thánh gióng

(truyền thuyết)
Tiết 5 VĂN BẢN
(Truyền thuyết)
(truyền thuyết)
Tiết 6: VĂN BẢN
(Truyền thuyết)
I – Tìm hiểu chung
1. Đọc, kể và tìm hiểu chú thích
2. Thể loại và phương thức diễn đạt
- Thể loại truyền thuyết
- Phương thức tự sự
3. Bố cục
2
Tiếp theo đến những vật chú bé dặn
3
Tiếp theo đến giết giặc cứu nước
Truyện Thánh Gióng có thể được chia thành 4 đoạn:
4
Phần còn lại
1
Từ đầu đến đặt đâu nằm đấy
II – Phân tích
Truyện có một số nhân vật: Bà mẹ
Gióng, Gióng, dân làng, vua, sứ giả,
giặc Ân… Nhưng nhân vật chủ chốt,
trung tâm là Gióng - từ một cậu bé kì lạ
cho đến khi trở thành Phù Đổng Thiên
Vương.
1. Sự ra đời của Thánh Gióng
-
Bà mẹ ướm thử lên vết chân rất to

ngoài đồng và về nhà thụ thai, 12
tháng sau mới sinh ra Gióng.
-
Gióng lên 3 tuổi mà vẫn không biết
nói, biết cười cũng chẳng biết đi, cứ
đặt đâu thì nằm đấy.
→ Sự ra đời kì lạ để về sau Gióng trở
thành người anh hùng.
- Gióng là con của người nông dân lương
thiện.
-
Gióng sống gần gũi với mọi người.
→ Gióng là người anh hùng của nhân dân.
2. Hình tượng Thánh Gióng
-
Tiếng nói đầu tiên của Gióng là tiếng nói đòi đánh giặc → Ý
thức đất nước được đặt lên đầu tiên với người anh hùng.
- Gióng đòi ngựa sắt, roi sắt, giáp sắt để đi đánh giặc → Ý thức
chuẩn bị chu đáo, kỹ càng trước một cuộc chiến của người anh
hùng. Đánh giặc không chỉ cần lòng yêu nước mà cần cả vũ khí sắc
bén để thắng giặc.
→ Ca ngợi ý thức đánh giặc cứu nước trong hình tượng Thánh
Gióng.
Hồ Chủ tịch trong Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến (1946)
thời chống thực dân Pháp:
Ai có súng dùng súng, ai có gươm dùng gươm,
không có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc…
“Bảy nong cơm, ba nong cà

Uống một hơi nước, cạn đà

khúc sông…”
(Ca dao)
- Gióng lớn nhanh như thổi, cơm ăn mấy cũng không no, áo
vừa mặc xong đã căng đứt chỉ → Người ăn hùng là người
khổng lồ và phi thường trong mọi sự việc, kể cả sự ăn uống.
- Bà con làng xóm vui lòng gom góp gạo nuôi chú bé với ước
mong Gióng lớn nhanh để kịp đánh giặc giữ nước.
→ Gióng thuộc về nhân dân, sức mạnh của Gióng là sức mạnh
của cả cộng đồng.
Gióng vươn vai một cái trở
thành tráng sĩ, oai phong lẫm
liệt → Sự trưởng thành vượt
bậc của người anh hùng khí
đất nước đứng trước nạn
ngoại xâm. Có liên quan đến
truyền thống của truyện cổ
dân gian: quan niệm người
anh hùng phải là khổng lồ về
thể xác + sức mạnh + chiến
công.
-
Gióng nhổ những cụm tre bên đường để quật vào giặc: tre là cây cỏ của
đất nước, sản vật của quê hương.
→ Cả quê hương sát cánh cùng Gióng đánh giặc.
-
Đánh tan giặc, Gióng cùng
ngựa từ từ bay lên trời →
Gióng ra đời đã là phi
thường thì sự ra đi cũng
phải phi thường. Nhân dân

yêu mến, trân trọng muốn
giữ mãi hình ảnh anh hùng
nên đã bất tử hoá hình
tượng Thánh Gióng
→ Gióng hoá thân vào non nước, đất trời và trở thành biểu tượng tự
hào của người Văn Lang.
-
Đánh thắng giặc nhưng Gióng không trở về nhận phần thưởng hay
đòi hỏi công danh.
-
Dấu tích của chiến công, Gióng còn để lại cho quê hương xứ sở.
“Ôi sức trẻ xưa, trai Phù Đổng
Vươn vai lớn bỗng dậy nghìn cân,
Cưỡi lưng ngựa sắt bay phun lửa
Nhổ bụi tre làng, diệt giặc Ân…”
( Tố Hữu)
Ngoài truyện, nhân dân còn kể về Thánh Gióng bằng thơ, vè…
Thánh Gióng đã trở thành một hình tượng luôn có mặt trong lịch sử
văn học Việt Nam
III - Tổng kết:
Hình tượng Thánh Gióng với
nhiều màu sắc thần kì là biểu
tượng rực rỡ của ý thức và sức
mạnh bảo vệ đất nước, đồng thời là
sự thể hiện quan niệm và ước mơ
của nhân dân ta ngay từ buổi đầu
lịch sử về người anh hùng cứu nước
chống ngoại xâm.

THẢO LUẬN: Những bài học nào được rút ra
từ truyền thuyết Thánh Gióng?
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
-
Ghi nhớ nội dung, nghệ thuật và ý nghĩa của
truyền thuyết Thánh Gióng (SGK/23)
-
Đọc và soạn bài Từ mượn