slide bài giảng môn sinh học 10 bài giảng về chu kỳ tế bào và quá trinh nguyên phân

Giáo viên : Nguyễn Văn Đức
Email:
Điện thoại: 0944889526

SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO ĐIỆN BIÊN TRƯỜNG PTDTNT – THPT MƯỜNG CHÀ

I.Mục tiêu
1.Kiến thức
- Mô tả được chu kì tế bào
- Nêu được diễn biến cơ bản của nguyên phân
- Phân biệt được chu kì tế bào ở các loại mô là khác nhau
- Giải thích được hiện tượng co xoắn cực đại của NST
-Làm bài tập về nguyên phân
2.Kĩ năng:
- Kỹ năng thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.
- Kỹ năng lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ / ý tưởng.
- Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin về những hoạt động chình diễn ra trong từng
pha của chu kì tế bào và quá trình nguyên phân; ý nghĩa của quá trình nguyên phân
đối với sinh trưởng, phát triển của sinh vật.
-Kĩ năng quản lí thời gian, đảm nhận trách nhiệm, hợp tác trong hoạt động nhóm.
3.Thái độ:
-Có ý thức nghiêm túc, cẩn thận, trung thực, độc lập suy nghĩ.
4. Tích hợp môi trường :
-Nguyên phân gây ra hiện tượng các dây tơ vô sắc bị phá huỷ là do các yếu tố vật
lí, hoá học trong môi trường như: các tia phóng xạ, nhiệt độ cao đột ngột, các chất
hoá học…, phải bảo vệ môi trường nhằm hạn chế các hoạt động thải ra môi trường
các tác nhân nói trên.

Tiết 20: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
I. CHU KÌ TẾ BÀO

II QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
III. Ý NGHĨA CỦA QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
CỦNG CỐ

Tiết 20: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
I. CHU KÌ TẾ BÀO
*Khái niệm
 Là một trình tự nhất định mà tế bào trải qua được lặp đi lặp lại
giữa các lần phân bào mang tính chất chu kì
Gồm 2 giai đoạn:
kỳ trung gian và quá trình nguyên phân
 Chu kì tế bào là gì? Gồm mấy giai đoạn
 Chu kì tế bào là gì? Gồm mấy giai đoạn

Tiết 20: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
I. CHU KÌ TẾ BÀO
*Khái niệm
Kỳ trung gian được chia làm mấy pha? Đó là
những pha nào?
Kỳ trung gian được chia làm mấy pha? Đó là
những pha nào?
 Kỳ trung gian được chia làm 3 pha: G1; S; G2

I. CHU KÌ TẾ BÀO
Các
pha của
kì
trung
gian
Diễn biến cơ bản

G
1
 Là thời kì sinh trưởng
của tế bào
Độ dài pha G1 thay đổi và
nó quyết định số lần phân
chia của tế bào trong các
mô khác nhau
Chỉ tế bào nào vượt qua
điểm kiểm tra G1 mới có
khả năng phân chia
Tiết 20: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN

Tiết 20: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
I. CHU KÌ TẾ BÀO
Các pha của
kì trung gian
Diễn biến cơ bản
S
 Diễn ra sự nhân đôi của ADN và NST, Trung tử
nhân đôi

I. CHU KÌ TẾ BÀO
Các pha của
kì trung gian
Diễn biến cơ bản
G2
 Diễn ra sự tổng hợp prôtein(hitstôn) prôtêin của
thoi phân bào( tubulin)
Tiết 20: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN

Tiết 20: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
Quan sát đoạn video cho biết ý nghĩa của việc điều hoà
chu kì tế bào?
Quan sát đoạn video cho biết ý nghĩa của việc điều hoà
chu kì tế bào?
BACK
BACK

II.QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
Khái niệm

Là hình thức phân chia tế bào (sinh dưỡng và sinh dục sơ khai
xảy ra phổ biến ở các sinh vật nhân thực

Nguyên phân gồm 2 giai đoạn: Phân chia nhân và phân chia tế
bào chất
Tiết 20: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
Quan sát video cho biết thế nào là nguyên phân?quá
trình này gồm mấy giai đoạn?
Quan sát video cho biết thế nào là nguyên phân?quá
trình này gồm mấy giai đoạn?

II.QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN

Phân chia nhân được chia thành 4 kì : Kì đầu, Kì giữa, Kì sau ,
Kì cuối
Tiết 20: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
Quan sát video cho biết giai đoạn phân chia nhân được
chia làm mấy kì?

Quan sát video cho biết giai đoạn phân chia nhân được
chia làm mấy kì?
1. Phân chia nhân

II.QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
1. Phân chia nhân
Các kì của
nguyên
phân
Diễn biến cơ bản
Kì đầu

NST kép bắt đầu
co xoắn, Trung tử
tiến về 2 cực của tế
bào
Thoi phân bào hình
thành, Màng nhân
và nhân con dần tiêu
biến
Tiết 20: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN

1.Phân chia nhân
Các kì
của
nguyên
phân
Diễn biến cơ bản
Kì
giữa


NST kép co
xoắn cực đại và
tập trung thành
một hành trên mặt
phẳng xích đạo
của thoi phân bào
NST có hình dạng
kích thước đặc
trưng cho loài
Tiết 20: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN

Tiết 20: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
1.Phân chia nhân
Các kì
của
nguyên
phân
Diễn biến cơ bản
Kì sau

Mỗi NST kép
tách nhau ra ở
tâm động hình
thành 2 NST
đơn đi về 2 cực
của tế bào

Tiết 20: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
1.Phân chia nhân

Các kì
của
nguyên
phân
Diễn biến cơ bản
Kì cuối

NST dãn xoắn
dần
Màng nhân và
nhân con xuất
hiện
Thoi phân bào
biến mất

Tiết 20: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
 Điều gì sẽ xảy ra nếu ở kì giữa của nguyên phân thoi
phân bào bị phá huỷ
 Điều gì sẽ xảy ra nếu ở kì giữa của nguyên phân thoi
phân bào bị phá huỷ
 NST nhân đôi bộ NST (2n) không phân li về 2 cực của tế bào
nên số lượng NST trong tế bào tăng lên gấp đôi (4n).

Tiết 20: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
2.Phân chia tế bào chất
Tế bào động vật
Tế bào thực vật
Ở tế bào động vật: tế bào chất phân chia bằng cách thắt lại của màng
sinh chất
Ở tế bào thực vật: tế bào chất phân chia bằng cách hình thành vách ngăn

Kết quả: Từ 1 tế bào mẹ ban đầu (2n) sau 1 lần nguyên phân tạo ra 2 tế bào
con có bộ NST giống nhau và giống mẹ

 Hãy giải thích do đâu nguyên phân lại có thể tạo ra
được 2 tế bào con có bộ NST giống y hệt mẹ
 Hãy giải thích do đâu nguyên phân lại có thể tạo ra
được 2 tế bào con có bộ NST giống y hệt mẹ
BACK
BACK
Tiết 20: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN

Tiết 20: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
* Về mặt lí luận
Cơ thể đơn bào
 Em hãy cho biết ý nghĩa của nguyên phân đối với cơ thể
đơn bào
 Em hãy cho biết ý nghĩa của nguyên phân đối với cơ thể
đơn bào
 đối với cơ thể đơn bào nguyên phân là cơ chế sinh sản
III. Ý NGHĨA CỦA QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN

Tiết 20: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
* Về mặt lí luận
Cơ thể đa bào
 Em hãy cho biết ý
nghĩa của nguyên
phân đối với cơ thể
đa bào?
 Em hãy cho biết ý
nghĩa của nguyên

phân đối với cơ thể
đa bào?
 nhờ nguyên phân
mà giúp cơ thể đa bào
lớn lên
III. Ý NGHĨA CỦA QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN

Nuôi cấy mô thay thế vùng da bị
hỏng.
Mô được nuôi trong môi
trường thích hợp
Vùng da được thay thế
III. Ý NGHĨA CỦA QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
* Về mặt lí luận
 Sự sinh trưởng của mô tái sinh các bộ phận bị tổn thương nhờ quá trình
nguyên phân
Nguyên phân là phương thức truyền đạt và ổn định bộ NST đặc trưng của
loài từ tế bào này sang tế bào khác, từ thế hệ cơ thể này sang thế hệ cơ thể
khác ở loài sinh sản vô tính
Tiết 20: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
 Em hãy cho biết trong y học nguyên phân có ý nghĩa gì?
 Em hãy cho biết trong y học nguyên phân có ý nghĩa gì?

Tiết 20: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
III. Ý NGHĨA CỦA QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
* Về mặt thực tiễn
Dolly
(05/07/1996-02/2003)
và mẹ Black Face
Dolly và con

(04/1998)
 Em hãy cho biết trong trồng trọt và chăn nuôi nguyên phân có ý
nghĩa gì?
 Em hãy cho biết trong trồng trọt và chăn nuôi nguyên phân có ý
nghĩa gì?
 Phương pháp giâm, chiết , ghép cành và nuôi cấy mô đều giựa trên cơ
sở của quá trình nguyên phân

I. CHU KÌ TẾ BÀO
Khái niệm
Đặc điểm của kì
trung gian
II. QUÁ TRÌNH
NGUYÊN PHÂN
Kì đầu
Kì đầu
Kì giữa
Kì giữa
Kì sau
Kì sau
Ki cuối
Ki cuối
2.Phân chia tế bào chất
III. Ý NGHĨA CỦA QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
1.Phân chia nhân
Pha G
1
Pha G
1
Pha S

Pha S
Pha G
2
Pha G
2
BACK
BACK

CỦNG CỐ

sự nhân đôi ADN và nhân đôi NST
diễn ra ở
đúng rồi nhấn chuột để tiếp tục
đúng rồi nhấn chuột để tiếp tục
sai rồi nhấn chuột để tiếp tục
sai rồi nhấn chuột để tiếp tục
bạn đã trả lời đúng
bạn đã trả lời đúng
câu trả lời của bạn là:
câu trả lời của bạn là:
trong khi đáp án đúng là:
trong khi đáp án đúng là:
bạn chưa hoàn thành câu hỏi này
bạn chưa hoàn thành câu hỏi này
bạn phải trả lời câu hỏi này trước
khi có thể tiếp tục
bạn phải trả lời câu hỏi này trước
khi có thể tiếp tục
trả lời
trả lờitrả lời

làm lại
làm lạilàm lại
A) pha G1
B) Pha G2
C) Pha S
D) Kì đầu của nguyên phân