B Giáo Dc Và ào To
TRNG I HC THNG LONG
KHÓA LUN TT NGHIP
Tài:
GII PHÁP M RNG HOT NG CHO VAY TIÊU
DÙNG TI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN
QUÂN I – CHI NHÁNH IN BIÊN PH
Giáo viên hng dn : TS. Châu ình Phng
Sinh viên thc hin : Nguyn Th Phng Dung
Mã sinh viên : A11340
Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
HÀ NI – 2011
LI CM N
Li đu tiên, em xin gi li cm n chân thành đn thy giáo – TS Châu ình
Phng, ngi đã trc tip hng dn em trong sut quá trình thc hin khóa lun tt
nghip. hoàn thin đc khóa lun này em đã nhn đc s giúp đ nhit tình, ch
bo và hng dn ca thy, em đã tìm ra đc nhng đim thiu sót ca mình trong
quá trình thc hin, giúp em có th kp thi sa cha đ hoàn thành khóa lun mt
cách tt nht.
Em xin gi li cm n ti ban lãnh đo trng i hc Thng Long, các thy
cô giáo trong t b môn Kinh t trng i hc Thng Long đã to điu kin cho em
đc thc hin khóa lun và giúp đ em hoàn thành đ tài ca mình.
Em cng xin cám n các cô chú và các anh ch cán b nhân viên công tác ti
Phòng tín dng – Ngân hàng Thng mi C Phn Quân i – chi nhánh in Biên
Ph đã quan tâm và tn tình giúp đ, cung cp tài liu thc t cho em đ em có th
hoàn thành khóa lun.
Xin gi li cm n đn gia đình và bn bè đã đng viên, khích l em trong sut
quá trình thc hin khóa lun.
Thang Long University Library
MC LC
LI M U 2
CHNG 1: MT S VN V C S LÝ LUN VÀ THC TIN CA CHO
VAY TIÊU DÙNG 1
1.1. Cho vay tiêu dùng ca Ngân hàng thng mi 1
1.1.1. C s thc tin hình thành cho vay tiêu dùng 1
1.1.2. Khái nim cho vay tiêu dùng 3
1.1.3. c đim ca cho vay tiêu dùng 3
1.1.3.1. Khách hàng vay và mc đích vay 3
1.1.3.2. Quy mô và s lng 3
1.1.3.3. Chi phí và ri ro 4
1.1.3.4. Lãi sut 4
1.1.3.5. Li nhun 4
1.1.3.6. Nhu cu vay 5
1.1.3.7. Ngun tr n 5
1.1.4. Phân loi cho vay tiêu dùng 5
1.1.4.1. Cn c vào phng thc hoàn tr 5
1.1.4.2. Cn c vào mc đích vay 7
1.1.4.3. Cn c vào ngun gc ca khon n 7
1.1.5. Mt s phng pháp cho vay tiêu dùng 11
1.1.6. Li ích ca cho vay tiêu dùng: 11
1.1.6.1. i vi ngi tiêu dùng: 11
1.1.6.2. i vi nhà sn xut – kinh doanh 12
1.1.6.3. i vi ngân hàng thng mi 12
1.1.6.4. i vi nn kinh t 13
1.2. Các nhân t nh hng đn kh nng m rng cho vay tiêu dùng ca NHTM 13
1.2.1 Nhóm nhân t thuc v bn thân ngân hàng 13
1.2.1.1. nh hng phát trin ca ngân hàng 13
1.2.1.2. Nng lc tài chính ca ngân hàng 13
1.2.1.3. Chính sách tín dng ca ngân hàng 14
1.2.1.4. S lng, trình đ cng nh đo đc ngh nghip ca các b tín dng 14
1.2.1.5. Trình đ khoa hc công ngh và kh nng qun lý ca ngân hàng 15
1.2.2. Nhóm nhân t thuc v khách hàng 15
1.2.2.1. Nng lc vay vn ca khách hàng 15
1.2.2.2. Kh nng đáp ng các điu kin khi vay ca khách hàng 16
1.2.3.Nhóm nhân t thuc v môi trng hot đng ca ngân hàng 16
1.2.3.1. Tình trng kinh t v mô 16
1.2.3.2. Quan đim thúc đy lnh vc tiêu dùng trong nc ca Chính ph 17
1.2.3.3. Môi trng pháp lut 17
1.2.3.4. Môi trng vn hoá - xã hi 17
CHNG 2: THC TRNG HOT NG CHO VAY TIÊU DÙNG TI NGÂN
HÀNG TMCP QUÂN I – CHI NHÁNH IN BIÊN PH 19
2.1. Tng quan v Ngân hàng TMCP Quân i – chi nhánh in Biên Ph 19
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin ca MB in Biên Ph 19
2.1.2. C cu t chc ca MB in Biên Ph 20
2.1.2.1. Ban giám đc 20
2.1.2.2. Phòng quan h khách hàng 21
2.1.2.3. Phòng k toán và dch v khách hàng 21
2.1.3. Tình hình hot đng kinh doanh ca MB in Biên Ph 22
2.1.3.1. Tình hình huy đng vn 22
2.1.3.2. Tình hình s dng vn 24
2.1.3.3. Mt s hot đng khác ca Ngân hàng: 27
2.1.3.4. Kt qu hot đng kinh doanh ca MB in Biên Ph 27
2.2. Hot đng cho vay tiêu dùng ti NH TMCP Quân i - chi nhánh in Biên Ph
28
2.2.1. Khái quát chung v cho vay tiêu dùng ti NHTMCP Quân i 28
2.2.2. Khái quát chung v cho vay tiêu dùng ti MB in Biên Ph 29
2.2.3. Quy trình cho vay 30
2.2.3.1. Cho vay mua chung c, đt d án 30
2.2.3.2. Cho vay mua xe tr góp 31
2.2.3.3. Cho vay du hc 33
2.2.3.4. Cho vay cá nhân tín chp 35
2.2.3.5. Quy trình nghip v 36
2.2.4. So sánh các hình thái cho vay tiêu dùng ca MB in Biên Ph vi các Ngân hàng
TMCP khác 37
2.2.5. Thc trng hot đng cho vay tiêu dùng ti MB in Biên Ph 38
2.2.5.1. Doanh s và d n ca cho vay tiêu dùng 38
Thang Long University Library
2.2.5.2. C cu d n cho vay tiêu dùng 41
2.2.5.3. Thu lãi cho vay tiêu dùng: 43
2.2.5.4. N quá hn 45
2.3. ánh giá v hot đng cho vay tiêu dùng ti MB in Biên Ph 46
2.3.1. Nhng kt qu mà ngân hàng đã đt đc 46
2.3.2. Mt s tn ti và nguyên nhân 48
CHNG 3: GII PHÁP M RNG HOT NG CHO VAY TIÊU DÙNG TI
NGÂN HÀNG TMCP QUÂN I – CHI NHÁNH IN BIÊN PH 52
3.1. nh hng phát trin hot đng cho vay tiêu dùng ti MB in Biên Ph 52
3.2. Gii pháp đy mnh hot đng cho vay tiêu dùng ti MB in Biên Ph 53
3.2.1. Xây dng chin lc marketing ngân hàng 53
3.2.1.1. Phòng quan h khách hàng ca MB in Biên Ph cn xây dng mt chin
lc khách hàng lâu dài. 54
3.2.1.2. y mnh chính sách giao tip – khuych trng 55
3.2.1.3. Hoàn thin chính sách thông tin, nghiên cu, tìm hiu, điu tra v các yu t
có liên quan ti cho vay tiêu dùng. 57
3.2.2. Hoàn thin các sn phm cho vay tiêu dùng ca ngân hàng 58
3.2.3. Sn phm đ xut c th 61
3.2.3.1. Cho vay tiêu dùng theo th tín dng 62
3.2.3.2. Cho vay tr góp xây dng, sa cha nhà 62
3.2.3.4. Cho vay du hc ti ch 63
3.2.4. Nâng cao s lng cng nh cht lng ngun nhân lc 63
3.2.5. M rng mng li ca ngân hàng 65
3.2.6. Áp dng h thng tính đim tín dng đi vi khách hàng 65
3.2.7. Ngn chn s gia tng ca n quá hn 66
3.2.8. Tng cng công tác kim tra kim soát 66
3.2.9. Không ngng phát trin công ngh ngân hàng 67
3.2.10. Thu hp d n tín dng vay bt đng sn và chng khoán 68
3.3. Mt s kin ngh 69
3.3.1. Kin ngh đi vi s qun lý v mô ca Nhà nc 69
3.3.2. Kin ngh đi vi Ngân hàng Nhà nc 70
KT LUN 73
DANH MC CH VIT TT
Ký hiu vit tt Tên đy đ
ACB Ngân hàng Thng mi C phn Á Châu
CBCNV Cán b công nhân viên
DN Doanh nghip
KHCN Khách hàng cá nhân
KHDN Khách hàng doanh nghip
MB Ngân hàng Thng mi C Phn Quân i
MB in Biên Ph
Ngân hàng Thng mi C Phn Quân i- chi nhánh
in Biên Ph
NHNN Ngân hàng Nhà nc
NHTM Ngân hàng thng mi
NHTMCP Ngân hàng thng mi c phn
TG Tin gi
Techcombank Ngân hàng Thng mi C phn K Thng Vit Nam
USD United State Dolar
VN Vit Nam ng
Vietcombank Ngân hàng Ngoi Thng Vit Nam
Thang Long University Library
DANH MC BNG BIU
Bng 2.1 : Tình hình huy đng vn 2007- 2009 23
Bng 2.2 : C cu d n cho vay 2007- 2009 25
Bng 2.3: Kt qu hot đng kinh doanh 28
Bng 2.4 : Doanh s cho vay tiêu dùng 38
Bng 2.5: D n cho vay tiêu dùng 39
Bng 2.6: D n cho vay tiêu dùng ngn hn, trung và dài hn 40
Bng 2.7: C cu d n cho vay tiêu dùng 41
Bng 2.8: Thu lãi cho vay tiêu dùng so vi thu lãi cho vay khác 43
Bng 2.9: Thu lãi cho vay tiêu dùng so vi thu lãi cho vay KHCN 44
Bng 2.10: T trng thu lãi cho vay tiêu dùng so vi thu lãi cho vay KHDN 45
Bng 2.11: N quá hn cho vay tiêu dùng 45
DANH MC BIU
S đ 2.1: B máy t chc ca MB in Biên Ph 20
Biu đ 2.1: Tình hình huy đng vn 2007- 2009 23
Biu đ 2.2: Tc đ tng trng ca d n cho vay 26
Biu đ 2.3: T trng doanh s cho vay tiêu dùng và doanh s cho vay 39
Biu đ 2.4: T trng d n cho vay tiêu dùng và d n cho vay 40
Biu đ 2.5: C cu d n cho vay tiêu dùng 2007- 2009 42
Biu đ 2.6: T trng thu lãi t cho vay tiêu dùng so vi thu lãi t cho vay KHDN 45
Thang Long University Library
LI M U
1. Tính cp thit ca khóa lun
Cuc khng hong tài chính th gii khin cho nn kinh t toàn cu lâm vào
tình trng suy thoái và khó có th hi phc trong mt vài nm. Trong n lc khôi phc
li nn kinh t, các gói h tr tài chính cùng vi chính sách kích cu đang đc Chính
ph Vit Nam cng nh các nc khác trin khai trên toàn th gii. Cùng vi chng
trình h tr lãi sut, hot đng cho vay tiêu dùng đang đc các ngân hàng thng mi
không ngng m rng và thu hút đc s quan tâm ca khách hàng.
Ti Vit Nam hin nay, cho vay tiêu dùng là mt hot đng còn khá mi m,
đang giai đon đu phát trin và ha hn là mt mng th trng đy tim nng,
mang li kh nng sinh li cao cho các t chc tín dng. Tiêu dùng là nhu cu tt yu
ca con ngi. Trc kia, cuc sng còn nhiu khó khn thiu thn, nhu cu ca con
ngi ch là nhng nhu cu thit yu nht: n no, mc m… thì ngày nay nhu cu ca
con ngi đã không ch là nh vy na. Cuc sng ngày càng phát trin thì mc sng
đc ci thin, thu nhp tng lên, ngi dân ngày càng có nhu cu sa sang, mua sm
nhà ca, mua sm đ dùng “xa x” đt tin hay đi du lch… nhng nu ch cho đn khi
có đ ngun tài chính đ tài tr cho nhng nhu cu tiêu dùng này thì s b l nhng c
hi khác hoc h phi cht chiu dành dm trong nhiu nm mi có đ. Vì vy cho vay
tiêu dùng xut hin là “v cu tinh” cho nhng ngi tiêu dùng mun tha mãn nhu
cu tiêu dùng ngay mà không phi ch đi lâu.
Sau mt thi gian thc tp, tìm tòi và hc hi ti Ngân hàng Thng mi C
phn Quân đi – Chi nhánh in Biên Ph, em nhn thy ngân hàng đã bt đu quan
tâm ti hot đng cho vay tiêu dùng nhng hot đng này vn cha thc s tr thành
hot đng ln ca ngân hàng. Chính vì vy, vic tip tc nghiên cu và đa ra các gii
pháp đ m rng nghip v cho vay tiêu dùng s có ý ngha ln đi vi s đa dng hóa
hot đng ca ngân hàng. Do đó, em đã la chn đ tài:
“Gii pháp m rng hot đng cho vay tiêu dùng ti Ngân hàng Thng mi
C phn Quân i – chi nhánh in Biên Ph”
2. Mc đích nghiên cu ca khóa lun
Nghiên cu nhng lý lun c bn v hot đng cho vay tiêu dùng, li ích ca
cho vay tiêu dùng và các nhân t nh hng đn hot đng cho vay tiêu dùng, t đó
nêu bt đc vai trò quan trng ca cho vay tiêu dùng ti ngân hàng thng mi.
i sâu tìm hiu nhng kt qu đt đc cng nh nhng hn ch trong hot
đng cho vay tiêu dùng ti Ngân hàng Thng mi C Phn Quân i – chi nhánh
in Biên Ph cng nh nguyên nhân ca nhng kt qu, hn ch đó.
a ra nhng gii pháp nhm hoàn thin nguyên nhân dn đn nhng hn ch
trong hot đng cho vay tiêu dùng ti Ngân hàng Thng mi C Phn Quân i – chi
nhánh in Biên Ph, t đó đ xut mt s bin pháp m rng hot đng cho vay tiêu
dùng ca ngân hàng.
3. i tng, phm vi nghiên cu
tài tp trung các vn đ c bn v hot đng cho vay tiêu dùng ca ngân
hàng thng mi. Phân tích, đi sâu nghiên cu hot đng cho vay tiêu dùng ca Ngân
hàng Thng mi C Phn Quân i – chi nhánh in Biên Ph t nm 2007 ti nm
2009. Trên c s lý lun và thc tin, đa ra mt s ý kin nhm phát trin hot đng
này ti ngân hàng.
4. Phng pháp nghiên cu
Khóa lun s dng phng pháp phân tích, so sánh, tng hp và đánh giá… S
dng s liu thng kê làm lun chng. Khóa lun còn s dng các biu đ, bng s
liu qua đó rút ra tng quát các vn đ nghiên cu.
5. Kt cu khóa lun
Ngoài li m đu, danh mc ch vit tt, danh mc bng biu và biu đ, khóa
lun bao gm 3 chng vi ni dung c bn nh sau:
Chng 1: Mt s vn đ c bn v c s lý lun và thc tin ca cho vay tiêu
dùng.
Chng 2: Thc trng hot đng cho vay tiêu dùng ti Ngân hàng Thng mi
C phn Quân đi – chi nhánh in Biên Ph.
Chng 3: Gii pháp m rng hot đng cho vay tiêu dùng ti Ngân hàng
Thng mi C phn Quân đi – chi nhánh in Biên Ph.
Thang Long University Library
1
CHNG 1: MT S VN V C S LÝ LUN VÀ THC TIN CA
CHO VAY TIÊU DÙNG
1.1. Cho vay tiêu dùng ca Ngân hàng thng mi
1.1.1. C s thc tin hình thành cho vay tiêu dùng
Cho vay là mt chc nng kinh t quan trng và là hot đng c bn ca các
NHTM. Tuy nhiên, t xa ti nay, các NHTM mi ch quan tâm đn cho vay các DN
sn xut kinh doanh hàng hóa mà cha thc s chú ý ti nhu cu vay tiêu dùng ca
ngi dân.
Trong lch s, hu ht các NHTM không tích cc cho vay đi vi các cá nhân
và h gia đình bi h tin rng các khon cho vay tiêu dùng nói chung có quy mô rt
nh vi ri ro v n tng đi cao và do đó làm chúng tr nên có mc sinh li thp.
u th k này, các ngân hàng bt đu da nhiu hn vào tin gi ca khách hàng đ
tài tr cho nhng món vay thng mi ln. Và ri, s cnh tranh khc lit trong vic
giành git tin gi và cho vay đã buc các ngân hàng phi hng ti ngi tiêu dùng
nh là mt khách hàng trung thành tim nng. Hin nay, tín dng tiêu dùng đã tr
thành mt trong nhng loi hình tín dng có mc tng trng nhanh nht và ngi tiêu
dùng vn tip tc là ngun vn ch yu ca NHTM và to ra mt trong s nhng
ngun thu quan trng nht.
Cuc sng ngày càng phát trin, nhu cu vay tiêu dùng gia tng mnh m gn
lin vi nhu cu v hàng tiêu dùng lâu bn nh nhà, xe, đ g sang trng, nhu cu du
lch… đi vi lc lng k thut rng ln. Nu ta lp mt bng thng kê nhng nhu
cu ca mt đi ngi thì đó là mt con s vô hn, đó là nhng nhu cu t đn gin
nh đc n, mc, hc hành đn nhng nhu cu phc tp hn nh du lch, vui chi
gii trí, nhu cu đc tôn trng… Tuy nhiên, đ nhu cu đc đáp ng đúng lúc, đúng
thi đim không phi lúc nào cng d dàng thc hin đc bi nó còn ph thuc vào
mt nhân t rt quan trng, đó là kh nng thanh toán. ôi khi ch vì không có kh
nng thanh toán mà ta mun có mt chic xe máy đ đi li thì nhu cu đi li bng xe
máy li không nhiu na. Hoc nh chúng ta cn tin đ đu t đi hc, khi ra trng ta
có th d dàng tìm vic và kim tin. Nhng hin ti ta li không có tin thì c m
đc đi hc hay có vic làm tt cng bay xa. Vy ti sao chúng ta li không th có
đc xe máy, ngôi nhà mi đ hay là đi hc trc khi chúng ta có th có đ tin
trong tng lai.
ây thc s là mt vn đ quan trng, làm th nào đ gii quyt mâu thun gia
nhu cu tiêu dùng và kh nng thanh toán này.
Trên thc t có hai cách gii quyt:
2
- Cách th nht là mua bán chu. Tuy nhiên cách này ch có li đi vi ngi
mua, còn bt li đi vi ngi bán. Ngi mua s đc s dng hàng hóa trc khi có
đ s tin cn thit, nhng ngi bán s thu hi vn chm hoc thm chí b ngi mua
không tr tin. Khi cn tin đ nhp hàng hoc m rng sn xut kinh doanh thì đn
lt ngi bán li d ri vào tình trng thiu phng tin thanh toán. Vì vy, cách mua
bán chu không ph bin và kh thi, li gp nhiu ri ro.
- Cách th hai là ngi mua đi vay tin, h s cm giác là đã đ phng tin
thanh toán. Cách này va tha mãn nhu cu ca ngi tiêu dùng và nhà sn xut cng
bán đc hàng.
Nh vy là cn đn mt t chc th ba h tr c ngi mua và ngi bán đ h
luôn luôn có phng tin thanh toán đi vi các nhu cu ca h. Không mt t chc
nào đm nhim đc v trí này tt bng các trung gian tài chính, mà quan trng nht là
các NHTM.
Ngân hàng phát trin hot đng cho vay tiêu dùng cng là cách đ ngân hàng
gia tng li nhun, đc bit là trong môi trng cnh tranh khc lit ngày nay. Nhiu
hãng ln khi thiu vn đã không tìm đn ngân hàng đ vay tin mà thay vì đó h t tài
tr ch yu bng phát hành c phiu và trái phiu. Thêm vào đó nhiu Công ty tài
chính hoc gia các ngân hàng cnh tranh vi nhau trong cho vay làm cho th phn
cho vay các DN ca ngân hàng b gim sút buc ngân hàng phi m rng th trng
cho vay tiêu dùng, hng ti ngi tiêu dùng nh là mt khách hàng trung thành tim
nng. Ngân hàng cho vay tiêu dùng mt mt tng thu nhp cho bn thân ngân hàng,
mt khác to ra uy tín cho ngân hàng.
Mt lý do khác góp phn vào s hình thành cho vay tiêu dùng đó là đc đim
luân chuyn hàng hóa tiêu dùng. Ngân hàng cho vay đi vi DN và cá nhân là mt
mng hot đng quan trng ca ngân hàng. Quá trình sn xut và lu thông hàng hóa
nu nh không có tiêu dùng thì tt yu s b tc nghn, hàng hóa không tiêu th đc
dn ti DN b đng vn và đng nhiên quá trình sn xut không th tip tc. Vai
trò ca ngân hàng lúc này tr lên quan trng hn bao gi ht. Ngân hàng cho ngi
tiêu dùng vay vn đã to ra kh nng thanh toán cho h trc khi h tích ly đ s tin
cn thit. Khách hàng có tin s tìm đn DN mua hàng và DN tiêu th đc hàng hóa.
T đó DN có tin s tr đc n cho ngân hàng. Khi đã tiêu th đc hàng hóa, DN s
m rng sn xut và s tìm ti ngân hàng đ tip tc vay vn. Nh vy, ngân hàng cho
vay tiêu dùng s có li cho c ba bên: ngi tiêu dùng, DN và ngân hàng.
Ngi tiêu dùng có thu nhp đu đn (tin công) đ tr n ngân hàng. Mt s
tng lp ngi tiêu dùng có thu nhp khá hoc cao, thu nhp tng đi n đnh thì vay
Thang Long University Library
3
tiêu dùng giúp h nâng cao mc sng, tng kh nng đc đào to… giúp h nhiu c
hi tìm kim công vic có mc thu nhp cao hn.
Trong cuc sng ngày càng hin đi, vay tiêu dùng đã tr nên cn thit hn bao
gi ht và s hình thành cho vay tiêu dùng đã tr thành điu tt yu.
1.1.2. Khái nim cho vay tiêu dùng
Vy th nào là cho vay tiêu dùng?
Trc ht, cho vay tiêu dùng đc hiu là hình thc tài tr cho mc đích chi
tiêu ca cá nhân, h gia đình. Các khon cho vay tiêu dùng là ngun tài chính quan
trng giúp ngi tiêu dùng có th trang tri các nhu cu trong cuc sng nh nhà ,
phng tin đi li, tin nghi sinh hot, hc tp, du lch, y t… trc khi h có đ kh
nng v tài chính đ hng th.
Tuy nhiên, mt khái nim mang tính đy đ v cho vay tiêu dùng ti NHTM là:
"Cho vay tiêu dùng là mt hình thc qua đó ngân hàng chuyn cho khách hàng (cá
nhân hay h gia đình) quyn s dng mt lng giá tr (tin) trong mt khong thi
gian nht đnh, vi nhng tho thun mà hai bên đã ký kt (v s tin cp, thi gian
cp, lãi sut phi tr…) nhm giúp cho khách hàng có th s dng nhng hàng hoá và
dch v trc khi h có kh nng chi tr, to điu kin cho h có th hng mt cuc
sng cao hn".
1.1.3. c đim ca cho vay tiêu dùng
Cho vay tiêu dùng có nhng đc đim riêng khác vi tín dng ngân hàng nói
chung:
1.1.3.1. Khách hàng vay và mc đích vay
Khách hàng vay là cá nhân và h gia đình. Mc đích vay nhm phc v nhu cu
tiêu dùng ca cá nhân, h gia đình không phi xut phát t mc đích kinh doanh. Do
đó ph thuc vào nhu cu, tính cách ca tng đi tng khách hàng và chu k kinh t
ca ngi đi vay. Mc thu nhp và trình đ dân trí tác đng ln đn nhu cu vay tiêu
dùng. Nhng ngi có thu nhp cao có xu hng vay nhiu hn so vi thu nhp hàng
nm ca mình. i vi nhng ngi có trình đ hc vn cao, vic vay mn là mt
công c đ đt đc mc sng nh mong mun ch không phi mt la chn chi dùng
trong trng hp khn cp.
1.1.3.2. Quy mô và s lng
Quy mô món vay nh nhng s lng món vay ln. Do các cá nhân vay nhm
mc đích tiêu dùng mà giá tr hàng hóa dch v tiêu dùng là không quá ln nên quy mô
ca tng món vay không ln. Hn na, đa s khách hàng vay tiêu dùng đã có s tích
ly trc, ngân hàng ch là ngi h tr đ cho vic mua đc sn phm là d dàng
4
hn khi vic tích ly vn cha đ. Tuy nhiên, tng quy mô món vay li rt ln do s
lng khách hàng có nhu cu vay tiêu dùng ln.
1.1.3.3. Chi phí và ri ro
Các khon cho vay tiêu dùng có chi phí ln và đ ri ro cao. Khon cho vay
tiêu dùng thng không ln trong khi ngân hàng tn nhiu thi gian và nhân lc đ
điu tra thu thp thông tin ca ch th vay tin. Bên cnh đó, ngân hàng phi qun lý
các khon cho vay nh l nhng khi lng là rt ln. Cho vay tiêu dùng ri ro hn
cho vay kinh doanh do nhng nguyên nhân khách quan và ch quan. Nhng nguyên
nhân khách quan có th đa đn ri ro cho các khon vay là tình hình kinh t v mô bt
n, thiên tai, tình trng tht nghip gia tng… tình trng sc kho, tình hình công vic,
đo đc ca ngi vay có nh hng trc tip đn ri ro ca món vay. Qun lý sau cho
vay cng là mt vn đ ln mà ngân hàng gp phi. Do quy mô món vay nh nhng s
lng món vay ln và đi tng vay ch yu là cá nhân nên ngân hàng khó có th
kim soát cn k tình hình thu nhp và kh nng tài chính ca tng khách hàng. Các
thông tin mà ngân hàng nhn đc có tính chính xác không cao ph thuc vào tính
trung thc ca ngi vay, do đó làm cho ri ro và chi phí tng lên.
1.1.3.4. Lãi sut
Ngân hàng có th s dng nhiu phng pháp khác nhau đ xác đnh mc lãi
sut thc t đi vi cho vay phc v nhu cu tiêu dùng. Song phn ln, lãi sut đc
xác đnh da trên lãi sut c bn cng vi phn li nhun cn biên và phn bù đp ri
ro, công thc tng quát nh sau:
Lãi sut cho vay tiêu dùng = Chi phí huy đng vn + chi phí huy đng khác +
Ri ro tn tht d kin + Phn bù kì hn đi vi các khon cho vay dài hn + Li
nhun cn biên.
Do nhng đc đim v nhng chi phí và ri ro trên nên lãi sut cho vay tiêu
dùng thng đc đnh giá cao hn lãi sut cho vay thng mi. Các khon cho vay
tiêu dùng thng có lãi sut cng nhc, do vy ngân hàng phi chu ri ro v lãi sut
khi chi phí huy đng tng. Khác vi cho vay kinh doanh, lãi sut đc điu chnh theo
th trng thì lãi sut ca cho vay tiêu dùng li n đnh, ph bin là cho vay tr góp.
Nhu cu cho vay kém nhy cm vi lãi sut vì ngi vay quan tâm đn s tin phi
thanh toán hn là lãi sut phi tr cho món vay đó.
1.1.3.5. Li nhun
Do ri ro cao và chi phí tính trên mt đn v tin t ca cho vay tiêu dùng ln
nên ngân hàng thng đt lãi sut rt cao đi vi các khon cho vay tiêu dùng. Bên
cnh đó, s lng các khon cho vay tiêu dùng là khá nhiu, khin cho tng quy mô
Thang Long University Library
5
cho vay tiêu dùng là rt ln, cùng vi tin lãi thu đc t mi khon vay làm cho tng
li nhun thu đc t hot đng cho vay tiêu dùng là đáng k.
1.1.3.6. Nhu cu vay
Nhu cu vay ca khách hàng có tính nhy cm theo chu k, nó tng lên trong
thi k nn kinh t m rng và gim đi trong thi k nn kinh t có du hiu suy thoái.
Trong nn kinh t m rng, mi ngi dân thy lc quan v tng lai, h nhn thy c
hi vic làm nhiu hn và thu nhp ca h kh quan hn, do đó h có xu hng tiêu
dùng nhiu hn và nhu cu vay tiêu dùng tng lên. Ngc li trong thi k nn kinh t
ri vào khng hong hay suy thoái, rt nhiu cá nhân, h gia đình không tin tng, lc
quan, tình trng tht nghip tng lên, thu nhp ca h tr nên bt n đnh hn và do đó
hn ch vay mn t ngân hàng.
1.1.3.7. Ngun tr n
Ngun tr n ca khách hàng đc trích t thu nhp, không nht thit phi là t
kt qu ca công vic s dng nhng khon vay đó. Vì vy, nhng khách hàng có vic
làm, mc thu nhp n đnh và có trình đ hc vn là nhng tiêu chí quan trng đ
NHTM quyt đnh cho vay.
1.1.4. Phân loi cho vay tiêu dùng
Trong tng s khi lng cho vay tiêu dùng do các NHTM cung cp, hn 80%
đc thc hin trên c s tr góp. Phn còn li, đc xp vào các khon cho vay chi
tr mt ln. C ngi cho vay ln ngi vay đu nhn thy rng, đnh k tr n vào
mi tháng hoc vào ngày tr lng thun li hn là thu hi vn và lãi trong mt ln.
Theo các tiêu chí khác nhau, cho vay tiêu dùng đc chia thành các nhóm khác nhau.
1.1.4.1. Cn c vào phng thc hoàn tr
Cho vay tiêu dùng tr góp
ây là hình thc cho vay tiêu dùng trong đó ngi đi vay tr n (gm s tin
gc và lãi) cho ngân hàng nhiu ln, theo nhng k hn nht đnh do ngân hàng quy
đnh (tháng, quý…). Hình thc này áp dng cho nhng khon vay có giá tr ln, thi
hn vay dài hoc vi thu nhp đnh k ca ngi đi vay không đ kh nng thanh toán
ht mt ln s n vay. i vi loi cho vay tiêu dùng này, ngân hàng thng chú ý ti
mt s vn đ c bn có tính nguyên tc sau:
- Loi tài sn đc tài tr: Ngân hàng thng ch mun tài tr cho nhng
khon vay mua sm các đ dùng có giá tr và tính s dng lâu bn, vi nhng tài sn
nh vy, ngi tiêu dùng s đc hng nhng tin ích t chúng trong mt thi gian
dài.
6
- S tin phi tr trc: Thông thng ngân hàng yêu cu ngi đi vay phi
thanh toán trc mt phn giá tr tài sn cn mua sm, s còn li ngân hàng s cho
vay. iu này mt phn giúp ngân hàng hn ch ri ro, mt khác to cho ngi đi vay
có trách nhim hn vi tài sn mình đnh mua bi h cng đã đóng góp mt phn s
tin ca mình vào trong đó. Khi khách hàng không tr đc n, trong nhiu trng
hp ngân hàng s phi phát mãi tài sn đ thu hi n. Hu ht các tài sn đã qua s
dng đu b gim giá tr cho nên s tin tr trc có vai trò vô cùng quan trng giúp
ngân hàng hn ch ri ro.
S tin tr trc nhiu hay ít ph thuc:
+ Loi tài sn: i vi các loi tài sn có mc đ gim giá nhanh thì s tin
tr trc nhiu và ngc li, đi vi các loi tài sn có mc đ gim giá chm thì s
tin tr trc ít hn.
+ Th trng tiêu th tài sn sau khi s dng: yu t này rt quan trng. Nu
đó là tài sn thuc loi d bán thì s tin tr trc s ít hn loi tài sn khó bán sau khi
s dng.
+ Môi trng kinh t.
+ Nng lc tài chính ca ngi đi vay.
- Chi phí tài tr: là chi phí mà ngi đi vay phi tr cho ngân hàng trong vic
s dng vn. Chi phí tài tr ch yu là tin lãi và mt s khon chi phí khác. Chi phí
tài tr phi trang tri đc chi phí vn tài tr, chi phí hot đng, ri ro và mang li mt
phn li nhun tha đáng cho ngân hàng.
- iu khon thanh toán
+ S tin thanh toán mi đnh k phù hp v kh nng thu nhp, chi tiêu ca
khách hàng.
+ Giá tr ca tài sn tài tr không đc thp hn s tin tài tr cha đc thu
hi.
+ K hn tr n phi thun li cho vic tr n ca khách hàng nhng không
nên quá dài vì nu quá dài giá tr ca tài sn tài tr s b gim mnh và vic thu hi n
có th gp rc ri.
Cho vay tiêu dùng phi tr góp
ây là hình thc tài tr mà theo đó, s tin vay ca khách hàng s đc thanh
toán mt ln khi hp đng tín dng đn hn. c đim ca các khon tín dng này
thng có quy mô nh, thi hn cho vay ngn. Ngân hàng áp dng hình thc này bi
đây là bin pháp s giúp ngân hàng không mt nhiu thi gian nh khi phi tin hành
Thang Long University Library
7
thu n làm nhiu k. Trong thc t, khon cho vay tiêu dùng cp theo hình thc này là
rt ít.
Cho vay tiêu dùng tun hoàn.
Là các khon cho vay tiêu dùng trong đó ngân hàng cho phép khách hàng s
dng th tín dng hoc phát hành loi séc đc phép thu chi da trên tài khon vãng
lai. Theo phng thc này, trong thi hn đc tha thun trc, cn c vào nhu cu
chi tiêu và thu nhp kim đc tng k, khách hàng đc ngân hàng cho phép vay và
tr n nhiu k mt cách tun hoàn, theo mt hn mc tín dng.
1.1.4.2. Cn c vào mc đích vay
Cn c vào mc đích vay có th phân loi tín dng tiêu dùng thành 2 loi:
Cho vay tiêu dùng c trú
Là các khon cho vay nhm phc v nhu cu xây dng, mua sm hoc ci to nhà
ca cá nhân, h gia đình. c đim ca nhng món vay này là quy mô thng ln,
thi gian dài. Do đó, vi các khon tín dng này thì ngân hàng d gp phi ri ro v lãi
sut khi mà lãi sut huy đng tng trong ngn hn, bi lãi sut cho vay đc điu
chnh theo lãi sut th trng nhng ba tháng mi điu chnh mt ln.
- Bên cnh đó, vic đánh giá giá tr tài sn có vai trò vô cùng quan trng đi vi
ngân hàng. Nu nh trong tín dng tiêu dùng thông thng thì thu nhp tng lai ca
ngi vay là yu t quan trng đ ngân hàng quyt đnh có cho vay hay không thì
trong cho vay c trú, giá tr và tình hình bin đng ca tài sn đc tài tr là yu t mà
ngân hàng rt quan tâm, bi xut phát t khon tín dng tài tr cho loi tài sn này có
giá tr ln, nên s bin đng theo hng không có li ca nó s dn ti nhng thit hi
rt ln cho phía ngân hàng.
Cho vay tiêu dùng không c trú
Là các khon cho vay phc v nhu cu ci thin đi sng nh mua sm phng
tin, đ dùng, du lch, hc hành hoc gii trí… c đim ca nhng khon tín dng
này thng là có quy mô nh, thi gian tài tr ngn, do đó mà mc đ ri ro đi vi
ngân hàng là thp hn nhng khon tín dng tiêu dùng c trú. Nh đã nói trên, vi
nhng khon tín dng này, thì thu nhp trong tng lai ca ngi tiêu dùng li đóng
vai trò quyt đnh trong vic ngân hàng có cho vay hay không. Bi ngun tài chính đ
tr cho các khon vay không phi là t kt qu ca vic s dng nhng khon tin vay
đó mà ngun tr n hoàn toàn ph thuc vào thu nhp ca ngi tiêu dùng trong tng
lai. ây là mt đc đim quan trng mà không ch NHTM quan tâm mà hu ht các t
chc tài chính đu rt quan tâm.
1.1.4.3. Cn c vào ngun gc ca khon n
8
Cho vay tiêu dùng gián tip
Cho vay tiêu dùng gián tip là hình thc cho vay trong đó ngân hàng mua
nhng khon n phát sinh do nhng Công ty bán l đã bán chu hàng hóa hay dch v
cho ngi tiêu dùng.
Trong trng hp này Công ty bán l và ngân hàng ký kt hp đng mua bán
n. Trong hp đng, ngân hàng thng đa ra các điu kin v đi tng k thut
đc bán chu, s tin bán chu ti đa và loi tài sn bán chu. Sau đó Công ty bán l
và ngi tiêu dùng ký kt hp đng mua bán chu hàng hóa. Thông thng ngi tiêu
dùng phi tr trc mt phn giá tr tài sn. Công ty bán l s giao tài sn cho ngi
tiêu dùng và bán b chng t bán chu hàng hóa cho ngân hàng. Ngân hàng da trên
b chng t đó s thanh toán tin cho vay cho công ty bán l. Cui cùng ngi tiêu
dùng thanh toán tin tr góp cho ngân hàng.
Có th hình dung ra qua các bc sau:
(1) Ngân hàng và công ty bán l kí hp đng mua bán n. Trong hp đng,
ngân hàng đa ra các điu kin v đi tng khách hàng đc bán chu, s tin bán
chu ti đa và loi tài sn bán chu
(2) Công ty bán l và ngi tiêu dùng kí kt hp đng mua bán chu hàng hoá.
Thông thng, ngi tiêu dùng phi tr trc mt phn giá tr tài sn.
(3) Công ty bán l giao tài sn cho ngi tiêu dùng.
(4) Công ty bán l bán toàn b chng t bán chu hàng hoá cho ngân hàng.
(5) Ngân hàng thanh toán tin cho công ty bán l.
(6) Ngi tiêu dùng thanh toán tin tr góp cho ngân hàng.
Cho vay tiêu dùng gián tip thng đc thc hin thông qua các phng thc
sau:
Tài tr truy đòi toàn b: theo phng thc này, khi bán hàng cho ngân hàng các
khon n mà ngi tiêu dùng đã mua chu, công ty bán l cam kt thanh toán cho ngân
Ngân hàng Công ty bán l
Ngi tiêu dùng
6 3
2
1
4
5
Thang Long University Library
9
hàng toàn b các khon n nu khi đn hn ngi tiêu dùng không thanh toán cho
ngân hàng.
Tài tr truy đòi hn ch: theo phng thc này, chu trách nhim ca công ty
bán l đi vi các khon n ngi tiêu dùng mua chu, thanh toán ch gii hn trong
mt chng mc nht đnh, ph thuc vào các điu khon đã đc tho thun gia ngân
hàng vi công ty bán l
Tài tr min truy đòi: theo phng thc này, sau khi bán các khon n cho
ngân hàng, công ty bán l không còn chu trách nhim trong vic chúng có đc hoàn
tr hay không. Phng thc này cha đng ri ro cao cho ngân hàng nên chi phí ca
khon vay thng đc ngân hàng tính cao hn so vi các phng thc nói trên và các
khon n đc mua cng đc kén chn rt k. Ngoài ra, ch nhng công ty bán l rt
đc ngân hàng tin cy mi đc áp dng phng thc này.
Tài tr có mua li: khi thc hin cho vay tiêu dùng theo phng thc min
truy đòi hoc truy đòi hn ch, nu ri ro xy ra, ngi tiêu dùng không tr đc n thì
ngân hàng s thanh lý tài sn đ thu hi n. Trong trng hp này, nu có tho thun
trc thì ngân hàng có th bán tr li cho công ty bán l phn n mình cha đc
thanh toán.
Cho vay tiêu dùng gián tip có mt s u đim sau:
- Cho phép ngân hàng d dàng tng doanh s cho vay tiêu dùng.
- Gim đc chi phí trong cho vay
- M rng quan h vi khách hàng và các hot đng ngân hàng khác
- Vay vn đúng mc đích
Cho vay tiêu dùng gián tip có mt s nhc đim sau:
- Ngân hàng không tip xúc trc tip vi ngi tiêu dùng đã đc bán chu,
do đó thông tin v khách hàng đôi khi không chính xác, không tìm hiu k đc khách
hàng có th dn ti ri ro cho ngân hàng.
- Thiu s kim soát ca ngân hàng khi công ty bán l thc hin vic bán chu
hàng hóa.
- K thut nghip v cho vay tiêu dùng gián tip có tính phc tp cao.
Cho vay tiêu dùng trc tip
Là các khon cho vay tiêu dùng trong đó ngân hàng trc tip tip xúc vi khách
hàng ca mình, thm đnh, đánh giá nhu cu vay vn ca khách hàng và cho khách
hàng vay cng nh vic thu n cng đc tin hành trc tip bi ngân hàng. Có th
hình dung quy trình cho vay tiêu dùng trc tip qua s đ các bc sau:
10
(1) Ngân hàng và ngi tiêu dùng ký kt hp đng vay
(2) Ngi tiêu dùng tr trc mt phn s tin mua tài sn cho công ty bán l
(3) Ngân hàng thanh toán s tin còn thiu cho công ty bán l
(4) Công ty bán l giao tài sn cho ngi tiêu dùng
(5) Ngi tiêu dùng thanh toán tin vay cho ngân hàng.
So vi cho vay tiêu dùng gián tip, cho vay tiêu dùng trc tip có nhng u
đim sau:
- Cho vay tiêu dùng trc tip ca ngân hàng thng có cht lng cao hn bi nó
đc quyt đnh bi đi ng nhân viên tín dng giàu kinh nghim và đc đào to
chuyên môn tt ca ngân hàng ch không phi là nhng nhân viên ca công ty bán l.
Nhân viên tín dng ngân hàng có xu hng chú trng đn vic to ra các khon cho
vay có cht lng tt trong khi đó nhân viên ca công ty bán l thng chú trng đn
vic bán cho đc nhiu hàng nên d dn ti các quyt đnh tín dng vi vàng và có
th có nhiu khon tín dng đc cp ra không chính đáng.
- Cho vay tiêu dùng trc tip linh hot hn so vi cho vay tiêu dùng gián tip,
ngân hàng tip xúc trc tip vi khách hàng nên hiu rõ khách hàng.
- Khi khách hàng có quan h trc tip vi ngân hàng, có rt nhiu li th có th
phát sinh, có kh nng làm tha mãn quyn li cho c hai phía khách hàng ln ngân
hàng.
S khác nhau gia cho vay tiêu dùng trc tip và cho vay tiêu dùng gián
tip:
Nu ngân hàng quan h tt vi các công ty bán l thì cho vay tiêu dùng gián
tip s mang li đ an toàn cao hn cho ngân hàng. Ri ro trong hot đng cho vay
này s đc san s gia ngân hàng vi các công ty bán l. Còn trong cho vay tiêu dùng
trc tip mi ri ro do ngân hàng t gánh chu.Tuy nhiên trong hot đng cho vay tiêu
dùng trc tip, các quyt đnh ca ngân hàng trong vic có cho vay hay không đt đ
chun mc cao hn nhiu ln so vi nhng quyt đnh ca nhà cung cp bi nhng
nhân viên tín dng, h đc đào to vng v chuyên môn nghip v, trong khi đi vi
nhà cung cp thì nhng nhân viên ca h li mnh v khía cnh bán hàng mà không
Ngân hàng Công ty
bán l
Ngi tiêu
dùng
5
4
2
3
1
Thang Long University Library
11
mnh v khía cnh thm đnh tín dng. Mt khác, trong mt s tình hung, nhân viên
bán l thng ch chú trng vào vic bán cho đc nhiu hàng hoá nên đôi khi nhng
quyt đnh ca h là vi vàng dn đn nhiu khon tín dng đc cp không chính
đáng. Bên cnh đó, vic tip xúc trc tip vi khách hàng cng to điu kin cho ngân
hàng có th x lý linh hot đc ngay nhng tình hung phc tp nh: mt vài điu
kin ca khách hàng không đúng theo mu quy đnh trc, khách hàng b sung yêu
cu (v hn mc vay, thi hn vay…), khách hàng yêu cu v phng thc hoàn tr…
Trong khi vi phng thc gián tip thì nhà cung cp không th đáp ng đc điu
này, tc là vi h mi quy đnh trong hp đng phi nht nht tuân theo.
1.1.5. Mt s phng pháp cho vay tiêu dùng
Các ngân hàng trên th gii thng s dng 2 phng pháp chính, đó là:
(1) Phng pháp h thng đim: là tp hp các tiêu thc khác nhau liên quan
đn tng đi tng khách hàng. Mi tiêu thc tng ng vi mt s đim nht đnh,
tu theo tng tiêu thc và tm quan trng trong h thng các tiêu thc.
(2) Phng pháp phán đoán: là quá trình trong đó ngân hàng tin hành phân
tích, đánh giá toàn b thông tin đnh tính và đnh lng v khách hàng nhm hn ch
các khon cho vay có ri ro cao. Vì khi quyt đnh cho vay, ngân hàng cn phi quan
tâm đn nhiu vn đ khác nh kh nng tr n ca khách hàng, điu kin kinh t hin
ti ca khách hàng, các điu kin khác ca khách hàng có phù hp vi c ch, chính
sách ca ngân hàng hay không.
1.1.6. Li ích ca cho vay tiêu dùng:
Cho vay tiêu dùng là mt hot đng tt yu hình thành do yêu cu ca nn kinh
t. Chúng ta s xem xét li ích ca cho vay tiêu dùng đi vi các ch th: ngi tiêu
dùng, nhà sn xut kinh doanh, NHTM và ti toàn b nn kinh t.
1.1.6.1. i vi ngi tiêu dùng:
Trong cuc sng, nhu cu ca con ngi rt phong phú và đa dng, t vic mua
sm các vt dng trong gia đình, tin nghi sinh hot đn mua sm và xây dng nhà ,
du lch… nhng kh nng tài chính li có hn. Nh cho vay tiêu dùng, ngi tiêu dùng
đc hng th các tin ích trc khi tích lu đ tin và đc bit quan trng hn là nó
rt cn thit cho nhng trng hp chi tiêu mang tính cp bách, nh nhu cu chi tiêu
cho giáo dc và y t. Vì th ngi tiêu dùng vn có c hi s dng sn phm trong khi
vn còn mt khon d phòng cho các chi tiêu khác. Và trong nhng trng hp cn
gp thì lãi sut vay ngân hàng hp lý hn nhiu so vi vic khách hàng phi vay nóng
t bên ngoài. Hn na, thi hn cho vay và phng thc tr n linh hot cn c vào
kh nng hoàn tr n ca khách hàng.
12
Mt khác, vic tho mãn trc nhu cu s thúc đy ngi tiêu dùng phn đu đ
chi tr cho nhu cu đó càng sm càng tt. Vì khi vay ngân hàng đ mua sm thì chính
tài sn đó tr thành vt bo đm đi vi ngân hàng, mà tâm lý chung không ai mun
nm gi tài sn mà không phi ca mình. iu này gián tip đa đn vic tng thu
nhp trong tng lai ca ngi tiêu dùng.
Có th nói rng, hot đng cho vay tiêu dùng ca NHTM không nhng giúp
ngi tiêu dùng ti đa hoá li ích, khc phc nhng nhu cu bt thng vt kh nng
thanh toán mà còn đem li mc sng cao hn, kích thích ngi tiêu dùng lao đng đ
hng ti mt cuc sng đy đ trong tng lai. Nh vy, ngi tiêu dùng là đi
tng đc hng th trc tip và nhiu nht nhng li ích mà hot đng cho vay tiêu
dùng mang li.
Tuy nhiên, nu lm dng vic đi vay đ tiêu dùng thì cng rt tai hi vì nó có
th làm cho ngi đi vay chi tiêu vt quá mc cho phép làm gim kh nng tit kim
hoc/và chi tiêu trong tng lai, còn nghiêm trng hn nu mt kh nng chi tr thì ngi này
có th gp rt nhiu phin toái trong cuc sng.
1.1.6.2. i vi nhà sn xut – kinh doanh
Hot đng cho vay tiêu dùng ca NHTM đã trc tip làm gia tng nhu cu có kh
nng thanh toán ca ngi tiêu dùng. iu này đã thúc đy các hãng luôn tìm cách
thay đi mu mã, chng loi hàng hoá đ đáp ng th hiu ca ngi tiêu dùng nhm
m rng quy mô sn xut– kinh doanh, tng kh nng cnh tranh; thêm vào đó góp
phn to công n vic làm cho xã hi.
1.1.6.3. i vi ngân hàng thng mi
Cho vay tiêu dùng giúp tng kh nng cnh tranh ca ngân hàng vi các ngân
hàng và t chc tín dng khác, thu hút đc đi tng khách hàng mi, t đó m rng
quan h vi khách hàng. Bng cách nâng cao và m rng mng li, đa dng hóa sn
phm nh vy mà phân tán ri ro, nâng cao cht lng dch v cho vay tiêu dùng, s
lng khách hàng đn vi ngân hàng s ngày càng nhiu hn và hình nh ca ngân
hàng s càng đp hn trong con mt khách hàng. Trong ý ngh công chúng, ngân hàng
không ch bit quan tâm đn các công ty và DN mà ngân hàng còn rt quan tâm ti
nhng nhu cu nh bé, cn thit ca ngi tiêu dùng, đáp ng nguyn vng ci thin
cuc sng ca ngi tiêu dùng. T đó mà uy tín ngân hàng tng lên nhiu.
Cho vay tiêu dùng cng là mt công c marketing rt hiu qu, nhiu ngi s
bit ti ngân hàng. Ngân hàng cng s huy đng đc nhiu ngun gi tin ca dân c
bi dân c s gi tin nhiu vào ngân hàng khi h thy mình có trin vng vay li tin
t chính ngân hàng đó.
Thang Long University Library
13
Thêm na, cho vay tiêu dùng có li nhun rt cao tng ng vi chi phí và ri
ro cao ca nó, nhng nu ngân hàng có nhng bin pháp phòng nga tt thì s gim
đc đáng k ri ro t hot đng này. Cho vay tiêu dùng đang đc coi là mt hot
đng mang li li nhun nhiu nht cho các NHTM. Do đó, m rng cho vay tiêu
dùng là mt hng đi an toàn và đy trin vng sinh li ca ngân hàng.
1.1.6.4. i vi nn kinh t
Song song vi vic tho mãn nhng nhu cu thit yu, nâng cao cht lng
cuc sng ca ngi tiêu dùng, hot đng cho vay tiêu dùng đã đy mnh quá trình
tiêu th hàng hoá, thúc đy sn xut phát trin. Các hãng sn xut– kinh doanh s có
điu kin m rng quy mô, nâng cao hiu qu s dng vn và tng kh nng cnh
tranh trong vic cung ng sn phm, to nên s sôi đng cho nn kinh t.
c bit, thông qua hot đng cho vay tiêu dùng, các NHTM đã góp phn kích
cu trong nn kinh t, tng sc cnh tranh ca hàng hoá trong nc, t đó h tr Nhà
nc đt mc tiêu kinh t nh tng GDP, tng thu nhp bình quân đu ngi…
Bên cnh các li ích v kinh t, cho vay tiêu dùng còn giúp Nhà nc trong
vic đt đc các mc tiêu xã hi nh xoá đói, gim nghèo, gii quyt công n vic
làm, tng thu nhp cho ngi lao đng, gim t nn xã hi, ci thin và nâng cao mc
sng cho ngi dân. Tuy nhiên, nu các khon cho vay tiêu dùng không đc s dng
nh vy thì chng nhng không kích đc cu mà nhiu khi còn làm gim kh nng
tit kim trong nc.
Tóm li, hot đng cho vay tiêu dùng có ý ngha rt quan trng đi vi ngi
tiêu dùng, nhà sn xut– kinh doanh, NHTM nói riêng và đi vi nn kinh t nói
chung. Cho vay tiêu dùng vì th luôn cn đc quan tâm m rng.
1.2. Các nhân t nh hng đn kh nng m rng cho vay tiêu dùng ca NHTM
1.2.1 Nhóm nhân t thuc v bn thân ngân hàng
1.2.1.1. nh hng phát trin ca ngân hàng
Là điu kin tiên quyt đ phát trin hot đng cho vay tiêu dùng. Nu trong k
hoch phát trin ca mình các ngân hàng không quan tâm đn hot đng này thì các
khách hàng có nhu cu v cho vay tiêu dùng cng s không đc quan tâm. Ngc li,
nu ngân hàng mun phát trin hot đng cho vay tiêu dùng thì h s đa ra nhng
chin lc c th đ thu hút nhng ngi có nhu cu đn vi mình. Và khi đó, cung
cu s có điu kin thun li đ gp nhau cng có ngha là cho vay tiêu dùng s có
nhiu c hi phát trin.
1.2.1.2. Nng lc tài chính ca ngân hàng
14
S là mt trong nhng yu t đc các nhà lãnh đo ngân hàng xem xét khi đa
ra các quyt đnh trong đó có các quyt đnh v hot đng cho vay tiêu dùng. Nng lc
tài chính ca ngân hàng đc xác đnh da trên mt s yu t nh s lng vn ch s
hu, t l phn trm li nhun nm sau so vi nm trc, t trng n quá hn trong
tng du n, s lng tài sn thanh khon. Nu ngân hàng có vn ch s hu ln, t l
phn trm li nhun ln, n quá hn thp và có s lng tài sn thanh khon ln, kh
nng huy đng vn ln trong thi gian ngn thì có th coi là có sc mnh v tài chính.
Khi ngân hàng có sc mnh tài chính ln thì hot đng cho vay tiêu dùng có c hi
phát trin, nhng ngc li, nu ngân hàng không có đc s vn cn thit đ tài tr
cho các hot đng đc u tiên hn thì hot đng cho vay tiêu dùng s ít có c hi đ
m rng.
1.2.1.3. Chính sách tín dng ca ngân hàng
Là các h thng, các ch trng, đnh hng, quy đnh chi phi hot đng tín
dng do Hi đng qun tr đa ra nhm s dng hiu qu ngun vn đ tài tr cho các
DN, h gia đình và cá nhân. Thông thng, chính sách tín dng có các khon mc sau:
hn mc tín dng, các loi hình cho vay mà ngân hàng thc hin, quy đnh v tài sn
đm bo, k hn ca các khon tín dng, hng gii quyt phn tín dng vt quá hn
mc cho vay, cách thc thanh toán n… Chính sách tín dng vch ra cho các cán b
tín dng, hng đi và khung tham chiu rõ ràng v nhng cn c đ xem xét các nhu
cu vay vn. Vì vy, nhng yu t trong chính sách tín dng nói chung và cho hot
đng cho vay tiêu dùng nói riêng. Nu nh có nhng hình thc cho vay tiêu dùng
không nm trong chính sách cho vay ca ngân hàng thì chc chn khách hàng chng
th mong đi vay đc nhng khon tin t ngân hàng đ tài tr cho nhu cu chi tiêu
ca mình. Chng hn nh mt ngân hàng không thc hin cho vay theo th tín dng
thì khách hàng dù có đ điu kin cng không đc cp tín dng. Mt khác, khi mt
ngân hàng đã sn có các hình thc cho vay tiêu dùng đa dng vi cht lng tt thì
vic m rng cng d dàng và thun li hn là các ngân hàng mi ch có các sn phm
đn gin. Do tính cht cnh tranh gia các ngân hàng ngày càng gay gt thì mt chính
sách tín dng đúng đn, hp lý là yu t thu hút khách hàng hiu qu. Ngân hàng càng
đa dng hoá các mc lãi sut phù hp vi tng loi khách hàng, tng k hn cho vay
và cách x lý đúng đn các khon n ca khách hàng, có chính sách sn phm hp dn
thì càng thu hút đc khách hàng đn vi ngân hàng, t đó thc hin thành công vic
m rng cho vay tiêu dùng.
1.2.1.4. S lng, trình đ cng nh đo đc ngh nghip ca các b tín dng
Yu t này cng nh hng không nh ti hot đng cho vay tiêu dùng ca các
NHTM. Hot đng cho vay tiêu dùng có thc hin đc hay không là do ngi điu
Thang Long University Library
15
hành, đó chính là các CBCNV ca ngân hàng. Bi vy, trc tiên mun hot đng cho
vay tiêu dùng phát trin thì cn phi quan tâm đn đi sng ca các cán b nhân viên.
Nu nh đo đc ngi vay đc xp vào v trí hàng đu trong các nhân t khách quan
thì đo đc cán b tín dng đc xp vào v trí hàng đu trong các nhân t ch quan.
Nu các cán b tín dng không có đo đc ngh nghip thì dù gii đn my cng vô
giá tr vì li ích cá nhân h sn sàng làm tn hi đn li ích ca tp th ngân hàng. Tuy
nhiên, đo đc không thôi cha đ, các b tín dng phi có trình đ chuyên môn cao,
trình đ hiu bit rng thì mi thm đnh chính xác khách hàng và d án vay vn, t
đó đa ra các quyt đnh đúng đn. Mt cán b tín dng có trình đ nghip v cao, kh
nng giao tip tt, marketing tt, trình đ ngoi ng, vi tính thành tho, nhit tình
trong công vic, có đo đc ngh nghip s to n tng đp trong khách hàng v ngân
hàng, bi di con mt khách hàng thì cán b ngân hàng chính là hình nh ca ngân
hàng.
Nu khách hàng giao tip vi cán b ngân hàng mà h cm thy an tâm v trình
đ nghip v, hài lòng vi phong cách giao tip ca cán b ngân hàng, an toàn trong
quan h vi ngân hàng thì h chc chn s còn tìm ti ngân hàng. Hn na, các cán b
tín dng có mi quan h rng trong xã hi cng có th thu hút đc nhiu khách hàng
hn. Và mt ngân hàng phi có s lng cán b tín dng hp lý, phân công công vic
c th thì ngân hàng mi có th phát trin không ch mình hot đng cho vay tiêu dùng
mà tt c các hot đng khác na.
1.2.1.5. Trình đ khoa hc công ngh và kh nng qun lý ca ngân hàng
Cng là mt trong nhng nhân t quan trng nh hng ti s phát trin ca
hot đng cho vay tiêu dùng ti ngân hàng đó. Nu mt ngân hàng đc trang b các
công ngh hin đi thì h có th tng tin ích cho khách hàng và các dch v ca h s
đc bit đn nhiu hn. Ví d, mt ngân hàng có điu kin đu t vào dch v th
thanh toán, đt các máy rút tin, có th giao dch vi khách hàng thông qua mng
Internet… thì ngân hàng đó có th m rng hot đng cho vay tiêu dùng ca mình
thông qua các tài khon mà các khách hàng đã s dng dch v trên ca ngân hàng nh
cho vay thu chi, th tín dng… Hn na, áp dng khoa hc công ngh tiên tin, các
ngân hàng có th qun lý danh sách khách hàng mt cách d dàng hn, h có th tit
kim đc nhân công cng nh chi phí qun lý góp phn gim giá thành dch v.
Thêm vào đó, khi có các công ngh hin đi h tr thì vic gii quyt các th tc ca
ngân hàng đc nhanh chóng, chính xác, gim bt các th tc rm rà cho khách
hàng.
1.2.2. Nhóm nhân t thuc v khách hàng
1.2.2.1. Nng lc vay vn ca khách hàng