Bài 17. Vật Liệu POLIME - phần 2

VẬT LIỆU POLIME
PHẦN 2: TƠ
1. Khái niệm

Tơ là những vật liệu polime hình sợi dài và mảnh với độ bền nhất định

Đặc điểm cấu tạo của tơ là gồm những phân tử polime mạch thẳng (không phân
nhánh) sắp xếp song song dọc theo một trục chung, xoắn lại với nhau, tạo thành
những sợi dài, mảnh và mềm mại.
II. TƠ
II. TƠ
TƠ
TƠ THIÊN NHIÊN
(sẵn trong thiên nhiên)
bông, len, tơ tằm
Tơ tổng hợp
(chế tạo từ các polime tổng hợp) tơ poliamit
(nilon, capron) tơ vinylic (vinilon)
Tơ bán tổng hợp
hay tơ nhân tạo
(Xuất phát từ polime thiên nhiên nhưng
được chế biến thêm bằng phương pháp hóa
học)
như tơ visco, tơ xenlulozơ axetat,…
TƠ HÓA HỌC
(chế tạo bằng phương pháp hóa học)
Phân loại
II. TƠ
2. Phân loại:
Một số hình ảnh về tơ thiên nhiên
II. TƠ

3. Một số loại tơ tổng hợp thường gặp
a. Tơ nilon-6,6
- Thuộc loại tơ poliamit (các mắt xích nối nhau bằng các nhóm amit –CO-NH-)
- Đặc điểm: dai bền, mềm mại óng mượt, ít thấm nước, dệt mau khô nhưng kém bền với nhiệt,
với axit và kiềm.
- Ứng dụng: dệt vải may mặc,vải lót săm lốp xe, dệt bít tất, bện làm dây cáp, dây dù, đan lưới,…
Tơ poliamit kém bền với nhiệt và kém bền về mặt hóa học (do nhóm –CO-NH- trong phân tử dễ tác
dụng với axit và kiềm).
II. TƠ
Điều chế
Cl OH
  
Cl
2,
as
OH
-

[O][O]
(CH
2
)
4
COOH
COOH
(CH
2
)
4
C N

C N
H
2
N – (CH
2
)
6
– NH
2


NH
3
xtxt
xt
H
2
(CH
2
)
4
COOH
COOH
Chuỗi phản ứng điều chế axit adipic và hexametilen diamin từ benzen:
nH
2
N[CH
2
]
6

NH
2
+ nHOOC[CH
2
]
4
COOH  NH[CH
2
]
6
NHCO[CH
2
]
4
CO + 2nH
2
O
Hexametilen diamin adipic
Poli(hexametilen-adipamit)
DC
II. TƠ
b. Tơ lapsan
- Thuộc loại tơ polieste được tổng hợp từ axit terephtalic và etylen
glicol.
- Đặc điểm: bền về mặt cơ học, bền đối với nhiệt, axit, kiềm hơn
nilon
- Ứng dụng: dệt vải may mặc
II. TƠ
c. Tơ nitron (hay olon)
- Thuộc loại tơ polieste được tổng hợp từ axit xianua (hay acrilonitrin) nên được gọi là

poliacrilonitrin:
- Đặc điểm: dai, bền với nhiệt và giữ nhiệt tốt
- Ứng dụng: may quần áo ấm hoặc bện thành sợi “len” đan áo rét.
II. TƠ
d. Tơ Capron – Nilon 6
Là một loại poliamit được điều chế từ axit amino caproic hoặc từ caprolactam:
caprolactam
CH
2
CH
2
C O
CH
2
CH
2
NH
2

NH – (CH
2
)
5
– CO
n
II. TƠ
e. Tơ Enang – Nilon 7
Là một poliamit được điều chế từ axit amino enatoic
2 2 6
H N (CH ) COOH (n − − →

2 6
NH (CH ) CO)− −
2
H O
n
n+
II. TƠ
f. Tơ Kevlaz
Được dùng trong vỏ xe hơi hoặc áo chống đạn
COOHHOOC
NH
2
+ H
2
N

- CO - - CO - NH - - NH n
+ nH
2
O
II. TƠ
4. Một số loại tơ khác
Tơ visco:
- Thuộc loại tơ bán tổng hợp.
- Là sản phẩm làm từ gỗ cây, sợi cho ra sản
phẩm có chất lượng cao, sang trọng.
- Sợi làm lên sản phẩm đẹp, thời trang nên giá
thành tương đối cao hơn các loại sợi thông
thường khác.
II. TƠ

SẢN PHẨM TỪ TƠ VISCO
II. TƠ
DUNG DỊCH NaOH VÀ HÓA CHẤT
CHUYÊN DỤNG
DUNG DỊCH AXIT
Gỗ
Dung dịch nhớt (visco)
Nén hoặc bơm
Dung dịch nhớt bị thuỷ phân thành sợi dài và
mảnh
Tơ Visco
Sơ đồ sản xuất tơ Visco
•
Sợi 100% coton
•
Sợi 100% Cashmere
Click to edit Master text styles
Second level
Third level
Fourth level
Fifth level
II. TƠ
Sợi Acrylic
•
Sợi 100% Acrylic
•
Là loại sợi nhân tạo sản phẩm của công
nghệ hoá dầu, sợi Acrylic có nhiều ưu điểm
như nhẹ, an toàn với sức khoẻ con người
và môi trường, độ chịu lực tốt, bền và đẹp.

•
Sợi Acrylic cho sản phẩm đẹp, đa dạng về
kiểu dáng và giá thành phù hợp .
II. TƠ
Sợi 100% Nylon
•
Sợi là sản phẩm của công nghệ
hoá dầu, có độ dai và độ chịu lực
tốt nên được dùng kết hợp với
các sợi khác để cho ra sản phẩm
đẹp và bền.
II. TƠ