bài 4. Các quốc gia cổ đại phương Tây - Hy Lạp và Rôma

Bµi 4:
Bµi 4:


C¸c quèc gia cæ ®¹i ph¬ng T©y Hy –
C¸c quèc gia cæ ®¹i ph¬ng T©y Hy –
L¹p vµ R« ma
L¹p vµ R« ma


1.
1.
Thiên nhiên và đời sống của con ngời
Thiên nhiên và đời sống của con ngời
a.
a.
Điều kiện tự
Điều kiện tự
nhiên
nhiên
:
:


-
-
Địa hình

Địa hình
: Ven
: Ven
biển Địa Trung
biển Địa Trung
Hải, nhiều đảo:
Hải, nhiều đảo:
+
+
Thuân lợi
Thuân lợi
: Có
: Có
biển- nhiều hải
biển- nhiều hải
cảng, giao thông
cảng, giao thông
trên biển dễ dàng,
trên biển dễ dàng,
nghề hàng hải
nghề hàng hải
sớm phát triển.
sớm phát triển.
+
+
Khó khăn
Khó khăn
: Đất
: Đất
canh tác ít và xấu

canh tác ít và xấu
nên chỉ thích hợp
nên chỉ thích hợp
trồng các cây lu
trồng các cây lu
niên -> Luôn phải
niên -> Luôn phải
nhập lơng thực
nhập lơng thực
(từ Tây
(từ Tây
á
á
, Ai
, Ai
Cập)
Cập)


-
-
Khí hậu
Khí hậu
: Ôn đới
: Ôn đới


-
-
Kĩ thuật

Kĩ thuật
: Sử dụng
: Sử dụng
công cụ bằng sắt
công cụ bằng sắt


Điều kiện tự
nhiên của các
quốc gia cổ đại
Địa Trung Hải
có gì khác so với
các quốc gia cổ
đại phơng
Đông?
Trong ĐKTN trên, c dân
ở đây đã phát triển kinh tế
theo hớng nào?


b.
b.
Cuộc sống ban đầu
Cuộc sống ban đầu
:
:
- Thủ công sớm
- Thủ công sớm
phát triển với
phát triển với

nhiều ngành
nhiều ngành
nghề, trình độ
nghề, trình độ
tinh xảo, quy
tinh xảo, quy
mô lớn
mô lớn


- Sớm biết buôn
- Sớm biết buôn
bán, đi biển
bán, đi biển


-> Thúc đẩy l'u
-> Thúc đẩy l'u
thông tiền tệ
thông tiền tệ
- Trồng trọt: Nho,
- Trồng trọt: Nho,
cam, táo, ô-
cam, táo, ô-
liu
liu


2.
2.

Thị quốc Địa Trung Hải
Thị quốc Địa Trung Hải


a.
a.
Hình thành
Hình thành
:
:
- Do đất đai phân tán và ảnh h'ởng của nền kinh tế công th'ơng.
- Do đất đai phân tán và ảnh h'ởng của nền kinh tế công th'ơng.


- Gồm: Thành thị (có phố xá, lâu đài, đền thờ, sân vận động, nhà hát,
- Gồm: Thành thị (có phố xá, lâu đài, đền thờ, sân vận động, nhà hát,
bến cảng ) làm trung tâm và vùng phụ cận để hình thành một n'ớc
bến cảng ) làm trung tâm và vùng phụ cận để hình thành một n'ớc
nhỏ.
nhỏ.
b.
b.
Xã hội
Xã hội
: Bao gồm các tầng lớp:
: Bao gồm các tầng lớp:
- Công dân: Có t' cách, quyền công dân
- Công dân: Có t' cách, quyền công dân

- Kiều dân (dân nơi khác đến): Không có quyền công dân, phải đóng
- Kiều dân (dân nơi khác đến): Không có quyền công dân, phải đóng
thuế.
thuế.
- Nô lệ: Chiếm số đông, không có quyền gì, là tài sản riêng của chủ nô
- Nô lệ: Chiếm số đông, không có quyền gì, là tài sản riêng của chủ nô


c.
c.
Chính trị
Chính trị
:
:


- Quyền lực thuộc về Đại hội công dân, bầu ra Hội đồng 500 ng'ời
- Quyền lực thuộc về Đại hội công dân, bầu ra Hội đồng 500 ng'ời
để điều hành đất n'ớc.
để điều hành đất n'ớc.


- Mọi công dân đ'ợc phát biểu và biểu quyết những công việc lớn của
- Mọi công dân đ'ợc phát biểu và biểu quyết những công việc lớn của
quốc gia.
quốc gia.


=> Thể chế dân chủ chủ nô, dựa trên sự bóc lột tàn bạo nô lệ.
=> Thể chế dân chủ chủ nô, dựa trên sự bóc lột tàn bạo nô lệ.

Thị quốc là gì? Những
đặc điểm cơ bản của Thị
quốc (địa hình, chính trị,
xã hội)?
Pê-ri-clét (495?-429 Tcn)
Pê-ri-clét (495?-429 Tcn)


3.
3.
Văn hóa cổ đại Hy Lạp, Rô-ma
Văn hóa cổ đại Hy Lạp, Rô-ma
a.
a.
Lịch và chữ viết
Lịch và chữ viết
:
:
* Lịch
* Lịch
:
:


Tính đ'ợc một năm có 365 ngày 1/4, nên họ định ra
Tính đ'ợc một năm có 365 ngày 1/4, nên họ định ra
một tháng lần l'ợt có 30 và 31 ngày, riêng tháng hai
một tháng lần l'ợt có 30 và 31 ngày, riêng tháng hai
có 28 ngày.
có 28 ngày.

* Chữ viết:
* Chữ viết:


-Phát minh ra hệ thống chữ cái A, B ,C, ( Lúc đầu gồm
-Phát minh ra hệ thống chữ cái A, B ,C, ( Lúc đầu gồm
20 chữ, sau thêm 6 chữ nữa)
20 chữ, sau thêm 6 chữ nữa)


-> hoàn chỉnh, đơn giản, linh hoạt, đ'ợc dùng phổ biến
-> hoàn chỉnh, đơn giản, linh hoạt, đ'ợc dùng phổ biến
hiện nay.
hiện nay.
-Phát minh ra chữ số La Mã
-Phát minh ra chữ số La Mã
Ng'ời Hy Lạp và Rô-
ma đã có tiến bộ gì về
tính lịch ?
So với chữ viết của c'
dân cổ đại ph'ơng
Đông,chữ viết của
ng'ời Hy Lạp và Rô-
ma có tiến bộ nh' thế
nào ?


b.
b.
Sự ra đời của khoa học

Sự ra đời của khoa học
:
:


- Những hiểu biết khoa học đến đây mới thực sự trở thành khoa học.
- Những hiểu biết khoa học đến đây mới thực sự trở thành khoa học.




- Các nhà khoa học nổi tiếng:
- Các nhà khoa học nổi tiếng:


c.
c.
Văn học
Văn học
:
:
- Văn học viết phát triển cao, hình thành các thể loại văn học: tiểu
- Văn học viết phát triển cao, hình thành các thể loại văn học: tiểu
thuyết, thơ trữ tình, bi kịch, hài kịch
thuyết, thơ trữ tình, bi kịch, hài kịch
- Xuất hiện những tác phẩm và nhà văn, nhà thơ nổi tiếng: Hô-me với
- Xuất hiện những tác phẩm và nhà văn, nhà thơ nổi tiếng: Hô-me với
I-li-át và Ô-đi-xê.
I-li-át và Ô-đi-xê.
Toán: Ta-lét, Pi-ta-go,

Toán: Ta-lét, Pi-ta-go,
ơ
ơ
-clít
-clít
Triết học: Pla-ton, A-ri-xtốt
Triết học: Pla-ton, A-ri-xtốt
Lý:
Lý:
á
á
c-si-mét.
c-si-mét.
Sử: Hê-rô-đốt, tu-xi-đít
Sử: Hê-rô-đốt, tu-xi-đít
So vớiph'ơng Đông,
văn học Hy Lạp, Rô-
ma có tiến bộ gì?


d. Nghệ thuật
d. Nghệ thuật


Đạt đến độ hoàn mĩ, đậm tính hiện thực và tính dân tộc
Đạt đến độ hoàn mĩ, đậm tính hiện thực và tính dân tộc
-
-
Kiến trúc
Kiến trúc

:
:


+
+
Đền Pác-tê-nông
Đền Pác-tê-nông
ở Hy Lạp
ở Hy Lạp
+
+
Đấu trờng Cô-li-dê
Đấu trờng Cô-li-dê
ở Rô-ma
ở Rô-ma
-
-
Điêu khắc:
Điêu khắc:


Tợng nữ thần A-tê-na, tợng thần Vệ nữ Mi-lô, t
Tợng nữ thần A-tê-na, tợng thần Vệ nữ Mi-lô, t
ợng Ngời lực sỹ ném đĩa,
ợng Ngời lực sỹ ném đĩa,

*
*
Khái quát văn hóa Hy Lạp Rô-ma
Khái quát văn hóa Hy Lạp Rô-ma
:
:


- Phát triển cao, đạt tới trình độ khái quát hóa và trừu tợng
- Phát triển cao, đạt tới trình độ khái quát hóa và trừu tợng
hóa.
hóa.


- Có ảnh hởng sâu rộng và lâu dài tới quá trình phát triển
- Có ảnh hởng sâu rộng và lâu dài tới quá trình phát triển
của lịch sử văn minh nhân loại.
của lịch sử văn minh nhân loại.


* Cơ sở phát triển:
* Cơ sở phát triển:
- Điều kiện tự nhiên: Cầu nối giao l'u giữa các vùng,nhiều biển.
- Điều kiện tự nhiên: Cầu nối giao l'u giữa các vùng,nhiều biển.
- Thời gian hình thành: Muộn -> Tiếp thu, kế thừa những thành
- Thời gian hình thành: Muộn -> Tiếp thu, kế thừa những thành
tựu văn hoá của c' dân ph'ơng Đông.
tựu văn hoá của c' dân ph'ơng Đông.
-
Hình thành trên cơ sở phát triển cao của trình độ sản xuất

Hình thành trên cơ sở phát triển cao của trình độ sản xuất
- Tầng lớp chủ nô chỉ chuyên lao động trí óc, làm chính trị hoặc
- Tầng lớp chủ nô chỉ chuyên lao động trí óc, làm chính trị hoặc
làm khoa học, nghệ thuật.
làm khoa học, nghệ thuật.
- Thể chế dân chủ cổ đại.
- Thể chế dân chủ cổ đại.
Tại sao Hy Lạp và Rô-
ma có thể phát triển
văn hoá đ'ợc nh' thế?


* Bài tập
* Bài tập
Lập bảng so sánh về những đặc điểm phát triển của các quốc gia
Lập bảng so sánh về những đặc điểm phát triển của các quốc gia
cổ đại ở ph'ơng Đông và ph'ơng Tây ( Hy Lạp, Rô-ma ) theo
cổ đại ở ph'ơng Đông và ph'ơng Tây ( Hy Lạp, Rô-ma ) theo
mẫu sau:
mẫu sau:
Đặc điểm
Đặc điểm
Quốc gia cổ đại phơng Đông
Quốc gia cổ đại phơng Đông
Quốc gia cổ đại phơg Tây
Quốc gia cổ đại phơg Tây
Điều kiện tự
Điều kiện tự
nhiên
nhiên

Kinh tế
Kinh tế
Xã hội
Xã hội
Chính trị
Chính trị
Thành tựu
Thành tựu
văn hoá
văn hoá