TIẾT 62: CỤM ĐỘNG TỪ - NH

TRƯỜNG THCS ĐOÀN XÁ
GV:NGUYỄN THỊ NHƯ HOA

Dựa vào các bức tranh, em hãy tìm các
Dựa vào các bức tranh, em hãy tìm các
động từ thích hợp
động từ thích hợp
?
?


cúi
cúi


ngủ
ngủ
uống
uống
bay
bay
bơi
bơi
chèo
chèo
vỗ tay
vỗ tay
xoay
xoay

I. Cụm động từ là gì?
Viên quan ấy đã đi nhiều nơi,đến
đâu quan cũng ra những câu đố
oái oăm để hỏi mọi người .
1. Xét ví dụ:(sgk)
TiÕt 61 : Côm ®éng tõ
- Nếu lược bỏ các từ ngữ in đậm thì
không hiểu được nghĩa của câu (câu
không trọn nghĩa)
Viên quan ấy đi ,
đến đâu quan ra
-> Các từ in đậm đi kèm với động
-> Các từ in đậm đi kèm với động
từ tạo thành tổ hợp từ, bổ sung thêm
từ tạo thành tổ hợp từ, bổ sung thêm


ý nghĩa cho động từ về nhiều mặt
ý nghĩa cho động từ về nhiều mặt
.
.
Vậy nếu bỏ các từ in đậm thì câu sẽ
như thế nào?




Học

Cụm động từ:

Có ý nghĩa đầy đủ
hơn, trọn vẹn hơn

Cấu tạo phức tạp
hơn
Lan đang học bài
C N
V N

Hoạt động giống
như động từ
Cắt :
An đang cắt cỏ ngoài đồng
TiÕt 61 : Côm ®éng tõ
2. Xét ví dụ khác:
-
Cho động từ: Học, cắt.
Hãy phát triển thành cụm động từ và
đặt câu với cụm động từ ấy?
Đang học bài
Cắt Đang cắt cỏ ngoài đồng
Đặt câu:
C N
V N
Hãy so sánh ý nghĩa và cấu tạo của
cụm động từ với động từ?

* Cụm động từ là loại tổ hợp từ do động từ với một số từ ngữ phụ

thuộc nó tạo thành. Nhiều động từ phải có các từ ngữ phụ thuộc
đi kèm, tạo thành cụm động từ mới trọn nghĩa.
* Cụm động từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn
một mình động từ, nhưng hoạt động trong câu giống như một
động từ.
Ghi nhớ

Bµi tËp
Bµi tËp


nhanh :
nhanh :
Tìm những cụm động từ thích hợp và đặt câu với cụm động từ ấy?
Tìm những cụm động từ thích hợp và đặt câu với cụm động từ ấy?
Học sinh đang chạy thể dục.
Trời đang mưa rÊt to
Đàn chim đang bay trên bầu trời
C¸c em học sinh chăm chú đọc
sách

Ví dụ
Đang học bài
Phần
trước
Phần
trung tâm
Phần
sau
Đang học

Học bài
Phần
trước
Phần
trung tâm
Phần
trung tâm
Phần
sau
II : Cấu tạo của cụm động từ

Ngy mai, tụi s i H Hi.
Anh ng gp cụ y vo lỳc ny.
Cụ y vn lm vic ch c.
Mt tri mc ng ụng.
Hng ngy, tụi vn i hc bng xe p.
Phần phụ tr ớc Phần trung
tâm (động
từ)
Phần phụ sau
sẽ đi Hà Nội
đừng gặp cô ấy vào lúc này
vẫn làm việc ở chỗ cũ
mọc ở đằng đông
vẫn đi học bằng xe đạp
(ngn cản)
(sự tiếp diễn t ơng tự)
(sự tiếp diễn t ơng tự)
( quan hệ thời gian)
(đối t ợng, thời gian)

(địa điểm )
(h ớng)
(ph ơng tiện)
( địa điểm)
Nhng ph ng y b sung ý ngha gỡ
cho ng t trung tõm ?

Viên quan ấy đã đi nhiều nơi,đến
đâu quan cũng ra những câu đố
oái oăm để hỏi mọi người
* Các từ in đậm bổ sung cho động từ:
+ đã quan hệ thời gian trong quá khứ
+ nhiều nơi địa điểm
+ cũng sự tiếp diễn, đồng thời
+ những câu đố oái ăm phương tiện, cách thức
+ để hỏi mọi người mục đích
Kết hợp với động từ tạo thành cụm động từ


* Mô hình cụm động từ:
Phần trước Phần trung tâm Phần sau
* Trong cụm động từ:
-
Các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho động từ các ý nghĩa:
quan hệ thời gian; sự tiếp diễn tương tự; sự khuyến khích hoặc
ngăn cản hành động; sự khẳng định hoặc phủ định hành
động… (có thể vắng)
-
Các phụ ngữ ở phần sau bổ sung cho động từ các chi tiết về
đối tượng, hướng, địa điểm, thời gian, mục đích, nguyên nhân,

phương tiện và cách thức hành động,…( Có thể vắng)
Ghi nhớ

BÀI TẬP
BÀI TẬP
1:Tìm các cụm động từ trong những câu sau?
1:Tìm các cụm động từ trong những câu sau?
1. Em bé còn đang đùa nghịch ở sau nhà.
(Em bé thông minh)
2.Vua cha yêu thương Mị Nương hết mực, muốn kén cho
con một người chồng thật xứng đáng.
(Sơn Tinh, Thủy Tinh)
3. Cuối cùng triều đình đành tìm cách giữ sứ thần ở công
quán để có thì giờ đi hỏi ý kiến em bé thông minh nọ.
(Em bé thông minh)
III.LUYỆN TẬP
III.LUYỆN TẬP

1. Em bé còn đang đùa nghịch ở sau nhà.

(Em bé thông minh)
2.Vua cha yêu thương Mị Nương hết mực, muốn kén cho con một
người chồng thật xứng đáng.
(Sơn Tinh, Thủy Tinh)
3. Cuối cùng triều đình đành tìm cách giữ sứ thần ở công quán để có
thì giờ đi hỏi ý kiến em bé thông minh nọ.
(Em bé thông minh)

BÀI TẬP 2
BÀI TẬP 2

: Chép các cụm động từ ở Bài tập 1 vào mô hình cụm động từ:
: Chép các cụm động từ ở Bài tập 1 vào mô hình cụm động từ:
Phần trước Phần trung tâm Phần sau

Phần trước Phần trung tâm Phần sau
còn đang đùa nghịch ở sau nhà
yêu thương Mị Nương hết mực
muốn kén cho con một người chồng
thật xứng đáng
đành tìm cách giữ thong minh noj

•
Bài tập 3: Nêu ý nghĩa của các phụ ngữ được in đậm trong đoạn
dưới đây. Việc dũng các phụ ngữ này trước động từ miêu tả hành
động của người cha và viên quan nói lên điều gì về trí thông minh
của chú bé trong truyện Em bé thông minh?
-
Chưa, không: đều có ý nghĩa phủ định.
+ Phụ ngữ “chưa”: Là phủ định tương đối, hàm nghĩa “ không có đặc
điểm x ở thời điểm nói nhưng có thể có đặc điểm x trong tương lai”.
+ Phụ ngữ “ không” mang ý nghĩa phủ định tuyệt đối.
=> Cả hai phụ ngữ đều cho thấy sự thông minh, nhanh trí của em
bé. Cha chưa kịp nghĩ câu trả lời thì con đã đáp lại bằng một câu mà
chính viên quan cũng không thể trả lời được.


T¹m biÖt quý thÇy c« gi¸o, hÑn gÆp l¹i!