim này ca vn xut phát t nguyên tc: tin t ch đc coi là vn khi
chúng đc đa vào sn xut. Trong quá trình vn đng, đng vn có th thay đi hình
1
Tr 61 – Giáo trình Tài chính doanh nghip – NXB Tài chinh, 2010
Thang Long University Library
3
thái biu hin nhng đim khi đu và kt thúc ca mt vòn tun hoàn phi là hình
thái tin t, vi giá tr ti thi đim kt thúc ln hn giá tr ti đim khi đu, tc là
kinh doanh có lưi. iu này đòi hi trong quá trình kinh doanh, doanh nghip không
đc đ đng vn.
Ba là, vn có giá tr v mt thi gian
Do nh hng ca nhiu yu t nh lm phát, giá c, tin b khoa hc công ngh
không ngng nên sc mua ca đng tin mi thi đim khác nhau là khác nhau. Vì
vy, huy đng vn và s dng vn kp thi là ht sc quan trng
Bn là, vn phi tích t, tp trung đn mt lng nht đnh mi có th phát
huy tác dng trong hot đng kinh doanh.
c đim này đòi hi doanh nghip cn lp k hoch đ huy đng lng vn cn
thit và trong quá trình kinh doanh cn tái đu t li nhun đ m rng hot đng kinh
doanh, nâng cao nng lc cnh tranh cng nh thu hút nhiu ngun vn t các nhà đu
t đ tin hành hot đng.
Nm là, vn có th tn ti di nhiu hình thc khác nhau
Vn không ch biu hin bng tin ca nhng tài sn hu hình mà còn là biu
hin bng tin ca nhng tài sn vô hình. c đim này giúp doanh nghip có s nhìn
nhn toàn din v các loi vn, t đó đ xut các bin pháp phát huy hiu qu tng hp
vn kinh doanh.
Sáu là, vn phi gn vi ch s hu
Vn đóng vai trò vô cùng quan trng trong nn kinh t tri thc nên không th có
vn không thuc ch s hu nào. Vn phi đc gn vi ch s hu thì mi đc chi
tiêu hp lý và có hiu qu. Tu vào hình thc đu t mà ngi s hu vn có thêt
đng nht hoc tách ri ngi s dng vn.
By là, vn là mt hàng hoá đc bit
Ging nh các loi hàng hoá khác, vn cng đc mua bán trên th trng. Tuy
nhiên, ch có th mua đc quyn s dng vn mà không mua đc quyn s hu.
Ngi mua (ngi vay vn) phi tr chi ngi bán (ngi cho vay) mt t l lưi sut
nht đnh – đó là giá ca quyn s dng vn. c đim này giúp doanh nghip huy
đng vn đ có đc hiu qu cao nht vi chi phí huy đng thp nht.
1.1.3. Vai trò ca vn đi vi hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip
Vi khái nim bao quát trên, vn đóng mt vai trò ht sc quan trng đi vi s
tn ti và phát trin ca doanh nghip. Vn là điu kin đ thành lp doanh nghip,
tin hành các hot đng SXKD và m rng hot đng kinh doanh.
4
V mt pháp lý: vn là điu kin đ thành lp doanh nghip
Khi mun thành lp doanh nghip, ch đu t phi quan tâm đn vic đáp ng đ
vn pháp đnh do Nhà nc quy đnh. có th đi vào hot đng, trc tiên doanh
nghip phi đng ký vn điu l cùng h s xin giy phép kinh doanh. Trên c s đó
c quan Nhà nc có thm quyn đa ra quyt đnh doanh nghip có kh nng tn ti
và phát trin hay không. Tùy tng lnh vc kinh doanh cng nh hình thc t chc ca
doanh nghip mà vn pháp đnh đc quy đnh khác nhau. Vn pháp đnh Vit Nam
ch quy đnh cho mt s ngành ngh có liên quan đn tài chính nh chng khoán, bo
him, kinh doanh vàng và kinh doanh tin t. Vn điu l phi ln hn vn pháp đnh,
là lng vn ti thiu mà doanh nghip phi có đ tn ti.
Trong quá trình hot đng, vn ca doanh nghip không đt đ điu kin mà
pháp lut quy đnh s b tuyên b châm dt hot đng. S tn ti t cách pháp nhân
ca doanh nghip trc pháp lut cn phi tho mưn nhiu yu t trong đó có vn
đc xem là mt trong nhng c s quan trng nht.
V mt kinh t
iu kin đ thc hin hot đng sn xut kinh doanh:
Vn kinh doanh là điu kin tiên quyt đ doanh nghip có th thc hin hot
đng SXKD. ây cng là c s đ doanh nghip tính toán, hoch đnh chin lc, k
hoch kinh doanh Ngoài ra, vn còn giúp doanh nghip tin hành các hot đng
SXKD mt cách liên tc, có hiu qu. Nu không có đ vn đ đm bo hot đng
SXKD s gây ra tình trng đình tr, suy gim sn xut dn đn nh hng tiêu cc đn
uy tín ca doanh nghip. Nu tình trng này kéo dài có th dn đn vic đóng ca
doanh nghip.
iu kin đ m rng hot đng sn xut kinh doanh:
Không nhng giúp doanh nghip duy trì hot đng sn xut kinh doanh, vn còn
là c s xác đnh quy mô doanh nghip là nh, va hay trung bình. Hu ht các doanh
nghip luôn mong mun gi vng và phát trin v th doanh nghip trên th trng.
làm đc điu đó, doanh nghip cn có vn đ đu t, nâng cp dây chuyn công
ngh nhm đa dng hóa mu mư sn phm, t đó thu đc nhiu li nhun đ có th
tái đu t, giúp doanh nghip m rng phm vi kinh doanh cng nh đa dng hóa
ngành ngh kinh doanh. Không nhng th, nh có vn đu t, doanh nghip còn nâng
cao kh nng cnh tranh trên th trng bng vic đu t vào các chính sách marketing
đ nm bt cng nh đáp ng sm nhu cu ca khách hàng. Vì vn kinh doanh đóng
vai trò đc bit quan trng nên nhng nhà lưnh đo doanh nghip phi nhn thc đc
Thang Long University Library
5
tm quan trng ca vn đ huy đng, s dng vn mt cách hiu qu, gia tng giá tr
giúp doanh nghip liên tc phát trin.
Nn kinh t th trng ngày càng gay gt khc lit, các doanh nghip phi t đi
mi bn thân, không ngng ci tin máy móc thit b, đu t hin đi hoá công ngh
cng nh b máy sn xut. đu t vào c s vt cht mt cách hiu qu, đòi hi
doanh nghip phi có lng vn cn thit. Vn tác đng rt ln đên nng lc sn xut
kinh doanh ca doanh nghip và xác lp v th ca doanh nghip trên thng trng.
1.1.4. Phân loi vn
1.1.4.1. Cn c vào ngun hình thành
V c bn, vn đc hình thành t ngun vn ch s hu và n phi tr.
Môăhìnhă1.1: C cu ngun vn kinh doanh
2
Tài sn
Vn ch s hu
N
Vn ch s hu: “Vn ch s hu là s vn thuc s hu ca các ch doanh
nghip gm: vn điu l do ch s hu đu t, vón do doanh nghip t b sung t li
nhun và t các qu ca doanh nghip, ngun vn liên doanh, liên kt, vn tài tr ca
Nhà nc nu có”
3
Vn ch s hu ti mt thiăđimă=ăGiáătr tngătƠiăsn ậ Tng n phi tr
Trong đó: vn ch s hu bao gm:
Vi doanh nghip Nhà nc thì đó là ngun vn do ngân sách nhà nc cp
ban đu và cp b sung, vi doanh nghip t nhân thì ngun vn này do ch doanh
nghip b ra khi thành lp doanh nghip, đi vi Công ty c phn hoc liên doanh
thì s bao gm phn đóng góp ca các ch đu t hoc các c đông.
Phn li nhun đ li tái đu t sau các quá trình hot đng SXKD ca
doanh nghip. Chênh lch do đánh giá li tài sn hoc các qu ca doanh nghip…
N phi tr
“N phi tr là s vn thuc quyn s hu ca các ch th khác nhng doanh
nghip đc quyn s dng vào hot đng sn xut kinh doanh ca mình trong mt
khong thi gian nht đnh”
4
Bt c doanh nghip nào mun đi vào hot đng không ch da vào ngun vn
ch s hu mà còn phi huy đng ngun vn t bên ngoài nh: vay ngân hàng, các t
2
Tr 303 – Giáo trình Tài chính doanh nghip – NXB Tài chính, 2010
3
Giáo trình Tài chính doanh nghip – NXB Tài chính
4
Tr 303 – Giáo trình Tài chính doanh nghip – NXB Tài chính, 2010
6
chc tín dng và các đn v kinh t khác. Thm chí trong quá trình SXKD có kh nng
doanh nghip phi n ngi bán, n lng công nhân đê tích lu vn đáp ng nhu cu
vn mt khâu nào đó thì mi có th duy trì đc các hot đng. Tt c nhng khon
trên đc hch toán vào khon mc n phi tr ca doanh nghip nên sau mt thi hn
nht đnh theo tho thun doanh nghip phi tr c gc và lưi cho ch n. Trong
trng hp này ngi tài tr chi doanh nghip không phi là ch s hu ca doanh
nghip vì vy khi doanh nghiêp huy đng vn t ngun này s phi đi mt vi áp lc
tr n và không ch đng v mt tài chính. Mc dù vy ngun t các khon vay n vn
là ngun tài tr ln cho các doanh nghip cn vn đ duy trì hot đng hay tích lu
vn đ tái sn xut m rng qui mô.
Theo tính cht và thi hn thanh toán, các khon n ca doanh nghip đc chia
thành:
N ngn hn: là các khon n mà doanh nghip phi tr trong mt thi gian
ngn nh vay ngn hn, phi tr ngi bán, thu và các khon phi np Nhà nc…
N dài hn: là các khon n mà trên mt nm doanh nghip mi phi hoàn
tr nh vay dài hn, phát hành c phiu…
N phi tr đc thc hin di các phng thc sau:
Tín dng ngân hàng: là các khon mà doanh nghip vay ca các ngân hàng
thng mi hoc các t chc tín dng.
Tín dng thng mi: là các khon doanh nghip chim dng tm thi t
các nhà cung cp vt t, hàng hoá cho doanh nghip thông qua phng thc thanh
toán tr chm, ngi mua tr tin trc…
Phát hành trái phiu: là hình thc huy đng vn bng cách phát hành trái
phiu, khi phát hành trái phiu, doanh ngip không ch phi tr lưi mi k mà còn
chu thêm chi phí phát hành.
Các khon n tm thi khác: nh phi tr ngi lao đng, thu và các
khon phi np Nhà nc, chi phí phi tr….
đm bo cho hot đng kinh doanh đt hiu qu cao, doanh nghip thng
phi phi hp c hai ngun vn trên. S kt hp hai ngun này ph thuc vào đc
đim ca ngành mà doanh nghip hot đng và quyt đnh ca ngi qun lý. Nhn
thc đc tng loi vn s giúp doanh nghip tìm đc bin pháp t chc qun lý, s
dng vn hp lý. ng thi có th tính toán đ tìm ra kt cu vn hp lý và chi phí s
dng vn thp nht.
1.1.4.2. Cn c vào đc đim luân chuyn vn
Da trên tiêu thc này, vn đc chia thành: Vn c đnh và vn lu đng.
Thang Long University Library
7
Vn c đnh
“Vn c ca mt doanh nghip là mt b phn ca vn đu t ng trc v tài
sn c đnh. c đim ca nó là chu chuyn giá tr dn dn tng phn trong nhiu chu
k kinh doanh và hoàn thành mt vòng chu chuyn khi tái sn xut đc tài sn c
đnh v mt giá tr”
5
Vn c đnh là lng vn đu t ng trc đ hình thành nên TSC ca doanh
nghip. Quy mô ca vn c đnh s quyt đnh đn lng TSC đc hình thành và
ngc li, đc đim hot đng ca TSC s chi phi đc đim luân chuyn vn ca
vn c đnh. T mi liên h này ta có th nhn thy đc thù ca vn c đnh là:
Vn c đnh tham gia vào nhiu chu k sn xut kinh doanh nhng vn gi
đc hình thái hin vt. Có đc đc đim này là do TSC tham gia vào phát huy
tác dng trong nhiu chu k sn xut. Vì vy vn c đnh là hình thái biu hin bng
tin ca TSC và cng tham gia vào các chu k sn xut tng ng.
Vn c đnh đc luân chuyn giá tr dn dn, tng phn trong các chu k
sn xut. Khi tham gia vào quá trình SXKD, TSC không b thay đi hình thái biu
hin ban đu nhng tính nng và công sut ca nó gim dn, tc là nó b hao mòn
và cùng vi s gim dn v giá tr s dng thì giá tr ca nó cng b gim dn, theo
đó vn c đnh đc tách thành hai b phn:
B phn th nht: tng ng vi phn giá tr hao mòn ca TSC đc luân
chuyn và cu thành chi phí sn xut di hình thc chi phí khu hao và đc tích ly
li thành qu khu hao, sau khi sn phm hàng hóa đc tiêu th, qu khu hao này s
đc s dng đê tái sn xut TSC nhm duy trì nng lc sn xut ca doanh nghip.
B phn th hai ca vn c đnh là giá tr còn li ca TCS. Hình thái hin vt
ca vn c đnh là TSC.
Sau mi chu k sn xut, phn vn đc luân chuyn vào giá tr sn phm và
đc thu hi dn dn tng lên, song phn vn đu t ban đu vào TSC li dn dn
gim xung. Kt thúc quá trình vn đng đó cng là lúc TSC ht thi gian s dng,
giá tr ca nó đc chuyn dch vào giá tr sn phm đư sn xut và khi đó vn c đnh
mi hoàn thành mt vòng luân chuyn.
Vn c đnh thng có chu k vn đng dài, sau nhiu nm mi có th thu
hi đ s vn đu t đư ng ra ban đu. Trong thi gian dài nh vy, đng vn luôn
b đe do bi nhng ri ro, nhng nguyên nhân ch quan và khách quan làm tht
thoát vn nh:
5
Tr 68 – Giáo trinh Tài chính doanh nghip – NXB Tài chính, 2010
8
Do kinh doanh kém hiu qu, sn phm làm ra không tiêu th đc, do giá bán
thp hn giá thành nên thu nhp không đ bù đp mc đ hao mòn TSC.
Do s phát trin ca tin b khoa hc k thut làm cho mc đ hao mòn vô hình
ca TSC vt qua mc d kin v mt hin vt cng nh v mt giá tr.
Do yu t lm phát trong nn kinh t. Khi lm phát xy ra, giá tr thc ca đng
vn b thay đi, do đó đòi hi doanh nghip phi đánh giá và điu chnh li giá tr tài
sn đ tránh tình trng mt vn kinh doanh theo tc đ lm phát trên th trng.
Vn c đnh hoàn thành mt vòng luân chuyn sau nhiu chu k kinh
doanh.
Trong các doanh nghip, vn c đnh là mt b phn quan trng và chim t
trng tng đi ln trong toàn b vn đu t nói riêng, vn SXKD nói chung. Quy mô
ca vn c đnh và trình đ qun lý s dng nó là nhân t nh hng quyt đnh đn
trình đ trang b k thut ca sn xut kinh doanh. Do mt v trí then cht và đc
đim luân chuyn ca nó li tuân theo tính quy lut riêng, nên vic qun lý vn c đnh
có nh hng trc tip đn hiu qu s dng vn sn xut kinh doanh ca doanh
nghip.
Nhng đc đim ca vn c đnh đòi hi vic qun lý vn c đnh phi kt hp
gia qun lý theo giá tr và qun lý hình thái hin vt là các TSC. qun lý, s
dng vn c đnh mt cách có hiu qu thì phi s dng TSC sao cho hiu qu.
Thông thng mt t liu lao đng đc coi là TSC phi tho mưn đng thi hai tiêu
chun c bn:
Phi có thi gian s dng ti thiu t mt nm tr lên.
Phi đt giá tr ti thiu. Theo Thông t 45 quy đnh nguyên giá TSC phi
có giá tr t 30 triu đng tr lên.
6
Vn lu đng
đm bo quá trình sn xut kinh doanh đc tin hành thng xuyên liên tc
đòi hi doanh nghip phi có mt lng TSL nht đnh. Do vy, đ hình thành nên
TSL, doanh nghip phi ng ra trc mt s vn đu t vào loi tài sn này. S vn
này đc gi là vn lu đng ca doanh nghip.
Vn lu đng ca doanh nghip là s vn ng ra đ hình thành nên các tài sn
lu đng nhm đm bo cho quá trình kinh doanh ca doanh nghip đc thc hin
thng xuyên, liên tc. Vn lu đng luân chuyn toàn b giá tr ngay trong mt lm
6
Thông t s 45/2013/TT - BTC
Thang Long University Library
9
và đc thu hi toàn b, hoàn thành mt vòn luân chuyn khi kt thúc mt chu k kinh
doanh.
7
Tài sn lu đng sn xut bao gm khâu d tr sn xut nh: Nguyên liu, vt
liu, công c, dng c… Tài sn lu đng khâu sn xut nh sn phm đang ch to,
bán thành phm. Các tài sn lu đng khâu lu thông bao gm các sn phm, thành
phm ch tiêu th, các loi vn bng tin, các khon vn trong thanh toán, các khon
chi phí ch kt chuyn, chi phí tr trc… Trong quá trình SXKD, các tài sn lu
đng sn xut và tài sn lu đng lu thông luôn vn đng thay th và đi ch cho
nhau đm bo quá trình hot đng sn xut kinh doanh đc tin hành liên tc và
thun li
Khác vi TSC, trong quá trình sn xut kinh doanh, TSL ca doanh nghip
luôn luôn thay đi hình thái biu hin đ to ra sn phm, hàng hoá. Do đó, phù hp
vi các đc đim ca tài sn lu đng, vn lu đng ca doanh nghip cng không
ngng vn đng qua các giai đon ca chu k kinh doanh: D tr sn xut, sn xut và
lu thông. Quá trình này đc din ra liên tc và thng xuyên lp li theo chu k và
đc gi là quá trình tun hoàn chu chuyn ca vn lu đng.
Trong quá trình vn đng, vn lu đng luân chuyn toàn b giá tr ngay trong
mt ln, qua mi giai đon ca chu k kinh doanh, vn lu đng li thay đi hình thái
biu hin, t hình thái vn tin t ban đu chuyn sang hình thái vn vt t hàng hoá
d tr. Qua giai đon sn xut, vt t đc đa vào ch to thành các bán thành phm
và thành phm, sau khi sn phm đc tiêu th, vn lu đng li tr v hình thái tin
t nh đim xut phát ban đu ca nó. Sau mi chu k tái sn xut, vn lu đng mi
hoàn thành mt vòng chu chuyn.
Trong các doanh nghip, quá trình sn xut kinh doanh luôn din ra mt cách
thng xuyên, liên tc cho nên có th thy trong cùng mt lúc, vn lu đng ca
doanh nghip đc phân b trên khp các giai đon luân chuyn và tn ti di nhiu
hình thc khác nhau. Mun cho quá trình sn xut đc liên tc, doanh nghip phi có
đ vn lu đng đu t vào các hình thái khác nhau nó đm bo cho vic chuyn hoá
hình thái ca vn trong quá trình luân chuyn đc thun li.
T nhng đc đim trên ta thy qun lý và s dng vn lu đng là b phn quan
trng trong công tác qun lý tài chính ca mi doanh nghip. Trong đó cn phi xác
đnh đúng đn nhu cu vn lu đng giúp doanh nghip đm bo vn lu đng đ duy
trì hot đng sn xut kinh doanh, tránh tình trng thiu vn hoc đng vn. Trên c
s đó doanh nghip nên có nhng bin pháp khai thác và huy đng các ngun tài tr
7
Tr 90 - Giáo trình Tài chính doanh nghip – NXB Tài chính, 2010
10
nhm đáp ng nhu cu vn và thc hin tt công tác qun lý và s dng vn, đy
nhanh tc đ chu chuyn vn, nâng cao hiu qu hot đng.
1.1.4.3. Cn c vào phm vi huy đng
Ngun vn t bên trong doanh nghip: là ngun vn có th huy đng đc t
hot đng ca bn thân doanh nghip. Ngun vn bên trong th hin kh nng t tài
tr ca doanh nghip. Ngun vn này có ý ngha rt ln đi vi s phát trin ca
doanh nghip.
Ngun vn bên trong doanh nghip bao gm:
Li nhun gi li đ tái đu t.
Khu hao TSC
Tin nhng bán tài sn, vt t.
Ngun vn t bên ngoài doanh nghip: Là ngun vn mà doanh nghip có th
huy đng t bên ngoài đ đáp ng cho nhu cu v vn cho hot đng sn xut kinh
doanh. Vic huy đng vn t bên ngoài s làm khuch đi li nhun sau thu cho
doanh nghip nu nh doanh nghip làm n có hiu qu và li nhun trên vn kinh
doanh ln hn chi phí s dng.
Loi ngun vn này bao gm:
Vn vay ngân hàng
Vay các t chc tài chính và kinh t khác
Gi góp vn liên doanh liên kt
Tín dng thng mi ca nhà cung cp
u đim ca ngun vn này là to cho doanh nghip mt c cu tài chính linh
đng hn. Nu doanh nghip đt đc mc doanh li cao hn chi phí s dng vn
càng nhiu thì vic huy đng vn t bên ngoài nhiu s giúp cho doanh nghip phát
trin mnh hn.
Nhc đim: Doanh nghip phi tr li tc tin vay và hoàn tr vay đúng thi
hn, nu doanh nghip s dng vn sn xut kinh doanh kém hiu qu thì khon n
phi tr tr thành gánh nng và doanh nghip phi chu ri ro ln.
Nh vy xut phát t nhng u nhc đim trên ta thy vic s dng kt hp
ngun vn bên trong và ngun vn bên ngoài mt cách hp lý s đem li cho doanh
nghip hiu qu kinh t cao và ri ro là thp nht.
1.1.4.4. Cn c vào thi gian huy đng và s dng vn
Ngun vn thng xuyên: là ngun vn có tính cht lâu dài và n đnh mà
doanh nghip có th s dng ngun này đc dùng cho vic hình thành tài sn lu
Thang Long University Library
11
đng thng xuyên cn thit cho doanh nghip, ngun vn thng xuyên bao gm
ngun vn riêng và các khon vay dài hn.
Vnăthngăxuyênă=ăN dƠiăhn + Vn ch s hu
Ngun vn tm thi: Là các ngun vn có tính cht ngn hn doanh nghip s
dng đáp ng nhu cu tm thi, bt thng phát sinh trong doanh nghip. Ngun vn
này bao gm các khon vay ngn hn và n ngn hn.
Tài sn = Tài sn lu đng + Tài sn c đnh
Ngun vn = N ngn hn + N dài hn + Vn ch s hu
Trong đó:
Vn tm thi = N ngn hn
Vic phân loi ngun vn theo cách này giúp cho ngi qun lý doanh nghip
xem xét huy đng các ngun vn mt cách phù hp vi thi gian s dng, đáp ng
đy đ, kp thi vn sn xut kinh doanh và nâng cao hiu qu s dng vn ca doanh
nghip.
1.1.4.5. Phân loi theo mc đích s dng:
Vn dùng cho mc đích đu t hot đng sn xut kinh doanh: là ngun vn
dùng cho hot đng sn xut kinh doanh, thông thng là các TSC nh máy
móc thit b, dây chuyn sn xut… ngoài rak còn có nguyên liu, vt liu, nhiên
liu…
Vn dùng cho mc đích đu t hot đng tài chính: là giá tr ca các tài
sn tài chính nh: tin, các khon đu t tài chính ngn và dài hn, tin gi ngân
hàng và các giy t có giá khác…
1.2. Hiu qu s dng vn ca doanh nghip
1.2.1. Khái nim v hiu qu s dng vn
Vn là điu kin cn cho quá trình hot đng SXKD ca mi doanh nghip,
nhng cha đ đ đt đc mc đích kinh doanh ca doanh nghip bi l trong nn
kinh t th trng mc đích cao nht ca mi doanh nghip SXKD chính là li nhun.
iu đó đng ngha vi vic doanh nghip phi khai thác và s dng trit đ mi
ngun lc sn có ca mình, trong đó s dung có hiu qu ngun vn là yêu cu bt
buc đi vi mi hot đng kinh doanh ca doanh nghip.
Hiu qu s dng vn kinh doanh là mt phm trù kinh t phn ánh trình đ khai
thác, s dng các ngun lc vn trong hot đng sn xut kinh doanh ca doanh
nghip.
8
8
Giáo trình Tài chính doanh nghip – NXB Tài chính
12
Theo cách hiu thông thng, hiu qu là mi tng quan gia đu vào và đu ra
ca mt quá trình kinh t – k thut nhm đt đc nhng mc đích xác đnh.
Khi xem xét hiu qu kinh doanh ca doanh nghip ngi ta thng đng trên
hai góc đ:
Hiu qu kinh t: là mt ch tiêu cht lng quan trng đi vi mi doanh
nghip. Nó phn ánh mi quan h gia kt qu thu đc v mt kinh t vi các chi phí
b ra đ đt đc kt qu đó sau mt quá trinh kinh doanh.
Hiu qu xã hi: th hin mc đ tham gia ca doanh nghip vào các
chng trình xư hi. Thông qua các hot đng kinh doanh ca mình thc hin các
chính sách, phân loi, to vic làm cho ngi lao đng, môi trng công bng xư hi.
Trong phm vi qun lý doanh nghip ngi ta thng ch yu quan tâm đn hiu
qu kinh t. ây là mt phm trù kinh t phn ánh trình đ s dng các ngun lc ca
doanh nghip đ đt kt qu cao nht vi chi phí hp lý nht. Do vy các ngun lc
kinh t, đc bit là vn có tác đng rt ln đi vi hiu qu s dng vn. Vì vy nâng
cao hiu qu s dng vn là yêu cu mang tính thng xuyên bt buc đi vi doanh
nghip.
Trong hot đng SXKD, vn đc s dng nhm thu đc li nhun trong tng
lai. Nói cách khác, mc đích ca vic s dng vn là thu li nhun, cho nên hiu qu
sn xut kinh doanh thng đc đánh giá da trên so sánh tng đi gia li nhun
và vn b ra hay hiu qu s dng vn.
Nâng cao hiu qu s dng vn là mc tiêu hàng đu ca doanh nghip. Nâng
cao hiu qu s dng vn không nhng đm bo cho doanh nhip an toàn v mt tài
chính, hn ch ri do, tng thu nhp cho cán b công nhân viên, m rng SXKD, tng
li nhun mà còn giúp doanh nghip tng uy tín, nâng cao kh nng cnh tranh và v
th ca doanh nghip trên thng trng. Có th nói rng hiu qu s dng vn thc
cht là thc đo trình đ s dng ngun nhân lc, tài chính ca doanh nghip, đó là
vn đ c bn gn lin vi s tn ti và phát trin ca doanh nghip .
1.2.2. Tm quan trng ca nâng cao hiu qu s dng vn ca doanh nghip
Vic nâng cao hiu qu s dng vn đang tr nên rât cp thit đi vi các doanh
nghip. S cn thit này xut phát t nhng lý do sau.
Xut phát t vai trò, v trí ca vn trong quá trình hot đng ca doanh
nghip.
Vn là tin đ, là xut phát đim ca mi hot đng kinh doanh, là nn tng vt
cht đ bin mi ý tng kinh doanh thành hin thc. Vn quyt đnh quy mô đu t,
mc đ trang b c s vt cht và quyt đnh c thi c kinh doanh ca doanh nghip.
Thang Long University Library
13
Vi vai trò đó, vic s dng và nâng cao hiu qu s dng vn tr thành đòi hi rt
cp thit đi vi mi doanh nghip.
Xut phát t mc đích kinh doanh ca doanh nghip
Mi doanh nghip khi tham gia vào hot đng kinh doanh đu hng ti mc
tiêu ti đa hoá giá tr tài sn ca ch s hu da trên c s nâng cao li nhun. Mun
vy, doanh nghip phi phi hp t chc, thc hin đng b mi hot đng trong lnh
vc sn xut kinh doanh. Trong đó vn đ t chc và nâng cao hiu qu s dng vn
có tính cht quyt đnh ti hiu qu sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Nâng cao
hiu qu s dng vn không ch mang li li ích trc mt mà còn có ý ngha lâu dài
vi s phát trin ca doanh nghip.
Xut phát t thc trng qun lý và hiu qu s dng vn kinh doanh trong các
doanh nghip
Trong nn kinh t th trng vi s cnh tranh khc lit, các doanh nghip cn
đa ra bin pháp ti u đ qun lý và s dng ngun vn sao cho hiu qu. Bên cnh
nhng doanh nghip làm n có lưi, thích ng đc vi nn kinh t th trng vn còn
không ít nhng doanh nghip qun lý vn kém hiu qu, không bo toàn đc vn.
Xut phát t ý ngha đi vi xã hi
Doanh nghip là mt phn quan trng trong nn kinh t. Ti đó, doanh nghip là
mt b phn ch yu to ra GDP, có tính quyt đnh trong vic gi vng nhp đ tng
trng kinh t mc cao và tác đng tích cc vào chuyn dch c cu kinh t cng
nh bin đi các vn đ đi sng xư hi. Nâng cao hiu qu s dng vn s góp phn
tng thu ngân sách, gii quyt vic làm, tng thu nhp cho ngi lao đng, đy nhanh
tc đ tng trng kinh t.
1.2.3. Ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn ca doanh nghip
Hiu qu s dng vn, tài sn trong doanh nghip là mt phm trù kinh t phn
ánh trình đ, nng lc khai thác và s dng vn, tài sn ca doanh nghip vào hot
đng sn xut kinh doanh nhm mc đích ti đa hóa li ích và ti thiu hóa chi phí.
đánh giá hiu qu s dng vn mt cách chung nht ngi ta dùng mt s ch tiêu
1.2.3.1. Ch tiêu đánh giá hiu qu s dng toàn b vn kinh doanh
Hiu sut s dng tngătƠiăsn
Hiu qu s dng tngătƠiăsn =
Doanh thu thun
TngătƠiăsnăbìnhăquơn
Hiu sut s dng tng tài sn (hay vòng quay tài sn) đc s dng đ đánh giá
hiu qu s dng tài sn nói chung ca doanh nghip. Nó cho bit mt đng vn b ra
14
đu t vào tài sn s to đc bao nhiêu đng doanh thu thun. Ch tiêu này càng cao
chng t vic s dng tng tài càng có hiu qu.
VòngăquayătoƠnăb vn (Hiu sut s dng vn)
VòngăquayătoƠnăb vn =
Doanh thu thun
Vn bìnhăquơn
Ch tiêu này phn ánh vn kinh doanh trong k chu chuyn đc bao nhiêu vòng
(hay s ln). Vòng quay toàn b vn càng cao, hiu sut s dng vn kinh doanh càng
ln. Ch tiêu này chu nh hng ca ngành kinh doanh, chin lc kinh doanh và
trình đ qun lý s dng vn ca doanh nghip.
Sutăhaoăphíăvn
Sutăhaoăphíăvn =
Vnăbìnhăquơnătrongăk
Doanh thu thun trong k
Sut hao phí vn là ch tiêu nghch đo ca ch tiêu hiu sut s dng vn, phn
ánh mt đng doanh thu cn bao nhiêu đng vn. Ngc li vi ch tiêu hiu qu s
dng vn, ch tiêu này càng nh càng phn ánh trình đ qun lý và s dng vn kinh
doanh ca doanh nghip có hiu qu cao.
T l doanh li trên tng vn
T l doanh liătrênătng vn =
Li nhun thun
Vn kinh doanh bìnhăquơn
T l doanh li trên tng vn là ch tiêu đo lng sc mnh sinh li ca đng
vn. Ch tiêu này còn th hin tính hiu qu ca quá trình t chc, qun lý hot đng
SXKD ca doanh nghip. Ch tiêu này cho bit c 1 đng vn đc s dng trong quá
trình SXKD thì to ra đc bao nhiêu đng li nhun. Ch tiêu này càng cao doanh
nghip hot đng càng có hiu qu.
T sut sinh liătrênătngătƠiăsn (ROA): phn ánh kh nng sinh li ca
vn kinh doanh, không tính đn nh hng ca thu thu nhp doanh nghip và ngun
gc ca vn kinh doanh.
T sut sinh liătrênătngătƠiăsn =
Li nhunăròng
TngătƠiăsnăbìnhăquơn
Ch tiêu t sut sinh li trên tng tài sn (Return on Assets – ROA) cho bit kh
nng sinh li ca tài sn s dng trong doanh nghip hay vic s dng tài sn s đem
Thang Long University Library
15
li bao nhiêu li nhun cho ch s hu. Thông thng t sut sinh li trên tng tài sn
càng cao đng ngha vi vic doanh nghip s dng tài sn có hiu qu.
Tuy nhiên, tu tng ngành ngh kinh doanh mà t s ROA cao hay thp. Vi
nhng doanh ngip thng mi, tài sn không ln nên t l này thng cao nhng đi
vi doanh ngip sn xut, đc bit là công nghip nng thì t l này tng đi thp. Vì
vy đ có đc cái nhìn khách quan và chính xác, cn so sánh t s này vi các doanh
nghip cùng lnh vc kinh doanh hoc t l chung ca ngành.
T s này ln hn 0 có ngha là doanh nghip làm n có lưi. T s này càng cao
cho thy doanh nghip làm n càng hiu qu. Còn nu t s này nh hn 0 thì doanh
nghip làm n thua l. T s này cho bit hiu qu qun lý và s dng tài sn đ to ra
thu nhp ca doanh nghip.
T sut sinh liătrênăvn ch s hu (ROE)
Các nhà đu t thng quan tâm đn ch tiêu này vì h quan tâm đn kh nng
thu đc li nhun t đng vn mà h b ra. Mt khác ch tiêu này giúp nhà qun tr
tng cng kh nng kim soát và bo toàn vn, góp phn giúp cho doanh nghip tng
trng bn vng.
T sut sinh liătrênăvn ch s hu =
Li nhunăròng
Vn ch s huăbìnhăquơn
Ch tiêu này cho bit c 1 đng vn ch s hu đu t thì to ra đc bao nhiêu
đng li nhun ròng. Ch tiêu này càng cao càng biu hin xu hng tích cc. Ngc
li nu ch tiêu này nh và vn ch s hu di mc vn điu l thì hiu qu kinh
doanh thp, doanh nghip s gp khó khn trong vic thu hút vn. Tuy nhiên ch s
này cao không phi lúc nào cng thun li vì có th do nh hng ca đòn by tài
chính.
Hay
ROE =
Li nhunăròng
X
Doanh thu
X
TƠiăsn
Doanh thu
TƠiăsn
Vn ch s hu
Theo cách này ta có th nhn bit đc các nhân t tác đng lên ROE bao gm
ROS, vòng quay tài sn và đòn by tài chính. Khi các yu t trên gia tng ROE s
tng.
T sut sinh liătrênădoanhăthuă(ROS)
T sut sinh liătrênădoanhăthuă=
Li nhunăròng
Doanh thu thun