Tiết 56 làm quen với dãy số

Em hãy nêu cú pháp của vòng lặp
for….do và vòng lặp while….do?,
và hãy cho biết sự khác nhau giữa
hai vòng lặp này.
Kiểm tra bài cũ

Đáp án
* Vòng lặp for… do
For (biến đếm):=(giá trị đầu) to (giá trị cuối) do (câu lệnh);
* Vòng lặp While….do
While(điều kiện) do (câu lệnh);
Khác nhau:
Vòng lặp for…do lặp với số lần đã biết trước
Vòng lặp while….do là lặp với số lần chưa biết trước

Tiết 56: LÀM VIỆC VỚI DÃY SỐ
Tiết 56: LÀM VIỆC VỚI DÃY SỐ
1. Dãy số và biến mảng
Ví dụ 1(SGK): giả sử chúng ta cần
viết chương trình nhập điểm kiểm tra
của các học sinh trong một lớp và sau
đó in ra màn hình điểm số cao nhất.
Khi viết chương trình nhập điểm cho một lớp có 40 học
sinh, ta cần khai báo bao nhiêu biến, sử dụng bao nhiêu
lệnh Readln() ?
Var Diem1, Diem2, Diem3, …, Diem40: Real;

Readln(Diem1); Readln(Diem2); ……. Readln(Diem40);

1. Dãy số và biến mảng
Điểm
40
……….
Điểm 4
Điểm 3
Điểm 2Điểm 1
,
var
Diem
1
Diem
2
Diem
, ,
3
,
Diem
4 ,
Diem
40: Real;
Số thứ tự

Diem
Khi viết chương trình với bài toán
cần nhập với lượng dữ liệu lớn thì
có những hạn chế gì?

Những hạn chế:
Khắc phục những hạn chế:

Sử dụng: KIỂU DỮ LIỆU MẢNG

Phải khai báo quá nhiều biến.

Chương trình tính toán phải viết khá dài

Ghép chung 40 biến trên thành một dãy.

Đặt chung 1 tên và đặt cho một phần tử một chỉ số.

KHÁI NIỆM DỮ LIỆU KIỂU MẢNG
KHÁI NIỆM DỮ LIỆU KIỂU MẢNG
* Dữ liệu kiểu mảng:
- Là một tập hợp hữu hạn các phần tử có thứ tự và mọi
phần tử có cùng một kiểu dữ liệu.
- Mảng được đặt tên và mỗi phần tử mang một chỉ số.
Thế nào là dữ liệu kiểu mảng?
* Biến mảng
- Biến mảng là biến có kiểu dữ liệu là kiểu mảng
- Giá trị của biến mảnglà một mảng, tức một dãy số (số
nguyên, hoặc số thực) có thứ tự, mỗi số là giá trị của biến
thành phần tương ứng.

17 20 24 10 16 22 18
A
1 2 3 4 5 6 7

Trong đó

Khi tham chiếu đến phần tử thứ i - ta viết A[i].

VD A[6] =

Tên mảng : A

Số phần tử của mảng: 7.
Ví dụ:

Kiểu dữ liệu của các phần tử: Kiểu nguyên
22
22.

Var
<tên biến mảng>: array[<chỉ số đầu> <chỉ số cuối>] of <kiểu dữ liệu>;
Var
<tên biến mảng>: array[<chỉ số đầu> <chỉ số cuối>] of <kiểu dữ liệu>;
Chỉ số đầu, chỉ số cuối: là các số nguyên.
Chỉ số đầu ≤ chỉ số cuối
Giữa hai chỉ số là dấu
Ví dụ 1: Var chieucao : array[1 50] of real ;
Var tuoi : array[21 80] of Integer ;
Kiểu dữ liệu có thể là Integer hoặc Real.
2. Ví dụ về biến mảng:
Tên mảng: Do người lập trình đặt tên, Array là từ khoá
a) Cấu trúc khai báo kiểu mảng trong Pascal:
Kích thước của mảng phải được khai báo bằng 1
giá trị cụ thể va được đặt trong dấu [ ]
.

b) Nhập giá trị cho biến mảng
Cách 1: Gán trực tiếp bằng lệnh gán

VD: diem[1]:=8
Cách 2 : Gán giá trị bằng cáh hập từ bàn
phím bằng câu lệnh lặp, sử dụng lệnh read,
readln
VD: fof i:= 1 to 5 do readln([i]);

Ví du 2: for i:=1 to 50 do writeln(diem[i]);
- In ra màn hình những điểm >=9
For i:=1 to 50 do
if diem[i]>=9 then
Writeln(diem[i]);
* Ghi chú:
Khi sử dụng biến mảng và câu lệnh lặp for…
do kết hợp với câu lệnh if….then giúp cho
việc viết chương trình ngắn gọn và dễ dàng
hơn

BÀI TẬP
•
Bài 1: Các khai báo biến mảng sau đây trong pascal
đúng hay sai? Vì sao?
a) Var X: Array[11,20] of Integer; Sai: Vì giữa hai chỉ số là dấu
b) Var X: Array[5 7,5] of Real;
Sai: Vì chỉ số cuối không phải là kiểu
nguyên
c) Var X: Array[3,4 12] of Integer;
Sai: Vì chỉ số đầu không phải là kiểu
nguyên
d) Var X: Array[21 10] of Integer;
e) Var X: Array[4 10] of Integer;

Sai: Vì chỉ số đầu lớn hơn chỉ số cuối
Đúng

1. Dãy số và biến mảng:
- Dữ liệu kiểu mảng: Là một tập hợp hữu hạn các phần tử có thứ tự,
mọi phần tử đều có cùng kiểu dữ liệu.
- Biến mảng: Có kiểu dữ liệu là kiểu mảng.
2. Ví dụ về biến mảng:
- Khai báo mảng trong Pascal:
<Tên mảng>: array[ <Chỉ số đầu> <Chỉ số cuối> ] of <Kiểu dữ liệu>
Trong đó:
+ Tên mảng: Do người lập trình đặt tên
+ Chỉ số đầu, chỉ số cuối là 2 số nguyên thỏa mãn Chỉ số đầu ≤ Chỉ số
cuối.
+ Kiểu dữ liệu có thể là Integer hoặc Real.
-
Khai báo mảng cần chỉ rõ:
Tên biến mảng, số lượng phần tử, kiểu dữ liệu chung của các phần tử.
- Có thể gán giá trị, đọc giá trị, tính toán với các phần tử của mảng
thông qua chỉ số.

DẶN DÒ
- Xem trước ví dụ 2 và phần 3
- Làm bài tập 1,2,3 sgk 79

Gi¸o Viªn: Lª §øc Th¾ng
Email:
VÜnh Tuy, ngµy 03 th¸ng 04 n¨m 2012