Food Sensory - S8-Sensory Choice-Statistics.pdf

4/20/2009
1
LỰACHỌNPHÉPTHỬ
,
XỬ LÝ SỐ LIỆUCẢMQUAN
Lựa chọn phép thử
Báo cáo kết quả
Vấn đề cần giải quyết
Phân tích cảmquan Thị hiếuPhân tích cảm quan Thị hiếu
Các sản phẩm có
khác nhau?
Cặp đôi, Tam giác
Xếp thứ tự
cường độ
So hàng
Mức độ khác biệt
của sản phẩm?
Cho điểm
Mô tả
Sự khác biệt có
quan trọng đối
với NTD?
Ưu tiên
Chấp nhận
2-3, 2-5
Phân tích cảm quan Số liệu cảm quan
4/20/2009
2
•Làmquenvớicácthuộctínhcủasảnphẩm
•Loạibỏ sảnphẩm có khuyếttậtnghiêmtrọng
•Thămdònhững biểu đồ cảmquantiềm ẩn

Thửđiềukiệnchuẩn
• Xác định liệu các sản phẩm có khác nhau về
TRÌNH TỰ ĐÁNH GIÁ CẢM QUAN GỒM NHIỀU LOẠI PHÉP THỬ
(Lawless & Heymann 1998)
• Xác định liệu các sản phẩm có khác nhau về
tính chấtcảm quan hay không khi thay đổi
thành phần, quy trình, công nghệ hay bao bì
sảnphẩm
Phép thử phân biệt
(tại phòng thí nghiệm)
• Định nghĩa đầy đủ các thuộctínhquantrọng
• Ảnh hưởng củasự biến đổiquytrìnhcông
nghệ/nguyên liệuvề mặtcường độ củamỗi
thuộctính
Phép thử mô tả
• Thămdòmức độ thích/không thích
•Xácđịnh các khó khăntiềm ẩn để làm lại
Phép thử thị hiếu(qui mô
bán sảnxuất)
•Khảosátkhả năng chấpnhậntrongdânsố
mụctiêu
•Thămdòý kiếncủaNTD
• Đạt đượcsự chứng minh
Phép thử thị hiếutại trung
tâm, hộ gia đình
Lậphội đồng
Chọnphương pháp
Định nghĩavấn đề
SƠ ĐỒ ĐÁNH GIÁ CẢM QUAN (Lawless & Heymann 1998)
Thực hành thí nghiệm

Thiếtkế câu hỏi và thang đo
Thiếtkế phiếutrả lời
Xây dựng phép thử
Thiếtkế thí nghiệm
Xuấtbảnvàlưutrữ
Báo cáo
Phân tích biểudiễnbằng đồ thị
Thực hành thí nghiệm
4/20/2009
3
Lựachọn
phương pháp
Vấn đề nghiên cứulàkhả
năng chấpnhậncủaNTD?
Phép thửưutiên
So hàng thị hiếu
Cho điểmthị hiếu
SƠ ĐỒ QUYẾT ĐỊNH LỰA CHỌN PHƯƠNG PHÁP CẢM QUAN
(Lawless & Heymann 1998)
SAI
SAI
Đúng
Vấn đề nghiên cứulà
phân tích cảm quan?
Vấn đề nghiên cứulàsản
phẩmgiống/khác nhau?
Phép thử phân
biệttổng thể
Tổ chức
thảoluậnlại

mụctiêu
nghiên cứu
Sơđồlập hội đồng
Sơđồlậphội đồng
SAI
SAI
Đúng
Đúng
Vấn đề nghiên cứulà
bảnchấtsự khác biệt?
Kỹ thuậtphântích
mô tả
ập ộ g
Sơđồlậphội đồng
SAI
Đúng
Tuyểnchọn độ nhạycảmgiác
Kiểmtrasứckhỏe, thông báo kếtquả
Tuyểndụng
SƠ ĐỒ THÀNH LẬP VÀ DUY TRÌ HỘI ĐỒNG CẢM QUAN
(Lawless & Heymann 1998)
Lậpphiếu đánh giá, phát triểnthuậtngữ,
chuẩn đối chiều và neo (phân tích mô tả)
Định hướng PP thử, làm quen mẫuthử
Chuẩnbị kế hoạch bồidưỡng, thù lao
Tuyểnchọn động cơ,
Phê chuẩncủagiámsát(CNV)
Thay thế thànhviênhội đồng
Theo dõi thành viên hội đồng
(sự thamgiavànăng lực)

chuẩn đối chiều và neo (phân tích mô tả)
4/20/2009
4
Xác định cấutrúckhối,
b ổi thử hó thử
Xác định mứccủabiến độclập
Xác định biến độclậpvàphụ thuộc
SƠ ĐỒ THIẾT KẾ THÍ NGHIỆM
(Lawless & Heymann 1998)
Xác định số lượng CQV, số lầnlặp,
số quan sát để đạt độ nhạy yêu cầu
Xác định giả thuyếtHo, mứcý nghĩa α,
độ rủiroβ
Phân định mứccủabiến cho khối
buổi thử, nhóm thử
Phác thảo phép phân tích thống kê
dự kiến và trình bày kếtquả
Chỉnh sửathiếtkế
(câu hỏi, tài chính, thời gian)
số quan sát để đạt độ nhạy yêu cầu
Quay lạibướckhởi đầu
(nếuthiếtkế lại)
ẫ ẫ
Chọnmẫuthử
(điềukiệnbảoquảnthíchhợp)
Thiếtlậphệ thống ngẫu nhiên hóa,
cân bằng cho các mẫu, biếnvàlậpkhối
SƠ ĐỒ XÂY DỰNG PHÉP THỬ
(Lawless & Heymann 1998)
Chuẩnbị phương tiệnthínghiệm

Xác định mẫuvàđiềukiệnthử
Thế tích, nhiệt độ, thờigianlưumẫu, đk
chiếusáng
Mã hóa mẫu(dùng 3 số ngẫu nhiên)
Chuẩnbị phiếutrả lời, hướng dẫn
cho nhân viên, thành viên hội đồng
Chĩ dẫn cho nhân viên kỹ thuật
Chuẩnbị kế hoạch
bồidưỡng, thù lao (nếucó)
ị p g ệ g ệ
4/20/2009
5
Cho điểmthuộctính
hay sự chấpnhận?
Đặt câu hỏi
Chọnthuộc tính
Chọnloạicâuhỏi
SAI
Đúng
Lựa chọn câu
hỏi và thang đo
X/đ cách cho điểm
Chọnthuậtngữ neo,
mẫu đốichứng
Chọnloại thang đo
Đặt câu hỏi
X/đ cách cho điểm
(mã hóa dạng số)
Kiểmtrađộ rõ ràng
Đặtcâuhỏi

X/đ cách cho điểm
(mã hóa dạng số)
Không còn câu hỏi
nào nữa?
Quay về bước đầu
SAI
Đúng
Dừng lại
Ô CHỮ ĐÁNH GIÁ CẢM QUAN
F
O
C
U
H
FLAV URPROFILE
U
S
G
R
O
U
P
H
A
I
P
H
I
A
T

H
I
N
H
G
I
H
A
I
B
A
T
A
M
G
I
A
C
S
O
H
A
N
G
H
E
D
O
N
I

P
H
A
T
H
T
H
A
C
H C N HI
B TBU C
H NB E
I
A
C
C
I
C
H
I
E
N
A
N
H
V
I
C
H
U

A
H TT OM
CH PNHA
UMAM