skkn kinh nghiệm rèn chữ viết cho học sinh lớp hai trường tiểu học thị trấn bình đại

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHỈA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

MÔ TẢ SÁNG KIẾN
Mã số : ……………………………………………

Tên sáng kiến: Kinh nghiệm rèn chữ viết cho học sinh lớp Hai
1. Tình trạng giải pháp đã biết:
Khi rèn chữ viết cho học sinh giáo viên chủ yếu rèn ở phân mơn Tập viết và
rèn theo trình độ chung của lớp.
Xây dựng phong trào “ Giữ vở sạch – viết chữ kiến”
2. Nội dung, giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến:
- Mục đích của sáng kiến:
Nâng cao chất lượng chữ viết ở khối Hai. Trên cơ sở đó giúp học sinh học tốt
mơn Tiếng Việt và các mơn học khác.
Có học sinh đạt giải thi chữ đẹp hàng năm.
- Tính mới của sáng kiến:
Rèn chữ viết cho học sinh người giáo viên không chỉ rèn ở phân môn tập
viết mà điều cốt lõi ở đây là phải rèn ở tất cả các môn học. Trước hết phải nắm
được hiện trạng chữ viết của học sinh, xác định nguyên nhân học sinh viết chữ xấu
(cách cầm viết, tư thế ngồi…). Từ đó giáo viên lựa chọn phương pháp cho phù hợp,
trong đó phương pháp rất đơn giản đó là: những em viết chữ còn nguệch ngoạc
giáo viên cho chuyển qua bằng bút chì và rèn dần, chỉ trong thời gian ngắn học sinh
tiếp tục viết lại bút mực, chữ viết tiến bộ rõ rệt.
Ở tiết dạy tập viết giáo viên theo nhóm đối tượng học sinh
Mỗi mơn học giáo viên đều nhận xét và tuyên dương học sinh có tiến bộ chữ
viết kịp thời.
3. Khả năng áp dụng của giải pháp
1

Áp dụng cho giáo viên dạy lớp Hai nói riêng và các giáo viên khác trong
trường, có thể giới thiệu đến tất cảc giáo viên trong huyện, tỉnh tham gia khảo và
vận dụng tuỳ theo điều kiện.
4. Hiệu quả thu được do áp dụng sáng kiến:
Nhiều năm liền có học sinh đạt giải thi viết chữ đẹp
Đến cuối học kì I năm học 2012-2013 đa số học sinh viết đúng cỡ chữ, đúng
độ cao, đều nét, tập vở sạch sẽ. Sĩ số: lớp có 28 học sinh chỉ 3 học sinh xếp loại C
trong phong trào “ Vở sạch- chữ viết”.
5. Những người tham gia tổ chức áp dụng sáng kiến lần đầu:
Tập thể giáo viên dạy khối Hai của trường.
6. Tài liệu kèm theo:
1 tập văn bản báo cáo sáng kiến
Thị Trấn, ngày 18 tháng 2 năm 2013
Người viết mô tả

Nguyễn Thị Thu Thảo

Nguyễn Thị Thu Thảo

Trường Tiểu học thị trấn Bình Đại,
huyện Bình Đại

Giáo viên

8,0đ

2


Toàn văn sáng kiến

Kinh nghiệm rèn chữ viết cho học sinh lớp Hai
PHẦN MỞ ĐẦU
1.Bối cảnh chung:
Chúng ta đang ở trong thời đại mới, thời đại cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước. Thời đại thơng tin bùng nổ, mọi người thường ngồi trước chiếc máy tính
của mình để soạn thảo một văn bản, thay vì cầm bút viết trên giấy. Việc rèn chữ
viết của mọi người chìm vào quên lãng. Ở trường tiểu học cũng thế, trong những
năm gần đây, học sinh viết chữ xấu là một trình trạng đáng báo động. Hiện nay học
sinh lựa chọn đủ loại bút để viết, đặc biệt là học sinh rất yêu thích với chiếc bút bi
của mình hơn là những loại bút chấm mực như ngày xưa. Mặt khác, chữ viết của
khá nhiều giáo viên chưa đúng quy định cũng ảnh hưởng rất nhiều đến việc rèn chữ
viết của học sinh. Bởi lẽ, mỗi thầy cô giáo được xem như là tấm gương phản chiếu
để học sinh rọi vào đó. Lứa tuổi của học sinh tiểu học là lứa tuổi “bắt chước” , giáo
viên viết như thế nào là học sinh viết như thế đó, nhất là các em học sinh đầu cấp
đặc biệt là lứa tuổi học sinh lớp 2.
2. Lí do chọn đề tài:
Thực trạng chữ viết của học sinh hiện nay cịn rất xấu và thiếu tính chính
xác, các em viết cịn sai, viết q chậm hay có những học sinh viết nhanh, làm tính
giỏi nhưng viết xấu, trình bày khơng sạch sẽ, rõ ràng thì khơng trở thành một học
sinh giỏi tồn diện được. Điều đó ảnh hưởng khơng nhỏ đến chất lượng học Tiếng
Việt nói riêng và các mơn học khác nói chung. Kết quả rèn chữ viết cho học sinh là
một cơng trình dày cơng khổ luyện của thầy và trị dưới sự dìu dắt, chăm sóc tận
tình của các thầy giáo, cơ giáo. Cố thủ tướng Phạm Văn Đồng đã từng nói: Chữ
viết cũng là biểu hiện của nết người. Dạy cho học sinh viết đúng, viết cẩn thận, viết
đẹp là góp phần rèn luyện cho các em tính cẩn thận, tính kỷ luật, tính tự trọng với
mình cũng như đối với thầy cơ và các bạn đọc bài vở của mình.
Thật vậy, nhìn trang vở của học sinh với những dòng chữ đều tăm tắp, sạch
sẽ thì cả cha mẹ và thầy cơ đều dấy lên một niềm vui, chúng ta như đặt niềm tin
vào tương lai con trẻ.
Từ thực tế bối cảnh chung và thực trạng chữ viết của học sinh như đã nêu

trên, nối tiếp nét chữ các em được viết ở lớp Một, là một giáo viên dạy Tiểu học,
bản thân tôi luôn nhận thức rằng “Nét chữ - nết người” nên việc rèn chữ viết cho
chính bản thân mình cũng như cho các em học sinh là một việc làm rất cần thiết.
Đây không chỉ là vấn đề quan trọng đối với giáo viên dạy lớp Một mà cả những
giáo viên dạy các lớp Hai như tôi và những giáo viên dạy ở các lớp trên cũng có ý
nghĩa không kém. Nếu như chúng ta cho rằng việc rèn chữ viết cho học sinh chủ
yếu là lớp Một và nó sẽ quyết định chữ viết của các em sau này thì đây là một quan
3


niệm chưa hoàn toàn đầy đủ. Đồng ý việc rèn chữ viết cho học sinh ở lớp Một là rất
cần thiết, song chưa hẳn nó sẽ quyết định chữ viết của các em sau này. Thực tế qua
nhiều năm giảng dạy tôi đã bắt gặp rất nhiều trường hợp những em học sinh viết
chữ khá tốt ở lớp Một, đến lớp Hai, lớp Ba … nếu giáo viên không quan tâm nhiều
đến chữ viết thì chữ viết của các em dần dần xấu đi. Chính vì thế Tập viết là một
trong những môn học quan trọng ở Tiểu học. Tập viết có liên quan mật thiết đến
chất lượng học tập ở các mơn học khác.
Từ những lí do vừa nêu trên, cùng với nhiều năm giảng dạy ở lớp Hai, tơi
nhận thấy rằng chữ viết của các em tốt thì môn Tiếng Việt các em học tốt.
Phân môn Tập viết có phần quan trọng như thế nên việc rèn kĩ năng viết cho học
sinh lớp Hai lại càng quan trong hơn. Vì thế, việc rèn chữ viết cho các em dù ở
khối lớp nào cũng rất cần thiết nhằm góp phần rèn học sinh tính chịu khó và nó
cũng là một trong những kĩ năng hàng đầu của việc học mơn Tiếng Việt trong
trường tiểu học đó là kĩ năng viết chữ.
Dạy phân môn Tập viết tôi nhận thấy rằng đối với học sinh cùng một lúc
đòi hỏi các em viết đúng, viết đẹp là một điều không thực tế, khó có thể thực hiện
được. Do vậy, đối với từng lớp, giáo viên cần lựa chọn mục tiêu trọng tâm của môn
học phù hợp với lứa tuổi để học sinh tiếp thu bài một cách vững chắc. Xác định
được vấn đề này muốn viết chữ đẹp việc đầu tiên cần làm là rèn cho trẻ có nề nếp
và kĩ thuật viết chữ đúng thì mới có cơ sở để viết chữ đẹp. Đây chính là u cầu có

tính quyết định trong việc rèn chữ viết đẹp cho suốt quá trình học tập của học sinh
nên tôi đã chọn đề tài: “ Kinh nghiệm rèn chữ viết cho học sinh lớp 2”.
3.Phạm vi nghiên cứu:
Với khả năng có hạn nên đề tài chỉ tập trung vào áp dụng cho đối tượng là
học sinh lớp Hai 9 và học sinh khối lớp Hai của trường Tiểu học Thị Trấn Bình
Đại.
4.Mục đích nghiên cứu:
Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở khối
lớp Hai nói chung, dựa trên cơ sở rèn chữ viết đẹp cho học sinh làm nền tảng cho
việc học tập tốt các môn học khác. Đồng thời, qua kết quả nghiên cứu để có dịp
cùng trao đổi kinh nghiệm với các bạn đồng nghiệp, tìm ra giải pháp giúp giáo viên
rèn luyện cho học sinh lớp 2 viết đẹp hơn, các em viết chữ hoa tốt hơn.
*Qua nghiên cứu đề tài này ta thấy rằng dạy tập viết không chỉ dừng lại ở chỗ
dạy cho học sinh viết đúng, viết đẹp. Mà qua việc rèn chữ viết cịn là mơi trường
rèn cho học sinh nhiều đức tính tốt như: tính cẩn thận, tính kỉ luật, lịng tự trọng, tự
tin, khích thích tính tị mị, sáng tạo. Ngồi ra học sinh cịn u cái đẹp, rung cảm
trước cái đẹp qua từng bài viết của mình.
*Đa số giáo viên nắm được phương pháp giảng dạy tập viết nhưng đi sâu vào
từng con chữ, cách viết từng con chữ cụ thể thì sự lúng túng và vấp váp lại khơng
ít. Do vậy, phải nắm vững cấu tạo của từng chữ viết là quan trọng song chưa đủ mà
đòi hỏi đến vai trò chủ động sáng tạo và ứng xử linh hoạt đối với từng đối tượng
học sinh mới đem lại hiệu quả cao.
4


PHẦN NỘI DUNG
I-Cơ sở lí luận của vấn đề:
1. Tập viết là một trong những phân mơn có tầm quan trọng đặc biệt của môn
Tiếng Việt ở Tiểu học, nhất là đối với học sinh lớp Một. Ở giai đoạn đầu, trọng tâm
của việc dạy tập viết là dạy viết chữ cái và kết nối các chữ cái lại để ghi tiếng. Phân

môn Tập viết trang bị cho học sinh bộ chữ cái La tinh và những yêu cầu kĩ thuật để
sử dụng bộ chữ cái đó trong học tập và giao tiếp. Với ý nghĩa đó chữ viết khơng
những có quan hệ mật thiết với chất lượng học tập của các mơn học khác mà cịn
góp phần rèn luyện một trong những kĩ năng hàng đầu của của việc học Tiếng Việt
trong nhà trường- kĩ năng viết chữ. Ở giai đoạn cuối, cùng với việc rèn chữ viết
hoa, HS cịn được rèn viết văn bản, có thể là nhìn một đoạn văn, đoạn thơ chép lại
cho đúng (tập chép) hoặc nghe giáo viên đọc, học sinh viết vào vở (nghe-viết). Nếu
viết chữ đúng mẫu, rõ ràng, đảm bảo tốc độ quy định thì học sinh có điều kiện ghi
chép bài tốt, nhờ vậy mà kết quả học tập sẽ cao hơn. Viết xấu, tốc độ chậm sẽ ảnh
hưởng không nhỏ tới chất lượng học tập.
Song song đó, Tập viết cịn là phân mơn có tính chất thực hành. Trong
chương trình khơng có tiết học lí thuyết, chỉ có các tiết rèn luyện kĩ năng. Tính chất
thực hành có mục đích của việc dạy học Tập viết cũng góp phần khẳng định vị trí
quan trọng của phân mơn này ở trường tiểu học. Ngồi ra, Tập viết cịn góp phần
quan trọng vào việc rèn luyện cho học sinh những phẩm chất đạo đức tốt như tính
cẩn thận, tính kỉ luật và khiếu thẩm mĩ.
2. Phân môn Tập viết ở Tiểu học truyền thụ cho học sinh những kiến thức cơ
bản về chữ viết và kĩ thuật chữ viết. Trong các tiết tập viết, học sinh nắm bắt được
các tri thức cơ bản về cấu tạo của bộ chữ La tinh ghi âm Tiếng Việt, sự thể hiện bộ
chữ cái này trên bảng, vở … đồng thời được hướng dẫn các yêu cầu kĩ năng viết
chữ cái, nét chữ, từ và cụm từ. Trong một năm học, học sinh được học 35 tiết tập
viết, như vậy mỗi tuần có một tiết tập viết. Ở lớp Hai, học sinh học viết các chữ cái
viết hoa, tiếp tục luyện cách viết các chữ viết thường và tập viết nối nét từ chữ hoa
sang chữ thường. Trong mỗi tiết tập viết, học sinh được hướng dẫn và tập viết từng
chữ cái viết hoa, sau đó tập viết cụm từ hoặc câu ứng dụng có chữ hoa ấy. Tuy
nhiên với học sinh lớp Hai học mơn Tập viết để viết đẹp là rất khó vì ở lớp Một các
em mới làm quen với chữ cái qua hình thức tập tơ trong giai đoạn luyện tập tổng
học kỳ II. Chính vì vậy khi viết chính tả, chữ hoa của các em mới dừng ở mức độ
gần giống với hình dáng theo mẫu chữ qui định, một số em cịn thao tác ngược
hồn tồn với qui trình viết hoặc nhấc bút tùy tiện không biết đâu là điểm nhấn của

các con chữ để tạo độ mầm mại, đẹp. Vì vậy, để học sinh lớp Hai viết đúng, tiến tới
viết đẹp là mối quan tâm và trăn trở rất lớn của tôi cũng như các đồng nghiệp.
3. Về kiến thức: phân môn Tập viết cung cấp cho học sinh có những hiểu
biết về đường kẻ, dịng kẻ, độ cao, cỡ chữ, hình dáng và tên gọi các nét chữ, cấu tạo
chữ cái, chữ ghi tiếng, cách viết chữ thường, vị trí dấu thanh, quy trình viết chữ
hoa, chữ thường đồng thời nâng cao các kĩ năng viết chữ viết hoa với chữ viết
5


thường, viết liền mạch các chữ cái viết thường với nhau. Từ đó hình thành cho học
sinh những biểu tượng về hình dáng, sự cân đối, tính thẩm mĩ của chữ viết.
4. Về kĩ năng: phân môn Tập viết trang bị cho các em viết đúng quy trình
viết nét, viết các chữ cái và liên kết chữ cái tạo thành chữ ghi tiếng theo yêu cầu
liền mạch. Viết thẳng hàng các chữ trên dòng kẻ, kĩ thuật viết liền mạch, xác định
được khoảng cách giữa các con chữ để hình thành kĩ năng viết đúng mẫu, rõ ràng
chữ đẹp và rèn kĩ năng viết sáng tạo ( kiểu chữ nghiêng). Đồng thời biết trình bày
bài viết, bài viết sạch thực hiện nền nếp giữ vở sạch, chữ viết đẹp.
5. Quá trình tập viết có quan hệ đến nhiều bộ phận trong cơ thể học sinh. Tư
thế ngồi viết có quan hệ đến cột sống, phổi, lưng. Cách cầm bút có quan hệ đến các
ngón tay, bàn tay và hai cánh tay. Hình dáng, kích cở chữ viết có quan hệ đến mắt
các em.
a/ Tư thế ngồi: ngồi ngay ngắn, lưng thẳng, không tỳ ngực vào cạnh bàn, đầu
hơi cúi, mắt cách vở từ 25cm-30cm. Cánh tay trái đặt trên bàn bên trái lề vở, bàn
tay trái tỳ vào mép vở giữ cho vở không xê dịch khi viết. Tay phải cũng đặt trên
bàn, khi viết bàn tay và cánh tay xê dịch từ trái sang phải. Hai chân thoải mái,
không để chân co, chân duỗi khiến cột sống bị cong vẹo và chữ viết cũng xiên lệch
theo.
b/ Cách cầm bút: cầm bút bằng ba ngón tay của bàn tay phải (ngón trỏ, ngón
cái và ngón giữa) đầu ngón trỏ đặt lên thân bút (cách ngịi bút khoảng 2cm), đầu
ngón cái giữ bên trái thân bút, thân bút tựa vào đốt ngón tay giữa. Khi viết ba ngón

tay này giữ bút, điều khiển bút dịch chuyển. Ngoài ra cần sự phối hợp của cổ tay,
cánh tay và khuỷu tay.
6. Trạng thái tinh thần phải phấn chấn, hứng thú, không viết khi mệt mỏi,
buồn ngủ, uể oải, phân tán vì chuyện khác, tránh tư tưởng viết qua quýt cho xong
để đi chơi. Việc tập viết không đảm bảo đúng các quy định được xây dựng trên cơ
sở khoa học sẽ đem lại nhiều di hại suốt đời cho học sinh như: cận thị, vẹo cột
sống, lưng gù, phổi bị ảnh hưởng … do ngồi viết không đúng tư thế.
7. Việc rèn kĩ năng viết địi hỏi người học phải tri giác chính xác sản phẩm,
nắm vững các thao tác kĩ thuật và kiên trì lặp đi lặp lại các thao tác đó. Chữ cái
Tiếng Việt là hệ thống chữ cái La tinh ghi âm, mỗi nhóm chữ cái có những đăc thù
riêng nên quy trình thực hiện các thao tác ở từng nhóm cũng khơng giống nhau, đặc
điểm từng chữ cái, các thao tác viết các nhóm chữ cái và phải luyện tập nhiều lần
trên vở Tập viết.
II-Cơ sở thực tiễn của vấn đề:
1.Thuận lợi:
Phong trào thi viết chữ đẹp cho học sinh được tổ chức hàng năm ở cấp
trường, cấp huyện, cấp tỉnh nhiều năm qua luôn được lãnh đạo các cấp quan tâm, tổ
chức thường xuyên. Đây chính là động lực thúc đẩy bản thân tôi cũng như một số
anh, chị em đồng nghiệp quan tâm và chú trọng vào vấn đề này.
6


Về cơ sở vật chất, trang bị phục vụ cho cơng tác giảng dạy các mơn học
nói chung, mơn Tập viết nói riêng như: bảng từ, bàn, ghế (bàn hai chỗ ngồi), quạt,
đèn, bộ thiết bị dạy học (mỗi giáo viên được trang bị bộ chữ dạy Tập viết) … hàng
năm đều được tăng cường bổ sung khá đầy đủ, ánh sáng phịng học ln được đảm
bảo, thuận chiều từ bên trái sang khơng bị sấp bóng.
Nhận thức của một số đơng phụ huynh về vai trị của giáo dục, về chất
lượng giảng dạy của giáo viên, cũng như chất lượng chữ viết của con em mình ln
được các bậc phụ huynh quan tâm. Đa số các em đến trường đều được cha mẹ trang

bị đầy đủ dụng cụ học tập.
Về phía giáo viên: đa số vững về chun mơn nghiệp vụ, nhiệt tình năng nổ.
Đặc biệt giáo viên dạy ở khối Một hầu hết đều có chữ viết đẹp, chuẩn. Đây chính là
nền tảng cơ bản, là tiền đề giúp việc rèn chữ viết cho các em sau này diễn ra thuận
lợi hơn.
2.Khó khăn:
Thứ nhất, một số giáo viên viết chữ còn quá xấu, chưa nhận thức đầy đủ ý
nghĩa, vai trị của chữ viết. Từ đó ít quan tâm đến chất lượng chữ viết của các em
cả trong bài viết ở tập viết cũng như vở ghi bài của các em ở những môn học khác.
Nhiều trường hợp khi chấm bài làm của học sinh, giáo viên phê rất cẩu thả, chữ
viết rất tùy tiện, không đúng mẫu, đơi khi cịn viết thiếu nét, sai chính tả, tùy tiện
trong cách trình bày, lời nhận xét chung chung chưa rõ ý … Nhất là trong thời điểm
giáo viên tích cực soạn bài trên máy vi tính thì ý thức của giáo viên về phong trào
rèn chữ đẹp bị hạn chế rất nhiều.
Thứ hai, khi phân tích cấu tạo của chữ viết để hướng dẫn các em viết, đôi lúc
giáo viên phân tích chưa đầy đủ, lời nói khơng rõ ràng, chưa khắc sâu biểu tượng
về chữ viết cho các em như phân tích hình dáng, kích thước, cấu tạo, cũng như sự
giống nhau và khác nhau của chữ cái đang học và chữ cái đã học
Thứ ba, trong quá trình tổ chức giờ dạy, đơi khi giáo viên chưa tạo được tính
thân thiện giữa thầy và trị, nhất là khi phải đối mặt với các bài viết chưa đạt yêu
cầu của một số em. Giáo viên chưa khuyến khích, tuyên dương kịp thời khi chữ
viết của các em có tiến bộ chút ít. Đó cũng là một trong những lý do dẫn đến tình
trạng chữ viết của các em khơng có sự tiến bộ hoặc ngày một xấu hơn.
Thứ tư, quá trình tri giác của các em thiên về nhận biết tổng quát đối
tượng. Trong khi đó, để viết được, người viết phải tri giác cụ thể, chi tiết từng nét
chữ, từng động tác kĩ thuật tỉ mỉ. Do vậy, khi tiếp thu kĩ thuật viết chữ, học sinh
thường bị lúng túng. Mặt khác, đặc điểm tâm sinh lí của học sinh tiểu học thường
rất hiếu động, thiếu kiên trì,những động tác địi hỏi sự khéo léo, cẩn thận các em rất
khó thực hiện được.
Thứ năm, vở Tập viết, một số loại vở 5 ơ li cịn mỏng nên rất dễ bị nhịe.

Trình độ học sinh khơng đồng đều nên gặp rất nhiều khó khăn trong việc rèn các
cháu học tập, đặc biệt là trong phân môn Tập viết, chính tả. Học sinh sử dụng
nhiều loại bút khác nhau.
7


Một số phụ huynh chưa nhận thức hết tầm quan trọng của phong trào này
(năm học 2012-2013) đặc thù của điểm Bình Chiến, phụ huynh chỉ ép cho học sinh
học Tiếng Việt, Toán mà quên rằng chữ viết của các em sẽ làm cho tâm hồn các em
thêm phong phú, chữ viết xấu sẽ làm giảm đi phần điểm trình bày về chữ viết trong
bài làm của học sinh mà bất cứ bài thi nào cũng có.
III-Một số biện pháp rèn chữ viết cho học sinh:
1. Cần làm tốt công tác tuyên truyền, phối hợp với phụ huynh để xây
dựng phong trào “Giữ vở sạch-Viết chữ đẹp”
Giáo viên tuyên truyền cho phụ huynh biết về vai trò quan trọng của“Giữ vở
sạch-Viết chữ đẹp” hướng dẫn phụ huynh trong việc mua sắm sách vở, bút viết,
bao bìa sách vở, … và phổ biến cho phụ huynh biết các tiêu chuẩn cụ thể khi xếp
loại vở sạch chữ đẹp hàng tháng.
2.Thông báo đến phụ huynh học sinh về chữ viết của các em.
Hàng tháng, từng học kỳ giáo viên chủ nhiệm sẽ thơng báo tình hình học
tập và rèn luyện chữ viết của học sinh qua sổ liên lạc gia đình để phụ huynh có kế
hoạch kèm cặp thêm ở nhà.
3.Xây dựng phong trào “Giữ vở sạch-viết chữ đẹp” ngay từ đầu năm
học.
Vào đầu năm học tôi tiến hành kiểm tra sách vở, đồ dùng học tập của của
học sinh, hướng dẫn học sinh nên dùng loại vở nào, dùng loại bút nào (học sinh có
điều kiện chứ khơng bắt buộc) để luyện viết, hướng dẫn các em các tiêu chuẩn cần
phấn đấu để đạt danh hiệu “Vở sạch- chữ đẹp”. Có thể cho các em xem một số bài
viết của các anh chị ở các lớp trên đã đạt giải cao trong các kỳ thi “Viết chữ đẹp”
cấp trường như: Chung Huỳnh Thi (lớp 22 ), Ngọc Diễm (lớp 35 ), Phạm Khánh

Tiên (lớp 43), …
Cần khảo sát phân loại học sinh ngay từ đầu năm để có định hướng kèm cặp
những học sinh còn viết chữ xấu.
Đối với học sinh có năng khiếu và chữ viết khá đẹp, giáo viên phải có định
hướng từ đầu và phải ln chú ý theo dõi, kèm cặp nhắc nhở để học sinh luôn ghi
nhớ, cố gắng thường xuyên bởi vì hơn ai hết giáo viên là người trực tiếp dạy dỗ,
quan tâm học sinh hàng ngày nên có điều kiện uốn nắn, khắc phục kịp thời.
4. Dạy tốt phân mơn Tập viết, chính tả trong chương trình Tiểu học để
nâng cao chất lượng chữ viết cho các em.
5. Khắc sâu biểu tượng về chữ mẫu cho các em:
Để thực hiện tốt yêu cầu này, khi giới thiệu về biểu tượng của chữ viết, giáo
viên cần tập cho các em có thói quen biết kết hợp mắt nhìn, tai nghe, tay luyện tập.
Điều này giúp các em chủ động phân tích hình dáng, kích thước cấu tạo chữ, tìm sự
giống nhau và khác nhau của chữ cái hoa đang học và chữ cái hoa đã học trước đó
trong cùng một nhóm bằng thao tác so sánh tương đồng. Bởi lẽ, mẫu chữ là hình
thức trực quan ở tất cả các bài tập viết. Đây là điều kiện đầu tiên để các em viết
đúng. Điều cần lưu ý ở đây là mẫu chữ cần đúng theo quy định , rõ ràng và đẹp.
Mẫu chữ phải có tác dụng giúp cho học sinh quan sát, từ đó tạo điều kiện để các em
8


phân tích hình dáng, kích thước và các nét cơ bản cấu tạo chữ viết trong bài tập
viết. Bên cạnh đó, chữ mẫu của giáo viên khi viết bảng sẽ giúp cho học sinh nắm
được thứ tự viết các nét của chữ cái hoa, cách nối các chữ cái trong một chữ nhằm
đảm bảo yêu cầu viết liền mạch, viết đúng tốc độ. Khi viết mẫu giáo viên phải viết
chậm, đúng quy tắc, vừa viết vừa phân tích cho học sinh nắm. Khi viết mẫu, giáo
viên cần tạo điều kiện để cho học sinh nhìn thấy tay của giáo viên viết từng nét
chữ. Ngoài ra, giáo viên cần lưu ý chữ viết của mình khi chữa bài, chấm bài của
học sinh, chữ viết của giáo viên trong lúc này cũng được coi là chữ mẫu, vì thế,
giáo viên cần có ý thức viết chữ đẹp, đúng mẫu, rõ ràng.

6. Hướng dẫn tỉ mỉ nội dung và yêu cầu về kĩ năng:
Giáo viên cần dẫn dắt học sinh tiếp xúc với chữ cái hoa sẽ học bằng hệ
thống một số câu hỏi, từ việc hỏi về các nét cấu tạo chữ cái hoa, độ cao, kích thước
chữ cái đến việc so sánh nét giống nhau và nét khác biệt giữa các chữ cái hoa đã
học với chữ cái hoa đang phân tích. Chẳng hạn, khi dạy chữ hoa i chúng ta có thể
đặt câu hỏi “chữ hoa i được cấu tạo bằng những nét nào? Chữ hoa i cao mấy
dòng li? Nét thứ nhất của chữ hoa i giống với nét thứ nhất của chữ hoa nào đã
học? … Với những câu hỏi khó, giáo viên cần định hướng câu trả lời cho các em.
Giáo viên chỉ đóng vai trị là người hướng dẫn học sinh phân tích cấu tạo chữ viết,
chuẩn bị cho giai đoạn luyện tập viết chữ tiếp theo.
Giúp học sinh củng cố, nhớ lại và nắm chắc các nét cơ bản: Từ những nét cơ
bản, các chữ cái sẽ được tạo thành. Nếu học viết nét cơ bản khơng đúng, khơng đẹp
thì việc viết xấu, viết sai là điều khơng tránh khỏi. Vì vậy, tơi ln củng cố lại cho
các em cách viết các nét cơ bản. Chú ý điểm đặt bút, dừng bút.
Chẳng hạn với nét khuyết xuôi và nét khuyết ngược học sinh không rèn viết
ngay từ đầu thì sẽ viết lệch xấu sẽ dẫn đến những chữ được tạo bởi hai nét đó như :
h, l, k, g, y, … cũng không được đẹp và đây cũng là hai nét khó mà học sinh
thường lúng túng khi viết. Chú ý nét khuyết phải tròn, thon đầu, không quá to, cũng
không nhỏ quá hoặc không bị vuông đầu và đặc biệt điểm gặp nhau của hai nét phải
ở đường kẻ hai từ dưới lên (với nét khuyết xuôi), đường kẻ một (với nét khuyết
ngược)
Phân loại chữ viết theo nhóm: Để thuận tiện cho cơng việc giảng dạy và học
sinh dễ dàng hơn trong lúc tập viết, tơi đã phân loại chữ cái theo các nhóm sau:
Nhóm 1: a, ă, â, c, o, ơ, ơ, u, ư, n, m, i, v, e, ê, x,
Nhóm 2: b, l, h, k, y, g
Nhóm 3: p, d, đ, r, s, t, q
Việc chia nhóm như vậy giúp học sinh so sánh được cách viết các con chữ,
tìm ra điểm giống nhau và khác nhau, độ cao, … Từ đó học sinh nắm chắc cách
viết và các em sẽ viết được chuẩn hơn. Vì vậy tơi thường cho các em luyện
thêmcách viết trong các tiết học. Khi học sinh viết các con chữ đúng mẫu, thì việc

hướng dẫn các em viết nối nét cũng rất quan trọng. Học sinh biết cách nối nét thì
bài viết mới rõ ràng và đẹp hơn, mới đảm bảo tốc độ viết ở những lớp trên.
9


7. Cần coi trọng mối quan hệ giữa âm và chữ viết, cách đặt dấu thanh,
dấu câu.
Để việc dạy chữ viết khơng đơn điệu, chúng ta cần phân tích tìm ra mối
quan hệ giữa âm và chữ viết, tức là giữa đọc và viết. Vì thế, trong tiến trình dạy tập
viết, nhất là tập viết những âm mà địa phương dễ nhằm lẫn, chúng ta cần đọc mẫu.
Việc viết đúng sẽ củng cố việc dạy đọc đúng và ngược lại đọc đúng đóng vai trị
quan trọng để đảm bảo viết đúng. Có rất nhiều học sinh đặt dấu thanh sai, điều đó
ảnh hưởng khơng tốt đến chất lượng bài viết của các em. Khi dạy tập viết tôi hướng
dẫn học sinh cách ghi từng loại dấu:
*Các dấu thanh ghi ở trên hoặc dưới âm chính (VD: bó đũa, học hỏi, … )
* Các dấu ( ) của các con chữ ư, ơ cần đặt nhỏ và đặt bên trái con chữ đó.
* Các dấu ( ) ( ) của các con chữ ă, â, ô cần đánh rõ nét, cân đối trên đầu
con chữ.
* Ngoài ra, các dấu câu (dấu chấm, dấu phẩy, … ) cần đánh rõ ràng.
Rèn kỹ năng đánh dấu thanh, giáo viên không chỉ rèn luyện thường xuyên
trong các giờ Tập viết mà còn theo dõi, nhắc nhở trong các giờ chính tả và các giờ
học khác.
8. Tạo sự gần gũi, thân thiện giữa thầy và trò:
Giáo viên phải thực sự gương mẫu trong việc rèn chữ viết thể hiện qua cách
trình bày bảng, ghi điểm, lời nhận xét trong vở, sổ liên lạc học sinh. Giáo viên viết
như thế nào thì học sinh viết như thế đó. Chính vì vậy, người giáo viên phải có đức
tính kiên trì, tận tình. Sự nhiệt tâm chu đáo của giáo viên là một trong những yếu tố
đảm bảo sự thành công của giờ dạy Tập viết. Chữ viết của giáo viên được xem là
một bản chính giúp học sinh “bắt chước” để luyện viết. Việc viết mẫu của giáo viên
là một thao tác trực quan trên bảng lớp, giúp học sinh nắm được quy trình viết từng

nét của chữ cái. Do vậy giáo viên phải viết chậm, đúng theo quy tắc chữ viết.
Giáo viên phải bao quát lớp, nhiệt tình, tận tụy và rất chịu khó theo dõi
nắm sát tình hình chữ viết của các em để kịp thời có biện pháp khắc phục. Giáo
viên chữa những lỗi học sinh sai phổ biến, hướng dẫn kỹ lại cách viết của chữ cái
đó để học sinh khắc sâu cách viết một lần nữa. Đối với một số em có chữ viết còn
xấu, giáo viên cầm tay hướng dẫn cho học sinh viết một đến hai chữ đầu tiên. Giáo
viên cho học sinh tự nhận xét chữ viết của mình và bạn, biết tự tham gia chữa lại
chỗ sai. Đối với những em có chữ viết đúng mẫu giáo viên hướng dẫn các em luyện
viết chữ sáng tạo(chữ viết nghiêng). Khi luyện viết chữ sáng tạo các nét viết từ trên
xuống thì ta cần đè đậm để tạo thành nét đậm, nét nhạt.
Giáo viên thường xuyên giáo dục học sinh nhận thức được vai trò và tầm
quan trọng của chữ viết qua các hình thức như: nêu gương các bạn đạt thành tích
trong các kỳ thi viết chữ đẹp vịng lớp, tổ, trường, huyện,…Giáo viên giới thiệu các
bài viết của những học sinh đạt giải qua các kỳ thi viết chữ đẹp cho học sinh tham
khảo. Kể cho học sinh nghe gương rèn chữ viết của ông Cao Bá Quát, Nguyễn Văn
Siêu. Từ đó giáo dục các em sự tin tưởng, lịng say mê, ham thích viết chữ đẹp.
10


Quan tâm rèn chữ viết cho học sinh ở tất cả các mơn cịn lại như Tốn, Tự
nhiên và xã hội,….
Yêu cầu học sinh rèn chữ viết ở nhà theo nội dung bài học Tiếng Việt,
(khoảng 4-5 câu trong bài tập đọc) giáo viên thường xuyên kiểm tra, ghi điểm,
tuyên dương những học sinh viết chữ đẹp; khuyến khích, động viên những học sinh
tiến bộ (dù sự tiến bộ nhỏ); uốn nắn, sửa sai những học sinh cịn sai sót. Bên cạnh
đó cần trao đổi với phụ huynh về những mặc tồn tại trong chữ viết của các em để
phụ huynh cùng rèn luyện với các em. Tổ chức cho học sinh thi đua giữa các nhóm,
đơi bạn cùng tiến. Tổ chức thi viết chữ đẹp vòng lớp.
9. Quan tâm đến cơ sở vật chất:
Khi thấy các điều kiện về cơ sở vật chất như: bàn, ghế, bảng, ánh sáng,…

không đảm bảo các yêu cầu phục vụ cho công tác giảng dạy, giáo viên cần tham
mưu kịp thời với Ban giám hiệu, Hội phụ huynh, các đoàn thể trong nhà trường để
có biện pháp khắc phục.
IV-Kết quả đạt được:
Thực hiện theo biện pháp nêu trên nhiều năm liền học sinh lớp tôi đạt được
kết quả như sau:
Năm học

Xếp loại VSCĐ

Kết quả HS tham dự thi
VSCĐ
-2giải KK

-Loại A: 18 HS
2008-2009
-Loại B:10HS
-Loại C:3HS
- 1 giải II
-Loại A:20HS
-1giải III
2009-2010
-Loại B:11HS
-3giải KK
-Loại C:2HS
- 1giải II
-Loại A:21HS
2010-2011
-Loại B:13HS
-3giải KK

-Loại C:2HS
- 1giải I
-Loại A:20HS
-1 giải II
2011-2012
-Loại B:7HS
-Loại C:1HS
-3giải KK
Cuối học kỳ I (năm học 2012-2013) kết quả học sinh lớp Hai
Chiến ) đạt như sau:
Loại A:
Đầu năm
Loại B: 18 HS
Loại C: 10 HS
Loại A: 4 HS
Cuối học kỳ I
Loại B: 21 HS
Loại C: 3 HS

9

(điểm Bình

11


PHẦN KẾT LUẬN
1.Bài học kinh nghiệm:
Rèn chữ viết cho học sinh để mang lại hiệu quả không phải là việc làm
nhanh chóng mà nó địi hỏi cần phải có sự tận tâm, nhiệt tình sự kiên trì, lịng nhẫn

nại, tinh thần chịu khó, lịng u thương con trẻ và quyết tâm cao của giáo viên,
học sinh và cả phụ huynh. Đây là cả một q trình dày cơng khổ luyện của cả thầy
và trị, dưới sự dìu dắt, chăm sóc tận tình của các thầy giáo, cơ giáo. Việc rèn chữ
viết cho học sinh phải được tiến hành thường xuyên, liên tục trong những giờ học
tập viết và cả những giờ học khác xuyên suốt ở bậc Tiểu học. Trong mỗi giờ dạy
giáo viên phải tạo được sự say mê cho bản thân cũng như hứng thú cho học sinh
bằng nhiều hình thức. Sưu tầm bài viết đẹp của các lớp trước trừng bày cho lớp
xem. Tuyên dương và trưng bày bài viết đẹp của lớp mình để động viên tinh thần
của các em.
2.Ý nghĩa của vấn đề:
Việc rèn chữ viết cho các em không chỉ đơn thuần mang lại cho các em có chữ
viết đẹp mà nó cịn góp phần giúp cho các em học tập tốt ở các mơn học khác, cũng
như góp phần hình thành cho các em những phẩm chất đạo đức tốt như tính cẩn
thận, tính kỉ luật, lịng tự trọng và khi mở vở của học sinh, giáo viên chúng ta đều
tự hào về chữ viết của học sinh minh. Bởi: Mỗi chữ viết của học sinh là một bông
hoa đẹp. Mỗi trang vở là một vườn hoa tươi.
3.Khả năng ứng dụng, triển khai:
Trên đây là một số biện pháp về rèn chữ viết cho học sinh lớp Hai, với
phương pháp rèn chữ viết này sẽ là tiền đề vững chắc để tiếp tục rèn chữ viết cho
học sinh lớp 3,4,5 đạt kết quả tốt. Vì vậy, nếu có thể cải tiến, mở rộng cách hướng
dẫn thì đề tài này có thể áp dụng tốt khi rèn chữ viết cho học sinh các khối lớp
khác.
4.Kiến nghị đề xuất:
Các cấp quản lí giáo dục cần duy trì tổ chức Hội thi “Vở sạch, chữ đẹp”
hoặc hội thi “Văn hay chữ tốt” hàng năm cho học sinh, để giáo viên tích cực hơn
khi rèn chữ viết cho trị mình, học sinh phấn đấu rèn luyện chữ viết của mình nhằm
thúc đẩy phong trào rèn chữ viết đẹp ngày càng phát triển mạnh. Cần có mơ hình,
điển hình về rèn chữ viết của giáo viên , học sinh trong các nhà trường để cùng
nhân rộng học tập.
Tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn để trao đổi kinh nghiệm của các

đồng nghiệp, các trường có phong trào “ Vở sạch- chữ đẹp” tiêu biểu.
Người viết

Nguyễn Thị Thu Thảo

12