Ca dao yeu thương tình nghĩa- 10 Nang cao

Câu 1: Đặc điểm nổi bật nhất của ca dao là gì?
A.Những bài thơ hoặc những câu nói có vần điệu.
B. Diễn tả cuộc sống thường nhật của con người.
C. Đúc kết những kinh nghiệm đời sống thực tiễn.
D. Diễn tả đời sống tâm hồn phong phú của
người lao động.
D
Câu 2: Phương thức biểu đạt chủ yếu của ca dao
là?
A.Tự sự
B. Miêu tả
C. Biểu cảm
D. Nghị luận
C
Câu 3: Nhân vật trữ tình thường gặp nhất trong
ca dao là?
A. Người đàn ông
B. Người phụ nữ
C. Trẻ em
D. Người dân thường
B
Câu 4:Ca dao không có đặc điểm nghệ thuật này?
A. Sử dụng lối so sánh, ẩn dụ.
B. Sử dụng phong phú phép lặp và điệp cấu trúc.
C. Miêu tả nhân vật với tính cách phức tạp.
D. Ngôn ngữ đời thường nhưng giàu giá trị
biểu đạt.
C

- Thể loại trữ tình bằng văn
vần.

- Nội dung: Diễn tả đời sống
nội tâm của con người.

- Nghệ thuật:
+ Lời ca ngắn gọn
+ Thể thơ: lục bát, song thất lục bát,
+ Ngôn ngữ: giàu hình ảnh so sánh, ẩn
dụ, diễn đạt bằng một số công thức mang
đậm sắc thái dân gian.
•
Ca dao yêu thương tình nghĩa
•
Ca dao than thân
•
Ca dao hài hước
Câu hỏi: Tiếng nói yêu thương, tình nghĩa của ca
dao thể hiện ở phương diện nào?
A.Tình cảm lứa đôi

B. Tình cảm gia đình, quê hương.
C. Tình yêu cuộc sống.
D. Cả A, B, C.
D
Có thể chia thành ba nhóm
Bài 1-2-3
Bài 4
Bài 5-6

Ước muốn
gặp gỡ,
thương yêu
Tình cảm
nhớ nhung
Nghĩa tình của kẻ
đi- người ở
Bài 1-2-3
Bài 1-2-3
- Cô kia đứng ở bên sông
- Cô kia đứng ở bên sông
Muốn sang anh ngả cành hồng cho sang.
Muốn sang anh ngả cành hồng cho sang.


- Ước gì sông rộng một gang
- Ước gì sông rộng một gang
Bắc cầu dải yếm để chàng sang chơi.
Bắc cầu dải yếm để chàng sang chơi.
- Ước gì anh hóa ra gương
- Ước gì anh hóa ra gương
Để cho em cứ ngày thường em soi
Để cho em cứ ngày thường em soi
Ước gì anh hóa ra cơi
Ước gì anh hóa ra cơi
Để cho em đựng cau tươi trầu vàng
Để cho em đựng cau tươi trầu vàng
Xác định điểm
chung của ba
bài ca dao?

Bài 1-2-3
Bài 1-2-3
- Cô kia đứng ở bên sông
- Cô kia đứng ở bên sông
Muốn sang anh ngả cành hồng cho sang.
Muốn sang anh ngả cành hồng cho sang.


- Ước gì sông rộng một gang
- Ước gì sông rộng một gang
Bắc cầu dải yếm để chàng sang chơi.
Bắc cầu dải yếm để chàng sang chơi.
- Ước gì anh hóa ra gương
- Ước gì anh hóa ra gương
Để cho em cứ ngày thường em soi
Để cho em cứ ngày thường em soi
Ước gì anh hóa ra cơi
Ước gì anh hóa ra cơi
Để cho em đựng cau tươi trầu vàng
Để cho em đựng cau tươi trầu vàng
a. Điểm chung:
- Đều bộc lộ ước muốn gặp gỡ thương yêu của lứa đôi.
- Sử dụng công thức ngôn từ “Ước gì” (Bài 2,3); hình ảnh
ẩn dụ con sông, chiếc cầu (Bài 1,2).
- Cách nói rất kín đáo, ý nhị.
b. Nét đặc sắc riêng ở mỗi bài
b. Nét đặc sắc riêng ở mỗi bài
Bài 1
Bài 1
Cô kia đứng ở bên sông

Cô kia đứng ở bên sông
Muốn sang anh ngả cành hồng cho sang
Muốn sang anh ngả cành hồng cho sang
- Nhân vật trữ tình: chàng trai.
- Nhân vật trữ tình: chàng trai.
- Hình ảnh ẩn dụ
- Hình ảnh ẩn dụ
chiếc cầu – cành hồng:
chiếc cầu – cành hồng:
=> đẹp, tinh tế. Đó là chiếc cầu tình yêu mà chàng
=> đẹp, tinh tế. Đó là chiếc cầu tình yêu mà chàng
trai muốn bắc.
trai muốn bắc.
Ước gì sông rộng một gang
Bắc cầu dải yếm để chàng sang chơi
Bài ca là lời
của ai nói
với ai và nói
về điều gì?
- Lời ước của cô gái:
+ “sông rộng một gang”
+ “Bắc cầu dải yếm để
chàng sang chơi”.
Bài 2
Bài 2
Ước gì sông rộng một gang
Bắc cầu dải yếm để chàng sang chơi
sông rộng một gang
cầu dải yếm
Phân tích ý

nghĩa ẩn dụ
của hình ảnh
sông và chiếc
cầu?
- Hình ảnh ẩn dụ:
+ “sông”: sự ngăn cách, chia
lìa.
+ “cầu”: sự đoàn viên, hạnh
phúc.
Ước gì sông rộng một gang
Bắc cầu dải yếm để chàng sang chơi
- Gần đây mà chẳng sang chơi
Để em ngắt ……………………….bắc cầu
-
Sông cách sông, thuỷ cách thuỷ
Em se…. ……… em bắc cây cầu
- Đôi ta cách một con đầm
Muốn sang anh bẻ ………………. cho sang
- Hai ta cách một con sông
Muốn sang anh ngả ……………….cho sang
Chọn từ thích
hợp điền vào
khoảng trống
ngọn mồng tơi
sơị chỉ
cành trầm
cành hồng
cành trầm
cành hồng
ngọn mồng tơi

sơị chỉ
- Gần đây mà chẳng sang chơi
Để em ngắt ngọn mồng tơi bắc cầu
-
Sông cách sông, thuỷ cách thuỷ
Em se sợi chỉ em bắc cây cầu.
- Đôi ta cách một con đầm
Muốn sang anh bẻ cành trầm cho sang
- Hai ta cách một con sông
Muốn sang anh ngả cành hồng cho sang
THẢO LUẬN : Vì sao nói chiếc cầu dải yếm là
kết tinh đẹp đẽ nhất trong hệ thống hình ảnh
chiếc cầu tình yêu trong ca dao?
Ước gì sông rộng một gang
Bắc cầu dải yếm để chàng sang chơi
- Dải yếm: mềm mại, mang
hơi ấm, nhịp đập trái tim của
người con gái.
- Ước nguyện “bắc cầu dải
yếm để chàng sang chơi”:
+ Khát vọng muốn thu hẹp
khoảng cách trong tình yêu.
+ Sự chủ động đến với tình
yêu của người con gái.
Ước gì sông rộng một gang
Bắc cầu dải yếm để chàng sang chơi
- Ước nguyện “bắc cầu dải
yếm để chàng sang chơi”:
+ Khát vọng muốn thu hẹp
khoảng cách trong tình yêu.

+ Chủ động đến với tình
yêu của mình.
=> vừa táo bạo, mãnh liệt
vừa đằm thắm, đầy nữ tính.
Câu hỏi: Nghệ thuật biểu đạt nổi bật của bài ca dao:
“Ước gì sông rộng một gang…” là?
A.Lấy những hình ảnh không có thực để diễn tả
những điều có thực.
B. Lấy sự vật cụ thể để diễn tả những cái trừu
tượng.
C. Lấy những sự vật lớn lao, vĩnh hằng để diễn tả
tình cảm của con người.
D. Lấy cái hiện hữu để diễn tả nỗi trống vắng.
A
Bài 3
Bài 3 Ước gì anh hóa ra gương
Để cho em cứ ngày thường em soi
Ước gì anh hóa ra cơi
Để cho em đựng cau tươi trầu vàng
- Lời ngỏ của chàng trai với cô gái.
- Lời ngỏ của chàng trai với cô gái.
- Ước muốn:
- Ước muốn:
+ hóa ra gương- ngày thường em soi
+ hóa ra gương- ngày thường em soi
=> để em thấy vẻ đẹp, để bóng em luôn
=> để em thấy vẻ đẹp, để bóng em luôn
lồng trong bóng mình.
lồng trong bóng mình.
+ hóa ra cơi – đựng cau tươi trầu vàng

+ hóa ra cơi – đựng cau tươi trầu vàng
=> Cau trầu biểu tượng cho tình yêu
=> Cau trầu biểu tượng cho tình yêu
chung thủy, hôn nhân bền chặt.
chung thủy, hôn nhân bền chặt.


Lời cầu hôn đầy ý nhị, sâu sắc.
Lời cầu hôn đầy ý nhị, sâu sắc.
Khăn thương nhớ ai,
Khăn rơi xuống đất.
Khăn thương nhớ ai,
Khăn vắt lên vai.
Khăn thương nhớ ai,
Khăn chùi nước mắt.
Đèn thương nhớ ai,
Mà đèn không tắt.
Mắt thương nhớ ai,
Mắt ngủ không yên.
Đêm qua em những lo phiền
Lo vì một nỗi không yên một bề …

Bài số 4

Bài số 4

Khăn thương nhớ ai,
Khăn rơi xuống đất.
Khăn thương nhớ ai,
Khăn vắt lên vai.

Khăn thương nhớ ai,
Khăn chùi nước mắt.
Đèn thương nhớ ai,
Mà đèn không tắt.
Mắt thương nhớ ai,
Mắt ngủ không yên.
Đêm qua em những lo phiền
Lo vì một nỗi không yên một
bề…
Nhân vật trữ
tình trong bài
ca dao là ai?
Nhân vật đang
ở tâm trạng ra
sao?
thương nhớ ai
thương nhớ ai
thương nhớ ai
thương nhớ ai
thương nhớ ai
em
Phát hiện
những hình
ảnh cụ thể biểu
hiện tâm
trạng?
Khăn
Đèn
Mắt
Khăn

Khăn
Khăn
Khăn
Khăn
đèn
Mắt
- Nhân vật trữ tình: cô
gái.
- Tâm trạng: thương
nhớ người yêu.
-
Hình ảnh biểu hiện
tâm trạng:
+ Khăn
+ Đèn
+ Mắt
Khăn thương nhớ ai,
Khăn rơi xuống đất.
Khăn thương nhớ ai,
Khăn vắt lên vai.
Khăn thương nhớ ai,
Khăn chùi nước mắt.
Vì sao
“khăn” được
hỏi đầu tiên
và hỏi nhiều
nhất?
- 6 dòng đầu:
+ Khăn:
vật trao duyên

gần gũi thân
thiết với người
con gái.
+ “Khăn thương nhớ ai”
=> nhân hoá, khăn cũng
mang nỗi niềm nhớ
thương.
Phát hiện
những biện
pháp nghệ
thuật miêu tả
“khăn”?