bài 8. sự chuyển động của trái đất quanh mặt trời

Giáo viên Nguyễn Hữu Tiến
Trường THCS Vinh Hiền. Phú Lộc.
Thừa Thiên Huế



Ngoài vận động tự quay quanh trục
Trái Đất còn có chuyển động nào nữa?
Ngoài chuyển động tự quay quanh trục
Trái Đất còn chuyển động quanh Mặt Trời


I/ SỰ CHUYỂN ĐỘNG CỦA
TRÁI ĐẤT QUANH MẶT TRỜI:

- Trái Đất chuyển động quanh
Mặt Trời theo hướng từ Tây
sang Đông, trên quỹ đạo hình
elíp gần tròn.
I/ SỰ CHUYỂN ĐỘNG CỦA
TRÁI ĐẤT QUANH MẶT TRỜI:
QUAN SÁT HÌNH CHO BIẾT:
1, Hướng chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời?
2, Quỹ đạo chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời có hình
gì?
3, Nhận xét về hướng nghiêng và độ nghiêng của trục Trái Đất
trong quá trình chuyển động?
- Khi chuyển động quanh Mặt
Trời hướng nghiêng và độ
nghiêng của Trái Đất không đổi

(chuyển động tịnh tiến)
23 - 9
Thu Phân
21 - 3
Xuân Phân
22 - 6
Hạ Chí
22 - 12
Đôngï Chí

II/ HIỆN TƯỢNG CÁC MÙA:
Thời gian Trái Đất chuyển động một vòng quanh Mặt
Trời là bao nhiêu?
Một năm bình thường có bao nhiêu ngày?
I/ SỰ CHUYỂN ĐỘNG CỦA
TRÁI ĐẤT QUANH MẶT TRỜI:
- Trái Đất chuyển động quanh
Mặt Trời theo hướng từ Tây
sang Đông, trên quỹ đạo hình
elíp gần tròn.
- Thời gian Trái Đất chuyển
động một vòng trên quỹ đạo
quanh Mặt Trời là 365 ngày 6
giờ. Đó là năm thiên văn.
Một năm lịch có 365 ngày ít hơn so với năm thiên văn 6
giờ vì vậy cứ 4 năm lại có 1 năm nhuận
- Khi chuyển động quanh Mặt
Trời hướng nghiêng và độ
nghiêng của Trái Đất không đổi
(chuyển động tịnh tiến)

II/ HIỆN TƯỢNG CÁC MÙA:
I/ SỰ CHUYỂN ĐỘNG CỦA
TRÁI ĐẤT QUANH MẶT TRỜI:
- Trái Đất chuyển động quanh
Mặt Trời theo hướng từ Tây
sang Đông, trên quỹ đạo hình
elíp gần tròn.
- Thời gian Trái Đất chuyển
động một vòng trên quỹ đạo
quanh Mặt Trời là 365 ngày 6
giờ. Đó là năm thiên văn.
- Khi chuyển động quanh Mặt
Trời hướng nghiêng và độ
nghiêng của Trái Đất không đổi
(chuyển động tịnh tiến)
Sự chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời và cách tính mùa ở bán cầu Nam
Quan sát hình dưới đây
21 - 3
Xuân Phân
(bắt đầu mùa xuân)
22 - 6
Hạ Chí
(bắt đầu mùa hạ)
22 - 12
Đông Chí
(bắt đầu mùa đông)
23 - 9
Thu phân
(bắt đầu mùa thu)

M
ù
a

h
ạ
Lập thu
Lập đông
Lập hạ
Lập xuân
M
ù
a

đ
ô
n
g
M
ù
a

t
h
u
M
ù
a

x

u
â
n
21 - 3
Thu phân
(bắt đầu mùa thu)
22 - 6
Đông chí
(bắt đầu mùa đông)
22 - 12
Hạ chí
(bắt đầu mùa hạ)
23 - 9
Xuân phân
(bắt đầu mùa xuân)
M
ù
a

đ
ô
n
g
Lập xuân
Lập hạ
Lập đông
Lập thu
M
ù
a

h
ạ
M
ù
a

x
u
â
n
M
ù
a

t
h
u
Sự chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời và cách tính mùa ở bán cầu Bắc

II/ HIỆN TƯỢNG CÁC MÙA:
I/ SỰ CHUYỂN ĐỘNG CỦA
TRÁI ĐẤT QUANH MẶT TRỜI:
- Trái Đất chuyển động quanh
Mặt Trời theo hướng từ Tây
sang Đông, trên quỹ đạo hình
elíp gần tròn.
- Thời gian Trái Đất chuyển
động một vòng trên quỹ đạo
quanh Mặt Trời là 365 ngày 6

giờ. Đó là năm thiên văn.
- Khi chuyển động quanh Mặt
Trời hướng nghiêng và độ
nghiêng của Trái Đất không đổi
(chuyển động tịnh tiến)
Bắc
Nam
Nam
Nam
Nam
Bắc
Bắc
Bắc
NGÀY
21/3
BÁN CẦU
TIẾT
LƯỢNG NHIỆT
VÀ ÁNH SÁNG
NHẬN ĐƯỢC
VỊ TRÍ BÁN
CẦU SO VỚI
MẶT TRỜI
BẮT ĐẦU
MÙA
22/6
23/9
22/12
Hoàn thiện bảng sau

II/ HIỆN TƯỢNG CÁC MÙA:
I/ SỰ CHUYỂN ĐỘNG CỦA
TRÁI ĐẤT QUANH MẶT TRỜI:
- Trái Đất chuyển động quanh
Mặt Trời theo hướng từ Tây
sang Đông, trên quỹ đạo hình
elíp gần tròn.
- Thời gian Trái Đất chuyển
động một vòng trên quỹ đạo
quanh Mặt Trời là 365 ngày 6
giờ. Đó là năm thiên văn.
- Khi chuyển động quanh Mặt
Trời hướng nghiêng và độ
nghiêng của Trái Đất không đổi
(chuyển động tịnh tiến)
Sự chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời và cách tính mùa ở bán cầu Nam
Quan sát hình dưới đây
21 - 3
Xuân Phân
(bắt đầu mùa xuân)
22 - 6
Hạ Chí
(bắt đầu mùa hạ)
22 - 12
Đông Chí
(bắt đầu mùa đông)
23 - 9
Thu phân
(bắt đầu mùa thu)
M

ù
a

h
ạ
Lập thu
Lập đông
Lập hạ
Lập xuân
M
ù
a

đ
ô
n
g
M
ù
a

t
h
u
M
ù
a

x
u

â
n
21 - 3
Thu phân
(bắt đầu mùa thu)
22 - 6
Đông chí
(bắt đầu mùa đông)
22 - 12
Hạ chí
(bắt đầu mùa hạ)
23 - 9
Xuân phân
(bắt đầu mùa xuân)
M
ù
a

đ
ô
n
g
Lập xuân
Lập hạ
Lập đông
Lập thu
M
ù
a

h
ạ
M
ù
a

x
u
â
n
M
ù
a

t
h
u
Sự chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời và cách tính mùa ở bán cầu Bắc

THẢO LUẬN NHÓM
Nhóm 1: Quan sát hình 23, cho biết:
. Trong ngày 22- 6 (hạ chí) nửa cầu nào ngả về phía Mặt Trời?
. Khi ngả về phía Mặt Trời thì nửa cầu đó có góc chiếu và nhận được lượng
nhiệu và ánh sáng như thế nào?
. Nửa cầu không ngả về phía Mặt Trời có đặc điểm gì?
+ Nhóm 2: Quan sát hình 23, cho biết:
.Trong ngày 22-12 (đông chí) nửa cầu nào ngả về phía Mặt Trời?
. Khi ngả về phía Mặt Trời thì nửa cầu đó có góc chiếu và nhận được lượng
nhiệu và ánh sáng như thế nào?
. Nửa cầu không ngả về phía Mặt Trời có đặc điểm gì?

+ Nhóm 3: Quan sát hình 23, cho biết:
. Trái Đất hướng cả hai nửa cầu Bắc và Nam về phía Mặt Trời như nhau vào
các ngày nào?
. Khi đó lúc 12 giờ trưa ánh sáng Mặt Trời chiếu thẳng góc vào nơi nào trên bề
mặt Trái Đất?

II/ HIỆN TƯỢNG CÁC MÙA:
I/ SỰ CHUYỂN ĐỘNG CỦA
TRÁI ĐẤT QUANH MẶT TRỜI:
- Trái Đất chuyển động quanh
Mặt Trời theo hướng từ Tây
sang Đông, trên quỹ đạo hình
elíp gần tròn.
- Thời gian Trái Đất chuyển
động một vòng trên quỹ đạo
quanh Mặt Trời là 365 ngày 6
giờ. Đó là năm thiên văn.
- Khi chuyển động quanh Mặt
Trời hướng nghiêng và độ
nghiêng của Trái Đất không đổi
(chuyển động tịnh tiến)
Đông chí
Đông
Xuân
Thu
Hạ chí
Xuân phân
Thu phân
Xuân phân
Thu phân

Chếch xa nhất
Ngả gần nhất
Hai nửa cầu
hướng về Mặt
Trời như nhau
Như nhau
Nhận ít
Nhận nhiều
Đông chí
Ngả gần nhất
Hạ
Chếch xa nhất
Hạ chí
Nhận ít
Nhận nhiều
Đông
Hạ
Thu
Xuân
Hai nửa cầu
hướng về Mặt
Trời như nhau
Như nhau
Bắc
Nam
Nam
Nam
Nam
Bắc
Bắc

Bắc
NGÀY
21/3
BÁN
CẦU
TIẾT
LƯỢNG NHIỆT
VÀ ÁNH SÁNG
NHẬN ĐƯỢC
VỊ TRÍ BÁN
CẦU SO VỚI
MẶT TRỜI
BẮT ĐẦU
MÙA
22/6
23/9
22/2

Mùa Xuân
Mùa hạ
Mùa Thu
Mùa Đông
Quan sát các hình,
cùng với hiểu biết thực
tế cho biết đặc điểm
nhiệt độ của các mùa?

II/ HIỆN TƯỢNG CÁC MÙA:
I/ SỰ CHUYỂN ĐỘNG CỦA
TRÁI ĐẤT QUANH MẶT TRỜI:

- Trái Đất chuyển động quanh
Mặt Trời theo hướng từ Tây
sang Đông, trên quỹ đạo hình
elíp gần tròn.
- Thời gian Trái Đất chuyển
động một vòng trên quỹ đạo
quanh Mặt Trời là 365 ngày 6
giờ. Đó là năm thiên văn.
- Khi chuyển động quanh Mặt
Trời hướng nghiêng và độ
nghiêng của Trái Đất không đổi
(chuyển động tịnh tiến)
Đông
chí
Đông
Xuân
Thu
Hạ
chí
Xuân
phân
Thu
phân
Xuân
phân
Thu
phân
Chếch xa nhất
Ngả gần nhất
Hai nửa cầu

hướng về Mặt
Trời như nhau
Như nhau
Nhận ít
Nhận nhiều
Đông chí
Ngả gần nhất
Hạ
Chếch xa nhất
Hạ chí
Nhận ít
Nhận nhiều
Đông
Hạ
Thu
Xuân
Hai nửa cầu
hướng về Mặt
Trời như nhau
Như nhau
Bắc
Nam
Nam
Nam
Nam
Bắc
Bắc
Bắc
NGÀY
21/3

BÁN CẦU
TIẾT
LƯỢNG NHIỆT
VÀ ÁNH SÁNG
NHẬN ĐƯỢC
VỊ TRÍ BÁN
CẦU SO VỚI
MẶT TRỜI
BẮT ĐẦU
MÙA
22/6
23/9
22/2
DỰA VÀO BẢNG TRÊN HÃY:
1, Cho biết sự chuyển động tịnh tiến của Trái Đất quanh Mặt Trời sinh ra hiện
tượng gì?
- Khi chuyển động quanh Mặt
Trời hai nửa cầu luôn luân phiên
nhau ngả gần và chếch xa Mặt
Trời sinh ra các mùa.
Mát
(lạnh => nóng)
Mát
(nóng => lạnh)
(nóng)
(lạnh)
Mát
(lạnh => nóng)
(nóng)
Mát

(nóng => lạnh)
(lạnh)
- Sự phân bố ánh sáng, lượng nhiệt và cách tính mùa ở hai
nửa cầu Bắc và Nam hoàn toàn trái ngược nhau.
DỰA VÀO BẢNG TRÊN HÃY:
2, Nhận xét về sự phân bố ánh sáng và cách tính mùa của hai nửa cầu?

Củng cố bài :
Câu 1 : Tại sao Trái Đất chuyển động quanh
Mặt Trời lại sinh ra hai thời kỳ nóng lạnh luân
phiên nhau ở hai nửa cầu trong một năm?
Sự vận động của Trái Đất quanh Mặt Trời và các mùa ở Bắc bán cầu
21 - 3
Xuân Phân
(bắt đầu mùa xuân)
22 - 6
Hạ Chí
(bắt đầu mùa hạ)
22 - 12
Đông Chí
(bắt đầu mùa đông)
23 - 9
Thu phân
(bắt đầu mùa thu)
M
ù
a

h
ạ

Lập thu
Lập đông
Lập hạ
Lập xuân
M
ù
a

đ
ô
n
g
M
ù
a

t
h
u
M
ù
a

x
u
â
n
Do Trái Đất chuyển động tịnh tiến quanh Mặt Trời, nên khi
chuyển động quanh Mặt Trời hai nửa cầu luôn luân phiên nhau
ngả gần và chếch xa Mặt Trời sinh ra các mùa.

Câu 2: Hai nửa cầu Bắc và Nam đều nhận được
một lượng ánh sáng và nhiệt như nhau vào những
ngày trong năm:
21/3 và 22/6
22/6 và 23/9
23/9 và 22/12
21/3 và 23/9
Chúc mừng
bạn
Sai rồi
Sai rồi
Sai rồi
Củng cố bài :

R
R
Á
Á
I
I
Đ
Đ
Ấ
Ấ
T
T
T
T
1

2
3
4
5
6
7
Đ
Đ
Ô
Ô
N
N
G
G
G
G
Â
Â
Y
Y
S
S
A
A
N
N
T
T
?Trái Đất tự quay quanh trục
theo hướng nào?

?Kinh tuyến gốc đi qua đài thiên
văn?
T
T
R
R
I
I
N
N
U
U
Y
Y
G
G
?Vĩ tuyến gốc hay còn gọi là
đường?
O
O
I
I
C
C
H
H
Đ
Đ
A
A

X
X
?Theo qui ước đầu bên trái vĩ
tuyến chỉ hướng?
T
T
Â
Â
Y
Y
M
M
U
U
A
A
?Vận động của trái đất quanh Mặt
Trời sinh ra hiện tượng gì?
?Trái đất có dạng hình?
U
U
I
I
N
N
H
H
C
C
Â

Â
H
H
A
A
C
C
H
H
I
I
H
H
?Ngày 22/6 là ngày?
TK

1) Hoàn thành bài tập 2, 3 trang 27 SGK
2) Chuẩn bị bài mới :
- Tìm hiểu về hiện tượng ngày, đêm chênh
lệch giữa các mùa
- Các đường chí tuyến và vòng cực.