B GIÁO DC ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
THC TRNG VÀ CÁC GII PHÁP XÚC TIN
HN HP CHO SN PHM TH GHI N QUC
T CA NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT
TRIN NÔNG THÔN VIT NAM AGRIBANK
SINH VIÊN THC HIN : TRNG VIT BÁCH
MÃ SINH VIÊN : A10749
CHUYÊN NGÀNH : NGÂN HÀNG
HÀ NI - 2011
B GIÁO DC ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
THC TRNG VÀ CÁC GII PHÁP XÚC TIN
HN HP CHO SN PHM TH GHI N QUC
T CA NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT
TRIN NÔNG THÔN VIT NAM AGRIBANK
Giáo viên hng dn : Th.s V Th Tuyt
Sinh viên thc hin : Trng Vit Bách
Mã sinh viên : A10749
Chuyên ngành : Ngân hàng
HÀ NI – 2011
Thang Long University Library
LI M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Trong xu th toàn cu hóa, khi Vit Nam đã gia nhp t chc kinh t th gii WTO
đem đn nhiu thi c và thách thc đan xen ca quá trình hi nhp đi vi mi hot
đng dch v trên nhiu lnh vc ca ngành tài chính ngân hàng. Riêng đi vi lnh
vc th thanh toán, mt trong nhng lnh vc kinh doanh va đem li ngun thu nhp
đáng k cho các ngân hàng va mang li hiu qu chung cho toàn xã hi, các sn phm
dch v th vi tính chun hóa, quc t cao là nhng sn phm dch v có kh nng
cnh tranh quc t trong quá trình hi nhp kinh t th gii và khu vc. Do nhng u
th v thi gian thanh toán, tính an toàn, hiu qu s dng và phm vi thanh toán rng,
th thanh toán đã tr thành phng tin thanh toán vn minh hin đi, gn lin vi s
phát trin công ngh ca th gii, góp phn nâng cao đi sng cng đng dân c, nâng
cao đi sng xã hi. Vì vy, phát trin th thanh toán là tt yu khách quan ca xu th
liên kt toàn cu; thc hin đa dng hóa sn phm dch v và hin đi hóa công ngh
ngân hàng đi vi các ngân hàng Vit Nam, trong đó có ngân hàng Nông nghip và
Phát trin nông thôn Vit Nam Agribank.
Ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn Vit Nam tham gia th trng th
khá mun so vi nhiu NHTM khác. Do vy, hot đng kinh doanh th ca Agribank
vn còn nhng hn ch nht đnh v s lng, cht lng dch v cung ng, các hot
đng xúc tin hn hp, cha nm bt kp thi và đáp ng đc đy đ nhu cu ngày
càng tng ca ngi s dng.
Xut phát t nhng yu t thc tin trên trên, tác gi đã c gng tìm hiu, nghiên
cu và thc hin đ tài “Thc trng và các gii pháp xúc tin hn hp cho sn
phm th ghi n quc t ca ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn Vit
Nam Agribank” cho khóa lun tt nghip.
2. Mc đích nghiên cu ca khóa lun
Mc đích đu tiên là nghiên cu nhng khái nim c bn v th ngân hàng, các
khái nim v marketing nói chung và marketing ngân hàng nói riêng, các khái nim và
công c ca hot đng xúc tin hn hp, ly nhng khái nim này làm c s lý lun
vng chc đ nghiên cu trong nhng mc tip theo.
Th hai là đi sâu tìm hiu nhng kt qu đt đc trong quá trình hot đng ca
ngân hàng nói chung, và ca sn phm th ghi n quc t nói riêng. ng thi ch ra
nhng mt hn ch và tn ti trong hot đng xúc tin hn hp ca ngân hàng.
Th ba là đa ra các gii pháp nhm hoàn thin và khc phc nhng tn đng còn
có, góp phn vào vic nâng cao cht lng hot đng kinh doanh ca ngân hàng cng
nh ca sn phm.
3. i tng, phm vi nghiên cu
tài tp trung phân tích các vn đ c bn v đc đim, tính nng ca sn phm
th ghi n quc t mà ngân hàng cung cp. ng thi phân tích, đi sâu nghiên cu các
hot đng xúc tin hn hp ca ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn Vit
Nam Agribank thc hin đi vi sn phm th ghi n quc t da trên vic áp dng
các công c ca hot đng xúc tin hn hp. Các công c đó bao gm hot đng qung
cáo, giao dch cá nhân, khuyn mi, hot đng quan h công chúng, và cui cùng là
marketing trc tip.
4. Phng pháp nghiên cu
Khóa lun s dng các phng pháp khoa hc nh: phng pháp phân tích, so sánh
và tng hp, các phng pháp thu thp và thông tích thông tin t các ngun d liu.
5. Kt cu khóa lun
Khóa lun đc trình bày theo 3 chng vi ni dung nh sau:
Chng 1: C s lý lun chung v xúc tin hn hp và dch v th ca ngân hàng
thng mi.
Chng 2: Thc trng và các hot đng xúc tin hn hp cho sn phm th ghi n
quc t ti ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn Vit Nam Agribank.
Chng 3: Các gii pháp v xúc tin hn hp cho sn phm th ghi n quc t ca
ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn Vit Nam Agribank.
Th ghi n quc t là mt loi hình dch v mi đc trin khai trong ngân hàng
Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam trong vài nm gn đây, cùng nhn
thc ca bn thân còn cha hoàn chnh nên em không tránh khi nhng thiu sót khi
tip cn thc t. Em rt mong nhn đc s góp ý ca các thy cô giáo đ bài vit ca
em đc hoàn thin hn.
Thang Long University Library
LI CM N
hoàn thành đc tt khóa lun này, trc tiên em xin gi li cm n chân
thành nht ti cô giáo – Thc s V Th Tuyt đã tn tình hng dn, giúp em trong
sut quá trình thc hin khóa lun tt nghip này. Nh có s ch bo chi tit ca cô,
em đã khc phc kp thi nhng khim khuyt trong quá trình làm khóa lun, đ em có
th hoàn thin khóa lun ca mình mt cách tt nht.
Em xin gi li cm n sâu sc ti Ban giám hiu trng i hc Thng Long
cùng các thy cô trong b môn Kinh t đã to điu kin tt nht cho em đc thc hin
khóa lun này.
Nhân dp này, em cng xin đc gi li cm n ti toàn b cán b nhân viên
đang công tác ti ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn Vit Nam Agribank
đã quan tâm giúp đ em trong vic cung cp nhng tài liu chuyên môn đ em có th
hoàn thành đc tt khóa lun ca mình.
Sinh viên
Trng Vit Bách
1
CHNG 1. C S LÝ LUN CHUNG V XÚC TIN HN HP VÀ DCH
V TH CA NGÂN HÀNG THNG MI
Chng 1 s trình bày tng quan v các khái nim th thanh toán ngân hàng và
marketing ngân hàng, cng nh các khái nim v hot đng xúc tin trong hot đng
ca ngân hàng, các công c ca hot đng xúc tin, quá trình xây dng mt chng
trình xúc tin hn hp (Promotion mix) đ t đó đa ra cái nhìn tng quan v hot
đng xúc tin hn hp cho sn phm th thanh toán ca ngân hàng.
1.1. Tng quan v dch v th ca ngân hàng thng mi
1.1.1. Lch s ra đi và s phát trin ca th ngân hàng
có đc các sn phm đa dng nh hin nay, lnh vc th ngân hàng đã tri
qua nhiu giai đon th nghim và phát trin. Tuy nhiên, xét v mt thi gian, kinh
doanh th là mt ngành kinh doanh tng đi mi m, ra đi và bt đu phát trin t
nhng nm đu th k 20 cho ti nay.
Th ngân hàng đc ra đi mt cách ngu nhiên vi tên gi đu tiên là th
Diners Club do ý tng ca mt doanh nhân ngi M là Frank Mc Namara. Frank
NcNamara, ngi sáng lp ra Diners Club k li là ông đã tng tri qua mt trng
hp rt lúng túng khi ông đi n ti mt ca hiu New York nhng quên mang theo
ví. Chính vic phi cam kt thanh toán sau đó đã gi lên ý tng kinh doanh th đi
vi Frank NcNamara. Nm 1950 chic th nha đu tiên đc phát hành, nhng ngi
có th Diners Club này có th ghi n khi n ti 27 nhà hàng ti thành ph New York
và phi chu mt khon l phí hàng nm là 5 USD. Nhng tin ích ca chic th ngay
lp tc gây đc s chú ý và đã chinh phc mt lng đông đo khách hàng do h có
th mua hàng trc mà không cn phi tr tin ngay. Còn đi vi nhng nhà bán l,
tuy phi chu mc chit khu là 5% nhng doanh thu ca h tng đáng k do lng
khách hàng tiêu dùng tng lên rt nhanh. n nm 1951, hn 1 triu đôla đc ghi n,
doanh s phát hành th ngày càng tng và công ty phát hành th Diners Club bt đu
có lãi. Mt cuc cách mng v th din ra ngay sau đó đã nhanh chóng đa th tr
thành mt phng tin thanh toán mang tính toàn cu. Tip ni thành công ca th
Diners Club, hàng lot các công ty th nh Trip Change, Golden Key, Esquire Club
ra đi. Phn ln các th này trc ht đc phát hành nhm phc v gii doanh nhân,
nhng sau đó các ngân hàng nhn thy rng gii bình dân mi là đi tng s dng
th trong tng lai.
Nm 1966, ba nhóm ngân hàng ln phía đông nc M quyt đnh hp tác
thành lp tp đoàn kinh doanh tín dng riêng, có tên là Interbank Card Association
Thang Long University Library
2
(ICA). Sau này ICA đc đi thành MasterCard. ICA ban hành các quy đnh v cp
phép giao dch, thanh toán bù tr, các bin pháp Marketing, bo mt và các vn đ liên
quan ti lut pháp nhm vn hành công vic mt cách có hiu qu. Nm 1967,
Western States Bank Card Association liên kt vi Interbank cho ra đi th Master
Charge.
Ti nm 1977, Bank Americard tr thành Visa USA và sau này là T chc
thanh toán th (TCTQT) Visa. Nm 1979, cùng vi s tng trng v cht lng và
qui mô dch v, Master Charge tr thành TCTQT Mastercard. Các thành viên ca hai
t chc này cng nh bn thân hai t chc bt đu mua các chng trình phn mm
cng nh các thit b phn cng phát hành, thanh toán và qun lý th ca các công ty
bên ngoài vi mc đích tit kim chi phí cho các thành viên và to điu kin cho ngày
càng nhiu các t chc tài chính ngân hàng có th tham gia h thng. Hin nay, 2 t
chc này vn đang là 2 t chc th ln mnh và phát trin nht trên th gii.
Hình thc thanh toán th nhanh chóng đc ng dng rng rãi các châu lc
khác ngoài M, nm 1960 chic th nha đu tiên có mt ti Nht, báo hiu s phát
trin ca th châu Á. Chic th nha đu tiên do ngân hàng Barcaly Bank phát hành
Anh nm 1966 cng m ra mt thi kì sôi đng cho hot đng thanh toán th ti
châu Âu.
Nm 1990, ngân hàng Ngoi thng Vit Nam (Vietcombank) kí hp đng làm
đi lí chi tr th Visa vi ngân hàng BFCE ca Pháp, chic th đu tiên đc chp
nhn ti Vit Nam. iu này đã m đu cho mt s du nhp rt ln ca th thanh toán
vào Vit Nam. Nm 1996 đánh du thêm mt bc tin mi trong quá trình phát trin
th Vit Nam, ngân hàng Ngoi thng Vit Nam phát hành thí đim th ngân hàng
đu tiên, đng thi Hi các ngân hàng thanh toán th Vit Nam cng đc thành lp
vi bn thành viên sáng lp gm Vietcombank, ngân hàng thng mi c phn Á
Châu (ACB), ngân hàng thng mi c phn Xut nhp khu (Eximbank) và First
Vinabank. Ngày 29/12/2006, Th tng Chính ph đã ký Quyt đnh s
291/2006/Q-TTg phê duyt đ án “Thanh toán không dùng tin mt” giai đon 2006
- 2010 và trong đó, mc tiêu đn 2020, v c bn Vit Nam s không còn thanh toán
bng tin mt trong thu chi ngân sách. án là c s pháp lý quan trng cho hot
đng th thanh toán đáp ng nhu cu phát trin ca nn kinh t, đc bit trong bi cnh
hi nhp khu vc và th gii ca Vit Nam. Nm 2007, c s pháp lý cho vic phát
trin th ngân hàng đã hoàn thin thêm mt bc vi Quyt đnh 20/2007/Q-NHNN
ngày 15/5/2007 ca Thng đc NHNN ban hành Quy ch phát hành, s dng, thanh
toán và cung cp dch v h tr th ngân hàng.
3
Tính đn ht nm 2010, c th trng Vit Nam có hn 28,5 triu th tín dng và th
thanh toán. Euromonitor International, công ty chuyên nghiên cu th trng toàn cu
va đa ra s liu kho sát v th trng th Vit Nam 2010: t nm 2005 đn nm
2010, s máy ATM đã tng t 1.800 máy lên 11.500 máy, máy cà th (POS) t 11.000
chic lên 50.000 chic. ó là n lc đu t ca h thng ngân hàng nhm mang đn
tin ích và s thoi mái cho các ch th, cng nh kiên trì tp cho ngi dân thói quen
dùng th thanh toán thay vì tin mt. Các dch v thanh toán và tin ích theo chic th
đc phát trin khá đa dng. Ngoài chc nng rút tin, ch th có th chuyn tin, tr
tin đin nc, phí internet, cc phí đin thoi, thanh toán qua mng, internet
banking…
Tip thu và ng dng nhng thành tu ca th gii v khoa hc k thut, nht
là v công ngh tin hc, ngày nay, th ngân hàng đã có mt khp ni trên th gii,
vi nhng hình thc và chng loi đa dng, đáp ng đy đ nhng nhu cu riêng l
ca ngi tiêu dùng. Hai loi th đc phát hành và s dng nhiu nht là Visa Card
và Master Card, trong đó Visa chim 50% th phn v phát hành và 45% doanh s
thanh toán, Master chim 30% phát hành và 25% thanh toán. Cùng vi s phát trin
ca 2 t chc th quc t: Visa và Master, mt lot các t chc th mang tính quc t
khác ni tip xut hin nh: JCB, American Epress, Airplus, Maestro, Eurocard S
phát trin mnh m này đã khng đnh xu th phát trin tt yu ca th.
1.1.2. Khái nim, đc đim cu to, ca th ngân hàng
1.1.2.1. Khái nim
Th là mt phng tin thanh toán không dùng tin mt do các ngân hàng hay
các t chc tài chính phát hành và cung cp cho khách. Khách hàng có th s dng đ
rút tin mt ti các ngân hàng đi lý, các máy rút tin t đng (ATM) hoc thanh toán
tin hàng hóa dch v ti các đn v chp nhn th hoc qua Internet.
Theo “Quy ch phát hành, s dng và thanh toán th ngân hàng” ban hành kèm
theo quyt đnh s 371/1999 Q/NHNN ngày 19/10/1999, th ngân hàng (gi tt là
th) là công c thanh toán do ngân hàng phát hành cp cho khách hàng s dng theo
hp đng ký kt gia ngân hàng phát hành th và ch th.
Th ghi n (Debit Card) là loi th đc phát hành da trên vic ghi n trc
tip vào tài khon tin gi ca ch th. Loi th này cho phép ch th s dng th trên
c s s d tài khon tin gi đ thanh toán hàng hoá dch v ti các đn v chp nhn
th và rút tin ti các máy ATM. Th ghi n có cha bn ghi đin t v tài khon ca
khách hàng vi ngân hàng ca h. Khi s dng th này, bên bán hàng (hay bên cung
cp dch v cho các khách hàng) có th gi tín hiu đin t ti ngân hàng ca ch th
Thang Long University Library
4
ghi n có cha d liu v s tin tr giá khon hàng đã mua và s tin này đc đng
thi ghi n vào tài khon ca khách hàng là bên mua hàng cùng vi ghi có cho tài
khon ca bên bán hàng. iu này là có th ngay c khi bên bán và bên mua hàng s
dng dch v ca các t chc tài chính khác nhau. Các th ghi n cho phép ch th có
th tip cn mi khon tin gi trong tài khon ca mình mà không cn phi đem tin
mt theo bên mình.
1.1.2.2. c đim cu to
K t khi ra đi cho đn nay, cu to ca th đã có nhng thay đi khá ln
nhm tng đ an toàn và tính tin dng cho khách hàng. Ngày nay, vi nhng thành
tu ca k thut vi đin t, mt s loi th đc gn thêm mt con chip đin t (th
Chip EMV) nhm tng kh nng ghi nh thông tin và tính bo mt cho th.
Các loi th tín dng quc t ngày nay đu đc cu to bng nha cng
(plastic), có kích c 84mm x 54mm x 0,76mm, có góc tròn gm hai mt:
- Mt trc ca th bao gm nhng thông tin sau:
+ Tên th, biu tng th và huy hiu ca t chc phát hành th.
+ H và tên ca ch th
+ Ngày hiu lc ca th
+ S th: là s dành riêng cho mi ch th. S này đc dp ni
trên th và s đc in li trên hóa đn khi ch th đi mua hàng. Tu theo
tng loi th mà có s ch s khác nhau và cách cu trúc theo nhóm
cng khác nhau.
+ Hng th (Hng chun, hng vàng, hng bch kim, hng đc
bit…)
+ Chip EMV đc dp trên b mt card nu là th chip EMV
- Mt sau ca th bao gm nhng thông tin sau:
+ Dãy bng t có kh nng lu tr nhng thông tin nh: s th,
ngày hiu lc, tên ch th, tên ngân hàng phát hành, mã s cá nhân (s
PIN).
+ Bng ch ký mu ca ch th.
+ Mã s bo mt ca th (Card Security Code) là mt dãy s bo
mt nhm tng an toàn khi thanh toán cho ch th, tránh xy ra tình trng
gian ln hay la đo liên quan đn th. Mi mt th s có mt mã s
khác nhau.
5
+ Ngoài ra, th còn có th có tên công ty chu trách nhim thanh
toán hoc thêm mt s yu t khác theo quy đnh ca T chc Th quc
t (TCTQT).
1.1.3. Các hot đng chính ca dch v th ca ngân hàng thng mi
Các hot đng ca dch v th ca ngân hàng thng mi bao gm hai hot
đng chính đó là: hot đng phát hành th và hot đng thanh toán th.
1.1.3.1. Hot đng phát hành th
Hot đng phát hành ca ngân hàng bao gm vic qun lý và trin khai toàn b
quá trình phát hành th, s dng th và thu n khách hàng. Mi mt quá trình đu liên
quan rt cht ch đn vic phc v khách hàng và qun lý ri ro cho ngân hàng. Các
NHPHT phi xây dng các quy đnh v vic s dng th và thu n, gm các yu t: s
tin thanh toán ti thiu, ngày sao kê, ngày đn hn, các loi phí và lãi, hn mc tín
dng ti đa ti thiu, các chính sách u đãi
Ni dung hot đng phát hành th đc tin hành theo trình t sau:
- T chc các hot đng tip th đ đa sn phm vào th trng.
- Thm đnh khách hàng phát hành th.
- Cp hn mc tín dng th.
- Thit k và t chc mua th trng.
- In ni và mã hoá th, cung cp mã s cá nhân (PIN) cho ch th.
- Qun lý thông tin khách hàng.
- Qun lý hot đng s dng th ca khách hàng.
- Qun lý tình hình thu n ca khách hàng.
- Cung cp dch v cho khách hàng.
- T chc thanh toán bù tr vi các TCTQT.
Trin khai nghip v phát hành th, ngoài vic hng phí thu t ch th, các
ngân hàng còn đc hng phí trao đi do ngân hàng thanh toán th chia s t phí
thanh toán th thông qua các TCTQT. ây là phn li nhun c bn ca các ngân hàng
phát hành th. Trên c s ngun thu này, các ngân hàng phát hành th đa ra nhng
ch đ min lãi và u đãi khác cho khách hàng đ m rng đi tng s dng th cng
nh tng doanh s s dng th.
1.1.3.2. Hot đng thanh toán th
Thang Long University Library
6
Hot đng thanh toán th ca các ngân hàng thng mi bao gm các ni dung
sau:
- Xây dng và qun lý h thng thông tin đn v chp nhn th (VCNT).
- Qun lý hot đng ca mng li VCNT.
- T chc thanh toán các giao dch s dng th cho các VCNT.
- Cung cp dch v khách hàng: trang thit b máy móc, tài liu, h tr k
thut
- T chc tp hun kin thc thanh toán th cho nhân viên các VCNT.
1.1.4. Các ch th có liên quan tham gia vào dch v th ca ngân hàng thng
mi
1.1.4.1. Ngân hàng phát hành th
Ngân hàng phát hành th (NHPHT) là t chc tài chính - tín dng thc hin
vic phát hành th cho ch th mt cách hp pháp. NHPHT cng có th là ngân hàng
đc s cho phép ca t chc th hoc công ty th trao quyn phát hành th mang
thng hiu ca nhng t chc và công ty th này. Tên ca NHPHT đc in trên th,
th hin th đó là sn phm do mình phát hành.
NHPHT qui đnh các điu khon, điu kin s dng th cho ch th tuân th và
có quyn kí kt hp đng đi lý vi bên th ba là mt ngân hàng hoc mt t chc tài
chính tín dng khác trong vic thanh toán hoc phát hành th tín dng. Trong trng
hp này, NHPHT tn dng đc u th ca bên th ba v kinh nghim, kh nng thâm
nhp th trng và nhng am hiu v v trí đa lý. Bên th ba khi ký kt hp đng đi
lý vi NHPHT đc gi là ngân hàng đi lý phát hành. Nu tên ca ngân hàng đi lý
xut hin trên tm th ca khách hàng thì nht thit ngân hàng đi lý phát hành th
phi là thành viên chính thc ca t chc th hoc các công ty th.
NHPHT có trách nhim qun lý h thng tài khon th, h thng phát hành th
và các hot đng liên quan s dng th.
1.1.4.2. n v chp nhn th
n v chp nhn th (VCNT) là các t chc hay cá nhân cung ng hàng hóa,
dch v chp nhn th làm phng tin thanh toán. VCNT hot đng trên nhiu lnh
vc nh nhà hàng, khách sn, sân bay, các khu mua sm, siêu th
tr thành VCNT ca ngân hàng, các VCNT phi ký kt hp đng chp
nhn th nh mt phng tin thanh toán, có tình hình tài chính tt và có nng lc
kinh doanh. Cng nh vic các ngân hàng phát hành th thm đnh khách hàng trc
7
khi phát hành th, các ngân hàng thanh toán th cng s ch quyt đnh ký kt hp
đng chp nhn th vi nhng đn v kinh doanh hiu qu, có kh nng thu hút nhiu
giao dch s dng th. Mc dù phi tr cho ngân hàng thanh toán th mt t l phí
chit khu theo lng tin trong mi giao dch, các VCNT vn có đc li th cnh
tranh bi vic chp nhn thanh toán bng th ngân hàng s giúp các đn v này thu hút
đc mt lng khách hàng ln, nâng cao s lng các giao dch thc hin, góp phn
tng cao hiu qu kinh doanh.
1.1.4.3. Ch th
Ch th là ngi đc ngân hàng phát hành th phát hành th đ s dng trong
hn mc tín dng đc cp hoc s d trên tài khon tin gi ti ngân hàng. Ch th
có th là nhng cá nhân hoc ngi đc y quyn (nu là th do công ty y quyn s
dng) đc ngân hàng phát hành th và s dng th theo nhng điu khon, điu kin
do ngân hàng phát hành th quy đnh. Ch th đc s dng th ca mình đ thanh
toán hàng hóa - dch v ti các đn v cung ng hàng hóa - dch v có chp nhn th,
ng tin mt ti các đim ng tin mt thuc h thng ngân hàng hoc s dng th đ
thc hin các giao dch ti máy ATM.
1.1.4.4. T chc th quc t
T chc th quc t (TCTQT) là nhng t chc phi chính ph có chc nng và
đy đ điu kin đng ra làm ngi t chc, điu hành, điu tit, hng dn và giám
sát hot đng ca các ngân hàng thành viên hot đng trong khuôn kh và điu l nht
đnh. TCTQT có mng li hot đng rng khp vi thng hiu ni ting và các sn
phm đa dng nh các t chc th: Visa, Mastercard, American Express, JCB, Diners
Club
1.1.5. Vai trò và li ích ca dch v th
1.1.5.1. Vai trò đi vi bn thân ngân hàng
Vai trò đu tiên có th nhc ti đó là làm tng doanh thu và li nhun cho các
ngân hàng thng mi (NHTM).
Doanh thu ca các NHTM tng lên nh các khon phí thu đc thông qua hot
đng phát hành, thanh toán th cng nh phí t các đn v chp nhn th. Mt khác,
đ s dng th ngân hàng thì các khách hàng s phi có mt khon tin nht đnh đc
duy trì trong tài khon ca h ti ngân hàng. S tin này có th tm thi đc các ngân
hàng s dng đ đu t hoc cho vay kim li trong khi vn đm bo kh nng thanh
toán ca ngân hàng.
Vai trò th hai đó là làm gim chi phí bo qun và vn chuyn tin mt.
Thang Long University Library
8
Vic các NHTM trin khai dch v th tín dng s giúp cho khách hàng quen
vi vic s dng th trong các giao dch hàng ngày thông qua các tin ích mà th tín
dng mang li, t b dn thói quen s dng tin mt đ thanh toán vn đã “n sâu,
bám r” trong suy ngh ca ngi dân. Nh đó, các ngân hàng cng phn nào gim
đc vic d tr tin mt đ phc v cho mc đích thanh toán ca khách hàng, qua đó
s gim đc chi phí đ xây dng kho qu bo qun, kim đm và vn chuyn tin
mt.
Th ba là đa dng hóa các dch v ngân hàng nhm đáp ng nhu cu ca khách
hàng
Bên cnh các sn phm dch v truyn thng ca ngành ngân hàng nh: huy
đng vn thông qua tin gi tit kim, cp tín dng, thc hin các chc nng thanh
toán môi trng cnh tranh ngày càng gay gt và khc lit do nhiu nguyên nhân
khác nhau khin các nhà qun tr ngân hàng đi đn s cách tân trong khái nim v sn
phm và phng thc kinh doanh ca các ngân hàng, theo đó sn phm ca các ngân
hàng còn bao gm các dch v khác (u thác, t vn, môi gii ) đi lin vi các dch
v truyn thng trong đó có dch v th. Vic các ngân hàng trin khai dch v th
giúp cho khách hàng có điu kin đc tip cn vi mt loi hình thanh toán hin đi,
đa tin ích, phù hp vi s phát trin ca xã hi.
Giúp ngân hàng hin đi hoá công ngh ngân hàng và ci thin k nng chuyên
môn
Vic đa thêm mt loi hình thanh toán mi phc v khách hàng buc các ngân
hàng phi trang b thêm trang thit b k thut hin đi, ci tin công ngh đ có th
cung cp cho khách hàng nhng điu kin tt nht trong vic thanh toán, đm bo uy
tín, an toàn, hiu qu trong hot đng ca ngân hàng. Các nhân viên ngân hàng cng
phi không ngng nâng cao k nng, trau di nghip v đ có th đáp ng đc nhng
yêu cu kht khe ca khách hàng mt cách tt nht
Nâng cao hình nh ca ngân hàng, cng c các mi quan h
Thông qua hot đng phát hành và thanh toán th, các ngân hàng thng mi
va có th lôi kéo, thu hút khách hàng s dng các dch v khác ca ngân hàng mình
va bin h thành các khách hàng truyn thng, trung thành. Trong dài hn có th
nâng cao và cng c đc hình nh ca ngân hàng thông qua vic cung cp các dch
v làm tha mãn các đi tng khách hàng. Bên cnh đó, quan h vi các đn v chp
nhn th cng rt có li, giúp cho các ngân hàng m rng hot đng tín dng vi các
ch th kinh doanh này. Hn na, vic gia nhp các t chc th quc t nh Visa,
MasterCard, thành viên ca hip hi các ngân hàng thanh toán th cng góp phn
9
giúp các ngân hàng thng mi thit lp quan h vi các t chc tài chính trong nc
cng nh trên th gii và nh vy to điu kin ci thin hot đng kinh doanh và hi
nhp vào th trng tài chính quc t.
1.2. Tng quan v marketing ngân hàng và xúc tin hn hp
1.2.1. Marketing ngân hàng
1.2.1.1. Khái nim
Trong nhng nm gn đây, di tác đng ca nn kinh t, h thng ngân hàng
thng mi Vit Nam ngày càng phát trin mnh m và đóng mt vai trò vô cùng quan
trng trong nn kinh t nc nhà. Các ngân hàng luôn có hng m rng quy mô các
sn phm dch v ca mình đ phc v ti đa cho li ích ca ngi tiêu dùng trên th
trng, hot đng này nm mc đích tip cn ti mi tng lp khách hàng. Cho nên có
th thy đc rng vic marketing cho ngân hàng nói chung hay marketing cho các sn
phm và dch v ca ngân hàng nói riêng là mt vic làm ht sc cn thit. Hot đng
ca ngân hàng rt có kh nng b trì tr và dn dn mt đi tính cnh tranh trên th
trng nu nh bn thân ngân hàng đó không nm bt kp đc vi các nhu cu ca
khách hàng cng nh các xu th phát trin hin ti ca th trng nhm đa ra mt k
hoch marketing phù hp nht trong các hoàn cnh. ó là lý do ti sao ngày nay hot
đng marketing trong ngân hàng li đc quan tâm và phát trin đn vy.
Marketing ngân hàng có th đc bit đn thông qua các phng thc tip cn khác
nhau. Mi phng thc tip cn là mt cách hiu khác nhau. Mt s các khía cnh v
marketing ngân hàng mà đó là:
- Marketing ngân hàng là toàn b nhng n lc ca ngân hàng nhm đáp
ng mt cách tt nht nhng nhu cu ca khách hàng và thc hin nhng
mc tiêu li nhun ca ngân hàng.
- Marketing ngân hàng là tp hp các hot đng khác nhau ca ngân hàng
nhm hng nhng ngun lc hin có ca ngân hàng vào vic phc v tt
hn nhu cu ca ngân hàng, trên c s đó thc hin các mc tiêu ca ngân
hàng.
- Marketing ngân hàng là toàn b quá trình t chc và qun lý ca mt
ngân hàng, t vic phát hin ra nhu cu ca các nhóm khách hàng mc tiêu
và tha mãn nhng nhu cu ca h bng h thng các chính sách bin pháp
nhm đt mc tiêu li nhun.
Thang Long University Library
10
- Marketing ngân hàng là mt chc nng ca hot đng qun tr nhm
hng dòng chy sn phm dch v ca ngân hàng vào phc v nhng nhóm
khách hàng mc tiêu ca ngân hàng.
Dù là vi đnh ngha nào đi chng na, ta thy hng đi ca marketing ngân
hàng vn bám rt sát vi nhng khái nim ca marketing cn bn đó là quá trình
nghiên cu, tìm kim nhu cu cha đc tha mãn ca khách hàng, t đó t chc sn
xut các sn phm và dch v hay làm mi nâng cp các sn phm dch v hin thi đ
tha mãn mt cách tt nht các nhu cu đó nhm đem li li nhun ti đa cho công ty.
1.2.1.2. c đim ca marketing ngân hàng
Marketing ngân hàng là vic ng dng các nguyên tc, quy lut ca marketing
cn bn vào hot đng ca mt lnh vc dch v có tính đc thù, hng đn vic tìm
hiu nhu cu ca khách hàng v dch v tài chính, giúp khách hàng la chn và quyt
đnh s dng sn phm dch v do các ngân hàng cung cp. Tuy nhiên, do tính cht
riêng có ca ngành ngân hàng, nên marketing ngân hàng còn mang nhng đc đim
riêng khác bit so vi hot đng marketing cho các lnh vc khác.
u tiên ta có th thy đc do đc thù ca ngành ngân hàng nên marketing
ngân hàng s là marketing dch v tài chính. Ngi ta có th hiu v dch v tng t
nh mt dng hàng hóa phi vt cht, hay theo khái nim mà Philip Kotler đã đa ra:
“Dch v là mt hot đng hay li ích cung ng nhm đ trao đi, ch yu là vô hình
và không dn đn chuyn quyn s hu”. Sn phm dch v ngân hàng có nhng đc
đim khác bit đi vi các loi dch v khác, đó là tính vô hình, tính không tách ri,
không th lu tr đc. Nhng đc đim này có nh hng không nh đn vic qun
lý dch v, đc bit là t chc hot đng marketing ngân hàng. Tính vô hình ca sn
phm dch v ngân hàng đã dn đn vic khách hàng không nhìn thy, không th nm
gi đc, đc bit là khó khn trong vic đánh giá cht lng sn phm dch v trc
khi mua, trong quá trình mua và sau khi mua. Không ch có vy, dch v còn mang
tính “không th tách ri” – quá trình cung cp và s dng dch v luôn din ra đng
thi, vì vy ta không th tách nó ra khi các ngun cung ng. Trong quá trình đó,
khách hàng cng là mt phn thit yu tham gia vào hot đng cung cp dch v cho
chính mình, nên c phía ngi cung ng ln phía khách hàng đu có nh hng ln ti
kt qu ca dch v. Tính cht cui cùng ca dch v ngân hàng là tính không n đnh.
Khác vi các sn phm hàng hóa vt cht, mt khi đã đc to ra thì cht lng đng
đu và rt d xác đnh, còn cht lng ca dch v ngân hàng dao đng trong mt
khong rt rng. Nó tùy thuc vào hoàn cnh và các yu t khác to ra, nh thái đ
phong cách ca nhân viên phc v, thi gian din ra ca các s kin hay đa đim mà
11
dch v đó đc cung ng. iu này cng gii thích cho vic ti sao trc khi mua
mt sn phm dch v, ta thng tham kho ý kin t nhng ngun khác mt cách k
càng hn trc khi la chn ngi cung ng dch v.
Ngân hàng cn phi duy trì, đng thi cng cn phi nâng cao và ci thin hình
nh ca mình trong tâm trí ca nhng ngi “s dng sn phm và dch v” ca mình,
hay chính là khách hàng. Các ngân hàng có th thc hin đc điu này bng cách
tng tính hu hình cho các dch v ca mình. Ngoài vic mô t đc đim, chc nng
ca các dch v thì cn làm cho khách hàng quan tâm hn na ti nhng li ích có liên
quan ti dch v đó hoc ngân hàng cng có th s dng nhng cái tên hay hình nh
nhm mc đích gi lên giá tr dch v ca mình hoc mi nhng nhân vt ni ting nào
đó tuyên truyn cho dch v. Hn na, đ đm bo cho các thông tin hai chiu gia
khách hàng vi ngân hàng luôn chính xác, yu t không th không đ cp ti là yu t
v con ngi. ây là mt yu t quan trng có đóng góp mt phn không nh trong
vic xây dng hình nh ca ngân hàng ti tâm trí ca các khách hàng. Các nhân viên
ngân hàng là nhng ngi trc tip tip xúc làm vic vi khách hàng, và cng là
nhng ngi đm bo cho s kt ni thông tin hai chiu, chính vì vy, vic chn la
và đào to nhân viên là rt quan trng đ có th đm bo hình nh ca ngân hàng trong
mt khách hàng, t đó to nên các mi quan h tt đp và lâu dài.
Th hai, marketing ngân hàng là loi hình marketing hng ni. Nh đã đ cp
ti trên, đi ng nhân viên ngân hàng đóng góp mt phn không nh trong quá trình
cung ng giá tr cho khách hàng. Các nhân viên ngân hàng là nhng đim ni then
cht đm bo cho dòng thông tin gia ngân hàng và khách hàng luôn đc duy trì và
cp nht. Vy nên, mi quan h gia ngân hàng và các nhân viên ca mình là vô cùng
khng khít. Ta có th thy đc chính sách đi ni trong các ngân hàng cn thit nh
th nào khi đng trên quan đim “nhân viên ngân hàng là khách hàng ca lãnh đo
ngân hàng”. Lãnh đo ngân hàng cn phi nm bt và hiu đc nhu cu ca nhân viên
ca mình mt cách nhanh chóng và kp thi nht, qua đó to mi điu kin đ nhân
viên thc hin tt công vic và trách nhim ca h cùng các chính sách đào to hun
luyn, ch đ đãi ng, hay c vic xây dng vn hóa doanh nghip rt riêng trong tng
ngân hàng… Có nh vy mi đm bo đc mi liên kt khng khít gia nhân viên và
lãnh đo, to nên mt b máy thng nht phc v tt và hiu rõ khách hàng.
Và cui cùng, marketing ngân hàng thuc loi hình marketing quan h. Vic
xây dng hình nh ca ngân hàng trong tâm trí ca khách hàng là mt công vic không
phi là d dàng, nhng làm sao đ duy trì và cng c hình nh đó li là mt điu khó
khn hn. Ngày nay, di s cnh tranh gay gt và khc lit t nhiu đi th cùng
Thang Long University Library
12
ngành trong cùng mt th trng, các ngân hàng đu phi tp trung nhiu công sc và
tin bc nhm duy trì và cng c mi quan h “ngân hàng – khách hàng” này. Do s
tin tng là yu t ch yu trong mi mi quan h cho nên vn đ làm sao đ gi đc
lòng tin ca khách hàng luôn là vn đ cp thit ca mi ngân hàng. Nim tin ca
khách hàng thng đc đt da trên kh nng nm bt kp thi đc nhu cu ca
ngân hàng, mc đ x lí tình hung mt cách thành tho và kh nng ca đi ng nhân
viên. Vì vy, ngân hàng phi luôn đm bo đc s hài lòng, luôn gi và thc hin
đúng mi cam kt ca mình đi vi khách hàng. Có nh vy ngân hàng mi có th xây
dng đc uy tín ca mình, to ra các mi quan h bn lâu, to li ích cho c ngân
hàng và khách hàng. Bên cnh vic gi vng cam kt và uy tín, các ngân hàng còn
phi có cách qun lý tt các mi quan h ca mình, phi đm bo duy trì đc khách
hàng c hay khách hàng trung thành, và có chin lc thích hp đ thu hút, phát trin
các mi quan h mi vi các khách hàng có tim nng. Vi xu hng cnh tranh ngày
càng cao thì vic có đc nim tin ca khách hàng đang tr thành chin lc ch lc
phn ánh tm nhìn dài hn ca mi ngân hàng. Vy nên, marketing quan h ngày càng
đc chú trng nhiu hn.
1.2.1.3. Vai trò ca marketing đi vi ngân hàng
Ngày nay, song song vi quá trình toàn cu hóa đang din ra khp ni trên th
gii, đc bit là sau s kin nc ta gia nhp và chính thc tr thành thành viên th
150 ca T chc thng mi th gii WTO vào nm 2007, hot đng kinh doanh ca
các ngân hàng thng mi Vit Nam ngày càng phi chu nhiu sc ép t phía các đi
th cnh tranh t các ngân hàng trong nc cng nh các ngân hàng nc ngoài, hay
các đnh ch tài chính to ln khác t Hoa K và liên minh Châu Âu EU cùng hàng
lot các quc gia hàng đu v lnh vc tài chính khác trên th gii. Vic gia nhp T
chc thng mi th gii WTO đi cùng vi quá trình toàn cu hóa làm cho ta có th d
dàng nhn thy đc thông qua s hin din ca nhiu ngân hàng hàng đu trên th
gii ti th trng Vit Nam nh HSBC, ANZ, Citygroup, Standard Chartered, Tokyo-
Mitsubishi UFJ, Deutsche Bank AG… Không ch phi cnh tranh v các gói dch v
hay cht lng đã đc đm bo ca các sn phm, các ngân hàng thng mi Vit
Nam còn phi cnh tranh vi các cách thc làm tha mãn mt cách tt nht nhu cu
khách hàng ca các ngân hàng nc ngoài này. ây là mt yu t vô cùng quan trng
đ các ngân hàng thu hút đc s quan tâm và duy trì nim tin ca khách hàng. Và
marketing ngân hàng chính là gii pháp đ các ngân hàng có th đt đc điu đó.
Trc ht, bng vic giúp ngân hàng hiu rõ v nhu cu ca khách hàng, đng
thi phù hp vi s bin đng ca th trng, marketing ngân hàng chính là cu ni
gn kt hot đng kinh doanh ca ngân hàng vi th trng. T vic am hiu nhu cu
13
ca khách hàng, ngân hàng có th dn dt hng chy ca tin vn, khai thác tt kh
nng huy đng vn và phân chia vn hp lý. Marketing cng giúp cho ngân hàng phi
hp tt c các hot đng ca mình nhm đáp ng ti đa nhu cu ca th trng, trên c
s đó thc hin các mc tiêu mà các ngân hàng đã đ ra.
Mt khác, marketing còn đóng vai trò trong vic gii quyt nhng vn đ kinh
t c bn ca hot đng kinh doanh ca ngân hàng. Cng bt ngun t vic am hiu rõ
nhu cu ca khách hàng, ngân hàng có th xác đnh đc loi sn phm hay dch v
thích hp đ cung ng, ri t chc các quá trình đ cung ng sn phm hay dch v đó.
Marketing cng giúp cho mi quan h gia nhân viên ngân hàng và khách hàng đc
hoàn thin và phát trin tt, hay gii quyt các mi quan h gia li ích ca khách
hàng, nhân viên và ch ngân hàng mt cách hài hòa.
Không ch có th, marketing còn giúp ích cho ngân hàng trong vic to ra v th
cnh tranh ca mình. Mi mt ngân hàng s có nhng đc đim riêng ca mình, không
ngân hàng nào ging ngân hàng nào, cùng vi nhng cách tip cn khác nhau ti các
khách hàng khác nhau cho cùng mt mô hình sn phm hay dch v. Cho nên vi ý
tng “s khác bit s to nên thành công” s là đim nhn đ to nên li th v s
khác bit cho mi ngân hàng, và marketing s giúp các ngân hàng th hin tm quan
trng ca s khác bit đó đi vi khách hàng ca mình.
Có th nói rng, hot đng marketing đóng vai trò ht sc quan trng trong vic
gây dng hình nh ca ngân hàng trong tâm trí ca khách hàng, t đó to ra các li th
cnh tranh so vi các ngân hàng trong và ngoài nc, to đng lc đ thúc đy hot
đng kinh doanh, đóng góp mt phn không nh cho nn kinh t Vit Nam.
1.2.1.4. Quy trình marketing ngân hàng
Quá trình marketing ngân hàng là mt quá trình bao gm các bc đc thc
hin ln lt theo th t đó là nghiên cu và phân tích các c hi ca th trng và xác
đnh th trng mc tiêu, xây dng các chin lc thích hp vi kh nng và hoàn
cnh ca ngân hàng, xây dng và t chc các chng trình marketing và cui cùng là
mt h thng kim tra cho phép ngân hàng đánh giá đc nhim v và các mc tiêu đã
đ ra.
Hình 1.1 – Các bc ca quá trình marketing ngân hàng
Nghiên cu
th trng
& môi
trng
marketing
ngân hàng
Xác đnh
th trng
mc tiêu
Xây dng
chin lc
Xây dng
các chng
trình
marketing
T chc
thc hin và
kim tra
Thang Long University Library
14
Bc đu tiên ca quá trình đó là nghiên cu th trng và môi trng marketing
ngân hàng.
Nghiên cu th trng là công vic nhn din, la chn, thu thp, phân tích và
ph bin thông tin nhm h tr cho vic ra các quyt đnh liên quan đn quá trình xác
đnh và x lý nhng vn đ và c hi trong kinh doanh. Nghiên cu th trng giúp
cho ngân hàng có đc nhng thông tin đy đ, chính xác, cp nht v khách hàng, v
đi th cnh tranh và v môi trng marketing. Tm quan trng ca nghiên cu th
trng đóng mt vai trò rt quan trng giúp các nhà qun tr ngân hàng nâng cao xác
sut thành công trong các quyt đnh ca mình.
phát hin, đánh giá các c hi ca th trng, ngân hàng cn có mt bin
pháp c th trong vic thu thp, x lý các thông tin v th trng, v khách hàng và các
đi th cnh tranh. Hoc có th gi đây là h thng thông tin marketing. Thông tin v
môi trng kinh doanh, v nhng bin đng trong môi trng kinh doanh ti đa bàn
ni ngân hàng hot đng hoc ni mà ngân hàng đnh m chi nhánh mi đóng vai trò
vô cùng quan trng trong vic đnh hng hay tìm kim c hi.
Ngân hàng có th tin hành vic phân tích kh nng th trng ca mình bng
cách phân tích các yu t thuc môi trng vi mô và môi trng v mô.
- Môi trng vi mô
Các yu t thuc môi trng vi mô trong ngân hàng bao gm: các yu t ni
lc ca bn thân ngân hàng, các đn v h tr ngân hàng trong hot đng kinh doanh
ca mình, các đi th cnh tranh và khách hàng ca ngân hàng. Nhà qun tr marketing
không ch t gii hn mình trong nhng nhu cu ca th trng mc tiêu mà còn phi
chú ý đn tt c nhng yu t thuc môi trng vi mô ca ngân hàng, đ kp thi điu
chnh hay có nhng chính sách, k hoch phù hp.
- Môi trng v mô:
Nhng lc lng thuc môi trng v mô nh tình trng nhân khu, môi trng
kinh t, công ngh, chính tr pháp lut, vn hóa xã hi … đu mang tính cht “không
th khng ch đc”, buc ngân hàng phi theo dõi nhng s bin đng, dù là nh
trong môi trng này. Bi kinh doanh trong lnh vc tài chính là mt lnh vc ht sc
nhy cm, ch mt bin đng nh thôi cng có th khin cho nhiu ngân hàng phi đau
đu ngh cách gii quyt. Nm bt kp thi nhng s bin đng trong môi trng này
s giúp cho ngân hàng có th tránh đc nhiu ri ro không đáng có.
Sau khi đã thc hin vic nghiên cu th trng, ngân hàng cn phi la chn ra
mt th trng mc tiêu ca mình.
15
có th la chn đc th trng mc tiêu ca mình, các ngân hàng thng
có hai bc thc hin, đó là phân đon th trng và la chn đon th trng mc
tiêu.
- Phân đon th trng
Th trng thng không đng nht, nên các nhà qun tr khi phân tích và la
chn thng đa ra gii pháp là phân đon th trng. Phân đon th trng là vic
phân nh th trng ra các đon khác nhau mà đó, mong mun, hành vi tiêu dùng và
các ch tiêu khác có th đc đnh ngha c th theo tng đon th trng. Vic này s
làm bc l nhng c hi, thách thc, đim mnh, đim yu ca đon th trng đó đi
vi ngân hàng. Ngân hàng thc hin vic phân đon th trng có th phân theo nhiu
tiêu thc c th ví d nh theo đ tui ca ngi tiêu dùng, theo thu nhp hàng tháng
hoc trong mt nm, theo khu vc đa lý, điu kin t nhiên, theo tâm lý ngi tiêu
dùng hoc theo nguyên tc hành vi ng x ca ngi tiêu dùng…
- La chn đon th trng mc tiêu
Sau khi phân đon và đánh giá đc các đon th trng, ngân hàng da theo
điu kin và kh nng, tim lc ca mình đ có th chn cho mình mt phân khúc th
trng và tp trung vào đon th trng đó – đc gi là các “th trng mc tiêu”.
Th trng mc tiêu – theo Giáo trình marketing ngân hàng (NGT – TS. Nguyn Th
Minh Hin) – đnh ngha: “là đon th trng bao gm các khách hàng có nhu cu sn
phm dch v ln nht mà ngân hàng có kh nng đáp ng tt hn các đi th cnh
tranh và đt đc mc tiêu ca ngân hàng”. Khi tp trung toàn b ni lc vào đon th
trng mc tiêu ca mình, ngân hàng đã có s am hiu v th trng đó.
Ngân hàng có th s dng các phng án sau nhm la chn đc th trng
mc tiêu, đó là các phng án: tp trung vào mt đon th trng duy nht, bao ph
toàn b th trng, chuyên môn hóa theo th trng, chuyên môn hóa theo sn phm
dch v, và cui cùng là chuyên môn hóa có tuyn chn. Mi mt phng án có u
đim và nhc đim riêng, các nhà qun tr marketing ngân hàng cn phi la chn
sao cho phù hp nht vi điu kin ca ngân hàng nhm thu đc li nhun cho mình.
Bc th ba là xây dng chin lc.
Theo đnh ngha thông thng, ta bit đn “chin lc” thông qua ý ngha là
mt chng trình hành đng, k hoch hành đng đc thit k đ đt đc mt mc
tiêu c th, là t hp các mc tiêu dài hn và các bin pháp, các cách thc, con đng
đt đn các mc tiêu đó. Do mi ngun lc là đu có hn cho nên nhim v ca chin
lc đó chính là tìm ra phng thc s dng các ngun lc sao cho nó có th đt đc
Thang Long University Library
16
mc tiêu đã đt ra mt cách hiu qu nht. Mt chin lc cn phi gii quyt đng
thi đc các vn đ sau:
- Xác đnh chính xác đc mc tiêu cn đt
- Xác đnh con đng hay phng thc đ đt đc mc tiêu
- nh hng phân b ngun lc đ đt đc mc tiêu đã la chn
Theo giáo s Philip Kotler thì, “chin lc marketing là mt h thng lun
đim logic hp lý, làm cn c ch đo mt đn v t chc tính toán cách gii quyt
nhng nhim v marketing ca mình. Nó bao gm nhng chin lc c th đi vi th
trng mc tiêu, đi vi phc h marketing và vi mc chi phí cho marketing”.
có đc mt chin lc marketing tt, ngân hàng cn nghiên cu rt nhiu
yu t nh đi th cnh tranh, nng lc ngân hàng, phân khúc th trng… t đó đa
ra chin lc ti u nht so vi đi th ca mình. Các chin lc marketing đc đa
ra và la chn da trên nhiu tiêu thc khác nhau, sau đây là mt s các kiu chin
lc marketing cho ngân hàng.
Chin lc marketing theo chu k sng ca sn phm. Mi sn phm đu có
chu k sng ca nó to nên chu k kinh doanh trên th trng. ây là cn c quan
trng giúp các nhà qun tr marketing ngân hàng xây dng chin lc marketing cho
phù hp vi đc đim th trng trong tng giai đon ca chu k sng. Mt sn phm
thng có bn chu k sng, đc th hin qua các giai đon sau:
- Giai đon đu tiên là giai đon sn phm đc gii thiu ra th trng.
Trong giai đon này thì s tng trng và doanh thu thu đc t sn phm
là thp. Mc tiêu ca ngân hàng trong giai đon này là phi làm cho th
trng chp nhn sn phm vi thi gian và chi phí nh nht. Tùy vào đc
đim th trng và sn phm mà ngân hàng quyt đnh la chn chin lc
“ht váng nhanh”, “ht váng t t”, “xâm nhp nhanh” hoc “xâm nhp t
t”.
- Giai đon th hai là giai đon tng trng ca sn phm. Lúc này sn
phm đã đc đông đo ngi chp nhn trong th trng. Nhu cu v sn
phm tng lên nhanh chóng, do vy th trng xut hin thêm nhiu đi th
cnh tranh vi ngân hàng. Ngân hàng có th s dng các chin lc nh ci
tin, nâng cao các đc tính cho sn phm ca mình, tn công các đon th
trng mi, phát trin các kênh phân phi, điu chnh giá đ thu hút khách
hàng và hn ch các đi th cnh tranh.
17
- Giai đon th ba là giai đon sn phm dn dn b bão hòa. Trong giai
đon này, mc đ tiêu th ca sn phm tng chm li và doanh thu thu
đc là n đnh. Mc đ cnh tranh tr nên quyt lit hn do đó ngân hàng
cn phi có chin lc đi mi đ ly li nhp đ tng mc tiêu th, bao
gm vic ci bin th trng, sn phm và marketing hn hp.
- Cui cùng là giai đon suy thoái. Mc đ tiêu th và doanh thu ca sn
phm đu gim. Trong giai đon này, ngân hàng cn phi nghiên cu mt
cách k càng xem có nên tip tc duy trì cho sn phm na hay loi b sn
phm này nhm gim thiu đ các chi phí cho ngân hàng.
Chin lc marketing theo v th cnh tranh. Ngân hàng có th áp dng mt
trong các chin lc sau tùy thuc vào v th cnh tranh và ngun lc hin có ca
mình, đó chính là các chin lc dn đu th trng, chin lc thách thc th trng,
chin lc ngi theo sau và chin lc nép góc th trng.
- Chin lc marketing ca ngi dn đu th trng hng ti ba mc tiêu
chính đó là: tng tng nhu cu cho th trng nói chung, bo v th phn
hin ti và c gng làm tng th phn cho dù quy mô th trng không đi
nhm duy trì v trí đng đu ca mình.
- Chin lc thách thc th trng đc các ngân hàng hin đang đng v trí
th hai, th ba… la chn. Chin lc tn công ca ngi thách thc
thng s dng các công c marketing nh chin lc ct gim giá; chin
lc sn phm cht lng cao, uy tín; chin lc đa dng hóa hay phát trin
chng loi sn phm; chin lc ci tin kênh phân phi… Mong mun ca
các ngân hàng la chn chin lc này là mun phát trin hn na.
- Tip theo là chin lc ngi theo sau. Các ngân hàng la chn chin lc
này thng t hài lòng vi v trí theo sau ca mình sau khi h nghiên cu và
phân tích các ngun lc hin có ca mình và ngi dn đu. Thay vì phát
trin hn na thì các ngân hàng tìm cách cng c v trí hin ti ca mình.
Ngân hàng theo sau c gng to ra nhng u th riêng cho sn phm dch v
ca h đi vi th trng mc tiêu bng đa đim phân phi, dch v, khuyn
mi. nh hng chin lc quan trng là phi tìm cách tng s trung thành
ca khách hàng hin ti và giành đc mt phn khách hàng mi bng chính
sách khác bit hóa so vi ngi dn đu.
- Cui cùng là chin lc nép góc th trng. Nhng ngân hàng áp dng
chin lc này thng có quy mô nh và ngun lc hn ch. H không có
kh nng cnh tranh trên các đon th trng ln mà đó đã có các đi th
Thang Long University Library
18
cnh tranh ln hot đng. Thay vào đó, h ch quan tâm đn các đon th
trng nh và c gng chim khong trng th trng mà đó h có hi vng
chuyên môn hóa hot đng. Chin lc nép góc th trng thng sinh ra
ri ro khi đon th trng ca h b các đi th ln dòm ngó và tn công
chim lnh. Vì vy, các ngân hàng nép góc cng nên đng thi khai thác
nhiu đon th trng nh thay vì ch mt đon duy nht.
Bc th t ca quy trình là thit k h thng marketing mix – marketing hn hp
Khi đã chn đc th trng mc tiêu và đnh v đc cho sn phm dch v
ca mình, nhà qun tr marketing s xây dng k hoch marketing hn hp cho sn
phm mi. Marketing mix – hay còn gi là marketing hn hp là mt trong nhng
khái nim c bn ca marketing hin đi.
Theo giáo s Philip Kotler thì: “Marketing mix là mt tp hp các yu t bin
đng kim soát đc ca marketing mà doanh nghip s dng đ c gng xây dng
đc phn ng mong mun t phía th trng mc tiêu”.
Marketing mix bao gm tt c nhng vic phân tích, đánh giá mà nhng ngi
làm marketing ngân hàng có th vn dng đ tác đng lên nhu cu ca khách hàng.
Trong ngành ngân hàng, marketing mix bao gm 7 bin s - hay còn gi là marketing
7Ps gm các yu t v: Product – Sn phm, Price – Giá c, Place – a đim/Phân
phi, Promotion – Hot đng xúc tin hn hp, People – Con ngi, Process – Quy
trình phc v, Physical evidence – C s vt cht. Trong bi cnh s cnh tranh din
ra rt khc lit gia các ngân hàng nh hin nay, các nhà qun tr marketing s phi
không ngng quan tâm ti by ch P này đ chc chn rng ngân hàng vn đi đúng
con đng và đt đc nhng kt qu tt nht có th trên th trng.
Bc cui cùng là t chc thc hin và kim tra
Bc cui cùng trong quá trình marketing đó là t chc các ngun lc
marketing, thc hin và kim tra k hoch marketing. Ngân hàng cn phi xây dng
mt t chc marketing có đ kh nng thc hin k hoch marketing đó. Trong quá
trình thc hin các k hoch marketing đã đ ra, chc chn ngân hàng s nhiu điu bt
ng cng nh nhng s c không th ng ti. Do vy ngân hàng cn có thông tin phn
hi và các phng pháp kim tra.
1.2.2. Xúc tin hn hp
1.2.2.1. Khái nim v xúc tin hn hp
i vi hot đng kinh doanh ca mt ngân hàng, vic ngân hàng bán đc sn
phm hay dch v ca mình ti đc tay ca ngi tiêu dùng vi mt mc giá hp dn
19
cha phi là tt c. làm tng li nhun t các sn phm hay dch v hin thi ca
ngân hàng, các nhà qun tr marketing cn truyn nhng giá tr vô hình ti nhng
khách hàng. ây là nhng giá tr mà khách hàng s nhn đc khi h dùng sn phm
hay dch v ca mình. Mt ví d đin hình có th din t điu này đó là s tiêu dùng
các vt dng cá nhân. Ngày nay ngi ta mua giày không ch đ cho chân m và khô
na. H mua giày bi vì giày làm cho h tr nên đàn ông hn, làm trò h tr thành
nhng ngi đàn bà phong cách trong mt nhng ngi khác. Vic mua giày tr thành
vn đ xúc cm, doanh nghip bán giá tr vô hình đây chính là nim vui ch không
phi là bán giày. làm đc điu này, các ngân hàng cn phi thc hin quá trình
xúc tin.
Marketing hin đi ngày nay đòi hi nhiu hn vic phát trin sn phm, đnh
giá và phân phi. Các nhà qun tr ca ngân hàng phi truyn đt thông tin cho các
khách hàng hin có cng nh các khách hàng vn đang còn tim n. ó chính là hot
đng truyn thông marketing. V bn cht thì các hot đng xúc tin hn hp chính là
hot đng truyn thông marketing.
1.2.2.2. Các công c xúc tin hn hp ch yu
Hot đng xúc tin hn hp trong marketing ngân hàng là s kt hp tng hp
ca các hot đng, hay nói cách khác chính là các công c sau:
- Qung cáo (Advertising)
- Giao dch cá nhân (Personal Selling)
- Khuyn mi, hay còn gi là xúc tin bán (Sale Promotion)
- Quan h công chúng (PR – Public Relations)
- Marketing trc tip (Direct Marketing)
Mi mt công c nêu trên có nhng đc đim khác nhau. Tùy thuc vào tng
hoàn cnh cng nh chính sách, mc tiêu ca ngân hàng mà nhà qun tr marketing s
la chn công c nào nhm đt đc mc đích truyn thông tin cn thit ti đc các
khách hàng. vic truyn thông qung bá mang li hiu qu thì trong thc t các
ngân hàng cn phi kt hp các công c xúc tin hn hp li vi nhau, t đó đã hình
thành nên thut ng H thng truyn thông marketing tích hp – vit tt là IMC
(Intergrated Marketing Communication).
Theo đnh ngha ca Hip hi các công ty qung cáo ca M - vit tt là 4A’s
(American Association of Advertising Agencies) thì IMC là:
Thang Long University Library
20
Khái nim lp k hoch truyn thông marketing tha nhn giá tr tng thêm ca
mt k hoch toàn din đánh giá các vai trò chin lc ca nhng công c truyn
thông khác nhau, nh qung cáo chung, phn ng đáp li trc tip, kích thích tiêu th,
quan h công chúng, và kt hp các công c này đ đm bo tính rõ ràng, súc tích và
tác dng ti đa ca truyn thông bng cách nht th hóa hài hòa các thông đip ri
rc.
Truyn thông marketing tích hp s đm bo s nht quán hn ca thông đip
và to ra đc tác dng ln hn đn mc tiêu th. IMC s nâng cao kh nng ca
doanh nghip đm bo chuyn đúng thông đip đn đúng đi tng nhn tin vào đúng
lúc và đúng ch.
1.3. c đim ca các công c xúc tin hn hp
Các ngân hàng có th s dng nhiu cách khác nhau đ có th truyn thông vi
khách hàng mc tiêu ca mình và xúc tin các sn phm, dch v do h cung cp. Tuy
nhiên không phi mi ngân hàng đu s dng cùng mt phng pháp xúc tin vi
cùng phm vi và mc đ nh nhau mà h thng s dng kt hp các phng pháp
xúc tin khác nhau đ xúc tin sn phm và dch v ca mình nên thng đc gi là
“hn hp xúc tin – truyn thông”. Mt hn hp xúc tin – truyn thông có th bao
gm các hot đng nh: qung cáo, giao dch cá nhân, khuyn mi, quan h công
chúng hay marketing trc tip. Cn c vào mc đích truyn thông marketing, khách
hàng mc tiêu và sn phm – dch v ca mình mà mi ngân hàng s đa ra các quyt
đnh xúc tin khác nhau.
1.3.1. Qung cáo (Advertising)
Qung cáo là hình thc tuyên truyn đc tr tin đ thc hin vic gii thiu
thông tin v sn phm, dch v, công ty hay ý tng, qung cáo là hot đng truyn
thông phi trc tip gia ngi vi ngi mà trong đó ngi mun truyn thông phi
tr tin cho các phng tin truyn thông đi chúng đ đa thông tin đn thuyt phc
hay tác đng đn ngi nhn thông tin.
Qung cáo là mt hình thc truyn thông không có tính cá th hóa đc tin
hành thông qua các phng tin truyn thông đi chúng nh truyn hình, truyn thanh,
các bn in, bng hiu ngoài tri…
Vic nhà qun tr marketing s dng hot đng qung cáo nhm mc đích nh
đ xúc tin sn phm và t chc, thúc đy cu sn phm – dch v, chng li qung
cáo ca các đi th cnh tranh cùng ngành, làm gia tng vic s dng sn phm, gây
dng và cng c hình nh trong tâm trí khách hàng.