thử nghiệm phương pháp chiết xuất precocen i và prococen ii từ cây cỏ hôi (ageratum conyzoides)

SӢ KHOA HӐC VÀ CÔNG NGHӊ
THÀNH ĈOÀN TP. HCM



CHѬѪNG TRÌNH VѬӠM ѬѪM SÁNG TҤO KH-CN TRҾ


BÁO CÁO NGHIӊM THU

THӰ NGHIӊM PHѬѪNG PHÁP CHIӂT XUҨT
PRECOCEN I VÀ PRECOCEN II TӮ CÂY CӒ HÔI
(AGERATUM CONYZOIDES)




Chӫ nhiӋm ÿӅ tài: ThS. Lê TiӃn DNJng
Phân viӋn Hóa hӑc các Hӧp chҩt Thiên nhiên
Cѫ quan chӫ trì: Trung tâm Phát triӇn Khoa hӑc và Công nghӋ trҿ
01 Phҥm Ngӑc Thҥch, Quұn 1, Tp. Hӗ Chí Minh






Thành phӕ Hӗ Chí Minh, tháng 12/2006
MӨC LӨC
I. Ĉһt vҩn ÿӅ trang 1
II. Tәng quan trang 2

2.1. Sѫ lѭӧc vӅ thuӕc trӯ sâu trang 2
2.2. Juvenile hormon và anti juvenile hormon trang 3
2.3. Giӟi thiӋu vӅ cây Cӓ hôi, Ageratum conyzoides L. trang 4
2.4. Tình hình nghiên cӭu trong và ngoài nѭӟc trang 5
2.4.1. Tình hình nghiên cӭu ngoài nѭӟc trang 5
2.4.2. Tình hình nghiên cӭu trong nѭӟc trang 9
III. Nguyên liӋu và phѭѫng pháp nghiên cӭu trang 12
3.1. Nguyên liӋu trang 12
3.2. Hóa chҩt và thiӃt bӏ trang 12
3.2.1. Hóa chҩt trang 12
3.2.2. ThiӃt bӏ trang 12
3.3. Phѭѫng pháp nghiên cӭu trang 13
3.3.1. Phѭѫng pháp trích ly tinh dҫu trang 13
3.3.2. Phѭѫng pháp xác ÿӏnh thành phҫn hóa hӑc tinh dҫu trang 16
3.3.3. Phѭѫng pháp ÿӏnh lѭӧng precocen trong lá khô trang 16
3.4. Ĉӏa ÿiӇm làm thӵc nghiӋm trang 18
IV. KӃt quҧ và BiӋn luұn trang 20
4.1. Khҧo sát hàm lѭӧng precocen trong tinh dҫu trang 20
4.1.1. Tinh dҫu lá thu hái trong mùa mѭa và mùa nҳng trang 20
4.1.2. Tinh dҫu hoa thu hái vào mùa mѭa trang 21
4.1.3. Thành phҫn hóa hӑc cӫa tinh dҫu trang 21
4.2. Hàm lѭӧng precocen trong dӏch chiӃt hexan trang 24
4.3. BiӋn luұn cҩu trúc A
32
và A
43
trang 27
V. KӃt luұn và ĈӅ nghӏ trang 32
Phө lөc
Tài liӋu tham khҧo

DANH SÁCH BҦNG

SӔ TÊN BҦNG SӔ LIӊU TRANG
1 Thành phҫn các cҩu tӱ trong tinh dҫu cây Cӓ Hôi ӣ các
vùng khác nhau
8
2 Thành phҫn các cҩu tӱ trong tinh dҫu cây Cӓ Hôi, Hà
Nӝi, ViӋt Nam
9
3 Hҵng sӕ vұt lý cӫa tinh dҫu Cӓ hôi 10
4 Hàm lѭӧng tinh dҫu lá Cӓ hôi bҵng chѭng cҩt cә ÿiӇn
và chѭng cҩt có hӛ trӧ vi sóng
20
5 Hàm lѭӧng tinh dҫu hoa Cӓ hôi vào tháng 8/2006 21
6 Thành phҫn hóa hӑc tinh dҫu lá cây Cӓ hôi thu hái vào
8/2006
22
7 Thành phҫn hóa hӑc tinh dҫu lá cây Cӓ hôi thu hái vào
3/2006
22
8 Thành phҫn Hóa hӑc tinh dҫu hoa cây Cӓ hôi thu hái vào
8/2006
23
9 KӃt quҧ sҳc ký cӝt trên cao hexan ÿã xà phòng hóa lá
cây Cӓ hôi
25
10 KӃt quҧ sҳc ký cӝt lҫn 2 trên phân ÿoҥn 3 và 4 25
11 So sánh phә

13
C-NMR và DEPT cӫa A
32
vӟi phә
13
C-
NMR và DEPT cӫa precocen I
28
12 So sánh phә
13
C-NMR và DEPT cӫa A
43
vӟi phә
13
C-
NMR và DEPT cӫa precocen II
30





DANH SÁCH HÌNH

SӔ TÊN HÌNH ҦNH TRANG
1 Các giai ÿoҥn biӃn thái ӣ côn trùng 3
2 Cây Cӓ hôi 4
3 HӋ thӕng chѭng cҩt cә ÿiӇn 14
4 HӋ thӕng ly trích có hӛ trӧ vi sóng 16
5 KӃt quҧ sҳc ký lӟp mӓng silicagel cӫa hӧp chҩt A

32
và
A
43

26

DANH SÁCH SѪ ĈӖ

SӔ TÊN SѪ ĈӖ TRANG
1 Ly trích tinh dҫu bҵng phѭѫng pháp chѭng cҩt cә ÿiӇn 13
2 Ly trích tinh dҫu trong ÿiӅu kiӋn chiӃu xҥ vi sóng 16
3 ĈiӅu chӃ cao hexan ÿã xà phòng hóa 18



LӠI CҦM ѪN


ĈӇ ÿăng ký và thӵc hiӋn ÿѭӧc ÿӅ tài, chúng tôi ÿã nhұn ÿѭӧc nhiӅu
sӵ hӛ trӧ và giúp ÿӥ. Các tác giҧ xin gӱi lӡi cҧm ѫn sâu sҳc ÿӃn các ÿѫn
vӏ và cá nhân sau:
- Cѫ quan quҧn lý: Ban lãnh ÿҥo Sӣ Khoa hӑc và Công nghӋ Tp.
Hӗ Chí Minh ÿã cҩp kinh phí, là nguӗn ÿӝng lӵc khuyӃn khích
và cѫ sӣ ÿҫu tiên cho viӋc thӵc hiӋn ÿӅ tài.
- Cѫ quan chӫ trì: Trung tâm Phát triӇ
n Khoa hӑc và Công nghӋ trҿ
Thành ÿoàn Tp.Hӗ Chí Minh, ÿã giúp ÿӥ, hӛ trӧ chúng tôi trong
quá trình ÿăng ký, thӵc hiӋn và bҧo vӋ ÿӅ tài.
- Các thành viên trong Hӝi ÿӗng thҭm ÿӏnh ÿӅ tài ÿã ÿóng góp

nhiӅu ý kiӃn quý báu cho ÿӅ tài ÿѭӧc khҧ thi.
- Ban lãnh ÿҥo Phân viӋn Hóa hӑc các Hӧp chҩt Thiên nhiên ÿã tҥo
ÿiӅu kiӋn giúp ÿӥ chúng tôi thӵc hiӋn ÿӅ tài.
- Cuӕi cùng, xin gӱi lӡi c
ҧm ѫn ÿӃn các bҥn bè ӣ ViӋn Khoa hӑc
và Công nghӋ ViӋt Nam ÿã nhiӋt tình hӛ trӧ trong quá trình thӵc
hiӋn ÿӅ tài.

Chӫ nhiӋm ÿӅ tài


Lê TiӃn DNJng
Báo cáo nghiӋm thu ÿӅ tài

1
PHҪN I: ĈҺT VҨN Ĉӄ
Sâu hҥi rau màu gây hҥi rҩt lӟn cho ngành nông nghiӋp nѭӟc ta. NhiӅu
báo cáo trên thӃ giӟi cho thҩy nhҵm ngăn ngӯa dӏch hҥi, nông dân ÿã sӱ dөng
thuӕc trӯ sâu Hóa hӑc mӝt cách liên tөc và kéo dài. ĈiӅu này làm tăng khҧ
năng kháng thuӕc cho sâu hҥi.
Cho ÿӃn nay, không thӇ phӫ nhұn vai trò rҩt quan trӑng cӫa thuӕc trӯ sâu
trong viӋc phòng trӯ dӏch bӋnh, nâng cao năng suҩt cây trӗng phөc vө
nhu cҫu
con ngѭӡi. Tuy nhiên, cùng ÿó là nhӳng nguy cѫ cho ngѭӡi sӱ dөng, ҧnh
hѭӣng ô nhiӉm môi trѭӡng …
Do ÿó, gҫn ÿây các hѭӟng nghiên cӭu tұp trung vào viӋc tìm các hӧp
chҩt thiên nhiên có hoҥt tính ÿӝc, ngán ăn, xua ÿuәi hoһc kháng hormon ÿӕi
vӟi côn trùng vӟi mөc tiêu tӯng bѭӟc thay thӃ thuӕc trӯ sâu Hóa hӑc. Các
công trình nghiên cӭu cho thҩy thӵc vұt thuӝc hӑ Cúc (Asteraceae), Thҫu dҫu
(Euphorbiaceae) chӭa nhiӅ

u hoҥt chҩt có tính diӋt sâu. ViӋc nghiên cӭu ly
trích và ӭng dөng các hoҥt chҩt này trong nông nghiӋp góp phҫn tӯng bѭӟc
giҧm thiӇu viӋc sӱ dөng thuӕc trӯ sâu.
Gҫn ÿây có nhiӅu thҧo mӝc ÿѭӧc nghiên cӭu và ӭng dөng làm thuӕc trӯ
sâu sinh hӑc nhѭ: Cây Neem (Azadiracta indica), Thuӕc cá (Derris sp.), cây
Thҵn mát, cây Xe-va-ÿi
(Sabadilla lily), Cúc Chrysanthemum sp.…
Cây Cӓ hôi, Ageratum conyzoides L., ÿã ÿѭӧc xác nhұn chӭa hàm lѭӧng
precocen I và II cao. Ĉây là nhӳng chҩt có hoҥt tính kháng hormon juvenile.
Tuy nhiên chѭa có công trình nào khҧo sát hàm lѭӧng precocen theo các
phѭѫng pháp ly trích khác nhau. Trong ÿӅ tài này, chúng tôi tұp trung khҧo
sát hàm lѭӧng precocen trong cây Cӓ hôi bҵng các phѭѫng pháp ly trích khác
nhau nhҵm tìm ra phѭѫng pháp tӕt nhҩt ly trích precocen, ӭng dөng trong
nông nghiӋp.


Báo cáo nghiӋm thu ÿӅ tài

2
PHҪN II: TӘNG QUAN

2.1. Sѫ lѭӧc vӅ thuӕc trӯ sâu
ViӋc phòng trӯ sâu hҥi hoa màu lѭѫng thӵc ÿã có tӯ lâu ÿӡi. Ngoài viӋc
phá hoҥi mùa màng, côn trùng còn là nguyên nhân lan truyӅn nhiӅu bӋnh
nguy hiӇm, loài ngѭӡi tìm mӑi cách giҧm thiӇu thiӋt hҥi do côn trùng gây ra.
Loài ngѭӡi xuҩt hiӋn trên trái ÿҩt khoҧng hѫn 3 triӋu năm, trong khi côn
trùng ÿã tӗn tҥi ít nhҩt 250 triӋu năm. Chúng ta có thӇ dӵ ÿoán rҵng biӋn pháp
ÿҫu tiên ÿѭӧc sӱ
dөng bӣi tә tiên nhҵm làm giҧm thiӋt hҥi do côn trùng gây ra
là xông khói hoһc rҧi tro lên côn trùng ÿӇ xua ÿuәi.

Nhӳng nhà nghiên cӭu lӏch sӱ ÿã tìm thҩy dҩu vӃt viӋc sӱ dөng thuӕc trӯ
sâu khoҧng 1000 năm trѭӟc công nguyên. Pliny the Elder (tӯ năm 23-79 sau
công nguyên) ÿã ghi lҥi hҫu hӃt các phѭѫng thӭc sӱ dөng thuӕc trӯ sâu trѭӟc
ÿó trong cuӕn Natural History, bao gӗm viӋc sӱ d
өng chҩt ÿҳng tӯ mұt thҵn
lҵn ÿӇ bҧo vӋ quá táo khӓi sâu. TiӃp theo là phѭѫng thӭc sӱ dөng dӏch chiӃt tӯ
cây tiêu và cây thuӕc lá; nѭӟc xà phòng dҩm, dҫu thông …
VӅ cѫ bҧn, mӑi hóa chҩt dùng ÿӇ xua ÿuәi hoһc gây chӃt côn trùng ÿѭӧc
gӑi là thuӕc trӯ sâu. Thuӕc trӯ sâu bao gӗm:
• Nhóm Clo hӳu cѫ (ÿã bӏ cҩm sӱ dөng)
• Nhóm phopho hӳu cѫ
• Nhóm carbamate
• Pyrethroid
• Nhóm chҩt ÿiӅu hòa sinh trѭӣng côn trùng
* Chҩt ĈiӅu Hòa Sӵ Phát TriӇn Côn Trùng (IGR): là nhӳng hӧp chҩt
ÿiӅu khiӇn sӵ phát triӇn và lӝt xác cӫa côn trùng, chúng tác ÿӝng lên côn
trùng bҵng cách:
- Ҧnh hѭӣng, gây rӕi loҥn hoҥt ÿӝng cӫa juvenile hormon
- Ӭc chӃ hoҥt ÿӝng cӫa juvenile hormon: hӑp chҩt precocenes
Báo cáo nghiӋm thu ÿӅ tài

3
- Ӭc chӃ tәng hӧp chitin
Thay vì gây chӃt trӵc tiӃp côn trùng, IGR tác ÿӝng ÿӃn cѫ chӃ phát triӇn
bình thѭӡng và gây chӃt trѭӟc khi côn trùng ÿӃn giai ÿoҥn trѭӣng thành.
2.2. Juvenile hormon và anti juvenile hormon
Juvenile hormon là nhӳng hormon ÿiӅu hòa sӵ sinh trѭӣng và phát triӇn
cӫa côn trùng. Sӵ biӃn thái ӣ côn trùng tӯ sâu non thành bѭӟm trҧi qua nhiӅu
giai ÿoҥn:

Qua mӛi lҫn lӝt xác, sâu lҥi lӟ
n thêm và ÿѭӧc ÿiӅu khiӇn bӣi hromon
lӝt xác và hormon juvenile. Thêm hormon juvenile vào giai ÿoҥn ҩu trùng sӁ
làm rӕi quá trình biӃn thái và gây chӃt ҩu trùng.
Hormon juvenile do tuyӃn Corpora allata tiӃt ra, nӃu cho chҩt ӭc chӃ
(precocen) sӵ hoҥt ÿӝng cӫa tuyӃn Corpora allata vào giai ÿoҥn ҩu trùng,
precocen gây nhӳng ÿӝt biӃn sӟm ӭc chӃ quá trình sinh tәng hӧp hormon
juvenile, tҥo rӕi loҥn quá trình biӃn thái và côn trùng bӏ chӃt. HiӋn tѭӧng rõ
nh
ҩt là côn trùng rҩt nhӓ
[8]

.

Hình 1: Các giai ÿoҥn biӃn thái ӣ côn trùng
Báo cáo nghiӋm thu ÿӅ tài

4
2.3. Giӟi thiӋu vӅ cây Cӓ hôi (Ageratum conyzoides L.)









Hình 2: Cây Cӓ Hôi
Tên khoa hӑc: Ageratum conyzoides L.
Thuӝc hӑ: Cúc (Asteraceae)
Các tên khác: Cây Bù xích, Cây hoa ngNJ sҳc, Cӓ cӭt heo
Tên khoa hӑc cӫa cây Cӓ hôi là Ageratum conyzoides, chӳ ageratum bҳt
nguӗn tӯ tiӃng Hy Lҥp “a geras” có nghƭa là không già, ÿӅ cұp ÿӃn viӋc sӕng
lâu cӫa cây. Trái lҥi, conyzoides bҳt nguӗn tӯ tiӃng Hy Lҥp ‘konyz’ là tên ÿӏa
phѭѫng cӫa cây Inula helenium, loài thӵc vұt có hình thái giӕ
ng cây Cӓ hôi.
Cây Cӓ hôi là loҥi cây thân thҧo, cao 25-50cm, phân cành nhiӅu. Thân có
lông mӅm, màu xanh lөc hoһc tím ÿӓ. Lá mӑc ÿӕi, hình bҫu dөc, hoһc tam
giác,ÿҫu nhӑn, dài 2-10cm, rӝng 0,5-5cm, mép có răng cѭa tròn, hai mһt ÿӅu
có lông, mһt dѭӟi nhҥt hѫn mһt trên, ba gân tӓa ra tӯ gӕc lá, vò lá có mùi ÿһt
biӋt.

Hoa nhӓ màu tím hoһc trҳng, tҥo thành cөm hoa hình ÿҫu ӣ ngӑn thân
hoһc ÿҫu cành. Cuӕng cөm hoa có lông mӅm, tәng bao hình ÿҫu gӗm nhӳng
lá bҳt xӃp thành hai dãy; ÿҫu nhӓ chӭa toàn hoa hình ӕng bé và ÿӅu nhau.
Tràng ngҳn có năm thùy tam giác. Quҧ bӃ màu ÿen có năm sóng dӑc.
Cây có nguӗn gӕc tӯ châu Mӻ, sau phát tán ra khҳp các vùng nhiӋt ÿӟi và
cұn nhiӋt ÿӟi nhѭ: Nam Trung Quӕc, Thái Lan, Lào, Ҩn Ĉӝ… Ӣ ViӋt Nam
Báo cáo nghiӋm thu ÿӅ tài

5
cây Cӓ hôi phân bӕ hoang dҥi tӯ vùng núi cao trên 1500m ÿӃn các tӍnh ӣ ÿӗng
bҵng ven biӇn. Cây thѭӡng mӑc gҫn nhѭ thuҫn loҥi ӣ các nѭѫng ngô, bãi
sông, ven ÿѭӡng ÿi và trong vѭӡn. Cây Cӓ hôi thuӝc loҥi cây ѭa ҭm, ѭa sáng
và chӏu bóng mát. Hҵng năm, cây con mӑc tӯ hҥt thѭӡng thҩy vào giӳa mùa
xuân, sinh trѭӣng mҥnh trong mùa xuân hè, có hoa quҧ vào mùa thu sau ÿó
tàn lөi. Cây ra hoa quҧ nhiӅu, hҥt có túm lông, phát tán nhӡ gió ÿi khҳp nѫ
i
[3,5]
.
2.4. Tình hình hình nghiên cӭu trong và ngoài nѭӟc
2.4.1. Tình hình nghiên cӭu ngoài nѭӟc
Tӯ lâu, cây Cӓ hôi ÿã ÿѭӧc sӱ dөng ÿӇ ÿiӅu trӏ nhiӅu loҥi bӋnh tұt nhѭ:
thuӕc xә, thuӕc hҥ nhiӋt, làm lành vӃt thѭѫng
[12]
.

Các nghiên cӭu vӅ hàm lѭӧng tinh dҫu lá cây cho thҩy chúng biӃn ÿәi tӯ
0,11% ÿӃn 0,58% tùy theo thӡi gian thu hái. Thành phҫn chӫ yӃu cӫa tinh dҫu
là: terpenoid (caryophyllen và caryophyllenoxid); chromene, chromon (chӫ
yӃu là precocen I, precocen II). Ngoài ra cây chӭa nhiӅu hӧp chҩt flavonoid,

ÿã có khoҧng 21 flavonoid ÿѭӧc phát hiӋn
[12]
.

Năm 1977, Adesogan E. Kayode và cӝng sӵ ÿã cô lұp ÿѭӧc tinh thӇ tӯ lá
cây Cӓ hôi và ÿã xác ÿӏnh dѭӧc tên là Stigmast-7-en-3-ol
[1]
.
CH
3
CH
3
H
3
C
CH
3
H
3
C
HO
H
3
C
Stigmast-7-en-3-ol

Năm 1978 Adesogan E. Kayode và cӝng sӵ
[2]
ÿã xác ÿӏnh ÿѭӧc mӝt
chromene mӟi tӯ cây Cӓ hôi là Conyzorigun và 5

’
-methoxynobiletin.
O O
O
O
O
CH
3
O
O
H
3
C
H
3
C
O O O
H
3
CCH
3
Conyzorigun

Báo cáo nghiӋm thu ÿӅ tài

6
O
O
CH
3

O
O
H
3
C
H
3
C
O O
CH
3
O
CH
3
O
O
CH
3
CH
3
5'-M ethoxynobiletin

Năm 1986 ӣ Ҩn Ĉӝ, Vyas Ashok V. và cӝng sӵ
[15]
ÿã cô lұp ÿѭӧc 21
flavonoid tӯ cây Cӓ hôi là: Ageconyflavone A (5,6,7-trimethoxy-3
’
, 4
’
-

methylenedioxyflavone), Ageconyflavon B (5,6,7,3
’
-tetramethoxy-4
’
-
hydroxyflavone), Ageconyflavone C (5,6,7,3
’
,5
’
-pentamethoxy-4
’
-
hydroxyflavone), lindroflavone B, eupalestin, 5
’
-methoxynobiletin;
5,6,7,3
’
,4
’
,5
’
-hexamethoxyflavone; 5,6,7,5
’
-tetramethoxy-3
’
,4
’
-
methylenedioxyflavon; 5,6,7,8,3
’

-pentamethoxy-4
’
-hydroxyflavon;
5,6,,8,3,
’
5
’
,4
’
-hexamethoxyhydroxyflavon; quercetin; quercetin-3-
rhamnopyranoside; kaempferol-3-rhamnopyranoside và kaempferol-3,7-
diglucopyranoside; scutellarein-5,6,7,4
’
-tetrahidroxy- flavone.
Năm 1998 ӣ Trung Quӕc
[9]
ÿã nhұn diӋn 6 hӧp chҩt steroid trong cây Cӓ
hôi, là
E
-Sitosterol, stigmasterol, spinasterol, dihydrospinasterol,
brassicasterol, dihydrobrassicasterol.

HO
H
3
C
CH
3
H
3
C
H
3
C
CH
3
H
3
C

Stigmasterol
E
-Sitosterol
HO
CH
3
CH
3
H
3

C
H
3
C
CH
3
H
3
C

HO
H
3
C
CH
3
H
3
C
H
3
C
CH
3
H
3
C

D-Spinasterol
HO

H
3
C
CH
3
H
3
C
CH
3
CH
3
H
3
C

Brassicasterol
Báo cáo nghiӋm thu ÿӅ tài

7
Năm 1991 ӣ Ĉӭc,Wiedenfeld Helmut và cӝng sӵ
[17]
ÿã cô lұp ÿѭӧc hai
pyrolizidin acaloid và ÿѭӧc ÿӏnh danh là lycopsamin và echinatin.

Năm 1987 ӣ Ҩn Ĉӝ, Borthakur và Baruah ÿã nhұn danh precocene I và
precocene II là hai hӧp chҩt kháng juvenile hormon
[4]
.



Năm 1998, Koteppa pari P. J. Rao và cӝng sӵ ÿã cô lұp ÿѭӧc precocen I
và precocen II cùng 04 hӧp chҩt mӟi: 2-(2’-methylethyl)-5,6-
dimethoxybenzofuran; 2-(1’-oxo-2’-methylpropyl)-2-methyl – 6,7-
dimethoxy-chromen; 3-(2’-methylpropyl)-2-methyl-6,8-dimethoxy-chrom-4-
one và 2-(2’-methylprop-2-enyl)-2-methyl-6,7-dimethoxy-chroman-4-one tӯ
tinh dҫu cây Cӓ hôi
[18]
.
Năm 1999, R.N. YadavaU và cӝng sӵ ÿã tách ÿѭӧc mӝt isoflavone mӟi
tӯ thân cây Cӓ hôi: 5,7,29,49-tetrahydroxy-6,39-di- 3,3-dimethylallyl -
isoflavone 5-O-Į-L-rhamnopyranosyl- (1o4) - Į -L-rhamnopyranoside
[19]
.

N
O
O
OH
CH
3
H
3
C
HO
CH
3
HO

Lycopsamin
N
O
O
OH
CH
3
H
3
C
HO
CH
3
HO

Echinatin

O
CH
3
CH
3
O
H
3
C
PrecoceneII
O
H
3
C
O
CH
3
CH
3
O
H
3
C
Precocene I
Báo cáo nghiӋm thu ÿӅ tài

8
Thành phҫn chính cӫa tinh dҫu Cӓ hôi tҥi các nѭӟc khác nhau trên thӃ
giӟi:
Bҧng 1: Thành phҫn các cҩu tӱ trong tinh dҫu cây Cӓ Hôi ӣ các vùng

khác nhau


Cҧ tinh dҫu và thành phҫn chính cӫa tinh dҫu (precocen) có hoҥt tính anti
juvenile hormon, trong ÿó precocen I có hoҥt tính cao gҩp 4 lҫn so vӟi tinh
dҫu (trên mӑt ÿұu). Khi thӱ nghiӋm trên nhӝng Schistocerca gregaria cho
thҩy tinh dҫu Cӓ hôi gây chӃt 91% nhӝng. Hoҥt tính anti juvenile hormon cӫa
precocen I và II ÿã ÿѭӧc chӭng minh trên nhiӅu côn trùng: Sitophilus oryzae,
Thlaspida japonica, Leptocarsia chinesis, và Dysdercus flaidus
Hormon sâu non do corpora allata tiӃt ra, là hormon hӛ trӧ, nó giӳ vai trò
ӭc chӃ biӃn thái nhѭng lҥi cho phép lӝt xác ÿӇ ÿҧm bҧo cho ҩ
u trùng lӝt xác
nhiӅu lҫn và ÿҥt kích thѭӟc lӟn trѭӟc khi thành nhӝng. Tinh dҫu cӫa cây Cӓ
hôi tác ÿӝng ÿӝc tính nghiêm trӑng ÿӃn sӵ trѭӣng thành cӫa con mӑt ÿұu ÿNJa,
Callosobruchus maculatus F. khi xông khói. Ӣ 2,5- 10 Pl dҫu trên 9,5g ÿұu
Ĉӏa ÿiӇm thu hái Precocene I
(%)
Precocene II
(%)
E-Caryophylene
(%)
Lá, hoa ӣ Congo
[16]
63-93 0 1-25
Lá ӣ Nigieria
[7]
82.2 0.7 1.9

Ĉông Bҳc Ҩn Ĉӝ
[4]

Hoa 52
Lá 23
RӉ 6
Hoa 29
Lá 46
RӉ 80

Không nêu rõ


Bҳc Trung Quӕc
[10]


31

51

Không nêu rõ

Pakistan
[16]
26-30 35-37 14-17
Nam ViӋt Nam
[14]
32 52-55 Không nêu rõ
Bҳc ViӋt Nam
[6]
29 31 17

Báo cáo nghiӋm thu ÿӅ tài

9
ngăn chһn sӵ ÿҿ trӭng và sӵ xuҩt hiӋn côn trùng trѭӣng thành mà không có
hҥi ÿӃn sinh lý hӑc.
Theo tҥp chí Science phát hành năm 1976, Bowers, W. S và cӝng sӵ phát
hiӋn precocen I và II ÿѭӧc cô lұp tӯ nhӳng cây thuӝc chi Ageratum có hoҥt
tính kháng hormon sâu non. Thành phҫn có hoҥt tính nhҩt, pecocen II, ÿҭy
nhanh quá trình biӃn thái cӫa ҩu trùng khiӃn chúng bӏ chӃt
[20]
.
Pereira (1929) ÿã nhұn thҩy lá cây có tác dөng xua ÿuәi côn trùng.
Ekundayo và cӝng sӵ (1987) ÿã chӭng minh hoҥt tính kháng juvenile hormon
cӫa precocene I and II ÿӕi vӟi côn trùng. HiӋn tѭӧng phә biӃn nhҩt là quá
trình ÿӝt biӃn sӟm tҥo nên côn trùng chӃt hoһc không phát triӇn.
2.4.2. Tình hình nghiên cӭu trong nѭӟc
NguyӉn Xuân DNJng và cӝng sӵ
[6]
ÿã tiӃn hành phѭѫng pháp sҳc ký khí
ghép khӕi phә ÿӇ khҧo sát tinh dҫu tӯ lá tѭѫi cây cӓ Hôi ӣ mӝt vùng gҫn Hà
Nӝi và ÿã xác ÿӏnh thành phҫn hóa hӑc cӫa tinh dҫu cây cӓ Hôi ӣ ViӋt Nam
và ÿã cho thҩy ba thành phҫn chính cӫa tinh dҫu là
E
- caryophylen,
demethoxy ageratochromen, ageratochromen theo kӃt quҧ trình bày trong
bҧng 2.
Bҧng 2: Thành phҫn các cҩu tӱ trong tinh dҫu cây Cӓ Hôi, Hà Nӝi,
ViӋt Nam
Thӡi gian
lѭu

Thành phҫn Hàm
lѭӧng
%
PP xác ÿӏnh
7,04
D-Pinen
0.41 GC/MS
7.40 Camphen 2.47 GC/MS
8.12
E-Pinen
0.40 GC/MS
8.31 Myrecen 0.91 GC/MS
8.76
D-Terpinen
1.92 GC/MS
Báo cáo nghiӋm thu ÿӅ tài

10
13.56 Endoboneol 0.26 GC/MS
17.26 Endobonyl acetate 1.15 GC/MS
21.76
E-Caryophylen
16.99 GC/MS
22,18 Precocene I 29.04 GC/MS
22.37
E-Selinen
1.99 GC/MS
24.31
E-Farnesen
2.34 GC/MS

25.92 Caryophylen oxide 0.52 GC/MS
27.16 Precocene II 31.10 GC/MS

NguyӉn Văn Ĉàn và Phҥm Trѭѫng Thӏ Thӑ
[13]
ÿã tiӃn hành xác ÿӏnh
các hҵng sӕ vұt lý cӫa tinh dҫu cây Cӓ Hôi nhѭ sau:

Bҧng 3: Hҵng sӕ vұt lý cӫa tinh dҫu Cӓ hôi













Cây Cӓ hôi ÿѭӧc Khoa tai mNJi hӑng bӋnh viӋn Phú Thӑ (1973) dùng
chӳa viêm xoang mNJi dӏ ӭng có hiӋu quҧ tӕt. Ngoài ra, khoa tai mNJi hӑng
BӋnh viӋn ViӋt Nam-Cu Ba và phòng khám tai mNJi hӑng BӋnh viӋn Hai Bà
Trѭng (Hà N
ӝi) ÿã áp dөng các chӃ phҭm cӫa cây Cӓ hôi ÿӇ ÿiӅu trӏ các
chӭng bӋnh viêm xoang mNJi và có nhұn xét nhѭ sau: các chӃ phҭm này có
khҧ năng thay thӃ cortison trong ÿiӅu trӏ viêm xoang, viêm mNJi dӏ ӭng. Tác
ChӍ tiêu Giá trӏ

N
D
29
1,546 - 1,5461
[D]
28
D

-3.8
[D]
25
D

1.009-1.01
ChӍ sӕ acid 4.5
ChӍ sӕ ester 25.4
O
1
max
281,
Báo cáo nghiӋm thu ÿӅ tài

11
dөng kéo dài làm giҧm ngҥt mNJi, giҧm viêm tiӃt dӏch, giҧm hҳt hѫi và sә mNJi
nhӭt ÿҫu. Tác dөng kém ÿӕi vӟi viêm mNJi và viêm xoang có mӫ ÿһc, kӇ cҧ
cҩp tính và mҥn tính. Không gây tác dөng phө gì ÿӕi vӟi cѫ thӇ ngѭӡi bӋnh,
trӯ tác dөng gây sӕt trong thӡi gian ngҳn khi nhӓ mNJi
[11]
.
Nói chung các nghiên cӭu vӅ cây Cӓ hôi tҥi ViӋt nam chѭa nhiӅu, ÿһc

biӋt là khҧo sát hàm lѭӧng hoҥt chҩt precocen I và II trong tinh dҫu lá theo
các phѭѫng pháp ly trích khác nhau.
Theo các tài liӋu nѭӟc ngoài ÿã ÿѭӧc công bӕ, precocen I và II có hoҥt
tính kháng hormon juvenile ÿӕi vӟi mӝt sӕ loҥi côn trùng. Nhӳng hoҥt chҩt
này, thuӝc nhóm ÿiӅu khiӇn quá trình phát triӇn cӫa côn trùng, ÿҭy nhanh sӵ
biӃn thái côn trùng khiӃn chúng bӏ chӃt. Ĉӝ ÿӝc hҥi ÿӕi vӟi môi trѭӡ
ng ít hѫn
so vӟi các thuӕc trӯ sâu khác.





















Báo cáo nghiӋm thu ÿӅ tài

12
PHҪN III: NGUYÊN LIӊU VÀ PHѬѪNG PHÁP NGHIÊN CӬU

3.1. Nguyên liӋu
Cây Cӓ hôi thu hái tӍnh Vƭnh Long trong nhiӅu khoҧng thӡi gian khác
nhau cho nhiӅu mөc ÿích khác nhau.
- Mүu ÿѭӧc thu hái tháng 03/2006, chúng tôi dùng ÿӇ ÿiӅu chӃ cao hexan
và nghiên cӭu tinh dҫu. Mүu này dùng ÿӇ ÿiӅu chӃ cao hexan ÿѭӧc xӱ lý bҵng
cách loҥi bӓ nhӳng phҫn bӏ sâu bӋnh, phѫi trong bóng mát trong mӝt tuҫn, sau
ÿó ÿem vào tӫ sҩy khô ӣ nhiӋt ÿӝ 50-60
o
C ÿӃn khi khӕi lѭӧng mүu không
thay ÿәi. Khҧo sát tinh dҫu thӵc hiӋn trên mүu nguyên liӋu tѭѫi ÿã loҥi bӓ sâu
bӋnh.
- Mүu ÿѭӧc thu hái vào tháng 08/2006 ÿѭӧc dùng ÿӇ ly trích tinh dҫu
theo phѭѫng pháp chѭng cҩt hѫi nѭӟc có hӛ trӧ vi sóng và chѭng cҩt cә ÿiӇn.
- Tҩt cҧ các mүu ÿӅu lӵa chӑn lá già, loҥi bӓ phҫn lá non và phҫn bӏ sâu
bӋnh.
- Sӕ lѭӧ
ng mүu mӛi lҫn: 10 kg
3.2. Hóa chҩt và thiӃt bӏ dùng trong nghiên cӭu
3.2.1. Hóa chҩt
Eter dҫu hӓa: chѭng cҩt phân ÿoҥn 60-80
o
C, làm khan bҵng Na
2
SO
4.
Benzen, n-Hexan, Etyl acetate, dietyl eter ÿѭӧc chѭng cҩt và làm khan

bҵng Na
2
SO
4
.
Thuӕc thӱ hiӋn hình sҳc ký bҧn mӓng: Vanilin/H
2
SO
4
.
Silicagel dùng cho sҳc ký cӝt: dùng lѭӧng silicagel gҩp 30 lҫn lѭӧng cao,
hoҥt hoá ӣ 110
o
C trong 1 giӡ trѭӟc khi sӱ dөng.
Silicagel 60 (0,063-0,1mm), Merck.
3.2.2. ThiӃt bӏ
Bӝ tách tinh dҫu Clavenger.
Máy cô quay hiӋu BUCHI
Cӝt sҳc ký có kích thѭӟc 50x600 mm và 25x400 mm
Sҳc ký lӟp mӓng loҥi kiesegel 60 F
254
, Merck.
Báo cáo nghiӋm thu ÿӅ tài

13
Máy quang phә hӗng ngoҥi, máy cӝng hѭӣng tӯ hҥt nhân và máy sҳc ký
khí ghép khӕi phә (GC-MS).
Lò vi sóng (microwave).
3.3. Phѭѫng pháp nghiên cӭu
3.3.1. Phѭѫng pháp ly trích tinh dҫu

a. Phѭѫng pháp cә ÿiӇn
Ĉây là phѭѫng pháp phә biӃn ÿӇ ly trích tinh dҫu và nhӳng hӧp chҩt dӉ
bay hѫi có trong thӵc vұt. Dөng cө gӗm mӝt bình cҫu lӟn ÿӇ cung cҩp hѫi
nѭӟc, hѫi nѭӟc sӁ ÿѭӧc dүn sө
c vào bình có chӭa nguyên liӋu hoһc cho
nguyên liӋu trӵc tiӃp vào bình rӗi ÿun sôi, hѫi nѭӟc xuyên thҩu qua nguyên
liӋu và lôi theo nhӳng cҩu tӱ dӉ bay hѫi, hѫi nѭӟc tiӃp tөc bay hѫi và ÿѭӧc
ngѭng tө bӣi mӝt ӕng sinh hàn, chӍ mӝt phҫn rҩt ít tan trong nѭӟc. Tinh dҫu
nhҽ thì nәi lên trên mһt nѭӟc, ngѭӧc lҥi thì chìm dѭӟi nѭӟc. Chúng ta dùng
mӝt bình riêng gӑi là florentin ÿӇ gҥn riêng tách lҩy tinh dҫ
u, còn phҫn nѭӟc
thì ÿѭӧc ÿѭa vӅ nӗi cҩt ÿӇ có thӇ cҩt hӃt tinh dҫu trong quá trình chѭng cҩt.
Nguyên liӋu tѭѫi (500g) ÿѭӧc cҳt nhӓ rӗi cho vào hӋ thӕng chѭng cҩt
cùng vӟi 800ml nѭӟc cҩt, tiӃn hành chѭng cҩt trong 4giӡ vӟi ba lҫn lһp lҥi lҩy
giá trӏ trung bình. Phҫn tinh dҫu ÿѭӧc chiӃt nhièu lҫn vӟi dietyl eter, làm khan
bҵng Na
2
SO
4
.

Phҫn

eter ÿѭӧc cô quay thu hӗi dung môi cho tinh dҫu.

N
g
u
y
ên li
Ӌ
u
Bình chѭn
g
cҩ
t
Tinh
d
ҫu và nѭӟc
dietyl ete
nѭӟc
Tinh dҫu
Cҳt nhӓ + nѭӟc
Ĉun, gҥn hӭng
Trích bҵng dietyl ete
- Làm khan bҵng Na
2
SO
4

- Cô quay thu hӗi dietyl ete ӣ nhiӋt ÿӝ thҩp.
Sѫ ÿӗ 1: Ly trích tinh dҫu bҵng phѭѫng pháp chѭng cҩt cә ÿiӇn
Báo cáo nghiӋm thu ÿӅ tài

14



















b. Ly trích có sӵ hӛ trӧ cӫa vi sóng
Vi sóng ÿѭӧc xem là phѭѫng pháp rҩt mӟi trong viӋc ly trích tinh dҫu
tӯ nguӗn nguyên liӋu thӵc vұt. Vi sóng còn có tên gӑi là sóng vi ba
(microwave) là sóng ÿiӋn tӯ có tҫn sӕ 30GHz – 300MHz tѭѫng ӭng vӟi ÿӝ
dài sóng tӯ 1cm ÿӃn 1m. Năng lѭӧng cӫa vi sóng rҩt thҩp không quá 3.10
-3

kcal.mol
-1
, do ÿó không thӇ làm ÿӭt nӕi cӝng hóa trӏ cӫa hӧp chҩt hӳu cѫ (E
c-
c
= 83 kcal.mol
-1
), ÿӗng thӡi cNJng không có khҧ năng ion hóa phân tӱ vұt chҩt
mà vi sóng xuyên thҩu vұt chҩt và làm nóng vұt chҩt ngay tӯ bên trong, nѭӟc
trong các tӃ bào thӵc vұt bӏ nóng lên, áp suҩt bên trong tăng ÿӝt ngӝt làm các
mô chӭa tinh dҫu bӏ vӥ ra. Tinh dҫu thoát ra bên ngoài lôi cuӕn theo hѫi nѭӟc
sang hӋ thӕng ngѭng tө.



Hình 3: HӋ thӕng chѭng cҩt cә ÿiӇn
Báo cáo nghiӋm thu ÿӅ tài

15

Ngày nay, vi sóng ÿã mang lҥi rҩt nhiӅu lӧi ích cho cuӝc sӕng con
ngѭӡi, tӯ các thӃ hӋ lò vi sóng gia dөng ÿӃn nhӳng thiӃt bӏ phát sóng vi ba
chun dùng. Trong cơng nghiӋp, vi sóng ÿѭӧc ӭng dөng ÿӇ sҩy gӛ, giҩy, tѫ
sӧi, thuӕc hút, ngồi ra còn sӱ dөng ÿӇ sҩy khơ, khӱ trùng và làm tan ÿơng
các loҥi nơng sҧn. Trong y khoa, vi sóng có thӇ tҥo ra nhӳng hiӋu ӭng sinh lý
có lӧi cho cѫ thӇ và hiӋn nay ÿang ÿѭӧc nghiên cӭu
ÿӇ ÿiӅu trӏ các khӕi u
trong cѫ thӇ, ÿһc biӋt là căn bӋnh ung thѭ vú ӣ phө nӳ. Vi sóng ÿang ÿѭӧc
nghiên cӭu mӣ rӝng ӭng dөng trong tәng hӧp hӳu cѫ và ly trích các sҧn phҭm
tӵ nhiên có trong thӵc vұt
Hҫu hӃt các thí nghiӋm trên ÿӅu tiӃn hành trong mơi trѭӡng khí quyӇn,
trong ÿó có hàm lѭӧng oxi cao khiӃn cho nhiӅu hӧp chҩt dӉ bay hѫi bӏ oxy
hóa. Chính vì thӃ
chúng tơi ÿã có sáng kiӃn lҳp thêm mӝt sӕ dây và van dүn
khí ÿӇ tҥo ÿiӅu kiӋn cho q trình ly trích tinh dҫu có sӵ chiӃu xҥ vi sóng
ÿѭӧc tiӃn hành trong mơi trѭӡng khí trѫ.
Radio
Microwave
Infrared
(
IR
)

Visible





Near UV
Vacuum UV
X rays
Gamma ra
y
s
Hiệu ứng phân tử


Ion hóa




Dòch chuyển điện tử



Dao động trong phân tử




Chuyển động quay

Sự quay hạt nhân
Năng
lượng
(Kcal.mol
-1
)
10
6

10
4


10
2

10
1





10
-3

10
-4




10
-6

Độ dài sóng O
(m)
10
-10

10
-8




10
-6

10
-4



10
-2




1

10
2
Báo cáo nghiӋm thu ÿӅ tài

16
Nguyên liӋu tѭѫi (100g) lá tѭѫi, cҳt nhӓ rӗi cho vào hӋ thӕng chѭng cҩt
vӟi công suҩt chiӃu xҥ 600W, thӡi gian chiӃu xҥ 15 phút, lһp lҥi ba lҫn lҩy giá
trӏ trung bình.

3.3.2. Phѭѫng pháp xác ÿӏnh thành phҫn hóa hӑc tinh dҫu
ĈӇ phân tích thành phҫn hóa hӑc cӫa tinh dҫu, chúng tôi dùng phѭѫng
pháp sҳc ký khí ghép khӕi phә (GC/MS) tiӃn hành tҥi ViӋn vұt liӋu ӭng dөng
- ViӋn Khoa hӑc và Công nghӋ ViӋt Nam.
HiӋu máy: Agilent Technologies 6890N Network GC sytem
Agilent Technologies 5973 inert (Mass selective Detecter)
Cӝt sҳc ký: HP 5MS 0,25mm
«
30m
»

Sӕ hiӋu: Agilent 190915433 350
o
C Max
Chѭѫng trình nhiӋt: 40
o
C trong 2 phút, 1phút tăng 2
o
ÿӃn 200
o
C giӳ
trong 2 phút, tăng 10
o
C 1 phút ÿӃn 250

o
C.
3.3.3. Phѭѫng pháp ÿӏnh lѭӧng precocen trong dӏch chiӃt hexan
Hӧp chҩt precocen I và II là nhӳng chҩt không phân cӵc, chúng tôi chӑn
dung môi hexan ÿӇ ly trích precocen ra khӓi nguyên liӋu thu ÿѭӧc cao hexan.

Nguyên liӋu
Bình chѭng cҩt ÿһt trong
lò vi sóng
Tinh dҫu và nѭӟc
Tinh dҫu và
Dietyl ete
Dung dӏch
nѭӟc
Tinh dҫu
Cҳt nhӓ + (nѭӟc)
ChiӃu xҥ (600w)
Trích bҵng Dietyl ete
- Làm khan bҵng Na
2
SO
4

- Cô quay thu hӗi Dietyl ete ӣ
nhiӋt ÿӝ thҩp
Sѫ ÿӗ 2: Ly trích tinh dҫu trong
ÿiӅu ki
Ӌ
n chiӃu x
ҥ

vi són
g
Hình 4: HӋ thӕng ly trích có hӛ trӧ vi sóng
Báo cáo nghiӋm thu ÿӅ tài

17
TiӃn hành xà phòng hóa cao hexan bҵng KOH/cӗn ÿӇ loҥi bӓ lipid thu ÿѭӧc
cao hexan ÿã xà phòng hóa (chӭa precocen ÿã làm giàu).
Ĉӏnh lѭӧng preocen bҵng sҳc ký cӝt silicagel vӟi dung môi giҧi ly có ÿӝ
phân cӵc tăng dҫn, theo dõi quá trình sҳc ký bҵng sҳc ký bҧn mӓng. Hoҥt chҩt
precocen thu ÿѭӧc qua sҳc ký cӝt ÿѭӧc khҷng ÿӏnh lҥi cҩu trúc bҵng các
phѭѫng pháp phә nghiӋm: IR, NMR, MS.
* ĈiӅu chӃ cao hexan
Nguyên liӋu lá tѭѫi (7,5kg) loҥi bӓ nh
ӳng lá sâu, vàng rӗi ÿem sҩy khô
ӣ 50-60
o
C cho ÿӃn khi khӕi lѭӧng không ÿәi, xay nhuyӉn. Bӝt thô cӫa lá cây
ÿѭӧc tұn trích vӟi hexan trong máy trích Soxhlet. Lӑc dӏch trích hexan, cô
quay ӣ áp suҩt thҩp, thu ÿѭӧc cao hexan (70g).
* ĈiӅu chӃ cao hexan phҫn không xà phòng hoá
Hòa tan 70 gam cao hexan cӫa lá cây Cӓ hôi và 70 gam KOH vӟi
800ml EtOH 95%. Tҩt cҧ cho vào bình cҫu 2 lít ÿun hoàn lѭu trong 4 giӡ. ĈӇ
nguӝi, cho NaCl rҳn vào hӛn hӧp trên, khuҩy ÿӅu ÿӇ dung dӏch tách lӟp, lӑc
lҩy phҫn dung dӏch có màu xanh ÿen. Pha loãng bҵng nѭӟc cҩt.
ChiӃt dung dӏch trên nhiӅu lҫn vӟi eter etil. Phҫn dӏch eter etil rӗi rӱa
nhiӅu lҫn vӟi nѭӟc cҩt ÿӃn khi nѭӟc rӱa có pH=7, làm khan dӏch eter etil bҵng
Na
2
SO

4
. Cô quay thu hӗi dung môi, thu ÿѭӧc 11,93 gam cao hexan phҫn
không xà phòng hóa.
* Ĉӏnh lѭӧng precocen I và precocen II trong cao hexan ÿã xà phòng
hóa
Thӵc hiӋn sҳc ký cӝt silicagel trên 10g cao hexan ÿã xà phòng hóa vӟi ÿiӅu
kiӋn sau:
- Kích thѭӟc cӝt: 30*800 mm
- Sӱ dөng 300 gam silicagel ÿã hoҥt hoá.
- Nҥp cӝt ѭӟt vӟi dung môi eter dҫu hoҧ.
- Dung môi giҧi ly: eter dҫu hoҧ, CHCl
3
và hӛn hӧp cӫa chúng vӟi ÿӝ
phân cӵc tăng dҫn.
Báo cáo nghiӋm thu ÿӅ tài

18
Mӛi phân ÿoҥn sҳc ký 100ml ÿѭӧc hӭng vào các lӑ có ÿánh sӕ thӭ tӵ.
Nhӳng lӑ có kӃt quҧ sҳc ký lӟp mӓng giӕng nhau ÿѭӧc gӝp chung lҥi. Thu
ÿѭӧc 6 phân ÿoҥn
Thӵc hiӋn sҳc ký cӝt lҫn hai trên phân ÿoҥn 3, và phân ÿoҥn 4, chҩt hҩp
phө silicagel, dung môi giҧi ly n-Hexan, Etylacetate và hӛn hӧp cӫa chúng. Ӣ
phân ÿoҥn 16-35 thu ÿѭӧc dҫu vàng (0,025g), ÿһt tên A
32
. Ӣ phân ÿoҥn 36-53
cho tinh thӇ màu trҳng (0,016g), ÿһt tên là A
43
.
A
32

ÿѭӧc nhұn danh là precocen I và A
43
ÿѭӧc nhұn danh là precocen II.

















3.4. Ĉӏa ÿiӇm làm thӵc nghiӋm
- Các thí nghiӋm ly trích tinh dҫu bҵng phѭѫng pháp cә ÿiӇn và vi sóng;
ly trích và cô lұp precocen I, precocen II ÿѭӧc tiӃn hành tҥi tҥi thí nghiӋm
nghiên cӭu các chҩt có hoҥt tính sinh hӑc - Phân viӋn Hóa hӑc các Hӧp chҩt
Thiên nhiên tҥi Tp.Hӗ Chí Minh, 01 Mҥc Ĉƭnh Chí, quұn 1.
70g Hexan thô
x
70g KOH / 800ml EtOH 95%
x Ĉun hӗi lѭu trong 4 giӡ
x Thêm NaCl

x Pha loãng bҵng nѭӟc
x Tұn trích bҵng eter etyl
Pha nѭӟc Pha eter etyl
- Rӱa bҵng H
2
O ÿӃn pH=7
- Làm khan bҵng Na
2
SO
4

- Cô
q
ua
y
chân khôn
g
Cao hexan ÿã
xà
p
hòn
g
hóa
Sѫ ÿӗ 3: ĈiӅu chӃ cao hexan ÿã xà phòng hóa
Báo cáo nghiӋm thu ÿӅ tài

19
- Thành phҫn hóa hӑc tinh dҫu ÿѭӧc xác ÿӏnh trên máy GC/MS cӫa ViӋn
Vұt liӋu ӭng dөng – 01 Mҥc Ĉƭnh Chi, quұn 1.
- Các phә NMR, MS và IR ÿѭӧc xác ÿӏnh tҥi ViӋn Hóa hӑc- 18 Hoàng

Quӕc ViӋt – Hà Nӝi.

Báo cáo nghiӋm thu ÿӅ tài

20
PHҪN IV: KӂT QUҦ VÀ BIӊN LUҰN
4.1. Khҧo sát hàm lѭӧng precocen trong tinh dҫu
4.1.1. Tinh dҫu lá theo mùa mѭa và nҳng
Cây Cӓ hôi thu hái vào tháng 03/2006 và tháng 8/2006 ÿѭӧc trích ly
tinh dҫu bҵng phѭѫng pháp cә ÿiӇn và phѭѫng pháp chѭng cҩt có sӵ hӛ trӧ vi
sóng theo sѫ ÿӗ ly trích 1 và 2 cho kӃt quҧ nhѭ sau (bҧng 4).
Bҧng 4: Hàm lѭӧng tinh dҫu lá Cӓ hôi bҵng chѭng cҩt cә ÿiӇn
và chѭng cҩt có hӛ trӧ vi sóng

KӃt quҧ (%) Phѭѫng
pháp
Lҫn thí
nghiӋm
Tháng 3/2006 Tháng 8/2006
1 0.3501 0.3996
2 0.3468 0.4178
3 0.3515 0.4278

Vi sóng
Trung bình 0.3494 0.4150
1 0.2052 0.2513
2 0.2176 0.2609
3 0.2880 0.2623

Cә ÿiӇn

Trung bình 0.2369 0.2581

Qua kӃt quҧ phân tích, chúng tôi nhұn thҩy phѭѫng pháp cә ÿiӇn thu
ÿѭӧc hàm lѭӧng tinh dҫu ít hѫn so vӟi phѭѫng pháp có sӵ hӛ trӧ cӫa vi sóng.
Nguyên nhân có thӇ là do phѭѫng pháp vi sóng có tác dөng ÿun nóng nguyên
liӋu tӯ bên trong, làm cho nhiӋt ÿӝ và áp suҩt bên trong cӫa tuyӃn tinh dҫu
tăng, nên các tuyӃn tinh dҫu dӉ bӏ phá vӥ, thoát ra ngoài và ÿѭӧc lôi cuӕn
theo.
Trong cҧ hai phѭѫng pháp ly trích, hàm lѭӧng tinh dҫu thu ÿѭӧc ÿӕi vӟi
cây mӑc ӣ
mùa mѭa cao hѫn so vӟi cây mӑc trong mùa khô. ĈiӅu này hoàn
toàn hӧp lý do cây Cӓ hôi phát triӇn mҥnh vào mùa ÿông và xuân, rҩt ѭa ҭm,
ѭa sáng và chӏu bóng mát. Do ÿó vào mùa mѭa cây sinh trѭӣng mҥnh nên
hàm lѭӧng tinh dҫu thu ÿѭӧc trong lá cao hѫn so vӟi lá cây thu hái ӣ mùa
khô.