ví dụ làm việc với tệp

Trường THPT Hương Vinh Môn tin học 11
GIÁO ÁN CHI TIẾT
Giáo viên hướng dẫn: Hà Nữ Thùy Hương Bộ môn: Tin học
Sinh viên thực tập: Huỳnh Văn Thắng
Tên bài giảng: Bài 16: Ví dụ làm việc với tệp
Tiết (theo chương trình): 37 Lớp: 11B8 Phòng: 14
Ngày giảng: 27/03/2013.
I/ Mục đích, yêu cầu
1. Kiến thức:
Giúp học sinh:
- Vận dụng các bước làm việc với tệp: gán tên cho biến tệp, mở tệp, đọc/ghi tệp,
đóng tệp vào các bài toán cụ thể.
- Biết một số hàm và thủ tục chuẩn làm việc với tệp.
2. Kỹ năng:
Hình thành kỹ năng về các thao tác cơ bản khi làm việc với tệp như:
1. Khai báo
2. Gán tên tệp cho biến tệp
3. Mở tệp
4. Đọc/ ghi dữ liệu cho biến tệp
5. Đóng tệp
3. Thái độ:
- Thấy được sự cần thiết và tiện lợi của kiểu dữ liệu tệp.
- Có ý thức lưu trữ dữ liệu một cách khoa học.
II/ Phương pháp, phương tiện
Nêu tình huống có vấn đề, đặt và giải quyết vấn đề, câu hỏi gợi mở,trình chiếu trực quan trên
máy tính.
III/ Nội dung
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ ( 6’)
1/ Yêu cầu HS ghi lại danh sách các công việc và thủ tục để đọc dữ liệu.
1. Khai báo
2. Gán tên tệp cho biến tệp

3. Mở tệp để đọc
4. Đọc dữ liệu cho biến tệp
5. Đóng tệp
2/ Yêu cầu HS ghi lại danh sách các công việc và thủ tục để ghi dữ liệu.
1. Khai báo
2. Gán tên tệp cho biến tệp
3. Mở tệp để ghi
Huỳnh Văn Thắng
Trường THPT Hương Vinh Môn tin học 11
4. Ghi dữ liệu cho biến tệp
5. Đóng tệp
Hoạt động 2: Tìm hiểu ví dụ 1
Thời
gian
Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng
Tìm hiểu bài toán
3’
GV: Yêu cầu 1 học sinh đọc nội
dung ví dụ 1.
GV giải thích: Bài toán yêu cầu tính
khoảng cách từ trại của thầy hiệu
trưởng tọa độ (0,0) đến trại của từng
giáo viên chủ nhiệm tọa độ (x,y)
được lưu liên tiếp trong tệp
TRAI.TXT.
GV: Yêu cầu HS xác định cho input
và output của bài toán.
HS: Đọc ví dụ 1
HS lắng nghe.
HS suy nghĩ và trả lời

1. Ví dụ 1
- Xác định bài toán:
* Input:
+ Tọa độ trại Hiệu
trưởng O(0,0)
+ Tệp TRAI.TXT chứa
các cặp số nguyên (x,y)
liên tiếp.
* Output:
Khoảng cách giữa trại
mỗi lớp và trại thầy hiệu
trưởng.
Tìm hiểu cách giải bài toán.
10’
GV: Vẽ minh họa về bài toán lên
bảng và yêu cầu HS nêu công thức
tính khoảng cách d.
? Công thức tính khoảng cách d là
gì ?
GV:Vậy thì
? Vậy khi A(0,0) thì công thức tính
khoản cách trở thành như thế nào?
GV: Tức là trong bài toán này ta sẽ
đọc từng cặp tọa độ (x, y) từ tệp
TRAI.TXT sau đó tính và in khoảng
cách ra màn hình. Trong tệp
TRAI.TXT sẽ chứa tất cả các tọa độ
của các trại (đặt cách nhau bởi dấu
khoảng cách). Ví dụ tệp TRAI.TXT
sẽ có dạng như sau:

1 1 3 4 6 7 8 9
Công việc của ta là lặp lại việc đọc
từng cặp tọa độ và tính khoảng cách
của chúng tới tọa độ (0,0) cho đến
HS: Suy nghĩ và trả lời.
HS: Suy nghĩ và trả lời.
d=
22
y1)-(y2x1)-(x2 +
d=
22
0)-(y2(x2-) +
hay
d=
2 2
x y+




d=
2 2
x y+
Huỳnh Văn Thắng
Trường THPT Hương Vinh Môn tin học 11
khi hết tệp.
Huỳnh Văn Thắng
Trường THPT Hương Vinh Môn tin học 11
Tìm hiểu chương trình
5’

- Quan sát chương trình trong sách
trang 87. Cho biết các đoạn lệnh
sau thực hiện công việc gì ?
Var d: real;
f:text; (1)
x,y: integer;
begin
assign(f,’trai.txt’); (2)
reset(f);(3)
while not eof (f) do (4)
begin
read(f,x,y); (5)
d:=sqrt(x*x + y*y); (6)
writeln(‘ khoan cach la’,d); (7)
end;
Close(f); (8)
End.
- Thảo luận
- Đoạn (1) khai báo.
-Đoạn (2) gắn tên tệp
‘trai.txt’ cho biến tệp f.
- Đoạn (3) mở tệp để
đọc.
-Đoạn (4) kiểm tra nếu
chưa kết thúc tệp thì
làm.
Đoạn (5) đọc 2 biến x,y
trong tệp f ra.
- Đoạn ( 6) tính khoản
cách.

- Đoạn (7) in ra màn
hình khoản cách.
- Đoạn (8) đóng tệp.
Program khoan_cach;
Var d: real;
f:text; (1)
x,y: integer;
begin
assign(f,’trai.txt’); (2)
reset(f);(3)
while not eof (f) do (4)
begin
read(f,x,y); (5)
d:=sqrt(x*x + y*y); (6)
writeln(‘ khoan cach
la’,d); (7)
end;
Close(f); (8)
End.
5’
7’
Hoạt động 3: Xét ví bài tập tiếp theo.
Chiếu bài tập 2:Cho biến tệp f và
tên tệp là sochan.txt. Hãy nhập vào
1 số nguyên n. Nếu n là số chẵn thì
ghi vào tệp.In thông báo ra màn
hình.
? Xác định Input và output của bài
toán?
?Với yêu cầu bài toán thì chúng ta

cần khai báo những biến gì ?
?Em nào có ý tưởng để giải quyết
bài toán này không ?
Trường hợp học sinh không nêu
được ý tưởng bài toán.
-Vì chúng ta đang thao tác trên
ngôn ngữ lập trình chứ không phải
thao tác trực tiếp với tệp trên ổ đĩa
nên ta cần phải thực hiện gắn tệp
cho biến tệp.
? Khi chúng ta đã gắn tệp xong rồi
- Quan sát và ghi chép.
- Input: Nhập số
nguyên.
- Output:n là số chẵn thì
ghi vào tệp sochan.txt
và thông báo ra màn
hình n là số chẵn.
- Biến tệp f, n.
B1: Khai báo biến
B2: Nhập n.
B3 : Gán tệp sochan.txt
cho biến tệp f.
B4: Dùng thủ tục
rewrite để mở tệp.
B5: Nếu n mod 2 =0 thì
Ghi n vào tệp.
B6: Đóng tệp lại.
Bài 2: Cho biến tệp f và tên
tệp là sochan.txt. Hãy nhập

vào 1 số nguyên n. Nếu n là
số chẵn thì ghi vào tệp.In
thông báo ra màn hình.
- Input: Nhập số nguyên.
- Output:
+ n là số chẵn thì ghi vào
tệp sochan.txt và thông báo
ra màn hình n là số chẵn.
Huỳnh Văn Thắng
Trường THPT Hương Vinh Môn tin học 11
6’
thì muốn ghi dữ liệu vào tệp thì ta
sử dụng thủ tục nào để mở tệp?
? Làm sao ta có thể kiểm tra được
n là số chẵn?
- Theo yêu cầu bài toán thì khi ta
kiểm tra n là số chẵn rồi thì việc
tiếp theo ta sẽ làm gì ?
- Khi chúng ta thao tác xong với
tệp thì ta làm công việc gì mà
không thể thiếu đặc biệt là việc ghi
dữ liệu.
- Từ những gợi ý trên các em hãy
hoàn thành chương trình cho bài
toán này vào vở( bạn nào làm
nhanh thì có thể lấy điểm miệng).
- Giáo viên chiếu đoạn chương
trình cho học sinh xem và nhận xét
với bài mình làm.
- Thủ tục rewrite.

-N mod 2 =0 thì là số
chẵn.
- Ghi n vào tệp.
- Đóng tệp.
- Quan sát.
var f: text;
n byte;
begin
write('nhap so nguyenn:=');
readln( n);
assign (f,'sochan.txt');
rewrite(f);
if n mod 2 = 0 then
begin write(f,n);
write(' so vua nhap la so
chan',n);
end;
Close(f);
readln;
end.
2’ Hoạt động 4: Bài tập về nhà
Cho tên tệp so.txt.
Nhập vào một một số nguyên n.
kiểm tra xem số đó có phải là số
nguyên dương hay không. Ghi kết
quả vào tệp so.txt
- Ghi chép vào vở. Cho tên tệp so.txt.
Nhập vào một một số nguyên
n. kiểm tra xem số đó có phải
là số nguyên dương hay không.

Ghi kết quả vào tệp so.txt
1’ Hoạt động 5:Dặn dò
Các em về tìm hiểu trước
Chương VI:Chương trình con và
lập trình có cấu trúc.
Bài 17: Chương trình con và
phân loại để tiết sau ta học.
- Lắng nghe.
Hương Trà, ngày 23 tháng 03 năm 2013.
Giáo viên hướng dẫn Sinh viên thực tập
Hà Nữ Thùy Hương Huỳnh Văn Thắng
Huỳnh Văn Thắng