tiết 21:Đại từ xưng hô

A/
A/
Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài cũ
:
:


Tìm đại từ trong đoạn văn sau:
Tìm đại từ trong đoạn văn sau:




Hà hỏi Linh:
Hà hỏi Linh:


-Linh ơi,cậu làm bài tập chưa?
-Linh ơi,cậu làm bài tập chưa?


- Mình làm rồi,thế còn bạn?
- Mình làm rồi,thế còn bạn?


- Tớ cũng làm rồi.

- Tớ cũng làm rồi.
Đáp án:
Đáp án:


Đại từ : cậu,mình,bạn,tớ.
Đại từ : cậu,mình,bạn,tớ.
+ Đại từ là những từ được dùng để làm gì?
+ Đại từ là những từ được dùng để làm gì?


Thứ ba ngày 1 tháng 11 năm 2011
Thứ ba ngày 1 tháng 11 năm 2011
Luyện từ và câu
Luyện từ và câu
B.Bài mới


Thứ ba ngày 1 tháng 11 năm 2011
Thứ ba ngày 1 tháng 11 năm 2011
Luyện từ và câu
Luyện từ và câu
Tiết 21: Đại từ xưng hô
Tiết 21: Đại từ xưng hô

I.Nhận xét.
I.Nhận xét.

1.Đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi:
1.Đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi:




Ngày xưa có cô Hơ Bia đẹp nhưng rất lười,lại không biết
Ngày xưa có cô Hơ Bia đẹp nhưng rất lười,lại không biết
yêu quý cơm gạo,Một hôm,Hơ Bia ăn cơm để cơm đổ vãi
yêu quý cơm gạo,Một hôm,Hơ Bia ăn cơm để cơm đổ vãi
lung tung.Thấy vậy,cơm hỏi:
lung tung.Thấy vậy,cơm hỏi:



-
-
Chị
Chị
đẹp là nhờ cơm gạo,sao
đẹp là nhờ cơm gạo,sao
chị
chị
khinh rẻ
khinh rẻ
chúng tôi
chúng tôi
thế?
thế?

Hơ Bia giận dữ :
Hơ Bia giận dữ :


-
-
Ta
Ta
đẹp là do công cha công mẹ,chứ đâu nhờ
đẹp là do công cha công mẹ,chứ đâu nhờ
các ngươi
các ngươi
.
.



Nghe nói vậy,thóc gạo tức lắm.Đêm khuya,
Nghe nói vậy,thóc gạo tức lắm.Đêm khuya,
chúng
chúng
rủ nhau
rủ nhau
bỏ cả vào rừng.
bỏ cả vào rừng.



Theo TRUYỆN CỔ Ê-ĐÊ
Theo TRUYỆN CỔ Ê-ĐÊ
+Đoạn văn có những nhân
vật nào?

+Hơ bia,cơm và thóc gạo
+ Các nhân vật làm gì?
+Cơm gọi Hơ Bia bằng gì và
xưng thế nào với Hơ Bia?
+Hơ Bia xưng với cơm thế
nào và gọi cơm bằng gì ?
+ Trong các từ “chúng
tôi,ta,chị,các ngươi” từ nào
chỉ người nói?
+Từ nào chỉ người nghe ?
+Trong câu “Đêmkhuya,
chúng rủ nhau…”từ “chúng”
chỉ ai ?
-Cơm và Hơ Bia đối đáp với
nhau.
-Cơm gọi Hơ Bia là chị,xưng
là chúng tôi
- Hơ Bia xưng là ta,gọi cơm
là các ngươi.
-Những từ chỉ người nói:
chúng tôi,ta.
-Những từ chỉ người
nghe:chị,các ngươi.
-Từ “chúng”chỉ thóc gạo


*Kết luận:Các từ “ta,chúng
tôi,chị,các ngươi,chúng”gọi
là đại từ xưng hô.
+ Em hiểu đại từ xưng hô là

gì?
- Đại từ xưng hô là những từ
được người nói dùng để tự chỉ
mình hay chỉ người khác khi
giao tiếp ví dụ như tôi, chúng
tôi,mày,chúng mày,…
+ Hơ Bia gọi cơm gạo là các
ngươi,xưng là ta.em thấy cách
xưng hô của Hơ Bia thể hiện
thái độ như thế nào?
- Cách xưng hô của Hơ
Bia:kiêu căng, thô lỗ,coi
thường người đối thoại.
+Cơm gọi Hơ Bia là chị,xưng
là chúng tôi,em thấy cách
xưng hô của cơm thể hiện
thái độ như thế nào?
- Cách xưng hô của cơm: tự
trọng,lịch sự với người đối
thoại.


Đối tượng Gọi Tự xưng
+Thầygiáo,cô giáo -thầy,cô - em,con
+Bố,mẹ -bố,ba,cha,tía, mẹ,má,
mạ,u,bầm,…
- con
+ Anh,chị
-anh,chị
- em

+ Em
- em
-anh,chị
+Bạn bè
-bạn,cậu,đằng ấy,
-tôi,tớ,mình
+ Các từ “thầy,cô,ba,cha,tía,mẹ,anh,chị,tôi,tớ,…là danh
từ,động từ hay tính từ?
- Danh từ
* Kết luận:Người Việt Nam còn dùng nhiều danh từ chỉ
người làm đại từ xưng hô để thể hiện rõ thứ bậc,tuổi tác,giới
tính: ông, bà,anh,chị,em,…


+Theo em khi xưng hô với nhau ta phải chọn
+Theo em khi xưng hô với nhau ta phải chọn
dùngnhững từ như thế nào cho thích hợp?
dùngnhững từ như thế nào cho thích hợp?

II.Ghi nhớ.
II.Ghi nhớ.



1.Đại từ xưng hô là từ được người nói dùng để tự chỉ mình
1.Đại từ xưng hô là từ được người nói dùng để tự chỉ mình
hay chỉ người khác khi giao tiếp:tôi,chúng tôi;mày;chúng
hay chỉ người khác khi giao tiếp:tôi,chúng tôi;mày;chúng
mày;nó;chúng nó,…
mày;nó;chúng nó,…


2.Bên cạnh các từ nói trên,người Việt Nam còn dùng nhiều
2.Bên cạnh các từ nói trên,người Việt Nam còn dùng nhiều
danh từ chỉ người làm đại từ xưng hô để thể hiện rõ thứ
danh từ chỉ người làm đại từ xưng hô để thể hiện rõ thứ
bậc,tuổi tác,giới tính:ông;bà; anh;chị;em;cháu;thầy;bạn,…
bậc,tuổi tác,giới tính:ông;bà; anh;chị;em;cháu;thầy;bạn,…

3.Khi xưng hô,cần chú ý chọn từ cho lịch sự,thể hiện đúng
3.Khi xưng hô,cần chú ý chọn từ cho lịch sự,thể hiện đúng
mối quan hệ giữa mình với người nghe và người được nhắc
mối quan hệ giữa mình với người nghe và người được nhắc
tới.
tới.
III.Luyện tập



Bài 1:
Bài 1:
Tìm
Tìm


các đại từ xưng hô và nhận xét về thái độ,tình
các đại từ xưng hô và nhận xét về thái độ,tình
cảm khi dùng mỗi đại từ trong đoạn văn sau:
cảm khi dùng mỗi đại từ trong đoạn văn sau:


Trời mùa thu mát mẻ.Trên bờ sông,một con rùa đang cố sức
Trời mùa thu mát mẻ.Trên bờ sông,một con rùa đang cố sức
tập chạy.Một con thỏ thấy thế liền mỉa mai:
tập chạy.Một con thỏ thấy thế liền mỉa mai:



-Đã gọi là chậm như rùa mà cũng đòi tập chạy à!
-Đã gọi là chậm như rùa mà cũng đòi tập chạy à!

Rùa đáp:
Rùa đáp:



-Anh đừng giễu tôi!Anh với tôi thử chạy thi coi ai hơn!
-Anh đừng giễu tôi!Anh với tôi thử chạy thi coi ai hơn!

Thỏ ngạc nhiên :
Thỏ ngạc nhiên :



-Rùa mà dám chạy thi với thỏ sao?Ta chấp chú em một nửa
-Rùa mà dám chạy thi với thỏ sao?Ta chấp chú em một nửa
đường đó.
đường đó.


Theo LA PHÔNG -TEN
Theo LA PHÔNG -TEN



+Bài yêu cầu gì ?
+Bài yêu cầu gì ?

-Tìm đại từ xưng hô và nhận xét về thái độ ,tình cảm của nhân
-Tìm đại từ xưng hô và nhận xét về thái độ ,tình cảm của nhân
vật khi dùng mỗi đại từ.
vật khi dùng mỗi đại từ.


+Thỏ gọi rùa là gì và xưng với
rùa là gì?Thái độ của thỏ như
thế nào?
-Thỏ gọi rùa là chú em,
xưng là ta
Thái độ :kiêu căng,coi
thường rùa.
+Rùa gọi thỏ bằng gì và xưng
với thỏ là gì?Thái độ của rùa
như thế nào?
-Rùa xưng là tôi,gọi thỏ là
anh
Thái độ : tự trọng,lịch sự
với thỏ
Bài 2: Chọn các đại từ xưng hô tôi,nó,chúng ta thích

hợp với mỗi ô trống:



Bồ chao hốt hoảng kể với các bạn:
Bồ chao hốt hoảng kể với các bạn:



-
-
Tôi
Tôi


và Tu Hú đang bay dọc một con sông lớn,chợt Tu Hú
và Tu Hú đang bay dọc một con sông lớn,chợt Tu Hú
gọi: “Kìa cái trụ chống trời”.
gọi: “Kìa cái trụ chống trời”.
Tôi
Tôi
ngước nhìn lên.Trước mắt
ngước nhìn lên.Trước mắt
là những ống thép dọc ngang nối nhau chạy vút tận mây
là những ống thép dọc ngang nối nhau chạy vút tận mây
xanh.
xanh.
Nó
Nó
tựa như một cái cầu xe lửa đồ sộ không phải bắc

tựa như một cái cầu xe lửa đồ sộ không phải bắc
ngang sông,mà dựng đứng trên trời cao.
ngang sông,mà dựng đứng trên trời cao.



Thấy vậy,Bồ Các mới à lên một tiếng rồi thong thả nói:
Thấy vậy,Bồ Các mới à lên một tiếng rồi thong thả nói:



-
-
Tôi
Tôi
cũng từng bay qua cái trụ đó.Nó cao hơn tất cả
cũng từng bay qua cái trụ đó.Nó cao hơn tất cả
những ống khói,những trụ buồm,cột điện mà
những ống khói,những trụ buồm,cột điện mà
chúng ta
chúng ta


thường gặp.Đó là trụ điện cao thế mới được xây dựng.
thường gặp.Đó là trụ điện cao thế mới được xây dựng.



Mọi người hiểu rõ sự thực,sung sướng thở phào.Ai nấy
Mọi người hiểu rõ sự thực,sung sướng thở phào.Ai nấy

cười to vì thấy Bồ Chao đã quá sợ sệt.
cười to vì thấy Bồ Chao đã quá sợ sệt.



Theo VÕ QUẢNG
Theo VÕ QUẢNG