B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
TÀI:
PHỂNăTệCHăHIUăQUăHOTăNGăSNă
XUTăKINHăDOANHăCAăCỌNGăTYăCăPHNă
TPăOÀNăMASANăQUAăPHỂNăTệCHă
MTăSăCHăTIểUăTÀIăCHệNH
SINHăVIểNăTHCăHIN : TRNăTHUăTRANG
MÃ SINH VIÊN : A16318
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH ậ NGÂN HÀNG
HÀăNIăậ 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
TÀI:
PHỂNăTệCHăHIUăQUăHOTăNGăSNă
XUTăKINHăDOANHăCAăCỌNGăTYăCăPHNă
TPăOÀNăMASANăQUAăPHỂNăTệCHă
MTăSăCHăTIểUăTÀIăCHệNH
Giáoăviênăhngădn : Th.S NguynăThăThuăHng
Sinhăviênăthcăhin : TrnăThuăTrang
Mã sinh viên : A16318
Chuyên ngành : Tài chính ậ Ngân hàng
HÀăNIăậ 2013
Thang Long University Library
LI CMăN
Trc tiên, em xin bày t lòng bit n ti các thy giáo, cô giáo trng i Hc
Thng Long, đc bit là Cô giáo Ths. Nguyn Th Thu Hng. Cô giáo không ch là
ngi đã trc tip ging dy em mt s môn hc chuyên ngành trong thi gian hc tp
ti trng, mà còn là ngi luôn bên cnh, tn tình ch bo, hng dn, h tr cho em
trong sut thi gian nghiên cu và thc hin khóa lun này. Em xin chân thành cám n
cô vì nhng kin thc mà cô đã truyn dy cho em, đó chc chn s là nhng hành
trang quý báu cho em bc vào đi.
Thông qua khóa lun này, em cng xin đc gi li cm n sâu sc đn tp th
các thy cô giáo đang ging dy ti trng i Hc Thng Long, nhng ngi đã trc
tip truyn đt và trang b cho em đy đ các kin thc v kinh t, t nhng môn hc
c bn nht, giúp em có đc mt nn tng v chuyên ngành hc nh hin ti đ có
th hoàn thành đ tài nghiên cu này.
Em xin chân thành cm n!
Sinh viên thc hin
Trn Thu Trang
MC LC
LI M U
CHNGă1. Că S LÝ LUN CHUNG V HIU QU SN XUT KINH
DOANH TRONG DOANH NGHIP 1
1.1. Khái nim và bn cht ca hiu qu sn xut kinh doanh 1
1.1.1. Các khái nim liên quan 1
1.1.2. Phân loi hiu qu 2
1.1.3. Bn cht ca hiu qu hot đng sn xut kinh doanh 2
1.1.4. Mi quan h gia hiu qu sn xut kinh doanh và li th cnh tranh 3
1.2. Cácăphngăphápăphơnătíchăhiu qu hotăđng sn xut kinh doanh ca doanh
nghip 3
1.2.1. Phng pháp so sánh 3
1.2.2. Phng pháp chi tit 4
1.2.3. Phng pháp thay th liên hoàn 4
1.3. Ni dung phân tích hiu qu hotăđng sn xut kinh doanh 4
1.3.1. Phân tích khái quát tình hình hot đng sn xut kinh doanh ca công ty c
phn Tp đoàn Ma San 4
1.3.2. Phân tích hiu qu hot đng sn xut kinh doanh thông qua các ch tiêu tài
chính 5
1.3.3. Phân tích hiu qu s dng tài sn 7
1.3.4. Phân tích hiu qu s dng vn 13
1.4. Các nhân t nhăhngăđn hiu qu sn xut kinh doanh ca doanh nghip 14
1.4.1. Các nhân t bên ngoài doanh nghip 14
1.4.2. Các nhân t bên trong doanh nghip. 16
CHNGă2. THC TRNG HIU QU HOTă NG SN XUT KINH
DOANH CA CÔNG TY C PHN TPăọANăMASAN 17
2.1. Gii thiu chung v công ty c phn TpăđoƠnăMasan 17
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca công ty 17
2.1.2. C cu b máy t chc ca công ty c phn Tp đoàn Masan 18
2.1.3. Ngành ngh hot đng kinh doanh ca công ty 21
2.2. ánhăgiáăkháiăquátăhiu qu sn xut kinh doanh 21
Thang Long University Library
2.2.1. Phân tích khái quát tình hình hot đng sn xut kinh doanh ca công ty c
phn Tp đoàn Masan 22
2.2.2. Phân tích hiu qu hot đng sn xut kinh doanh thông qua các ch tiêu tài
chính. 27
2.3. Phân tích hiu qu s dng tài sn 32
2.3.2. Hiu qu s dng tài sn ngn hn 37
2.3.3. Hiu qu s dng tài sn dài hn 44
2.4. Phân tích hiu qu s dng vn 46
2.4.1. Hiu qu s dng vn ch s hu 47
2.4.2. Hiu qu s dng vn vay 50
2.5. Các nhân t nhăhngăđn hotăđng sn xut kinh doanh 52
CHNGă3. NHNG GIIă PHÁPă TNGă CNG HIU QU SN XUT
KINH DOANH CA CÔNG TY C PHN TPăOÀNăMASAN 55
3.1. Xuăhng phát trin ca tpăđoƠnăkinhăt tănhơnăVit Nam 55
3.2. ánhăgiáăchungăv hotăđng sn xut kinh doanh ca công ty 55
3.2.1. ánh giá đim mnh, đim yu, c hi và thách thc ca công ty 56
3.3. Nhng giiăphápătngăcng hiu qu hotăđng sn xut kinh doanh ca công ty
58
3.3.1. Tng cng hiu qu s dng tài sn ngn hn 58
3.3.2. Mt s gii pháp s dng tài sn dài hn 60
3.3.3. Xây dng phng án huy đng vn dài hn 61
3.3.4. Tin hành gim chi phí và vic phân b hp lý các khon chi phí 61
KT LUN
DANH MC VIT TT
KỦăhiuăvitătt
Tênăđyăđ
DN
Doanh nghip
TS
Tài sn
TSNH
Tài sn ngn hn
CSH
Ch s hu
VND
Vit nam đng
TSDH
Tài sn dài hn
DT
Doanh thu
VT
n v tính
QLDN
Qun lý doanh nghip
GVHB
Giá vn hàng bán
LNST
Li nhun sau thu
CPBH
Chi phí bán hàng
QLDN
Qun lý doanh nghip
CPTC
Chi phí tài chính
LNTT
Li nhun trc thu
Thang Long University Library
DANH MC BNG BIU
Bng 2.1. Ch tiêu đánh giá khái quát hiu qu kinh doanh 21
Bng 2.2. Phân tích t trng chi phí trên doanh thu 24
Bng 2.3. Báo cáo kt qu kinh doanh hp nht 26
Bng 2.4. Thành phn các ch tiêu h s thu nhp 30
Bng 2.5. Phân tích hiu qu s dng tài sn chung 32
Bng 2.6. Mc đ nh hng ca ROS và hiu sut s dng tài sn lên ROA 36
Bng 2.7. Phân tích hiu qu s dng tài sn ngn hn 38
Bng 2.8. Thi gian mt vòng quay TSNH 40
Bng 2.9. nh hng ca ROS và hiu sut s dng TSNH lên ROCA 41
Bng 2.10. Các ch tiêu đánh giá tình hình khon phi thu 44
Bng 2.11. Ch tiêu đánh giá tài sn dài hn 45
Bng 2.12. Phân tích ROE theo mô hình dupont 48
Bng 2.13. Các ch tiêu tính I, RE và đòn by tài chính 49
Bng 2.14. Hiu ng đòn by tài chính 49
Bng 2.15. Ch tiêu sinh li tin vay ca công ty 51
DANH MC TH, HÌNH V,ăSă
S đ 2.1. C cu b máy t chc ca công ty c phn Tp đoàn Masan 18
DANH MC BIUă
Biu đ 2.1. T trng chi phí trên doanh thu 24
Biu đ 2.2. Các ch tiêu đánh giá hiu qu sn xut kinh doanh 28
Biu đ 2.3. C cu tài sn ti công ty c phn Tp đoàn Masa 33
Biu đ 2.4. Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng tng tài sn 34
Biu đ 2.5. Các ch tiêu đánh giá tài sn ngn hn 39
Biu đ 2.6. Ch tiêu đánh giá hàng tn kho 43
Biu đ 2.7. C cu ngun vn ca công ty 47
Biu đ 2.8. Ch tiêu kh nng thánh toán lãi vay 50
LI M U
Nói đn doanh nghip, ngi ta thng ngh doanh nghip đó có thích nghi, có
đáp ng đc nhu cu ca nn kinh t th trng không? Doanh nghip đó đã đt đc
gì, đóng góp đc nhng gì? Hot đng ca doanh nghip nh th nào, có hiu qu
hay không? Do đó, đ thc hin điu này ngoài đc đim ca ngành và uy tín ca
doanh nghip thì mt trong nhng tiêu chun đ xác đnh v th đó là hiu qu hot
đng kinh doanh ca doanh nghip. Phân tích hiu qu hot đng kinh doanh là vic
làm ht sc cn thit đi vi mi doanh nghip, doanh nghip phi thng xuyên kim
tra, đánh giá đy đ chính xác mi din bin kt qu hot đng kinh doanh ca mình,
tìm ra nhng mt mnh đ phát huy và nhng mt còn yu kém đ khc phc, trong
mi quan h vi môi trng xung quanh tìm ra nhng bin pháp đ không ngng nâng
cao hiu qu hot đng kinh doanh ca mình. Mt khác, qua phân tích hiu qu kinh
doanh giúp cho các doanh nghip tìm ra các bin pháp sát thc đ tng cng các hot
đng kinh t và qun lý doanh nghip, nhm huy đng mi kh nng v tin vn, lao
đng, đt đai… vào quá trình sn xut kinh doanh, nâng cao kt qu kinh doanh ca
doanh nghip. Ngoài ra, phân tích hiu qu kinh doanh còn là nhng cn c quan trng
phc v cho vic d đoán, d báo xu th phát trin sn xut kinh doanh ca doanh
nghip. T đó, các nhà qun tr s đa ra nhng quyt đnh v chin lc kinh doanh
có hiu qu hn.
Do đó vn đ phân tích hiu qu hot đng kinh doanh ca doanh nghip tr nên
cn thit và đóng vai trò quan trng hn bao gi ht đi vi các doanh nghip đ tn
ti và phát trin trong nn kinh t th trng, đc bit là trong bi cnh kinh doanh
cnh tranh ngày càng gay gt nh hin nay cùng vi chính sách m ca ch đng hi
nhp nn kinh t th gii ca nc ta thi gian qua.
Nhn thc đc tm quan trng trên nên em đã chn đ tài ắăPhơnătíchăhiu
qu hotăđng sn xut kinh doanh ca công ty c phn TpăđoƠnăMaăSanăthôngă
qua phân tích mt s ch tiêuătƠiăchính”.
2.ăiăTng và phm vi nghiên cu
Khóa lun đi sâu tìm hiu c s lý lun v hiu qu hot đng sn xut kinh
doanh đng thi phân tích thc trng hiu qu hot đng sn xut kinh doanh ti công
ty c phn Tp đoàn Ma San trong giai đon 2010 – 2012 thông qua các ch tiêu tài
chính. Trên c s đó, chúng ta s đánh giá hiu qu hot đng sn xut kinh doanh và
đng thi đa ra các gii pháp tng cng hiu qu hot đng sn xut kinh doanh ti
công ty.
Thang Long University Library
Phm vi nghiên cu: S dng bng cân đi k toán và bng báo cáo kt qu hot
đng sn xut kinh doanh trong 3 nm 2010, 2011 và 2012 ca công ty c phn Tp
đoàn Ma San
3.ăăPhngăphápănghiênăcu
Khóa lun s dng ch yu phng pháp so sánh, phng pháp phân tích theo
chiu ngang, phân tích theo chiu dc và phng pháp phân tích t l đ đa ra đánh
giá và kt lun t c s là các s liu đc cung cp và thc trng tình hình hot đng
ca công ty.
4. Kt cu khóa lun
Ngoài m đu và kt lun, danh mc tham kho khóa lun gm 3 chng:
Chungă1:ă Căs lý lun chung v hiu qu sn xut kinh doanh trong doanh
nghip
Chngăă2:ăThc trng hiu qu hotăđng sn xut kinh doanh ca công ty c
phn TpăđoƠnăMaăSan.
Chngă3:ăNhng giiăphápătngăcng hiu qu hotăđng sn xut kinh doanh
ca công ty c phn TpăđoƠnăMaăSan.
1
CHNGă1. CăS LÝ LUN CHUNG V HIU QU SN XUT KINH
DOANH TRONG DOANH NGHIP
1.1. Khái nim và bn cht ca hiu qu sn xut kinh doanh
1.1.1. Các khái nim liên quan
Khái nim v công ty c phn
Công ty c phn là mt doanh nghip, trong đó các thành viên cùng góp vn,
cùng hng li nhun, cùng chu l tng ng vi phn góp vn và chu trách nhim
v các khon n và ngha v tài sn khác ca DN trong phm vi s vn đóng góp vào
doanh nghip.
Khái nim hiu qu
Hiu qu đc hiu là các li ích kinh t, xã hi đt đc t quá trình hot đng
sn xut kinh doanh. Nói cách khác, bn cht ca hiu qu chính là kt qu ca lao
đng xã hi, đc xác đnh bng cách so sánh lng kt qu hu ích cui cùng thu
đc vi lng hao phí lao đng xã hi. Do vy, thc đo hiu qu là ti đa hóa kt
qu da trên các ngun lc sn có.
Khái nim hiu qu sn xut kinh doanh
Ngày nay hot đng sn xut kinh doanh, tt c doanh nghip đu xem mc tiêu
ti đa hóa li nhun là quan trng nht. Nhm đt đc mc tiêu này, các doanh
nghip phi xác đnh chin lc sn xut kinh doanh trong tng giai đon phát trin
phù hp vi nhng thay đi ca môi trng kinh doanh. Bên cnh đó, các doanh
nghip cn phân b và qun tr có hiu qu nhng ngun lc và luôn kim tra vic s
dng chúng sao cho đt hiu qu cao nht. Mun kim tra đc tính hiu qu ca hot
đng sn xut kinh doanh thì phi đánh giá đc hiu qu phm vi mi doanh
nghip cng nh tng b phn.
Có nhiu quan đim khác nhau v hiu qu sn xut kinh doanh. Theo
Samuelson và Nordhaus, “hiu qu sn xut din ra khi xã hi không th tng sn
lng mt loi hàng hóa mà không ct gim sn lng mt loi hàng hóa khác”.
(Ngun theo P.Samuelson, W.Nordhaus (1991), Kinh t hc, Vin Quan h quc t -
B Ngoi giao, Hà Ni) Thc cht ca quan đim này đã đ cp đn vn đ phân b
hiu qu ngun lc ca nn sn xut xã hi. Trên góc đ đó, rõ ràng phân b các
ngun lc kinh t sai ch vic s sng mi ngun lc trên đng gii hn kh nng sn
xut s làm cho nn kinh t đt hiu qu cao nht mà mi nn kinh t có th đt đc.
Trong khi đó thì có nhiu nhà qun tr cho rng hiu qu kinh doanh đc xác
đnh bi t s gia kt qu đt đc và chi phí b ra đ đt đc kt qu đó. Theo
Manfred, “tính hiu qu đc xác đnh bng cách ly kt qu tính theo đn v giá tr
Thang Long University Library
2
chia cho chi phí kinh doanh”. (Ngun theo Manfred Kuhn (1990), T đin kinh t, Nhà
xut bn Khoa hc và K thut, Hà Ni).
T nhng quan đim nêu trên có th hiu mt cách khái quát hiu qu sn xut
kinh doanh là phm trù phnăánhătrìnhăđ s dng các ngun lc (nhân lc, vt
lc,ăđtăđaiầ)ănhmăđtăđc mcătiêuăxácăđnh.ăTrìnhăđ s dng các ngun lc
ch có th đánhăgiáătrongămi quan h vi kt qu toăraăđ xem xét rng mi s
hao phí ngun lcăxácăđnh có th to ra kt qu mcăđ nào.
Công thc chung tính hiu qu sn xut kinh doanh là:
H = K/C
Trong đó:
H = hiu qu sn xut kinh doanh
K = kt qu đt đc.
C = hao phí ngun lc đ to ra kt qu đó
1.1.2. Phân loi hiu qu
Hiu qu kinh doanh là mt phm trù kinh t tng hp đc to thành bi tt c
các yu t ca quá trình SXKD, nên cn phi xem xét hiu qu kinh doanh trên c hai
mt đó là hiu qu kinh t và hiu qu xã hi, trong đó hiu qu kinh t có ý ngha
quyt đnh
Hiu qu tài chính thng đc các nhà đu t quan tâm, đó là thái đ gi gìn và
phát trin ngun vn ch s hu, mt doanh nghip có hiu qu tài chính cao chính là
điu kin cho doanh nghip tng trng.
1.1.3. Bn cht ca hiu qu hot đng sn xut kinh doanh
Bn cht ca hiu qu sn xut kinh doanh là nâng cao nng sut lao đng và tit
kim lao đng xã hi. ây chính là hai mt có mi quan h mt thit ca vn đ hiu
qu kinh t. Chính vì vy, vic khan him ngun lc, vic s dng chúng có tính cnh
tranh và ngày càng tha mãn cao ca xã hi, đt ra yêu cu là phi khai thác, tn dng
trit đ và tit kim các ngun lc. đt đc hiu qu kinh doanh, các doanh
nghip buc phi chú trng ti các yu t sn xut và phi tit kim mi chi phí đn
mc ti đa.
Trong điu kin kinh t xã hi nc ta hin nay, hiu qu ca kinh doanh đc
đánh giá trên hai tiêu thc hiu qu xã hi và tiêu thc hiu qu kinh t. Tùy theo tng
thành phn kinh t tham gia và hot đng kinh doanh mà hiu qu kinh doanh theo hai
hình thc này cng khác nhau
i vi doanh nghip t nhân, công ty trách nhim hu hn, công ty c phn thì
tiêu thc kinh t đc quan tâm nhiu hn. i vi công ty nhà nc có s ch đo và
3
góp vn liên doanh ca nhà nc thì tiêu thc hiu qu xã hi li đc đ cao hn.
iu này phù hp vi mc tiêu ca ch ngha Mac – LeNin. ó là không ngng nâng
cao v vt cht và tinh thn toàn xã hi, có ngha là tiêu thc quan tâm nhiu hn hiu
qu xã hi, cho cng đng.
Tuy nhiên ta cng có th thy hiu qu v mt kinh t cng kéo theo hiu qu v
mt xã hi. Khi hiu qu kinh t đt đc t khc s kéo theo hiu qu mt xã hi,
mang li li ích cho xã hi.
1.1.4. Mi quan h gia hiu qu sn xut kinh doanh và li th cnh tranh
Hiu qu sn xut kinh doanh và li th canh tranh ca doanh nghip có mi
quan h cht ch, gn bó vi nhau. Hiu qu sn xut kinh doanh ngày càng đc nâng
cao s to điu kin cho doanh nghip gi vng và phát huy nhng li th cnh tranh
sn có, đng thi có th khai thác nhng li th cnh tranh khác. Doanh nghip đt
hiu qu kinh t, xã hi cao khi thu nhp ca ngi lao đng đc ci thin và nâng
cao. ây chính là đng lc đ ngi lao đng gn bó và tip tc đóng góp công sc
vào s phát trin ca doanh nghip. T đó doanh nghip s np thu cho ngân sách
nhà nc nhiu, đy đ và kp thi và to điu kin nâng cao uy tín ca doanh nghip
đi vi các c quan qun lý. Tng t, mi quan h vi các ngân hàng, t chc tín
dng ngày càng đc cng c khi doanh nghip thanh toán đc các khon lãi vay và
n vay khi ti hn. Li nhun ca doanh nghip ln s to điu kin tng thêm nim
tin cho c đông tip tc góp vn đu t vào doanh nghip. Ngc li, khi doanh
nghip có đc mt s li th cnh tranh nào đó, doanh nghip s có c hi dành đc
nhng li ích mà doanh nghip khác không th có đc. Li th v quy mô, v tip
cn đc nhng ngun lc có chi phí thp nh lao đng, vn, đt đai đu là nhng
yu t quan trng trong vic đt đc hiu qu sn xut kinh doanh ca các doanh
nghip.
1.2. Cácăphngăphápăphơnătíchăhiu qu hotăđng sn xut kinh doanh ca
doanh nghip
1.2.1. Phng pháp so sánh
So sánh bng s tuyt đi là vic xác đnh chênh lch gia tr s ca ch tiêu phân
tích vi tr s ca ch tiêu k gc. Kt qu so sánh biu hin khi lng, quy mô ca
các hin tng kinh t.
∆ = Ch tiêu k phân tích – Ch tiêu k gc
So sánh bng s tng đi là xác đnh s % tng (gim) gia thc t so vi k
gc ca các ch tiêu phân tích, cng có khi là t trng ca mt hin tng kinh t trong
tng th quy mô chung đc xác đnh. Kt qu so sánh biu hin kt cu, mi quan h
t l, tc đ phát trin, mc đ ph bin ca các hin tng nghiên cu.
Thang Long University Library
4
T l tngă(gim) ca ch tiêu
=
S k phân tích
S k gc
*
100%
Hay:
t
=
Mcătngă(ăch tiêu phân tích)
S k gc
*
100%
So sánh bng s BQ: S BQ là dng đc bit ca s tuyt đi, biu hin tính
cht đc trng chung v mt s lng nhm phn ánh đc đim chung ca mt đn v,
mt b phn hay mt tng th chung có cùng mt tính cht.
1.2.2. Phng pháp chi tit
Các ch tiêu kinh t phn ánh quá trình và kt qu hot đng kinh doanh thng
đa dng và phong phú. nm bt đc bn cht và đánh giá chính xác kt qu đt
đc ca các ch tiêu này, khi tin hành phân tích, có th chi tit các ch tiêu này theo
yu t cu thành, theo thi gian, theo không gian.
1.2.3. Phng pháp thay th liên hoàn
Thay th liên hoàn là phng pháp mà các nhân t ln lt đc thay th theo
mt trình t thng nht nhm xác đnh mc đ nh hng ca chúng đn các ch tiêu
phân tích. Trong khi mt nhân t thay th, các nhân t còn li đc gi c đnh. Chênh
lch gia kt qu thay th nhân t ln sau vi kt qu thay th ln trc chính là nh
hng ca nhân t va thay th đn s bin đng ca ch tiêu nghiên cu.
Phng pháp thay th liên hoàn có hai dng:
- Phng pháp thay th liên hoàn dng tích s
- Phng pháp thay th liên hoàn dng thng s
1.3. Ni dung phân tích hiu qu hotăđng sn xut kinh doanh
Khi xem xét hiu qu kinh doanh ca mi doanh nghip, cn phi da vào mt h
thng các tiêu chun, các doanh nghip phi coi các tiêu chun là mc tiêu phn đu.
Có th hiu tiêu chun hiu qu là gii hn, là mc xác đnh ranh gii có hay không có
hiu qu. Nu theo phng pháp so sánh toàn ngành có th ly giá tr bình quân đt
đc ca ngành làm tiêu chun hiu qu. Nu không có s liu ca toàn ngành thì so
sánh vi các ch tiêu ca nm trc. Cng có th nói rng, các doanh nghip có đt
đc các ch tiêu này mi có th đt đc các ch tiêu v kinh t.
1.3.1. Phân tích khái quát tình hình hot đng sn xut kinh doanh ca công ty c
phn Tp đoàn Ma San
hiu đc mt cách khái quát nht v tình hình hot đng sn xut kinh doanh
ca doanh nghip, ta đi phân tích tình hình bin đng ca doanh thu, chi phí và li
5
nhun qua 3 nm 2010, 2011 và 2012. Phân tích hiu qu hot đng kinh doanh thông
qua các ch tiêu tài chính làm sáng t ý ngha gia các mi quan h doanh thu, chi phí
và li nhun.
Doanh thu bán hàng là tng giá tr sn phm, hàng hóa, dch v mà doanh nghip
đã bán trong k. Doanh thu thun bng doanh thu bán hàng tr các khon gim tr.
Chi phí bao gm: Giá vn hàng bán là biu hin bng tin toàn b chi phí ca
doanh nghip đ hoàn thành vic sn xut và tiêu th mt loi sn phm nht đnh; chi
phí bán hàng gm các chi phí phát sinh trong quá trình tiêu th sn phm, hàng hóa,
dch v; chi phí qun lý doanh nghip là nhng chi phí chi ra có liên quan đn vic t
chc, qun lý, điu hành hot đng sn xut kinh doanh.
Li nhun là mt khon thu nhp thun túy ca doanh nghip sau khi khu tr
mi chi phí.
1.3.2. Phân tích hiu qu hot đng sn xut kinh doanh thông qua các ch tiêu tài
chính
H s tng li nhun 1.3.2.1.
Cho bit mc đ hiu qu khi s dng các yu t đu vào (vt t, lao đng) trong
mt quy trình sn xut ca doanh nghip.
H s tng li nhun
=
Doanh thu - Giá vn hàng bán
Doanh thu
Khi mun xem các chi phí này có cao quá hay không, ngi ta s so sánh h s
tng s li nhun ca mt công ty vi h s ca các công ty cùng ngành. Nu h s
tng li nhun ca các công ty cùng ngành cao hn thì công ty cn có gii pháp tt
hn trong vic kim soát các chi phí đu vào.
H s li nhun hot đng 1.3.2.2.
Cho bit vic s dng hp lý các yu t trong quá trình sn xut kinh doanh đ
to ra li nhun cho doanh nghip.
H s li nhun hot
đng
=
Thu nhp trc thu và lãi vay( EBIT)
Doanh thu
H s li nhun hot đng đc tính cho các giai đon khác nhau, chng hn cho
4 quý gn nht hoc 3 nm gn nht. H s này là thc đo đn gin nhm xác đnh
đòn by hot đng mà mt công ty đt đc trong vic thc hin hot đng kinh doanh
ca mình. H s li nhun hot đng cho bit mt đng vn b ra có th thu v bao
nhiêu thu nhp trc thu.
Thang Long University Library
6
T sut sinh li trên doanh thu (ROS) 1.3.2.3.
Phn ánh khon thu nhp ròng (thu nhp sau thu) ca mt công ty so vi doanh
thu ca nó. H s li nhun ròng là h s t mi giai đon kinh doanh. Nói cách khác,
đây là t s so sánh li nhun ròng vi doanh s bán.
T sut sinh li trên
doanh thu
=
Li nhun sau thu
Doanh thu
T sut này phn ánh kt qu cui cùng ca hot đng sn xut kinh doanh, ch
tiêu này cho bit trong 100 đng doanh thu thun có bao nhiêu đng li nhun sau
thu. Trên thc t, t sut sinh li trên doanh thu gia các ngành là khác nhau, còn
trong bn thân mt ngành thì công ty nào qun lý và s dng các yu t đu vào tt
hn thì s có h s này cao hn. Xét t góc đ nhà đu t, mt công ty có điu kin
phát trin thun li s có mc li nhun ròng cao hn li nhun ròng trung bình ca
ngành và có th liên tc tng. Ngoài ra, mt công ty càng gim chi phí ca mình mt
cách hiu qu thì t sut sinh li trên doanh thu càng cao.
H s thu nhp trên đu t (ROI) 1.3.2.4.
Phn ánh mc đ nh hng ca biên li nhun so vi doanh thu và tng tài sn
ca doanh nghip.
ROI
=
EBT(1-T)
Tng tài sn
=
Thu nhp ròng
Tng tài sn
=
Thu nhp ròng/Doanh thu
Doanh thu/Tng tài sn
Mc đích ca vic s dng h s ROI là đ so sánh cách thc to li nhun ca
mt công ty và cách thc công ty s dng tài sn đ to doanh thu. Nu tài sn đc s
dng có hiu qu thì thu nhp và ROI s cao. Ngc li, thu nhp và ROI s thp.
T sut sinh li trên vn ch s hu (ROE) 1.3.2.5.
Kh nng to ra li nhun ca vn ch s hu mà doanh nghip s dng cho hot
đng sn xut kinh doanh là mc tiêu ca các nhà qun tr, ch tiêu này đc tính nh
sau:
ROE
=
Li nhun ròng
Vn ch s hu
Ch tiêu này cho bit trong mt k phân tích thì 100 đng vn ch s hu to ra
bao nhiêu đng thu nhp, ch tiêu này càng cao chng t hiu qu s dng vn ch s
hu tt, góp phn nâng cao kh nng đu t ca doanh nghip, điu đó s giúp nhà
qun tr doanh nghip tng vn ch s hu phc v cho mc đích sn xut kinh doanh.
7
T sut sinh li trên tng tài sn (ROA) 1.3.2.6.
Trong quá trình tin hành nhng hot đng sn xut kinh doanh, doanh nghip
mong mun m rng quy mô sn xut, th trng tiêu th, nhm tng trng mnh, do
vy nhà qun tr thng đánh giá hiu qu s dng các tài sn đã đu t có th xác
đnh bng công thc:
ROA
=
Li nhun ròng
Tng tài sn
Ch tiêu này cho bit trong mt k phân tích thì 100 đng tài sn s to ra bao
nhiêu đng thu nhp, ch tiêu này càng cao chng t hiu qu s dng tài sn tt, đó là
nhân t giúp nhà qun tr đu t theo chiu rng nh xây dng nhà xng, mua thêm
máy móc thit b. Mt công ty đu t tài sn ít nhng thu đc li nhun cao s là tt
hn so vi công ty đu t nhiu vào tài sn mà li nhun thu đc li thp. H s ROA
thng có chênh lch gia các ngành. Nhng ngành đòi hi phi có đu t tài sn ln
vào dây chuyn sn xut, máy móc thit b, công ngh nh các ngành vn ti, xây
dng, sn xut kim loi,… thng có ROA nh hn so vi các ngành không cn phi
đu t nhiu vào tài sn nh ngành dch v, qung cáo, phn mm,…
1.3.3. Phân tích hiu qu s dng tài sn
Hiu qu s dng tài sn chung 1.3.3.1.
Hiu sut s dng tng tài sn (s vòng quay tng tài sn)
Trong hot đng sn xut kinh doanh, các doanh nghip mong mun tài sn vn
đng không ngng đ đy mnh tng doanh thu, t đó là nhân t góp phn tng li
nhun cho doanh nghip. Hiu sut s dng tng tài sn có th xác đnh bng công
thc nh sau:
S vòng quay tng tài sn
=
Doanh thu thun
Giá tr bình quân tng tài sn
Ch tiêu này cho bit trong mt k phân tích các tài sn quay đc bao nhiêu
vòng hay 1 đng tài sn to ra đc bao nhiêu đng doanh thu thun, ch tiêu này càng
cao chng t các tài sn vn đng nhanh, góp phn tng doanh thu và là điu kin đ
nâng cao li nhun cho doanh nghip.
Sut hao phí ca tài sn so vi doanh thu thun
Kh nng to ra doanh thu thun ca tài sn là mt ch tiêu c bn đ d kin vn
đu t khi doanh nghip mun mt mc doanh thu thun nh d kin, ch tiêu này
đc xác đnh nh sau:
Thang Long University Library
8
Sut hao phí ca tài sn
so vi doanh thu thun
=
Tng tài sn bình quân
Doanh thu thun
Ch tiêu này cho bit trong k phân tích doanh nghip cn bao nhiêu đng tài sn
đ to ra mt đng doanh thu thun, ch tiêu này càng thp chng t hiu qu s dng
tài sn càng tt, góp phn tit kim tài sn và nâng cao doanh thu thun trong k.
Sut hao phí ca tài sn so vi li nhun
Ch tiêu này phn ánh kh nng to ra li nhun sau thu ca các tài sn mà
doanh nghip đang s dng cho hot đng kinh doanh, ch tiêu này đc xác đnh nh
sau:
Sut hao phí ca tài sn
so vi li nhun
=
Tng tài sn bình quân
Li nhun sau thu
Ch tiêu này cho bit trong k phân tích đ to ra mt đng li nhun sau thu,
doanh nghip cn bao nhiêu đng tài sn, ch tiêu này càng thp, hiu qu s dng tài
sn càng cao và càng hp dn các nhà đu t và ngc li.
T sut sinh li trên tng tài sn (ROA)
Phn ánh hiu qu vic s dng tài sn trong hot đng kinh doanh ca công ty
và cng là mt thc đo đ đánh giá nng lc qun lý ca ban lãnh đo công ty.
ROA
=
Li nhun ròng
Tng giá tr tài sn
H s này có ý ngha là vi 1 đng tài sn ca công ty thì s mang li bao nhiêu
đng li nhun. Mt công ty đu t tài sn ít nhng thu đc li nhun cao s là tt
hn so vi công ty đu t nhiu vào tài sn mà li nhun thu đc li thp. H s ROA
thng có s chênh lch gia các ngành. Nhng ngành đòi hi phi có đu t tài sn
ln vào dây chuyn sn xut, máy móc thit b, công ngh nh các ngành vn ti, xây
dng, sn xut kim loi…, thng có ROA nh hn so vi các ngành không cn phi
đu t nhiu vào tài sn nh ngành dch v, qung cáo, phn mm… Mt trong nhng
khía cnh đc quan tâm nht ca thu nhp trên tng tài sn là kh nng phi hp ca
các ch s tài chính đ tính toán ROA. Mt ng dng thng đc nhc ti nhiu nht
là mô hình phân tích Dupont di đây.
Phân tích hiu qu s dng tài sn thông qua mô hình phân tích Dupont
Phân tích Dupont là k thut phân tích bng cách chia t s ROA thành nhng b
phn có liên quan ti nhau đ đánh giá tác đng ca tng b phn lên kt qu cui
cùng. Mô hình này thng đc s dng bi các nhà qun lý trong ni b công ty đ
có cái nhìn c th và ra quyt đnh xem nên ci thin tình hình tài chính ca công ty
9
bng cách nào. Mc đích ca mô hình phân tích Dupont là phc v cho vic s dng
vn ch s hu sao cho hiu qu sinh li là nhiu nht.
Các c cu phn c bn ca h thng đc trình bày nh sau:
ROA
=
Li nhun sau thu
x
Doanh thu thun
Doanh thu thun
Tng tài sn bình quân
Hay:
ROA
=
T sut sinh li trên
doanh thu
x
S vòng quay tài sn
T mô hình chi tit trên có th thy đc các nhân t nh hng đn kh nng
sinh li ca tài sn nh sau:
Th nht là s vòng quay ca tng tài sn bình quân càng cao chng t sc sn
xut ca các tài sn càng nhanh, đó là nhân t tng sc sinh li ca tài sn, c th hn
s vòng quay ca tng tài sn bình quân li b nh hng bi hai nhân t là tng doanh
thu thun và tng tài sn bình quân.
Th hai là, t sut sinh li trên doanh thu càng cao thì sc sinh li ca tài sn
càng tng. Tuy nhiên có th thy rng sc sinh li ca doanh thu nh hng bi hai
nhân t là doanh thu và chi phí, nu doanh thu cao và chi phí thp thì t sut sinh li
trên doanh thu tng và ngc li.
Phân tích hiu qu s dng TSNH 1.3.3.2.
Hiu qu s dng tài sn ngn hn là mt phm trù kinh t, phn ánh tình hình s
dng tài sn ngn hn ca doanh nghip đ đt hiu qu cao nht trong kinh doanh vi
chi phí thp nht.
Các ch tiêuăđánhăgiáăchungăv TSNH
Hiu sut s dng TSNH (S vòng quay ca TSNH)
Hiu sut s dng TSNH
=
Doanh thu thun
Tng TSNH
Ch tiêu này cho bit mt đng vn b ra đu t cho tài sn ngn hn trong mt
k thì đem li bao nhiêu đn v doanh thu thun. Ch tiêu này th hin s vn đng ca
TSNH trong k, ch tiêu này càng cao chng t TSNH vn đng càng nhanh, hiu sut
s dng tài sn ngn hn cao, t đó góp phn to ra doanh thu thun càng cao và là c
s đ tng li nhun ca doanh nghip.
Sut hao phí ca TSNH so vi doanh thu thun
Thang Long University Library
10
Ch tiêu này cho bit đ có mt đng doanh thu thì doanh nghip phi b ra bao
nhiêu đng TSNH, đó chính là cn c đ đu t TSNH cho thích hp, ch tiêu này
càng thp chng t hiu qu s dng TSNH càng cao.
Sut hao phí ca TSNH
so vi doanh thu thun
=
TSNH bình quân
Doanh thu thun
Sut hao phí ca TSNH so vi li nhun sau thu
Ch tiêu này cho bit đ có mt đng li nhun sau thu thì cn bao nhiêu đng
TSNH bình quân, ch tiêu này càng thp chng t hiu qu s dng TSNH càng cao,
ch tiêu này là cn c đ các doanh nghip d toán nhu cu v tài sn ngn hn khi
mun có mc đ li nhun mong mun:
Sut hao phí ca TSNH
so vi li nhun sau thu
=
TSNH bình quân
Li nhun sau thu
T sut sinh li ca tài sn ngn hn (ROCA ậ Return on Current Assets)
Ch tiêu này cho bit mi đn v tài sn ngn hn có trong k đem li bao nhiêu
đng li nhun sau thu. Ch tiêu này càng cao hiu qu s dng TSNH tt, góp phn
nâng cao hiu qu sn xut kinh doanh cho doanh nghip.
T sut sinh li ca
TSNH
=
Li nhun sau thu
TSNH bình quân
Phân tích hiu qu s dng TSNH thông qua mô hình Dupont
phân tích t sut sinh li ca TSNH có th xác đnh thông qua mô hình sau:
ROCA
=
T sut sinh li trên
doanh thu
x
Hiu sut s dng
TSNH
Qua công thc trên có th thy 2 nhân t nh hng đn t sut sinh li trên
TSNH là t sut sinh li trên doanh thu và hiu sut s dng TSNH, nh vy mun
nâng cao hiu qu s dng TSNH nâng cao hai t s trên. V vic nâng cao t sut
sinh li trên doanh thu đã đ cp phn trên, trong phn này ch đ cp đn nhân t
tc đ luân chuyn TSNH.
Thi gian mt vòng quay ca TSNH
Thi gian quay vòng ca
TSNH
=
365
S vòng quay TSNH
Thi gian 1 vòng quay
TSNH
=
TSNH bình quân x 365 ngày
Doanh thu thun
11
Ch tiêu này cho bit mi vòng quay ca TSNH bình quân mt bao nhiêu ngày.
Ch tiêu này càng thp, chng t TSNH vn đng nhanh, góp phn nâng cao doanh thu
và li nhun cho doanh nghip.
Phân tích các ch tiêuăđánhăgiáăcácăthƠnhăphn ca TSNH
Các ch tiêuăđánhăgiáăhƠngătn kho
S vòng quay hàng tn kho
H s vòng quay hàng tn kho th hin kh nng qun tr hàng tn kho. Vòng
quay hàng tn kho là s ln mà hàng hóa tn kho bình quân luân chuyn trong k. H
s vòng quay hàng tn kho đc xác đnh bng giá vn hàng bán chia cho bình quân
hàng tn kho.
S vòng quay hàng tn kho
=
Giá vn hàng bán
Hàng hóa tn kho bình quân
Thi gian quay vòng hàng tn kho
Ch tiêu này cho ta bit s ngày cn thit đ hàng tn kho quay đc mt vòng.
Ch tiêu vòng quay hàng tn kho và s ngày chu chuyn tn kho có quan h t l
nghch vi nhau. Vòng quay tng thì ngày chu chuyn gim và ngc li.
Thi gian quay vòng hàng
tn kho
=
365
S vòng quay hàng tn kho
Các ch tiêuăđánhăgiáăv tình hình các khon phi thu
S vòng quay các khon phi thu
S vòng quay các khon
phi thu
=
Doanh thu thun
Bình quân khon phi thu khách hàng
Ch tiêu này cho bit kh nng thu n ca doanh nghip trong k phân tích doanh
nghip đ thu đc bao nhiêu n và s n còn tn đng cha thu đc là bao nhiêu.
T s này càng ln chng t tc đ thu hi các khon phi thu là cao. Quan sát s
vòng quay khon phi thu s cho bit chính sách bán hàng tr chm ca doanh nghip
hay tình hình thu hi n ca doanh nghiêp.
K thu tin bình quân
Ch tiêu này đc đánh giá kh nng thu hi vn trong các doanh nghip, trên c
s các khon phi thu và doanh thu tiêu th bình quân 1 ngày.
K thu tin bình quân
=
365 ngày
S vòng quay các khon phi thu
Thang Long University Library
12
Phân tích hiu qu s dng tài sn dài hn 1.3.3.3.
Hiu qu s dng TSDH phn ánh mt đng giá tr TSDH làm ra đc bao nhiêu
đng giá tr sn lng hoc li nhun. Hiu qu s dng TSDH đc th hin qua ch
tiêu cht lng, ch tiêu này nêu lên các đc đim, tính cht, c cu, trình đ ph bin,
đc trng c bn ca hin tng nghiên cu.
Các ch tiêuăđánhăgiáăchungăv TSDH
Hiu sut s dng TSDH (S vòng quay ca TSDH)
Hiu sut s dng TSDH
=
Doanh thu thun
Tng TSDH
Ch tiêu này cho bit mt đng vn b ra đu t cho tài sn dài hn trong mt k
thì đem li bao nhiêu đn v doanh thu thun.
Sut hao phí ca TSDH so vi doanh thu thun
Ch tiêu này cho bit đ có mt đng doanh thu thì doanh nghip phi b ra bao
nhiêu đng TSDH, đó chính là cn c đ đ đu t TSDH cho thích hp, ch tiêu này
càng thp chng t hiu qu s dng TSDH càng cao.
Sut hao phí ca TSDH so
vi doanh thu thun
=
TSDH bình quân
Doanh thu thun
Sut hao phí ca TSDH so vi li nhun sau thu
Ch tiêu này cho bit đ có mt đng li nhun sau thu thì cn bao nhiêu đng
TSDH bình quân, ch tiêu này càng thp chng t hiu qu s dng TSDH càng cao,
ch tiêu này là cn c đ các doanh nghip d toán nhu cu v tài sn dài hn khi mun
có mc đ li nhun mong mun.
Sut hao phí ca TSDH so
vi li nhun sau thu
=
TSDH bình quân
Li nhun sau thu
T sut sinh li ca tài sn dài hn
Ch tiêu này cho bit mi đn v tài sn dài hn có trong k đem li bao nhiêu
đng li nhun sau thu. Ch tiêu này càng cao hiu qu s dng TSDH tt, góp phn
nâng cao hiu qu sn xut kinh doanh cho doanh nghip.
T sut sinh li ca TSDH
=
Li nhun sau thu
TSDH bình quân
13
1.3.4. Phân tích hiu qu s dng vn
tin hành sn xut kinh doanh thì mt yu t không th thiu đc là phi có
vn. Có hai ngun vn: ch s hu và vn vay. Di đây, khóa lun tt nghip trình
bày phân tích hiu qu s dng c hai loi vn này.
Phân tích hiu qu s dng vn ch s hu 1.3.4.1.
Khi phân tích hiu qu s dng vn ch s hu các nhà phân tích thng s dng
ch tiêu ROE, ch tiêu này đc xác đnh nh sau:
ROE
=
Li nhun ròng
Vn CSH bình quân
Ch tiêu này cho bit c 100 đng vn ch s hu đu t thì to ra đc bao
nhiêu đng li nhun sau thu thu nhp doanh nghip. phân tích các nhân t nh
hng đn t sut sinh li trên vn ch s hu, các nhà phân tích s dng mô hình
Dupont di đây.
Li nhun sau thu
=
Li nhun sau thu
x
Doanh thu
x
Tng tài sn
Vn ch s hu
Doanh thu
Tng tài sn
Vn ch s hu
Hay:
ROE
=
T sut sinh li
trên doanh thu
x
S vòng
quay tài sn
x
Tng tài sn
Vn ch s hu
Qua khai trin ch tiêu ROE chúng ta có th thy ch tiêu này đc cu thành bi
ba yu t chính là li nhun ròng biên, vòng quay tài sn và đòn by tài chính có ngha
là đ tng hiu qu sn xut kinh doanh (tc là gia tng ROE) doanh nghip có 3 s
la chn c bn là tng mt trong ba yu t trên.
cân nhc, la chn mt c cu tài tr hp lý nhm tn dng đc hiu ng
đòn by tài chính, nâng cao kh nng sinh li vn ch s hu, cn xem xét mi quan
h gia hiu qu tài chính, hiu qu sn xut kinh doanh và đòn by tài chính thông
qua phng trình:
ROE
= [
RE + (RE ậ i)
*
N
]*
(1 ậ T)
Vn CSH
Trong đó: i: lãi sut vay bình quân
T: Thu sut thu thu nhp doanh nghip
RE: T sut sinh li kinh t
N/ Vn CSH: đòn by tài chính
Thang Long University Library
14
RE
=
Li nhunătrc thu + Lãi vay
Tng tài sn
Ch tiêu trên cho thy, nu hiu qu kinh doanh RE cao s dn đn hiu qu tài
chính cao và ngc li.
Phân tích hiu qu s dng vn vay 1.3.4.2.
H s thanh toán lãi vay
H s kh nng thanh toán lãi vay là mt h s quan trng trong các ch s v c
cu vn. Nó cho thy li nhun trc thu và lãi vay có đ bù đp lãi vay hay không.
H s thanh toán lãi vay
=
EBIT
Lãi vay
Trong đó lãi trc thu và lãi vay cng nh lãi vay là ca nm cui hoc là tng
ca 4 quý gn nht.
T sut sinh li trên tin vay
T sut sinh li trên tin vay
=
Li nhunătrc thu và lãi vay
S tin vay
Ch tiêu này cho bit trong k phân tích khi doanh nghip s dng 100 đng tin
vay thì to ra bao nhiêu đng li nhun. Ch tiêu này càng cao chng t hiu qu kinh
doanh tt, đó là nhân t hp dn nhà qun tr đa ra quyt đnh vay tin đu t vào
hot đng sn xut kinh doanh, ch tiêu này cng th hin tc đ tng trng ca
doanh nghip.
1.4. Các nhân t nhă hngă đn hiu qu sn xut kinh doanh ca doanh
nghip
1.4.1. Các nhân t bên ngoài doanh nghip
Môi trng kinh doanh.
Môi trng kinh doanh có th nh hng đn doanh nghip mt cách đc lp
hoc trong mi quan h liên kt vi các yu t khác. Vai trò trong vic hoàn thin môi
trng kinh doanh, to điu kin cho các doanh nghip hot đng đt hiu qu sn
xut kinh doanh là Nhà nc. Nhng các doanh nghip cng cn ch đng điu chnh
hot đng ca mình cho phù hp vi tình hình thc t, phi d báo nhng thay đi ca
môi trng vi Nhà nc đ gii quyt nhng vn đ gây khó khn vng mc cho
doanh nghip.
Môi trng cnh tranh
15
Nghiên cu yu t môi trng cnh tranh là ni dung quan trng nht trong quá
trình kim soát môi trng bên ngoài. ây là yu t gn trc tip vi mt doanh
nghip và phn ln các hot đng ca doanh nghip cng nh s cnh tranh gia các
doanh nghip xy ra trc tip ti đây
Michael Porter trong tác phm “Competitive Strategy” đã đ xut mô hình 5 yu
t cnh tranh trong bt c ngành nào. Mô hình bao gm:
Khách hàng
Doanh nghip sn xut và cung ng nhng sn phm và dch v cho khách hàng.
Mi quan h gia doanh nghip và khách hàng là mi quan h trên th trng. Trong
mi quan h đó khách hàng có th to áp lc đi vi doanh nghip nh đòi hi v giá
và cht lng, mu mã sn phm, điu kin giao hàng, chit khu… T đó tác đng
không nh đn li ích ca nhà sn xut. Khi ngi tiêu dùng yu th thì doanh nghip
có c hi tng giá và đt li nhun nhiu hn.
Ngi cung ng
Ngi cung ng đc xem là s đe da đi vi doanh nghip khi h có th đy
mc giá hàng cung cp cho công ty lên, nh hng đn mc li nhun ca doanh
nghip. Các công ty thng xuyên liên h vi các t chc cung ng nhng ngun hàng
khác nhau nh: vt t thit b, ngun lao đng, vn… Yu t làm tng th mnh ca
tt chc cung ng hàng hóa nhng cng tng t nh các yu t làm tng th mnh
ca ngi tiêu dùng
i th cnh tranh
S cnh tranh gia các công ty trong ngành là yu t quyt đnh to ra c hi
hoc mi đe da cho các doanh nghip. Nu s cnh tranh trên là yu thì các doanh
nghip s nâng giá nhm thu li nhun cao hn và ngc li nu s cnh tranh là gay
gt thì s dn đn s cnh tranh quyt lit v giá và cht lng có nguy c làm gim
li nhun ca các doanh nghip. S cnh tranh ca các công ty trong ngành thng
chu s tác đng tng hp ca 3 yu t: c cu ngành, mc đ cu và nhng cn tr ra
khi ngành. Bên cnh đó, các công ty còn phi cnh tranh vi nhng đi th cnh
tranh tim n. i th cnh tranh tim n là các doanh nghip hin không trong
ngành nhng có kh nng nhy vào hot đng kinh doanh trong ngành đó bt c lúc
nào. i th tim n luôn là mi đe da, mi đe da này s mãi luôn tim n hay tr
thành hin thc trong thi gian ngn hay dài ph thuc vào rào cn gia nhp ngành.
Sn phm thay th
Sn phm thay th là nhng sn phm ca các doanh nghip trong nhng ngành
khác nhau nhng tha mãn nhng nhu cu ca ngi tiêu dùng ging nhau nh các
doanh nghip trong ngành. Nhng công ty này thng cnh tranh gián tip vi nhau.
Thang Long University Library
16
Trong nhng thi đim nht đnh các sn phm thay th hình thành sc ép cnh tranh
rt ln, gii hn mc giá ca mt công ty có th đnh ra và do đó gii hn mc li
nhun ca doanh nghip. Ngc li, nu sn phm ca mt doanh nghip có rt ít các
sn phm thay th thì công ty có c hi tng giá và kim đc li nhun tng thêm.
1.4.2. Các nhân t bên trong doanh nghip.
Lao đng
Ngun nhân lc ca mt doanh nghip đóng vai trò quyt đnh hot đng sn
xut kinh doanh đt hiu qu cao hay thp. Nu mt doanh nghip thuc bt k ngành
công nghip nào có đi ng lao đng lãnh đo qun lý tt doanh nghip, đi ng lao
đng k thut gii v chuyên môn nghip v và đi ng công nhân trc tip và gián
tip sn xut có tay ngh cao thì doanh nghip đó s làm n đt li nhun ti đa, thu
nhp ca ngi lao đng ngày càng cao và đóng thu cho nhà nc ngày càng nhiu.
T đó hiu qu sn xut kinh doanh đt đc s càng cao.
Vn kinh doanh
Vn kinh doanh là yu t gi vai trò quan trng trong hot đng sn xut kinh
doanh ca mi doanh nghip. Trong đó, t l vn ch s hu càng cao thì doanh
nghip s có điu kin đu t máy móc thit b, công ngh tiên tin và hin đi phc
v cho hot đng sn xut kinh doanh ca mình mt cách nhanh chóng và d dàng.
Mt khác, nu doanh nghip có ngun di dào thì s tin hành đào to ngun nhân lc
thng xuyên và lâu dài.
Máy móc thit b, công ngh
Nu doanh nghip có máy móc thit b, công ngh tiên tin và hin đi thì ngi
lao đng s tit kim thi gian và công sc đ s sng nhng máy móc thit b này,
nng sut lao đng s dn dn đc tng lên. T đó, doanh nghip s tng khi lng
sn phm, tng doanh thu, gim chi phí sn xut và li nhun s ngày càng đc tng
lên.
Qun tr
Công tác qun tr cng gi vai trò quan trng đi vi mi doanh nghip trong
hot đng sn xut kinh doanh. Nu thc hin tt vic qun tr nht là qun tr chin
lc thì doanh nghip s đt đc mc tiêu cao nht là hiu qu sn xut kinh doanh
ngày càng cao.
t đai nhà xng
Nu doanh nghip có din tích mt bng nhà xng rng rãi và cách xa khu dân
c thì s đu t xây dng nhiu công trình có liên quan nh nhà cho công nhân, kho
cha hàng hóa, mng li đng ni b, h thng x lý nc thi… Có nh vy,
doanh nghip mi yên tâm làm n và li nhun thu đc s ngày càng cao.