một số giải pháp nhằm hạn chế rủi ri tín dụng tại chi nhánh ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn kon tum

i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 1
LI CM N


Tôi xin chân thành cm n s giúp đ ch bo tn tình ca Th.S Trn Thùy
Linh, ngi đã trc tip hng dn, giúp đ tôi hoàn thành lun vn. Tôi cng xin
chân thành cm n s giúp đ vô cùng quý báu ca các Thy, Cô trong B môn Kinh
t trng i hc Thng Long cng nh các cán b nhân viên đang làm vic ti Chi
nhánh NHNo&PTNT Kon Tum đã giúp đ tôi hoàn thành đ tài này.




Sinh viên
Lê Huyn Trang

i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 2
MC LC

DANH MC CÁC BNG
DANH MC CÁC BIU 
DANH MC CÁC THUT NG VIT TT
CHNG 1:
7
NHNG VN  C BN V TÍN DNG VÀ RI RO TÍN DNG 7
1.1.
TNG QUAN V NGÂN HÀNG THNG MI VÀ HOT NG TÍN
DNG TRONG NGÂN HÀNG THNG MI 7
1.1.1. Khái nim v ngân hàng thng mi 7
1.1.2. Chc nng ca ngân hàng thng mi 8
1.1.2.1. Chc nng trung gian tín dng 8
1.1.2.2. Chc nng trung gian thanh toán 8
1.1.2.3. Chc nng “to tin” 9
1.1.3. Hot đng ch yu ca ngân hàng thng mi 9
1.1.3.1. Hot đng huy đng vn 9
1.1.3.2. Hot đng cp tín dng 10
1.1.3.3. Hot đng dch v thanh toán và ngân qu 10
1.1.3.4. Các hot đng khác 10
1.1.4. Khái nim tín dng
11
1.1.5. Các nguyên tc tín dng ngân hàng 11
1.2.
NHNG NI DUNG C BN V RI RO TÍN DNG TI NGÂN HÀNG
THNG MI 13

1.2.1. Ri ro trong hot đng ngân hàng thng mi 13
1.2.1.1. Khái nim ri ro 13
1.2.1.2. Các loi ri ro trong hot đng ngân hàng thng mi 13
1.2.2. Ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng thng mi 15
1.2.2.1. Các hình thc ca ri ro tín dng 15
1.2.2.2. Nhn bit ri ro tín dng 15
1.2.2.3. o lng ri ro tín dng 17
1.2.2.4. Các nguyên nhân dn đn ri ro tín dng 25
1.2.2.5. nh hng ca ri ro tín dng 30
Thang Long University Library
i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 3
CHNG 2: 32
THC TRNG RI RO TÍN DNG TI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP
VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN CHI NHÁNH KON TUM
32
2.1.
S LC V NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG
THÔN CHI NHÁNH KON TUM 33
2.1.1. Gii thiu chung v ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn chi
nhánh Kon Tum 33
2.1.2. Kt qu hot đng kinh doanh 34
2.2.
THC TRNG RI RO TÍN DNG TI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG
NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN KON TUM 38
2.2.1. Hot đng tín dng – nhng kt qu đt đc 38
2.2.2. Tình hình n xu 41
2.2.3. Nguyên nhân dn đn ri ro tín dng ti chi nhánh Ngân hàng Nông nghip
và Phát trin Nông thôn Kon Tum 46

2.2.3.1. Nguyên nhân t phía ngân hàng 46
2.2.3.2. Nguyên nhân t phía khách hàng 47
2.2.3.3. Mt s nguyên nhân khác 48
2.2.4. Các bin pháp phòng nga và hn ch ri ro tín dng mà Ngân hàng Nông
nghip và Phát trin Nông thôn chi nhánh Kon Tum đã thc hin 48
2.2.5. ánh giá v thc trng hn ch ri ro tín dng ti Ngân hàng Nông nghip
và Phát trin Nông thôn chi nhánh Kon Tum
52
2.2.5.1. Nhng thành công 52
2.2.5.2. Nhng đim hn ch 52
2.2.5.3. Nguyên nhân còn nhng đim hn ch 53
CHNG 3: 55
MT S GII PHÁP NHM HN CH RI RO TÍN DNG TI CHI
NHÁNH NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN
KON TUM
55
3.1.
NH HNG PHÁT TRIN CA CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NÔNG
NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN KON TUM 55
3.1.1. nh hng chung 55
3.1.1. nh hng c th 56
3.2.
MT S GII PHÁP NGN NGA, HN CH RI RO TÍN DNG TI
CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN
TNH KON TUM 57
3.2.1. Nhóm các gii pháp phòng nga ri ro 57
i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 4
3.2.2. Nhóm các gii pháp phân tán ri ro 67

3.2.3. Nhóm các gii pháp x lý ri ro 68
3.2.4. Các gii pháp v cán b tín dng 70
3.3.
MT S KIN NGH 71
3.3.1. Kin ngh vi các c quan qun lý 71
3.3.2. Kin ngh vi chi nhánh Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn
Kon Tum 73
KT
LUN 75
DANH
MC TÀI LIU THAM KHO 76

Thang Long University Library
i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 5
DANH MC CÁC BNG

Trang
Bng 1: Kt qu tài chính qua các nm 35
Bng 2: Tình hình kinh doanh chính 36
Bng 3: D n cho vay phân theo thành phn kinh t 38
Bng 4: D n cho vay phân theo thi hn cho vay 40
Bng 5: Tình hình n xu ti thi đim 31/12 các nm 2006, 2007 và 2008 41
Bng 6: N xu phân theo thành phn kinh t 42
Bng 7: N xu phân theo thi hn cho vay 44
Bng 8: So sánh các ch tiêu vi tng thu 45
Bng 9: So sánh các ch tiêu vi tng chi 46
Bng 10: Tình hình trích lp d phòng ri ro tín dng nm
2006 – 2008 49



DANH MC CÁC BIU 

Trang
Biu đ 1: Tình hình hot đng tín dng 38
Biu đ 2: T l n xu qua các nm 2006, 2007 và 2008 41

i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 6
DANH MC CÁC THUT NG VIT TT

Ký hiu vit tt Tên đy đ
NHTM Ngân hàng thng mi
NHNN Ngân hàng Nhà nc
DNNN Doanh nghip Nhà nc
DNNQD Doanh nghip ngoài quc doanh
HSX&CN H sn xut và cá nhân
NHNo&PTNT Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn
NHTW Ngân hàng Trung ng
VN Vit Nam ng
VT n v tính

Thang Long University Library
i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 7
CHNG 1:
NHNG VN  C BN V TÍN DNG VÀ RI RO TÍ
N DNG
Trong chng này chúng ta s nghiên cu mt cách tng th v ngân hàng thng mi
và các hot đng tín dng trong ngân hàng thng mi. Tip theo chúng ta s đi sâu
vào nhng ni dung c bn ca ri ro tín dng trong ngân hàng thng mi đ có th
nhn bit và lng hóa đc các ri ro, t đó có th phát hin đc các nguyên nhân
và mc đ nh hng ca các ri ro đi vi nn kinh t, đi vi ngân hà
ng và đi vi
khách hàng.
1.1. TNG QUAN V NGÂN HÀNG THNG MI VÀ HOT NG TÍ
N
DNG TRONG NGÂN HÀNG THNG MI
1.1.1. Khái nim v ng
ân hàng thng mi
Trên th gii đã có rt nhiu đnh ngha khác nhau v ngân hàng thng mi
(NHTM), chng hn nh:
 M: NHTM là mt công ty kinh doanh chuyên cung cp các dch v tài chính
và hat đng trong ngành dch v tài chính.
 Pháp: NHTM là nhng xí nghip hay c s nào thng xuyên nhn tin ca
công chúng di hình thc kí thác hay hình thc khác các s tin mà h dùng cho
chính h vào nghip v chit khu, tín dng hay dch v tài chính.
 n : NHTM là c s nhn c
ác khon kí thác đ cho vay hay tài tr và đu
t.
 Th Nh Kì: NHTM là hi trách nhim hu hn thit lp nhm mc đích

nhn tin kí thác và thc hin các nghip v hi đoái, nghip v cô
ng hi phiu, chit
khu và nhng hình thc vay mn khác…
 Vit Nam theo Lut Ngân hàng Nhà nc Vit Nam và Lut các t chc tín
dng thì đnh ngha: “ Ngân hàng thng mi là loi hình t chc tín dng đc thc
hin toàn b hot đng ngân hàng và các hot đng kinh doanh khác có liên quan”.
Tóm li, ngân hàng thng mi là t chc kinh doanh tin t mà hat đng c
h
yu và thng xuyên là nhn tin kí gi t khách hàng vi trách nhim hoàn tr và s
dng s tin đó đ cho vay, thc hin nghip v chit khu và làm phng tin thanh
toán.
i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 8
1.1.2. Chc nng ca ngân hàng thng mi
1.1.2.1. Chc nn
g trung gian tín dng
Trong nn kinh t có nhng ch th d tha vn và có nhng ch th có nhu
cu v vn nhng h không quen bit nhau hoc không th tin tng nhau nên ngun
vn tm thi nhàn ri vn cha tham gia hot đng thành vn hot đng. NHTM vi
vai trò trung gian ca mình, nhn tin t ngi mun cho vay, tr lãi cho h và đem s
tin này cho ngi mun vay vay.

Thc hin đc chc nng này, NHTM đã huy đng và tp trung ngun vn
nhàn ri trong nn kinh t bng nhiu hình thc. ng thi vi s vn này NHTM s
đáp ng đc nhu cu vn ca nn kinh t đ sn xut kinh doanh, qua đó thúc đy
nn kinh t phát trin.
Vi chc nng này, NHTM va là ngi đi vay va là ngi cho vay và
NHTM s duy trì hot đng ca mình thông qua s ch
ênh lch lãi sut có đc hoc

hoa hng môi gii.
Vai trò trung gian này s tr nên phong phú hn vi vic phát hành thêm trái
phiu và c phiu …NHTM có th làm trung gian gia các công ty vi các nhà đu t,
chuyn giao mnh lnh trên th trng chng khoán….
Chc nng trung gian tín dng đc xem là chc nng quan trng nht ca
NHTM quyt đnh s tn ti và phát trin ca ngân hàng và là c s đ thc hin các
chc nng khác.
1.1.2.2. Chc nn
g trung gian thanh toán
Chc nng làm trung gian thanh toán có ngha là ngân hàng tin hành nhp tin
vào tài khon hay chi tr tin theo lnh ca ch tài khon. Khi các khách hàng gi tin
vào ngân hàng, h s đc đm bo an toàn trong vic ct gi tin và thc hin thu chi
mt cách nhanh chóng, tin li và an toàn . Vic làm này s càng có ý ngha nu đó là
các khon thanh toán có giá tr ln và phm vi giao dch rng vì nu khách hàng t
thc hin s rt tn kém
, khó khn và không an toàn (ví d: chi phí lu thông, bo
qun, …)
Khi làm trung gian thanh toán, ngân hàng to ra các công c thanh toán và đc
quyn qun lý các công c đó nh séc, th thanh toán, y nhin thu, y nhim
chi…Các công c đó đã tit kim cho xã hi rt nhiu v chi phí lu thông, đy nhanh
tc đ lu chuyn vn, đy nhanh tc đ thanh toán, thúc đy quá trình lu thông hàng
hóa, gim đc lng tin mt trong lu thông.
Thang Long University Library
i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 9
Ngoài ra vi vai trò nh là “th qu” ca các doanh nghip và cá nhân qua vic
thc hin các nghip v thanh toán đã to c s cho ngân hàng thc hin các nghip
v cho vay.
1.1.2.3. Chc nng

“to tin”
Khi h thng ngân hàng hai cp đc hình thành, các ngân hàng không còn hot
đng riêng l na mà to thành h thng, trong đó ngân hàng trung ng (NHTW) là
ngân hàng phát hành còn NHTM thc hin kinh doanh tin t, tín dng. Quá trình to
ra tin ca NHTM đc thc hin thông qua tín dng và thanh toán trong h thng
ngân hàng, trong mi liên h cht ch vi NHTW ca mi nc.
Ngun vn NHTM huy đng đc thông qua hành vi cho vay bng chuyn
khon đi vi khác
h hàng ca mình đ thanh toán cho khách hàng ca ngân hàng
khácto nên s tin gi ( tc tin tín dng). C tip tc nh vy, s tin này đc vn
hành qua nhiu NHTM s làm cho nó ln lên gp nhiu ln s ban đu. Nh vy, quá
trình to tin ch đc thc hin khi có s tham gia ca c h thng NHTM ch bn
thân mt NHTM không th to ra đc.
Vi chc nng này, h thng N
HTM đã làm tng phng tin thanh toán trong
nn kinh t đáp ng nhu cu thanh toán ca xã hi. Vì th, khái nim v tin hay tin
giao dch không ch là tin giy do NHTW phát hành ra mà còn bao gm c lng tin
ghi s do các NHTM to ra.
1.1.3. Hot đng ch yu ca n
gân hàng thng mi
1.1.3.1. Hot đng
huy đng vn
Chng 3 ca Lut các t chc tín dng quy đnh hot đng huy đng vn ca
NHTM bao gm:
- Nhn tin gi ca các t chc, cá nhân và các t chc tín dng khác.
- Phát hành chng ch tin gi, trái phiu và giy t có giá khác đ huy đng vn
ca t chc, cá nhân trong nc và ngoài nc theo quy đnh ca Ngân hàng
Nhà nc (NHNN).
- Vay vn ca các t chc tín dng khác hot đng ti Vit Nam và ca các t
chc tín dng nc ngoài.

- Vay vn ngn hn ca NHNN.
- Các hình thc huy đng khác theo quy đnh ca NHNN.

i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 10
1.1.3.2. Hot đng cp tín dng
NHTM đc cp tín dng cho t chc, cá nhân di hình thc cho vay, chit
khu thng phiu và giy t có giá khác, bo lãnh, cho thuê tài chính và các hình
thc khác theo quy đnh ca NHNN.
Khi huy đng đc ngun vn t nn kinh t, NHTM tip tc đc cho vay s
tin đó ra th trng và thu li nhun t s chênh lch gia lãi sut cho vay và lãi sut
tin gi. Trong hot đng cp tín dng, cho vay là hot đng qua
n trng nht, chim t
trng cao nht và thu đc li nhun ln nht cho các NHTM.
1.1.3.3. Hot đng
dch v thanh toán và ngân qu
Chng 3 ca Lut các t chc tín dng quy đnh, ngân hàng đc thc hin các
dch v thanh toán sau:
- Cung ng các phng tin thanh toán.
- Thc hin dch v thanh toán trong nc cho khách hàng.
- Thc hin dch v thanh toán quc t khi đc NHNN cho phép.
- Thc hin các dch v thu h và chi h.
- Thc hin các dch v thanh toán khác do NHNN quy đnh.
NHTM thc hin dch v thu và phát tin mt cho khách hà
ng, m tài khon cho
khách hàng trong nc và nc ngoài.
NHTM phi m tài khon tin gi ti NHNN và duy trì ti đó s d bình quân
không thp hn mc d tr bt buc do NHNN quy đnh.
1.1.3.4. Các hot đng

khác
Ngoài các hot đng ch yu nh hot đng huy đng vn, hot đng cp tín dng,
hot đng dch v thanh toán và ngân qu thì NHTM còn có mt s hot đng khác
nh:
- Góp vn, mua c phn ca doanh nghip và ca các t chc tín dng khác theo
quy đnh ca pháp lut.
- Tham gia th trng tin t do NHNN t chc bao gm th trng đu giá tín
phiu kho bc, th trng ni t và ngoi t liên ngâ
n hàng, giy t có giá khác
theo quy đnh ca NHNN.
- Kinh doanh ngoi hi và vàng trên th trng trong nc và th trng quc t
khi đc NHNN cho phép.
Thang Long University Library
i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 11
- c quyn y thác, nhn y thác, làm đi lý trong lnh vc liên quan đn hot
đng ngân hàng, k c vic qun lý tài sn, vn đu t ca t chc, cá nhân theo
hp đng.
- Lp công ty đc lp đ kinh doanh bo him và cung ng các dch v bo him
theo quy đnh ca pháp lut
- Cung ng các dch v t vn tài chính, tin t cho khách hàng.
- Cung ng dch v bo qun hin vt quý, giy t có giá, cho t
huê t két, cm đ
và các dch v khác theo quy đnh ca pháp lut.
1.1.4. Khái nim tín dng

Tín dng là mt phm trù kinh t phn ánh mi quan h giao dch gia hai ch
th, trong đó mt bên chuyn giao mt lng giá tr sang cho bên kia đc s dng
trong mt thi gian nht đnh, đng thi bên nhn đc phi cam kt hoàn tr theo thi

hn đã tha thun.
Mi quan h giao dch này th hin các ni dung sau:
- Ngi cho vay chuyn giao cho ngi đi vay mt lng giá tr nht đnh. Giá
tr này có th là di hình thái tin t hoc hin vt nh hàng hóa, thit b, máy
mó
c, bt đng sn…
- Ngi đi vay ch đc s dng tm thi trong mt thi gian nht đnh, sau khi
ht thi hn s dng theo tha thun ngi đi vay phi hoàn tr c gc và lãi
cho ngi cho vay.
- Giá tr hoà
n tr thông thng ln hn giá tr lúc cho vay ban đu hay nói cách
khác ngi đi vay phi tr thêm phn lãi vay. Khon tin này đc ghi nhn là
mt khon chi phí cho vic s dng ngun vn có đc t đi vay ca ngi
khác.
Xét trong gii hn nghiên cu ca lun vn này, thut ng “tín dng” đc hiu là
hot đng cp tín dng ca NHTM cho bên đi vay là các t chc, cá nhân và ch th
khác ca nn kinh t. Các NHTM s chuyn giao tin hoc tài sn cho bê
n đi vay trong
mt khong thi gian nht đnh theo tha thun đc quy đnh trong hp đng tín
dng và bên đi vay có trách nhim hoàn tr vô điu kin vn gc và lãi cho các
NHTM khi đn hn thanh toán.
1.1.5. Các nguyên tc tín
dng ngân hàng
Tín dng ngân hàng đc thc hin trên 3 nguyên tc sau:
i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 12
a) Tin cho vay phi đc hoàn tr sau mt thi gian nht đnh c vn và lãi
ây là nguyên tc quan trng hàng đu vì ngun vn cho vay ca ngân hàng ch
yu là ngun vn huy đng t nn kinh t. Nguyên tc hoàn tr phn ánh đúng bn

cht quan h tín dng, tính cht ca tín dng s b phá v nu nguyên tc này không
đc thc hin đy đ. Ngân hàng phi đm bo hoàn tr đy đ, kp t
hi cho ngi
gi khi h có nhu cu rút tin. Nu ngân hàng không thu hi hoc không thu hi đúng
hn các khon cho vay thì s nh hng đn kh nng thanh toán và thu nhp ca ngân
hàng.
b) Vn vay phi có giá tr tng đng làm đm bo
Trong nn kinh t th trng các hot đng kinh t din ra ht sc phc tp và đa
dng nên d đoán v ri ro ca ngân hàng ch m
ang tính cht tng đi. Chính vì vy,
đm bo tín dng là mt tiêu chun xét duyt cho vay nhm phòng nga nhng din
bin không thun li ca môi trng kinh doanh.
Các giá tr tng đng làm giá tr đm bo có th là: vt t hàng hóa trong kho,
tài sn c đnh ca doanh nghip, s d trên tài khon tin gi, cam kt bo lãnh ca t
chc khác hay chính uy tín ca doanh nghip trên th trng và trong mi qua
n h quá
kh vi ngân hàng (còn đc gi là tín chp). Giá tr đm bo là là c s cho kh nng
tr n ca khách hàng, c s đ hn ch ri ro tín dng ca ngân hàng
c) Vn vay phi đc s dng đúng mc đích đã tha thun trong hp đng tín
dng
Vic thc hin đúng cam kt trong hp đng t
ín dng là c s đ doanh nghip tính
toán các yu t hiu qu ca quá trình sn xut kinh doanh đng thi cng là mt trong
nhng yu t đm bo kh nng thu n ca ngân hàng.
 thc hin nguyên tc này, ngân hàng yêu cu khách hàng vay vn phi s dng
tin vay đúng mc đích nh đã cam kt trong hp đng bi vì mc đích s dng đó đã
đ
c ngân hàng thm đnh. Ngân hàng có trách nhim giám sát vic s dng vn ca
khách hàng, nu phát hin khách hàng vi phm ngân hàng đc quyn thu hi n trc
hn hoc chuyn thành n quá hn nu khách hàng không có tin tr.

Thang Long University Library
i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 13
1.2. NHNG NI DUNG C BN V RI RO TÍN DNG TI NGÂN HÀNG
THNG MI
1.2.1. Ri ro tron
g hot đng ngân hàng thng mi
1.2.1.1. Khái nim ri ro

Trong nn kinh t th trng, bt k hot đng kinh doanh nào cng đu gp ri
ro. Hot đng kinh doanh ca NHTM là mt lnh vc kinh doanh nhy cm nên luôn
phi đi mt vi nhng ri ro tim n ln.
Ri ro trong hot đng NHTM là nhng s c xy ra ngoài d kin ca ngân
hàng, có kh nng gây tn tht cho hot đng kinh doanh ca ngân hàng. Theo cách
hiu thông thng, ri ro là nhng s c xy ra ngoài d kin c
ó th gây tn tht hoc
cng có th không gây tn tht. Tuy nhiên, vi khái nim hp và trong ni dung
nghiên cu ca lun vn này thì ri ro trong hot đng ngân hàng đ cp đn khía cnh
tn tht.
1.2.1.2. Các loi ri ro tron
g hot đng ngân hàng thng mi
Trong quá trình hot đng kinh doanh ca mình, các NHTM phi đi mt vi hàng
lot nhng ri ro nh:
- Ri ro tín dng
- Ri ro lãi sut
- Ri ro thanh khon
- Ri ro hi đoái
- Các loi ri ro khác
a) Ri ro tín dng

Ri ro tín dng là kh nng xy ra nhng tn tht mà ngân hàng phi gánh chu
do khách hàng va
y không tr đúng hn, không tr hoc không tr đy đ c gc và
lãi; do ngun vn b tn đng, không cho vay đc hoc cho vay nhng lãi không
đ bù đp chi phí huy đng.
Trong hot đng kinh doanh ca NHTM thì hot đng tín dng mang li thu nhp
ln nht. Chính vì vy đây là loi ri ro ln nht, thng xuyên nht và gây thit
hi ln nht cho ngân hàng
b) Ri ro lãi sut
i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 14
Ri ro lãi sut là kh nng xy ra nhng tn tht khi lãi sut thay đi ngoài d tính.
Trong kinh t hc, lãi sut đc hiu là chi phí đ vay hoc giá phi tr đ thuê vn
trong mt thi gian nào đó. Trong nn kinh t th trng, lãi sut ca NHTM đc
hình thành trên c s lãi sut th trng nên không ngng bin đng, quá trình này có
th gây tn tht cho các NHTM. Chng hn, ngân hàng đã ký hp đng cho vay mt
k hn vi lãi sut c đnh, ngâ
n hàng s b thit hi nu nh lãi sut trên th trng
tng lên. Ngc li khi ngân hàng nhn vn vi mt thi hn và lãi sut c đnh, ngân
hàng s b tn tht khi lãi sut th trng gim xung. Ri ro lãi sut cng có th xy
ra do trình đ thp kém b thua thit trong vic cnh tranh lãi sut  th trng hoc do
các yu t ca nn ki
nh t tác đng đn lãi sut nh cung, cu, yu t th trng, lm
phát…
c) Ri ro thanh khon
Ri ro thanh khon là kh nng xy ra tn tht cho ngân hàng khi ngân hàng không
có đ ngun vn và hoc không th tìm đc ngun bên ngoài đ tài tr cho hot đng
kinh doanh ca mình. iu này làm gia tng chi phí đ đáp ng nhu cu thanh khon
hoc làm

cho ngân hàng mt kh nng thanh toán. Nu mt ngân hàng không đm bo
đc tính thanh khon ngân hàng có th b đóng ca hoc nguy him hn có th kéo
theo s sp đ ca toàn h thng ngân hàng. Chính vì vy, qun tr ri ro thanh khon
có vai trò ht sc quan trng đi vi các nhà qun lý ngân hàng.
d) Ri ro hi đoái
Ri ro hi đoái là kh nng xy ra nhng tn tht m
à ngân hàng phi chu khi t giá
hi đoái thay đi vt quá thay đi d tính. Trong nn kinh t th trng, t giá thng
xuyên thay đi. S thay đi này cùng vi trng thái hi đoái ca ngân hàng to ra thu
nhp thng d hoc thâm ht tm thi. Nhng ri ro v hi đoái có th phát sinh thông
qua các hot đng nh: các ngân hàng giao dch các đng tin nc ngoài nhm phc
v c
ho khách hàng hoc cho chính ngân hàng; các ngân hàng huy đng vn bng ngoi
t, gi ngoi t tin mt
e) Các loi ri ro khác
Ngoài nhng ri ro ch yu nêu trên, NHTM còn gp nhng ri ro nh: ha hon,
cp ngân hàng, thiên tai, suy thoái kinh t, khng hong, thay đi c ch chính sách,
nhm ln trong thanh toán…
Thang Long University Library
i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 15
1.2.2. Ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng thng mi
1.2.2.1. Các hình thc ca ri ro tín dng
Hot đng tín dng ca ngân hàng thng mi bao gm
nghip v ngun vn
và nghip v cho vay. Chính vì vy, ri ro tín dng cng bao gm: ri ro ngun vn và
ri ro cho vay.
Ri ro ngun vn đc th hin khi ngun vn b tn đng, không cho vay
đc hoc cho vay nhng lãi thu không đ bù đp chi phí huy đng. iu này gây ra

tn tht cho ngân hàng và vi nhng ngun huy đng khác nhau thì mc đ ri ro

cng khác nhau.
Ri ro trong cho vay phát sinh khi ngân hàng cho khách hàng vay nhng không
thu đc gc và lãi đúng hn, hoc ch thu đc mt phn gc và lãi hoc không thu
đc c gc và lãi cho khon vay đó.
Bên cnh đó, ri ro tín dng còn bao gm nhiu hot đng mang tính cht tín
dng khác ca ngân hàng nh bo lãnh, cam kt, chp thun tài tr thng mi, cho
vay  th trng liên ngân hàng, tín dng t
huê mua, đng tài tr…
Nhng trong nghip v tín dng, ri ro trong cho vay chim t trng ln nht
trong tng ri ro. Do đó, trong phm vi nghiên cu ca lun vn này ri ro tín dng
đc đ cp v ri ro trong cho vay.
1.2.2.2. Nhn bit ri ro tín dng

1.2.2.2.1. Nhng du hiu phát sinh ri ro t phía khách hàng
- Khách hàng trì hoãn np các báo cáo tài chính
- Khách hàng chm tr trong vic b trí cho cán b ngân hàng kim tra c
s sn xut kinh doanh
- Cht lng sn phm hoc dch v ca doanh nghip b gim sút, doanh
s bán gim sút, các khon công n gia tng
- Khách hàng khó khn trong vic gii thích mc đích khon vay
- Hoàn tr n vay cho ngân hàng chm h
oc quá thi hn
- S thay đi nhà qun lý hoc s thay đi t chc hot đng
- Khách hàng không th k ra chính xác và đy đ thông tin tài chính
- Doanh nghip luôn có nhng quyt đinh tc thì và luôn luôn vi vã trong
mi quyt đnh sn xut kinh doanh.
i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 16
- Doanh nghip b các ch n khác xem là “chm tr”
- S bin mt hay gim giá các tài sn cm c, th chp, bo lãnh
- Thái đ thù nghch đi vi các ch n khác
- Doanh nghip mua bán trc khi thu xp vn đ tài chính
- Doanh nghip mua bán vi nhiu ch n
- Có nhiu khon chi tri thng xuyên trong tài khon kinh doanh
- Công vic kinh doanh ca doanh nghip nm ngoài khu vc tài tr kinh
doanh bình thng ca
ngân hàng
- Khách hàng mun m rng điu hành kinh doanh quá nhanh và quá tin
vào lng mua bán hàng hóa
- Nhng c tính quá kh nng v kh nng sinh li và ngun ngân qu
ca khách hàng
1.2.2.2.2. Nhng du hiu xut phát t chính sách tín dng ca ngân hàng
- S đánh giá không chính xác v ri ro ca khách hàng
- Cho vay da trên các s kin bt thng có th xy ra trong tng lai
- Cho vay đi vi khách hàng ha s duy trì mt lng tin gi ln
- Không xác đnh rõ k hoch
hoàn tr đi vi tng khon vay, thanh toán
tin vay không đúng k hoch
- Cung cp tín dng ln cho khách hàng không thuc khu vc th trng
ca ngân hàng
- H s tín dng không đy đ, quá trình thm đnh din ra không trung
thc, có biu hin xu nh gian ln, la đi, cu kt gia cán b tín dng
vi khách hàng…
- Cho va
y các khon vay có vn đ vi mc đích cnh tranh thái quá
- Cho vay đ tài tr hot đng đu c
- Tài sn cm c, th chp không đ tiêu chun

- Không có báo cáo lu chuyn tin t, làm tht lc các tài liu nh báo
cáo tài chính ca khách hàng
- Thiu nhy cm vi môi trng kinh t đang thay đi
Thang Long University Library
i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 17
1.2.2.3. o lng ri ro tín dng
1.2.2.3.1. N quá hn và t l n quá hn trên tng d n
N quá hn là biu hin không lành mnh ca quá trình hot đng tín dng ca
các NHTM, báo hiu s ri ro đi vi các ngân hàng và các khách hàng. Do vy đây là
mi quan tâm thng xuyên ca các NHTM. Có nhiu cách tính n quá hn tùy thuôc
vào chính sách ca mi ngân hàng
- N quá hn và t l n quá hn trên tng d n
- N khó đòi
và t l n khó đòi trên tng d n, t l n khó đòi trên n
quá hn
- N quá hn bình thng ( có kh nng thu hi cao)
- Tc đ tng, gim ca các t l trên: T l càng cao, tc đ tng cho thy
ri ro cao và có xu hng tng và ngc li
Cn c vào quyt đnh 493/2005/Q-NHNN, t chc tín dng đ
c phân loi n
nh sau:
- Nhóm 1 ( N đ tiêu chun) bao gm:
+ Các khon n trong hn mà t chc tín dng đánh giá là có đ kh
nng thu hi đy đ c n và gc đúng thi hn.
- Nhóm 2 ( N cn chú ý) bao gm:
+ Các khon n quá hn di 90 ngày
+ Các khon n có c cu li thi hn tr n trong hn theo thi hn đã
c cu li.

- Nhóm
3 ( N di tiêu chun) bao gm:
+ Các khon n quá hn t 90 ngày đn 180 ngày
+ Các khon n có c cu li thi hn tr n quá hn di 90 ngày theo
thi hn đã c cu li.
- Nhóm 4 ( N nghi ng) bao gm:
+ Các khon n quá hn t 181 ngày đn 360 ngày
+ Các khon n c cu li thi hn tr n quá
hn t 90 ngày đn 180
ngày theo thi hn đã c cu li.
- Nhóm 5 ( N có kh nng mt vn) bao gm:
i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 18
+ Các khon n quá hn 360 ngày
+ Các khon n khoanh ch Chính ph x lý
+ Các khon n đã c cu li thi hn tr n quá hn trên 180 ngày ttheo
thi hn đã c cu li.
Quyt đnh này còn nêu rõ t l trích lp d phòng c th đi vi các nhóm n
quy đnh  trên nh sau:
- Nhóm 1: 0%
- Nhóm 2: 5%
- Nhóm 3: 20%
- Nhóm 4: 50%
- Nhóm 5: 100% ( Riêng đi vi các khon n khoanh ch Ch
ính ph x
lý thì đc trích lp d phòng c th theo kh nng tài chính ca t chc
tín dng).
N quá hn là khon n mà khách hàng không tr đc khi đã đn hn tha
thun ghi trên hp đng tín dng hoc ngân hàng phát hin khách hàng s dng sai

mc đích hoc tài sn đm bo b gim giá tr hoc khách hàng b phá sn…
N quá hn có th đc phâ
n chia nh sau:
- N quá hn có tài sn đm bo: Là khon n khi cho vay ngi đi vay là
doanh nghip phi th chp tài sn cho ngân hàng, theo pháp lut, ngân
hàng có quyn phát mãi tài sn đ thu n. Do vy, n quá hn này tuy
cha thu đc nhng NHTM vn có kh nng thu hi.
- N quá hn không có tài sn đm bo: Là khon n khi cho vay, ngân
hàng không yêu cu ngi vay phi th chp tài sn. Loi n này, doanh
nghip vay vn vn tn ti, vn hot đng ki
nh doanh nu tình hình tài
chính ca doanh nghip tt thì vn có kh nng thu hi n.
- N quá hn là n khó đòi ( hay còn gi là n xu): Loi n này xy ra và
tn đng  nhng doanh nghip vay vn có tình hình sn xut kinh
doanh và tình hình tài chính yu kém, biu hin là sn xut kinh doanh b
l, n phi tr tng, doanh nghip mt kh nng thanh toán hoàn toàn.
Thi hn n tn đng khá lâ
u, có th kéo dài trên mt nm và rt khó
gii quyt.
Thang Long University Library
i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 19
Các ch tiêu này có liên quan cht ch vi nhau và phn ánh mc đ ri ro tín
dng khác nhau. i vi ngân hàng, vic khách hàng không tr n đúng hn có liên
quan đn tính thanh khon và ri ro thanh khon: Chi phí gia tng đ tìm ngun mi
đ chi tr tin gi và cho vay đúng hp đng.
N xu là mt li cnh báo cho ngân hàng: Hy vng thu li tin vay là rt mong
manh, ngân hàng cn có bin pháp hu hiêu đ gii quyt.
1.2.2.3.2. S dng các mô hình đnh tính

a) Phân tích t
ín dng
Tín dng là hot đng tài tr ca ngân hàng cho khách hàng, phân tích khách
hàng trong quan h này chính là phân tích tín dng. Tín dng là hot đng sinh li ln
nht song ri ro cng cao nht cho NHTM nên các ngân hàng cn phi cân nhc k
lng, c lng kh nng ri ro và sinh li khi quyt đnh tài tr. ó chính là quá
trình phân tích tín dng trc và trong khi tài tr.
Quan h tín dng phn ln đc xác lp thông qua phân tích tín dng vi trng
tâm là xác đnh kh nng và ý m
un ca ngi nhn tín dng trong vic hoàn tr đúng
hn. Do đó mc tiêu ca phân tích tín dng là xác đnh ri ro và các bin pháp hn ch
ri ro.
Quy trình phân tích tín dng bao gm:
- Phân tích trc khi cp tín dng: Thu thp và x lý các thông tin liên
quan đn khách hàng bao gm nng lc s dng vn vay và uy tín, kh
nng to ra li nhun và ngun ngân qu, quyn s hu các tài sn và
các điu kin kinh t khác có liên qua
n đn ngi vay
- Xây dng và ký kt hp đng tín dng: Hp đng tín là vn bn mang
tính pháp lut, xác đnh quyn và ngha v ca hai bên trong quan h tín
dng, là tha thun gia khách hàng vi ngân hàng, vi ni dung ch
yu là ngân hàng cam kt cho khách hàng mt khon tín dng trong mt
khong thi gian và lãi sut nht đnh.
- Gii ngân và kim soát trong khi cp tín dng: Sau khi hp đng tín
dng đã đc ký kt
, ngân hàng phi có trách nhim cp tin ( hoc
thanh toán tin hàng) cho khách hàng nh tha thun. Bên cnh đó, ngân
hàng phi kim soát khách hàng: s dng tin vay có đúng mc đích,
đúng tin đ hay không, quá trình sn xut kinh doanh có nhng thay đi
bt li gì, có du hiu la đo hoc làm n thua l…Quá trình này nhm

i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 20
làm cho ngân hàng thu thp đc thêm thông tin v khách hàng. Nu
thông tin phn ánh theo chiu hng tt thì cho thy cht lng tín dng
đang đc bo đm. và ngc li cho thy cht lng khon vay đang b
đe da, ngân hàng cn có bin pháp x lý kp thi.
- Thu n hoc đa ra các phán quyt tín dng mi: Quan h tín dng kt
thúc khi ngân hàng thu hi ht gc và lãi. Các khon tín dng đm bo
hoàn tr đy đ và đúng hn là các khon tín dng an toàn. Nu các
khon tín dng không đ
c hoàn tr đây đ và đúng hn thì ngân hàng
cn phi tìm nguyên nhân và đa ra các quyt đnh mi liên quan đn
tính an toàn ca khon tín dng:
+ Khách hàng c tình la đo ngân hàng, c tình n nn dây da
hoc làm n yu kém không còn phng cách cu vãn, ngân hàng
áp dng phng án thanh lý nh: phong ta, bán các tài sn th
chp, tc đot các khon tin gi, yêu cu c qua
n pháp lut can
thip…
+ Khách hàng có khó khn v tài chính song vn tìm cách khc
phc đ tr n, ngân hàng thng áp dng các bin pháp khai thác
nh: gia hn n, gim lãi, t vn cho khách hàng nhm khôi phc
v tình hình tài chính hoc cho vay thêm…
b) Kim tra tín dng
- Tin hành kim tra tt c các loi tín dng theo đnh k nht đnh: 30,
60, 90 ngày.
- Xây dng k hoch, chng trì
nh, ni dung quá trình kim tra thn
trng và chi tit, bo đm nhng khía cnh quan trng nht đc kim

tra.
- Kim tra thng xuyên các khon tín dng ln.
- Kim tra thng xuyên các khon tín dng có vn đ.
- Kim tra nhng ngành ngh có du hiu suy thoái.
1.2.2.3.3. Các mô hình lng hóa ri ro tín dng
a) Mô hình cht lng: da trên yu t 6C
- T cách ngi vay (Character): Cán b tín dng phi làm rõ mc đích xi
n vay ca
khách hàng, mc đích vay ca khách hàng có phù hp vi chính sách tín dng hin
Thang Long University Library
i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 21
hành ca ngân hàng hay không. ng thi xem xét v lch s đi vay ca và tr n đi
vi khách hàng c, còn khách hàng mi thì cn thu thp thông tin t nhiu ngun
khách nh: Trung tâm phòng nga ri ro, các ch n khác…
- Nng lc ca ngi vay (Capacity): Tùy thuc vào quy đnh lut pháp ca quc gia.
i vi cá nhân, di 18 tui không đ t cách ký hp đng tín dng; đi vi doanh
nghip, phi cn c vào giy phép kinh doanh, quyt đnh thành lp, quyt đnh b
nhim ngi điu hành.
- Thu nhp ca ngi vay (
Cash): Trc ht phi xác đnh ngun tr n ca ngi vay
nh lung tin t doanh thu bán hàng, thu thp, bán thanh lý tài sn, phát hành chng
khoán… Sau đó phân tích tình hình tài chính ca doanh nghip vay vn thông qua các
ch s tài chính nh:
+ Nhóm ch tiêu thanh khon:
H s lu đng = Tài sn n lu đng / N ngn hn
H s thanh khon nhanh = Tài sn lu đng – Hàng tn kho / N ngn hn
+ Nhóm ch tiêu đòn cân n:
H s n = Tng tài sn – Vn ch s hu / Tng tài sn

H s kh nng tr lãi = Li nhun trc thu và lãi / C
hi phí tr lãi
+ Nhóm ch tiêu hot đng:
H s vòng quay hàng tn kho = Giá vn hàng bán / Hàng tn kho
H s vòng quay các khon phi thu = D
oanh thu / Các khon phi thu
H s vòng quay tài sn = Doanh thu thun / Tng tài sn
+ Nhóm ch tiêu kh nng sinh li:
H s mc sinh li trên doanh thu = Li nhun sau thu / Doanh thu thun
H s thu nhp trên tng tài sn = Li nhun sau thu / Tng tài sn
H s thu nhp trên vn thun = Li nhun sau thu / Vn ch s hu thun
- Bo đm tin vay (Collateral): ây là điu kin đ ngân hàng cp tín dng và là
ngun t
hu n th hai ca ngân hàng.
- Các điu kin (Conditions): Ngân hàng quy đnh các điu kin tùy theo chính sách tín
dng theo tng thi k nh cho vay hàng xut khu vi điu kin thu tin phi qua
ngân hàng nhm thc thi chính sách tin t ca NHTW quy đnh theo tng thi k.
i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 22
- Kim soát (Control): Tp trung vào nhng vn đ nh các thay đi trong pháp lut và
quy ch có nh hng xu đn ngi vay không? Yêu cu tín dng ca ngi vay có
đáp ng đc tiêu chun ca ngân hàng hay không?
b) Mô hình xp hng ca Moody’s và Standard & Poor’s
Ri ro tín dng hay ri ro không hoàn đc vn trái phiu ca công ty thng
đc th hin bng vic xp hng trái phiu. Nhng đánh này đc chun b bi mt
s dch
v xp hng t nhân trong đó Moody’s và Standard & Poor’s là nhng dch v
tt nht.
Xp hng Tình trng Xp hng Tình trng

Aaa Cht lng cao nht AAA Cht lng cao nht
Aa Cht lng cao AA Cht lng cao
A Cht lng va cao hnA
Cht lng va cao hn
Baa Cht lng va BBB Cht lng va
Ba Nhiu yu t đu c BB
Cht lng va thp hn
B u c B u c
Caa Cht lng kém CCC-CC u c có ri ro cao
Ca u c có ri ro cao C Trái phiu có li nhun
MOODY’S
C Cht lng kém nht
STANDARD & POOR’S
DDD-D Không hoàn đc vn
c) Mô hình đim s Z ( Z – Credit scoring model)
ây là mô hình do E.I.Altman dùng đ cho đim tín dng đi vi các doanh
nghip vay vn. i lng Z dùng làm thc đo tng hp đ phân loi ri ro tín dng
đi vi ngi vay và ph thuc vào:
- Tr s ca các ch s tài chính ca ngi vay
- Tm quan trng ca các ch s này trong vic xác đnh xác sut v n
ca ngi vay trong quá kh.
T đó Altman đã xâ
y dng mô hình đim nh sau:
Thang Long University Library
i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 23
Z = 1,2 X1 + 1,4 X2 + 3,3 X3 + 0,6 X4 + 1,0 X5
Trong đó,
X1 = H s vn lu đng / Tng tài sn

X2 = H s lãi cha phân phi / Tng tài sn
X3 = H s li nhun trc thu và lãi / Tng tài sn
X4 = H s giá tr th trng ca tng vn s hu / Giá tr hch toán ca tng n
X5 = H s doanh thu / Tng tài sn
Tr s Z càng cao, thì ngi
vay có xác sut v n càng thp. Vy khi tr s Z thp
hoc là mt s âm s là cn c xp khách hàng vào nhóm có nguy c v n cao. Theo
mô hình cho đim Z ca Altman, bt c công ty nào có đim s thp hn 1,81 phi
đc xp vào nhóm có nguy c ri ro tín dng cao.
d) Mô hình đim s tín dng tiêu dùng
Các yu t quan trng liên quan đn khách hàng s dng trong mô hình cho đim
tín dng tiê
u dùng bao gm: h s tín dng, tui đi, trng thái tài sn, s ngi ph
thuc, s hu nhà, thu nhp, đin thoi c đnh, s tài khon cá nhân, thi gian công
tác. Sau đây là nhng hng mc và đim thng đc s dng  các ngân hàng M.
Stt Các hng mc xác đnh cht lng tín dung im
s
1
Ngh nghip ca ngi vay
- Chuyên gia hay ph trách kinh doanh
- Công nhân có kinh nghim (tay ngh cao)
- Nhân viên vn phòng
- Sinh viên
- Công nhân không có kinh nghim
- Công nhân bán tht nghip

10
8
7
5

4
2
2
Trng thái nhà 
- Nhà riêng

6
i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 24
- Nhà thuê hay cn h
- Sng cùng bn hay ngi thân
4
2
3
Xp hng tín dng
- Tt
- Trung bình
- Không có h s
- Ti

10
5
2
0
4
Kinh nghim ngh nghip
- Nhiu hn mt nm
- T mt nm tr xung

5
2
5
Thi gian sng ti đa ch hin hành
- Nhiu hn mt nm
- T mt nm tr xung

2
1
6
in thoi c đnh
- Có
- Không có

2
0
7
S ngi sng cùng (ph thuc)
- Không
- Mt
- Hai
- Ba
- Nhiu hn ba

3
3
4
4
2
8

Các tài khon ti ngân hàng
- C tài khon tit kim và phát hành séc
- Ch tài khon tit kim

4
3
Thang Long University Library
i hc Thng Long Lun vn tt nghip

Lê Huyn Trang – A10691 25
- Ch tài khon phát hành séc
- Kông có
2
0
Khách hàng có đim s cao nht theo mô hình vi 8 mc nêu trên là 43 đim,
thp nht là 9 đim. Gi s ngân hàng bit mc 28 đim là ranh gii gia khách hàng
có tín dng tt và khách hàng có tín dng xu, t đó ngân hàng hình thành khung
chính sách tín dng theo mô hình đim nh sau:
Tng s đim ca khách hàng Quyt đnh tín dng
T 28 đim tr xung T chi tín dng
29 – 30 đim Cho vay đn 500 USD
31 – 33 đim Cho vay đn 1 000 USD
34 – 36 đim Cho vay đn 2 500 USD
37 – 38 đim Cho vay đn 3 500 USD
39 – 40 đim Cho vay đn 5 000 USD
41 - 43 đim Cho vay đn 8 000 USD
1.2.2.4. Các nguyên nhân dn đn ri ro tín dng
1.2.2.4.1. Ri ro do nguyên nhân khách quan
a) Ri ro do môi trng kinh t
* S bin đng quá nhanh và không d đoán đc ca th trng th gii:

Nn kinh t Vit Nam vn còn l thuc quá nhiu vào sn xut nông nghip và
công nghip phc v nông nghip (nuôi trng, ch bin thc phm và nguyên liu),
du thô, may gia công,… vn rt nhy cm vi ri ro thi tit và giá c th gii nên d
b tn thng khi th trng th gii bin đng xu.
Ngành dt may trong mt s nm gn đây đã gp không ít khó khn vì b khng
ch hn ngch làm nh hng trc tip đn hot đng kinh doanh ca các doanh
nghip nói riêng và ca các ngân hàng cho vay nói chung. Ngành thy sn cng gp
nhiu lao đao vì các v kin bán phá giá va
qua.