Bai giang Bài 38: Ảnh hưởng của các nhân tố đến sinh trưởng và phát triển của động vật

Các nhân tố
ảnh hưởng đến sinh trưởng
và
phát triển ở
động vật
Các nhân tố ảnh
hưởng đến sinh
trưởng và phát triển
ở động vật


Nhân tố bên trong
Nhân tố bên ngoài
Thức ăn
Di truyền
Ánh sáng
Nhiệt độ
Giới tính
Hoocmôn
Ảnh hưởng của
NHÂN TỐ



BÊN
TRONG
1. GIỚI TÍNH
Con trai
Con gái
Ở người, con trai và con gái
có tốc độ sinh trưởng khác

nhau
Mối chúa lớn rất nhanh, cơ thể dài gấp đôi và
nặng gấp 10 lần mối đực. Chúng có thể đẻ
6000 con mỗi ngày.
Mối thợ và mối
lính rất bé, không
có khả năng sinh
sản
Kiến chúa có
kích thước to
lớn hơn kiến
thợ và kiến
thợ không có
khả năng
sinh sản
2.CÁC HOOCMÔN SINH TRƯỞNG
VÀ PHÁT TRIỂN
Ơstrôgen
Testostêrôn
HM sinh
trưởng
Tirôxin
a) Hoocmôn điều hòa sinh trưởng
Hoocmôn
sinh trưởng
Phát triển cơ
Phát triển xương
 Tăng cường quá trình sinh trưởng của cơ thể.
Phân chia
tế bào và

tăng kích
thích tế bào
qua việc
tăng tổng
hợp prôtein

Lưu ý: hiệu quả sinh trưởng còn phụ
thuộc vào loại mô và giai đoạn phát triển của
chúng.
GH giúp cho xương trẻ em dài ra. Nhưng
nếu:
•
Thừa GH sẽ dẫn đến bệnh khổng lồ.
•
Thiếu Gh sẽ dẫn đến bệnh lùn.
Dangi 72 tuổi - người lùn nhất thế giới với chiều cao 54.6 cm nặng 12kg
Bệnh lùn
Ajay kumar cao 72.6cm đóng 50 bộ phim
Trong lĩnh vực điện ảnh:
Trong lĩnh vực thể thao:
Huấn luận viên thể thao cao 84cm nặng
9kg
Trong lĩnh vực du lịch:
Vương quốc người lùn ở Trung Quốc
Trong đời sống hàng ngày
Cặp đôi Trần Quế Lan 72cm Lý
Đường Dũng 110cm.
Bảy nhân vật chú lùn trong câu chuyện Nàng Bạch Tuyết
và bảy chú lùn được xây dựng dựa trên cơ sở khoa học.
Vì v

Vì v
ậy
ậy
với với người bị bệnh lùn cần tiêm GH ở
với với người bị bệnh lùn cần tiêm GH ở
giai đoạn còn trẻ vì: Ở giai đoạn này tốc độ ST
giai đoạn còn trẻ vì: Ở giai đoạn này tốc độ ST
diễn ra mạnh
diễn ra mạnh


GH phát huy tác dụng; còn đến
GH phát huy tác dụng; còn đến
giai đoạn đã trưởng thành
giai đoạn đã trưởng thành


tốc độ ST chậm lại
tốc độ ST chậm lại


GH không phát huy được tác dụng, mà còn có
GH không phát huy được tác dụng, mà còn có
thể gây tác hại như gây to đầu xương chi.
thể gây tác hại như gây to đầu xương chi.
Sultan kosen 2.46m
2
.
4
6

m
Người phụ nữ có
đôi chân dài 132cm
73cm
Với người lớn thì GH không có tác dụng. Nếu người lớn
mà tăng tiết GH thì sẽ gây bệnh to đầu xương chi.
To đầu ngón tay
To đầu ngón chân
Tirôxin
Tirôxin làm tăng tốc độ chuyển hóa cơ bản  tăng cường
quá trình sinh trưởng
Tuyến giáp
Thiếu tirôxin trẻ em có thể
bị bệnh đần độn do xương
và mô sinh trưởng không
bình thường
Thiếu iốt  Thiếu tirôxin  Gây bướu cổ ở cả
trẻ em lẫn người lớn
Cần bổ sung các chất dinh dưỡng cần
thiết để tránh bị thiếu hay thừa tirôxin
Đặc biệt là muối iôt
Ở ếch nhái
Ở ếch nhái
:
: Tiroxin do tuyến giáp tiết ra gây biến thái
từ nòng nọc thành ếch.
Vì thế, khi
cắt bỏ
tuyến giáp
của nòng

nọc thì
chúng
không thể
biến thành
ếch được
Nòng nọc
không biến
thành ếch
được.
Ếch sinh
trưởng
không bình
thường
Nòng nọc
biến thành
ếch và phát
triển bình
thường
Loại
hoocmon
Tên
hoocmon
Nơi sản
xuất
Tác dụng sinh lí
Hoocmon
điều hòa sinh
trưởng

-

-
Kích thích phân chia
Kích thích phân chia
TB và tăng cường tổng
TB và tăng cường tổng
hợp Protêin
hợp Protêin


tăng
tăng
kích thước của TB.
kích thước của TB.
- Kích thích PT xương
- Kích thích PT xương
-
-
Kích thích chuyển hóa ở
Kích thích chuyển hóa ở
tế bào
tế bào
- Kích thích q/trình ST
- Kích thích q/trình ST
bình thường của cơ thể
bình thường của cơ thể
- Ở lưỡng cư, tirôxin có tác
- Ở lưỡng cư, tirôxin có tác
dụng gây biến thái nòng
dụng gây biến thái nòng
nọc

nọc


ếch
ếch
GH
GH
( hocmon
( hocmon
sinh
sinh
trưởng )
trưởng )
Thùy
Thùy
trước
trước
tuyến
tuyến
yên
yên
Tuyến
Tuyến
giáp
giáp
Tirôxin
Tirôxin
Tóm lại:
b) Hoocmôn điều hòa sự phát triển


Điều hòa sự biến thái

Điều hòa sự tạo thành các tính trạng sinh dục
thứ sinh

Điều hòa chu kì kinh nguyệt

Điều hòa sự biến thái
Phát triển biến thái không hoàn toàn ở châu chấu
Loại hoocmon Tên
hoocmon
Nơi sản
xuất
Tác dụng sinh lí
Hooc
mon
điều
hòa
phát
triển
Điều
hòa
biến
thái
(côn
trùng)
Eđixơn
Eđixơn
Tuyến
Tuyến

trước
trước
ngực
ngực
- Gây lột xác ở sâu
- Gây lột xác ở sâu
bướm
bướm
- Kích thích sâu biến
- Kích thích sâu biến
thành nhộng và
thành nhộng và
bướm
bướm
Juvenin
Juvenin
Thể
Thể
allata
allata
- Gây lột xác ở sâu
- Gây lột xác ở sâu
bướm
bướm
- Ức chế quá trình
- Ức chế quá trình
chuyển hóa sâu
chuyển hóa sâu
thành nhộng và
thành nhộng và

bướm
bướm
Tóm lại:

Điều hòa sự tạo thành các tính trạng sinh dục thứ
sinh
Ở giai đoạn trưởng thành sinh dục, con đực và con cái khác nhau
không chỉ về cơ quan sinh dục mà còn khác nhau về nhiều đặc
điểm hình thái và sinh lý được gọi là tính trạng sinh dục thứ sinh
Sư tử đực có bờm còn sư tử cái thì không
Grừ…
Hươu đực có sừng còn hươu cái thì không
Ơstrôgen
Testostêrôn
HM sinh
trưởng
Tirôxin
Hoocmôn sinh dục
cái do buồng trứng
tiết ra
Hoocmôn sinh dục
đực do tinh hoàn
tiết ra
Loại hoocmon Tên hoocmon Nơi sản xuất Tác dụng sinh lí
Hooc
mon
điều
hòa
phát
triển

Điều hòa
các tính
trạng sinh
dục thứ
sinh
Diều hòa
chu kì
kinh
nguyệt
- FSH, LH
- Ơstrôgen,
- Prôgestêron,
- HCG
- Tuyến yên
-Buồng trứng
- Nhóm hoocmôn này chúng phối hợp
tác động theo mối liên hệ ngược, bảo
đảm cho chu kì kinh nguyệt, cũng như
chức năng sinh sản diễn ra bình thường.
Ơstrôgen
Ơstrôgen
Buồng
Buồng
trứng
trứng
- Tăng phát triển xương
- Tăng phát triển xương
- Kích thích phân hóa TB
- Kích thích phân hóa TB



hình
hình
thành các đặc điểm sinh dục phụ thứ
thành các đặc điểm sinh dục phụ thứ
cấp
cấp
Testosterôn
Testosterôn
Tinh hoàn
Tinh hoàn
- Tăng phát triển xương
- Tăng phát triển xương
-


Kích thích phân hóa TB
Kích thích phân hóa TB


hình
hình
thành các đặc điểm sinh dục phụ thứ
thành các đặc điểm sinh dục phụ thứ
cấp
cấp
- Tăng tổng hợp prôtêin, phát triển cơ
- Tăng tổng hợp prôtêin, phát triển cơ
bắp
bắp

Prôgestêron
Ơstrôgen
LH
FSH

Điều hòa chu kì kinh nguyệtNồng độ hoocmôn
Pha nang trứng Rụng trứng Pha thể vàng
Các hiện tượng trong buồng trứng
Prôgestêron
Ơstrôgen
Các hiện
tượng
trong dạ
con
Nồng
độ
hoocm
ôn