tiết 22 Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh

Đọc thêm:
CHUYỆN CŨ TRONG PHỦ CHÚA TRỊNH
(Trích: “Vũ trung tuỳ bút”)


- Phạm Đình Hổ -
Tiết 22 Văn bản:



+ Phần 2: Còn lại: Sự nhũng
nhiễu của quan lại với dân chúng.
Bố cục 2 phần:
+ Phần 1: Từ đầu - “ kẻ thức giả
biết đó là triệu bất tường”: Thói ăn
chơi xa xỉ của chúa Trịnh và các
quan lại hầu cận trong phủ chúa.

Khoảng năm Giáp Ngọ, ất Mùi (1774-1775), trong nước vô
sự, Thịnh Vương (Trịnh Sâm)
+ thích chơi đèn đuốc, thường ngự ở các li cung trên Tây Hồ,
núi Tử Trầm, núi Dũng Thuý.
+ … xây dựng đình đài cứ liên miên.
+ Mỗi tháng ba bốn lần Vương ra cung Thuỵ Liên trên bờ Tây
Hồ, binh lính dàn hầu vòng quanh bốn mặt hồ, các nội thần …
bịt khăn, mặc áo đàn bà, bày bách hoá chung quanh bờ hồ để
bán. […] các quan đại thần tuỳ ý ghé vào bờ mua bán các thứ
như ở cửa hàng trong chợ. [ ]Bọn nhạc công hoà vài khúc
nhạc.
+ [ ] Bao nhiêu những loài trân cầm dị thú, cổ mộc quái

thạch, chậu hoa cây cảnh ở chốn dân gian chúa đều sức thu
lấy, không thiếu một thứ gì.
+ Có khi lấy cả cây đa to, cành lá rườm rà, như cây cổ thụ
mọc trên đầu non hốc đá rễ dài đến vài trượng phải một cơ
binh mới khiêng nổi, lại bốn người đi kèm, đều cầm gươm,
đánh thanh la, đốc thúc quân lính khiêng di cho đều tay [ ]

Khoảng năm Giáp Ngọ, ất Mùi (1774-1775), trong nước vô
sự, Thịnh Vương (Trịnh Sâm)
+ thích chơi đèn đuốc, thường ngự ở các li cung trên Tây Hồ,
núi Tử Trầm, núi Dũng Thuý.
+ … xây dựng đình đài cứ liên miên.
+ Mỗi tháng ba bốn lần Vương ra cung Thuỵ Liên trên bờ Tây
Hồ, binh lính dàn hầu vòng quanh bốn mặt hồ, các nội thần …
bịt khăn, mặc áo đàn bà, bày bách hoá chung quanh bờ hồ để
bán. […] các quan đại thần tuỳ ý ghé vào bờ mua bán các thứ
như ở cửa hàng trong chợ. [ ]Bọn nhạc công hoà vài khúc
nhạc.
+ [ ] Bao nhiêu những loài trân cầm dị thú, cổ mộc quái
thạch, chậu hoa cây cảnh ở chốn dân gian chúa đều sức thu
lấy, không thiếu một thứ gì.
+ Có khi lấy cả cây đa to, cành lá rườm rà, như cây cổ thụ
mọc trên đầu non hốc đá rễ dài đến vài trượng phải một cơ
binh mới khiêng nổi, lại bốn người đi kèm, đều cầm gươm,
đánh thanh la, đốc thúc quân lính khiêng di cho đều tay [ ]

Khoảng năm Giáp Ngọ, ất Mùi (1774-1775), trong nước vô
sự, Thịnh Vương (Trịnh Sâm)
+ thích chơi đèn đuốc, thường ngự ở các li cung trên Tây
Hồ, núi Tử Trầm, núi Dũng Thuý.

+ … xây dựng đình đài cứ liên miên.
+ Mỗi tháng ba bốn lần Vương ra cung Thuỵ Liên trên bờ
Tây Hồ, binh lính dàn hầu vòng quanh bốn mặt hồ, các nội
thần … bịt khăn, mặc áo đàn bà, bày bách hoá chung quanh
bờ hồ để bán. […] các quan đại thần tuỳ ý ghé vào bờ mua
bán các thứ như ở cửa hàng trong chợ. [ ]Bọn nhạc công
hoà vài khúc nhạc.
+ [ ] Bao nhiêu những loài trân cầm dị thú, cổ mộc quái
thạch, chậu hoa cây cảnh ở chốn dân gian chúa đều sức
thu lấy, không thiếu một thứ gì.
+ Có khi lấy cả cây đa to, cành lá rườm rà, như cây cổ thụ
mọc trên đầu non hốc đá rễ dài đến vài trượng phải một cơ
binh mới khiêng nổi, lại bốn người đi kèm, đều cầm gươm,
đánh thanh la, đốc thúc quân lính khiêng di cho đều tay [ ]

Khoảng năm Giáp Ngọ, ất Mùi (1774-1775), trong nước vô
sự, Thịnh Vương (Trịnh Sâm)
+ thích chơi đèn đuốc, thường ngự ở các li cung trên Tây
Hồ, núi Tử Trầm, núi Dũng Thuý.
+ … xây dựng đình đài cứ liên miên.
+ Mỗi tháng ba bốn lần Vương ra cung Thuỵ Liên trên bờ
Tây Hồ, binh lính dàn hầu vòng quanh bốn mặt hồ, các nội
thần … bịt khăn, mặc áo đàn bà, bày bách hoá chung quanh
bờ hồ để bán. […] các quan đại thần tuỳ ý ghé vào bờ mua
bán các thứ như ở cửa hàng trong chợ. [ ]Bọn nhạc công
hoà vài khúc nhạc.
+ [ ] Bao nhiêu những loài trân cầm dị thú, cổ mộc quái
thạch, chậu hoa cây cảnh ở chốn dân gian chúa đều sức
thu lấy, không thiếu một thứ gì.
+ Có khi lấy cả cây đa to, cành lá rườm rà, như cây cổ thụ

mọc trên đầu non hốc đá rễ dài đến vài trượng phải một cơ
binh mới khiêng nổi, lại bốn người đi kèm, đều cầm gươm,
đánh thanh la, đốc thúc quân lính khiêng di cho đều tay [ ]

“Mỗi khi đêm thanh cảnh vắng tiếng chim kêu vượn hót ran
khắp bốn bề, hoặc nửa đêm ồn ào như trận mưa sa gió táp,
vỡ tổ tan đàn, kẻ thức giả biết đó là “triệu bất tường”.

“Mỗi khi đêm thanh cảnh vắng tiếng chim kêu vượn hót ran
khắp bốn bề, hoặc nửa đêm ồn ào như trận mưa sa gió táp,
vỡ tổ tan đàn, kẻ thức giả biết đó là “triệu bất tường”.

+ [ ]Họ dò xem nhà nào có chậu hoa cây cảnh, chim tốt
khướu hay, thì biên ngay hai chữ “phụng thủ” vào.
+ Đêm đến các cậu trèo qua tường thành lẻn ra, sai tay chân
đem lính đến lấy phăng đi, rồi buộc cho tội đem giấu vật cung
phụng để doạ lấy tiền.
+ Hòn đá hoặc cây cối gì to lớn quá, thậm chí phải phá nhà
huỷ tường để khiêng ra.
+ Các nhà giàu bị họ vu là giấu vật cung phụng, thường phải
bỏ của ra kêu van chí chết, có khi phải đập bỏ núi non bộ,
hoặc phá bỏ cây cảnh để tránh khỏi tai vạ.

+ [ ]Họ dò xem nhà nào có chậu hoa cây cảnh, chim tốt
khướu hay, thì biên ngay hai chữ “phụng thủ” vào.
+ Đêm đến các cậu trèo qua tường thành lẻn ra, sai tay chân
đem lính đến lấy phăng đi, rồi buộc cho tội đem giấu vật cung
phụng để doạ lấy tiền.
+ Hòn đá hoặc cây cối gì to lớn quá, thậm chí phải phá nhà
huỷ tường để khiêng ra.

+ Các nhà giàu bị họ vu là giấu vật cung phụng, thường phải
bỏ của ra kêu van chí chết, có khi phải đập bỏ núi non bộ,
hoặc phá bỏ cây cảnh để tránh khỏi tai vạ.

+ [ ]Họ dò xem nhà nào có chậu hoa cây cảnh, chim tốt
khướu hay, thì biên ngay hai chữ “phụng thủ” vào.
+ Đêm đến các cậu trèo qua tường thành lẻn ra, sai tay chân
đem lính đến lấy phăng đi, rồi buộc cho tội đem giấu vật cung
phụng để doạ lấy tiền.
+ Hòn đá hoặc cây cối gì to lớn quá, thậm chí phải phá nhà
huỷ tường để khiêng ra.
+ Các nhà giàu bị họ vu là giấu vật cung phụng, thường phải
bỏ của ra kêu van chí chết, có khi phải đập bỏ núi non bộ,
hoặc phá bỏ cây cảnh để tránh khỏi tai vạ.

+ [ ]Họ dò xem nhà nào có chậu hoa cây cảnh, chim tốt
khướu hay, thì biên ngay hai chữ “phụng thủ” vào.
+ Đêm đến các cậu trèo qua tường thành lẻn ra, sai tay chân
đem lính đến lấy phăng đi, rồi buộc cho tội đem giấu vật cung
phụng để doạ lấy tiền.
+ Hòn đá hoặc cây cối gì to lớn quá, thậm chí phải phá nhà
huỷ tường để khiêng ra.
+ Các nhà giàu bị họ vu là giấu vật cung phụng, thường phải
bỏ của ra kêu van chí chết, có khi phải đập bỏ núi non bộ,
hoặc phá bỏ cây cảnh để tránh khỏi tai vạ.



+ [ ]Họ dò xem nhà nào có chậu hoa cây cảnh, chim tốt
khướu hay, thì biên ngay hai chữ “phụng thủ” vào.

+ Đêm đến các cậu trèo qua tường thành lẻn ra, sai tay chân
đem lính đến lấy phăng đi, rồi buộc cho tội đem giấu vật cung
phụng để doạ lấy tiền.
+ Hòn đá hoặc cây cối gì to lớn quá, thậm chí phải phá nhà
huỷ tường để khiêng ra.
+ Các nhà giàu bị họ vu là giấu vật cung phụng, thường
phải
phải
bỏ của ra kêu van chí chết
bỏ của ra kêu van chí chết, có khi phải
đập bỏ núi non bộ,
đập bỏ núi non bộ,
hoặc
phá bỏ cây cảnh
phá bỏ cây cảnh để
tránh khỏi tai vạ.
tránh khỏi tai vạ.

Tùy bút Truyện

Tùy bút Truyện
- ghi chép về những con người,
sự việc cụ thể, có thực, tuỳ theo
cảm hứng chủ quan, có thể tản
mạn không theo hệ thống kết cấu
gì, nhưng vẫn tuân theo tư tưởng
chủ đạo
- Thuộc loại tự sự, văn xuôi có
chi tiết, sự việc, nhân vật, cảm
xúc, tính cách,

Tùy bút Truyện
- ghi chép về những con người,
sự việc cụ thể, có thực, tuỳ theo
cảm hứng chủ quan, có thể tản
mạn không theo hệ thống kết cấu
gì, nhưng vẫn tuân theo tư tưởng
chủ đạo
- Cốt truyện đơn giản mờ nhạt,
…
- Thuộc loại tự sự, văn xuôi có
chi tiết, sự việc, nhân vật, cảm
xúc, tính cách,
- Phải có cốt truyện, phức tạp, lắt
léo.

Tùy bút Truyện
- ghi chép về những con người,
sự việc cụ thể, có thực, tuỳ theo
cảm hứng chủ quan, có thể tản
mạn không theo hệ thống kết cấu
gì, nhưng vẫn tuân theo tư tưởng
chủ đạo
- Cốt truyện đơn giản mờ nhạt,
…
- Kết cấu lỏng lẻo tuỳ cảm xúc
người viết.
- Thuộc loại tự sự, văn xuôi có
chi tiết, sự việc, nhân vật, cảm
xúc, tính cách,

- Phải có cốt truyện, phức tạp, lắt
léo.
- Kết cấu chặt chẽ, có dụng ý
nghệ thuật.

Tùy bút Truyện
- ghi chép về những con người,
sự việc cụ thể, có thực, tuỳ theo
cảm hứng chủ quan, có thể tản
mạn không theo hệ thống kết cấu
gì, nhưng vẫn tuân theo tư tưởng
chủ đạo
- Cốt truyện đơn giản mờ nhạt,
…
- Kết cấu lỏng lẻo tuỳ cảm xúc
người viết.
- Giàu cảm xúc, chủ quan.
- Thuộc loại tự sự, văn xuôi có
chi tiết, sự việc, nhân vật, cảm
xúc, tính cách,
- Phải có cốt truyện, phức tạp, lắt
léo.
- Kết cấu chặt chẽ, có dụng ý
nghệ thuật.
-
Tính cảm xúc, chủ quan được
thể hiện kín đáo.

Tùy bút Truyện
- ghi chép về những con người,

sự việc cụ thể, có thực, tuỳ theo
cảm hứng chủ quan, có thể tản
mạn không theo hệ thống kết cấu
gì, nhưng vẫn tuân theo tư tưởng
chủ đạo
- Cốt truyện đơn giản mờ nhạt,
…
- Kết cấu lỏng lẻo tuỳ cảm xúc
người viết.
- Giàu cảm xúc, chủ quan.
- Chi tiết sự việc chân thực,…
- Thuộc loại tự sự, văn xuôi có
chi tiết, sự việc, nhân vật, cảm
xúc, tính cách,
- Phải có cốt truyện, phức tạp, lắt
léo.
- Kết cấu chặt chẽ, có dụng ý
nghệ thuật.
-
Tính cảm xúc, chủ quan được
thể hiện kín đáo.
- Chi tiết sự việc được hư cấu.

1. Nghệ thuật: Bằng thể văn tuỳ bút tác giả ghi chép sự việc
cụ thể, chân thực khách quan và sinh động.
III. Tổng kết – ghi nhớ:
2. Nội dung:
- Văn bản phản ánh đời sống xa hoa của vua chúa và sự
nhũng nhiễu của bọn quan lại thời Lê -Trịnh.
- Thái độ bất bình, phê phán kín đáo của tác giả về hiện

thực đen tối của lịch sử nước ta vào cuối thế kỉ XVIII.

Em có cảm nhận gì về cuộc sống người dân
sống dưới thời chúa Trịnh Sâm ? (Bài văn ngắn
khoảng 30 dòng)
Câu hỏi viết thu hoạch: